CÀNCER METASTÀSIC D ORIGEN DESCONEGUT PLANTEJAMENT DIAGNÒSTIC. Dr. Ferran Losa. Consorci Sanitari Integral (Hospitalet-Baix Llobregat)

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "CÀNCER METASTÀSIC D ORIGEN DESCONEGUT PLANTEJAMENT DIAGNÒSTIC. Dr. Ferran Losa. Consorci Sanitari Integral (Hospitalet-Baix Llobregat)"

Transcripción

1 CÀNCER METASTÀSIC D ORIGEN DESCONEGUT PLANTEJAMENT DIAGNÒSTIC 13 Desembre, 2011 ACADÈMIA de CIÈNCIES MÀDIQUES Dr. Ferran Losa. Consorci Sanitari Integral (Hospitalet-Baix Llobregat)

2 Definición y proceso diagnóstico Formas de Presentación en Oncología Tumor Primario Tumor Primario + Metástasis Metástasis Otras (Sd. Paraneoplasicos, lesiones premalignas ) Cáncer de Presentación Metastásica Neoplasia Maligna Avanzada Sintomatología derivada únicamente de las metástasis Ausencia de signos o síntomas del tumor primario Punto de partida frente a un proceso diagnóstico No Identificación del Tumor Primario CÁNCER METASTÁSICO DE ORIGEN DESCONOCIDO Definición de CMOD Cáncer de presentación metastásica Confirmación anatomopatológica de metástasis Ausencia de diagnóstico tras un proceso especialmente dirigido a identificar cualquier Tumor Primario Tratable. Incluye las situaciones con un tratamiento específico a pesar de no hallarse el T.Primario Objetivo Identificar Tumores Primarios tratables Identificar situaciones clínicas tratables Greco FA. Cancer: Principles and practice of oncology (8th ed.) Hillen HF. Postgrad Med J ESMO. Ann Oncol 2008

3 Cancer Metastásico de Origen Desconocido Entidad clínica compleja Caracteríticas clínicas peculiares Tumor primario con propensión a la diseminación prematura Bases biológicas desconocidas The unknown biology of the unknown primary tumour Tumor primario con distribución proporcional diferente a la esperada ca. páncreas, pulmón no microcítico, vía biliar ca. Mama, próstata Patrón metastásico atípico ca. Páncreas M1 óseas (x3) ca. Pulmón no microcítico M1 óseas (:10) ca. Próstata M1 pulmón, hígado, SNC ca. Tiroides M1 pulmón van der Wouw. Ann Oncol 2001 Lipkowitz. Bethesda manual 2002

4 Cancer Metastásico de Origen Desconocido Epidemiología Distribución de neoplasias según la localización tumoral CMOD representa el 3-5% de los pac. con cáncer Incidencia annual 7-12 casos / (US-SEER) Definición utilizada Tipo de pacientes estudiados Exhaustividad del proceso diagnóstico Registro Yale-New Haven Hospital Registro HUBellvitge-ICO ,2% Registro Poblacional Mama Colo-rectal Pulmón Próstata Leucemia Vejiga Cav.Oral+Faringe Piel(no basocel) Endométrio SNC Linfoma Hígado Endometrio CMOD (89) 2,2% Cérvix Páncreas Laringe Riñón Esófago Ovario Tiroides Sarcoma V.Biliar Testículo Año nº pacientes con cáncer (mediana) nº pacientes con CMOD (mediana) % pacientes con CMOD Registro de Tumores de Tarragona Año de diagnóstico % pacientes con CMOD , , , , , , ,5 Registro de Tumores de Girona ,1 Hillen. Postgrad Med 2000 Van der Wouw. Eur J Cancer 2001 Borràs et al. Cáncer Catalunya 2001.

5 Cancer Metastásico de Origen Desconocido Pronóstico Classification and regression tree (CART) Role of histology Number of involved sites Pronóstico Total SM SG1a. SG5a. 3-4m <25% <10% Subgrupos de mejor pronóstico Tumor primario subyacente Forma de presentación Tipo histológico Classification and regression tree (CART) Analysis of 1,000 patients referred to UT MD Anderson from 1987 to Clin Cancer Res Pavlidis N. Eur J Cancer 2003.

6 Cancer Metastásico de Origen Desconocido Tumores Primarios Tratables Tasa de Respuesta al tratamiento sistémico y supervivencia en el cáncer avanzado Fizazi K, Greco FA, Pavlidis N, Pentheroudakis G; ESMO Guidelines Working Group. Ann Oncol Morris GJ. Semin Oncol. 2010; Pavlidis N. Eur J Cancer. 2003

7 Cancer Metastásico de Origen Desconocido Situaciones clínicas tratables Condiciones para las cuales un tratamiento específico pueda ser beneficioso Condiciones equivalentes a un Tumor Primario tratable Metástasis únicas Ganglionar Visceral Pulmón Hígado SNC Derrame pleural maligno Metástasis óseas Tratamiento local apropiado: CIRUGÍA, RT +/- QT Pleurodesis Bifosfonatos, RT, Isótopos radiactivos Adenocarcinoma /PDC-PDA Adenopatía axilar única mama Carcinomatosis peritoneal ovario, colon Metástasis óseas blásticas próstata PDC-PDA Línea media T. Germinal Carcinoma escamoso Adenopatía LTC única ORL Adenopatía SCL única CPNCP /ORL Adenopatía inguinal única c.anal /vulva Ca. Neuroendocrino Bien diferenciado T. Carcinoide Mal dif. ó cél. Pequeña CPCP Fizazi K, Greco FA, Pavlidis N, Pentheroudakis G; ESMO Guidelines Working Group. Ann Oncol Morris GJ. Semin Oncol. 2010; Pavlidis N. Eur J Cancer. 2003

8 Estudio histológico de las metástasis Cancer Metastásico de Origen Desconocido Planteamiento diagnóstico Esencial para dirigir el resto del estudio diagnóstico Diagnóstico de malignidad Diagnóstico de metástasis Estudio anatomopatológico convencional Diagnóstico específico Diagnóstico inespecífico - epitelial: tiroides, etc. - no epitelial: linfoma, sarcoma, melanoma, germinal, hepatocarcinoma... - adenocarcinoma bien y mod. diferenciado - carcinoma indif. y adenoca. mal diferenciado - neoplasia maligna mal diferenciada - carcinoma escamoso - carcinoma neuroendocrino Distribución porcentual por grupos diagnósticos y tratamiento Adenocarcinoma Carcinoma Carcinoma ó Adeno. Neoplasia T. Neuroendocrino Bien ó Mod.dif. Escamoso Mal diferenciado Mal diferenciada (60%) ( 5%) (30%) ( 2-5%) ( 2-5%) ( 6%) (55%) ( 4%) (25%) (10%) Tratables No tratables Tratables Desconocidos Conocidos ó Tratables Tratables Desconocidos Mama ORL PDA Linfoma Ovario Genital PDC T.Germinal Próstata Anorectal Neuroendocrino Timoma Tiroides Cel. Pequeña Total CMOD tratables:45% Greco FA. Cancer: Principles and practice of oncology (8th ed.)

9 Estudio anatomopatológico especial Utilidad diagnóstica de la inmunohistoquímica en patología tumoral Mackay B, Ordonez NG. Semin Oncol 1993; 20: Ordoñez N. Tumor Panel Sessions.ASCO.1998

10 Asociación entre estirpes celulares y marcadores tisulares inmunohistoquímicos Tumor IHQ T. Epitelial CK, EMA, (RH, PSA, CEA ) Melanoma Linfoma Sarcoma Glioma S-100, HMB-45, Vimentina LCA Vimentina, Desmina, CD34, Colágeno tipo IV GFAP T. Germinal βhcg, αfp, PLAP, CK, EMA T. Neuroendocrino ENE, Cromogranina, Sinaptofisina, CK, EMA Mintzer DM. The Oncologist 2004.

11 Nuevos marcadores Inmunohistoquímicos IHQ CD30, OCT-4 CD117 (c-kit) α Inhibina CD56, HepPar1 GlutationS-Transferasa, CD10 Thyroid Transferase Factor 1 Tiroglobulina GCDFP 15 CDX-2 CK 17 Calretinina Tumor T. Germinal GIST Adc.Suprarrenal Hepatocarcinoma Ca. cels. renales Tiroides, Adc.Pulmón Tiroides Mama Adc. Gastrointestinal Adc. Páncreas Mesotelioma Mintzer DM. The Oncologist 2004.

12 Marcadores inmunohistoquímicos órgano-específicos Valor de TTF1 (Factor de transcripción tiroidea) y p63 en el diagnóstico de Ca. Pulmón TTF1 p63 Célula pequeña >90% Adenocarcinoma 75% Célula grande 63% Escamoso 10% Célula pequeña <10% p63 TTF1 TTF-1 and p63 for distinguishing pulmonary small-cell carcinoma from poorly differentiated squamous cell carcinoma SCLC squamous Adenocarcinoma 30% Célula grande 37% Escamoso 97% Au NH. Appl Immunohistochem Mol Morphol 2004; Kalhor N. Modern Pathology 2006

13 Marcadores inmunohistoquímicos órgano-específicos Perfiles de coexpresión de CK7 y CK20 en diversos subtipos tumorales CK 7 / CK 20 7+/ 20+ Ca.Transicional, Adc.Mucinoso ovárico, Adc.Páncreas. T. via Biliar. 7+/ 20 - Adc.Mama, Adc Pulmón, Endometrio, Seroso Ovario, Mesotelioma, Timoma, Tiroides 7- / 20+ Adc.Colo-rectal, Adc. Gástrico. 7- / 20 - Adc. Próstático, Hepatocarcinoma, Hipernefroma, Ca. Escamoso (Pulmon, ORL), Ca. Cél. Pequeña. Pires. Rev Med Chil 2002; Kende AI. Histopathology 2003

14 Marcadores inmunohistoquímicos órgano-específicos (porcentaje de positividad) CK7 CK20 TTF1 CDX2 ER PSA Breast 93 0 (0-19) Colon (0-13) 0 Lung (0-2) 1 (0-11) 4 Ovary 91 0 (0-19) Pancreas (0-2) 0 (0-32) 0 0 Stomach (0-3) (0-3) Prostate 8 0 (0-21) 0 (0-11) 2 (0-4) Dennis JL, Clin Cancer Res 2005

15 Paneles diagnósticos Inmunohistoquímicos Gown AM. Mod Pathol 2000

16 Paneles diagnósticos Inmunohistoquímicos Panel básico Panel en ADC/PDA/PDC/PDMN/SC/NET Ordoñez N. Tumor panel sessions.asco. 1998

17 Paneles diagnósticos Inmunohistoquímicos Miller RT. American Academy of Pathology Annual Meeting; 2011

18 Algoritmos diagnósticos Inmunohistoquímicos Validación con CMOD: Identificación del T.Primario: 60-70% Kauffmann. Pathologe 2002; De Young. Seminars in Diagnostic Pathology 2000; Brown. Am J Clin Pathol 1997

19 Estudio clínico / radiológico / laboratorio. Cancer Metastásico de Origen Desconocido Planteamiento diagnóstico Estudio diagnóstico básico Estudio adicional historia clínica y exploración fisica analítca estándar RX. Tótax Test de sangre oculta en heces general TAC torácico-abdomino-pélvico Según las presentaciones clínico-patológicas Adenocarcinoma bien o mod.diferenciado Mamografía (mujeres) Marcadores Tumorales: CA 15.3 y CA125 (mujeres), PSA (varones >40a.) Carcinoma ó Adenocarcinoma mal diferenciado ó Neoplasia mal diferenciada Mamografía (mujeres) Marcadores Tumorales: PSA (varones >40a.), αfp y βhcg (varones<65a.) Escamoso: - Adp. Cervicales Panendoscopia - Adp. Supraclavicular TAC abdomen, Broncoscopia, Esputo inducido - Adp. Inguinal TAC abdomen DEFINICIÓN DE CMOD INTERESA DIAGNOSTICAR AQUELLO QUE SE PUEDA TRATAR Greco FA. Cancer: Principles and practice of oncology (8th ed.). 2008; Varadhachary GR. Cancer Briasoulis E. ESMO Clinical Recommendation for diagnosis, treatment and follow up. Ann Oncol 2008.

20 Cancer Metastásico de Origen Desconocido Planteamiento diagnóstico Exploraciones excluídas de un Protocolo diagnóstico Consensus diagnósticos internacionales Analítica de orina Test de sangre oculta en heces Baterías de Marcadores Tumorales Colonoscopia y/o Enema Opaco Fibrogastroscopia Tránsito esófago-gastro-duodenal Gammagrafía ósea, tiroides... Citologías de esputo ECO pélvica y ginecológica RNM PET ó PET/TAC Microarrays Indicados en caso de síntomas guía. De utilidad solamente en estudios dirigidos o frente a situaciones particulares. Sensibilidad diagnóstica baja en el cáncer de presentación metastásica. Detección de Tumores Primarios no tratables. La detección de un Tumor Primario tratable ya está prácticamente garantizada mediante la aplicación correcta de un protocolo diagnóstico estandarizado. Indicado en pacientes con M1 únicas, o adenopatías laterocervicales o axilares Precisión diagnóstica > 90%. (Indicaciones por definir) INEFICACIA DE LOS ESTUDIOS EXHAUSTIVOS? Greco FA. Cancer: Principles and practice of oncology (8th ed.). 2008; Hillen HF. Postgrad Med J 2000; Briasoulis E, et al. ESMO Clinical Recommendation for diagnosis, treatment and follow up. Ann Oncol 19 (suppl 2) ii106-7, 2008.

21 Utilidad del PET en Cancer Metastásico de Origen Desconocido Gutzeit A. Radiology 2005; Aassar OS. Radiology 1999; Lonneux M. Clin Positron Imaging Mantaka P. Cancer Biother Radiopharm 2003; Wong WL. Clin Oncol 2003; Joshi U. Br J Radiol 2004;Nanni C. Eur J Nucl Med Mol Imaging 2005

22 Utilidad del PET en Cancer Metastásico de Origen Desconocido nº pac. V+ F+ V- F- Mantaka (9) 12 (41%) Bohislavizki (13) 20 (38%) Lonneux (54%) Lassen (11) 13 (65%) Kole (24%) T.Primario: 30-40% T.Primario tratable : 5-15% (básicamente :adp. cervicales o axilares)

23 Utilidad del PET en Cancer Metastásico de Origen Desconocido Statistical Findings for Detection of the Primary Tumor in Patients with Extracervical Metastases Statistical Findings for Detection of the Primary Tumor in Patients with Cervical Metastases Gutzeit A. Radiology 2004

24 Utilidad del PET en Cancer Metastásico de Origen Desconocido Utilidad del PET en Cancer Metastásico de Origen Desconocido T. Primario 25-50% T.Primario tratable : > 40% Johansen J, Eigtved A, Buchwald C, et al. Laryngoscope 2002;112:

25 Utilidad del PET en Cancer Metastásico de Origen Desconocido Conclusiones del PET en el CMOD Instrumento diagnóstico válido - % diagnóstico T. Primario - % afecta el manejo terapéutico posterior Identificación de un T.Primario Tratable: <15% - % diagnóstico T. Primario tratable Indicado en: pacientes con M1 únicas. adenopatías laterocervicales o axilares. cuando se espere que pueda cambiar el manejo del paciente.

26 Estudio del Cancer Metastásico de Origen Desconocido con microarrays

27 Estudio del Cancer Metastásico de Origen Desconocido con microarrays The expression of selected cancer type-specific genes across 13 classes and related subtypes No se puede mostrar la imagen. Puede que su equipo no tenga suficiente memoria para abrir la imagen o que ésta esté dañada. Reinicie el equipo y, a continuación, abra el archivo de nuevo. Si sigue apareciendo la x roja, puede que tenga que borrar la imagen e insertarla de nuevo. 229 tumores/pacientes Results per tumor class for LOOCV on training set (n = 229) using the best variable SVM model Niveles de predicción +/- 20 genes por cada tipo de tumor Diagnóstico T. Primario: 96% accuracy Tothill, R. W. et al. Cancer Res 2005;65:

28 Estudio del Cancer Metastásico de Origen Desconocido con microarrays 43 tipos de tumores 643 tumores 495 genes Diagnóstico T. Primario 89% accuracy Ma, X. J. et al. Arch Pathol Lab Med 2006;130,

29 Marcadores Tumorales Indicaciones Alto valor predictivo Alta sensibilidad y especificidad diagnóstica Identificación de tumores primarios o situaciones clínicas tratables Consensus diagnósticos internacionales (NCI, NCCN, ESMO) Adenocarcinoma Carcinoma ó Adenocarcinoma Carcinoma Bien ó Mod.dif. Mal diferenciado Escamoso CA 15.3 (mujeres) CA 125 (mujeres) PSA (varones >40a.) afp y bhcg ninguno Greco FA. Cancer: Principles and practice of oncology (8th ed.)2008; NCCN 2009; ESMO Clinical Recommendation for diagnosis, treatment and follow up. Ann Oncol 19 (suppl 2) ii106-7,

30 Marcadores Tumorales CEA CA19.9 CA125 Total + Total + Total + CPNCP CPCP Colon-recto Páncreas Próstata Gástrico Ovario Mama Otros Desconocido TOTAL *Experiencia Institut Català d Oncologia Losa. Rev Clin Esp 2002.

31 Marcadores Tumorales Aportación de los Marcadores Tumorales al diagnóstico del Tumor Primario* Ca. Próstata T. Germinal / Hepatocarcinoma T. Germinal SI NO SI NO SI NO PSA αfp βhcg PSA αfp βhcg *Experiencia Institut Català d Oncologia nº.pacientes sensibilidad especificidad PVP PSA 82 92% 99% 92% αfp % 85% 18% βhcg 46 50% 75% 8% Losa. Rev Clin Esp 2002.

32 Marcadores Tumorales Aportación de los Marcadores Tumorales al diagnóstico del Tumor Primario* Ca. Tracto GI Ca. Páncreas Ca. Ovario SI NO SI NO SI NO CEA CA CA * 35 CEA CA CA *Experiencia Institut Català d Oncologia nº.pacientes sensibilidad especificidad PVP CEA % 55% 14% CA % 56% 7% CA % 34% 29% Losa. Rev Clin Esp 2002.

33 Marcadores Tumorales Aportación de los Marcadores Tumorales al diagnóstico del Tumor Primario* Pavlidis. Med Pediatr Oncol p. CMOD (adenocarcinoma / Indiferenciados) Estudio diagnóstico y pronóstico: CEA,CA199,CA153, CA125, βhcg y αfp. Diagnóstico de T. Primario: n.s.. Respuesta a la Quimioterapia: n.s. Milovic. Med Sci Monit p. CMOD (adenocarcinoma / Indiferenciados) Estudio diagnóstico y pronóstico: CEA,CA199,CA153, CA125. Diagnóstico de T. Primario: n.s.. Respuesta a la Quimioterapia: n.s.. Tipo histológico: n.s.. Carga tumoral (nº metástasis): n.s.

34 Colonoscopia Aportación de la colonoscopia y el TSOE al diagnóstico del Tumor Primario* Lieberman. Gastrointest Endosc p. Estudio prospectivo (18 m.) National Endoscopic Database Detección de pólipos o neoplasias > 9 mm. (relación 5:1) Grupo I. Síntomas abdominales inespecíficos 7.23% (dolor, estreñimiento diarrea...) p: < Grupo II. Test sangre oculta en heces % Grupo III. Asintomáticos 6.45% p: 0.3

35 Cancer Metastásico de Origen Desconocido Planteamiento diagnóstico / conclusiones Definición de CMOD Diagnósticar aquello que se pueda tratar Estudios exhaustivos JUSTIFICADOS Tumores primarios tratables Situaciones clínicas tratables Estudio diagnóstico ineficaz (Tras descartar un tumor primario tratable) Estudios exhaustivos NO JUSTIFICADOS Tratamientos de quimioterapia de amplio espectro Ensayos clínicos en CMOD LA EFICACIA DE LOS ESTUDIOS EXHAUSTIVOS DEPENDE DE LA CAPACIDAD DE DIAGNOSTICAR TUMORES PRIMARIOS TRATABLES Greco FA. Cancer: Principles and practice of oncology (8th ed.). 2008; Clinical Recommendation for diagnosis, treatment and follow up. Ann Oncol 19 (suppl 2) ii106-7, Briasoulis E, et al. ESMO

36 Cancer Metastásico de Origen Desconocido Conclusiones Tumores primarios tratables CMOD: Entidad heterogénea de pronóstico generalmente desfavorable Base del diseño de cualquier estrategia diagnóstica en CMOD Cuantos mejores tratamientos para el cáncer avanzado, mayor justificación de realizar pruebas diagnósticas. Los algoritmos diagnósticos en permanente modificación. El tratamiento deberá ser individualizado 40% de pacientes, el estudio diagnóstico proporciona datos para guiar el tratamiento. 60% de pacientes, no encuadrables en un grupo específico de tratamiento. Tratamiento empírico (NO EXISTE ESTÁNDAR) Importancia de los factores pronósticos Ensayos clínicos Ensayos clínicos Siempre que sea posible Futuro prometedor Tratamientos dirigidos a la inhibición de las dianas celulares. Desarrollo de nuevas técnicas diagnósticas basadas en la Inmunihistoquímica o la detección de genes cuya activación se asocia con ciertos tumores.

ES EFICIENTE BUSCAR EL ORIGEN?

ES EFICIENTE BUSCAR EL ORIGEN? CARA A CARA 4 METÁSTASIS DE NEOPLASIA PRIMARIA DESCONOCIDA ES EFICIENTE BUSCAR EL ORIGEN? 20 Noviembre, 2009 Dr. Ferran Losa. Hospital General de L HospitaletL Formas de Presentación en Oncología Tumor

Más detalles

INMUNOMARCACION. Cuadro Nº 1: Tumores malignos indiferenciados primarios y metastasicos a celulas redondas

INMUNOMARCACION. Cuadro Nº 1: Tumores malignos indiferenciados primarios y metastasicos a celulas redondas INMUNOMARCION La inmunomarcación puede realizarse en material fijado, en material congelado y en extendidos. Varios factores influyen en el resultado, como el fijador utilizado, procesamiento, anticuerpo

Más detalles

Biomarcadores moleculares y genómica en las metástasis de origen primario oculto

Biomarcadores moleculares y genómica en las metástasis de origen primario oculto Biomarcadores moleculares y genómica en las metástasis de origen primario oculto Joan Albanell Mestre RUTINARIO RECOMENDABLE EVIDENCIA INSUFICIENTE Biopsia generosa para posibilitar múltiples estudios

Más detalles

ACTITUD DEL INTERNISTA ANTE LA NEOPLASIA DE ORIGEN DESCONOCIDO. Rosa Apolinario Hidalgo Servicio de Medicina Interna Hospital Insular de Gran Canaria

ACTITUD DEL INTERNISTA ANTE LA NEOPLASIA DE ORIGEN DESCONOCIDO. Rosa Apolinario Hidalgo Servicio de Medicina Interna Hospital Insular de Gran Canaria ACTITUD DEL INTERNISTA ANTE LA NEOPLASIA DE ORIGEN DESCONOCIDO Rosa Apolinario Hidalgo Servicio de Medicina Interna Hospital Insular de Gran Canaria Introducción.Concepto El cáncer de origen desconocido

Más detalles

I CURSO ANDALUZ DE ONCOLOGÍA CLÍNICA BÁSICA PARA ATENCIÓN PRIMARIA

I CURSO ANDALUZ DE ONCOLOGÍA CLÍNICA BÁSICA PARA ATENCIÓN PRIMARIA I CURSO ANDALUZ DE ONCOLOGÍA CLÍNICA BÁSICA PARA ATENCIÓN PRIMARIA INTRODUCCIÓN. Uno de cada tres varones y una de cada cuatro mujeres se diagnosticarán de cáncer a lo largo de su vida. La incidencia de

Más detalles

Tumores de cabeza y cuello. Tumores de pulmón. Tumores de mama. Tumores digestivos

Tumores de cabeza y cuello. Tumores de pulmón. Tumores de mama. Tumores digestivos Cartera de Servicios Una UGC de Oncología como la que se propones ha de ser por definición una UGC terciaria que sea capaz de proveer prácticamente cualquiera de los tratamientos del cáncer considerados

Más detalles

METÁSTASIS DE NEOPLASIA PRIMARIA DESCONOCIDA es eficiente buscar el origen?

METÁSTASIS DE NEOPLASIA PRIMARIA DESCONOCIDA es eficiente buscar el origen? METÁSTASIS DE NEOPLASIA PRIMARIA DESCONOCIDA es eficiente buscar el origen? Dr. Isidoro Martínez Moreno Hospital Lluís Alcanyís. Xàtiva. Valencia Valencia Noviembre/2009 CÁNCER DE PRIMARIO DESCONOCIDO

Más detalles

Oncologo Britanico: Rupert Willis.

Oncologo Britanico: Rupert Willis. Dra. Kelly San Martin D. HGGB. Neoplasia: masa anormal de tejido, cuyo crecimiento excede al del tejido normal y no esta coordinado con el, y que persiste de la misma forma excesiva tras finalizar el estimulo

Más detalles

Cáncer de origen desconocido: A la búsqueda del primario Reunión Regional Valenciana de la SEAP Xàtiva. Aurelio Ariza 27 de abril de 2012

Cáncer de origen desconocido: A la búsqueda del primario Reunión Regional Valenciana de la SEAP Xàtiva. Aurelio Ariza 27 de abril de 2012 Cáncer de origen desconocido: A la búsqueda del primario Reunión Regional Valenciana de la SEAP Xàtiva Aurelio Ariza 27 de abril de 2012 Cáncer de origen desconocido (COD) Cancer of Unknown Primary (CUP)

Más detalles

PROTOCOLOS DE AUTORIZACIÓN Y AUDITORÍA

PROTOCOLOS DE AUTORIZACIÓN Y AUDITORÍA PROTOCOLOS DE AUTORIZACIÓN Y AUDITORÍA TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES (PET/CT scan) - NORMATIVAS DE UTILIZACIÓN - REQUISITOS DE SOLICITUD CRITERIOS GENERALES NO DEBE SER UTILIZADO COMO MÉTODO DE

Más detalles

Uso de los marcadores tumorales como ayuda al diagnóstico de los tumores más frecuentes

Uso de los marcadores tumorales como ayuda al diagnóstico de los tumores más frecuentes Uso de los marcadores tumorales como ayuda al diagnóstico de los tumores más frecuentes La prevención primaria, actuando sobre los factores de riesgo, junto con el diagnóstico precoz, son las armas que

Más detalles

Metástasis hepáticas

Metástasis hepáticas Actualización Metástasis hepáticas DE TUMORES NEUROENDOCRINOS pág. 212 DE CARC. COLORRECTAL T. QUIR pág. 217 DE CARC. COLORRECTAL T. REG pág. 223 Puntos clave El estudio diagnóstico del cáncer desconocido

Más detalles

Marcadores tumorales en neoplasias de origen desconocido

Marcadores tumorales en neoplasias de origen desconocido Marcadores tumorales en neoplasias de origen desconocido CÁNCER DE ORIGEN DESCONOCIDO METÁSTASIS 1) BIOPSIA DEMOSTRATIVA 2) NO COMPATIBLE CON TUMOR PRIMARIO DICHA LOCALIZACIÓN 3) DESCONOCIMIENTO DEL LUGAR

Más detalles

Miércoles 12 de noviembre

Miércoles 12 de noviembre PROGRAMA PRELIMINAR Miércoles 12 de noviembre Programa Científico Miércoles 12 de noviembre 8:30 a 10:30 Cáncer de Mama 08:30 a 09:00 Evaluación biológica y clínica del paciente localmente avanzado 09:00

Más detalles

Análisis estadístico a la fecha

Análisis estadístico a la fecha CUIT: 3-79298-1 Análisis estadístico a la fecha Desde 1989 a la fecha, la Dra. Cirigliano, junto a un destacado equipo de profesionales ha atendido un total de 7823 pacientes. De estos 1841 completaron

Más detalles

PAAF de metástasis ganglionares de primario desconocido

PAAF de metástasis ganglionares de primario desconocido PAAF de metástasis ganglionares de primario desconocido Dra. Maria C. Robledo Arribas Pontificia Universidad Católica "Madre y Maestra" Santiago de los Caballeros República Dominicana El ganglio linfático

Más detalles

El Cáncer en Cifras - España 2013

El Cáncer en Cifras - España 2013 El Cáncer en Cifras - España 2013 La SEOM edita anualmente un informe actualizado de las cifras del cáncer en España. Este documento nació con el objetivo de recopilar en un único documento las prolíficas

Más detalles

FACULTATIVOS ESPECIALISTAS EN ONCOLOGÍA MÉDICA BLOQUE B

FACULTATIVOS ESPECIALISTAS EN ONCOLOGÍA MÉDICA BLOQUE B FACULTATIVOS ESPECIALISTAS EN ONCOLOGÍA MÉDICA BLOQUE B TEMA 13. Técnicas de trabajo en equipo. Programas multidisciplinarios intrahospitalatrios, con atención primaria y domiciliaria. Relación con otros

Más detalles

PET Y PET/CT EN TUMOR DE ORIGEN INDETERMINADO. Dr. J. Rafael García Ortiz Medicina Nuclear e Imagen Molecular PET/CT Centro Médico ABC

PET Y PET/CT EN TUMOR DE ORIGEN INDETERMINADO. Dr. J. Rafael García Ortiz Medicina Nuclear e Imagen Molecular PET/CT Centro Médico ABC PET Y PET/CT EN TUMOR DE ORIGEN INDETERMINADO Dr. J. Rafael García Ortiz Medicina Nuclear e Imagen Molecular PET/CT Centro Médico ABC DEFINICIÓN Cáncer de origen primario desconocido Pacientes que se presentan

Más detalles

Rol del PET/CT en Cáncer de mama. Dr. Alfonso Onofre Y. Radiólogo RESOCENTRO / PET SCAN. Lima, Perú

Rol del PET/CT en Cáncer de mama. Dr. Alfonso Onofre Y. Radiólogo RESOCENTRO / PET SCAN. Lima, Perú Rol del PET/CT en Cáncer de mama Dr. Alfonso Onofre Y. Radiólogo RESOCENTRO / PET SCAN. Lima, Perú Rol PET/CT en Ca mama Generalidades PET/CT PET/CT (técnica híbrida) vs PET dedicado Estadiaje Metástasis

Más detalles

SESION DE RESIDENTES Sociedad Catalana de Citopatología ROLANDO TERAN GUZMAN HOSPITAL DE LA SANTA CREU I SANT PAU

SESION DE RESIDENTES Sociedad Catalana de Citopatología ROLANDO TERAN GUZMAN HOSPITAL DE LA SANTA CREU I SANT PAU SESION DE RESIDENTES Sociedad Catalana de Citopatología ROLANDO TERAN GUZMAN HOSPITAL DE LA SANTA CREU I SANT PAU HISTORIA CLINICA Varón de 84 años Ex-fumador Hipertensión arterial en Tto Adenocarcinoma

Más detalles

Incidencia de cáncer en la provincia de Albacete. 1991-1997 ANEXOS - 81 -

Incidencia de cáncer en la provincia de Albacete. 1991-1997 ANEXOS - 81 - ANEXOS - 81 - BOLETÍN DE NOTIFICACIÓN Consejería de Sanidad Registro de Cáncer de Albacete Tfno. 967 55 79 00 - Fax 967 55 79 64 SECCIÓN DE EPIDEMIOLOGÍA Nº REGISTRO DATOS PERSONALES PRIMER APELLIDO SEGUNDO

Más detalles

DIRECCION MÉDICA FUNCIONAMIENTO DE COMITÉ ONCOLOGICO CHP DECISIONES DE TRATAMIENTO ONCOLÓGICO

DIRECCION MÉDICA FUNCIONAMIENTO DE COMITÉ ONCOLOGICO CHP DECISIONES DE TRATAMIENTO ONCOLÓGICO DIRECCION MÉDICA Edición :1º Fecha: Diciembre 2010 Vigencia 2010-2013 FUNCIONAMIENTO DE COMITÉ ONCOLOGICO CHP DECISIONES DE TRATAMIENTO ONCOLÓGICO Introducción El Comité Oncológico (CO 1 ) es una instancia

Más detalles

CÁNCER DE COLON Y RECTO ESTADIFICACIÓN Y SEGUIMIENTO

CÁNCER DE COLON Y RECTO ESTADIFICACIÓN Y SEGUIMIENTO CÁNCER DE COLON Y RECTO ESTADIFICACIÓN Y SEGUIMIENTO J. Cerdán Mayo / 2014 CÁNCER DE COLON Y RECTO Epidemiología: Neoplasia más frecuente del tubo diges8vo. Incidencia en España: 15 / 100.000 habitantes.

Más detalles

TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES (PET): METÁSTASIS CEREBRALES

TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES (PET): METÁSTASIS CEREBRALES TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES (PET): METÁSTASIS CEREBRALES Iván E. Díaz Meneses Medicina Nuclear Unidad PET/CT Instituto Nacional de Neurología y Neurocirugía TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES

Más detalles

Aumento de supervivencia en cáncer de colon metastásico. Importancia del abordaje multidisciplinar. S. Oncología Médica 6 marzo 2014

Aumento de supervivencia en cáncer de colon metastásico. Importancia del abordaje multidisciplinar. S. Oncología Médica 6 marzo 2014 Aumento de supervivencia en cáncer de colon metastásico. Importancia del abordaje multidisciplinar. S. Oncología Médica 6 marzo 2014 Antecedentes Personales Varón, 59 años. No RAM. D.M. Tipo 2: antidiabéticos

Más detalles

OBJETIVOS DEL TRATAMIENTO QUIRÚRGICO. -Resección del tejido tumoral con márgenes oncológicos adecuados. - Mejor resultado cosmético posible

OBJETIVOS DEL TRATAMIENTO QUIRÚRGICO. -Resección del tejido tumoral con márgenes oncológicos adecuados. - Mejor resultado cosmético posible MANEJO QUIRÚRGICO DEL CÁNCER DE MAMA RECUERDO HISTÓRICO Siglo XV a.c. Papiro de Ebersdescribe el tratamiento de los tumores de mama con hierro o con fuego Siglo I a.c. Siglo I d.c. Siglo XVI Siglo XVIII

Más detalles

PET Y PET/CT EN TUMOR DE ORIGEN INDETERMINADO. Dr. J. Rafael García a Ortiz Medicina Nuclear e Imagen Molecular PET/CT

PET Y PET/CT EN TUMOR DE ORIGEN INDETERMINADO. Dr. J. Rafael García a Ortiz Medicina Nuclear e Imagen Molecular PET/CT PET Y PET/CT EN TUMOR DE ORIGEN INDETERMINADO Dr. J. Rafael García a Ortiz Medicina Nuclear e Imagen Molecular PET/CT Centro Médico M ABC DEFINICIÓN Cáncer de origen primario desconocido Pacientes que

Más detalles

Metástasis cutáneas. Cutaneous metastases. ARTÍCULO DE REVISIÓN Med Int Méx 2015;31:434-440. Silvia Méndez-Flores

Metástasis cutáneas. Cutaneous metastases. ARTÍCULO DE REVISIÓN Med Int Méx 2015;31:434-440. Silvia Méndez-Flores ARTÍCULO DE REVISIÓN Med Int Méx 2015;31:434-440. Metástasis cutáneas RESUMEN Las metástasis cutáneas de tumores primarios de órgano sólido son un evento raro en la práctica diaria dermatológica, su incidencia

Más detalles

Inmunocitoquímica de los derrames

Inmunocitoquímica de los derrames CONSOLIDANDO PUENTES XXV Congreso de la Sociedad Española de Anatomía Patológica y División Española de la International Academy of Pathology XX Congreso de la Sociedad Española de Citología I Congreso

Más detalles

LICENCIATURA EN ENFERMERÍA. Datos básicos de la asignatura: Enfermería Clínica de Hemato Oncologia

LICENCIATURA EN ENFERMERÍA. Datos básicos de la asignatura: Enfermería Clínica de Hemato Oncologia LICENCIATURA EN ENFERMERÍA Datos básicos de la asignatura: Asignatura: Enfermería Clínica de Hemato Oncologia Código: AA-DCS-8 Titulación: Licenciado en Enfermería Año del plan de estudio: 2008 División:

Más detalles

Marcadores tumorales. Los marcadores tumorales son sustancias que a menudo pueden descubrirse en cantidades

Marcadores tumorales. Los marcadores tumorales son sustancias que a menudo pueden descubrirse en cantidades CANCER FACTS N a t i o n a l C a n c e r I n s t i t u t e N a t i o n a l I n s t i t u t e s o f H e a l t h D e p a r t m e n t o f H e a l t h a n d H u m a n S e r v i c e s Marcadores tumorales Los

Más detalles

PROCESO DE CÁNCER DE MAMA

PROCESO DE CÁNCER DE MAMA PROCESO DE CÁNCER DE MAMA ATENCIÓN PRIMARIA Distrito Levante Alto Almanzora Sº Ginecología y Obstetricia Hospital La Inmaculada Huércal-Overa PROCESO CÁNCER DE MAMA DEFINICIÓN FUNCIONAL: Conjunto de actividades

Más detalles

TALLER DE INMUNOHISTOQUIMICA OCTUBRE 2017 HERMOSILLO SONORA

TALLER DE INMUNOHISTOQUIMICA OCTUBRE 2017 HERMOSILLO SONORA TALLER DE INMUNOHISTOQUIMICA OCTUBRE 2017 HERMOSILLO SONORA ADIVINA EL ANTICUERPO (NO EL DIAGNOSTICO) GANGLIO LINFATICO CERVICAL Antecedente de neuroblastoma Anticuerpo CKAE1/AE3 CD45 EMA Resultado Negativo

Más detalles

Universidad Central Del Este U C E Facultad de Ciencias de la Salud Escuela de Medicina

Universidad Central Del Este U C E Facultad de Ciencias de la Salud Escuela de Medicina Universidad Central Del Este U C E Facultad de Ciencias de la Salud Escuela de Medicina MED-382 Oncología Clínica Programa de la asignatura: Total de Créditos: 2 Teórico: 2 Práctico: 0 Prerrequisitos:

Más detalles

Marcadores tumorales

Marcadores tumorales Marcadores tumorales Uno de los retos más importantes de la medicina actual es el tratamiento del cáncer. Muchas veces el diagnóstico precoz va a ser importante para el éxito de dicho tratamiento. No se

Más detalles

TUMORES DEL ESTROMA GASTROINTESTINAL

TUMORES DEL ESTROMA GASTROINTESTINAL TUMORES DEL ESTROMA GASTROINTESTINAL NUESTRA EXPERIENCIA G.Streich, E.Batagelj, R.Santos, O.Lehmann; Servicio de Oncología Hospital Militar Central; Buenos Aires. RESUMEN Los tumores del estroma gastrointestinal

Más detalles

CÁNCER DE PRESENTACIÓN METASTÁSICA. EFICACIA DE UN ALGORITMO DIAGNÓSTICO DE EXPLORACIONES COMPLEMENTARIAS Y DETERMINACIÓN DE LOS FACTORES PRONÓSTICOS.

CÁNCER DE PRESENTACIÓN METASTÁSICA. EFICACIA DE UN ALGORITMO DIAGNÓSTICO DE EXPLORACIONES COMPLEMENTARIAS Y DETERMINACIÓN DE LOS FACTORES PRONÓSTICOS. UNIVERSIDAD DE BARCELONA FACULTAD DE MEDICINA CÁNCER DE PRESENTACIÓN METASTÁSICA. EFICACIA DE UN ALGORITMO DIAGNÓSTICO DE EXPLORACIONES COMPLEMENTARIAS Y DETERMINACIÓN DE LOS FACTORES PRONÓSTICOS. Ferran

Más detalles

1. Aspectos Epidemiológicos. Una visión global del cáncer en Asturias. 1

1. Aspectos Epidemiológicos. Una visión global del cáncer en Asturias. 1 Análisis de Situación 1. Aspectos Epidemiológicos. Una visión global del cáncer en Asturias. 1 Cada año se producen en Asturias en torno a 5.9 nuevos diagnósticos de cáncer y enfermedades malignas relacionadas.

Más detalles

CAPÍTULO 82 Cáncer de sitio primario

CAPÍTULO 82 Cáncer de sitio primario Cáncer de sitio primario desconocido CAPÍTULO 82 473 unos cuatro meses en los casos resistentes al tratamiento sin producir cambios medibles en el tumor. El dolor por las metástasis disminuye con estroncio-89

Más detalles

Evaluación de la respuesta y clasificación patológica tras la inducción. Clara Salas HUPHM, MADRID

Evaluación de la respuesta y clasificación patológica tras la inducción. Clara Salas HUPHM, MADRID Evaluación de la respuesta y clasificación patológica tras la inducción Clara Salas HUPHM, MADRID Fundamentos El tratamiento quirúrgico del cáncer de pulmón en estadio IIIA es controvertido Los estadios

Más detalles

INFORME DEL REGISTRO HOSPITALARIO DE TUMORES

INFORME DEL REGISTRO HOSPITALARIO DE TUMORES 1 INFORME DEL REGISTRO HOSPITALARIO DE TUMORES AÑO 2006 Responsable: Dr. J. A. Muniesa Soriano 2 INTRODUCCIÓN: Nuestro Registro Hospitalario de Tumores (RHT) recoge, de forma continuada y sistemática,

Más detalles

Etapa del cáncer: preguntas y respuestas. Puntos clave

Etapa del cáncer: preguntas y respuestas. Puntos clave CANCER FACTS N a t i o n a l C a n c e r I n s t i t u t e N a t i o n a l I n s t i t u t e s o f H e a l t h D e p a r t m e n t o f H e a l t h a n d H u m a n S e r v i c e s Etapa del cáncer: preguntas

Más detalles

UNIDAD PET-TAC GUÍA DE INDICACIONES PARA SOLICITUD DE PET-TC EN PACIENTES ONCOLÓGICOS. 8 DE MAYO DE 2017

UNIDAD PET-TAC GUÍA DE INDICACIONES PARA SOLICITUD DE PET-TC EN PACIENTES ONCOLÓGICOS. 8 DE MAYO DE 2017 UNIDAD PET-TAC GUÍA DE INDICACIONES PARA SOLICITUD DE PET-TC EN PACIENTES ONCOLÓGICOS. 8 DE MAYO DE 2017 10 DE AGOSTO 2018 TUMORES PRIMARIOS DEL SNC En gliomas tratados, cuando exista sospecha razonable

Más detalles

Abordaje integral del cáncer colorrectal: programas de prevención y oncoguías

Abordaje integral del cáncer colorrectal: programas de prevención y oncoguías Abordaje integral del cáncer colorrectal: programas de prevención y oncoguías Lola Salas Trejo Oficina Plan de Cáncer Generalitat Valenciana Miembro de la Red de cribado de cáncer y de los Estrategias

Más detalles

Título: EVALUACIÓN DE SÍNTOMAS EN PACIENTES CON CÁNCER AVANZADO EN SITUACIÓN DE ÚLTIMOS DÍAS (SUD). PRÁCTICAS DE ATENCIÓN PRIMARIA EN EL HOGAR.

Título: EVALUACIÓN DE SÍNTOMAS EN PACIENTES CON CÁNCER AVANZADO EN SITUACIÓN DE ÚLTIMOS DÍAS (SUD). PRÁCTICAS DE ATENCIÓN PRIMARIA EN EL HOGAR. PROYECTO TRABAJO DE INVESTIGACIÓN Título: EVALUACIÓN DE SÍNTOMAS EN PACIENTES CON CÁNCER AVANZADO EN SITUACIÓN DE ÚLTIMOS DÍAS (SUD). PRÁCTICAS DE ATENCIÓN PRIMARIA EN EL HOGAR. Justificación: 1) Importancia:

Más detalles

Resección de metástasis hepáticas de origen colorectal: Resultados de la experiencia inicial en el Hospital de Sabadell

Resección de metástasis hepáticas de origen colorectal: Resultados de la experiencia inicial en el Hospital de Sabadell Resección de metástasis hepáticas de origen colorectal: Resultados de la experiencia inicial en el Hospital de Sabadell A. Amador, N. García, N. Bejarano, A. Romaguera, A. Corcuera, F. García-Borobia,

Más detalles

MEDICINA NUCLEAR. En esta sección encontraran códigos fuera de la secuencia numérica según establecido en el CPT 2015.

MEDICINA NUCLEAR. En esta sección encontraran códigos fuera de la secuencia numérica según establecido en el CPT 2015. MEDICINA NUCLEAR En esta sección encontraran códigos fuera de la secuencia numérica según establecido en el CPT 2015. Los servicios de medicina nuclear bajo los códigos 78012-79445 no incluyen los materiales

Más detalles

Carcinoma de origen desconocido: diagnóstico y manejo terapéutico

Carcinoma de origen desconocido: diagnóstico y manejo terapéutico Revisión Carcinoma de origen desconocido: diagnóstico y manejo terapéutico B. Cantos Sánchez de Ibargüen 1, A. Sánchez Ruiz 1, C. Maximiano Alonso 1, A. Hurtado Nuño 1, M. R. Sánchez Yuste 2 Resumen El

Más detalles

Guías Clínicas SEOM Miércoles, 23 de Diciembre de :39

Guías Clínicas SEOM Miércoles, 23 de Diciembre de :39 SEOM edita anualmente Guías Clínicas. Todas ellas están publicadas online en la revista Clinical & Translational.Puede verlas completas entrando en la versión electrónica de la revista Clinical & Traslational

Más detalles

Figura 3. Tumor en mama derecha (1/4 superointerno) de bajo grado de malignidad en PET- FDG (SUV 2.2; 1 cm) con posible diseminación subcutánea

Figura 3. Tumor en mama derecha (1/4 superointerno) de bajo grado de malignidad en PET- FDG (SUV 2.2; 1 cm) con posible diseminación subcutánea Figura 3. Tumor en mama derecha (1/4 superointerno) de bajo grado de malignidad en PET- FDG (SUV 2.2; 1 cm) con posible diseminación subcutánea medial. Estudios convencionales con imágenes sospechosas.

Más detalles

Curso Regional de Capacitación en el uso de la PET-CT

Curso Regional de Capacitación en el uso de la PET-CT Curso Regional de Capacitación en el uso de la PET-CT Casos clínicos con 68Galio DOTATATE Dr. Richard Castro. 27-31 de Agosto de 2012. Montevideo Uruguay Caso Clínico Sexo femenino, 83 años. TNE bien diferenciado

Más detalles

BIOPSIA INTRAOPERATORIA EN CIRUGÍA TORÁCICA CINTHYA JOSE BÁEZ LEAL (R2) SERVICIO ANATOMÍA PATOLÓGICA. HOSPITAL UNIVERSITARIO MUTUA TERRASSA.

BIOPSIA INTRAOPERATORIA EN CIRUGÍA TORÁCICA CINTHYA JOSE BÁEZ LEAL (R2) SERVICIO ANATOMÍA PATOLÓGICA. HOSPITAL UNIVERSITARIO MUTUA TERRASSA. BIOPSIA INTRAOPERATORIA EN CIRUGÍA CINTHYA JOSE BÁEZ LEAL (R2) SERVICIO ANATOMÍA PATOLÓGICA. HOSPITAL UNIVERSITARIO MUTUA TERRASSA. CASO CLÍNICO-PATOLÓGICO Mujer de 42 años. Antecedentes patológicos: -Fumadora

Más detalles

GANGLIO CENTINELA Y TECNICA DE ROLL EN EL CANCER DE MAMA APORTACIONES DE LA MEDICINA NUCLEAR

GANGLIO CENTINELA Y TECNICA DE ROLL EN EL CANCER DE MAMA APORTACIONES DE LA MEDICINA NUCLEAR GANGLIO CENTINELA Y TECNICA DE ROLL EN EL CANCER DE MAMA APORTACIONES DE LA MEDICINA NUCLEAR CÁNCER DE MAMA Importante problema de salud pública. Su incidencia es la más alta entre los tumores malignos

Más detalles

CITOPATOLOGÍA DEL PULMÓN Tumores mesenquimales de pulmón. Dra. N.Tallada Hospital Universitari Vall d Hebron. Barcelona

CITOPATOLOGÍA DEL PULMÓN Tumores mesenquimales de pulmón. Dra. N.Tallada Hospital Universitari Vall d Hebron. Barcelona CITOPATOLOGÍA DEL PULMÓN Tumores mesenquimales de pulmón Dra. N.Tallada Hospital Universitari Vall d Hebron. Barcelona TUMORES MESENQUIMALES DE PULMÓN Los tumores mesenquimales primarios son raros, en

Más detalles

personalizado del cáncer de pulmón y la importancia de las determinaciones moleculares para oncovida

personalizado del cáncer de pulmón y la importancia de las determinaciones moleculares para oncovida Tratamiento personalizado del cáncer de pulmón y la importancia de las determinaciones moleculares para optimizar el tratamiento 22 oncovida C o l e c c i ó n 1 Qué es el cáncer de pulmón y cuales son

Más detalles

Metástasis cutánea de carcinoma de ovario

Metástasis cutánea de carcinoma de ovario María Carolina Olano Acosta David Hernández Gonzalo Iván Muñoz Repeto Mª de la Cruz Marchena Parra Maria Luisa Sánchez Bernal Andrés Carranza Carranza Manuel Navarrete Ortega Hospital Universitario Virgen

Más detalles

CÁNCER DE MAMA SITUACIÓN EN LA REGIÓN DE MURCIA Chirlaque MD, Salmerón D, Cirera L, Tortosa J, Valera I, Párraga E, Navarro C. 1

CÁNCER DE MAMA SITUACIÓN EN LA REGIÓN DE MURCIA Chirlaque MD, Salmerón D, Cirera L, Tortosa J, Valera I, Párraga E, Navarro C. 1 ACTUALIZACIÓN EPIDEMIOLÓGICA Mayo / 2012 INTRODUCCIÓN CÁNCER DE MAMA SITUACIÓN EN LA REGIÓN DE MURCIA Chirlaque MD, Salmerón D, Cirera L, Tortosa J, Valera I, Párraga E, Navarro C. 1 El cáncer de mama

Más detalles

Cáncer metastático: preguntas y respuestas. Puntos clave

Cáncer metastático: preguntas y respuestas. Puntos clave CANCER FACTS N a t i o n a l C a n c e r I n s t i t u t e N a t i o n a l I n s t i t u t e s o f H e a l t h D e p a r t m e n t o f H e a l t h a n d H u m a n S e r v i c e s Cáncer metastático: preguntas

Más detalles

Garantías de Calidad en Estudios de Diagnóstico por Imágenes para el Diagnóstico, Estadificación y Seguimiento del Cáncer Colorrectal

Garantías de Calidad en Estudios de Diagnóstico por Imágenes para el Diagnóstico, Estadificación y Seguimiento del Cáncer Colorrectal Garantías de Calidad en Estudios de Diagnóstico por Imágenes para el Diagnóstico, Estadificación y Seguimiento del Cáncer Colorrectal Dra. Adriana Dieguez A pesar de los avances recientes en el manejo

Más detalles

PROGRAMA CIENTÍFICO PRELIMINAR

PROGRAMA CIENTÍFICO PRELIMINAR PROGRAMA CIENTÍFICO PRELIMINAR Fundación www.seom2015.org ESQUEMA DEL PROGRAMA MIÉRCOLES 28 OCTUBRE 4 5 JUEVES 29 OCTUBRE 6 7 VIERNES 30 OCTUBRE 8 9 MIÉRCOLES 28 OCTUBRE MIÉRCOLES 28 OCTUBRE 07:30-08:30h

Más detalles

Tabaco y Cáncer Pulmonar. Claudio Suárez Clínica Santa María 14 octubre 2008

Tabaco y Cáncer Pulmonar. Claudio Suárez Clínica Santa María 14 octubre 2008 Tabaco y Cáncer Pulmonar Claudio Suárez Clínica Santa María 14 octubre 2008 Cáncer Pulmonar Al momento del diagnóstico 80% son inoperables Menos del 10% son etapa I Beckles M., Chest 2003 Cáncer Pulmonar

Más detalles

CÁNCER Y Enfermedad tromboembólica venosa

CÁNCER Y Enfermedad tromboembólica venosa CÁNCER Y Enfermedad tromboembólica venosa Olga Madridano Servicio de Medicina Interna Hospital universitario Infanta Sofía Universidad Europea de Madrid Epidemiología Fisiopatología Factores de riesgo

Más detalles

Programa de Cáncer de Mama. Dr. Mario Gómez Zepeda Subdirector de Cáncer del Centro Nacional de Equidad de Género y Salud Reproductiva

Programa de Cáncer de Mama. Dr. Mario Gómez Zepeda Subdirector de Cáncer del Centro Nacional de Equidad de Género y Salud Reproductiva Programa de Cáncer de Mama Dr. Mario Gómez Zepeda Subdirector de Cáncer del Centro Nacional de Equidad de Género y Salud Reproductiva Cáncer de mama: panorama mundial FUENTE: 1.GLOBOCAN 2008 2.SSA/DGE

Más detalles

Número de casos por año y sexo. Región de Murcia 1983-2003

Número de casos por año y sexo. Región de Murcia 1983-2003 CASOS Y TASAS DE INCIDENCIA DE CÁNCER EN LA REGIÓN DE MURCIA 1983-23 Cita recomendada Chirlaque MD, Tortosa J, Valera I, López-Rojo C, Párraga E, Salmerón D, Navarro C. Casos y Tasas de Incidencia de Cáncer

Más detalles

CONCEPTOS ACUALES EN EL DIAGNOSTICO DEL NODULO PULMONAR SOLITARIO

CONCEPTOS ACUALES EN EL DIAGNOSTICO DEL NODULO PULMONAR SOLITARIO CONCEPTOS ACUALES EN EL DIAGNOSTICO DEL NODULO PULMONAR SOLITARIO XLIV CURSO ANUAL DE RADIOLOGIA E IMAGEN XII ENCUENTRO NACIONAL DE RESIDENTES Dr. Carlos Rodríguez Treviño METODOS DE IMAGEN Es una entidad

Más detalles

ANEXOS. Datos de incidencia

ANEXOS. Datos de incidencia ANEXOS Datos de incidencia El cáncer es la causa de muerte más frecuente entre los hombres, según las cifras recopiladas en los últimos años, superando incluso a las enfermedades cardiovasculares. El aumento

Más detalles

Tratamiento quirúrgico del Cáncer de Pulmón en estadios avanzados. Félix Heras Gómez Servicio de Cirugía Torácica Hospital Clínico Universitario VA

Tratamiento quirúrgico del Cáncer de Pulmón en estadios avanzados. Félix Heras Gómez Servicio de Cirugía Torácica Hospital Clínico Universitario VA Tratamiento quirúrgico del Cáncer de Pulmón en estadios avanzados Félix Heras Gómez Servicio de Cirugía Torácica Hospital Clínico Universitario VA Cáncer de pulmón (CP) Neoplasia muy frecuente Alta incidencia

Más detalles

Impacto en la recidiva cutánea regional. Utilidad en estadificación inicial en pacientes con BSGC+

Impacto en la recidiva cutánea regional. Utilidad en estadificación inicial en pacientes con BSGC+ PET CT EN MELANOMA Impacto en la recidiva cutánea regional Utilidad en estadificación inicial en pacientes con BSGC+ Aurora Crespo. Medicina Nuclear-Plataforma de Oncología Utilidad PET-CT en la estadificación

Más detalles

Cavidad oral 4.036 13,5 898 3,0 12.350 959 2,3 242 0,6 3.136. Nasofaringe 365 1,4 175 0,6 1.273 129 0,4 43 0,1 422

Cavidad oral 4.036 13,5 898 3,0 12.350 959 2,3 242 0,6 3.136. Nasofaringe 365 1,4 175 0,6 1.273 129 0,4 43 0,1 422 TABLA 1 Incidencia estimada y mortalidad por cáncer en España. Año 2002 Hombres Mujeres Incidencia Mortalidad Prevalencia Incidencia Mortalidad Prevalencia Casos Tasa Casos Tasa 5 años Casos Tasas Casos

Más detalles

CRIBADO DE CANCER GINECOLÓGICO.

CRIBADO DE CANCER GINECOLÓGICO. Fecha: 31/10/13 Nombre: Dra. Ana Fuentes Rozalén R4 Tipo de Sesión: Revisión de guías clínicas CRIBADO DE CANCER GINECOLÓGICO. Se denomina cribado al procedimiento mediante el cual se realiza la detección

Más detalles

Seminario Interactivo de Citología Ginecológica

Seminario Interactivo de Citología Ginecológica XXV Congreso de la Sociedad Española de Anatomía Patológica XX Congreso de la Sociedad Española de Citología I Congreso de la Sociedad Española de Patología Forense Seminario Interactivo de Citología Ginecológica

Más detalles

ACTUACIÓN ANTE LA SOSPECHA DE TUMORES MALIGNOS.

ACTUACIÓN ANTE LA SOSPECHA DE TUMORES MALIGNOS. ACTUACIÓN ANTE LA SOSPECHA DE TUMORES MALIGNOS. (RUTA ASISTENCIAL DE INTEGRACIÓN AP AE) Dr. Miguel Ángel Sancho. F.E.A. de Medicina Interna. Dr. Luis Noguera. Centro de Salud Puertollano II. Inmaculada

Más detalles

GUÍA DE PRÁCTICA CLÍNICA. Metástasis Cutáneas. Dr. Leandro Harrison

GUÍA DE PRÁCTICA CLÍNICA. Metástasis Cutáneas. Dr. Leandro Harrison Dr. Leandro Harrison Año 2013 - Revisión: 0 Página 1 de 5 Definición Una metástasis cutánea es el resultado de la infiltración de la piel por una neoplasia maligna (cutánea o extracutánea), situada a distancia

Más detalles

MUJER 47 AÑOS TUMOR DE OVARIO BILATERAL DRA. LIDIA DIAZ CLINICA SANTA MARIA

MUJER 47 AÑOS TUMOR DE OVARIO BILATERAL DRA. LIDIA DIAZ CLINICA SANTA MARIA MUJER 47 AÑOS TUMOR DE OVARIO BILATERAL DRA. LIDIA DIAZ CLINICA SANTA MARIA DG. TUMOR MUCINOSO APENDICULAR, DE BAJO GRADO CON COMPROMISO OVARICO SECUNDARIO Los tumores metastásicos de ovario pueden

Más detalles

PROGRAMA. Clase Principales vías de señalización implicadas en cáncer

PROGRAMA. Clase Principales vías de señalización implicadas en cáncer PROGRAMA MÓDULO M1: Biología celular y molecular del cáncer Clase 16-07-2014 Presentación del curso Clase 16-07-2014 Nociones básicas de biología celular y molecular Clase 16-07-2014 Carcinogénesis Clase

Más detalles

DETERMINACIÓN DE SITIO DE ORIGEN EN METASTASIS DE CARCINOMA PRIMARIO DESCONOCIDO HOSPITAL ESPAÑOL DE MÉXICO

DETERMINACIÓN DE SITIO DE ORIGEN EN METASTASIS DE CARCINOMA PRIMARIO DESCONOCIDO HOSPITAL ESPAÑOL DE MÉXICO DETERMINACIÓN DE SITIO DE ORIGEN EN METASTASIS DE CARCINOMA PRIMARIO DESCONOCIDO HOSPITAL ESPAÑOL DE MÉXICO 3 a 5% de los casos de metástasis de carcinoma se presentan con primario desconocido. Ganglios

Más detalles

DIAGNÓSTICO EN EL CÁNCER DE PRESENTACIÓN METASTÁSICA Y ORIGEN DESCONOCIDO

DIAGNÓSTICO EN EL CÁNCER DE PRESENTACIÓN METASTÁSICA Y ORIGEN DESCONOCIDO DIAGNÓSTICO EN EL CÁNCER DE PRESENTACIÓN METASTÁSICA Y ORIGEN DESCONOCIDO Dr. Ferrán Losa Gaspá Unidad de Oncología Médica Hospital de la Creu Roja. Barcelona El cáncer metastásico de origen desconocido

Más detalles

SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN

SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN 1. DESCRIPCIÓN DE LA ACTIVIDAD EDUCATIVA Unidad Ejecutora Hospital San Juan de Dios, Departamento de Hema-Oncología, Unidad Programática: 2102 Nombre de la Pasantía

Más detalles

Investigadora principal: Dra. Míriam Cuatrecasas Freixas Hospital Universitari Vall d Hebron Duración: 3 años

Investigadora principal: Dra. Míriam Cuatrecasas Freixas Hospital Universitari Vall d Hebron Duración: 3 años PROSPECTIVO COMPARATIVO DEL ESTADIAJE GANGLIONAR ENTRE LA TÉCNICA ESTÁNDAR DE HEMATOXILINA-EOSINA Y LA INMUNOHISTOQUÍMICA CON CITOQUERATINAS EN EL CARCINOMA COLORRECTAL EN ESTADIOS I-II: CORRELACIÓN PRONÓSTICA

Más detalles

Dr Alejandro Acevedo Gaete Oncólogo Médico Hospital Carlos Van Buren

Dr Alejandro Acevedo Gaete Oncólogo Médico Hospital Carlos Van Buren Dr Alejandro Acevedo Gaete Oncólogo Médico Hospital Carlos Van Buren Introduccion Perspectiva histórica Principios de Biologia molecular del cáncer colorectal Conceptos de biomarcadores Evidencia clínica

Más detalles

Neoplasia primaria múltiple en paciente de 72 años

Neoplasia primaria múltiple en paciente de 72 años Neoplasia primaria múltiple en paciente de 72 años Dra. Cigüenza Sancho (R1 Anatomía Patológica) Dr. Aranda López y Dr. Cabezas Jiménez Hospital General Universitario de Alicante Mujer de 72 años sin antecedentes

Más detalles

MARCADORES TUMORALES

MARCADORES TUMORALES MARCADORES TUMORALES MARCADOR INTERÉS CLÍNICO COMENTARIO (Alfa-fetoproteína) 1. Hepatocarcinoma (existe buena - Puede encontrarse elevada en hepatitis Glicoproteína sintetizada por la correlación entre

Más detalles

INDICACIONES DE LA TOMOGRAFIA POR EMISION DE POSITRONES Dr JR Garcia

INDICACIONES DE LA TOMOGRAFIA POR EMISION DE POSITRONES Dr JR Garcia INDICACIONES DE LA TOMOGRAFIA POR EMISION DE POSITRONES Dr JR Garcia TOMOGRAFIA POR EMISION DE POSITRONES (PET) CONCEPTOS GENERALES TECNICA DE MEDICINA NUCLEAR METABOLICA (VIABILIDAD CELULAR) MORFOLOGICAS

Más detalles

Tomografía por emisión de positrones y tomografía computada (PET/CT) en carcinoma de pulmón

Tomografía por emisión de positrones y tomografía computada (PET/CT) en carcinoma de pulmón Dr. Javier Altamirano Ley México, D.F. Tomografía por emisión de positrones y tomografía computada (PET/CT) en carcinoma de pulmón INTRODUCCIÓN El cáncer de pulmón (CP) es la causa más frecuente de muerte

Más detalles

PET/CT EN CANCER DE PULMON DE CELULAS NO PEQUEÑAS

PET/CT EN CANCER DE PULMON DE CELULAS NO PEQUEÑAS TOMOGRAFIA POR EMISION DE POSITRONES / TOMOGRAFIA COMPUTARIZADA PET/CT EN CANCER DE PULMON DE CELULAS NO PEQUEÑAS Dr. Juan Mullo Medicina Nuclear e Imagen Molecular jmullo@petctperu.com Definiciones PET:

Más detalles

Adenocarcinoma de Ampolla de Vater es la segunda neoplasia maligna más común de la región peri-ampular. 30% de DPC

Adenocarcinoma de Ampolla de Vater es la segunda neoplasia maligna más común de la región peri-ampular. 30% de DPC INTRODUCCIÓN Adenocarcinoma de Ampolla de Vater es la segunda neoplasia maligna más común de la región peri-ampular. 30% de DPC Amplia diferencia en sobrevida entre pacientes: Genera dificil interpretación

Más detalles

Las Cifras del Cáncer en España 2014

Las Cifras del Cáncer en España 2014 Las Cifras del Cáncer en España 2014 2014. sociedad Española de Oncología Médica (seom). Las Cifras del Cáncer en España 2014 índice Incidencia del cáncer en España en 2012 y previsión para 2015 Los cánceres

Más detalles

CÁNCER DE CÉRVIX SITUACIÓN EN LA REGIÓN DE MURCIA ESTUDIO DEL PERIODO 1983 2007

CÁNCER DE CÉRVIX SITUACIÓN EN LA REGIÓN DE MURCIA ESTUDIO DEL PERIODO 1983 2007 Región de Murcia Consejería de Sanidad y Política Social Dirección General de Salud Pública Servicio de Epidemiología Ronda Levante 11 30008 Murcia 968 36 20 39 968 36 66 56 epidemiologia@carm.es Informes

Más detalles

Departamento Cirugía. Curso 2008-0909. http://www.cirugiadelaobesidad.net/

Departamento Cirugía. Curso 2008-0909. http://www.cirugiadelaobesidad.net/ Departamento Cirugía Fundamentos de Cirugía Curso 2008-0909 Prof. Dr. M. GarcíaCaballero García-Caballero Conceptos generales sobre tumores: cancerogénesis, estructura general y vías de propagación http://www.cirugiadelaobesidad.net/

Más detalles

CANCER DE ENDOMETRIO.

CANCER DE ENDOMETRIO. . JOHANA F. GUEVARA ORTIZ. RESIDENTE DE GINECOLOGÍA A Y OBSTETRICIA. FUNDACIÓN N UNIVERSITARIA SAN MARTIN. CLÍNICA SAN PEDRO CLAVER. EPIDEMIOLOGÍA: - Tercera causa de cáncer ginecológico. - Causa menos

Más detalles

COVE INSTITUCIONAL AGOSTO

COVE INSTITUCIONAL AGOSTO COVE INSTITUCIONAL AGOSTO ANALISIS DE EVENTOS DE INTERES EN SALUD PUBLICA PRESENTADOS EN EL PEIODO EPIDEMIOLOGICO 8 REVISION DEL PROTOCOLO: CANCER INFANTIL MORVILIDAD POR IRA: 148 PROTOCOLO CÁNCER EN MENORES

Más detalles

COMUNICACIONES BREVES. Metástasis a piel de cáncer de pulmón de células pequeñas

COMUNICACIONES BREVES. Metástasis a piel de cáncer de pulmón de células pequeñas COMUNICACIONES BREVES Metástasis a piel de cáncer de pulmón de células pequeñas Cutaneous metástasis of small cell lung cancer Lucy Garcia-Rodriguez 1, Sara Maria Lozada-Ordoñez 2, Liliana E. Muñoz-Garcia

Más detalles

I. Comunidad Autónoma

I. Comunidad Autónoma Página 24114 I. Comunidad Autónoma 2. Autoridades y Personal Consejería de Salud Servicio Murciano de Salud 5662 Resolución del Director Gerente del Servicio Murciano de Salud por la que se aprueba la

Más detalles

Cómo saber si tengo riesgo de padecer un cáncer?

Cómo saber si tengo riesgo de padecer un cáncer? SALUD DE LA MUJER DEXEUS TEST DE RIESGO ONCOLÓGICO Cómo saber si tengo riesgo de padecer un cáncer? Salud de la mujer Dexeus ATENCIÓN INTEGRAL EN OBSTETRICIA, GINECOLOGÍA Y MEDICINA DE LA REPRODUCCIÓN

Más detalles

Tractament local en càncer de mama metastàsic: Controvèrsies. A FAVOR: Dr. Luis Fernández-Morales

Tractament local en càncer de mama metastàsic: Controvèrsies. A FAVOR: Dr. Luis Fernández-Morales Tractament local en càncer de mama metastàsic: Controvèrsies A FAVOR: Dr. Luis Fernández-Morales Cancer de Mama Metastásico Se considera enfermedad incurable. Aproximadamente entre el 5 al 9% de los pacientes

Más detalles

Libro de Comunicaciones

Libro de Comunicaciones Libro de Comunicaciones Índice de Comunicaciones Orales O-001 Valor pronostico del inmunofenotipo (IP) de 141 pacientes (pts) con cáncer de mama operadas incluidas en ensayos randomizados de tratamiento

Más detalles

DIAGNÓSTICO TEMPRANO y FACTORES PRONÓSTICOS en ONCOLOGÍA PEDIÁTRICA

DIAGNÓSTICO TEMPRANO y FACTORES PRONÓSTICOS en ONCOLOGÍA PEDIÁTRICA DIAGNÓSTICO TEMPRANO y FACTORES PRONÓSTICOS en ONCOLOGÍA PEDIÁTRICA Tomás Acha García Presidente de la Sociedad Española de Hematología y Oncología Pediátricas (SEHOP) Resumen de la ponencia presentada

Más detalles