Meditación de atención plena no proceso de ensino-aprendizaxe (Campus de Ourense)

Transcripción

1 Meditación de atención plena no proceso de ensino-aprendizaxe (Campus de Ourense) Programa de Formación Permanente do Profesorado Novembro 006 Vicerreitoría de Formación e Innovación Educativa Edificio Reitoría, Campus universitario s/n Vigo Tfno: Fax: Correo-e: vic.fie@uvigo.es

2 PRESENTACIÓN O curso de MEDITACIÓN DE ATENCIÓN PLENA NO PROCESO DE ENSINO- -APRENDIZAXE insírese dentro das accións formativas institucionais da Universidade de Vigo para o ano 010. A devandita acción formativa está organizada pola Vicerreitoría de Formación e Innovación Educativa. A finalidade do curso é facilitar ao profesorado unhas habilidades para afrontar con éxito a súa adaptación ao EEES e saber manexar a síndrome xeral de adaptación (estrés), situacións que producen trastornos de ansiedade e en xeral, calquera tipo de emoción aflitiva. De este xeito un profesor emocionalmente funcional poderá detectar o conflito emocional nos seus alumnos e facilitar a mellora de actitudes cara a súa materia. Empregaranse de forma práctica diferentes ferramentas baseadas na meditación de atención plena e no ioga, así como ferramentas de tipo cognitivo-condutual que se poidan aplicar a diferentes situacións do proceso de ensino e aprendizaxe desde a práctica docente: clases, titorización, avaliación, etc. OBXECTIVOS Competencias: o Capacitar ao profesor para adquirir actitudes emocionalmente funcionais que lle permitan integrar a asunción dos novos roles que require o EEES, no proceso de ensino e aprendizaxe. o Aprender a se coñecer para a autorregulación das emocións aflitivas como o estrés e a ansiedade. o Recoñecer as causas do estrés laboral, comprender o impacto no rendemento do seu traballo docente e investigador. Identificar os factores que desencadean o mesmo, para poder desenvolver un plan de control e prevención do mesmo. Obxectivos xerais: Aprender a desentenderse do poder das emocións destrutivas e a cultivar emocións máis sas e positivas. Aprender a reducir a síndrome xeral de adaptación (estrés), a ansiedade, e en xeral minimizar/neutralizar os efectos de calquera emoción aflitiva.

3 As técnicas de meditación de atención plena (mindfulness) teñen demostrado a súa eficacia na prevención de riscos psicosociais coa redución do estrés laboral e en xeral do malestar psicolóxico: Obxectivos específicos: o Conceptos: (saber) Comprender os elementos básicos da reacción emocional. Comprender o mecanismo de funcionamento da síndrome xeral de adaptación e do trastorno de ansiedade. Concepto de emoción. Funcións das emocións. Tipos de emocións. Neurociencia da emoción. Repercusións psíquicas e físicas das emocións: ansiedade e estrés (síndrome xeral de adaptación). Fisioloxía respiratoria. Fisioloxía do sistema nervioso. Coñecer diferentes métodos de relaxación. Coñecer os métodos cognitivo-condutuais. Comprender o papel da unidade corpo-mente no enfrontamento do estrés e da ansiedade. Comprender o método de meditación de atención plena. o Procedementos: (saber facer) Saber aplicar técnicas para afrontar unha situación de estrés ou de ansiedade, no proceso de ensino e aprendizaxe. Distinguir de forma práctica o mecanismo respiratorio e as súas fases. Aprender a fisioloxía respiratoria básica: abdominal, intercostal, clavicular e completa. Saber utilizar diferentes métodos de relaxación. Aprender a aplicar os principios do ioga físico en situacións cotiás. Aprender os métodos de meditación de atención plena. o Actitudes: (saber estar) Favorecer o desenvolvemento de actitudes emocionalmente positivas para asumir os novos roles docentes e investigadores dentro do EEES. Mellora das actitudes ante o proceso de ensino e aprendizaxe.

4 DESTINATARIOS/AS Saber dar resposta ás situacións emocionais evitando a reacción conflitiva: aplicación específica á síndrome xeral de adaptación (estrés) e a ansiedade. Apreciar o valor das actitudes no proceso de ensino e aprendizaxe O curso está destinado a todo o profesorado da Universidade de Vigo. DURACIÓN Trátase dun curso presencial, cunha duración de 0 horas. LUGAR DE CELEBRACIÓN CAMPUS DE OURENSE. Aula da ludoteca, no soto do Edificio de Ferro. CALENDARIO E HORARIO Días: 7, 9 de abril, 4, 6, 11, 13, 18, 0, 5 de maio e 1 de xuño. Horas: 17:00 a 19:00 horas. PRAZA Ofertaranse 0 prazas que se irán cubrindo por rigorosa orde de preinscrición. CERTIFICADO DE ASISTENCIA A asistencia a esta actividade formativa será certificada pola Universidade de Vigo a todas as persoas inscritas que asistan polo menos a oito sesións das dez que ten o curso. PROFESORADO JOSÉ VICENTE NOVEGIL SOUTO METODOLOXÍA

5 Presencial con apoio virtual para a documentación, a discusión asíncrona e a titorización. Os participantes deberán levar ás sesións prácticas roupa cómoda (chándal e calcetíns de algodón) e o material necesario para desenvolver exercicios de respiración e relaxación, nomeadamente: chándal, esteiriña, mantiña. Método de aprendizaxe: Exposición dos conceptos básicos. Práctica das técnicas meditación de atención plena. PROGRAMA 1. Introdución ás técnicas de meditación 1.1. Introdución 1.. Respiración. Relaxación e emocións.1. Relaxación.. Emocións 3. Ioga e meditación de atención plena 3.1. Ioga 3.. Meditación de atención plena 4. O estrés no contexto laboral 4.1. Causas e condicións 4.. Afrontamento do estrés 5. A ansiedade no proceso de ensino-aprendizaxe 5.1. Causas e condicións 5.. Afrontamento da ansiedade

6 OBXECTIVOS COMPETENCIAIS 1 Introdución ás técnicas de meditación U TÍTULO COMPETENCIAS HORAS 1 Introdución Coñecer os obxectivos do curso e a súa implicación no proceso de ensino e aprendizaxe. Estrutura do curso. Respiración Fisioloxía respiratoria: Distinguir de forma práctica o mecanismo respiratorio e as súas fases. Aprender a fisioloxía respiratoria básica: abdominal, intercostal, clavicular e completa. Relaxación e emocións 1 Relaxación Fisioloxía do sistema nervioso. Coñecer diferentes métodos de relaxación. Saber utilizar diferentes métodos de relaxación. Emocións Concepto de emoción. Funcións das emocións. Tipos de emocións. Neurociencia da emoción. Apreciar o valor das actitudes no proceso de ensino e aprendizaxe. 3 Ioga e meditación 1 Ioga Principios do Hatha Ioga. Aprender a aplicar os principios do ioga físico en situacións cotiás. Meditación de atención Plena Comprender e aprender os métodos de meditación de atención plena. 4 O estrés no proceso E/A 1 Causas e condicións Comprender o papel da unidade corpo-mente no enfrontamento do estrés. Análise da síndrome xeral de adaptación. Afrontamento do estrés Saber dar resposta ás situacións emocionais evitando a reacción conflitiva: aplicación específica á síndrome xeral de adaptación (estrés) 5 A ansiedade no proceso E/A 1 Causas e Condicións Afrontamento da ansiedade Comprender o papel da unidade corpo-mente no enfrontamento da ansiedade. Análise do trastorno de ansiedade. Saber dar resposta ás situacións emocionais evitando a reacción conflitiva: aplicación específica á ansiedade. 0 Bibliografía: 1. Asuero, M (009). Con Rumbo Propio. Ed. Plataforma.. Asuero, M (009). Aplicación de la técnica MBSR para reducir el malestar psicológico en el entorno laboral. Dispoñible on-line en: 3. Campagne, D.M (004) Teoría y Fisiología de la Meditación Cuadernos de medicina psicosomática y psiquiatria de enlace, ISSN , Nº , 004, pag Howard C. Cutler. El arte de la felicidad. Ed. Grijalbo Mondadori.

7 5. Goleman, D. Emociones Destructivas: cómo entenderlas y superarlas. Ed. Kairós. 6. Goleman, D. Los caminos de la meditación. Ed. Kairós. 7. Kabat-Zinn, J. Vivir con Plenitud Las Crisis. Ed. Kairos. 8. Kabat-Zinn, J. La Práctica de la Atención Plena. Ed. Kairós. 9. Paramananda. Guía da Meditação. Ed. Presença.