Dra. Ana Pino Dr. Marcelo Viola Malet Dr. Carlos Varela

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "Dra. Ana Pino Dr. Marcelo Viola Malet Dr. Carlos Varela"

Transcripción

1 CÁNCER DE PÁNCREAS Dra. Ana Pino Dr. Marcelo Viola Malet Dr. Carlos Varela

2 IMPORTANCIA DEL TEMA Incidencia en aumento 6 / habitantes en mujeres Elevada mortalidad (sobrevida global a los 5 años de 5%) Diagnóstico tardío Mortalidad 5,5/ habitantes

3 CLASIFICACIÓN HISTOPATOLÓGICA TUMORES EPITELIALES(páncreas exócrino) BENIGNOS MALIGNOS : Adenocarcinoma pancreático (85%) Carcinoma células acinares (2%) Cistoadenocarcinoma (1%) Carcinoma epidermoide ( 0-1%) Carcinoma indiferenciado ( 0-1%) TUMORES DE ISLOTES PANCREÁTICOS TUMORES NO CLASIFICABLES

4 CLASIFICACIÓN HISTOPATOLÓGICA ADENOCARCINOMA DE PÁNCREAS Diferentes tipos: adenocarcinoma mucinoso cá. células en anillo de sello cá. adenopavimentoso Localización: cabeza de páncreas 80% cuerpo de páncreas 10% cola de páncreas 10%

5 ADENOCARCINOMA CEFALO-PANCREÁTICO

6 EPIDEMIOLOGÍA Distribución por sexo Sexo masculino (relación2/1) Distribución por edad Mayores de 65 años Distribución geográfica 9º cáncer en frecuencia EEUU Europa occidental similar al anterior India y Medio Oriente incidencia baja

7 EPIDEMIOLOGÍA EN EL URUGUAY Se diagnostican 380 casos por año Mayor incidencia en la séptima década Mayor incidencia en los departamentos de Rocha y Maldonado Vasalo NC_96_97_P_115.htm

8 ETIOPATOGENIA Etiología desconocida Vinculación con múltiples factores de riesgo ambientales, genéticos y enf. predisponentes FACTORES AMBIENTALES 1. Tabaco (único factor claramente asociado) 2. Alcohol 3. Ingesta elevada de grasas animales

9 ETIOPATOGENIA FACTORES GENÉTICOS 1. Mutaciones genéticas: * oncogen k-ras (en % de los casos) * gen supresor p53 (en 70% de los casos) * herceptina (en 70% de los casos) 2. Otros trastornos hereditarios: * Sindrome de Gardner * Poliposis Familiar Colónica

10 ETIOPATOGENIA ENFERMEDADES PREDISPONENTES 1. Gastrectomía por enfermedad péptica 2. Colecistectomizados 3. Diabetes mellitus(?) 4. Pancreatitis crónica (?) En 3 y 4 la relación causal no es clara

11 PRESENTACIÓN CLÍNICA Anamnesis Historia de corta evolución centrada por ictericia, debiendo interrogar: Ictericia Fecha de aparición Evolución permanente y progresiva, orienta a organicidad del proceso Coluria Evolución paralela a la ictericia (mayoría de los casos) Mecanismo de derivación bilio-linfo-hemático

12 PRESENTACIÓN CLÍNICA Anamnesis Hipocolia Certifica carácter obstructivo de la ictericia Prurito Apoya carácter obstructivo y orienta causa neoplásica Dolor Pudiendo presentar dolor epigástrico vago, gravativo, con irradiación característica a dorso que cede con posición mahometana

13 PRESENTACIÓN CLÍNICA Anamnesis Temperatura corporal En apirexia (característico) Síndrome pre-ictérico Caracterizado por la presencia de dispepsia intrincada, astenia, anorexia y adelgazamiento

14 PRESENTACIÓN CLÍNICA Examen Físico Valorar fundamentalmente: Estado general Paciente adelgazado, con mal estado general. Examen de piel y mucosas Ictericia verdínica Lesiones de rascado Hematomas, equimosis, palmas hepáticas, angiomas estelares.

15 PRESENTACIÓN CLÍNICA-Examen Físico Examen abdominal Despistar hepatomegalia regular por colestasis Vesícula distendida, tensa e indolora (característica) Signo de Bard y Pick (50% de los casos) Descartar matidez desplazable y nódulos periumbilicales (elementos de enfermedad diseminada) TR: Confirmar hipocolia. Despistar nódulos en el Douglas

16 DIAGNÓSTICO POSITIVO Historia de corta evolución Ictericia * obstructiva * por derivación bilio-linfo-hemático * permanente y progresiva (organicidad) * en apirexia. Frente a una ictericia fría con dichas características acompañada de un signo de Bard y Pick debemos plantear por la ley de Curvoissier-Terrier que estamos ante una obstrucción neoplásica de vía biliar principal

17 DIAGNÓSTICO POSITIVO Topografía de la obstrucción: Por debajo del confluente cístico-coledociano, por la dilatación de la VBIH y EH Cáncer periampular. Por frecuencia (80%) y apoyados en imagenología estamos ante un Cáncer de cabeza de páncreas.

18 DIAGNÓSTICO DIFERENCIAL Otros cánceres periampulares: Cáncer de ampolla de Vater (20-30%) Sobre todo en los de tipo infiltrante. En los vegetantes, es frecuente la marcha seudo-litiásica y pueden acompañarse de hemorragia digestiva evidente u oculta. Características heces color plateado. Cáncer de colédoco distal (10%) Clínicamente indiferenciable

19 DIAGNÓSTICO DIFERENCIAL Otros cánceres periampulares: Cáncer de duodeno (10%) Generalmente se acompaña de síntomas de dispepsia atípica, hemorragia digestiva y ocasionalmente elementos de estenosis gastroduodenal. Cáncer de vesícula En la mayorá de los casos se presenta con tumefacción dura e irregular en el área vesicular.

20 DIAGNÓSTICO DE EXTENSIÓN LESIONAL Se extienden: por contigüidad dentro del órgano (en mancha de aceite) por continuidad a estructuras vecinas (85%) GD, vascular por vía linfática (75% G+ al momento del diag.) por vía hemática por vía perineural (característica) Plexo solar

21 DIAGNÓSTICO DE ESTADIFICACIÓN ESTADIFICACIÓN DE HEMMRECK (1974) ESTADIO I Tumor limitado al páncreas ESTADIO II Tumor que invade estructuras peripancreáticas ESTADIO III Metástasis en ganglios linfáticos regionales ESTADIO IV Metástasis a distancia

22 DIAGNÓSTICO DE ESTADIFICACIÓN T0 T1 T2 T3 T4 N0 N1 M0 Sin evidencia tumor primario Tumor limitado a páncreas menor 2cm Tumor limitado a páncreas mayor 2cm Tumor propagado a duodeno, cond. biliar, tej. peripancreático Tumor extendido a estómago, bazo, colon ó gdes. vasos. Sin metástasis en ganglios regionales Metástasis en ganglios regionales Sin metástasis a distancia M1 Metástasis a distancia ESTADIFICACIÓN TNM UICC

23 DIAGNÓSTICO DE ESTADIFICACIÓN ESTADIFICACIÓN TNM UICC (1987) ESTADÍO I T1 N0 M0 T2 N0 M0 ESTADÍO II T3 N0 M0 ESTADÍO III Cualquier T N1 MO ESTADÍO IV Cualquier T N M1

24 EXÁMENES PARACLÍNICOS Dirigidos a: Confirmar diagnóstico positivo Descartar diagnósticos diferenciales Valorar extensión lesional del proceso Evaluación del paciente con vistas a eventual cirugía DEBEN ADECUARSE A CADA ENFERMO Y DIRIGIRSE EN FUNCIÓN COSTO- BENEFICIO

25 EXÁMENES PARACLÍNICOS FUNCIONAL Y ENZIMOGRAMA HEPÁTICO Primer exámen; confirma ictericia y su tipo. Evaluar: Trípode obstructivo fosfatasa alcalina colesterol total bilirrubina total ( B. Dir.) Signos de disfunción hepatocítica colinesterasa T. Protrombina Albúmina Signos de lesión hepatocítica TGO-TGP gamagt

26 EXÁMENES PARACLÍNICOS ECOGRAFÍA DE ABDOMEN Primer estudio imagenológico a solicitar. Ventajas: bajo costo fácil realización Desventajas: técnico dependiente baja sensibilidad para valorar páncreas

27 EXÁMENES PARACLÍNICOS ECOGRAFÍA DE ABDOMEN Valora: Vesícula biliar Dilatación de VBIH y VBEH Hepatomegalia Sustitución hepática Presencia de ascitis Tumoración en páncreas

28 EXÁMENES PARACLÍNICOS TOMOGRAFÍA COMPUTADA HELICOIDAL DE ABDOMEN CON CONTRASTE V/O E I/V Método imagenológico de elección para valorar páncreas Ventajas: elevada sensibilidad para diagnóstico permite evaluar extensión lesional valora resecabilidad Desventajas: poco sensible para evidenciar carcinomatosis peritoneal

29 EXÁMENES PARACLÍNICOS TOMOGRAFÍA COMPUTADA HELICOIDAL DE ABDOMEN CON CONTRASTE V/O E I/V Valora: En lo local: Tamaño tumoral, Localización y relaciones En lo regional: Invasión duodenal Invasión de VBP Invasión estructuras vasculares Compromiso ganglionar Compromiso peritoneal Secundarismo hepático

30 EXÁMENES PARACLÍNICOS ECO-ENDOSCOPÍA Ventajas: permite identificar tumores de pequeño tamaño identifica ganglios en un radio de 6 cm. Desventajas: poco disponible en nuestro medio

31 EXÁMENES PARACLÍNICOS ECO-ENDOSCOPÍA Valora: Tumor pancreático Compromiso ganglionar Compromiso vascular

32 EXÁMENES PARACLÍNICOS ESTUDIOS DE OPACIFICACIÓN DE VÍA BILIAR (CTPH - CPER) Indicación: Ictericia problema Desventajas: Alto costo Morbimortalidad propia

33 EXÁMENES PARACLÍNICOS COLANGIORESONANCIA NUCLEAR MAGNÉTICA (CRNM) Indicación: Ictericia problema Ventajas: No invasiva No utiliza contraste Desventajas: Alto costo Poca experiencia en nuestro medio

34 EXÁMENES PARACLÍNICOS LAPAROSCOPÍA Indicación: Sospecha clínica o paraclínica de diseminación a distancia Ventajas: Mayor sensibilidad para diagnosticar carcinomatosis peritoneal

35 EXÁMENES PARACLÍNICOS MARCADORES TUMORALES CEA CA19-9 Sin utilidad dada la corta sobrevida de éstos pacientes

36 TRATAMIENTO OPCIONES TERAPÉUTICAS ADMITE DIVERSAS MODALIDADES TERAPÉUTICAS: Único con criterio pretendidamente curativo CIRUGÍA Únicamente en 30% de los casos

37 TRATAMIENTO OPCIONES TERAPÉUTICAS Con criterio paliativo CIRUGÍA PROCEDIMIENTOS ENDOSCÓPICOS RADIOTERAPIA QUIMIOTERAPIA 70% de los casos aproximadamente

38 TRATAMIENTO QUIRÚRGICO Indicación surge de evaluar: 1- Factores del paciente: edad (<65 años) estado general 2- Factores de la enfermedad: tamaño tumoral s/invasión estructuras vasculares s/ganglios + más allá de los regionales s/diseminación hepática o peritoneal

39 TRATAMIENTO QUIRÚRGICO CRITERIO PRETENDIDAMENTE CURATIVO TÁCTICA: Duodenopanacreatectomía cefálica Técnica de Whipple (procedimiento de elección) Reconstrucción del tránsito tipo Child

40 TRATAMIENTO QUIRÚRGICO Técnica de Whipple Resección en bloque de: Cabeza y uncus pancreático, Ganglios peripancreáticos, Antro-píloro y Marco duodenal Primeras asas yeyunales Vesicula biliar y colédoco distal

41 TRATAMIENTO QUIRÚRGICO Reconstrucción con técnica de Child Pancreato-yeyunostomía término terminal Hepático-yeyunostomía término-lateral Gastro- yeyunostomía termino-lateral

42 TRATAMIENTO QUIRÚRGICO CON CRITERIO PALIATIVO TÁCTICA: DERIVACIÓN BILIO-DIGESTIVA Hepatico-yeyunostomía en asa diverticular Colédoco-duodenostomía Colecisto-yeyunostomía Gastro-yeyunostomía sistemática o de elección

43 PROCEDIMIENTOS ENDOSCÓPICOS CON CRITERIO PALIATIVO Paliar ictericia obstructiva y prurito TÁCTICA: Endoprótesis endoscópica

44 TERAPIA ADYUVANTE- RT/ PQT CON CRITERIO PALIATIVO RADIOTERAPIA QUIMIOTERAPIA INDICACIÓN: Adyuvante en tumores resecables Paliativa definitiva en casos irresecables Buenos resultados paliación del dolor (RT) No mejora sobrevida Mejora calidad de vida

45 PRONÓSTICO VITAL ALEJADO: malo, sobrevida global a 5 años < 5 % FUNCIONAL: bueno si logramos paliar ictericia y dolor FACTORES PRONÓSTICOS: Tamaño tumoral Invasión cápsula pancreática Compromiso ganglionar Tipo histológico

46 MORT_94_98_P_209.htm

CÁNCER DE PÁNCREAS. Iván Chávez Passiuri Departamento de Abdomen Instituto Nacional de Enfermedades Neoplásicas Dr. Eduardo Cáceres Graziani

CÁNCER DE PÁNCREAS. Iván Chávez Passiuri Departamento de Abdomen Instituto Nacional de Enfermedades Neoplásicas Dr. Eduardo Cáceres Graziani Iván Chávez Passiuri Departamento de Abdomen Instituto Nacional de Enfermedades Neoplásicas Dr. Eduardo Cáceres Graziani DATOS EPIDEMIOLÓGICOS: EE.UU: Quinta causa de muerte por cáncer. 43,000 nuevos casos

Más detalles

Índice. Capítulo 2 Cirugía de la litiasis biliar Introducción... 40 Formas de presentación de la enfermedad litiásica... 40 Conclusiones...

Índice. Capítulo 2 Cirugía de la litiasis biliar Introducción... 40 Formas de presentación de la enfermedad litiásica... 40 Conclusiones... Índice Capítulo 1 El paciente con patología de las vías biliares Introducción... 22 Anatomía quirúrgica de la vesícula y vías biliares... 22 Formas de presentación clínica del paciente con patología biliar...

Más detalles

PATOLOGIA PANCREATICA

PATOLOGIA PANCREATICA PATOLOGIA PANCREATICA PANCREATITIS CRÓNICA CÁNCER DE PÁNCREAS TUMORES QUÍSTICOS DEL PÁNCREAS Alvaro Tapia y Cía. Ltda. PANCREATITIS CRÓNICA CAUSAS Alcohol Otras: cáncer periampular trauma pancreático con

Más detalles

CÁNCER DE PÁNCREAS GRUPO #9 SECCIÓN 18

CÁNCER DE PÁNCREAS GRUPO #9 SECCIÓN 18 CÁNCER DE PÁNCREAS GRUPO #9 SECCIÓN 18 EPIDEMIOLOGIA Año 2014: Incidencia: 46,420 Mortalidad: 39,590 Oncología Clínica. Enfoque multidisciplinario para médicos y estudiantes. Octava edición. American Cancer

Más detalles

[UNIDAD DE GASTROENTEROLOGÍA]

[UNIDAD DE GASTROENTEROLOGÍA] Medicina Interna Gastroenterología Editado por: Dr. Alejandro Paredes Fabián Gallegos B. Daniela Gálvez V. Cáncer de colon DR.EDMUNDO HOFMANN DR. ALEJANDRO PAREDES GENERALIDADES Enfermedad prevalente en

Más detalles

Índice. Capítulo 3 Conceptos anatomopatológicos de interés para el cirujano

Índice. Capítulo 3 Conceptos anatomopatológicos de interés para el cirujano Índice SECCIÓN I: GENERALIDADES Capítulo 1 Anatomía quirúrgica de la mama Embriología y desarrollo..................................... 28 Anatomía................................................. 28 La

Más detalles

Prof. Dra. Ita Yoffe de Quiroz

Prof. Dra. Ita Yoffe de Quiroz Prof. Dra. Ita Yoffe de Quiroz Bajo la denominación de CANCER tenemos a un conjunto de enfermedades ( más de 100) de etiologías diversas y comportamientos biológicos diferentes. Lo que tienen en común

Más detalles

Referencias. Órganos accesorios: hígado, vesícula biliar y páncreas. Cáncer de páncreas

Referencias. Órganos accesorios: hígado, vesícula biliar y páncreas. Cáncer de páncreas Referencias Haycraft, L.: Cuidados de enfermería de los adultos con alteraciones del hígado, las vías biliares o el páncreas exocrino. Cáncer de páncreas. En: Beare y Myers: Enfermería Médico Quirúrgica.

Más detalles

ADENOCARCINOMA DUCTAL DE PÁNCREAS (CONDUCTO PANCREÁTICO PRINCIPAL) : PRESENTACIÓN DE UN CASO.

ADENOCARCINOMA DUCTAL DE PÁNCREAS (CONDUCTO PANCREÁTICO PRINCIPAL) : PRESENTACIÓN DE UN CASO. IV CONGRESO VIRTUAL HISPANO AMERICANO DE ANATOMÍA PATOLÓGICA CONTENIDO Abstract PDF Comentarios Título Resumen Introducción Material Discusión Referencias Imágenes ADENOCARCINOMA DUCTAL DE PÁNCREAS (CONDUCTO

Más detalles

Cáncer Gástrico. Dr. Martín Abelleira Dr. Marcelo Viola Dr. Carlos Varela

Cáncer Gástrico. Dr. Martín Abelleira Dr. Marcelo Viola Dr. Carlos Varela Cáncer Gástrico Dr. Martín Abelleira Dr. Marcelo Viola Dr. Carlos Varela IMPORTANCIA 2 CÁNCER MÁS FRECUENTE EN EL MUNDO LUEGO DEL CÁNCER DE PIEL Int J Cancer. 1993;54. CÁNCER GÁSTRICO CÁNCER MÁS FRECUENTE

Más detalles

Cáncer gástrico. Características clínicas, histopatológicas y terapéuticas

Cáncer gástrico. Características clínicas, histopatológicas y terapéuticas 4 TRABAJO DE INVESTIGACIÓN Cuad. Cir. 200; 5: 4-8 Cáncer gástrico. Características clínicas, histopatológicas y terapéuticas Aliro Venturelli L, Jean Michel Butte B*, Francisco Venturelli M** y Andrea

Más detalles

CÁNCER DE PÁNCREAS. 1. El páncreas

CÁNCER DE PÁNCREAS. 1. El páncreas CÁNCER DE PÁNCREAS 1. El páncreas Es una glándula de unos 15 cms situada entre el estómago y la columna vertebral, en íntima relación con importantes estructuras vasculares. Se divide en tres partes: el

Más detalles

CANCER DE PANCREAS. Dr. Luis Javier Villota Gómez Cirujano endoscopista gastro-intestinal

CANCER DE PANCREAS. Dr. Luis Javier Villota Gómez Cirujano endoscopista gastro-intestinal CANCER DE PANCREAS Dr. Luis Javier Villota Gómez Cirujano endoscopista gastro-intestinal CANCER DE PANCREAS UBICACION ANATOMICA 1º Cáncer Ampular 2º Cáncer de cabeza 3º Cáncer de cuerpo y/o cola Cáncer

Más detalles

Tumor sólido pseudopapilar de páncreas como hallazgo incidental

Tumor sólido pseudopapilar de páncreas como hallazgo incidental Tumor sólido pseudopapilar de páncreas como hallazgo incidental M. Eugenia Pellegrini; Ángela Saal; Fernando Lucero; Walter Camus Hospital Del Carmen-OSEP. Mendoza Argentina 2014 Introducción El tumor

Más detalles

CÁNCER DE COLON Y RECTO ESTADIFICACIÓN Y SEGUIMIENTO

CÁNCER DE COLON Y RECTO ESTADIFICACIÓN Y SEGUIMIENTO CÁNCER DE COLON Y RECTO ESTADIFICACIÓN Y SEGUIMIENTO J. Cerdán Mayo / 2014 CÁNCER DE COLON Y RECTO Epidemiología: Neoplasia más frecuente del tubo diges8vo. Incidencia en España: 15 / 100.000 habitantes.

Más detalles

PANCREATITIS AGUDA. 1. Definición

PANCREATITIS AGUDA. 1. Definición PANCREATITIS AGUDA 1. Definición El páncreas es una glándula de unos 15 cm situada entre el estómago y la columna vertebral, en íntima relación con importantes estructuras vasculares. Se divide en tres

Más detalles

PREVENCIÓN DEL CÁNCER GÁSTRICO

PREVENCIÓN DEL CÁNCER GÁSTRICO PREVENCIÓN DEL CÁNCER GÁSTRICO Blgo. Joseph Pinto Investigación Básica y Traslacional 1. Qué es el cáncer? Es un crecimiento tisular producido por la proliferación continua de células anormales con capacidad

Más detalles

Algunas consideraciones sobre el Síndrome Antifosfolípido Primario

Algunas consideraciones sobre el Síndrome Antifosfolípido Primario Anexos Anexo 1 Algunas consideraciones sobre el Síndrome Antifosfolípido Primario El síndrome antifosfolípido, descrito inicialmente como lupus eritematoso sistémico, aparece en personas que no reúnen

Más detalles

Dr. Iván Chávez Passiuri. Departamento de Abdomen Instituto Nacional de Enfermedades Neoplásicas Dr. Eduardo Cáceres Graziani

Dr. Iván Chávez Passiuri. Departamento de Abdomen Instituto Nacional de Enfermedades Neoplásicas Dr. Eduardo Cáceres Graziani Dr. Iván Chávez Passiuri Departamento de Abdomen Instituto Nacional de Enfermedades Neoplásicas Dr. Eduardo Cáceres Graziani El cáncer se origina por una pérdida de control del crecimiento normal.. EL

Más detalles

I CURSO ANDALUZ DE ONCOLOGÍA CLÍNICA BÁSICA PARA ATENCIÓN PRIMARIA

I CURSO ANDALUZ DE ONCOLOGÍA CLÍNICA BÁSICA PARA ATENCIÓN PRIMARIA I CURSO ANDALUZ DE ONCOLOGÍA CLÍNICA BÁSICA PARA ATENCIÓN PRIMARIA INTRODUCCIÓN. Uno de cada tres varones y una de cada cuatro mujeres se diagnosticarán de cáncer a lo largo de su vida. La incidencia de

Más detalles

PANCREATITIS CRÓNICA

PANCREATITIS CRÓNICA PANCREATITIS CRÓNICA 1. Definición El páncreas es una glándula de unos 15 cm situada entre el estómago y la columna vertebral, en íntima relación con importantes estructuras vasculares. Se divide en tres

Más detalles

Este artículo expone la experiencia de los diversos estudios realizados sobre el cáncer de esófago.

Este artículo expone la experiencia de los diversos estudios realizados sobre el cáncer de esófago. La supervivencia a los 5 años con cirugía curativa para los estadios 0, I, II y III es del 67%, 33% y 8%, respectivamente. Dres. Lagergren J, Lagergren P Introducción La tasa de cáncer de esófago está

Más detalles

Entendiendo su informe de patología. Cuidado de seguimiento después del tratamiento primario de cáncer colorrectal. Entendiendo el tratamiento.

Entendiendo su informe de patología. Cuidado de seguimiento después del tratamiento primario de cáncer colorrectal. Entendiendo el tratamiento. Entendiendo su informe de patología. Cuidado de seguimiento después del tratamiento primario de cáncer colorrectal. Entendiendo el tratamiento. ENTENDIENDO SU INFORME DE PATOLOGÍA Usualmente se realiza

Más detalles

CANCER GÁSTRICO Int. Gonzalo Bullard R. Int. Alejandro Cancino V. Dr. Rojas Tumores Gástricos Malignos Adenocarcinoma gástrico (90%) (principalmente tipo tubular) Carcinoides Linfoma Gástrico Primario

Más detalles

Verónica Ferreiro Facal. Enfermera en el centro de Salud de Labañou.

Verónica Ferreiro Facal. Enfermera en el centro de Salud de Labañou. AUTOR: Verónica Ferreiro Facal. Enfermera en el centro de Salud de Labañou. A Coruña. TÍTULO Cáncer de mama en varón joven RESUMEN: En este caso clínico se presenta el tumor de mama en varones.su baja

Más detalles

Adenocarcinoma de Ampolla de Vater es la segunda neoplasia maligna más común de la región peri-ampular. 30% de DPC

Adenocarcinoma de Ampolla de Vater es la segunda neoplasia maligna más común de la región peri-ampular. 30% de DPC INTRODUCCIÓN Adenocarcinoma de Ampolla de Vater es la segunda neoplasia maligna más común de la región peri-ampular. 30% de DPC Amplia diferencia en sobrevida entre pacientes: Genera dificil interpretación

Más detalles

Tumor de Wilms DRA. ARACELI CASTELLANOS TOLEDO ONCOLOGA PEDIATRA INSTITUTO NACIONAL DE PEDIATRIA

Tumor de Wilms DRA. ARACELI CASTELLANOS TOLEDO ONCOLOGA PEDIATRA INSTITUTO NACIONAL DE PEDIATRIA Tumor de Wilms DRA. ARACELI CASTELLANOS TOLEDO ONCOLOGA PEDIATRA INSTITUTO NACIONAL DE PEDIATRIA Definición Tumor maligno primario de riñón derivado de células embrionarias renales. Epidemiología Es el

Más detalles

Miércoles 12 de noviembre

Miércoles 12 de noviembre PROGRAMA PRELIMINAR Miércoles 12 de noviembre Programa Científico Miércoles 12 de noviembre 8:30 a 10:30 Cáncer de Mama 08:30 a 09:00 Evaluación biológica y clínica del paciente localmente avanzado 09:00

Más detalles

ESTADIFICACION POR TOMOGRAFIA: CANCER DE PULMON, ESOFAGO, MAMA Y PLEURA

ESTADIFICACION POR TOMOGRAFIA: CANCER DE PULMON, ESOFAGO, MAMA Y PLEURA ESTADIFICACION POR TOMOGRAFIA: CANCER DE PULMON, ESOFAGO, MAMA Y PLEURA Dra. Verónica Gigirey CANCER DE PULMON METODOS DE IMAGEN Radiografía de tórax Tomografia computada Resonancia Magnética PET/TC TOMOGRAFIA

Más detalles

HIGADO, PANCREAS Y BAZO. A. Paradís Hospital de Vinaròs (Castelló)

HIGADO, PANCREAS Y BAZO. A. Paradís Hospital de Vinaròs (Castelló) HIGADO, PANCREAS Y BAZO A. Paradís Hospital de Vinaròs (Castelló) HIGADO TIPOS DE MUESTRAS -Biòpsia por punción ( BAG) -Resección en cuña -Resección segmentaria -Trisegmentectomía (ambos segmentos del

Más detalles

Gradacion y Estadificacion del cancer de cuello uterino

Gradacion y Estadificacion del cancer de cuello uterino Gradacion y Estadificacion del cancer de cuello uterino Qué es la gradación del cáncer? Después de determinar el tipo de cáncer, hay que categorizar su grado - se mide para saber que tan agresivo es el

Más detalles

ADC de Ampolla de Vater. A propósito de un caso

ADC de Ampolla de Vater. A propósito de un caso HOSPITAL UNIVERSITARIO DE CARACAS CÁTEDRA DE CLÍNICA GASTROENTEROLÓGICA SERVICIO DE GASTROENTEROLOGIA ADC de Ampolla de Vater. A propósito de un caso Caracas, Junio 2014 Gabriel Mejías Amatima María Fernanda

Más detalles

CAPÍTULO III. 1. Se encontraron un total de 10 casos de CEL el SCCC-MF del HNGAI en 2 años, esto

CAPÍTULO III. 1. Se encontraron un total de 10 casos de CEL el SCCC-MF del HNGAI en 2 años, esto CAPÍTULO III 3. CONCLUSIONES Y RECOMENDACIONES 3.1 CONCLUSIONES 1. Se encontraron un total de 10 casos de CEL el SCCC-MF del HNGAI en 2 años, esto representa una incidencia de 2 casos por mil atendidos

Más detalles

Tomografía por emisión de positrones y tomografía computada (PET/CT) en carcinoma de pulmón

Tomografía por emisión de positrones y tomografía computada (PET/CT) en carcinoma de pulmón Dr. Javier Altamirano Ley México, D.F. Tomografía por emisión de positrones y tomografía computada (PET/CT) en carcinoma de pulmón INTRODUCCIÓN El cáncer de pulmón (CP) es la causa más frecuente de muerte

Más detalles

GPC. Guía de Referencia Rápida. Diagnóstico y Tratamiento del Cáncer Epidermoide de Laringe. Guía de Práctica Clínica

GPC. Guía de Referencia Rápida. Diagnóstico y Tratamiento del Cáncer Epidermoide de Laringe. Guía de Práctica Clínica Guía de Referencia Rápida Diagnóstico y Tratamiento del Cáncer Epidermoide de Laringe GPC Guía de Práctica Clínica Catálogo maestro de guías de práctica clínica: IMSS-471-11 Guía de Referencia Rápida C329

Más detalles

ICTERICIA OBSTRUCTIVA

ICTERICIA OBSTRUCTIVA ICTERICIA OBSTRUCTIVA Definición Podemos definir ictericia obstructiva a todo trastorno en la formación, secreción o drenaje de la bilis al intestino que provoca alteraciones fisiológicas y clínicas, dando

Más detalles

Marcadores tumorales

Marcadores tumorales Marcadores tumorales Uno de los retos más importantes de la medicina actual es el tratamiento del cáncer. Muchas veces el diagnóstico precoz va a ser importante para el éxito de dicho tratamiento. No se

Más detalles

SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN DESCRIPCIÓN DE LA ACTIVIDAD EDUCATIVA

SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN DESCRIPCIÓN DE LA ACTIVIDAD EDUCATIVA I IDENTIFICACION Unidad Ejecutora Nombre de la Pasantía SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN DESCRIPCIÓN DE LA ACTIVIDAD EDUCATIVA Centro Nacional de Cáncer Gástrico Unidad Programática 306 Diagnóstico

Más detalles

Guía de Práctica Clínica GPC. Diagnóstico y Tratamiento del Adenocarcinoma de Páncreas en el Adulto. Guía de Referencia Rápida

Guía de Práctica Clínica GPC. Diagnóstico y Tratamiento del Adenocarcinoma de Páncreas en el Adulto. Guía de Referencia Rápida Guía de Práctica Clínica GPC Diagnóstico y Tratamiento del Adenocarcinoma de Páncreas en el Adulto Guía de Referencia Rápida Catálogo maestro de guías de práctica clínica IMSS-324-10 Guía de Referencia

Más detalles

CANCER GASTRICO C.M.N. 20 DE NOVIEMBRE

CANCER GASTRICO C.M.N. 20 DE NOVIEMBRE CANCER GASTRICO DR. HECTOR GURROLA MACHUCA C.M.N. 20 DE NOVIEMBRE EPIDEMIOLOGIA Incidencia ha disminuido 73% Mortalidad disminuyo 75% 9no en hombres y 6ta causa mortalidad 15vo en mujeres y 8va causa mortalidad

Más detalles

CANCER DE PANCREAS BIBLIOTEKA ESOTERIKA

CANCER DE PANCREAS BIBLIOTEKA ESOTERIKA 1 CANCER DE PANCREAS ATENCION: Este sitio solo tiene carácter informativo. Si cree tener algún síntoma que aquí se presenta, no dude primero en consultar a su médico. Epidemiología: El cáncer de páncreas

Más detalles

Enfoque diagnóstico de masas pancreáticas. ** Profesor de cirugìa general, Hospital Universitario San Ignacio

Enfoque diagnóstico de masas pancreáticas. ** Profesor de cirugìa general, Hospital Universitario San Ignacio Enfoque diagnóstico de masas pancreáticas Andrés Felipe Mejía * Hernán Jiménez Almanza ** * Residente de IV año de cirugìa general. ** Profesor de cirugìa general, Hospital Universitario San Ignacio INTRODUCCIÓN

Más detalles

CANCER DE ENDOMETRIO.

CANCER DE ENDOMETRIO. . JOHANA F. GUEVARA ORTIZ. RESIDENTE DE GINECOLOGÍA A Y OBSTETRICIA. FUNDACIÓN N UNIVERSITARIA SAN MARTIN. CLÍNICA SAN PEDRO CLAVER. EPIDEMIOLOGÍA: - Tercera causa de cáncer ginecológico. - Causa menos

Más detalles

SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN

SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN 1. DESCRIPCIÓN DE LA ACTIVIDAD EDUCATIVA Unidad Ejecutora Hospital San Juan de Dios, Departamento de Hema-Oncología, Unidad Programática: 2102 Nombre de la Pasantía

Más detalles

CÁNCER DE LAS VIAS BILIARES

CÁNCER DE LAS VIAS BILIARES CÁNCER DE LAS VIAS BILIARES 1. Las vías biliares: Son un sistema de conductos que comienzan en el interior del hígado, al salir de éste órgano se reúnen en un único conducto denominado colédoco, al que

Más detalles

A propósito de un caso

A propósito de un caso Universidad Central de Venezuela Hospital Universitario de Caracas Servicio de Gastroenterología ADC ductal en cabeza de páncreas A propósito de un caso Junio 2014 Residente: Dra. Mariani Salazar Docente:

Más detalles

UNAM. Facultad de Medicina Departamento de Biología Celular y Tisular. Biología Celular e Histología Médica. curso 2012. CASO CLÍNICO No.

UNAM. Facultad de Medicina Departamento de Biología Celular y Tisular. Biología Celular e Histología Médica. curso 2012. CASO CLÍNICO No. UNAM. Facultad de Medicina Departamento de Biología Celular y Tisular Biología Celular e Histología Médica curso 2012 2013 CASO CLÍNICO No. 3 Ficha de identificación Nombre: MCG Edad: 37 años Sexo: Femenino

Más detalles

Análisis estadístico a la fecha

Análisis estadístico a la fecha CUIT: 3-79298-1 Análisis estadístico a la fecha Desde 1989 a la fecha, la Dra. Cirigliano, junto a un destacado equipo de profesionales ha atendido un total de 7823 pacientes. De estos 1841 completaron

Más detalles

Universidad Central Del Este U C E Facultad de Ciencias de la Salud Escuela de Medicina

Universidad Central Del Este U C E Facultad de Ciencias de la Salud Escuela de Medicina Universidad Central Del Este U C E Facultad de Ciencias de la Salud Escuela de Medicina MED-382 Oncología Clínica Programa de la asignatura: Total de Créditos: 2 Teórico: 2 Práctico: 0 Prerrequisitos:

Más detalles

Mas frecuente en Occidente, zonas de alto nivel socioeconómico.

Mas frecuente en Occidente, zonas de alto nivel socioeconómico. Epidemiología Mas frecuente en Occidente, zonas de alto nivel socioeconómico. En Latinoamerica las mayores cifras corresponden a Argentina y Uruguay semejando a las de Estados Unidos. Tercer neoplasia

Más detalles

Masas Pancreáticas. Ruth González Sánchez (estudiante 6º curso medicina UPV) 18/05/2010

Masas Pancreáticas. Ruth González Sánchez (estudiante 6º curso medicina UPV) 18/05/2010 Masas Pancreáticas Ruth González Sánchez (estudiante 6º curso medicina UPV) 18/05/2010 Caso Clínico: Hombre de 66 años que acude a la urgencia por cuadro de vómitos, asociado a vértigos y malestar abdominal.

Más detalles

Para el desarrollo de una evaluación de tecnología, y su pregunta PICO correspondiente (poblaciónintervención-comparador-desenlace),

Para el desarrollo de una evaluación de tecnología, y su pregunta PICO correspondiente (poblaciónintervención-comparador-desenlace), Bogotá D.C., 4 de octubre de 2013 Doctor FÉLIX RÉGULO NATES SOLANO Director Dirección de Regulación de Beneficios, Costos y Tarifas del Aseguramiento en Salud Ministerio de Salud y Protección Social Cra.

Más detalles

Sabías que. el 95% de los casos de cáncer de mama pueden ser curados, siempre y cuando la enfermedad sea detectada en estadíos tempranos.

Sabías que. el 95% de los casos de cáncer de mama pueden ser curados, siempre y cuando la enfermedad sea detectada en estadíos tempranos. Sabías que el cáncer de mama es el tumor más frecuente en la mujer y es la primera causa de mortalidad por cáncer en mujeres. En Argentina, se diagnostican alrededor de 16.500 nuevos casos de cáncer de

Más detalles

Garantías de Calidad en Estudios de Diagnóstico por Imágenes para el Diagnóstico, Estadificación y Seguimiento del Cáncer Colorrectal

Garantías de Calidad en Estudios de Diagnóstico por Imágenes para el Diagnóstico, Estadificación y Seguimiento del Cáncer Colorrectal Garantías de Calidad en Estudios de Diagnóstico por Imágenes para el Diagnóstico, Estadificación y Seguimiento del Cáncer Colorrectal Dra. Adriana Dieguez A pesar de los avances recientes en el manejo

Más detalles

INFORME DE PATOLOGIA ONCOLOGICA EN DOCENTES EN LA PROVINCIA DE MISIONES. AÑO 2011.

INFORME DE PATOLOGIA ONCOLOGICA EN DOCENTES EN LA PROVINCIA DE MISIONES. AÑO 2011. INFORME DE PATOLOGIA ONCOLOGICA EN DOCENTES EN LA PROVINCIA DE MISIONES. AÑO 2011. FUNDAMENTOS Y OBJETIVOS: La Patología Oncológica es actualmente la principal causa de muerte en el mundo por enfermedad.

Más detalles

Medicina y Cirugía III

Medicina y Cirugía III Medicina y Cirugía III 2015/2016 Código: 103607 Créditos ECTS: 13 Titulación Tipo Curso Semestre 2502442 Medicina OB 4 0 Contacto Nombre: Manuel Armengol Carrasco Correo electrónico: Manuel.Armengol@uab.cat

Más detalles

Pancreatitis crònica i TMPI: Trets comuns i diferencials des de la perspectiva clínica

Pancreatitis crònica i TMPI: Trets comuns i diferencials des de la perspectiva clínica Pancreatitis crònica i TMPI: Trets comuns i diferencials des de la perspectiva clínica Glòria Fernández-Esparrach Unitat d Endoscòpia. ICMDiM Hospital Clínic. Barcelona. Catalunya Pancreatitis crónica:

Más detalles

Cáncer de Papila. Dr. Anatole L. Bender Cátedra de Cirugía II U.H.C. nº 4 Hospital San Roque U.N.C.

Cáncer de Papila. Dr. Anatole L. Bender Cátedra de Cirugía II U.H.C. nº 4 Hospital San Roque U.N.C. Cáncer de Papila Dr. Anatole L. Bender Cátedra de Cirugía II U.H.C. nº 4 Hospital San Roque U.N.C. Objetivos de la clase Conocer la frecuencia de la patología Posibilidades del Diagnóstico Breve información

Más detalles

M0. No hay evidencia de metástasis M1. Metástasis a distancia Agrupamiento en estadios de los subgrupos Carcinoma oculto: Tx N0 M0.

M0. No hay evidencia de metástasis M1. Metástasis a distancia Agrupamiento en estadios de los subgrupos Carcinoma oculto: Tx N0 M0. ANEXOS Anexo 1 Sistema de estadiaje TNM para el cáncer de pulmón, según la OMS: Tumor primario. Tx. Presencia de células malignas en secreciones bronquiales, pero el tumor no se visualiza por RX ni en

Más detalles

DR. ENRIQUE GUZMÁN DE ALBA CIRUJANO CARDIOTORÁCICO JEFE DE NEUMOLIGÍA ONCOLÓGICA COORDINADOR DE LA CLINICA DE CÁNCER DE PULUMÓN INSTITUTO NACIONAL DE

DR. ENRIQUE GUZMÁN DE ALBA CIRUJANO CARDIOTORÁCICO JEFE DE NEUMOLIGÍA ONCOLÓGICA COORDINADOR DE LA CLINICA DE CÁNCER DE PULUMÓN INSTITUTO NACIONAL DE DR. ENRIQUE GUZMÁN DE ALBA CIRUJANO CARDIOTORÁCICO JEFE DE NEUMOLIGÍA ONCOLÓGICA COORDINADOR DE LA CLINICA DE CÁNCER DE PULUMÓN INSTITUTO NACIONAL DE ENFERMEDADES RESPIRATORIAS MÉXICO Primera causa de

Más detalles

Resección de metástasis hepáticas de origen colorectal: Resultados de la experiencia inicial en el Hospital de Sabadell

Resección de metástasis hepáticas de origen colorectal: Resultados de la experiencia inicial en el Hospital de Sabadell Resección de metástasis hepáticas de origen colorectal: Resultados de la experiencia inicial en el Hospital de Sabadell A. Amador, N. García, N. Bejarano, A. Romaguera, A. Corcuera, F. García-Borobia,

Más detalles

[UNIDAD DE GASTROENTEROLOGÍA]

[UNIDAD DE GASTROENTEROLOGÍA] Medicina interna Gastroenterología Editado por: Dr. Alejandro Paredes Fabián Gallegos B. Daniela Gálvez V. Cáncer gástrico Dr. Eddy Rios Nuestro país presenta una alta incidencia de cáncer gástrico en

Más detalles

Dra. Miryam Losanovscky. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com

Dra. Miryam Losanovscky. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com Estadificación del Cáncer de Pulmón (TNM) 7ª edición Dra. Miryam Losanovscky Manejo del paciente con cáncer de pulmón Diagnóstico Evaluación comorbilidades Estadificación Estadificación Evaluación Función

Más detalles

Cáncer Colo rectal. Clínica Quirúrgica B Hospital de Clínicas 2010

Cáncer Colo rectal. Clínica Quirúrgica B Hospital de Clínicas 2010 Cáncer Colo rectal Clínica Quirúrgica B Hospital de Clínicas 2010 CCR Epidemiología 2ª causa de muerte por cáncer Predomina en países industrializados, y estratos socioeconómicos altos. Argentina y Uruguay:

Más detalles

Cáncer temprano del Colon

Cáncer temprano del Colon Cáncer temprano del Colon Donde esta el límite en resección endoscópica Eduardo Valdivieso MD, MSc Unidad de Cirugía Endoscópica Gastrointestinal Hospital Universitario San Ignacio Pontificia Universidad

Más detalles

ESTUDIO INTRAOPERATORIO DEL GANGLIO CENTINELA CON TECNECIO 99 PARA LA ESTADIFICACIÓN DEL CARCINOMA DE PULMÓN DE CÉLULA NO PEQUEÑA

ESTUDIO INTRAOPERATORIO DEL GANGLIO CENTINELA CON TECNECIO 99 PARA LA ESTADIFICACIÓN DEL CARCINOMA DE PULMÓN DE CÉLULA NO PEQUEÑA ESTUDIO INTRAOPERATORIO DEL GANGLIO CENTINELA CON TECNECIO 99 PARA LA ESTADIFICACIÓN DEL CARCINOMA DE PULMÓN DE CÉLULA NO PEQUEÑA Dra. Naia Uribe-Etxebarria Servicio de Cirugía Torácica Hospital de Cruces.Bilbao

Más detalles

TIPOLOGIA DE LAS LESIONES CATEGORIAS DIAGNÓSTICAS

TIPOLOGIA DE LAS LESIONES CATEGORIAS DIAGNÓSTICAS ARABAKO UNIBERTSITATE OSPITALEA HOSPITAL UNIVERSITARIO ARABA TIPOLOGIA DE LAS LESIONES CATEGORIAS DIAGNÓSTICAS Dra. B. Atarés Pueyo TIPOLOGIA DE LAS LESIONES. CATEGORÍAS DIAGNÓSTICAS. Normal. Adenoma.

Más detalles

CANCER DE TESTICULO ALGORITMO DIAGNOSTICO Y TERAPEUTICO Federación Argentina de Urología Secretaría Científica Capítulo de Uro-oncología

CANCER DE TESTICULO ALGORITMO DIAGNOSTICO Y TERAPEUTICO Federación Argentina de Urología Secretaría Científica Capítulo de Uro-oncología ALGORITMO DIAGNOSTICO Y TERAPEUTICO Federación Argentina de Urología Secretaría Científica Capítulo de Uro-oncología Noviembre 2002 DIAGNOSTICO (Cuadro 1) Ante la [1] SOSPECHA SEMIOLOGICA, confirmada o

Más detalles

Definiciones: Titulo: TUMORES DE SENO. Elaborado por: Drs. Hernan Calderon Moron Dayro Salazar Morales. Fecha de elaboración: año 2009

Definiciones: Titulo: TUMORES DE SENO. Elaborado por: Drs. Hernan Calderon Moron Dayro Salazar Morales. Fecha de elaboración: año 2009 GUIA TUMORES DE SENO 1 Titulo: TUMORES DE SENO. Elaborado por: Drs. Hernan Calderon Moron Dayro Salazar Morales. Fecha de elaboración: año 2009 Aprobado por: Dr. Guillermo Vergara Sagbini Fecha de aprobación:

Más detalles

Oncologo Britanico: Rupert Willis.

Oncologo Britanico: Rupert Willis. Dra. Kelly San Martin D. HGGB. Neoplasia: masa anormal de tejido, cuyo crecimiento excede al del tejido normal y no esta coordinado con el, y que persiste de la misma forma excesiva tras finalizar el estimulo

Más detalles

PROTOCOLO CANCER DE CUELLO UTERINO DIAGNOSTICO

PROTOCOLO CANCER DE CUELLO UTERINO DIAGNOSTICO PROTOCOLO CANCER DE CUELLO UTERINO DIAGNOSTICO En el cancer preclínico, estadios Ia y algunos Ib 1, el diagnóstico se realiza mediante conización. La afectación del espacio vascular ya sea venoso ó linfático,

Más detalles

TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES (PET): METÁSTASIS CEREBRALES

TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES (PET): METÁSTASIS CEREBRALES TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES (PET): METÁSTASIS CEREBRALES Iván E. Díaz Meneses Medicina Nuclear Unidad PET/CT Instituto Nacional de Neurología y Neurocirugía TOMOGRAFÍA POR EMISIÓN DE POSITRONES

Más detalles

ADENOMA SUPRARRENAL.CARCINOMA SUPRARRENAL. ENFERMEDAD METASTÁSICA

ADENOMA SUPRARRENAL.CARCINOMA SUPRARRENAL. ENFERMEDAD METASTÁSICA ADENOMA SUPRARRENAL.CARCINOMA SUPRARRENAL. ENFERMEDAD METASTÁSICA ADENOMA SUPRARRENAL Tumoración Benigna Diagnóstico Anatomopatológico ENFERMEDAD METÁSTASICA Más frecuente que el Carcinoma corticosuprarrenal

Más detalles

CÁNCER DE PÁNCREAS DRS. RICARDO ROSSI FERNÁNDEZ Y RODRIGO VALDERRAMA LABARCA. Introducción

CÁNCER DE PÁNCREAS DRS. RICARDO ROSSI FERNÁNDEZ Y RODRIGO VALDERRAMA LABARCA. Introducción CÁNCER DE PÁNCREAS DRS. RICARDO ROSSI FERNÁNDEZ Y RODRIGO VALDERRAMA LABARCA Introducción De los tumores que pueden afectar a la glándula pancreática, el adenocarcinoma constituye el 90% de los casos.

Más detalles

CÁNCER DE ESÓFAGO. Dr. Marcelo Viola Malet Dra. Alicia Puñal Dr. Federico Paz HOSPITAL DE CLÍNICAS DEPARTAMENTO DE CIRUGÍA CLÍNICA QUIRÚRGICA B

CÁNCER DE ESÓFAGO. Dr. Marcelo Viola Malet Dra. Alicia Puñal Dr. Federico Paz HOSPITAL DE CLÍNICAS DEPARTAMENTO DE CIRUGÍA CLÍNICA QUIRÚRGICA B CÁNCER DE ESÓFAGO Dr. Marcelo Viola Malet Dra. Alicia Puñal Dr. Federico Paz HOSPITAL DE CLÍNICAS DEPARTAMENTO DE CIRUGÍA CLÍNICA QUIRÚRGICA B Generalidades Incidencia últimos años Cambio histología y

Más detalles

CÁNCER COLORRECTAL. Anatomía del aparato digestivo inferior. http://www.cancer.gov/

CÁNCER COLORRECTAL. Anatomía del aparato digestivo inferior. http://www.cancer.gov/ CÁNCER COLORRECTAL Qué son y para qué sirven el colon y el recto? Anatomía del aparato digestivo inferior. http://www.cancer.gov/ Desde un punto de vista anatómico se distinguen distintos segmentos que

Más detalles

CÁNCER DE PULMÓN: LO QUE DEBES SABER

CÁNCER DE PULMÓN: LO QUE DEBES SABER CÁNCER DE PULMÓN: LO QUE DEBES SABER 1 CÁNCER DE PULMÓN, INCIDENCIA Y FACTORES DE RIESGO 2 SIGNOS DE ALERTA 3 TOMA NOTA: FALSOS MITOS 4 HACIA UNA TERAPIA PERSONALIZADA 5 GRUPO ESPAÑOL DE CÁNCER DE PULMÓN

Más detalles

Cáncer de páncreas. Antonio López Cano. Clínica Nuestra Señora de la Salud. Cádiz

Cáncer de páncreas. Antonio López Cano. Clínica Nuestra Señora de la Salud. Cádiz Cáncer de páncreas Antonio López Cano. Clínica Nuestra Señora de la Salud. Cádiz El adenocarcinoma ductal supone el 80-90% de todos los tumores exocrinos del páncreas. Los tumores del páncreas endocrino

Más detalles

C Á T E D R A : O N C O L O G Í A C A T E D R Á T I C O : D R. C E S A R G A R C Í A. Ganglio centinela

C Á T E D R A : O N C O L O G Í A C A T E D R Á T I C O : D R. C E S A R G A R C Í A. Ganglio centinela C Á T E D R A : O N C O L O G Í A C A T E D R Á T I C O : D R. C E S A R G A R C Í A Ganglio centinela Anatomía de la mama Dividiendo el seno en cuatro partes: La mayor cantidad de conductos está localizada

Más detalles

focuss focuss Prevención del cáncer colorrectal. Recomendaciones actuales y protocolos Prevención del cáncer colorrectal Objetivos

focuss focuss Prevención del cáncer colorrectal. Recomendaciones actuales y protocolos Prevención del cáncer colorrectal Objetivos . Recomendaciones actuales y protocolos Santos Santolaria Piedrafita Hospital San Jorge Huesca Objetivos 1. Importancia y repercusión social del CCR 2. Síntomas y signos con valor predictivo positivo para

Más detalles

ANEXOS: Indice. Instrumentos 1: Guía de revisión documental. Tablas. Gráficos

ANEXOS: Indice. Instrumentos 1: Guía de revisión documental. Tablas. Gráficos ANEXOS: Indice Instrumentos 1: Guía de revisión documental Tablas Gráficos 52 TABLAS Tabla 1 Distribución por sexo de los pacientes diagnosticados con cáncer de pulmón Sexo Frecuencia Porcentaje Femenino

Más detalles

ESTADIFICACIÓN DEL CÁNCER DIGESTIVO POR ECOENDOSCOPIA: CÁNCER ESOFÁGICO, GÁSTRICO Y RECTAL.

ESTADIFICACIÓN DEL CÁNCER DIGESTIVO POR ECOENDOSCOPIA: CÁNCER ESOFÁGICO, GÁSTRICO Y RECTAL. ESTADIFICACIÓN DEL CÁNCER DIGESTIVO POR ECOENDOSCOPIA: CÁNCER ESOFÁGICO, GÁSTRICO Y RECTAL. Dra. María Tejada Cabrera. Unidad de diagnóstico y tratamiento ecográfico y endoscópico. Clínica Nuestra Señora

Más detalles

TUMORES DEL ESTROMA GASTROINTESTINAL

TUMORES DEL ESTROMA GASTROINTESTINAL TUMORES DEL ESTROMA GASTROINTESTINAL NUESTRA EXPERIENCIA G.Streich, E.Batagelj, R.Santos, O.Lehmann; Servicio de Oncología Hospital Militar Central; Buenos Aires. RESUMEN Los tumores del estroma gastrointestinal

Más detalles

Prevención del Cáncer de Colon. Dra. Carmen Gloria Yañez Unidad Gastroenterología Hospital del Trabajador de Concepción

Prevención del Cáncer de Colon. Dra. Carmen Gloria Yañez Unidad Gastroenterología Hospital del Trabajador de Concepción Prevención del Cáncer de Colon Dra. Carmen Gloria Yañez Unidad Gastroenterología Hospital del Trabajador de Concepción CANCER DE COLON QUE ES? EL COLON O INTESTINO GRUESO ES LA PARTE FINAL DE INTESTINO

Más detalles

IN DICE PARTE I PARTE 11 TRAUMA. Politraumatizado...98. Prólogo 10. GENERALIDADES Cicatrización.14. Capitulo 1. Clasificación de las heridas 25

IN DICE PARTE I PARTE 11 TRAUMA. Politraumatizado...98. Prólogo 10. GENERALIDADES Cicatrización.14. Capitulo 1. Clasificación de las heridas 25 IN DICE Prólogo 10 PARTE I Capitulo 1 GENERALIDADES Cicatrización.14 Clasificación de las heridas 25 Complicaciones en la cicatrización de las heridas 26 Capitulo 2 Antibiótico Profilaxis - Infección quirúrgica

Más detalles

PROTOCOLOS DE AUTORIZACIÓN Y AUDITORÍA MUCOSECTOMÍA ENDOSCÓPICA

PROTOCOLOS DE AUTORIZACIÓN Y AUDITORÍA MUCOSECTOMÍA ENDOSCÓPICA PROTOCOLOS DE AUTORIZACIÓN Y AUDITORÍA MUCOSECTOMÍA ENDOSCÓPICA - NORMATIVAS DE USO - REQUISITOS DE SOLICITUD DE ELEMENTOS MÉDICOS Índice - Descripción general - Definición de pólipo complejo - Semiología

Más detalles

TEMARIO DE RESIDENCIA DE ONCOLOGIA CLINICA PRINCIPIOS GENERALES DE LA CIRUGIA Y RADIOTERAPIA ONCOLOGICA.

TEMARIO DE RESIDENCIA DE ONCOLOGIA CLINICA PRINCIPIOS GENERALES DE LA CIRUGIA Y RADIOTERAPIA ONCOLOGICA. UNIVERSIDAD DE LA REPUBLICA FACULTAD DE MEDICINA SECCION CONCURSOS. BASES MOLECULARES a. Carcinogénesis b. Crecimiento tumoral y angiogénesis. c.invasión y metástasis. TEMARIO DE RESIDENCIA DE ONCOLOGIA

Más detalles

cáncer de cuello uterino P R O C E S O S Carcinoma epidermoide de cuello uterino Definición funcional Conjunto de actividades que van encaminadas al diagnóstico precoz, confirmación diagnóstica, tratamiento

Más detalles

CANCER DE COLON PREVENCION. DR. Carlos E. Luque Vásquez V.

CANCER DE COLON PREVENCION. DR. Carlos E. Luque Vásquez V. CANCER DE COLON PREVENCION DR. Carlos E. Luque Vásquez V. CANCER DE COLON Consideraciones Anatómicas y Funcionales El colon o intestino grueso es la última sección del tracto digestivo. Presenta diferentes

Más detalles

Tratamiento quirúrgico NSCLC, M1 III Congreso Nacional SEOQ. Alicante 3-4 Octubre 2013.

Tratamiento quirúrgico NSCLC, M1 III Congreso Nacional SEOQ. Alicante 3-4 Octubre 2013. Tratamiento quirúrgico NSCLC, M1 III Congreso Nacional SEOQ. Alicante 3-4 Octubre 2013. Dr. Raúl Embún Flor Hospital Univ. Miguel Servet Zaragoza NSCLC, M1 SINCRÓNICO Enfermedad metastásica Metástasis

Más detalles

TUMOR CEREBRAL 15 CUESTIONES LAS MÁS FRECUENTES. Dr. Pedro Pérez Segura Servicio de Oncología Médica Hospital Clínico San Carlos.

TUMOR CEREBRAL 15 CUESTIONES LAS MÁS FRECUENTES. Dr. Pedro Pérez Segura Servicio de Oncología Médica Hospital Clínico San Carlos. TUMOR CEREBRAL LAS 15 CUESTIONES MÁS FRECUENTES Dr. Pedro Pérez Segura Servicio de Oncología Médica Hospital Clínico San Carlos. Madrid 1 2 QUÉ SÍNTOMAS PUEDE PRODUCIR UN TUMOR CEREBRAL? Los síntomas son

Más detalles

SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN

SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN SUB AREA DE REGULACIÓN Y EVALUACIÓN 1. DESCRIPCIÓN DE LA ACTIVIDAD EDUCATIVA Unidad Ejecutora Hospital San Juan de Dios, Departamento de Hema-Oncología, Unidad Programática: 2102 Nombre de la Pasantía

Más detalles

CÁNCER VESICAL CON INVASIÓN MUSCULAR Y METASTÁSICO

CÁNCER VESICAL CON INVASIÓN MUSCULAR Y METASTÁSICO CÁNCER VESICAL CON INVASIÓN MUSCULAR Y METASTÁSICO (Texto actualizado en marzo de 2008) A. Stenzl (presidente), N.C. Cowan, M. De Santis, G. Jakse, M. Kuczyk, A.S. Merseburger, M.J. Ribal, A. Sherif, J.A.

Más detalles

Organización General:

Organización General: 1 Organización General: 1. Atención multidisciplinar a los pacientes con cáncer de mama, colorrectal y/o pulmón: 1.1. Constitución de los Comités Multidisciplinares (mama, colorrectal y pulmón: Todo hospital

Más detalles

Predicción de riesgo de recurrencia en Cáncer de Colon Estadío II

Predicción de riesgo de recurrencia en Cáncer de Colon Estadío II Predicción de riesgo de recurrencia en Cáncer de Colon Estadío II Dr. Hernán de la Fuente Servicio de Cirugía Instituto Clínico Oncológico Fundación Arturo López Pérez Estadío II de Cáncer de Colon y Recto

Más detalles

Introducción al CPCNP

Introducción al CPCNP Introducción al CPCNP Incidencia y mortalidad del cáncer de pulmón Se estima que cada año se diagnostican en el mundo 10 millones de casos nuevos de cáncer, y entre ellos, los más comunes son los cánceres

Más detalles

Complicaciones potencialmente graves de la pancreatitis crónica

Complicaciones potencialmente graves de la pancreatitis crónica Capítulo 7 Complicaciones potencialmente graves de la pancreatitis crónica J. Enrique Domínguez Muñoz, Julio Iglesias García, José Lariño Noia Servicio de Aparato Digestivo. Fundación para la Investigación

Más detalles

Anticuerpos Monoclonales contra el Cáncer de mama

Anticuerpos Monoclonales contra el Cáncer de mama Anticuerpos Monoclonales contra el Cáncer de mama Erick Ovando a la Biotecnología Departamento de Química Universidad Técnica Federico Santa María Valparaíso, 05 de Diciembre de 2006 1 Estadísticas de

Más detalles