TEMPO (atmosférico) : Estado físico da atmosfera nun momento e un lugar determinado. é estudado pola metereoloxía.

Transcripción

1 UNIDADE 4 O TEMPO ATMOSFÉRICO E O CLIMA 1. A ATMOSFERA TEMPO E CLIMA ATMOSFERA é a capa gasosa que envolve a terra, conten nitróxeno 78%, osíxeno 21%, ademais de ozono, dióxido de carbono e outros gases. Os seres vivos necesitan os gases da atmosfera para vivir.ademais a atmosfera filtra as radiacións solares daniñas. A capa de ozono actúa coma un filtro que protexe aos seres vivos dos raios ultravioletas. A atmosfera está composta de varias capas: Exosfera, a mais distante(10.000km); a Ionosfera, ten elevadas temperaturas(1500 C);a Mesosfera a 80Km da terra, a temperatura descende ata -90 C; Estratosfera, nela atópase a capa de ozono, e a TROPOSFERA entre a superficie terrestre e os 12Km de altitude,nesta prodúcense os fenómenos meteorolóxicos e climáticos (precipitacións, vento,...) Na atmosfera hai uns gases que reciben o nomes de gases(co2, vapor de auga, metano,...) que reteñen parte da enerxía solar na atmosfera, conseguindo que haxa unha temperatura media de 15ºC. Este é chamado "efecto invenadoiro, é beneficioso para a vida no noso planeta, pero nos últimos tempos o home está a acelerar, facendo que aumente a temperatura atmosférica, ao cambio climático. TEMPO (atmosférico) : Estado físico da atmosfera nun momento e un lugar determinado. é estudado pola metereoloxía. CLIMA : sucesión periódica dos tipos de tempo nun lugar determinado (determínase un período duns 30 anos). E estudada pola climatoloxía. O clima ten unha serie de variables que o caracterizan: os elementos son os aspectos medibles da atmosfera (temperatura, precipitación, presión atmosférica e vento), e os factores son as variables que modifican os elementos (a latitude,altitude,a distancia do mar, as correntes mariñas..).estas variables darán lugar a unha gran diversidade climática. 2. ELEMENTOSDO CLIMA 2.1 TEMPERATURA DO AIRE A temperatura é a cantidade de calor do aire, mídese co termómetro, e exprésase en graos centígrados C. Represéntase nos mapas mediante as isotermas, liñas que 1

2 unen puntos de igual temperatura.. Para definir os climas teñense en conta as temperaturas medias, a amplitude térmica(diferencia entre as temperaturas máis altas e as máis baixas) anual e as xeadas. Os factores que modifican as temperaturas son : A latitude, A temperatura vai baixando a medida que nos imos afastando do Ecuador cara aos Polos,a causa da inclinación do eixe de rotación, que fai que a inclinación dos raios solares sexa diferente segundo o lugar da Terra.Distínguense as seguintes zonas térmicas: unha zona cálida, entre os trópicos de Cáncer e de Capricornio; dúas zonas temperadas,entre os trópicos e os círculos polares; e dúas zonas frías, entre os círculos polares e os polos. A altitude, a temperatura baixa a medida que se sobe en altura, a razón de 6 C cada 1000 metros que se sobe en altura. A proximidade ao mar. A auga necesita maior cantidade de calor que a terra para acadar a mesma temperatura, pero unha vez quente, a auga tarda máis en arrefriar.así, o mar fai que os lugares sometidos á súa influencia teñan invernos menos fríos e veráns menos calorosos. Deste xeito, o mar actúa coma un regulador da temperatura. As zonas máis próximas ao mar teñen unhas temperaturas máis suaves, cunha amplitude térmica menor, nas zonas interiores ocorre ao revés: a amplitude térmica entre o día e a noite ou entre o verán e o inverno é maior. As correntes mariñas, teñen moita influencia sobre os climas da Terra: se son cálidas suavizan os climas fríos (corrente do Golfo nas costas occidentais de Europa), se son frías suavizan os climas moi cálidos(corrente fría de Canarias).Tamén as correntes frías poden desertizar un clima(deserto de Atacama) 2.2 A HUMIDADE E AS PRECIPITACIÓNS Humidade do aire é a cantidade de vapor de auga que contén este, procedente da evaporación. Depende da proximidade do mar e da temperatura ( diminúe cando aumenta a temperatura). Zonas costeiras supera o 70%. Mídese cun higrómetro en % A precipitación é auga que cae á superficie terrestre procedente das nubes, en forma líquida(chuvia) ou sólida(neve,sarabia). Mídese co pluviómetro e exprésase en en milímetros(mm) ou litros por metro cadrado (l/m²), represéntanse nos mapas mediante isoietas, ou liñas que unen puntos de igual precipitación. A orixe das precipitacións é o ascenso do aire que ao subir arrefría, condénsase o vapor de auga que conten e forma pingas que ao acadar certo tamaño caen polo peso. Igualmente inflúen os factores como latitude, chove máis na zona ecuatorial;altitude, chove máis conforme se ascende en altura; distancia ao mar, as nubes cárganse de humidade cando pasan polo mar, así que chove máis nas costas que no interior dos continentes. 2.3 A PRESIÓN ATMOSFÉRICA A presión atmosférica é o peso do aire sobre un lugar.mídese co barómetro, exprésase en milibares(mb) e representase nos mapas mediante as isóbaras ou liñas que miden puntos de 2

3 igual presión. A presión media a nivel do mar é de 1013 mb. A latitude determina zonas de baixas presións permanentes, no Ecuador e zonas de altas presións permanentes nos polos. Nas zonas temperadas hai alternancia de altas e baixas presións. A presión atmosférica diminúe coa altitude, pois a medida que se ascende diminúe o peso do aire. Os centros de acción son as áreas de altas e baixas presións. As áreas con alta presión chámanse anticiclóns A, neles o aire xira en sentido descendente seguindo as agullas do reloxo no hemisferio norte e ao revés no hemisferio sur. As zonas de presións baixas chámanse depresións ou borrascas B. Nelas o aire xira en sentido ascendente en contra das agullas do reloxo no hemisferio norte e ao revés no sur. 2.4 O VENTO O vento é o aire en movemento horizontal, causado polas diferenzas de presión. A súa velocidade mídese co anemómetro en quilómetros hora(km/h) ou metros por segundo(m/s), a súa dirección determínase polo catavento. Existen varios tipos de vento: Ventos constantes que transportan o aire cálido para as zonas frías e viceversa. Ventos estacionais, como os monzóns do sueste de Asia. Ventos diarios como as brisas mariñas. Ventos locais como a Tramontana en Cataluña ou o Cierzo en Aragón 3. OS CLIMAS DA TERRA Como consecuencia da combinación dos distintos elementos e factores do clima, os climas da terra son moi diversos.distínguense tres grandes grupos climáticos: Os climas cálidos. Localízanse na zona cálida da terra, principalmente entre os trópicos de Cancer e de Capricornio. Teñen temperaturas medias anuais superiores a 18 C,debido á elevada insolación.distínguense os climas ecuatorial, tropical e desértico cálido. Os climas temperados. Localízanse entre os trópicos e os círculos polares. Caracterízanse polos fortes contrastes de temperaturas ao longo do ano, que permiten diferenciar as distintas estacións: cálida no verán, fría no inverno, e dúas estacións de transición, primavera e outono. Distínguense os climas oceánico, mediterráneo, continental e desértico temperado. Os climas fríos. Localízanse entre os círculos polares, Ártico e Antártico e e os polos.tamén se dan nas altas montañas da Terra. Distinguimos os climas polares e os de alta montaña. 3

4 4 AS CATÁSTROFES CLIMÁTICAS As catástrofes climáticas, están provocadas por cambios bruscos nas temperaturas, nas precipitacións e no vento. Os riscos relacionados coas temperaturas son: As vagas de frío ou calor,bruscos descensos ou aumentos da temperatura, debido á chegada de masas de aire moi frío( procedente do ártico, antártico ou siberiano), ou moi cálido (procedente do Sahara por exemplo).poden causa danos nos seres vivos. Os riscos relacionados coas precipitacións son: As inundacións, débense a precipitacións torrenciais, provocan enchentes dos ríos e invaden os campos. A zona con máis risco é a do sueste asiático. As secas, son períodos prolongados de ausencia de precipitacións, que repercuten negativamente nos seres vivos, nas colleitas e no abastecemento de auga. Os riscos relacionados co vento prodúcense cando este alcanza velocidades superiores a 70km/hora. Solen ir acompañados de precipitacións torrenciais, os máis daniños son: Os ciclóns tropicais, chamados furacáns no Atlántico e ciclóns no Índico e tifóns no Pacífico, orixínanse nos océanos, afectando ás costas de América central, Madagascar ou sueste de Asia. Os tornados, orixínanse sobre a terra, e afectan especialmente a Estados Unidos. Actividades 1.Que papel desempeña atmosfera para a vida na terra? 2. En que se diferencia o tempo e o clima? 3. Que diferenza hai entre un elemento e un factor do clima? 4. Cales son os elementos do clima? 5. Que factores influen na temperatura e de que xeito o fan? 6. Que factores influen na humidade e de que xeito o fan? 7. Que gas ten unha maior porcentaxe na composición da atmosfera? 8. En que capa da atmosfera se desenvolven os fenómenos metereolóxicos? 9. Porque nos polos as temperaturas son moi baixas e as precipitacións moi escasas? 10. Se na base dunha montaña hai 7 C, canto haberá se subimos 2500 metros? 11.Relaciona os seguintes termos coa presión atmosférica ou co vento: catavento, barómetro,frechas, isóbaras, anemómetro. 9. Que son os anticiclóns?e as borrascas? 10. Elabora un esquema cos contidos máis importantes do tempo e o clima. 4

5 5