Precios y costes de la energía Características del Mercado Eléctrico

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "Precios y costes de la energía Características del Mercado Eléctrico"

Transcripción

1 ESAMUR - Entidad de Saneamiento y Depuración de la Región de Murcia Precios y costes de la energía Características del Mercado Eléctrico Murcia 25 de noviembre de 2009

2 Características del Mercado Eléctrico Introducción CARACTERÍSTICAS DEL MERCADO ELÉCTRICO Principios fundamentales de la regulación Formación del precio en los mercados mayoristas OFERTAS Y CONTRATACIÓN Formación del precio Modalidades de oferta Otros aspectos a considerar: Asesoramiento, Productos y Servicios SUMINISTRO DE ÚLTIMO RECURSO 2

3 Características del Mercado Eléctrico Principios fundamentales de la regulación Directiva 96/92/CE Ley 54/1997 Directiva 2003/54/CE nomas comunes mercado interior electricidad Ley 17/2007 del Sector Eléctrico Convergencia paulatina hacia un mercado único europeo de electricidad. Funcionamiento bajo los principios de objetividad, transparencia y libre competencia. Libre instalación de instalaciones de generación. Organización de un mercado mayorista basado en libre competencia. Generalización del acceso de terceros a la redes de transporte y distribución. Su propiedad no garantiza su uso exclusivo. La planificación estatal queda restringida a las instalaciones de transporte. Libertad de contratación y de elección del suministrador y de establecimiento de comercializadores. Con una regulación que garantice: Suministro eléctrico (se abandona noción de servicio público ) Calidad de suministro Mínimo coste mejorando la competencia y el funcionamiento eficaz del mercado. 3

4 Características del Mercado Eléctrico Estructura Desde el 1 de julio se ha completado el modelo de organización del sector eléctrico exigido por la Directiva europea 54/2003/CE Transportista / Distribuidor Gestiona la red Flujo físico Separación funcional Centrales producción Clientes Comercializador Vende energía Flujo comercial 4

5 Características del Mercado Eléctrico Sujetos que intervienen PRODUCTORES: Generan electricidad. Libre competencia (sólo requiere autorización). TRANSPORTISTA ( 220 KV): Exclusividad de REE. DISTRIBUIDORES (< 220 KV): Sitúa la energía en los puntos de consumo. COMERCIALIZADORES: Venta a consumidores, otros sujetos del sistema o intercambios internacionales. Libre competencia (sólo requiere autorización). CONSUMIDORES: Compran para su propio consumo. Libertad de contratación y elección de suministrador. OPERADOR DEL MERCADO (OMEL): Sociedad mercantil que gestiona el sistema de ofertas de compra y venta en el mercado diario, casación y determinación precios y liquidación de pagos y cobros. OPERADOR DEL SISTEMA (REE): Sociedad mercantil cuya función es garantizar la continuidad y seguridad del suministro eléctrico y la correcta coordinación del sistema de producción y transporte con la demanda real de los consumidores. Separación jurídica, contable y funcional entre actividades Reguladas: Transporte, Distribución y Gestión Económica y Gestión Técnica del Sistema En competencia: Generación y Comercialización 5

6 Características del Mercado Eléctrico Venta de la energía. Secuencia mercados. Fuente: El mercado de producción es la agregación de diferentes mercados, contratos y procesos. Las transacciones de los mercados son firmes y cada mercado tiene su propio precio 6

7 Características del Mercado Eléctrico Funcionamiento mercado de producción Agente productor Agente autoproductor Régimen especial Intercambios internacionales comercializador importación Contrato bilateral OMEL Contrato bilateral Consumidor Agente comercializador Agente comercializador ultimo recurso Consumidor Último Recurso Intercambios internacionales comercializador exportación También pueden realizar contratos bilaterales los agentes productores con comercializadores y éstos con los consumidores, así como comercializadores entre sí 7

8 Precio (c /kwh) Características del Mercado Eléctrico Curva de oferta Térmica de Base Disponibilidad Mínimos técnicos Térmica Regulable Disponibilidad ATR s variables Coste de combustible Coste de arranque Consumo específico Valoración de las existencias de gas Hidráulica Fluyente Disponibilidad Producible Caudales ecológicos Hidráulica Regulable Disponibilidad Valoración de las reservas Producción (MWh) 8

9 Precio (c /kwh) Características del Mercado Eléctrico Curva de oferta: coste de oportunidad Térmica de Base Imposibilidad de desplazar la producción a otros periodos Hidráulica Fluyente Imposibilidad de desplazar la producción a otros periodos Térmica Regulable Recurso ilimitado: Coste de Aprovisionamiento spot Térmica Regulable Recurso limitado: Coste de Sustitución Posibilidad de desplazar la producción a otros periodos Hidráulica Regulable Coste de Sustitución Térmico Producción Iberdrola (MWh) 9

10 Características del Mercado Eléctrico Mercado diario Procedimiento de Casación. Curvas agregadas C /kwh Última oferta de venta casada Ofertas de venta Precio Marginal Ofertas de adquisición Energía Casada kwh Secuencia diaria de negociación. Sistema marginalista. Precio mayorista de referencia. 10

11 Precio /kwh Precio /kwh Características del Mercado Eléctrico Mercado diario Procedimiento de Casación. Curvas agregadas ,700 7,400 11,100 14,800 18,500 22,200 25,900 29,600 33,300 37,000 Curvas de oferta MDiario MW Corte Venta Casada OfeVenta OfeCompra CompraCasada Vta NO casada ,007 23,207 23,407 23,607 23,807 24,007 24,207 24,407 24,607 24,807 25,007 Curvas de oferta MDiario MW Corte Venta Casada OfeVenta OfeCompra CompraCasada Vta NO casada 11

12 Características del Mercado Eléctrico Mercado intradiario Mercado de ajustes Participan los generadores y compradores con oferta válida en diario Presentación de oferta no obligatoria Un agente puede comprar o vender SESIONES DEL M ERCADO INTRADIARIO 28 horas Int radiario 1 24 horas Int radiario 2 20 horas Int radiario 3 17 horas Int radiario 4 13 horas Int radiario 5 9 horas Int radiario Horarios 12

13 Características del Mercado Eléctrico Restricciones El Operador del Sistema debe garantizar la seguridad y fiabilidad del suministro en la Red de Transporte, para lo que modifica el programa resultante de las unidades de producción del mercado diario Localización de la generación Localización de la demanda El flujo de energía se dirige hacia los grandes centros de consumo como la zona centro y catalana 13

14 Características del Mercado Eléctrico Precio mercado diario (OMEL)

15 Características del Mercado Eléctrico Precios mercado a plazo (OMIP)

16 Características del Mercado Eléctrico Precios europeos

17 Ofertas y contratación Desglose de costes para el cliente final La energía eléctrica está gravada con un nivel impositivo del 22,6% IVA, Impuesto Electricidad y Tasa Hacienda Local 17

18 Ofertas y contratación Preparación de ofertas a mercado DATOS NECESARIOS Titular, dirección, CUPS Perfil horario de consumo previsto (basado en consumos, datos horarios o cuartohorarios) Potencia contratada y tensión de suministro (tarifa de acceso) Suministro normal, de temporada, eventual o autoproductor Energía normal o verde Modalidad de oferta: Binómica, indexada. Con/sin peajes, etc. Fechas de inicio y fin de la oferta Plazo vigencia oferta Comportamiento y plazo de pago DATOS A DEFINIR POR COMERCIALIZADOR Coste del suministro (energía, primas riesgo, costes financieros, margen comercial) 18

19 Ofertas y contratación Tarifas de acceso Son el precio a pagar por uso de las redes de transporte y distribución Precios regulados e iguales para todos Dependen de la tensión de suministro y la potencia contratada Dividen el consumo en uno o varios períodos (según tarifas de acceso) BINÓMICAS. Dos términos por período más complementos: TÉRMINO DE POTENCIA ( /kw contratado y año) TÉRMINO DE ENERGÍA ( /kwh) EXCESOS DE POTENCIA EXCESOS DE REACTIVA Tarifa acceso 6.X (AT > 450 kw) Tarifa acceso 3.1A (AT 450 kw) Incluye también todas las horas de fines de semana y fiestas nacionales con fecha fija Val le Llan o PARA TODAS LAS COMUNIDADES AUTÓNOMAS PENINSULARES Conocer las tarifas de acceso ayuda a optimizar el precio final: Desplazando consumo a períodos más baratos, optimizando potencia contratada y evitando excesos potencia y reactiva 19

20 Ofertas y contratación Modalidades oferta Empresas y AA.PP. MODALIDAD CARACTERÍSTICAS OBSERVACIONES PRECIO BINÓMICO FIJO INDEXADO OMEL / OMIP (varias modalidades) PRECIO ÚNICO FIJO Término de potencia Término de energía Precios fijos Incluyen todo (tarifa acceso, garantía potencia, pérdidas, e impuestos), excepto IVA. Termino de potencia Término de energía variable según precio mercado producción Se añaden resto conceptos: tarifa acceso, RRTT, SSCC, GD, gestión Un único precio (c /kwh) por consumo. Precio fijo. Incluye todo (tarifa acceso, garantía potencia, pérdidas, e impuestos), excepto IVA. Se aplican complementos volumen y porcentaje P6, al finalizar año La contrata la mayoría de los clientes. Fácil justificación variaciones regulatorias. Replica tarifa acceso No le afecta la variación potencia contratada Alta volatilidad precio Incertidumbre para el cliente Para grandes consumidores (>20 GWh/año ó 100 GWh/año, según modalidades) En desuso por: Dificultad justificar variaciones regulatorias (tarifas acceso) y revisión precio ofertado en cambios de potencia contratada Complementos volumen y P6 Mayor prima de riesgo Los precios ofertados se actualizan con la variación de las tarifas de acceso u otros conceptos regulados. A los precios indicados hay que añadir los complementos de excesos de potencia y reactiva. (están regulados) 20

21 Ofertas y contratación Ofertas BT para PYMES y Residencial 21

22 Ofertas y contratación Productos y servicios Además del precio, hay que considerar otros factores al elegir proveedor: asesoramiento, puntos de atención, productos y servicios adicionales 22

23 Suministro de Último Recurso Separación funcional actividades Desde el 1 de julio, los distribuidores han dejado de suministrar a tarifa regulada y se crea el suministro de último recurso Comercializador IBERDROLA, S.A. / clientes Suministra electricidad en condiciones liberalizadas Gestiones habituales relacionadas con el suministro (nuevas contrataciones, modificaciones, bajas, reclamaciones..) Tramita el contrato de acceso a la red en nombre del cliente Distribuidor IBERDROLA DISTRIBUCIÓN ELÉCTRICA, S.A.U. / redes Se dedica exclusivamente a la gestión de la red y la medida Conexión física de nuevas instalaciones Averías o situaciones de peligro Lecturas de contador 23

24 Suministro de Último Recurso Comercializadores de Último Recurso Algunos comercializadores, los denominados de último recurso (CUR), están obligados a suministrar electricidad en condiciones reguladas por la Administración - IBERDROLA COMERCIALIZACIÓN DE ÚLTIMO RECURSO, S. A. U. ENDESA ENERGÍA XXI, S. L. GAS NATURAL S.U.R, S.D.G., S.A., S.A. (*) HIDROCANTÁBRICO ENERGÍA ÚLTIMO RECURSO, S. A. U. E.ON COMERCIALIZADORA DE ÚLTIMO RECURSO, S. L. Cualquier otro comercializador puede ofrecer condiciones liberalizadas listado comercializadores (*) A partir del 1 de octubre, antes era UNION FENOSA METRA, S.L. 24

25 Suministro de Último Recurso Recomendación SUMINISTROS BT <10 kw : TRANQUILIDAD Los clientes no tienen que hacer nada. Si el 1 de julio estaban en tarifa regulada, han pasado automáticamente al Comercializador de Último Recurso (1) Dependiendo del precio de la Tarifa de Último Recurso, las compañías les realizaran ofertas y podrán elegir suministrador y la oferta que más les interese El mercado libre fomentará la competencia y va a tener beneficios para los clientes SUMINISTROS BT > 10 kw y AT: PASO A MERCADO LIBRE Derecho al Suministro en Último Recurso por un período de tiempo limitado si no tienen contrato en mercado libre. Si el 1 de julio estaban en tarifa regulada, han pasado automáticamente al Comercializador de Último Recurso (1) Deben elegir suministrador en mercado libre. Si no lo hacen tendrán penalizaciones en el precio (1) Los clientes conectados a distribuidoras locales siguen un tratamiento diferente 25

26 Suministro de Último Recurso Tarifas de Último Recurso Suministros en TUR (BT con Pc 10 kw) Contador 1 periodo (antiguas 1.0 y 2.0.x) Contador 2 periodos 10 h Punta / 14 h Valle TUR sin DH TUR con DH Incremento del 2% Desaparecen los kwh gratis y los recargos por excesos de consumo Recargo punta Descuento valle + 20% - 47% Bono social automático (*) Clientes particulares Pc < 3 kw Incremento 0% Bono social, acreditación (*) Pensiones mínimas Hogares todos parados Familias numerosas Incremento 0% (*) En vivienda habitual Suministros en TUR transitorio AT y BT 10 kw sin contrato de suministro en mercado libre (no por falta de pago) 01/07/ /10/ /01/ /04/ /10/2010 BT Pc 15 kw (antigua 3.0.1) Pc > 15 kw (antigua 3.0.2) 1 periodo 2 periodos 3 periodos Precio semestre anterior + incremento medio 10% (según consumo) Precio semestre anterior + incremento 5% Precio trimestre anterior + incremento 5% Precio trimestre anterior + incremento 5% TUR vigente (1 periodo) + recargo 20% Suspensión suministro Alta Tensión TUR vigente (1 periodo) + recargo 20% Suspensión suministro 26

27 Características del Mercado Eléctrico Conclusiones Es un mercado complejo. Cada vez hay más opciones de contratación. Donde una buena regulación es importante para favorecer la competencia. Para el cliente final medio es suficiente: Conocer estructura de las tarifas de acceso Optimizar potencias contratadas, reactiva y desplazar consumo (curva de carga) Realizar un uso eficiente de la energía El precio es importante, pero hay más aspectos para elegir el suministrador: Asesoramiento, apoyo en la gestión, puntos de atención disponibles, y productos y servicios adicionales. 27

28 Muchas gracias RESIDENCIAL / Puntos IBERDROLA EMPRESAS y AA.PP Puntos IBERDROLA - Gestor Personal Joaquín M. Longares Penadés joaquin.longares@iberdrola.es

29 ANEXOS Normativa reciente más relevante Real Decreto 485/2009, de 3 de abril, por el que se regula la puesta en marcha del suministro de último recurso en el sector de la energía eléctrica xternal/disp.php?name=rd Real Decreto 1011/2009, de 19 de junio, por el que se regula la Oficina de Cambios de Suministrador xternal/disp.php?name=rd Orden ITC/1659/2009, de 22 de junio, por la que se establece el mecanismo de traspaso de clientes del mercado a tarifa al suministro de último recurso de energía eléctrica y el procedimiento de cálculo y estructura de las tarifas de último recurso de energía eléctrica Orden ITC/1723/2009, de 26 de junio, por la que se revisan los peajes de acceso a partir de 1 de julio de 2009 y las tarifas y primas de determinadas instalaciones de régimen especial Resolución de 14 de mayo de 2009, de la Dirección General de Política Energética y Minas, por la que se establece el procedimiento de facturación con estimación del consumo de energía eléctrica y su regularización con lecturas reales Resolución de 26 de junio de 2009, de la Secretaría de Estado de Energía, por la que se determina el procedimiento de puesta en marcha del bono social Resolución de 29 de junio de 2009, de la Dirección General de Política Energética y Minas, por la que se establece el coste de producción de energía eléctrica y las tarifas de último recurso a aplicar en el segundo semestre de

30 Desaparición de las tarifas integrales DESAPARECEN 1 DE JULIO 2009 DESAPARECEN 1 DE JULIO 2009 SUR Mercado DESAPARECIDAS 1 DE JULIO 2008 DESAPARECIDAS 1 DE JULIO 2008 Mercado 30

31 Cálculo de las TUR de electricidad Precios publicados TUR 1 periodo TUR 2 periodos (con Discriminación Horaria) Opción en caso de discriminación horaria (contador de 2 periodos) Tarifa por defecto aplicable a suministros con contador de 1 periodo 10h punta 14h valle Término de potencia: 20, /kw/año Término de energía: 0, /kwh Se eliminan los tramos por consumo Te P1 (punta): 0, /kwh (+ 20%) Te P2 (valle): 0, /kwh (- 47%) Resolución tarifas de último recurso (BOE de 30 junio 2009, corregidas por BOE 14 julio 2009) 31

32 ANEXOS Estructura tarifas acceso ENERO 2009 BAJA TENSIÓN (TARIFA) > 15 Kw (3.0.2) SE CAMBIAN LAS 5 DH EXISTENTES POR UNA UNICA DE 3 PERIODOS Los clientes en tarifa integral que tuviesen otra discriminación horaria y no dispongan de equipos de medida capaz de discriminar los tres periodos, se fija un periodo transitorio en el que se define un perfil tipo: Punta (periodo 1): 17% - Llano (periodo 2): 55% - Valle (periodo 3): 28% 32

33 ANEXOS Estructura tarifas acceso ENERO 2009 ALTA TENSIÓN 450 Kw (3.1A) NUEVOS HORARIOS EN AT 33 33

34 ANEXOS Estructura tarifas acceso ENERO 2009 ALTA TENSIÓN 450 Kw (3.1A) NUEVOS HORARIOS EN AT Valle Llano PARA TODAS LAS COMUNIDADES AUTÓNOMAS PENINSULARES 34

35 ANEXOS Estructura tarifas acceso ENERO 2009 ALTA TENSIÓN > 450 Kw (6.X) SIN CAMBIOS PERIODO 6 : ADEMAS DE LAS HORAS SEÑALADAS, TODAS LAS HORAS DE FINES DE SEMANA Y FIESTAS NACIONALES CON FECHA FIJA 35

36 ANEXOS Precios regulados 4º trimestre

37 ANEXOS Precios regulados 4º trimestre

38 ANEXOS Precios regulados 4º trimestre

PRECIOS DE LAS TARIFAS ELÉCTRICAS

PRECIOS DE LAS TARIFAS ELÉCTRICAS PRECIOS DE LAS TARIFAS ELÉCTRICAS 1. Evolución del precio de la electricidad para un consumidor doméstico 2. Precio de la tarifa de último recurso (TUR) desde el 1 de octubre de 2011 a la actualidad 3.

Más detalles

TARIFAS ELÉCTRICAS Y TARIFAS DE ÚLTIMO RECURSO PARA EL SEGUNDO SEMESTRE DE 2009 TARIFAS ELÉCTRICAS

TARIFAS ELÉCTRICAS Y TARIFAS DE ÚLTIMO RECURSO PARA EL SEGUNDO SEMESTRE DE 2009 TARIFAS ELÉCTRICAS TARIFAS ELÉCTRICAS Y TARIFAS DE ÚLTIMO RECURSO PARA EL SEGUNDO SEMESTRE DE 2009 TARIFAS ELÉCTRICAS CAMBIO DE DENOMINACIÓN EN LAS TARIFAS Según el RD 485/2009, de 3 de abril por el que se regula la puesta

Más detalles

EL MERCADO ELECTRICO Y LA FORMACIÓN DE PRECIOS EN LAS OFERTAS DE LAS COMERCIALIZADORAS A LOS CLIENTES. 14 Junio 2011

EL MERCADO ELECTRICO Y LA FORMACIÓN DE PRECIOS EN LAS OFERTAS DE LAS COMERCIALIZADORAS A LOS CLIENTES. 14 Junio 2011 EL MERCADO ELECTRICO Y LA FORMACIÓN DE PRECIOS EN LAS OFERTAS DE LAS COMERCIALIZADORAS A LOS CLIENTES 14 Junio 2011 El Mercado eléctrico y la formación de precios en las ofertas de las comercializadoras

Más detalles

Guía de la tarifa de luz por horas. Una aproximación informativa de la nueva modalidad de precios de la electricidad en España

Guía de la tarifa de luz por horas. Una aproximación informativa de la nueva modalidad de precios de la electricidad en España Guía de la tarifa de luz por horas Una aproximación informativa de la nueva modalidad de precios de la electricidad en España Qué es el precio de luz por horas? A partir del 1 de Julio de 2015, y con un

Más detalles

regula la actividad de gestor de cargas del sistema para la realización de servicios de recarga energética

regula la actividad de gestor de cargas del sistema para la realización de servicios de recarga energética Real Decreto 647/2011, por el que se regula la actividad de gestor de cargas del sistema para la realización de servicios de recarga energética Mayo 2010 Publicado en el BOE nº 122 del día 23 de mayo de

Más detalles

Energía y desarrollo: las empresas de servicios energéticos

Energía y desarrollo: las empresas de servicios energéticos Energía y desarrollo: las empresas de servicios energéticos Análisis de la contratación del suministro eléctrico Julio 2011 1 Indice 1. INTRODUCCIÓN 2. EVOLUCIÓN DEL SECTOR ELÉCTRICO 3. SUMINISTRO DE ÚLTIMO

Más detalles

ELECTRICIDAD: LIBERALIZACIÓN DEL MERCADO

ELECTRICIDAD: LIBERALIZACIÓN DEL MERCADO ELECTRICIDAD: LIBERALIZACIÓN DEL MERCADO Desde el 1 de Enero de 2003, se puede elegir el modo de contratar la electricidad y el gas natural. Es decir, se puede continuar a tarifa, contratando la electricidad

Más detalles

JORNADA INFORMATIVA SOBRE LA DESAPARICIÓN DE LAS TARIFAS ELÉCTRICAS PARA SUMINISTROS MAYORES DE 10 kw DE POTENCIA MADRID15 DE JUNIO DE 2009

JORNADA INFORMATIVA SOBRE LA DESAPARICIÓN DE LAS TARIFAS ELÉCTRICAS PARA SUMINISTROS MAYORES DE 10 kw DE POTENCIA MADRID15 DE JUNIO DE 2009 JORNADA INFORMATIVA SOBRE LA DESAPARICIÓN DE LAS TARIFAS ELÉCTRICAS PARA SUMINISTROS MAYORES DE 10 kw DE POTENCIA Cómo afecta a la Comercialización de electricidad MADRID15 DE JUNIO DE 2009 Índice 1. Contratos

Más detalles

Suministro eléctrico. Tarifas y facturas

Suministro eléctrico. Tarifas y facturas Suministro eléctrico. Tarifas y facturas Septiembre 2011 1 Introducción La normativa energética se encuentra desde hace años en un proceso continuo de modificación para conseguir una efectiva competencia

Más detalles

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARA EL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA Y GAS EN LAS INSTALACIONES DE ARTIUM, CENTRO-MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEO

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARA EL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA Y GAS EN LAS INSTALACIONES DE ARTIUM, CENTRO-MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEO PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARA EL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA Y GAS EN LAS INSTALACIONES DE ARTIUM, CENTRO-MUSEO DE ARTE CONTEMPORÁNEO 1. OBJETO DEL CONTRATO El presente contrato tiene por

Más detalles

3. La elección de suministrador. La comparación de ofertas de energía en el mercado minorista Funcionamiento del comparador

3. La elección de suministrador. La comparación de ofertas de energía en el mercado minorista Funcionamiento del comparador 3. La elección de suministrador. La comparación de ofertas de energía en el mercado minorista La Comisión Nacional de Energía ha desarrollado una herramienta web que permite comparar para el perfil de

Más detalles

FACTURACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA Y ESTIMACIÓN DEL CONSUMO DEL ABONADO

FACTURACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA Y ESTIMACIÓN DEL CONSUMO DEL ABONADO FACTURACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA Y ESTIMACIÓN DEL CONSUMO DEL ABONADO Ricardo del Estal Sastre Centro de Estudios de Consumo (CESCO) Universidad de Castilla-La Mancha El Servicio de Consumo

Más detalles

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Núm. 236 Viernes 30 de septiembre de 2011 Sec. I. Pág. 102785 I. DISPOSICIONES GENERALES MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO Y COMERCIO 15358 Orden ITC/2585/2011, de 29 de septiembre, por la que se revisan

Más detalles

La Factura eléctrica. Madrid, Marzo 2014

La Factura eléctrica. Madrid, Marzo 2014 La Factura eléctrica Madrid, Marzo 2014 Índice Introducción Factura eléctrica; Mercado libre Factura eléctrica: Mercado regulado Introducción 1.- Introducción Estructura vertical + monopolio regional LEY

Más detalles

PROPUESTA PARA GESTIÓN INTEGRAL Y COMPRA EN MERCADOS DE ENERGÍA ELÉCTRICA

PROPUESTA PARA GESTIÓN INTEGRAL Y COMPRA EN MERCADOS DE ENERGÍA ELÉCTRICA AGENTE DE MERCADO 18XMEDHESA-013-N PROPUESTA PARA GESTIÓN INTEGRAL Y COMPRA EN MERCADOS DE ENERGÍA ELÉCTRICA Referencia Documento: 15.09749 Teléfono de Contacto: 914766562 Mail : medhesa@medhesa.es WEB:

Más detalles

Incidencia de la regulación en el desarrollo de la comercialización minorista

Incidencia de la regulación en el desarrollo de la comercialización minorista 1 Incidencia de la regulación en el desarrollo de la comercialización minorista Alberto Orós Laguens Previsión de la Demanda y Regulación Gas Natural Servicios SDG, S.A. aoros@gasnatural.com Zaragoza,

Más detalles

FACTURACIÓN ELÉCTRICA: Información de utilidad para intentar minimizar el coste del suministro eléctrico

FACTURACIÓN ELÉCTRICA: Información de utilidad para intentar minimizar el coste del suministro eléctrico Jornada: Contratación Eficiente del Suministro Eléctrico Martes 6 de mayo de 2014 Centro Tecnológico de La Rioja FACTURACIÓN ELÉCTRICA: Información de utilidad para intentar minimizar el coste del suministro

Más detalles

ANÁLISIS Y DEBATE SOBRE EL MERCADO ELÉCTRICO

ANÁLISIS Y DEBATE SOBRE EL MERCADO ELÉCTRICO ANÁLISIS Y DEBATE SOBRE EL MERCADO ELÉCTRICO El precio de la energía. cómo se fija? 29/4/2014 Lo que el consumidor paga IVA + Impuesto eléctrico Tramo regulado Transporte. Distribución. Primas renovables.

Más detalles

Cómo es el mercado de la Energía?

Cómo es el mercado de la Energía? Qué ocurrirá con mi suministro de energía eléctrica a partir del 1 de julio? La liberalización del mercado de energía eléctrica, preguntas y respuestas Cómo es el mercado de la Energía? Desde la Unión

Más detalles

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS QUE REGIRA LA CONTRATACIÓN DE LOS SUMINISTROS DE ELECTRICIDAD DE MERCATENERIFE, SA.

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS QUE REGIRA LA CONTRATACIÓN DE LOS SUMINISTROS DE ELECTRICIDAD DE MERCATENERIFE, SA. PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS QUE REGIRA LA CONTRATACIÓN DE LOS SUMINISTROS DE ELECTRICIDAD DE MERCATENERIFE, SA. P á g i n a 1 8 PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARA LA CONTRATACION DE SUMINISTROS

Más detalles

Un poco de luz sobre el precio de la electricidad en España

Un poco de luz sobre el precio de la electricidad en España Ateneo EINA, 5 de febrero de 2014 Un poco de luz sobre el precio de la electricidad en España JOSÉ MARÍA YUSTA LOYO Dr. Ingeniero Industrial Profesor Titular de Universidad Campus Río Ebro Edif. Torres

Más detalles

Aplicación informática de Optimización de Facturas Eléctricas (O.F.E)

Aplicación informática de Optimización de Facturas Eléctricas (O.F.E) Aplicación informática de Optimización de Facturas Eléctricas (O.F.E) Contenido 1. Aspecto de la aplicación informática OFE... 3 1.1 Menú Principal.... 3 1.2 Botones de la aplicación.... 3 2. Como introducir

Más detalles

EXPEDIENTE CONSU02013014OP. 1 OBJETO

EXPEDIENTE CONSU02013014OP. 1 OBJETO PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARA LA CONTRATACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA PARA EL BARCELONA SUPERCOMPUTING CENTER CENTRO NACIONAL DE SUPERCOMPUTACIÓN (BSC-CNS). EXPEDIENTE CONSU02013014OP.

Más detalles

Figura 1. Modalidades actuales de suministro de electricidad

Figura 1. Modalidades actuales de suministro de electricidad LAS TARIFAS REGULADAS MODALIDADES ACTUALES DE SUMINISTRO DE ELECTRICIDAD En la actualidad, algunos consumidores disponen de dos modalidades con las que obtener su suministro de electricidad o gas suministro

Más detalles

PLIEGO DE CONDICIONES TECNICAS PARA LA CONTRATACION DEL SUMINISTRO DE ENERGIA ELECTRICA EN DISTINTOS PUNTOS DE CONSUMO DEL AYUNTAMIENTO DEL ALAIOR.

PLIEGO DE CONDICIONES TECNICAS PARA LA CONTRATACION DEL SUMINISTRO DE ENERGIA ELECTRICA EN DISTINTOS PUNTOS DE CONSUMO DEL AYUNTAMIENTO DEL ALAIOR. PLIEGO DE CONDICIONES TECNICAS PARA LA CONTRATACION DEL SUMINISTRO DE ENERGIA ELECTRICA EN DISTINTOS PUNTOS DE CONSUMO DEL AYUNTAMIENTO DEL ALAIOR. 1.- OBJETO 1.1.- LEGISLACIÓN APLICABLE 2.- CONDICIONES

Más detalles

Información al consumidor sobre los cambios normativos en la factura de la luz

Información al consumidor sobre los cambios normativos en la factura de la luz Información al consumidor sobre los cambios normativos en la factura de la luz Elaborada por la Dirección General de Consumo de la Comunidad de Madrid en colaboración con las Compañías Eléctricas, las

Más detalles

1. MERCADO DE ENERGÍA MAYORISTA

1. MERCADO DE ENERGÍA MAYORISTA INFORME MENSUAL DEL MERCADO ELECTRICO Enero 2011 1. MERCADO DE ENERGÍA MAYORISTA El Mercado de Energía Mayorista (MEM) comenzó a funcionar en Colombia en 1995, como un modelo basado en precios, bajo un

Más detalles

Gestion de la Energía en el Mercado Eléctrico

Gestion de la Energía en el Mercado Eléctrico Gestion de la Energía en el Mercado Eléctrico Fernando Pomar Montahud Ingeniero técnico Empresa Delegada de CMVP (Certified Measurement & Verification Professional) por EVO (Efficiency Valuation Organization)

Más detalles

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Núm. 28 Sábado 1 de febrero de 2014 Sec. I. Pág. 7170 I. DISPOSICIONES GENERALES MINISTERIO DE INDUSTRIA, ENERGÍA Y TURISMO 1053 Resolución de 31 de enero de 2014, de la Dirección General de Política Energética

Más detalles

INFORME SOBRE LA CONSULTA DE UNA ASOCIACIÓN SOBRE LA LIQUIDACION DE LA ENERGÍA CONSUMIDA POR LOS PRODUCTORES DE RÉGIMEN ESPECIAL

INFORME SOBRE LA CONSULTA DE UNA ASOCIACIÓN SOBRE LA LIQUIDACION DE LA ENERGÍA CONSUMIDA POR LOS PRODUCTORES DE RÉGIMEN ESPECIAL INFORME SOBRE LA CONSULTA DE UNA ASOCIACIÓN SOBRE LA LIQUIDACION DE LA ENERGÍA CONSUMIDA POR LOS PRODUCTORES DE RÉGIMEN ESPECIAL 6 de mayo de 2010 INFORME SOBRE LA CONSULTA DE UNA ASOCIACIÓN SOBRE LA LIQUIDACION

Más detalles

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Núm. 7 Martes 26 de mayo de 2009 Sec. I. Pág. 43649 I. DISPOSICIONES GENERALES MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO Y COMERCIO 8664 Resolución de 14 de mayo de 2009, de la Dirección General de Política Energética

Más detalles

LA FACTURACIÓN DE LA ELECTRICIDAD

LA FACTURACIÓN DE LA ELECTRICIDAD LA FACTURACIÓN DE LA ELECTRICIDAD A partir del 1 de octubre de 2015 las empresas comercializadoras de referencia deben facturar con los con los datos procedentes de la curva de carga horaria, siempre que

Más detalles

LAS SUBASTAS DE ENERGÍA PARA EL SUMINISTRO A TARIFA (CESUR)

LAS SUBASTAS DE ENERGÍA PARA EL SUMINISTRO A TARIFA (CESUR) LAS SUBASTAS DE ENERGÍA PARA EL SUMINISTRO A TARIFA (CESUR) Las subastas de energía para el suministro a tarifa es un nuevo mecanismo de compra de energía destinada a los consumidores acogidos a la tarifa

Más detalles

ELECTRICIDAD. Descripción del mercado / Organización del mercado.

ELECTRICIDAD. Descripción del mercado / Organización del mercado. Nº pág.: 1 / 1 ELECTRICIDAD Descripción del mercado / Organización del mercado. Desde el 1 de julio de 2009 los consumidores conectados en baja tensión, T

Más detalles

COMISIÓN DE METROLOGÍA LEGAL MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO Y COMERCIO

COMISIÓN DE METROLOGÍA LEGAL MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO Y COMERCIO COMISIÓN DE METROLOGÍA MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO Y COMERCIO GUÍA PARA LA APLICABILIDAD E INTERPRETACIÓN DE LA ORDEN ITC/3022/2007, DE 10 DE OCTUBRE, POR LA QUE SE REGULA EL CONTROL METROLÓGICO DEL

Más detalles

La lectura de la energía se realizará por la empresa distribuidora conforme a la normativa vigente.

La lectura de la energía se realizará por la empresa distribuidora conforme a la normativa vigente. Resolución de 14 de mayo de 2009, de la Dirección General de Política Energética y Minas, por la que se establece el procedimiento de facturación con estimación del consumo de energía eléctrica y su regularización

Más detalles

Cómo realizar la contratación de la electricidad en tu empresa

Cómo realizar la contratación de la electricidad en tu empresa Cómo realizar la contratación de la electricidad en tu empresa Jornadas de eficiencia energética y mercados energéticos Zaragoza, 10 de abril de 2014 ÍNDICE I. Estructura sectorial y regulación del mercado

Más detalles

LA EFICIENCIA ENERGETICA COMO FACTOR IMPULSOR DE LA COMPETITIVIDAD EN EL SECTOR METAL MECANICO.

LA EFICIENCIA ENERGETICA COMO FACTOR IMPULSOR DE LA COMPETITIVIDAD EN EL SECTOR METAL MECANICO. LA EFICIENCIA ENERGETICA COMO FACTOR IMPULSOR DE LA COMPETITIVIDAD EN EL SECTOR METAL MECANICO. TALLER Nº 1: ANALISIS TARIFARIO Y OPTIMIZACION DE LA FACTURA ENERGETICA Descripción del mercado eléctrico

Más detalles

Entiende su recibo de la luz?

Entiende su recibo de la luz? Entiende su recibo de la luz? El último cambio en las tarifas de la energía eléctrica fue publicado en el Real Decreto 216/2014, de 28 de marzo de 2014, por el que se establece la metodología de cálculo

Más detalles

INTRODUCCIÓN AL SECTOR ELÉCTRICO COMPETITIVO

INTRODUCCIÓN AL SECTOR ELÉCTRICO COMPETITIVO INTRODUCCIÓN AL SECTOR ELÉCTRICO COMPETITIVO 3ra Parte El Mercado Mayorista de Energía Eléctrica Clase 4 FACULTAD DE INGENIERÍA UNIVERSIDAD DE LA REPÚBLICA Plan de esta parte Clase 1: Conceptos generales

Más detalles

Pliego Técnico y Económico. Suministro de Energía Eléctrica. Barcelona y Hospitalet de Llobregat. Fraternidad-Muprespa.

Pliego Técnico y Económico. Suministro de Energía Eléctrica. Barcelona y Hospitalet de Llobregat. Fraternidad-Muprespa. PLIEGO DE CONDICIONES TÉCNICAS Y ECONÓMICAS PARA LA CONTRATACIÓN DE LOS SUMINISTROS DE ENERGÍA ELÉCTRICA EN LOS INMUEBLES PROPIEDAD DE FRATERNIDAD-MUPRESPA MUTUA DE ACCIDENTES DE TRABAJO Y ENFERMEDADES

Más detalles

ARTÍCULO 1º.- OBJETO DEL ACUERDO MARCO

ARTÍCULO 1º.- OBJETO DEL ACUERDO MARCO PLIEGO DE PRESCIPCIONES TÉCNICAS PARA LA CONCLUSIÓN POR PROCEDIMIENTO ABIERTO DE UN ACUERDO MARCO CON LA DIPUTACIÓN DE VALENCIA (CENTRAL DE COMPRAS), PARA EL SUMINISTRO DE ENERGIA ELECTRICA PARA LOS ORGANISMOS

Más detalles

1. La tarifación eléctrica

1. La tarifación eléctrica 1. La tarifación eléctrica El sistema de tarifas eléctricas es el medio por el que se establece la forma de cobrar a los consumidores el suministro de energía eléctrica en BT y AT. La tarifa eléctrica

Más detalles

EVOLUCIÓN DEL MERCADO DE ENERGÍA ELÉCTRICA

EVOLUCIÓN DEL MERCADO DE ENERGÍA ELÉCTRICA EVOLUCIÓN DEL MERCADO DE ELÉCTRICA ENERO 2014 ÍNDICE 1.- Evolución del Mercado Diario. 2.- Evolución del Mercado Intradiario. 3.- Evolución de la energía y precios correspondientes a los procesos de operación

Más detalles

Gestor de Carga. Jornada técnica de Movilidad Barcelona, 25 de enero

Gestor de Carga. Jornada técnica de Movilidad Barcelona, 25 de enero 25 01 11 Gestor de Carga Jornada técnica de Movilidad Barcelona, 25 de enero 1 Actuaciones de la Administración. Modificación de la Ley del Sector Eléctrico 13 de abril de 2010. Se modifica la Ley del

Más detalles

1. OBJETO Y ÁMBITO. 2. DEFINICIONES.

1. OBJETO Y ÁMBITO. 2. DEFINICIONES. PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARTICULARES QUE REGULA EL ACUERDO MARCO PARA LA HOMOLOGACIÓN DEL SUMINISTRO DE GAS NATURAL, DESTINADO A LOS PUNTOS DE SUMINISTRO DE INSTALACIONES UTILIZADAS POR LA ADMINISTRACIÓN

Más detalles

Energía y Derechos de los Consumidores

Energía y Derechos de los Consumidores Energía y Derechos de los Consumidores La viabilidad de la comercialización de electricidad Mª José Samaniego Subdirectora de Mercado Eléctrico Comisión Nacional de Energía 25 de noviembre de 2009 Índice

Más detalles

Formación para Pymes Optimización de la factura eléctrica en la Pyme

Formación para Pymes Optimización de la factura eléctrica en la Pyme Formación para Pymes Optimización de la factura eléctrica en la Pyme Factura eléctrica El uso eficiente de la energía en las empresas puede ser una ventaja competitiva a la vez que un ahorro de costes.

Más detalles

El CUPS, la designación de los suministros, su dirección y tarifa de acceso se especifican en el Anexo I.

El CUPS, la designación de los suministros, su dirección y tarifa de acceso se especifican en el Anexo I. PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS QUE HAN DE REGIR EN LA CONTRATACIÓN DEL SUMINISTRO DE GAS NATURAL CANALIZADO EN LOS EDIFICIOS DE LA UNIVERSIDAD DE OVIEDO ÍNDICE: 1. Objeto del contrato. 2. Ámbito de

Más detalles

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS CONTRATACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA PARA EL EDIFICIO SEDE Y DEPENDENCIAS AUXILIARES DEL TRIBUNAL CONSTITUCIONAL. ÍNDICE 1. OBJETO DE LA LICITACIÓN 2. CARACTERÍSTICAS

Más detalles

INFORME SOBRE EL ESCRITO DE UNA EMPRESA DISTRIBUIDORA SOBRE LA FACTURACION A LAS EMPRESAS COMERCIALIZADORAS DEL GAS EXISTENTE EL 1-07-2008 EN LAS

INFORME SOBRE EL ESCRITO DE UNA EMPRESA DISTRIBUIDORA SOBRE LA FACTURACION A LAS EMPRESAS COMERCIALIZADORAS DEL GAS EXISTENTE EL 1-07-2008 EN LAS INFORME SOBRE EL ESCRITO DE UNA EMPRESA DISTRIBUIDORA SOBRE LA FACTURACION A LAS EMPRESAS COMERCIALIZADORAS DEL GAS EXISTENTE EL 1-07-2008 EN LAS PLANTAS SATÉLITE DE GNL 25 de Junio de 2009 INFORME SOBRE

Más detalles

Aura Energía. Especialista en el sector energético

Aura Energía. Especialista en el sector energético Aura Energía Especialista en el sector energético Datos y cifras de Aura Energía : + de 5.000 clientes activos + de 300 GW / año + de 30M de facturación 2014 Energía Renovable Tlf. 93 118 06 00 Fax. 93

Más detalles

INFORME SOBRE LAS CONSULTAS DE UN PARTICULAR EN RELACIÓN CON EL CÁLCULO DEL COMPLEMENTO DE ENERGÍA REACTIVA

INFORME SOBRE LAS CONSULTAS DE UN PARTICULAR EN RELACIÓN CON EL CÁLCULO DEL COMPLEMENTO DE ENERGÍA REACTIVA INFORME SOBRE LAS CONSULTAS DE UN PARTICULAR EN RELACIÓN CON EL CÁLCULO DEL COMPLEMENTO DE ENERGÍA REACTIVA 20 de junio de 2013 INFORME SOBRE LAS CONSULTAS DE D. [ ] EN RELACIÓN CON EL CÁLCULO DEL COMPLEMENTO

Más detalles

GUÍA DE LOS DERECHOS DE LOS USUARIOS

GUÍA DE LOS DERECHOS DE LOS USUARIOS GUÍA DE LOS DERECHOS DE LOS USUARIOS TRAS LA LIBERALIZACIÓN DEL SECTOR ELÉCTRICO Unión de Consumidores de Aragón - UCE Junio de 2010 I.- GLOSARIO DE TÉRMINOS GENERALES DEL SECTOR ELÉCTRICO GENERACIÓN:

Más detalles

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS QUE RIGE LA CELEBRACIÓN DEL ACUERDO MARCO PARA EL SUMINISTRO DE GAS NATURAL DE LA CENTRAL DE CONTRATACIÓN DE LA FEMP

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS QUE RIGE LA CELEBRACIÓN DEL ACUERDO MARCO PARA EL SUMINISTRO DE GAS NATURAL DE LA CENTRAL DE CONTRATACIÓN DE LA FEMP PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS QUE RIGE LA CELEBRACIÓN DEL ACUERDO MARCO PARA EL SUMINISTRO DE GAS NATURAL DE LA CENTRAL DE CONTRATACIÓN DE LA FEMP FEMP c/ Nuncio, 8 28005 Madrid (T) 913 643 702 (F)

Más detalles

La liberalización: del sistema regulado al sistema liberalizado

La liberalización: del sistema regulado al sistema liberalizado La liberalización: del sistema regulado al sistema liberalizado Por qué la liberalización? La liberalización de los mercados conlleva competencia en la prestación del servicio, con el consiguiente beneficio

Más detalles

Acuerdo de Colaboración Federación Española de Asociaciones de Autónomos (ATA)- Diciembre 2014

Acuerdo de Colaboración Federación Española de Asociaciones de Autónomos (ATA)- Diciembre 2014 Acuerdo de Colaboración Federación Española de Asociaciones de Autónomos (ATA)- Diciembre 2014 Iberdrola y ATA han llegado a un acuerdo para ofrecer a sus Asociados servicios energéticos personalizados,

Más detalles

TARIFAS EN EL MERCADO ELÉCTRICO LIBERALIZADO (A partir del 1 de Julio de 2009)

TARIFAS EN EL MERCADO ELÉCTRICO LIBERALIZADO (A partir del 1 de Julio de 2009) TARIFAS EN EL MERCADO ELÉCTRICO LIBERALIZADO (A partir del 1 de Julio de 2009) Habitualmente los usuarios que deseaban tener acceso a la electricidad en sus hogares debían acogerse a la empresa que dispusiera

Más detalles

GUÍA INFORMATIVA PARA LOS CONSUMIDORES DE GAS NATURAL

GUÍA INFORMATIVA PARA LOS CONSUMIDORES DE GAS NATURAL GUÍA INFORMATIVA PARA LOS CONSUMIDORES DE GAS NATURAL Marzo 2014 Página 1 de 18 Página 2 de 18 GUÍA INFORMATIVA PARA LOS CONSUMIDORES DE GAS NATURAL 1. Las empresas comercializadoras de gas natural Las

Más detalles

Nueva retribución del transporte de energía eléctrica. 09 de enero de 2014

Nueva retribución del transporte de energía eléctrica. 09 de enero de 2014 Nueva retribución del transporte de energía eléctrica 09 de enero de 2014 Nuevo marco de referencia del sector eléctrico El 26 de diciembre se aprueba una nueva Ley del Sector Eléctrico (ley 24/2013) El

Más detalles

CLASIFICACIÓN DE LOS CONSUMIDORES SEGÚN ACTIVIDAD ECONÓMICA, BANDAS DE PRECIOS Y CARACTERÍSTICAS DEL SUMINISTRO. www.cnmc.es

CLASIFICACIÓN DE LOS CONSUMIDORES SEGÚN ACTIVIDAD ECONÓMICA, BANDAS DE PRECIOS Y CARACTERÍSTICAS DEL SUMINISTRO. www.cnmc.es EL CONSUMO ELÉCTRICO EN EL MERCADO PENINSULAR Y NACIONAL. AÑO 2012 CLASIFICACIÓN DE LOS CONSUMIDORES SEGÚN ACTIVIDAD ECONÓMICA, BANDAS DE PRECIOS Y CARACTERÍSTICAS DEL SUMINISTRO www.cnmc.es EL CONSUMO

Más detalles

Comentarios de Gas Natural SDG, S.A. al documento:

Comentarios de Gas Natural SDG, S.A. al documento: s de Gas Natural SDG, S.A. al documento: Proposta de Alteracao Regulamentar para permitir a abartura do mercado de electricidade em baixa tensao normal (BTN)" 15/10/2004 1 Proposta de Altercao Regulamentar

Más detalles

Supervisión del Mercado Minorista de gas y electricidad

Supervisión del Mercado Minorista de gas y electricidad Supervisión del Mercado Minorista de gas y electricidad Análisis de las ofertas comerciales de gas y electricidad, para los consumidores domésticos Periodo analizado: semana del 9 al 13 de Febrero de 2009

Más detalles

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARA LA CONTRATACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELECTRICA A LAS INSTALACIONES DEL AYUNTAMIENTO DE OVIEDO

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARA LA CONTRATACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELECTRICA A LAS INSTALACIONES DEL AYUNTAMIENTO DE OVIEDO PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS PARA LA CONTRATACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELECTRICA A LAS INSTALACIONES DEL AYUNTAMIENTO DE OVIEDO Artículo 1.- OBJETO DEL CONTRATO El objeto del presente Pliego

Más detalles

La liberalización del sector eléctrico

La liberalización del sector eléctrico La liberalización del sector eléctrico Índice 1. Fases de la liberalización... 4 2. Empresas distribuidoras y comercializadoras.. 6 3. La tarifa de último recurso (TUR)... 8 4. El bono social... 11 5.

Más detalles

PLIEGO DE CONDICIONES TÉCNICAS PARTICULARES PARA EL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA

PLIEGO DE CONDICIONES TÉCNICAS PARTICULARES PARA EL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA PLIEGO DE CONDICIONES TÉCNICAS PARTICULARES PARA EL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA Conforme con lo dispuesto en la Ley que regula y organiza el mercado de producción, distribución y comercialización de

Más detalles

ASELEC Asociación de Empresarios Instaladores Eléctricos, Telecomunicaciones y Energías Renovables de Valencia

ASELEC Asociación de Empresarios Instaladores Eléctricos, Telecomunicaciones y Energías Renovables de Valencia ASELEC Asociación de Empresarios Instaladores Eléctricos, Telecomunicaciones y Energías Renovables de Valencia Edificio FEMEVAL Avenida Blasco Ibáñez, 127 Teléfono (96) 371 97 61 Fax (96) 371 98 04 e-mail:

Más detalles

Tarifa. ELIGE tu energypack ACTIVA tu descuento y contrata con Endesa

Tarifa. ELIGE tu energypack ACTIVA tu descuento y contrata con Endesa Descubre la nueva forma, rápida y cómoda de contratar energía y de ahorrar en tus próximas facturas. Por solo 9,99 disfrutarás de hasta 90 de descuento en tus recibos de Luz y Gas. Adquiere energypack

Más detalles

DERECHOS Y DEBERES. Los suministros: electricidad y gas REVISTA KONTSUMOBIDE 2012 Nº 14

DERECHOS Y DEBERES. Los suministros: electricidad y gas REVISTA KONTSUMOBIDE 2012 Nº 14 DERECHOS Y DEBERES Los suministros: electricidad y gas Nº 14 Derecho a ser informados de manera concreta, clara y veraz de todos los conceptos de facturación Antes de contratar, la empresa que haga una

Más detalles

Incremento de la factura en 10 años: - mensual: 70,04-38,17 = 31,86 - anual: 31,86 x 12= 382,37

Incremento de la factura en 10 años: - mensual: 70,04-38,17 = 31,86 - anual: 31,86 x 12= 382,37 FACTURA DE LA LUZ: INCREMENTO SUFRIDO EN 10 AÑOS Potencia contratada 4,6 kw (ver documento 1) Energía consumida 290 kwh/mes Período de facturación: 21.06.2005 a 21.07.2005 (ver documento 2) Facturación

Más detalles

NUEVO SISTEMA DE FACTURACIÓN ELÉCTRICA 1

NUEVO SISTEMA DE FACTURACIÓN ELÉCTRICA 1 NUEVO SISTEMA DE FACTURACIÓN ELÉCTRICA 1 Real Decreto 1718/2012, de 28 de diciembre, por el que se determina el procedimiento para realizar la lectura y facturación de los suministros de energía en baja

Más detalles

Dirección de Gas Dirección de Energía Eléctrica. 27 de mayo de 2010

Dirección de Gas Dirección de Energía Eléctrica. 27 de mayo de 2010 Análisis de las ofertas públicas de suministro de gas y electricidad, para los consumidores en el mercado liberalizado. Periodo analizado: período del 3 al 9 de Dirección de Gas Dirección de Energía Eléctrica

Más detalles

La reforma energética: Evaluación e implicaciones. José Casas Marín Las Jornadas de la RAI

La reforma energética: Evaluación e implicaciones. José Casas Marín Las Jornadas de la RAI 1 7 0 9 1 3 La reforma energética: Evaluación e implicaciones José Casas Marín Las Jornadas de la RAI RDL 9/2013. Anteproyecto de Ley del Sector Eléctrico. Contenido de la reforma Propuestas de desarrollo:

Más detalles

Expediente Interno 17/2012

Expediente Interno 17/2012 MEMORIA JUSTIFICATIVA DE LA DE CIRCULAR 3/2014, DE 2 DE JULIO, DE LA COMISIÓN NACIONAL DE LOS MERCADOS Y LA COMPETENCIA, POR LA QUE SE ESTABLECE LA METODOLOGÍA PARA EL CÁLCULO DE LOS PEAJES DE TRANSPORTE

Más detalles

MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO Y COMERCIO

MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO Y COMERCIO PROCEDIMIENTO DE CUMPLIMENTACIÓN DE LOS FORMULARIOS DE GAS NATURAL APROBADOS POR LA RESOLUCIÓN DE 15 DE DICIEMBRE DE 2008, DE LA POLITICA ENERGÉTICA Y, POR LA QUE SE ESTABLECEN LOS FORMULARIOS PARA LA

Más detalles

CLÁUSULA 8ª. Condiciones técnicas del contrato... 2. Calidad del suministro. Electricidad (Lote 1)... 3

CLÁUSULA 8ª. Condiciones técnicas del contrato... 2. Calidad del suministro. Electricidad (Lote 1)... 3 PROCEDIMIENTO ABIERTO PARA LA ADJUDICACIÓN DEL CONTRATO DE SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA Y DE GAS NATURAL PARA LOS EDIFICIOS DEL SENADO. Pliego de prescripciones técnicas CLÁUSULA 1ª. CLÁUSULA 2ª. CLÁUSULA

Más detalles

ESCRITO DE CONTESTACIÓN AL ESCRITO DE LA OCU PLANTEANDO DIVERSAS CONSULTAS RELATIVAS A CONSUMIDORES

ESCRITO DE CONTESTACIÓN AL ESCRITO DE LA OCU PLANTEANDO DIVERSAS CONSULTAS RELATIVAS A CONSUMIDORES ESCRITO DE CONTESTACIÓN AL ESCRITO DE LA OCU PLANTEANDO DIVERSAS CONSULTAS RELATIVAS A CONSUMIDORES 18 de mayo de 2006 ESCRITO DE CONTESTACIÓN AL ESCRITO DE LA OCU PLANTEANDO DIVERSAS CONSULTAS RELATIVAS

Más detalles

ABUSO DE LA POSICIÓN DOMINANTE

ABUSO DE LA POSICIÓN DOMINANTE ABUSO DE LA POSICIÓN DE DOMINIO III III Jornadas de Generación del Sector Eléctrico William Antonio Burgos Durango 2010 NORMATIVIDAD APLICABLE Ley 155 de 1959, artículo 1 Ley 155 de 1959, artículo 1 Constitución

Más detalles

INFORME SOBRE LAS CONSULTAS PLANTEADAS POR ENDESA RED, S.A. SOBRE CONFLICTOS EN ALGUNOS TERRITORIOS DE LA COMUNIDAD AUTÓNOMA DE CANARIAS

INFORME SOBRE LAS CONSULTAS PLANTEADAS POR ENDESA RED, S.A. SOBRE CONFLICTOS EN ALGUNOS TERRITORIOS DE LA COMUNIDAD AUTÓNOMA DE CANARIAS INFORME SOBRE LAS CONSULTAS PLANTEADAS POR ENDESA RED, S.A. SOBRE CONFLICTOS EN ALGUNOS TERRITORIOS DE LA COMUNIDAD AUTÓNOMA DE CANARIAS 11 de mayo de 2006 INFORME SOBRE LAS CONSULTAS PLANTEADAS POR ENDESA

Más detalles

LIBERALIZACIÓN DE LOS MERCADOS ENERGÉTICOS. DOCUMENTO DE APOYO

LIBERALIZACIÓN DE LOS MERCADOS ENERGÉTICOS. DOCUMENTO DE APOYO LIBERALIZACIÓN DE LOS MERCADOS ENERGÉTICOS. DOCUMENTO DE APOYO ÍNDICE 1. ANTECEDENTES. POR QUÉ DE LA LIBERALIZACION... 3 1.1. EUROPA Y EL MERCADO UNICO... 3 1.2. ESPAÑA... 4 2. LA LIBERALIZACIÓN DE LOS

Más detalles

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TECNICAS PARA LA CONTRATACION DEL SUMINISTRO DE ENERGIA ELECTRICA DEL AYUNTAMIENTO DE TORREBLASCOPEDRO.

PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TECNICAS PARA LA CONTRATACION DEL SUMINISTRO DE ENERGIA ELECTRICA DEL AYUNTAMIENTO DE TORREBLASCOPEDRO. PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TECNICAS PARA LA CONTRATACION DEL SUMINISTRO DE ENERGIA ELECTRICA DEL AYUNTAMIENTO DE TORREBLASCOPEDRO. 1. OBJETO Y NECESIDAD DEL CONTRATO: El objeto del presente Pliego de Prescripciones

Más detalles

Contratación de un punto de suministro

Contratación de un punto de suministro Contratación de un punto de suministro Qué es un punto de suministro? El punto de suministro es el punto físico donde la acometida se conecta con la red eléctrica del distribuidor. Qué se entiende por

Más detalles

Las posibilidades de instalación fotovoltaica

Las posibilidades de instalación fotovoltaica Las posibilidades de instalación fotovoltaica Las Energías Renovables y La Eficiencia Energética Vigo, 2 de mayo de 2012 Situación actual en España Real Decreto-ley 1/2012, de 27 de enero Suspensión de

Más detalles

INFORMACIÓN PÚBLICA PROPORCIONADA POR EL OPERADOR DEL MERCADO

INFORMACIÓN PÚBLICA PROPORCIONADA POR EL OPERADOR DEL MERCADO INFORMACIÓN PÚBLICA PROPORCIONADA POR EL OPERADOR DEL MERCADO 25 SEPTIEMBRE 2013 25 de septiembre 2013, versión 5.4. 1 ÍNDICE 1. INTRODUCCIÓN... 3 2. INFORMACIÓN AGREGADA SOBRE EL RESULTADO DE LA CASACIÓN

Más detalles

INFORME DE RESPUESTA A LA DENUNCIA DE EMPRESA TITULAR DE UNA INSTALACIÓN FOTOVOLTAICA CONTRA EMPRESA DISTRIBUIDORA EN RELACIÓN CON EL INCUMPLIMIENTO

INFORME DE RESPUESTA A LA DENUNCIA DE EMPRESA TITULAR DE UNA INSTALACIÓN FOTOVOLTAICA CONTRA EMPRESA DISTRIBUIDORA EN RELACIÓN CON EL INCUMPLIMIENTO INFORME DE RESPUESTA A LA DENUNCIA DE EMPRESA TITULAR DE UNA INSTALACIÓN FOTOVOLTAICA CONTRA EMPRESA DISTRIBUIDORA EN RELACIÓN CON EL INCUMPLIMIENTO DE CONTRATO DE COMPRAVENTA DE ENERGÍA, POR NO PERMITIR

Más detalles

TARIFA ELECTRICA ESTRUCTURA, TIPOS, COSTES

TARIFA ELECTRICA ESTRUCTURA, TIPOS, COSTES TARIFA ELECTRICA ESTRUCTURA, TIPOS, COSTES Puertollano mayo 2015 TARIFA ELECTRICAS Desde inicio crisis 2008. Se ha producido un decrecimiento del consumo energético en España del 18%. Existe en estos momentos

Más detalles

Descripción del sistema y mercado eléctrico español

Descripción del sistema y mercado eléctrico español Descripción del sistema y mercado eléctrico español Carlos Solé Director de Energía Eléctrica El Escorial, 29 de julio de 2009 Universidad Complutense. Cursos de verano Índice Los principios de la reforma

Más detalles

SERVICIOS DE AJUSTE DE LA OPERACIÓN DEL SISTEMA. avance

SERVICIOS DE AJUSTE DE LA OPERACIÓN DEL SISTEMA. avance SERVICIOS DE AJUSTE DE LA OPERACIÓN DEL SISTEMA avance 2 14 Componentes del precio final medio. Demanda Nacional (Suministro de referencia + libre) Precio ( /MWh) (1) Ene Feb Mar Abr May Jun Jul Mercado

Más detalles

DIRECCION SUMINISTRO: Avenida Ramón de la Sagra nº3, Parque Tecnológico de Móstoles, 28935 Móstoles, Madrid.

DIRECCION SUMINISTRO: Avenida Ramón de la Sagra nº3, Parque Tecnológico de Móstoles, 28935 Móstoles, Madrid. PLIEGO DE CLÁUSULAS TÉCNICAS QUE HA DE REGIR PARA LA CONTRATACIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA DE LA SEDE DEL INSTITUTO IMDEA ENERGIA A ADJUDICAR POR PROCEDIMIENTO LIBRE (ABIERTO) 1. Objeto del

Más detalles

INFORME SOBRE LA CONSULTA DE UNA EMPRESA SOBRE EJERCICIO DEL DERECHO A LA EXENCIÓN DE LA TARIFA DE ACCESO PARA CONSUMOS PROPIOS DE PRODUCCIÓN

INFORME SOBRE LA CONSULTA DE UNA EMPRESA SOBRE EJERCICIO DEL DERECHO A LA EXENCIÓN DE LA TARIFA DE ACCESO PARA CONSUMOS PROPIOS DE PRODUCCIÓN INFORME SOBRE LA CONSULTA DE UNA EMPRESA SOBRE EJERCICIO DEL DERECHO A LA EXENCIÓN DE LA TARIFA DE ACCESO PARA CONSUMOS PROPIOS DE PRODUCCIÓN 3 de julio de 2008 INFORME SOBRE LA CONSULTA DE UNA EMPRESA

Más detalles

Mercados minoristas de electricidad y de gas natural: Casos de abuso de poder de mercado y de competencia desleal en los mercados minoristas y conexos

Mercados minoristas de electricidad y de gas natural: Casos de abuso de poder de mercado y de competencia desleal en los mercados minoristas y conexos Mercados minoristas de electricidad y de gas natural: Casos de abuso de poder de mercado y de competencia desleal en los mercados minoristas y conexos Mª Jesús Martín (mariajesus.martin@cnmc.es) Dirección

Más detalles

INFORME DE PRECIOS ENERGÉTICOS REGULADOS Datos julio de 2015 1. GAS NATURAL. T.U.R. GAS NATURAL Término fijo ( /cliente)/mes

INFORME DE PRECIOS ENERGÉTICOS REGULADOS Datos julio de 2015 1. GAS NATURAL. T.U.R. GAS NATURAL Término fijo ( /cliente)/mes 1.1 TUR (valores a partir del 1/07/2015) (*) Variación con respecto a la TUR anterior: BOE nº 77; 31 de marzo de 2015. 1. GAS NATURAL Coste Materia Prima (Gas Natural): 2,090841 cent/kwh (-6,5% decremento

Más detalles

LA REVISIÓ DE LA TARIFA ELÈCTRICA. Joan Batalla JORNADA DE DEBAT Associacio d Amics de la UAB BARCELONA, 16 DE OCTUBRE DE 2014 1

LA REVISIÓ DE LA TARIFA ELÈCTRICA. Joan Batalla JORNADA DE DEBAT Associacio d Amics de la UAB BARCELONA, 16 DE OCTUBRE DE 2014 1 LA REVISIÓ DE LA TARIFA ELÈCTRICA Joan Batalla JORNADA DE DEBAT Associacio d Amics de la UAB BARCELONA, 16 DE OCTUBRE DE 2014 1 INTRODUCCIÓN REFORMA DEL SECTOR ELÉCTRICO 2 INTRODUCCIÓN EL MODELO ENERGÉTICO

Más detalles

Portal de Compras del Gobierno del Estado de Baja California (www.comprasbc.gob.mx) A. Antecedentes

Portal de Compras del Gobierno del Estado de Baja California (www.comprasbc.gob.mx) A. Antecedentes Buenas prácticas en la implementación de las recomendaciones de la Guía para Mejorar la Calidad Regulatoria de Trámites Estatales y Municipales e Impulsar la Competitividad de México Portal de Compras

Más detalles

Real Decreto 841/2002, de 2 de agosto

Real Decreto 841/2002, de 2 de agosto Real Decreto 841/2002, de 2 de agosto (Disposición Derogada) Real Decreto 841/2002, de 2 de agosto RCL 2002\2145 ELECTRICIDAD. Regula para las instalaciones de producción de energía eléctrica en régimen

Más detalles

Funcionalidades Software SAT GotelGest.Net (Software de Servicio de Asistencia Técnica)

Funcionalidades Software SAT GotelGest.Net (Software de Servicio de Asistencia Técnica) Funcionalidades Software SAT GotelGest.Net (Software de Servicio de Asistencia Técnica) Servinet Sistemas y Comunicación S.L. www.softwaregestionsat.com Última Revisión: Octubre 2014 FUNCIONALIDADES SAT

Más detalles

La contratación tanto de la energía como de las tarifas de acceso será a través de comercializador autorizado.

La contratación tanto de la energía como de las tarifas de acceso será a través de comercializador autorizado. PLIEGO DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS QUE HAN DE REGIR EN LOS CONRATOS DE ACCESO A LAS REDES Y ADQUISICIÓN DEL SUMINISTRO DE ENERGÍA ELÉCTRICA MEDIANTE DETERMINACIÓN DEL PRECIO POR KWH CON DESTINO A LOS CENTROS

Más detalles

ENERGIA e INDUSTRIA: REPTES per la INDUSTRIALITZACIO de CATALUNYA FORUM ENERGIA EMPRESA. FOMENT del TREBALL NACIONAL

ENERGIA e INDUSTRIA: REPTES per la INDUSTRIALITZACIO de CATALUNYA FORUM ENERGIA EMPRESA. FOMENT del TREBALL NACIONAL ENERGIA e INDUSTRIA: REPTES per la INDUSTRIALITZACIO de CATALUNYA FORUM ENERGIA EMPRESA FOMENT del TREBALL NACIONAL COSTES ENERGIA ELECTRICA PYMES Foment del Treball B a r c e l o n a, 1 0 d a b r i l

Más detalles

LA ACTIVIDAD COMERCIAL EN RÉGIMEN DE FRANQUICIA. Se puede definir la FRANQUICIA como un acuerdo contractual mediante

LA ACTIVIDAD COMERCIAL EN RÉGIMEN DE FRANQUICIA. Se puede definir la FRANQUICIA como un acuerdo contractual mediante LA ACTIVIDAD COMERCIAL EN RÉGIMEN DE FRANQUICIA Se puede definir la FRANQUICIA como un acuerdo contractual mediante el cual se una compañía matriz (franquiciador) le concede o cede a otra el derecho a

Más detalles

CONTRACTACIÓ DELS SUBMINISTRAMENTS D ENERGIA ELÈCTICA PER A LES INSTAL.LACIONS DEL CONSELL DE MALLORCA

CONTRACTACIÓ DELS SUBMINISTRAMENTS D ENERGIA ELÈCTICA PER A LES INSTAL.LACIONS DEL CONSELL DE MALLORCA C O N T R AT AC I Ó N D E L O S S U M I N I S T R O S D E E N E R G Í A E L É C T R I C A P AR A L AS I N S T AL A C I O N E S D E L C O N S E L L D E M AL L O R C A P L I E G O D E C O N D I C I O N E

Más detalles