Sostenibilidad y universidad: investigación, formación y gestión. LA EXPERIENCIA OMA-UDC

Transcripción

1 VICERREITORÍA DE ECONOMÍA, INFRAESTRUTURAS E SUSTENTABILIDADE Sostenibilidad y universidad: investigación, formación y gestión. LA EXPERIENCIA OMA-UDC Manuel Soto Director da Oficina de Medio Ambiente (OMA-UDC) Universidade da Coruña

2

3

4 A comunidade universitaria Curso Estudantes PAS PDI MAESTRANZA ZAPATEIRA BASTIAGUEIRO ELVIÑA OZA RIAZOR ESTEIRO SERANTES TOTAL Oficina de Medio Ambiente OMA-UDC 1. Orixes 2. Política ambiental 3. Servizos e programas 4. Sensibilización ambiental 5. Green Campus UDC

5 1. OMA-UDC: Orixes

6 A Oficina de Medio Ambiente OMA-UDC: Obxectivos 2008 Funcións: -Xestión do Plano de sustentabilidade -Coordinación da CA -Coordinación da Rede de Bolseiros -Coordenación de proxectos ambientais sectoriais: auga, mobilidade, residuos, voluntariado, etc. Medios técnicos e humanos Comisión Ambiental (CA): Rede de responsábeis de centros (PDI, PAS): 1 persoa por centro, a elixir pola Xunta de Centro ou Facultade. Rede de bolseiros (estudantes): 1 bolseiro de medio ambiente por centro OMA: -Xestión do Plano de sustentabilidade - Coordinación da CA - Coordinación da Rede de Bolseiros - Coordenación de proxectos ambientais sectoriais: auga, mobilidade, residuos, voluntariado, etc. VIXA: SAU + OMA COMISIÓN AMBIENTAL PLANO DE SUSTENTABILIDADE SAU: - Servizo de Urbanismo - Servizo de mantemento - Xestión urbanística - Edificación sostibel - Eficiencia enerxética OUTROS DPTOS.: - Concesións - Subministros - Prevención de riscos - Residuos perigosos.

7 Evolución OMA-UDC : - Sen persoal específico: principal debilidade - Préstamo de Bicis: Guia da sustentabilidade: Primeiro grupo bolseiros/as OMA: Programa de compostaxe: 2011, 7 centros en Coordinación externa do persoal bolseiros: Hortas urbanas: Green Campus: Programa voluntariado ambiental: Comisión Ambiental UDC (en proceso en 2017)

8 2. OMA-UDC: Política ambiental

9 AS POLÍTICAS AMBIENTAIS NA UDC Tres eixes de actuación ambiental (2008): Eixe 1. Indicadores sintéticos integrados 1- Caracterización do contorno natural e humanizado 2. Caracterización dos campus no ordenamento territorial 3- Caracterización da xestión ambiental (pegada ecolóxica da UDC) 4- Compromiso ambiental da UDC (ferramentas de actuación) Eixe 2. Xestión ambiental 5- Transporte e mobilidade (+Plan) 6- Enerxía (+Plan) 7- Auga (+Plan) 8- Residuos (+Plan) 9- Atmosfera 10- Biodiversidade 11- Sensibilización e voluntariado Eixe 3. Investigación e aprendizaxe sostíbeis 12- Ambientalización curricular (contidos regrados e actividades complementarias) 13- Investigación en medio ambiente e sustentabilidade

10

11

12

13 Puntuación da UDC nos diferentes ámbitos analizados Estudo CRUE 2011: 30 universidades públicas (60% das universidades presenciais públicas) e unha privada.

14 RESPONSABILIDADE SOCIAL OBXECTIVO ESTRATÉXICO 1: UNHA UNIVERSIDADE QUE IMPULSA O CAMBIO SOCIAL 1.6 Fomentar as políticas de compra socialmente responsable. OBXECTIVO ESTRATÉXICO 3: Unha universidade responsable do seu impacto ambiental 3.1 Mellorar a xestión e coordinación dos procesos de ambientalización e sustentabilidade. 3.2 Implantar procesos de xestión sostible dos residuos. 3.3 Impulsar a mobilidade sostible. 3.4 Impulsar a eficiencia enerxética, o uso de enerxías renovables e o aforro de auga.

15 PLAN ESTRATÉXICO INDICADORES RS3.1 Plan ambiental. Obxectivo: dotar a todos os centros dun plan ambiental específico antes de 2020 (mínimo 6 centros antes de 2015). RS3.2 Reciclaxe. Obxectivo: aumentar anualmente a porcentaxe total de recollida separada e reciclaxe dos residuos asimilables a urbanos, para acadar o 60% en 2015 e o 80% en RS3.3 Mobilidade. Obxectivo: redución do 10% en 2015 e 30% en 2020, con respecto a 2008, do uso do automóbil particular na mobilidade e desprazamentos entre os domicilios e os centros de traballo. RS3.4 Enerxía. Obxectivo: reducir do 5% en 2015 e 10% en 2020 o consumo enerxético específico anual, expresado en kwh/empregado e en kwh/m2 edificado, con respecto a RS3.5 Auga. Obxectivo: reducir do 5% en 2015 e 10% en 2020 o consumo de auga específico anual, expresado en m3/usuario, con respecto a 2011.

16 Puntuación da UDC en diferentes ámbitos analizados GreenMetric Ranking of World Universities (2016) Percentage of maximum World Position Percentile Percentage

17 3. OMA-UDC: Servizos e programas

18 SAU: Servizo de Arquitectura e Urbanismo + mantementos Instalación de enerxía solar térmica na Facultade de Ciencias do Deporte e da Educación Física (UDC). A tecnoloxía empregada é a de tubo de baleiro de fluxo directo (en total 140 m2) con disposición en cuberta e en fachada Outras actuacións: -Sistema de ventilación híbrida na ETSA -Sectorización da calefacción en edificios -Climatización natural -Adhesión á Rede de enerxía sostíbel A Coruña -Cambio de lámpadas no alumeado exterior viario -Auditorías de enerxía centros Green Campus Instalación fotovoltaica no CITIC (Elviña)

19

20

21 Enquisa mobilidade UDC 2016 PE: Ha (bosque local) Emisións: t CO 2 Mobilidade: 100 millóns km-viaxeiro Valores unitarios: Emisións: 134 kg CO 2,/persoa ano PE unitaria: 0,094 ha/persoa Responsable do estudo: José Benito Pérez López Profesor de Estadística e Econometría. Grupo de investigación Ferrocarrís e Transportes (UDC)

22 Residuos e compostaxe: Contratación e compra verde: Colaboración: Juan José Pernas García, Grupo de investigación Dereito Público Global

23 Préstamo de bicis

24 Hortas urbanas: - 28 parcelas de 20 m2 (40 desde 2017) - Cesión de 2 a 4 anos a estudantes e persoal - Cultivo ecolóxico - Achega de compost das áreas da UDC

25

26 Compostaxe RO comedor

27 4. OMA-UDC: Sensibilización ambiental

28 Infórmate en: Facebook Oficina de Medio Ambiente UDC Blog da Oficina de Medio Ambiente da UDC Youtube

29

30

31 Proxecto Ríos: a calidade do río do Lagar

32 Xornada de eliminación de Especies Exóticas Invasoras, limpeza de ríos

33 Biodiversidade PDI Colaboradores : - Elvira Sahuquillo - Javier Cremades -.

34 Charcas con vida

35 Eliminación de especies invasoras Plantación de aromáticas

36 Encontro Solar Limpeza de praias

37 5. OMA-UDC: Programa Green Campus

38 Programa Green Campus na UDC Inicio: marzo 2014 Facultade de Ciencias da Saúde (Oza) outubro 2015 EU Arquitectura Técnica (A Zapateira) outubro 2015 ETS Arquitectura (A Zapateira) novembro 2016 Facultade de Ciencias da Educación (Elviña) febreiro 2017 Facultade de Ciencias (A Zapateira) Inicio 2017: ETS de Enxeñaría de Camiños, Canais e Portos (Elviña) Facultade de Filoloxía (A Zapateira) Facultade de Fisioterapia (Oza)

39 Programa Green Campus Socios: ADEAC: Asociación de Educación Ambiental y del Consumidor (Fundation for Environmental Education, FEE) En cada centro: Comité Ambiental Plan de Acción Eco-auditoría Declaración ambiental Dez eixos de actuación: 1) Optimización do consumo de auga e enerxía, 2) Redución da xeración de residuos e recollida separada, 3) Atención específica a residuos RAEE 4) Contaminación atmosférica, acústica e lumínica, 5) Mobilidade sostíbel, 6) Alimentación saudábel, 7) Biodiversidade, 8) Compra verde, comercio xusto e consumo responsábel, 9) Participación, sensibilización e voluntariado ambiental, 10)Ambientalización curricular da docencia e da investigación.

40 Metodoloxía Green Campus ETAPA 1: Comité Ambiental ETAPA 2: Ecoauditoría ETAPA 3: Plan de acción ETAPA 4: Declaración do compromiso ambiental ETAPA 5: Asesoramento e avaliación continua* ETAPA 6: Información e comunicación** ETAPA 7: Avaliación final *É necesario establecer mecanismos de control do grao de cumprimento, ao longo do proceso, dos obxectivos do Plan de Acción definido por cada centro, xa sexan de carácter cuantitativo, mediante análise de obxectivos, como a redución dos consumos, ou ben cualitativos, como o nivel de participación e implicación do alumnado nas diferentes accións. **A nivel interno do centro, entre centros, ao conxunto da comunidade universitaria, a nivel internacional Criterios de concesión do galardón: - Ter implementado os 7 pasos do Programa - Ter creado o comité ambiental (continuidade)

41

42 VICERREITORÍA DE ECONOMÍA, INFRAESTRUTURAS E SUSTENTABILIDADE Sostenibilidad y universidad: investigación, formación y gestión. LA EXPERIENCIA OMA-UDC MOITAS GRAZAS!