14 pavyh conociendo nuestra familia

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "14 pavyh conociendo nuestra familia"

Transcripción

1 14 pavyh conociendo nuestra familia Prosimios Simios nuevo m Simios v iejo m Lemures Titís Macacos Tarseros Monos aulladores Babuinos Galagos Monos araña Orangutanes Loris Monos capuchinos humanos Homínidos derivados

2 Carácter: Apéndices locomotores Homología Homoplasia Primitivo: es de uso limitado Derivado: es de gran utilidad Paralelismos Convergencias No sirven

3 Matriz de caracteres Rostro inclinación Mentón o barbilla Desarrollo caninos Esmalte molares Morfología oclusal molares Fosa canina /posición malar Desarrollo arco zigomático Frontal inclinación Frontal torus supraorbitario Frontal surco posterior torus Altura arco frontoparietal (arco calota) Alargamiento occipital Posición foramen magnum Curvatura base cráneo Tubo óseo oído.

4 Comparación entre prosimios (loris, Nycticebus) y antropoideos M Nycticebus (loris) _coucang.html Visión lateral o frontal 01 Arco calota laxo o curvo 01 Masetero peq. Gran 01

5 Cráneo de prosimios: loris

6 Medidas y orientación cráneos de primates general. Ejemplo en loris

7 Polaridad de los caracteres Cráneo y fotografía de Pan paniscus: chimpancé enano o bonobo Torus derivado respecto a primate no hominido Cráneo de Pan troglodytes: chimpancé Torus primitivo respecto a homínido

8 Nycticebus (loris) _coucang.html Pan troglodytes: chimpancé Callithrix jacchus, titi o marmoseta Pan paniscus: bonobo

9 Mioceno Plioceno Pleistoceno Homo sapiens Sahelanthropus tchadensis Orrorin tugenensis (millennium man) Australopithecus garhi A. ramidus Australopithecus bahrelghazali Australopithecus anamensis Australopithecus afarensis Homo antecessor Homo ergaster / H. erectus Homo habilis Australopithecus africanus Paranthropus aethiopicus Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis Paranthropus boisei Paranthropus robustus Kenyanthropus platiops Los homínidos millones de años

10 Cráneo Homo sapiens (actual) Cara vertical2 Yugal reducido 2 Arco basicraneo agudo 2 Mandíbula corta 2 Yugal invisible en vista dorsal 2 Gran neurocráneo 2 Arcada dental semiesférica 2 Dentición altura Caninos más grandes=0 Caninos = altura 1 Foramen magnum Proyectado hacia delante 2

11 Polaridad caracteres homínidos Capacidad craneal en relación con el tamaño del cuerpo 0 pequeña 1 media 2 grande Cresta sagital Sin 0 Con 1

12 Comparacion dentición cercopitecidos y hominoideos Cercopitecidos (monos viejo mundo) 0 Hominoideos (Pan troglodites) 0 Homínidos 1

13

14 Arco basicráneo Homo floresiensis 2 Pan troglodites 1 Simios vs. prosimios Nycticebus (loris) 0

15 Comparación platirrinos y catarrinos Número de premolares 3=0; 2=1 Tubo óseo oido sin 0; con 1

16 Prosimio: loris Prosimios: Tres premolares Bunodontos Diastema postcanino Diente peineta

17 Proconsul, Mioceno, 18 ma Desarrollo de los caninos en relación I, P, M

18 Pieralopithecus ma Posición de la cara 012 Horizontal, diagonal, vertical

19 Pongidae (orangutan actual) Cresta sagital Con 0 Sin 1 Sivapithecus: Pakistan, Mioceno 9-11 ma Dryopithecus laietanus: Europa, Mioceno, 8 ma

20 Torus supraorbitario con 0 sin 1 Pongidos (sivapitecinos y Pongo) y Hominoideos (Pan, Homo, Gorilla) Ouranopithecus (12 ma, Grecia) y Gorilla (actual)

21 Mioceno Plioceno Pleistoceno Homo sapiens Australopithecus garhi Homo antecessor Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis Homo ergaster / H. erectus Sahelanthropus tchadensis Orrorin tugenensis (millennium man) Australopithecus bahrelghazali Australopithecus anamensis Australopithecus afarensis Homo habilis Australopithecus africanus Paranthropus aethiopicus Paranthropus boisei Paranthropus robustus Kenyanthorpus platiops filogenia millones de años

22 Sahelanthropus tchadensis, Mioceno, 6,5 ma, Africa 0

23 Kenyanthropus platiops, Plioceno, 3,5 ma, Africa

24 Australopithecus anamensis (4,2 3,9 Ma) KP Edad: 4 Ma Descubierto en: 1994, Kanapoi, Kenya

25 Paranthropus robustus, 2-1ma, Surafrica

26 Paranthropus boisei, Konso, Africa, Plio-Pleistoceno

27 Paranthropus boisei, Konso, Africa, Plio- Pleistoceno. Fotos lab Unizar

28 Homo habilis, 2,4-1,6 ma, Africa Olduvai cm3

29 Homo erectus, 1,7-0,5 ma, Asia Torus supraorbitario discontínuo 1

30 Homo ergaster, 2-1 ma, Africa Kenia 850 cm3 Achelense Modo 2

31 Homo georgicus, Dmanisi, Georgia, 1,8 ma Malar diagonal 0

32 Homo antecessor, Pleistoceno inferior, 0,8 ma

33 Homo heidelbergensis La Sima de los Huesos 5-6 ky

34 Homo sapiens idaltu, Herto, Africa, a Afar Etiopia

35 Homo neandertalensis, 0,3-0,03 ma, Europa, Asia occidental Ucrania a

36 Homo neanderthalensis La Ferrassie 1 Species: Homo neanderthalensis Age: Upper Pleistocene Date of Discovery: September 17, 1909 Location: La Ferrassie, France Discovered by: R. Capitan and D. Peyrony La Ferrassie rock shelter is located near the village of Les Eyzies in the Dordogne valley, France.The site yielded skeletons from eight Neanderthal individuals, including adults, children, infants, and two fetuses. All were intentionally buried at the shelter. La Ferrassie 1 skeleton (the skull of which is shown here) is of an adult male. The skull shows many of the typical Neanderthal traits including a prominent supraorbital torus, a low-vaulted cranium with a receding forehead, a large nasal opening, and a well-developed occipital bun (a swelling of bone at the back of the skull on the occipital bone). All of the teeth were preserved in place and show heavy wear indicating that the individual was relatively advanced in years at the time of his death. Early in the study of the remains from La Ferrassie, a curious asymmetry in the wear across the incisors was noticed. Instead of wearing flat, the biting surface of the incisors is beveled toward the front (or lip). It has been hypothesized that this is the result of habitual use of the teeth for purposes other than chewing, such as holding something in place between the teeth. Although the interpretation has been debated, the use of the teeth as a tool may represent an interesting aspect of Neanderthal culture. The importance of the La Ferrassie remains cannot be overstated. La Ferrassie produced the remains of an adult male and an adult female, providing documentation of sexual dimorphism (differences in size between males and females) in Neanderthals. In addition, the remains of the juvenile and infant individuals help paleoanthropologists reconstruct the developmental stages of Homo neanderthalensis. Probably most important are the postcranial (body) bones associated with La Ferrassie 1. An earlier reconstruction of a Neanderthal skeleton by Boule (La Chapelle-aux-Saints) portrayed Neanderthals as stooped, brutish creatures -- misconceptions that have stayed with our notion of Neanderthals to this day. The morphology of the leg bones and the foot demonstrate without any doubt that the posture and gait of Neanderthals differed very little from modern humans. Today the skeleton of La Ferrassie 1 is considered the "classic" example of Neanderthal anatomy. Recent dating of the La Ferrassie shelter indicates that the skeletons may be as old as 70,000 years.

37 Homo neanderthalensis, 0,3-0,03 ma, Europa, Asia occidental Malar hacia atrás 1

38 Homo, Rumania, 0,034 a 0,036 ma sapiens o neandertal?

39 Homo sapiens moderno. Lab. Unizar Malar proyectado hacia delante 2

020 Cladistica Homo

020 Cladistica Homo 020 Cladistica Homo www.aragosaurus.com UNIVERSIDAD DE ZARAGOZA PROFESORES: GLORIA CUENCA JOSÉ IGNACIO CANUDO JARA PARRILLA DIEGO CASTANERA VICTOR SAUQUÉ pavyh conociendo nuestra familia Prosimios y si

Más detalles

Los hominidos fósiles. https://www.studyblue.c om/notes/note/n/primat e-classification-flashcards/deck/

Los hominidos fósiles. https://www.studyblue.c om/notes/note/n/primat e-classification-flashcards/deck/ Los hominidos fósiles https://www.studyblue.c om/notes/note/n/primat e-classification-flashcards/deck/1151599 Las especies de hominidos y Homo Homo SH, Atapuerca A. Australopithecus afarensis; B. A. africanus;

Más detalles

Paleobiología de Vertebrados y Humana Sistemá7ca filogené7ca, cladís7ca Homo

Paleobiología de Vertebrados y Humana Sistemá7ca filogené7ca, cladís7ca Homo Paleobiología de Vertebrados y Humana Sistemá7ca filogené7ca, cladís7ca Homo www.aragosaurus.com UNIVERSIDAD DE ZARAGOZA PROFESORES: GLORIA CUENCA JOSÉ IGNACIO CANUDO JARA PARRILLA pavyh conociendo nuestra

Más detalles

Australopithecus garhi. Kenyanthropus platiops

Australopithecus garhi. Kenyanthropus platiops Mioceno www.aragosaurus.com PAVYH homínidos A. ramidus Plioceno Homo georgicus garhi Homo antecessor Pleistoceno Homo sapiens Homo heidelbergensis H. neanderthalensis Homo ergaster / H. erectus Sahelanthropus

Más detalles

Tema 17. Hominoidea. Cercopithoidea. Hominoidea

Tema 17. Hominoidea. Cercopithoidea. Hominoidea Tema 17. Hominoidea Cercopithoidea Hominoidea Caracteres de los hominoideos. Cerebro rela7vamente grande Escápula con fuerte acromión cola ausente Cabeza ar7cular del húmero redondeada y orientada medialmente

Más detalles

Los homínidos aparecen en el Mioceno superior. Se diversifican en el Plioceno y el Pleistoceno inferior. Quedando en la actualidad un único taxón

Los homínidos aparecen en el Mioceno superior. Se diversifican en el Plioceno y el Pleistoceno inferior. Quedando en la actualidad un único taxón Evolución Humana Mioceno Plioceno Los homínidos aparecen en el Mioceno superior. Se diversifican en el Plioceno y el Pleistoceno inferior. Quedando en la actualidad un único taxón Australopithecus garhi

Más detalles

Los homínidos Homo sapiens Homo antecessor PAVYH Primeros homínidos Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis

Los homínidos Homo sapiens Homo antecessor PAVYH Primeros homínidos Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis Mioceno Plioceno www.aragosaurus.com PAVYH Primeros homínidos garhi Homo antecessor Pleistoceno Homo ergaster / H. erectus Homo sapiens Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis Sahelanthropus tchadensis

Más detalles

Los homínidos Homo sapiens PAVYH Los australopitecos robustos

Los homínidos Homo sapiens PAVYH Los australopitecos robustos Mioceno Plioceno Pleistoceno Homo sapiens PAVYH Los australopitecos robustos www.aragosaurus.com A. ramidus Australopithecus garhi Homo antecessor Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis Homo ergaster

Más detalles

PAVYH Evolución de Homo.

PAVYH Evolución de Homo. PAVYH Evolución de Homo www.aragosaurus.com Arsuaga & Martínez, 1999 Arsuaga & Kennis & Kennis 2006 Lo que nos cuentan los fósiles: los caracteres están en el cuerpo, y los fósiles son la expresión física

Más detalles

Homínidos. Manuel García-Viñó Sánchez

Homínidos. Manuel García-Viñó Sánchez Homínidos Manuel García-Viñó Sánchez 2009 Australopithecus (australopitecos gráciles) Especies: Australopithecus anamensis A. afarensis A. bahrelghazali A. africanus A. garhi Australopithecus (australopitecos

Más detalles

Sistemas de Producción Agrícola

Sistemas de Producción Agrícola Sistemas de Producción Agrícola Sistemas de Producción Agrícola Prosimios El Terciario lo dividimos en cinco fases, Paleoceno, Eoceno, Oligoceno, Mioceno y Plioceno. Se considera al Terciario como el período

Más detalles

www.aragosaurus.com Los homínidos Homo sapiens Homo antecessor PAVYH Primeros homínidos Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis

www.aragosaurus.com Los homínidos Homo sapiens Homo antecessor PAVYH Primeros homínidos Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis Mioceno Plioceno www.aragosaurus.com PAVYH Primeros homínidos Australopithecus garhi Homo antecessor Pleistoceno Homo ergaster / H. erectus Homo sapiens Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis Sahelanthropus

Más detalles

Tema 19. El Género Homo. El hombre moderno

Tema 19. El Género Homo. El hombre moderno Tema 19. El Género Homo. El hombre moderno Mioceno Los australopitecinos gráciles y el origen de Homo Plioceno Australopithecus garhi Homo antecessor Pleistoceno Homo ergaster / H. erectus Homo sapiens

Más detalles

Pentadác7los con el pulgar oponible o semi. Gran cerebro y barra o placa postorbital. Uñas planas

Pentadác7los con el pulgar oponible o semi. Gran cerebro y barra o placa postorbital. Uñas planas Primates es un grupo de Euarchontoglires de clima tropical se caracterizan por más de una treintena de caracteres relacionados con sus tres adaptaciones principales: agilidad en los árboles, gran cerebro

Más detalles

EVOLUCIÓN HUMANA Andrés Rinderknecht Museo Nacional de Historia Natural Facultad de Ciencias

EVOLUCIÓN HUMANA Andrés Rinderknecht Museo Nacional de Historia Natural Facultad de Ciencias EVOLUCIÓN HUMANA Andrés Rinderknecht Museo Nacional de Historia Natural Facultad de Ciencias EL HOMBRE: UN ANIMAL LA CUNA DE LA EVOLUCIÓN HUMANA CARACTERÍSTICAS DEL LINAJE HUMANO Bipedismo Gran desarrollo

Más detalles

LA EVOLUCION HUMANA Y LA PALEONTOLOGIA

LA EVOLUCION HUMANA Y LA PALEONTOLOGIA LA EVOLUCION HUMANA Y LA PALEONTOLOGIA Master de Educación. Evolución humana. Gloria Cuenca Bescós. Departamento de Ciencias de la Tierra. Aragosaurus-IUCA Zaragoza 2017 hjp://bigthink.com/errors-we-live-by/biologys-black-hole-explained.

Más detalles

Los homínidos Homo sapiens PAVYH Los australopitecos graciles

Los homínidos Homo sapiens PAVYH Los australopitecos graciles Mioceno Plioceno Pleistoceno Homo sapiens PAVYH Los australopitecos graciles www.aragosaurus.com Australopithecus garhi Homo antecessor Homo heidelbergensis / H. neanderthalensis Homo ergaster / H. erectus

Más detalles

Se descubrieron en 1996 y en el año 1999 Asfaw, White, Lovejoy, Latimer, Simpson, Suwa lo dieron a conocer en la revista Science.

Se descubrieron en 1996 y en el año 1999 Asfaw, White, Lovejoy, Latimer, Simpson, Suwa lo dieron a conocer en la revista Science. Australopithecus garhi: un homínido de 2.5 Ma representado por restos de cráneo (con dientes) de las capas de Hatayae, Bouri, en el curso medio del Awash, en Etiopía. Garhi es el candidato más probable

Más detalles

Biología Evolutiva del Hombre

Biología Evolutiva del Hombre Biología Evolutiva del Hombre Práctica 4. El esqueleto de los primates. - El esqueleto de Pan troglodytes y de Homo sapiens. - El craneo de los primates. - Craneos juveniles. - El dimorfismo sexual en

Más detalles

Primates: Del latín, primus, primero. A diferencia de otros mamíferos, los primates están adaptados a la vida arborícola. Características y división:

Primates: Del latín, primus, primero. A diferencia de otros mamíferos, los primates están adaptados a la vida arborícola. Características y división: EVOLUCIÓN HUMANA Primates: Del latín, primus, primero. A diferencia de otros mamíferos, los primates están adaptados a la vida arborícola. Características y división: Extremidades móviles Cara aplanada

Más detalles

Noticia: Ardi más vieja que Lucy

Noticia: Ardi más vieja que Lucy Noticia: Ardi más vieja que Lucy Se descubre el homínido más antiguo del mundo Ardi, una Ardipithecus ramidus le ha quitado el puesto de antepasado más lejano a la famosa Lucy según informa la revista

Más detalles

EVOLUCIÓN HUMANA: QUÉ NOS DICEN LOS FÓSILES? Por: Andrés Armendáriz Sanz

EVOLUCIÓN HUMANA: QUÉ NOS DICEN LOS FÓSILES? Por: Andrés Armendáriz Sanz EVOLUCIÓN HUMANA: QUÉ NOS DICEN LOS FÓSILES? Por: Andrés Armendáriz Sanz Uña plana en el dedo gordo Cráneo grande, frente alta y cerebro relativamente grande Brazos móviles (alta movilidad del hombro)

Más detalles

017b Paleontología de Vertebrados y Humana Hominoidea Origen Homo: Europa

017b Paleontología de Vertebrados y Humana Hominoidea Origen Homo: Europa 017b Paleontología de Vertebrados y Humana Hominoidea Origen Homo: Europa www.aragosaurus.com PALEONTOLOGÍA DE VERTEBRADOS Y HUMANA (PAVYH ULTIMO AÑO LICENCIATURA GEOLOGÍA 2012-2013) UNIVERSIDAD DE ZARAGOZA

Más detalles

de los humanos La historia de la divergencia de los primates

de los humanos La historia de la divergencia de los primates Origen y evolución Cráneos de primates. De abajo hacia arriba: macaco, orangután, gorila y humano moderno. Foto Museo de Zoología Comparada, Universidad de Harvard. Wikimedia Commons 22 ARTÍCULO S Ivan

Más detalles

El ser humano como producto de un prolongado proceso evolutivo.

El ser humano como producto de un prolongado proceso evolutivo. LA EVOLUCIÓN HUMANA El ser humano como producto de un prolongado proceso evolutivo. MOMENTOS PREVIOS A LA EVOLUCIÓN HUMANA 1100 MILLONES DE AÑOS Primeros vertebrados 570-500 MILLONES DE AÑOS Primeras aletas

Más detalles

Unidad y diversidad de la vida

Unidad y diversidad de la vida Unidad y diversidad de la vida 150 años de la revolución darwiniana Darwin 200 en Uruguay algunas referencias Evento científico internacional: 150 years of Darwin's Evolutionary Theory: a South American

Más detalles

LA MENTE SIMBÓLICA. Kennis & Kennis, 2006 en La saga humana de Arsuaga, Las especies de Homo que han vivido/viven en Europa

LA MENTE SIMBÓLICA. Kennis & Kennis, 2006 en La saga humana de Arsuaga, Las especies de Homo que han vivido/viven en Europa LA MENTE SIMBÓLICA www.aragosaurus.com Kennis & Kennis, 2006 en La saga humana de Arsuaga, 2006 Las especies de Homo que han vivido/viven en Europa Pruebas de simbolismo en el registro arqueológico Tecnologías

Más detalles

La evolución humana según Darwin

La evolución humana según Darwin Curso de Evolución 2014 Facultad de Ciencias Montevideo, Uruguay http://evolucion.fcien.edu.uy/ http://eva.universidad.edu.uy/ 19. El registro fósil y la evolución morfológica de la especie humana. La

Más detalles

19. El registro fósil y la evolución morfológica de la especie humana.

19. El registro fósil y la evolución morfológica de la especie humana. Curso de Evolución 2014 Facultad de Ciencias Montevideo, Uruguay http://evolucion.fcien.edu.uy/ http://eva.universidad.edu.uy/ 19. El registro fósil y la evolución morfológica de la especie humana. 1 La

Más detalles

19. El registro fósil y la evolución morfológica de la especie humana.

19. El registro fósil y la evolución morfológica de la especie humana. Curso de Evolución 2017 Facultad de Ciencias Montevideo, Uruguay http://evolucion.fcien.edu.uy/ http://eva.universidad.edu.uy/ 19. El registro fósil y la evolución morfológica de la especie humana. 1 La

Más detalles

CHARLAS-TALLERES-EXPOSICIONES SOBRE EVOLUCIÓN HUMANA

CHARLAS-TALLERES-EXPOSICIONES SOBRE EVOLUCIÓN HUMANA CHARLAS-TALLERES-EXPOSICIONES SOBRE EVOLUCIÓN HUMANA 1. Descripción Con el título: Evolución humana: Qué nos dicen los fósiles? realizo desde hace varios años, charlas, talleres y exposiciones sobre nuestra

Más detalles

PRIMEROS HOMÍNINOS. DISTRIBUCION TEMPORAL 7,2-6 millones de años. Mioceno. VOLUMEN ENCEFÁLICO cm 3. TAMAÑO / PESO Sin evidencias

PRIMEROS HOMÍNINOS. DISTRIBUCION TEMPORAL 7,2-6 millones de años. Mioceno. VOLUMEN ENCEFÁLICO cm 3. TAMAÑO / PESO Sin evidencias PRIMEROS HOMÍNINOS La edad de sus fósiles coincide con la divergencia genética entre chimpancés y humanos. Presentan mezcla en mosaico de rasgos primitivos (simiescos) y derivados (humanos). Escasos restos

Más detalles

La evolución humana según Darwin

La evolución humana según Darwin Curso de Evolución 2014 Facultad de Ciencias Montevideo, Uruguay http://evolucion.fcien.edu.uy/ http://eva.universidad.edu.uy/ 19. El registro fósil y la evolución morfológica de la especie humana. La

Más detalles

Evolución Humana Ardipithecus Australopithecus Paranthropus Homo. Driopitécidos Ardipithecus Ardipithecus Ardipithecus ramidus Astrolopitecus

Evolución Humana Ardipithecus Australopithecus Paranthropus Homo. Driopitécidos Ardipithecus Ardipithecus Ardipithecus ramidus Astrolopitecus Evolución Humana La especie humana pertenece a la familia de los Homímidos. El distintivo inicial de esta familia es la locomoción bípeda y vertical de sus miembros. Esta familia esta integrada por cuatro

Más detalles

1.3 Evolución humana Prof. Agr. Dra. Mónica Sans

1.3 Evolución humana Prof. Agr. Dra. Mónica Sans 1.3 Evolución humana Prof. Agr. Dra. Mónica Sans Temario: Nociones de primatología, primates extintos, primates actuales. Ejemplar tipo y discusión de los hallazgos. Descripción y discusión de géneros

Más detalles

Los hominoideos. Gibones, Orangutanes, Chimpances, Gorilas, Humanos

Los hominoideos. Gibones, Orangutanes, Chimpances, Gorilas, Humanos Los hominoideos Gibones, Orangutanes, Chimpances, Gorilas, Humanos Cercopithoidea Los simios catarrinos Hominoidea Cráneo Macaca hembra http://www.cmnh.org/site/researchandcollections/castinglabs/physanthrocastinglab/rhesus.aspx

Más detalles

Colección de antropología

Colección de antropología Disponemos en el laboratorio del colegio de moldes de las especies más significativas de homínidos que nos ayudan a comprender cómo ha sido la historia de la evolución. Se ha adquirido una pequeña colección

Más detalles

4 La evolución del ser humano

4 La evolución del ser humano En el capítulo anterior vimos que, en principio, podemos clasificar la naturaleza viva de diferentes maneras. La clasificación que usemos dependerá en parte de nuestros intereses y de qué conceptos y criterios

Más detalles

EVOLUCIÓN DEL SER HUMANO H E C H O P O R D A N I E L P A R E D E S Y D A V I D R A M O S

EVOLUCIÓN DEL SER HUMANO H E C H O P O R D A N I E L P A R E D E S Y D A V I D R A M O S EVOLUCIÓN DEL SER HUMANO H E C H O P O R D A N I E L P A R E D E S Y D A V I D R A M O S Orden de Primates Son un orden de mamíferos cuyo origen se remonta hace 75 m.a, cuando algunos mamíferos insectivoros

Más detalles

LA EVOLUCIÓN DEL SER HUMANO

LA EVOLUCIÓN DEL SER HUMANO LA EVOLUCIÓN DEL SER HUMANO 1. EL SER HUMANO EN LA ESCALA ZOOLÓGICA En su clasificación de los seres vivos, Carl van Linneo (1707-1778) incluyó a los seres humanos junto a otros animales de aspecto parecido

Más detalles

La evolución humana Chris Stringer y Peter Andrews

La evolución humana Chris Stringer y Peter Andrews La evolución humana Chris Stringer y Peter Andrews Akal, Madrid, 2005, 240 págs., 35,40. (Título original: The complete world of human evolution. Traducción: Fernando Béjar Villa) Chris Stringer y Peter

Más detalles

Durante muchos millones de años predominaron los reptiles

Durante muchos millones de años predominaron los reptiles Durante muchos millones de años predominaron los reptiles Pero los grandes reptiles desaparecieron por un gran cambio climático Al que se unió la caída de un meteorito catastrófico Al desaparecer los grandes

Más detalles

EL SER HUMAN0: DEL ORIGEN DE LA VIDA A LA CULTURA

EL SER HUMAN0: DEL ORIGEN DE LA VIDA A LA CULTURA . --antropomorfos (gibones/ póngidos orangután, gorila, chimpancés 2 especies) VER FIGURA 2 (p. 32) Se está imponiendo una nueva ordenación por clados: a los homínidos pertenecerían los bípedos y los grandes

Más detalles

Queesun homínido? En la actualidadexisten6 génerosy 16 sp. De homínidos (algunos se encuentran en discusión).

Queesun homínido? En la actualidadexisten6 génerosy 16 sp. De homínidos (algunos se encuentran en discusión). EvoluciónHumana Queesun homínido? Poseer locomoción bípeda y modificación del complejo pelvico femoral, algo difícil de observar en los ejemplares próximosal puntode divergenciacon el ancestro(5 a 7 ma).

Más detalles

***************EXTRACREDIT******************* HOMÍNID JEOPARDY: 25 PUNTOS

***************EXTRACREDIT******************* HOMÍNID JEOPARDY: 25 PUNTOS ANTHR 1: Introducción a la antropología biológica Nombre: ***************EXTRACREDIT******************* HOMÍNID JEOPARDY: 25 PUNTOS Esta asignación de crédito adicional está destinada a servir como un

Más detalles

Tema 16. Los primates

Tema 16. Los primates Los primates es un grupo de Euarchontoglires de clima tropical se caracterizan por más de una treintena de caracteres relacionados con sus tres adaptaciones principales: agilidad en los árboles, gran cerebro

Más detalles

LA EVOLUCIÓN HUMANA LA EVOLUCIÓN HUMANA DANIEL TOMÁS PUIG DEPTO. CIENCIAS NATURALES IES ABASTOS - VALENCIA. Daniel Tomás. IES Abastos, Valencia.

LA EVOLUCIÓN HUMANA LA EVOLUCIÓN HUMANA DANIEL TOMÁS PUIG DEPTO. CIENCIAS NATURALES IES ABASTOS - VALENCIA. Daniel Tomás. IES Abastos, Valencia. LA EVOLUCIÓN HUMANA DANIEL TOMÁS PUIG DEPTO. CIENCIAS NATURALES IES ABASTOS - VALENCIA 1 Características de la evolución humana: BIPEDESTACIÓN Foramen magnum hacia abajo. Cabeza vertical. Doble curvatura

Más detalles

TRABAJO CMC (HOMO HABILIS)

TRABAJO CMC (HOMO HABILIS) TRABAJO CMC (HOMO HABILIS) INDICE: Orígen Diferencias con el australopitecus. Características morfológicas. Habilidades adqueridas. Habitos. Extensión. Bibigrafia. ORIGEN DEL HOMO HABILIS: El Homo Habilis

Más detalles

Tema 1. Historia de las ideas evolucionistas. Lamarck. Darwin. Mutacionismo. Seleccionismo. Teoría sintética. Tendencias actuales en evolución.

Tema 1. Historia de las ideas evolucionistas. Lamarck. Darwin. Mutacionismo. Seleccionismo. Teoría sintética. Tendencias actuales en evolución. Curso de Evolución 2012 Facultad de Ciencias Montevideo, Uruguay http://evolucion.fcien.edu.uy/ http://eva.universidad.edu.uy/ Tema 1. Historia de las ideas evolucionistas. Lamarck. Darwin. Mutacionismo.

Más detalles

años Primeros homíninos, Ardipitecinos, Australopitecinos, y Parantropitecinos.

años Primeros homíninos, Ardipitecinos, Australopitecinos, y Parantropitecinos. 6.000.000-2.000.000 años Primeros homíninos, Ardipitecinos, Australopitecinos, y Parantropitecinos. ESCALA TEMPORAL GEOLOGICA Evolución de los Primates PRIMATES ERA CENOZOICA Epocas Paleoceno (65-55.5

Más detalles

ÍNDICE. Págs. Introducción...

ÍNDICE. Págs. Introducción... ÍNDICE Págs. Introducción... 0. Teoría de la Evolución y desarrollo de la Paleontología... 0.1. Creacionismo... 0.2. Catastrofismo... 0.3. Uniformismo... 0.4. Evolucionismo... 1. Mecanismos biológicos

Más detalles

Evolución Humana. Ardipithecus Australopithecus Paranthropus Homo.

Evolución Humana. Ardipithecus Australopithecus Paranthropus Homo. Evolución Humana. Hace 8 millones de años, las corrientes convectivas del manto comenzaron a fragmentar África, proceso que aun continua. Así nació el llamado valle del Rift, una gran grieta al este del

Más detalles

Tema 3. El largo camino hacia el hombre.

Tema 3. El largo camino hacia el hombre. Tema 3. El largo camino hacia el hombre. El ser humano se forjó en millones de años. La trayectoria de su evolución está señalada por callejones sin salida y nuevos comienzos... Una historia larga, compleja

Más detalles

Darwin y la teoría de la evolución

Darwin y la teoría de la evolución Darwin y la teoría de la evolución Ivanna H. Tomasco Laboratorio de Evolución Facultad de Ciencias Universidad de la República http://evolucion.fcien.edu.uy/ En 1859 publica su libro famoso: El origen

Más detalles

Darwin y la evolución hoy

Darwin y la evolución hoy Darwin y la evolución hoy Enrique P. Lessa Laboratorio de Evolución Facultad de Ciencias Universidad de la República http://evolucion.fcien.edu.uy/ Esta presentación estará disponible en: http://evolucion.fcien.edu.uy/divulgacion.html#recientes

Más detalles

EL CAMINO EVOLUTIVO DEL HOMBRE

EL CAMINO EVOLUTIVO DEL HOMBRE EL CAMINO EVOLUTIVO DEL HOMBRE TEMA 1: Evolución de los primates TEMA 2: Proceso de hominización TAXONOMÍA CARLOS LINNEO ( 1707-1778) introdujo la Nomenclatura binomial y agrupó a las organismos en una

Más detalles

Evolución de los Homínidos modernos

Evolución de los Homínidos modernos Evolución de los Homínidos modernos Para ser homínido El esqueleto debe tener anatomía adaptable para mantenerse erecto y caminar en dos pies (llamado BIPEDALISMO o BIPEDISMO Australopithecus ramidus

Más detalles

Doce años después de su obra Sobre el origen de las especies por

Doce años después de su obra Sobre el origen de las especies por Evolución de los primates Estudiando la evolución humana. Los d ifuntos Drs. Mary y Lo uis Leakey est udiaron d ientes fós il es de Australop ithecus boisei, un antepasado homínido (humano) q ue vivió

Más detalles

GENESIS DEL SER HUMANO FILOGENESIS HOMO SAPIENS ANTROPOGENESIS

GENESIS DEL SER HUMANO FILOGENESIS HOMO SAPIENS ANTROPOGENESIS GENESIS DEL SER HUMANO FILOGENESIS HOMO SAPIENS ANTROPOGENESIS FILOGENESIS PHYLON + GENESIS HISTORIA EVOLUTIVA DE UNA ESPECIE (GRUPO ESPECIFICO CON CARACTERISTICAS MORFOLÓGICAS IDENTIFICABLES COMUNES QUE

Más detalles

SESIÓN 5. El desarrollo del hombre OBJETIVO INTRODUCCIÓN.

SESIÓN 5. El desarrollo del hombre OBJETIVO INTRODUCCIÓN. SESIÓN 5. El desarrollo del hombre OBJETIVO Analizar el desarrollo evolutivo del hombre en la Tierra. INTRODUCCIÓN. La evolución humana (u hominización) explica el proceso de evolución biológica de la

Más detalles

013a Paleontología de Vertebrados y Humana Primates

013a Paleontología de Vertebrados y Humana Primates 013a Paleontología de Vertebrados y Humana Primates www.aragosaurus.com PALEONTOLOGÍA DE VERTEBRADOS Y HUMANA (PAVYH ULTIMO AÑO LICENCIATURA GEOLOGÍA 2010-2013) UNIVERSIDAD DE ZARAGOZA PROFESORES: GLORIA

Más detalles

Guía Semana de la Ciencia. La Evolución Humana a través de sus Fósiles

Guía Semana de la Ciencia. La Evolución Humana a través de sus Fósiles Guía Semana de la Ciencia La Evolución Humana La Evolución Humana 1. Introducción Con el título: La Evolución Humana, y el Colegio Europeo Aristos, organizan una Exposición sobre nuestra historia evolutiva,

Más detalles

GUÍA DOCENTE 2015-2016 REGISTRO FÓSIL DE HOMÍNINOS

GUÍA DOCENTE 2015-2016 REGISTRO FÓSIL DE HOMÍNINOS GUÍA DOCENTE 2015-2016 REGISTRO FÓSIL DE HOMÍNINOS Conocer en detalle el registro fósil de los homíninos, los yacimientos en los que aparecen y sus características morfológicas. Adquirir conocimientos

Más detalles

Anselmo Lorenzo-Sección Morata de Tajuña

Anselmo Lorenzo-Sección Morata de Tajuña TEORÍA EL PROCESO DE HOMINIZACIÓN (II): LAS ESPECIES HOMÍNIDAS Hace unos 6,5 millones de años, durante el Plioceno, se inició un proceso evolutivo entre los primates hominoides de las selvas y sabanas

Más detalles

El estado de la cuestión

El estado de la cuestión El estado de la cuestión La filogénesis de los homínidos Camilo José Cela Conde La pregunta acerca de qué es un humano tiene una respuesta trivial: cualquier individuo perteneciente a la especie Homo sapiens.

Más detalles

Palabras claves: Atapuerca. Australopiteco. Homo sapiens. Sima de los Huesos. Ardipiteco. Gran Dolina.

Palabras claves: Atapuerca. Australopiteco. Homo sapiens. Sima de los Huesos. Ardipiteco. Gran Dolina. Veritas Praevalebit. El hombre y el mono Juan Luis Arsuaga Resumen La paleontología nos permite conocer cómo hemos llegado a convertirnos en lo que somos. El origen del hombre está en una larga cadena

Más detalles

10ª UNIDAD Septiembre 2017

10ª UNIDAD Septiembre 2017 10ª UNIDAD Septiembre 2017 TEORÍA EVOLUCIONISTA CIENCIAS NATURALES ÁREA BIOLOGÍA CESF Prof. José Miguel Molina De dónde proviene el ser humano? Son muchas las preguntas que el ser humano se ha formulado

Más detalles

LOS PRIMATES Y EL HOMBRE FOSIL Roberto Díaz Aros Centro de Estudios Paleontológicos de Chile cepchile@gmail.com www.cepchile-paleontologia.es.

LOS PRIMATES Y EL HOMBRE FOSIL Roberto Díaz Aros Centro de Estudios Paleontológicos de Chile cepchile@gmail.com www.cepchile-paleontologia.es. LOS PRIMATES Y EL HOMBRE FOSIL Roberto Díaz Aros Centro de Estudios Paleontológicos de Chile cepchile@gmail.com www.cepchile-paleontologia.es.tl CHILE, Santiago, febrero 2012 Copyright Centro de Estudios

Más detalles

EL ORIGEN REMOTO DEL HOMO SAPIENS: UNA TEORÍA ALTERNATIVA DE LA EVOLUCIÓN HUMANA Juan Luis Doménech Quesada

EL ORIGEN REMOTO DEL HOMO SAPIENS: UNA TEORÍA ALTERNATIVA DE LA EVOLUCIÓN HUMANA Juan Luis Doménech Quesada Nota della redazione: del dott. Juan Luis Domémech Quesada abbiamo già pubblicato lo studio «Del punto omega de Teilhard a la neo-ortogénesis de la nueva biología», cui il presente è collegabile in rapporto

Más detalles

Hablando del Homo erectus

Hablando del Homo erectus Hablando del Homo erectus Hecho por el cuarteto de la muerte (1ºBachiller A) -Eloi Rodríguez -J.Daniel Viqueira -Brais Santamaría -Jorge Espada Introducción El Homo erectus es un homínido extinto, que

Más detalles

La evolución humana según Darwin

La evolución humana según Darwin Curso de Evolución 2016 Facultad de Ciencias Montevideo, Uruguay http://evolucion.fcien.edu.uy/ http://eva.universidad.edu.uy/ 19. El registro fósil y molecular sobre la evolución de la especie humana.

Más detalles

EL PROCESO EVOLUTIVO HUMANO

EL PROCESO EVOLUTIVO HUMANO EL PROCESO EVOLUTIVO HUMANO A la luz de nuestro conocimiento actual, podemos esbozar la posible historia evolutiva que culminó con la aparición de los homínidos y, finalmente, con nuestra propia aparición

Más detalles

Durante muchos millones de años predominaron los reptiles

Durante muchos millones de años predominaron los reptiles Durante muchos millones de años predominaron los reptiles Pero los grandes reptiles desaparecieron por un gran cambio climático Al que se unió la caída de un meteorito catastrófico Al desaparecer los grandes

Más detalles

DARWIN y la Teoría de la evolución

DARWIN y la Teoría de la evolución DARWIN y la Teoría de la evolución Organización de la charla: 1 2 3 Darwin y su teoría Evolución Humana Celebración 2009 En 1859 publica su libro famoso: El origen de las especies. El viaje del Beagle

Más detalles

Novedades sobre el origen del hombre moderno

Novedades sobre el origen del hombre moderno Novedades sobre el origen del hombre moderno Por: Héctor Pucciarelli* Estudiar la evolución humana desde un enfoque exclusivamente homínido sería tan poco viable como imaginar un mar sólido o una torre

Más detalles

Evolución biológica. Cátedra de Biología Facultad de Ciencias MédicasM. PDF created with pdffactory Pro trial version

Evolución biológica. Cátedra de Biología Facultad de Ciencias MédicasM. PDF created with pdffactory Pro trial version Evolución biológica Cátedra de Biología Facultad de Ciencias MédicasM dicas-unr El material gráfico de esta presentación forma parte de los siguientes CD rom: "La Evolución" n"; ; "El" ser humano como

Más detalles

Desarrollo y evolución dental: del pez al hombre.

Desarrollo y evolución dental: del pez al hombre. ARTÍCULO ORIGINAL Desarrollo y evolución dental: del pez al hombre. > Dra. María Elena Labajo González Profesor asociado, UEM Colaborador honorífico, Facultad de Medicina, UCM. Dr. Bernardo Perea Pérez

Más detalles

10.- Evolución Humana

10.- Evolución Humana 10.- Evolución Humana Mertxe de Renobales Scheifler Colaboradora Académica Honorífica Dpto. Bioquímica y Biología Molecular Facultad de Farmacia Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unib. 1 Aulas

Más detalles

RESPUESTAS A LAS CUESTIONES PLANTEADAS EN EL TRABAJO SOBRE LA ANTROPOGÉNESIS.

RESPUESTAS A LAS CUESTIONES PLANTEADAS EN EL TRABAJO SOBRE LA ANTROPOGÉNESIS. RESPUESTAS A LAS CUESTIONES PLANTEADAS EN EL TRABAJO SOBRE LA ANTROPOGÉNESIS. 1) Cuántas especies de primates se conocen en la actualidad? En qué áreas geográficas se distribuyen? En la actualidad se conocen

Más detalles

Evolución de los Seres Humanos. Marlene Bocaz B.

Evolución de los Seres Humanos. Marlene Bocaz B. Evolución de los Seres Humanos. Marlene Bocaz B. ORIGEN Y EVOLUCIÓN DEL HOMBRE Hace 210 millones de años, surgieron las primeras criaturas con pelos y mamas, pequeños, con dientes afilados, de hábitos

Más detalles

MÓDULO 2: LOS ORÍGENES HUMANOS.-

MÓDULO 2: LOS ORÍGENES HUMANOS.- MÓDULO 2: LOS ORÍGENES HUMANOS.- TEMA 2.1: NUESTRO LUGAR EN LA EVOLUCIÓN TEMA 2.2: ORÍGENES AFRICANOS: HOMÍNIDOS Y PRIMEROS HUMANOS Introducción Cuestiones paleontológicas, genéticas y cronológicas previas

Más detalles

Darwin y la evolución hoy

Darwin y la evolución hoy Darwin y la evolución hoy Enrique P. Lessa Laboratorio de Evolución Facultad de Ciencias Universidad de la República http://evolucion.fcien.edu.uy/ Esta presentación estará disponible en: http://evolucion.fcien.edu.uy/evolucion-cultura.html

Más detalles

Paleobiología de Vertebrados y Humana Euarchontoglires, Primates PROFESORES: GLORIA CUENCA JOSÉ IGNACIO CANUDO JARA PARRILLA

Paleobiología de Vertebrados y Humana Euarchontoglires, Primates  PROFESORES: GLORIA CUENCA JOSÉ IGNACIO CANUDO JARA PARRILLA Paleobiología de Vertebrados y Humana Euarchontoglires, Primates www.aragosaurus.com PROFESORES: GLORIA CUENCA JOSÉ IGNACIO CANUDO JARA PARRILLA PAVYH Euarchontoglires Primates Conejos y ratones Lemures

Más detalles

ACTIVIDAD Nº : ANALISIS DE LAS ESTRUCTURAS DE UN CRANEO.

ACTIVIDAD Nº : ANALISIS DE LAS ESTRUCTURAS DE UN CRANEO. ACTIVIDAD Nº : ANALISIS DE LAS ESTRUCTURAS DE UN CRANEO. INTRODUCCIÓN: El cráneo de un animal puede sernos de gran ayuda para conocer muchas cosas sobre él, como su forma de locomoción, su alimentación,

Más detalles

O RIGEN Y E VOLUCIÓN DE LOS S ERES V IVOS

O RIGEN Y E VOLUCIÓN DE LOS S ERES V IVOS O RIGEN Y E VOLUCIÓN DE LOS S ERES V IVOS El origen de la vida La vida en el planeta se origina hace unos 3.800 m.a. A lo largo de la historia, la filosofía, la religión y la ciencia han tratado de explicar

Más detalles

Biología Evolución, Ecología y Ambiente. Programa de Estudio Tercer Año Medio. Formación Diferenciada

Biología Evolución, Ecología y Ambiente. Programa de Estudio Tercer Año Medio. Formación Diferenciada Tercer Año Medio Biología Ministerio de Educación 1 Biología Evolución, Ecología y Ambiente Programa de Estudio Tercer Año Medio Formación Diferenciada Tercer Año Medio Biología Ministerio de Educación

Más detalles

VISIÓN GENERAL DE LA EVOLUCIÓN HUMANA

VISIÓN GENERAL DE LA EVOLUCIÓN HUMANA EVOLUCIÓN HUMANA VISIÓN GENERAL DE LA EVOLUCIÓN HUMANA Primates: Origen en el Cretácico ( - 65 m.a.) con mamíferos arborícolas. Humanos: Los Hominoideos (-25 a 54 m.a.) en los que están los Antropomorfos:

Más detalles

Charles Darwin: el evolucionismo y su importancia en la cultura moderna

Charles Darwin: el evolucionismo y su importancia en la cultura moderna Charles Darwin: el evolucionismo y su importancia en la cultura moderna Enrique P. Lessa Laboratorio de Evolución Facultad de Ciencias Universidad de la República http://evolucion.fcien.edu.uy/ 1 Darwin

Más detalles

La evolución biológica. Prof Dra Stella M Martínez Cátedra de Biología Facultad de Ciencias MédicasM

La evolución biológica. Prof Dra Stella M Martínez Cátedra de Biología Facultad de Ciencias MédicasM La evolución biológica Prof Dra Stella M Martínez Cátedra de Biología Facultad de Ciencias MédicasM dicas-unr La diversidad del mundo viviente es extraordinaria Se han identificado 2,000,000 de especies

Más detalles

14-17 hs. Taller sobre Análisis filogenético de la diversidad biológica (Carolina Abud, Alejandro D Anatro, Andrés Iriarte, y Enrique Lessa)

14-17 hs. Taller sobre Análisis filogenético de la diversidad biológica (Carolina Abud, Alejandro D Anatro, Andrés Iriarte, y Enrique Lessa) Lanzamiento del proyecto La evolución biológica en la cultura moderna, a 150 años de la publicación de El origen de las especies 19 de febrero de 2009 10 hs. Conferencia abierta al público Dr. Enrique

Más detalles

EVOLUCIÓN PRUEBAS DE LA EVOLUCIÓN

EVOLUCIÓN PRUEBAS DE LA EVOLUCIÓN EVOLUCIÓN PRUEBAS DE LA EVOLUCIÓN Los siguientes puntos aportan una serie de pruebas que no dejan lugar a dudas sobre la existencia del proceso evolutivo: Pruebas anatómicas Pruebas paleontológicas Pruebas

Más detalles

Newsletter 13. Dr. Pablo Echarri

Newsletter 13. Dr. Pablo Echarri Newsletter 13 Los casos expuestos han sido realizados por el. El trabajo de laboratorio ha sido realizado por el laboratorio Ladent, y se han utilizado los materiales del Scheu. All cases were carried

Más detalles