Cursu de língua sarda progetu finantziau de sa Lege 482/99 e de sa Lei Regionali 26/97. S'agetivu

Tamaño: px

Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "Cursu de língua sarda progetu finantziau de sa Lege 482/99 e de sa Lei Regionali 26/97. S'agetivu"

Juan José Luna Soto
hace 6 años
Vistas:

1 su fuedhu chi eus postu acanta a mesa, pratu, tassa dhu cunsideraus agetivu (cosa chi s'aciungit) e serbit a precisai calincunu caràtiri o calidadi, sa posidura o su tanti de su nomini chi acumpàngiat. Cursu de língua sarda S'agetivu It'est? S'agetivu est unu fuedhu variàbbili chi poneus acanta a is nòminis po ndi nai calincunu caràtiri. Mesa noa, pratu ciatu, tassa límpia

2 Po cussu teneus tanti genias de agetivus, chi nos pratzeus in agetivus: -agetivus chi inditant una calidadi (béciu, cupudu, brutu) -agetivus chi inditant unu possessu (meu/miu, mea/mia, nostru, nostra, meos/mios/mius, meas/mias, nostrus/nostros/nostras, tou/tuo/tuu, tua, tuos/tuus, tuas, bostru, bostra, bostros/bostrus, bostras, sou/suo/suu, sua, issoro, suos/suus, suas, issoro).

3 -agetivus chi inditant una posidura o dimustrativus: custu/custa, custos/custus/custas, cussu/cussa, cussos/cussus/cussas, cudhu/cudha, cudhos/cudhus/ cudhas; -numeràrius: unu, duos/duus/duas, tres, bàtoro/cuatru, chimbe/cincu, ses, sete/seti, oto/otu, noe/noi, deghe/ dexi, binti/vinti, chentu/centu, dughentos/duxentus, dughentas/duxentas, milli/milla

4 indefinius e atrus: cada, calicunu, carchi, àteru, pagu, meda, ateretantu, tropu, totu, allenu, calisiollat/calesisiat, dónnia/donzi, perunu, cantu, cale/cali, ite/ita, matessi, própiu, etotu (a/c.: calicunu de custus no càmbiat de mascu a fémina, ni de singulari a plurali).

5 Is agetivus de callidadi tenint forma variàbbili: mudant de mascu a fémina e de singulari a plurali. Mesa noa, pratu ciatu, tassa límpia Mesas noas, pratus ciatus, tassas límpias Régula: S'agetivu càmbiat de singulare a plurali cun s'aciunta de sa -s e cuncordat in sa genia e in su númeru cun su nòmini chi acumpàngiant.

6 -agt. in i (f. a): bantaxeri/-a, afrodhieri/-a, imbusteri/-a, impiasteri/-a, improdheri/-a, fangoteri/-a, cuenteri/-a, istrubberi/-a; Cursu de língua sarda Totus is agetivus podint essi pratzius in tres classis a segundu de sa vocali de acabbu: -agt. in e/ i (m. e f.): umbràdile/umbràtili, débbile/débbili, deghile, praxili, coxili, písili, passessile, bisonzile, noxili, parívile, areste/aresti, durche/durci, grae/grai, carrale/carrali, fine/fini;

7 agt. in u (f. a): bonu/ a, longu/ a, mannu/ a, lenu/ a, tostu/ a, furuncu/ a, allegru/ a, tristu/ a, crúciu/ a, sanu/ a, bambu/ a, surdu/ a, arricu/ a, marigosu/ a, mendheosu/ a, arreghesciosu/ a, niedhu/ a, grogu (e grogo)/-a, macocu (e macoco)/ a.

8 dechíle, agt: deghile chi dèxidi, chi istat bèni meda, chi est bellu / a deghile = bene meda, perfetu, in sa manera addata písili, agt chi est físchidu a is chirighitas, chi timet su chirighiri, fintzas chi si la leat deretu a prànghere, a si primmare / písili che is de Ísili pascenscíle, agt: pascienscile, pascientile, passensile, passessile chi est de naturale bonu de no perder sa passéssia pro donzi cosighedha in contràriu, chi est de agguantu bisonzíle, agt chi est in s'abbisóngiu, chi no bivit tanti bèni parívile, agt chi est totu o totue de su matessi andhare: de sa matessi russària, de su matessi colore, e gai / pane p. = bene cotu totue, chi no est pintuledhu/omogeneo carràle, carràli, agt, nm chi est de sas matessi carres o coment'e chi siat de sas matessi carres (de sa matessi mama); nâdu a solu, pro ómine, "frade", pro fémina, "sorre" / sorre, frade, connadu, babbu carrale = sa sorre, su frade, su connadu, su babbu; fradili carrali = fradile de primu gradu afrodhiéri, nm, agt: afrudhieri, frodheri chi totu cheret ischire, bídere, abbaidare, o fintzas chi leat a losingas pro li dare cosa; si narat puru de unu chi ponit manu in dógnia cosa, si nci fichit ma no ndi fait bèni nisciuna, o fintzas chi si creit prus de su chi esti, chi bollit fai cosas prus mannas de su chi pòdidi

9 imbustéri, agt, nm chi o chie leat s'àteru a ingannia impiastéri, agt, nm: impriasteri chi o chie triballendhe no b'est bonu e faghet sa faina male, a abbunzadura, imbrutendhe e perdimentendhe sa cosa fangotéri, agt, nm chi o chie istat semper tochendhe, imbrutendhe, faghindhe chentza cabu, sempre in mesu/a sa manera de unu pipiu cuentéri, agt, nm chi o chini istat sempri nendi contus, bodhetendi istrubbéri, agt, nm chi o chie guastat, istruet o perdimentat sa cosa, chi che la ponet o cossumat chentza bisonzu lénu, agt nâdu de fune o cosas gai, chi no est crispa, chi no est bene tirada; nâdu de cosas de bufare, chi zughen pagu àrculu; nâdu de sa manera de fàghere o de nàrrere, chi si bi ponet pagu fortza crúciu, agt: cultu 1, cursu 1, crutzu, curtu 1, curtzu nâdu de sa longària de carchi cosa, chi no est meda, o no est cantu sérbidi mendhecósu, mendhegósu, mendheósu, agt: mindiosu nâdu de zente, chi zughet o agatat mendheas (difetti) in totu; nâdu de cosa, chi tenet carchi pecu, chi bogat frocus; nâdu de unu triballu, chi est unu pagu difítzile a fàghere arreghesciósu, agt: reghesciosu chi agatat o chi bogat arreghèscias, iscusas, cosa de nàrrere

Documentos relacionados

SARDU E IBERO- ROMANZU: COINTZIDÈNTZIAS MORFO-SINTÀTICAS

SARDU E IBERO- ROMANZU: COINTZIDÈNTZIAS MORFO-SINTÀTICAS Dr. Xavier Frías Conde UNED Obietivu Mustrare elementos medas morfosintáticos de su sardu in cumparántzia cun sas limbas ibero-romanzas Analizare