Programa LEADER ( ) GDR Asociación Mariñas-Betanzos

Transcripción

1 Programa LEADER ( ) GDR Asociación Mariñas-Betanzos 1

2 PROGRAMA LEADER MARIÑAS-BETANZOS ( )

3 Como presidente da Asociación Mariñas-Betanzos quero agradecer a confianza da Xunta Directiva e a súa implicación no desenvolvemento do Programa LEADER ( ), e reforzar o noso compromiso de seguir traballando por un territorio rural vivo, consolidando a nosa Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo. José Antonio Santiso Miramontes Presidente Decembro 2015

4 Índice 1. Introdución páx Programa LEADER A metodoloxía LEADER 1.3. Asociación de Desenvolvemento Rural Mariñas-Betanzos 1.4. Programa LEADER na Asociación Mariñas -Betanzos 1.5. Estratexia inicial formulada pola Asoación Mariñas-Betanzos 2. Análise de proxectos LEADER apoiados no período páx Axudas a entidades e empresas 2.2. Proxectos promovidos polo GDR Mariñas-Betanzos 2.3. Proxectos de cooperación con outros territorios 3. Valoración do Programa LEADER por parte dos axentes participantes páx Promotores 3.2. Xunta Directiva da Asociación 3.3. Concellos e técnico de emprego municipais 4. Fichas dos proxectos páx Medida Medida Medida Conclusións páx Recomendacións para o novo periodo páx. 56 1

5 1. Introdución 1.1. Programa LEADER Proxectos cooperación Traballo en rede O LEADER é unha parte do Programa de Desenvolvemento Rural (PDR) de Galicia cunha metodoloxía LEADER (Ligazóns Entre as Actividades de Desenvolvemento da Economía Rural). Esta metodoloxía foi impulsada pola Unión Europea desde 1991 para descentralizar as políticas de desenvolvemento rural, de maneira que o territorio rural deixa de ser un simple destinatario destas políticas para converterse en protagonista do seu propio desenvolvemento. O obxectivo do LEADER é mellorar a calidade de vida nas zonas rurais e fomentar a diversificación da actividade económica e a creación de emprego. As axudas a fondo perdido do Programa, proveñen nunha porcentaxe maioritaria de fondos FEADER (Fondo Europeo Agrícola de Desenvolvemento Rural) e o resto das Administracións central e autonómica. Enfoque de abaixo a arriba Estratexia definida a nivel local CARACTERÍSTICAS LEADER Innovación Partenariados locais entre sector público e privado (GDR) Deseño e aplicación multisectorial Equipo técnico no territorio 1.2. A metodoloxía LEADER O elemento esencial da metodoloxía LEADER atópase no procesos de abaixo cara a arriba. A estratexia ou programa de desenvolvemento defínese no ámbito local ou comarcal e as decisións sobre os proxectos que se financian, son tomadas neste mesmo ámbito por unións (partenariados) de axentes públicos e privados, os chamados Grupos de Desenvolvemento Rural (GDR), implicando unha formulación multisectorial, tanto na dimensión económica, social e ambiental. Incorpórase a innovación como un elemento relevante, non entendida unicamente como elemento tecnolóxico, senón como novos xeitos de enfrontar os procesos no territorio, a solución de problemas, a participación e implicación da poboación, a satisfacción das necesidades, etc. Un último elemento definitorio da metodoloxía LEADER é o traballo en rede e a cooperación entre territorios, xa que a aposta por un medio rural vivo pasa por establecer alianzas entre os distintos territorios rurais. Calquer persoa física ou xurídica, así como as comunidades de montes veciñais en man común, podían percibir axudas para promover proxectos no ámbito da actuación. 2 Actividades e investimentos subvencionables: - Construción, adquisición ou mellora de inmobles. - Maquinaria e mobiliario, incluídos programas informáticos. - Equipamento e material non funxible. - Custos xerais: estudos técnicos, elaboración de proxectos, dirección de obra. - Vehículos de transporte industrial e comercial no inicio da actividade.

6 1.3. Asociación de Desenvolvemento Rural Mariñas-Betanzos A Asociación Mariñas Betanzos constitúese en xullo do 2008 como Grupo de Desenvolvemento Rural, coa finalidade de ser o núcleo de integración e representación dos diferentes axentes territoriais, institucionais, sociais e económicos, tanto públicos como privados, interesados en promover o desenvolvemento rural. A Asociación Mariñas Betanzos, conta con 136 entidades asociadas e réxese pola Lei Orgánica 1/2002, de 22 de novembro, tendo os seus propios obxectivos estatutarios, podendo dispoñer de fondos propios aportados polos seus asociados ou xerados pola asociación, para o cumprimento destes obxectivos. Estas entidades están organizadas en mesas sectoriais, onde se pon en común a problemática do sector que representan coa finalidade de establecer posibles actuacións de mellora, canalizando á Xunta Directiva aquelas suxestións, demandas, proxectos e iniciativas que o sector considere. O seu ámbito de actuación está localizado ao noroeste de Galicia e respondeu inicialmente a unha das 31 demarcacións territoriais delimitadas pola Axencia Galega de Desenvolvemento Rural (AGADER) de cara á organización dos fondos LEADER ( ) na Comunidade Autónoma de Galicia. Ten unha extensión de 1.139,9 km 2, correspondente aos concellos de: Abegondo, Aranga, Arteixo, Bergondo, Betanzos, Cambre, Carral, Coirós, Culleredo, Miño, Irixoa, Oleiros, Oza-Cesuras, Paderne e Sada, ampliándose no ano 2013 a Curtis e Sobrado. A Xunta Directiva da Asociación está formada polos representantes das entidades asociadas organizadas sectorialmente e elixidos pola Asemblea Xeral, de acordo coa representatividade que esta lle outorgou a cada unha delas. Durante este período as mesas sectoriais foron: 1. Mesa do sector agrario, gandeiro e cooperativo 2. Mesa do sector forestal e da madeira 3. Mesa de Asociacións de mulleres 4. Mesa de Asociacións xuvenís e colectivos xuvenís 5. Mesa de Asociacións deportivas, recreativas, de veciños, culturais, ANPAS 6. Mesa de artesanía 7. Mesa de asociacións e colectivos medioambientais ou actividades na natureza 8. Mesa do sector de turismo e hostalería 9. Mesa de asociacións de empresarios multisectoriais. 10. Mesa de colectivos de interese social, discapacidade e ONG s 11. Mesa do sector institucional 12. Mesa das administracións locais 13. Mesa da pesca, marisqueo e acuicultura 3

7 Programa LEADER na Asociación Mariñas-Betanzos O Programa LEADER Mariñas-Betanzos (GDR-29) tiña como ámbito territorial quince concellos da provincia da Coruña: Abegondo, Aranga, Arteixo, Bergondo, Betanzos, Cambre, Carral, Coirós, Culleredo, Irixoa, Miño, Oleiros, Oza-Cesuras, Paderne e Sada, quedando excluídos de financiación os proxectos localizados en: 1. As entidades singulares de poboación de máis de habitantes (núcleos): No concello de Arteixo: Arteixo, Vilarrodís, Oseiro, Meicende e Pastoriza; no concello de Cambre: Cambre, A Barcala, O Graxal e O Temple; no concello de Culleredo: Acea da Ama, O Burgo, Fonteculler e Vilaboa; no concello de Miño: Miño; no concello de Oleiros: Perillo e Porto de Santa Cruz; no concello de Sada: Sada. 2. Tamén estaban excluídos os proxectos localizados nos parques empresariais dos Concellos de Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, Culleredo, Miño, Oleiros e Sada. Este Programa xurde da vontade de diferentes entidades sociais, económicas e políticas que integran o territorio, de actuar decidida e coordinadamente na busca de sinerxías supramunicipais en diferentes ámbitos e sectores. Dende o LEADER apoiáronse pequenas iniciativas, tanto públicas como privadas, que redundaron na mellora de calidade de vida da poboación local, xerando ou consolidando emprego e potenciando a competitividade do territorio. Estas axudas estaban dirixidas a proxectos innovadores coherentes coa Estratexia de Desenvolvemento territorial de Mariñas-Betanzos, e enmarcables nalgunha destas medidas: - Medida Dinamización do sector agrario e forestal (como por exemplo: investimentos no sector agrario; posta en valor de superficies de montes; proxectos de transformación e comercialización de produtos agrarios; proxectos de cooperación entre produtores agrarios e forestais, etc.). Para esta medida fixouse inicialmente un límite dun 25% dos fondos, que ao final do programa foron dun 18%. - Medida Mellora medioambiental e do contorno rural - proxectos non produtivos (como por exemplo: mellora da paisaxe en zonas Natura 2000 ou outras de alto valor natural; actuacións de recuperación de elementos históricos, naturais, culturais e patrimoniais; restauración de ámbitos forestais de alto valor natural e paisaxístico e de conservación da biodiversidade; fomento do uso social, educativo e recreativo dos montes, etc.). Fixouse un límite do 5% dos fondos totais destinados a esta medida, que finalmente quedaron nun 3%. - Medida Diversificación da economía rural e mellora da calidade de vida (como por exemplo: elaboración e venda de produtos artesanais; agroturismo; prestación de servizos á poboación; creación, ampliación e modernización de PEMES; centros de información turística; rutas de sendeirismo; desenvolvemento e comercialización de novos produtos e servizos turísticos, etc.). Nun inicio estaba fixado un 70% dos fondos distribuídos para esta medida, que finalmente alcanzaron o 79%.

8 1.5. Estratexia inicial formulada pola Asociación Mariñas-Betanzos A creación da Asociación Mariñas-Betanzos e a elaboración da estratexia de desenvolvemento para o territorio naceu da unión da Asociación Terra das Mariñas e a Fundación Comarcal de Betanzos, entidades que xestionaron os programas PRODER II e AGADER respectivamente no período Os traballos para a elaboración da candidatura LEADER realizáronse entre xaneiro e setembro de 2008 e dividiuse en catro fases principais: Difusión; Diagnose; Propostas; Elaboración e aprobación de documento final. Durante este proceso participativo organizáronse reunións nos 16 concellos pertencentes á Asociación, realizáronse enquisas a todas as organizacións que participaron nas reunións para coñecer a situación actual dos distintos sectores, leváronse a cabo reunións coas asociacións agrupadas sectorialmente, redactouse o documento para o debate, e o 11 de setembro apróbase por parte da Asemblea Xeral a Candidatura-Estratexia GDR-29. A principal característica que marcaba o territorio da Asociación ao inicio do Programa LEADER ( ), era o desequilibrio existente entre as dúas áreas que o definían, por un lado a máis urbanizada e outra claramente rural. A primeira víase favorecida pola proximidade á cidade da Coruña, diversificada, cunha maior densidade de poboación e con maiores servizos, pola contra estaban os concellos máis afastados e cunha poboación máis dispersa e avellentada. As principais debilidades detectadas relacionábanse coa elevada taxa de paro feminino e xuvenil, a necesidade de acompañamento a potenciais emprendedores, o baixo grao de innovación e de modernización do sector primario e a contaminación dos cursos fluviais. Aínda que tamén se detectaron fortalezas e oportunidades como a importante rede hidrográfica, un rico patrimonio, boas comunicacións ou potencialidade do transporte marítimo. Con este diagnóstico, a estratexia deseñada para o período baseouse en potenciar o desenvolvemento sostible do territorio encadrándose en tres liñas estratéxicas: económica, social e ambiental. A sustentabilidade económica incidiría no equilibrio do territorio, primando os concellos rurais máis distanciados das zonas urbanas, fomentando a eficiencia enerxética, a calidade das producións, a mellora na comercialización dos produtos agrarios, a diversificación dos cultivos coa introdución de variedades autóctonas de calidade e coa incorporación de novas técnicas de produción e das TIC s. A sustentabilidade social centraríase na mellora da calidade de vida da poboación, prestando atención naqueles grupos de poboación que precisan máis atención e servizos, ás persoas maiores, ás persoas con grao de discapacidade e aquelas persoas de difícil inserción laboral, especialmente ás mulleres e ás persoas mozas. No que se refire á sustentabilidade ambiental, as actividades a potenciar estaban dirixidas preferentemente á rexeneración ambiental dos espazos degradados, a recuperación dos espazos fluviais, xunto a melloras e a xestión dos espazos naturais, así como afondar no coñecemento e a formación sobre especies de vexetais e fauna en perigo do territorio. 5

9 2. Análise dos Proxectos LEADER desenvolvidos no período Axudas a entidades e empresas Coa contratación do equipo técnico en abril do ano 2009, ponse en marcha o Programa LEADER no territorio de Mariñas-Betanzos. En total presentáronse 200 solicitudes de axuda, sendo certificados e pagados dende o inicio do Programa 108 axudas, tanto de iniciativa pública (Concellos, asociacións, etc.) como privada (creación, modernización ou ampliación de empresas e servizos), sendo o 80,56% deles de carácter produtivo e o 19,44% non produtivo. Mobilizáronse un total de ,18, sendo o investimento privado mobilizado de ,21 e os fondos públicos investidos no territorio de ,97. Os proxectos subvencionados por medidas foron: 22 na Medida 411, cun financiamento público de ; 4 expedientes na Medida 412 cunha axuda de ,71 e 82 proxectos na Medida 413, cunha achega pública repartida en proxectos de ,95. INDICADOR IMPACTO 6 Nº de proxectos aprobados Axuda pública total mobilizada Investimento privado mobilizado Medida 431A - Gastos de funcionamento Nº de proxectos Medida 431B. Gastos de Divulgación e promoción do territorio Axudas Medida 431B- Gastos de divulgación e promoción do territorio Proxectos produtivos (%) Proxectos non produtivos (%) Nº medio de persoas traballando no grupo , , ,66 80,56 19,44 4 A efectos da análise, neste período LEADER houbo dúas convocatorias para a presentación de solicitudes de axuda, unha primeira convocatoria dende o 18 de maio de 2009 ata o 1 de setembro de 2013, e unha segunda convocatoria aberta o 2 de abril de 2014 e que rematou o 30 de marzo de Na primeira convocatoria ( ) foron outorgados á Asociación Mariñas Betanzos ,14 e na segunda convocatoria ,44 para as dúas anualidades 2014 e 2015 ( ,91 para a anualidade 2014 e ,53 para a anualidade 2015). Sinalar que os fondos asignados ás anualidades 2008, 2009 e parcialmente a 2010, non chegaron a estar dispoñibles para proxectos debido ao retraso na posta en marcha do programa, e serían reprogramados parcialmente nos anos 2014 e 2015.

10 Destacar que na distribución de fondos da segunda convocatoria tívose en conta a eficacia do Grupo na xestión dos proxectos do Programa LEADER, polo que a Asociación Mariñas-Betanzos foi primada na adxudicación de fondos. Para fomentar o emprendemento de pequenas iniciativas a través do Programa LEADER, a Xunta Directiva da Asociación Mariñas Betanzos aprobou nesta segunda convocatoria que o importe máximo da axuda por expediente fora de , fronte aos que estaban establecidos na primeira convocatoria. Tamén se modificaron os criterios de selección de proxectos, incorporando criterios que reforzaran a posta en marcha do Plan de Xestión da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo (MCeTM), declarada pola UNESCO en maio de A Axencia Galega de Desenvolvemento Rural (AGADER) a finais do ano 2013, tamén pública un novo CONCELLO Abegondo Aranga Arteixo Bergondo Betanzos Nº DE PROXECTOS AXUDA POR CONCELLO ( ) , , , , ,29 AXUDA POR CONCELLO (%) 11,2 10,0 7,3 2,1 7,7 réxime de axudas do Programa LEADER, aplicable para Cambre ,52 8,4 esta segunda convocatoria ( ), onde se Carral ,98 8,7 estableceron novas normas que afectaron sobre todo aos proxectos relacionados co sector agrario, e limitando fortemente a súa elixibilidade. No que se refire á distribución das axudas e ao número de actuacións por concellos está bastante equilibrada, Coirós Culleredo Irixoa Miño Oleiros Oza-Cesuras , , , , , ,71 7,8 6,3 1,5 5,0 3,5 5,8 sobresaíndo os expedientes desenvolvidos en Paderne ,94 3,1 Abegondo (20), Carral (15) e Oza-Cesuras (12), onde Sada ,39 7,8 promotores solicitaron varios expedientes e lle foron Varios ,71 3,6 foron concedidas varias axudas. TOTAL , INDICADOR IMPACTO Coa axuda do Programa LEADER contribuíuse á creación de 58,66 postos de traballo directos, coa consolidación de 638,88 empregos, sendo 90,5% Nº de empregos Nº de empregos consolidados 691,43 632,77 destes empregos de colectivos desfavorecidos Nº de empregos creados 58,66 (mulleres e mozos/as). % Empregos creados de colectivos desfavorecidos (mulleres e mozos/as) 90,5 7

11 Análise por áreas temáticas Para un coñecemento pormenorizado dos proxectos apoiados con axudas do Programa LEADER, realizouse unha análise das iniciativas segundo cinco áreas temáticas. Para a realización da clasificación non se tivo en conta unicamente a Medida de axuda na que foi encadrado o expediente, senón que se enfocou no ámbito no que se desenvolveu, quedando distribuídos nos seguintes grupos: Agrario e forestal (fomento dos investimentos para a posta en valor das producións agrarias, gandeiras e forestais). Medio ambiente (valorización e conservación do patrimonio natural). Turismo e patrimonio (fomento de investimentos turísticos no medio rural e valorización do patrimonio histórico, cultural e arquitectónico). Benestar e servizos á poboación (aumento da calidade de vida da poboación, a través da mellora dos servizos dispoñibles e ou acceso a novos servizos). Promoción económica (fomento, rexeneración e dinamización do tecido socioeconómico do medio rural, mediante a creación de emprego). Agrario e Forestal Obsérvase unha clara orientación na estratexia levada a cabo polo GDR Mariñas-Betanzos na promoción de iniciativas ligadas ao fomento das actividades agroforestais, que concentran o 47,2% dos proxectos apoiados e o 44,1% das axudas distribuídas. Cabe sinalar, que existiron proxectos presentados de carácter agrario e de interese para o territorio que non contaron finalmente con axuda por non ser elixibles ou por contar dentro do Plan Galego de Desenvolvemento Rural ( ), cunha serie de medidas exclusivamente orientadas a este sector e que debían canalizarse por estas liñas de axuda. Dos 51 expedientes desenvolvidos, 28 ÁREA TEMÁTICA Agrario e forestal Medio ambiente Turismo e patrimonio Benestar e servizos á poboación Promoción económica TOTAL Nº DE EXPEDIENTES AXUDA CONCEDIDA ( ) , , , , , ,97 corresponden a proxectos do ámbito forestal ( ,78 de axuda, o 54,5% dentro desta categoría), maiormente ligados á mellora e modernización de maquinaria e instalacións das empresas ou á adquisición de novas ferramentas. Existiu unha concentración de actuacións en empresas relacionadas co aproveitamento e transformación da madeira (cortas, serradoiro e carpinterías), centradas na 8 mellora da 1ª e 2ª transformación da madeira.

12 Con estas inversións, os promotores puideron incrementar a súa produtividade, ofrecer novos servizos, diversificar actividades, aumentar a seguridade dos traballadores ou crear novas producións e acabados que favorecen unha mellora nos aproveitamentos e xestión dos montes e na dinamización das explotacións forestais do territorio. A maioría destes investimentos foron encamiñados a mellorar as operacións de aproveitamentos forestais no monte, aínda que os principais serradoiros de madeira da área máis rural do ámbito da Asociación tamén modernizaron as súas instalacións para a elaboración de novos produtos con maior valor engadido. Os 23 proxectos enfocados no eido agrario ( ,55 de axuda, o 45,5% nesta área temática) estiveron dirixidos na súa maior parte á mellora e sostibilidade das producións, á creación de puntos de venda nas propias explotacións agrarias, á recuperación de variedades tradicionais e autóctonas (tomate Negro de Santiago, repolo de Betanzos, cebola Chata de Miño, Galiña Piñeira, etc.) e ao fomento da agricultura respectuosa co medio ambiente. Tamén se promoveron proxectos centrados en novos cultivos e producións (amorodos, aguacates, lúpulo, kiwis), e no eido da renovación de maquinaría para a mellora na xestión dos recursos e na alimentación da cría de gando. A maioría das inversións e expedientes apoiados centráronse na produción, sendo os investimentos realizados en transformación máis reducidos. Entre as diversas iniciativas apoiadas pola Asociación cabe sinalar: a creación dun centro reprodutivo da raza Galiña Piñeira; o acondicionamento de puntos de venda en explotacións; a ampliación dun viveiro de semente e plantas de horta para a potenciación de variedades locais; a construción dunha nave para a comercialización de castiñeiro híbrido ou a modernización de serradoiros, buscando en todos a innovación para obter novos produtos e que este poidan ter unha mellor acollida no mercado. Medio ambiente As iniciativas dirixidas á conservación e promoción dos espazos naturais e do medio ambiente contaron cun menor peso no global dos proxectos apoiados. Foron 5 actuacións (4,6%), e o 3,6% do total das axudas concedidas. Tamén se incluíron nesta área outras actuacións que sen estar exclusivamente centradas na mesma, inciden indirectamente na conservación do medio ambiente. 9

13 10 Entre os expedientes promovidos cun fin ambiental buscouse a recuperación de elementos naturais representativos da paisaxe do territorio (carballeiras); a rexeneración de bosques autóctonos en colaboración con entidades de custodia do territorio; o control e eliminación de especies exóticas invasoras; a protección e conservación de espazos de interese ambiental promovendo a súa clasificación como espazos naturais protexidos (ENIL) e a recuperación de fontes, mananciais e lavadoiros ligados aos ríos e ás canles fluviais. Tamén se apoiou a ampliación dunha empresa de servizos ambientais para estender a súa oferta de traballos técnicos e de asesoramento. O investimento final canalizado nesta área foi comparativamente máis baixo que no resto de medidas, respondendo isto á propia planificación efectuada polo GDR, onde durante os anos 2010 e 2013 se acordou centrar os esforzos en apoiar fundamentalmente proxectos de iniciativa privada que xeraran emprego e actividade económica. 4 Sería a partir da declaración como Reserva de Biosfera (2013) cando xurdiron máis actuacións dirixidas á conservación e á potenciación dos espazos naturais protexidos. Ademais destas accións, existiron outras iniciativas levadas a cabo por outras administracións dirixidas á conservación e protección dos valores naturais e que en certa medida tiñan esta demanda cuberta. Un exemplo destes traballos foi o Proxecto Mandeo, desenvolvido pola Deputación da Coruña e que buscaba potenciar o desenvolvemento sostible da conca do Mandeo, empregando o río e o recurso da auga como elemento potenciador e dinamizador da área e para a súa recuperación e rexeneración ambiental. Turismo e Patrimonio Os proxectos dirixidos á promoción do turismo e á protección e conservación do patrimonio, foron un total de 14 (o 13%) e contaron con máis de de investimento público, o 15,2% dos fondos distribuídos. Dos diversos proxectos apoiados nesta categoría cabe sinalar os investimentos destinados ao incremento e mellora de equipamentos turísticos, apoiando a creación, modernización ou ampliacións de establecementos como cámpings, restaurantes, campos de golf, centros hípicos, instalacións deportivas, ou servizos de animación e ocio. Ademais, destaca a inversión realizada na sinalización da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo, que axudará á promoción e á dinamización turística do territorio e dos seus atractivos.

14 Por outro lado promovéronse proxectos centrados na valorización do patrimonio arquitectónico (Parque Histórico O Pasatempo) e arqueolóxico (Pena Furada), que buscaban a conservación e protección destes recursos, pero tamén a súa accesibilidade e desfrute por parte do público dunha maneira sostible e respectuosa para a súa posta en uso turístico. No que se refire a esta área temática, cabe sinalar que xa existía un traballo previo realizado tanto pola Asociación Terra das Mariñas como pola Fundación Comarcal de Betanzos nos Programas PRODER e AGADER, e polo Consorcio das Mariñas a través do Plan de Dinamización e Produto Turístico, coa creación de rutas de sendeirismo, sinalización, promoción de hostalería e hospedaxes, centros de interpretación, etc., polo que este Programa LEADER non traballou con tanta intensidade nestas liñas. Dos diferentes traballos apoiados e realizados ao longo do Camiño sobresaen as actuacións de reforzamento dos servizos como a creación do restaurante Xente no Camiño ; a promoción e divulgación con mapas e rutas de sendeirismo que conectan os equipamentos próximos existentes co Camiño; actuacións de mellora como a eliminación de especies invasoras e a plantación de árbores nas inmediacións, ou a participación en reunións de cooperación entre os concellos para a mellora e promoción do Camiño Inglés. Benestar e servizos á poboación Dende a Asociación Mariñas-Betanzos buscouse a promoción de proxectos e iniciativas ao longo do Camiño Inglés a Santiago, identificando este como un potencial destino turístico que pon en valor a riqueza patrimonial, paisaxística e cultural do territorio. As actuacións dirixidas á mellora do Benestar e servizos á poboación concentraron o 11,1% dos proxectos e o 21% das axudas, contando cun maior investimento público. Este dato mostra como a axuda por proxecto neste tipo de expedientes é maior con respecto a outras temáticas, debido en gran parte ao fin social e carácter non produtivo das iniciativas. As actuacións promovidas nesta categoría centráronse en crear e ampliar servizos, mellorando instalacións dunha residencia para persoas maiores, e centros de día, ampliando e equipando obradoiros e centros con servizos para sectores da poboación con necesidades especiais ou creando aulas de informática para facilitar o acceso a internet á poboación rural. 11

15 Destaca tamén o apoio a instalacións e mellora de refuxios e recollida de animais, un servizo demandado e necesario para o territorio. Promoción económica e diversificación A Promoción económica aparece como o segundo eixo temático en número de actuacións cun 24,1%, aínda que no que respecta ao investimento público contou cunha proporción menor, un 16,2%. Ao contrario que as actividades de Benestar e servizos á poboación, estes proxectos teñen un menor aporte de fondos públicos por proxecto, debido ao carácter produtivo dos expedientes. A maior parte destes proxectos desenvolvéronse durante a segunda convocatoria de axudas ( ), contando cun límite de axuda por expediente de Sinalar a contribución do Programa na posta en marcha de pequenas iniciativas e microempresas orientadas á prestar servizos inexistentes no medio rural, empresas de estética, estudos de fotografía, clínica veterinaria, protésicos dentais, pastelerías e panaderías, fabricación de mobles e carpinterías, clínicas de fisioterapia ou servizos profesionais, a maior parte deles promovidos por emprendedoras, mulleres e mozas. Destacan a promoción para a creación dunha empresa de enerxías renovables que axudará a promocionar este tipo de tecnoloxías no territorio. Ademais, nesta categoría tamén se inclúen as axudas destinadas para a creación dunha microdestilería e unha microcervexería artesanal, e un cateríng ecolóxico e aula de cociña, que contribúen a poñer en valor as producións agrarias da zona. Nesta categoría englóbanse ata 26 proxectos dirixidos a mellorar os sectores produtivos do territorio e para a creación, ampliación e modernización de pequenas empresas en diversos sectores económicos. 4 12

16 2.2. Proxectos promovidos polo GDR Mariñas-Betanzos Medida 431B. Adquisición de capacidades e promoción do territorio Dende a Asociación Mariñas-Betanzos a través desta medida do Programa LEADER ( ) promovéronse un total de 21 expedientes, por un importe total de ,66, sendo as axudas percibidas por AGADER de ,40 e os fondos mobilizados doutras subvencións para estes proxectos ascenderon a ,26. Dentro desta liña de traballo a Asociación promoveu accións para a posta en valor da Vía XX a Per Loca Marítima nas Mariñas Coruñesas, editou un vídeo promocional, deseñou a imaxe corporativa e puxo en marcha unha aplicación para móbiles para a Reserva de Biosfera, promovendo a conservación da biodiversidade mediante a edición de materiais divulgativos e a organización de obradoiros e actividades, facendo tamén seminarios de promoción dos produtos do territorio (viño da terra, variedades locais de horta, lúpulo ou froiteiras), de agricultura ecolóxica, de cooperativismo e emprendemento verde, enerxías renovables e de marcas de calidade. ACTIVIDADES Accións e material promocional Xornadas e seminarios técnicos Plan Alimentario e fomento da agroecoloxía Material de sensibilización ambiental Adquisición de capacidades e promoción territorial Divulgación Programa LEADER. Asistencia Feiras Estudo: Posta en valor da vía XX a Per Loca Marítima nas Mariñas Coruñesas Difusión das actividades da Asociación Mariñas Betanzos na promoción do territorio Difusión da estratexia de desenvolvemento do Grupo. Asistencia a Feiras Edición material de promoción: Vídeo Territorio Mariñas Betanzos Creación da imaxe corporativa da Reserva de Biosfera MCeTM Accións formativas sobre as Reservas de Biosfera e adquisición de capacidades Xornadas técnicas sobre Desenvolvemento Rural Xornadas técnicas e seminarios sobre desenvolvemento rural e accións divulgación Xornadas técnicas e actividades no ámbito territorial Mariñas Betanzos Xornadas técnicas e actividades no ámbito territorial Mariñas Betanzos II Xornada sobre biomasa, rede natura e paisaxe agraria vitícola Xornadas técnicas Mariñas Betanzos III Diagnose actual do sistema alimentario do territorio Mariñas Betanzos Actividades para o fomento da agroecoloxía Estudio para a mellora de oportunidades de emprego a través da xestión sostible Obradoiro sobre biodiversidade no territorio da Asociación Mariñas Betanzos Deseño e edición dunha guía sobre a biodiversidade na Reserva de Biosfera MCeTM Deseño dunha aplicación (APP) para móbiles sobre biodiversidade 13

17 Posta en valor do patrimonio ambiental do territorio de Mariñas-Betanzos Con esta iniciativa a Asociación buscaba promover e avaliar a ampliación de espazos naturais protexidos mediante a figura de Espazo Natural de Interese Local (ENIL), e desenvolver unha estratexia para a loita contra especies exóticas invasoras no seu territorio, con medidas de prevención, divulgación, control e lexislación. Mediante este proxecto estudouse a posta en marcha de 8 espazos como ENIL, que abranguen un total de 285,2 ha do ámbito territorial da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo. A declaración dos mesmos suporá unha importante iniciativa para a protección e xestión de áreas de valor, establecendo importantes sinerxías coa rede de espazos protexidos existente na actualidade dentro da Reserva. No que se refire á loita contra as especies exóticas invasoras, considérase un dos traballos prioritarios dentro do GDR e da Reserva de Biosfera, tratando de combater o grave problema ambiental que están provocando. Esta iniciativa contou coa participación dos axentes involucrados na problemática e buscou actuar dende múltiples enfoques: Prevención, divulgación e concienciación: elaboración de materiais didácticos e formativos tratando de sensibilizar e involucrar á poboación na iniciativa. Para elo, deseñouse a exposición itinerante sobre as principais especies que afectan á Reserva (paneis e láminas e un manual de boas prácticas para a súa eliminación) Control e erradicación: eliminación de Cortaderia selloana nunha superficie de m 2. Esta iniciativa serviu como traballo piloto para a avaliación da efectividade dos métodos de control. Normativa, lexislación e cooperación: reunións cos axentes afectados na loita contra especies invasoras (administracións, grupos ambientalistas e técnicos) para definir una estratexia de futuro. A inversión total realizada neste proxecto foi de ,38, contando cunha axuda do Programa LEADER de ,97 e unha aportación de fondos propios de 2.462,41.

18 Viveiro de industrias agroalimentarias na Reserva de Biosfera MCeTM O obxectivo foi a posta en marcha de instalacións para favorecer a incorporación de emprendedores á agroindustria. Aséntase no coñecemento, grazas ao traballo diario, das principais necesidades dos emprendedores para poder materializar as ideas pretendidas. Para o sector da industria agroalimentaria, destacan as dificultades de acceso a infraestruturas de produción que cumpran coa lexislación urbanística e hixiénico-sanitaria en base a inversións moderadas. Con esta finalidade, se desenvolveu un proxecto consistente no acondicionamento dunha nave de 268 m 2 na parroquia de Iñás e cedida polo concello de Oleiros, de modo que a incorporación á mesma por parte de actividades agroalimentarias vinculadas ao territorio sexa inmediata e exenta de boa parte das necesidades de inversión iniciais. O proxecto supuxo unha inversión total de ,47, contando cunha axuda do Programa LEADER de ,41 e con fondos propios de 7.015,06. Viveiro de emprendemento hortícola na Reserva de Biosfera MCeTM Buscábase con este proxecto a posta en marcha dunhas instalacións para favorecer a incorporación de persoas emprendedoras á produción hortícola ecolóxica. A maior dificultade de entrada no sector e o acceso a terreos de produción así como a inversión necesaria para o establecemento de estruturas de produción baixo cuberta. Baixo estas premisas, se ten posto en marcha o acondicionamento agronómico dunha parcela de 1,93 ha no lugar de O Campamento, parroquia de Iñás (concello de Oleiros). Os primeiros traballos consistiron na inscrición da parcela no Consello Regulador da Agricultura Ecolóxica de Galicia (CRAEGA). Posteriormente, ademais dos traballos agrícolas (laboreo, abonado, emenda caliza), se dotou á parcela de acometida eléctrica, captación de auga a través de sondaxe vertical, melloras na accesibilidade, peche e instalación de dous invernadoiros túnel cunha superficie total baixo cuberta de 850 m 2. A iniciativa tivo un investimento total de ,31, sendo ,90 aportados mediante unha axuda do Programa LEADER e 8.078,41 de fondos propios. 15

19 Proxectos de cooperación con outros territorios A Asociación Mariñas Betanzos dende o ano 2009 participou como socia en proxectos de cooperación financiados polo Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medio ambiente, que desenvolveu con outros Grupos de Desenvolvemento Rural do territorio español. Este tipo de iniciativas axudaron a crear colaboracións entre grupos que motivaron o traballo en rede e que moitas das aprendizaxes e experiencias foran compartidas entre diferentes territorios, identificando novas liñas de traballo. Rede de espazos ambientalmente competitivos (2009) Con esta iniciativa buscábase mellorar o coñecemento da biodiversidade nos territorios de actuación, como base para deseñar estratexias de valorización centradas no medio ambiente, os produtos artesanais e o turismo. Neste proxecto foi identificado o interese en traballar por unha Declaración de Reserva de Biosfera. Novos Horizontes. Cultivando oportunidades ( ) Neste proxecto impulsáronse iniciativas de emprego a través da posta en valor de terras agrarias, mediante a recuperación dos cultivos tradicionais e variedades locais, e o fomento de novas producións. Iniciativas rurais de emprego (2011) Este proxecto permitiu o Deseño dun Plan Estratéxico na incorporación de activos nas actividades ligadas ao sector agroforestal. Calidade Agroalimentaria. Sinais de identidade ( ) O obxectivo deste proxecto foi aumentar a competitividade das pemes agroalimentarias mellorando a calidade e buscando que as producións agroalimentarias sexan unha marca de identidade para os territorios rurais. Territorios Rurais Comprometidos na loita contra o cambio climático ( ) Contribuír á redución das emisións de CO2 nos territorios participantes, buscando que os Grupos de Desenvolvemento Rural funcionen como Oficinas de Loita Contra o Cambio Climático foi a idea central deste proxecto de cooperación. Traballouse en eficiencia enerxética, enerxías renovables, mobilidade sostible, xestión de residuos e emprego verde. Os grupos que participaron nesta iniciativa crearon a Asociación Territorios verdes frente al cambio climático, co obxectivo de traballar e promover accións que aproveiten as experiencias aprendidas. Rede asturgallega de industrias agroalimentarias ASGAIA ( ) O obxectivo final do proxecto foi a implantación de plans de innovación nas industrias agroalimentarias adaptados ás necesidades de cada empresa, permitindo mellorar a competitividade, elaborándose unha guía sobre as producións agroalimentarias do territorio.

20 3. Valoración do Programa LEADER por parte dos axentes participantes Na busca de coñecer en detalle as opinións e puntos de vista dos diversos axentes que participaron no Programa LEADER Mariñas-Betanzos ( ), elaboráronse tres tipos de enquisas anónimas destinadas a: membros da Xunta Directiva da Asociación; promotores de proxectos; Concellos e técnicos de emprego municipais. O resume dos resultados presentarase a continuación Promotores O número de promotores que participaron no cuestionario foron o 38,8% do total dos existentes ao longo do Programa LEADER A maioría dos participantes (51,5%) coñeceron a existencia do Programa LEADER, mediante o contacto ou intervención doutras persoas, sendo o Concello (18,2%), o anterior Programa PRODER (12,1%) e outras vías (12,1%) fontes menos frecuentes. Gran parte destes promotores consideran que o proceso a seguir para tramitar a axuda resulta Complexa ou Moi complexa (39,4 e 33,3% respectivamente), aínda que cabe sinalar que era a primeira tramitación dunha axuda por parte dun 42,4% dos enquisados e que só un 24,2% tivo que acudir a unha asesoría para a realización dos trámites. De todas formas, compróbase como é precisa unha simplificación dos procesos administrativos para axilizar as axudas e favorecer a participación de persoas interesadas. Existe un alto nivel de satisfacción no que respecta ao GDR, no grao de proximidade con respecto a outras administracións (un 63,6% considérana Boa ou Excelente), na Información recibida e apoio do GDR para a tramitación das axudas e na Resolución das dúbidas xurdidas ao longo do proxecto (o 69,7% dos enquisados opinan que foi Bo ou Moi bo). No que se refire ao traballo de AGADER na resolución dos trámites, tamén existe un alto porcentaxe que o considera Bo ou Moi bo (un 60,6% dos enquisados), aínda que unha parte importante dos participantes opinan que este traballo é mellorable ou moi mellorable (24,2 e 6,1% respectivamente). Esta opinión é similar á que efectúan no que se refire ao pagamento das axudas, onde un 57,6% o consideran normal e Rápido e un 33,3% opinan que foi Lento ou Moi lento. Con respecto á porcentaxe de axuda recibida, existe unha maioría de promotores que opinan que debería de ser maior (54,5%), fronte a un 39,4% que a ven suficiente para as necesidades do seu proxecto. Existe unha gran maioría (un 81,9%) que considera que a axuda LEADER lle facilitou a viabilidade da súa iniciativa e que lle axudou a sosterse ou a mellorar. Esta proporción mantense con respecto aos promotores que estarían interesados en volver a pedir a axuda (un 84,8%) unha vez coñecido todo o proceso necesario, o que é indicativo da gran importancia que tiveron este tipo de subvencións para os proxectos e o apoio fundamental para a posta en marcha de iniciativas empresariais. Importancia da axuda na viabilidade do proxecto A valoración global que fan os promotores con respecto da Asociación Mariñas-Betanzos é de maneira xeral como Boa ou Moi boa (o 84,9%), considerándoa como Mala só o 3% dos enquisados. Ademais a gran maioría (o 87,9%) consideran a declaración do territorio como Reserva de Biosfera pola UNESCO pode ser unha oportunidade para o emprendemento. 17

21 Fondos asignados ao Programa LEADER segundo os técnicos de emprego municipais Xunta Directiva da Asociación Mediante os cuestionarios realizados aos membros da Xunta Directiva púidose comprobar que existe unha idea xeral de que o Programa LEADER, tanto a nivel xeral como dentro da estratexia de Mariñas-Betanzos, é unha Boa ou Moi boa ferramenta para o desenvolvemento rural (un 64,3%), aínda que existe un 28,5% que opinan que se debería de modificar e mellorar no futuro. Ademais opinan que os proxectos apoiados dende o GDR foron Axeitados (85,7%) con respecto da estratexia inicial e tiveron un grado de innovación correcto (78,5%), aínda que existe unha parte importante da mesma (un 42,8%) que consideran que os fondos dedicados ao grupo por parte de AGADER son Insuficientes. No que se refire a sectores clave no territorio, apréciase de maneira xeral que o impacto do Programa LEADER foi Axeitado ou Bo no eido agrario e forestal e no medio ambiente (o 71,3% e o 78,5 respectivamente). A participación da Xunta Directiva no desenvolvemento do Programa foi Favorable, considerando a gran maioría que a frecuencia das reunións son Correctas e Axeitadas (92,9%), que a as ideas e propostas realizadas son aproveitadas e incorporadas correctamente (85,7%) á estratexia do GDR e que a información facilitada polo equipo técnico aos membros de Xunta Directiva foi Axeitada (85,7%). Con respecto ao funcionamento do GDR, dende a Xunta Directiva considérase de maneira Moi Positiva a cooperación realizada con outros grupos en proxectos e redes de desenvolvemento rural (92,9%), a capacidade para mobilizar fondos doutras liñas de axuda e a dinamización doutros proxectos (78,6%), a accesibilidade do equipo técnico (85,8%) e a información facilitada pola Asociación ao público en xeral (78,6%) Concellos e técnicos de emprego municipais As enquisas realizadas aos técnicos municipais de emprego buscaron coñecer as opinións dos axentes que están en contacto directo cos emprendedores a nivel municipal. De maneira global, os técnicos consideran o Programa LEADER como un instrumento que contribúe ao desenvolvemento rural, tanto de forma xeral como no que se refire ao seu concello. En concreto un 72,8% opinan que é unha Boa ferramenta, mentres que un 27,3% aprecian que debería de Modificarse para obter mellores resultados. A gran maioría dos enquisados (81,9%) estiman que a adecuación dos proxectos apoiados dentro do Programa no seu concello foi Axeitado, aínda que creen que os fondos destinados ao Programa foron Insuficientes. Por outra parte, existe igualdade entre os que aprecian que o número de empregos creados ao abeiro destas axudas foi axeitado (45,5%) e os que opinan que foron insuficientes (45,5%). A maior parte dos técnicos (72,7%) consideran correcto o grao de Innovación dos proxectos promovidos. Ademais existe unha opinión xeneralizada de que o impacto do Programa LEADER sobre os proxectos do sector agrario e forestal e o medio ambiente foron axeitados (o 81,8 e 72,7%, respectivamente). A opinión dos técnicos respecto á contribución do GDR á dinamizar o seu concello é maioritaria, xa que o 90,9% dos enquisados ven no grupo un apoio para os emprendedores e no desenvolvemento e promoción de novos proxectos. No que se refire á Reserva de Biosfera, existe unanimidade á hora de considerala un aliciente para abrir novas oportunidades de emprendemento no territorio.

22 4. Fichas dos proxectos Liña 411. Dinamización do sector agrario e forestal CONSTRUCIÓN E POSTA EN MARCHA DUNHA EXPLOTACIÓN. CENTRO DE PRODUCIÓN E DISTRIBUCIÓN DA RAZA GALIÑA PIÑEIRA Expediente: L Promotor: Fundación ACIVEGA Concello: Abegondo Investimento: ,30 Contía subvención: ,44 Emprego: Creación dun posto de traballo dunha muller a tempo completo. Posta en marcha dun centro produtivo para a multiplicación e distribución da raza Galiña Piñeira. Con esta iniciativa recuperase o valor biolóxico e cultural dunha raza de pitas autóctonas de Galicia, sendo a primeira instalación produtora de exemplares de Galiña Piñeira seleccionada. CREACIÓN DUN PUNTO DE VENDA NA EXPLOTACIÓN Expediente: L Promotor: Victor M. Sánchez Concello: Oza - Cesuras Investimento: ,58 Contía subvención: ,26 Emprego: Consolidación do emprego do promotor Adaptación dun local na explotación gandeira para a fabricación artesanal de queixos utilizando o leite que produce. Instalación dun punto de venda de queixos e produtos hortícolas, na propia explotación. RECUPERACIÓN DE GRANXA PARA PRODUCIR LEITE BIOSAUDABLE, UTILIZANDO TÉCNICAS EFICIENTES SOSTIBLES Expediente: L Promotor: Cooperativa Agraria Provincial da Coruña Concello: Miño Investimento: ,77 Contía subvención: ,90 Emprego: Consolidación de 4,7 empregos e creación dun posto de traballo a tempo completo. Recuperación e adaptación dunha explotación gandeira de vacún co obxecto de producir leite biosaudable, coa aplicación de técnicas de aforro enerxético, garantindo o benestar animal e a seguridade alimentaria. Comercialización do leite fresco a través de máquinas expendedoras situadas en diferentes puntos da provincia da Coruña. 19

23 Liña 411. Dinamización do sector agrario e forestal INVESTIMENTOS NO SECTOR AGRARIO PARA A POSTA EN MARCHA DE NOVAS PRODUCIÓNS Expediente: L Promotor: Frutas Geixade, S.C. Concello: Abegondo Investimento: ,22 Contía subvención: ,05 Emprego: Creación de 1,25 empregos. Plantación de kiwis dunha nova variedade non existente en Galicia Soreli. Instalación de invernadoiros para a produción de amorodo das variedades Portolas e San Andrés. MELLORAS EN FÁBRICA DE PENSOS COMPOSTOS PARA ANIMAIS Expediente: L Promotor: El Plantel Comarcal de Betanzos, S.C.G. Concello: Paderne Investimento: ,00 Contía subvención: ,75 Emprego: Consolidación de 11,03 postos de traballo. Ampliación dunha fábrica de pensos compostos para animais, co obxecto de incrementar o rendemento do proceso produtivo, a través dunha nova liña de pesaxe, ensacado e paletizado semiautomática. Montaxe de novos silos de materias primas e instalación de novas tolvas de carga de graneis. AMPLIACIÓN EMPRESA DE SERVIZOS FORESTAIS EN TABEAIO Expediente: L Promotor: José F. Patiño Concello: Carral Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación do emprego dunha persoa autónoma e de10,13 postos de traballo. 20 Compra dunha máquina procesadora co obxecto de reducir os tempos de tala e contribuír a incrementar os servizos e a rendibilidade dos traballos no monte. Mellora nas condicións de seguridade dos empregados e consolidación da empresa.

24 Liña 411. Dinamización do sector agrario e forestal DINAMIZACIÓN DUNHA EXPLOTACIÓN AGRARIA EN VIXOI Expediente: L Promotor: María Herminda Villamizar Concello: Bergondo Investimento: ,66 Contía subvención: ,66 Emprego: Consolidación do emprego da promotora e creación dun posto de traballo a media xornada. Instalación para a produción e comercialización directa de legumes, hortalizas, verduras, millo, plantas mediciñais, aromáticas e culinarias. Variedades tradicionais como repolo de Betanzos, cebola Chata de Miño, tomate e pementos de variedades locais. MODERNIZACIÓN DUNHA EXPLOTACIÓN DE HORTA EN FIGEROA Expediente: L Promotor: José Antonio Garea Concello: Abegondo Investimento: ,51 Contía subvención: 7.469,40 Emprego: Creación do emprego do promotor. Instalación de dous invernadoiros co obxecto de producir variedades tradicionais galegas (cebola e repolo de Betanzos; tomate Negro de Santiago e Abuela de Osedo; leituga de Laracha), utilizando modelos de produción sostibles que manteñan o equilibrio entre a produción e a recuperación do ecosistema. ACONDICIONAMENTO LOCAL PARA EXPOSICIÓN, PUNTO DE VENDA, DEGUSTACIÓN E FORMACIÓN Expediente: L Promotor: Casa Pousadoira, S.L. Concello: Miño Investimento: ,67 Contía subvención: 3.606,20 Emprego: Mantemento emprego promotora. Casa Pousadoira dispón dunha explotación agraria de cultivo de hortalizas e froitas, así coma unha casa de turismo rural. Con esta iniciativa acondicionouse un espazo para adicalo a exposición e venda de produtos agrarios da propia explotación, así como local para catas e degustación de produtos. 21

25 Liña 411. Dinamización do sector agrario e forestal AMPLIACIÓN VIVEIRO MULTIPLICACIÓN DE VARIEDADES TRADICIONAIS NAS ANGUSTIAS Expediente: L Promotor: Pablo López Calviño Concello: Betanzos Investimento: ,42 Contía subvención: ,49 Emprego: Creación dun posto de traballo. Explotación familiar centrada na obtención de semente e plántulas de horta para a súa distribución por toda Galicia. Ampliación dos viveiros actuais co obxecto de potenciar a produción de plantón de variedades tradicionais como a cebola e o repolo de Betanzos, entre outras. AMPLIACIÓN ACTIVIDADE SERRADOIRO EN CARRAL Expediente: L Promotor: Andrés Seoane Villaverde Concello: Carral Investimento: 6.854,26 Contía subvención: 2.619,26 Emprego: Consolidación do emprego dunha persoa autónoma e 3,74 postos de traballo. Serradoiro tradicional ubicado no Concello de Carral, que ten como actividade a compra e tala de madeira. Con esta iniciativa amplíase a actividade do serradoiro, levando a cabo un novo servizo de comercio ao por maior de madeira, colocando o produto en destino para o seu posterior uso. CREACIÓN DE ALMACÉN PARA A CONSERVACIÓN E DISTRIBUCIÓN DE KIWI E FRESA Expediente: L Promotor: Frutas Geixade, S.C. Concello: Abegondo Investimento: ,00 Contía subvención: ,74 Emprego: Creación dun emprego a media xornada e consolidación de dous empregos autónomos e 4,67 postos de traballo. 22 Adaptación dun local para sala de envasado de kiwi e fresa e compra de cámaras frigoríficas para almacenaxe da froita e posterior distribución.

26 Liña 411. Dinamización do sector agrario e forestal NAVE COMPLEMENTARIA Á IMPLANTACIÓN DUN CAMPO DE CEPAS PARA PRODUCIÓN E COMERCIALIZACIÓN DE CASTAÑO HÍBRIDO Expediente: L Promotor: Ivón Dúo Suárez Concello: Cambre Investimento: ,52 Contía subvención: ,27 Emprego: Mantemento emprego promotora. Construción dunha nave e instalacións para produción e comercialización profesional de castaño híbrido, a partir de material de base de reprodución tipo clon. Con esta iniciativa estase apoiando a recuperación e a produción de castiñeiros no territorio. MICRO DESTILERIA ARTESANAL EN CAMBRE Expediente: L Promotor: Vanagandr Destilerías, S.L. Concello: Cambre Investimento: ,88 Contía subvención: ,32 Emprego: Creación dun emprego autónomo. Acondicionamento dunha nave e compra de equipamento para creación dunha nova empresa no Concello de Cambre que ten como actividade a destilación de espirituosos de alta calidade e de gama premium, así como marcas brancas de produción propia. Esta entidade tamén presta servizos de destilados e fabricación de licores artesanais. Ten lanzado a súa propia marca de Xenebra. AMPLIACIÓN EMPRESA DE COMERCIO AO POR MAIOR DE MADEIRA Expediente: L Promotor: José Manuel Maceira Sanmartín Concello: Irixoa Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación dun emprego autónomo e de 4 postos de traballo. Consolidación dunha empresa de tala e venda de madeira no monte, a través da compra dunha procesadora forestal de maior potencia para ampliar a súa actividade ao mesmo tempo que contribúe a dinamizar as explotacións forestais. 23

27 Liña 411. Dinamización do sector agrario e forestal AMPLIACIÓN ACTIVIDADE DA COOPERATIVA DE LÚPULO DE GALICIA Expediente: L Promotor: Lúpulo Tecnoloxía de Galicia, S.C.G. Concello: Abegondo Investimento: 7.900,00 Contía subvención: 3.035,18 Emprego: Consolidación dun emprego autónomo e de 0,87 postos de traballo. Lutega é unha cooperativa que ten como actividade á plantación, transformación e comercialización de lúpulo. Con esta iniciativa introdúcense novas técnicas de corte, a través da compra dunha máquina cortadora de lúpulo, para producir novas variedades de lúpulo (Perle Sladek, Cascade, Merkur). AMPLIACIÓN EMPRESA FORESTAL EN ASPRA Expediente: Nº L Promotor: Andrés Seoane Villaverde Concello: Carral Investimento: ,50 Contía subvención: ,75 Emprego: Consolidación dun emprego autónomo e de 5,51 postos de traballo Adquisición dun remolque con grúa para cargar e transportar a madeira do monte ao serradoiro. A diversificación de actividades deste promotor (serradoiro, limpeza de montes, limpeza de ríos e cauces) contribúe a que se consolide esta empresa no territorio así como os postos de traballo. AMPLIACION EMPRESA DE CULTIVO DE LÚPULO NA COMARCA MARIÑAS BETANZOS Expediente: L Promotor: Lúpulo Gallego, S.L. Concello: Betanzos Investimento: ,58 Contía subvención: 4.011,36 Emprego: Mantemento dun emprego Compra dunha máquina peladora necesaria para a preparación do lúpulo. Con esta iniciativa facilitarase o pelado da flor, sendo o principal destino deste lúpulo xa transformado o sector cervexeiro. 24

28 Liña 411. Dinamización do sector agrario e forestal ADAPTACIÓN DO LOCAL PARA A COMERCIALIZACIÓN DOS PRODUTOS DUNHA EXPLOTACIÓN AGRARIA EN BERGONDO Expediente: L Promotor: José V. Grela Ramos Concello: Bergondo Investimento: 2.974,40 Contía subvención: 1.041,04 Emprego: Mantemento emprego do promotor. Adaptación dun local e compra de equipamento para a comercialización dos produtos dunha explotación agraria en Bergondo. LOCAL PARA ALMACENAXE DE PLANTAS DE VIVEIRO PARA A SÚA COMERCIALIZACIÓN Expediente: L Promotor: Mª Carmen García Fiaño Concello: Carral Investimento: ,06 Contía subvención: ,30 Emprego: Mantemento emprego da promotora. Adaptación dun local para almacenaxe e embalaxe da produción dun viveiro de planta ornamental, co obxecto de mellora a comercialización do produto e a rendibilidade do viveiro. INCORPORACIÓN NOVA TÉCNICA DE PRODUCIÓN NO SECTOR GANDEIRO Expediente: Nº L Promotor: Manuel A. Candamio Folgar Concello: Irixoa Investimento: ,00 Contía subvención: 5.925,00 Emprego: Mantemento emprego do promotor. Incorporación dunha nova técnica de produción non existente no territorio de Mariñas Betanzos. Compra dunha máquina de arrimado da alimentación, facilitando a inxesta de alimentos ao mesmo tempo que se incrementa a produción da explotación. 25

29 Liña 411. Dinamización do sector agrario e forestal PLANTACIÓN DE AGUACATES EN AS MARIÑAS Expediente: L Promotor: Lúpulo Gallego, S.L. Concello: Abegondo Investimento : ,58 Contía subvención: 6.412,23 Emprego: mantemento dun emprego Nova Explotación de aguacates no territorio Mariñas Betanzos. Plantación dunha finca de metros en Abegondo de aguacates, variedade Hass Patron Dusa, así como sistema de rega. 26

30 Liña 412. Mellora medioambiental e do contorno rural RESTAURACIÓN DE RÍOS DE LAVAR E MANANCIAIS. Expediente: L Promotor: Concello de Oleiros Concello: Oleiros Investimento: ,96 Contía subvención: ,88 O obxectivo desta iniciativa municipal foi recuperar oito mananciais e ríos de lavar ubicados nos núcleos de poboación de A Gándara, O Espiñol, O Batán, O Couto, Lóngora (Vista Alegre), Vilanova, Broño e Aba, coa finalidade de permitir o desfrute e aproveitamento da auga, así como recuperar o patrimonio cultural ligado aos cauces fluviais. REXENERACIÓN E PROTECCIÓN DA FRAGA DO VINTE Expediente: L Promotor: Concello Oza Cesuras Concello: Oza - Cesuras Investimento: ,00 Contía subvención: ,10 Iniciativa municipal consistente na posta en valor e conservación do entorno natural da Fraga do Vinte, a través da rexeneración das árbores degradadas, carballos con máis de cen anos de antigüidade. Destacar o valor etnográfico, social e paisaxístico deste entorno. Na Fraga celébrase unha das feiras máis importantes de gando da comarca o dia vinte de cada mes. REXENERACIÓN AMBIENTAL E ADECUACIÓN DO MONTE DA ESPENUCA Expediente: L Promotor: Fundación Fragas do Mandeo Concello: Coirós Investimento: 7.353,56 Contía subvención: 6.838,76 Rexeneración ecolóxica e paisaxística dun bosque autóctono pluriespecífico nunha parcela no Monte da Espenuca, popular miradoiro na Reserva da Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo e adecuación do mesmo para que poida ser visitable. Os terreos foron cedidos á entidade de Custodia do Territorio Fragas do Mandeo polo Concello de Coirós. 27

31 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida PAPELERÍA E NOVOS SERVIZOS DE FOTOCOPIADORA Expediente: L Promotor: Mónica Boedo Concello: Oza-Cesuras Investimento: ,52 Contía subvención: ,23 Emprego: Creación do posto de traballo da promotora. Creación da tenda Cousos I Cousas, co obxecto de prestar servizos de fotocopiadora non existentes en Oza. Como complemento fará venta de prensa, revistas, papelería, material de oficina e outros servizos complementarios. AMPLIACIÓN E MODERNIZACIÓN DE EMPRESA DE SERVIZOS NO MEDIO RURAL Expediente: Nº L Promotor: Sergio Ares Concello: Cambre Investimento: ,07 Contía subvención: ,46 Emprego: Consolidación emprego do promotor. Ampliación dunha pequena empresa especializada na prestación de servizos no medio rural, centrándose no sector forestal, limpeza de montes, recollida de lodos, rozas, regos, etc. A través da compra dun novo tractor, creará unha nova liña de negocio no sector forestal, limpeza de montes, roza e recollida de lodos en en canteiras, tanto a particulares como a empresas ou entidades da comarca. CREACIÓN EMPRESA INTEGRAL DE TURISMO E SERVIZOS DE OCIO Expediente: L Promotor:MundoOcio Eventos, S.L. Concello: Culleredo Investimento: ,07 Contía subvención: ,46 Emprego: Consolidación emprego do promotor. Creación dunha nova empresa, que oferta paquetes globais aos centros educativos relacionados con actividades extraescolares, viaxes culturais, actividades no medio rural, de animación infantil, xogos infantís e tradicionais galegos, entre outros. 28

32 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN REFUXIO DE ANIMAIS Expediente: L Promotor: Asociación Gatocán Concello: Coirós Investimento: ,19 Contía subvención: ,21 Emprego: Creación de 2,5 postos de traballo, consolidando 0,06 empregos. Proxecto non produtivo, consistente na ampliación das instalacións que a Asociación Gatocan ten no Concello de Coirós. Esta Asociación dedícase a recoller animais abandonados e con esta iniciativa amplía o seu servizo de recollida a outros concellos da comarca, que manifestaron o interese en contar con este servizo. AMPLIACIÓN PARA A MELLORA E XESTIÓN DUN ALMACÉN DE PINTURAS Expediente: L Promotor: Pinturas Proinde, S.L. Concello: Cambre Investimento: ,47 Contía subvención: ,37 Emprego: Creación dun posto de traballo, consolidando 6,9 empregos. Empresa ao por maior de pinturas en funcionamento dende o ano 1995, que decidiu ampliar as súas instalacións coa construción dunha nova nave destinada ao almacenamento e mellora loxística da empresa, reducindo polo tanto os custos de transporte e os de aprovisionamento. Destacar a instalación de paneis solares e un sistema de iluminación de última xeración Microled. AULA DE INFORMÁTICA NO CENTRO CULTURAL DE CAMBÁS Expediente: L Promotor: Consello de Anciáns Alto Xestoso Concello: Aranga Investimento: ,57 Contía subvención: ,27 Funcionando dende o ano 2000 foi o primeiro órgano destas características legalmente constituído en Galicia. Contribúe ao desenvolvemento integral das persoas, programando actividades destinadas ás persoas maiores. Dende o ano 2008 está incorporado ao programa experimental UNED Sénior en colaboración co Centro Asociado de A Coruña. Proxecto non produtivo consistente en acondicionamento de local e equipamento para aula de informática. 29

33 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida NOVA ESCOLA INFANTIL EN A LAGOA - MAIANCA Expediente: L Promotor: Concello de Oleiros Concello: Oleiros Investimento: ,06 Contía subvención: ,91 Emprego: Creación de 6 postos de traballo, sendo 3 de mulleres. Acondicionamento dunha antiga escola unitaria, para crear unha escola infantil para 41 nenos e nenas de 0 a 3 anos, a través dunha explotación privada sacada a concurso polo Concello de Oleiros. Este servizo é necesario para a incorporación de pais e nais á vida laboral e conta con métodos didácticos innovadores (educación ambiental, coñecemento das costumes e historia do territorio onde pertencen, ensino da reciclaxe ). AMPLIACIÓN E MODERNIZACIÓN SERVIZOS NO SECTOR FORESTAL Expediente: L Promotor: José Manuel Cabana Concello: Oleiros Investimento: ,46 Contía subvención: ,44 Emprego: Consolidación de 1,96 empregos. Ampliación e modernización dunha pequena empresa dedicada a realizar traballos forestais, tales como desbroce de montes e fincas, podas e clareos. Coa compra da nova maquinaria, amplía a súa actividade, realizando traballos previos para plantacións forestais e compra, corta, astilado e venta de madeira ao por maior. Prestación dun novo servizo de coidado e rexeneración forestal, así como a recollida de biomasa para utilizar como combustible. 30 AMPLIACIÓN E MODERNIZACIÓN SERRADOIRO DE MADEIRA Expediente: L Promotor: Hermanos García Rocha, S.L. Concello: Oza - Cesuras Investimento: ,10 Contía subvención: ,58 Emprego: Consolidación de 30 postos de traballo. O serradoiro Hermanos García Rocha, S.L. leva en funcionamento dende o ano Esta empresa de carácter familiar dedícase á compra e transformación de madeira. Nos últimos anos ten emprendido un proceso de ampliación e modernización das instalacións para incrementar o valor engadido das producións do monte. Os investimentos foron para a construción dunha nave para almacenamento, acopio e clasificación da madeira, permitindo así ofrecer produtos de maior calidade e homoxeneidade.

34 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida CREACIÓN DE PERRUQUERÍA E ESTÉTICA NOS CAMPÓS Expediente: L Promotor: Lucía Santiso Concello: Cambre Investimento: ,88 Contía subvención: 7.523,01 Emprego: Creación emprego de dúas mulleres. Creación da Perruquería e Estética LUSS, a través da adaptación e equipamento dun local no núcleo dos Campóns (Cambre), para a prestación dun servizo non existente ata agora neste núcleo de poboación. MODERNIZACIÓN CAMPING AGUIAR Expediente: L Promotor: Isabel Pulido Concello: Bergondo Investimento: ,87 Contía subvención: ,00 Emprego: Creación do posto de traballo dunha muller. Cámping Aguiar, entidade que leva en funcionamento máis de 25 anos na parroquia de Moruxo, é un cámping familiar con 32 parcelas en terraza. Coa axuda do Programa LEADER melloráronse os servizos comúns (sanitarios, almacéns, lavandería, xardín..) así como a creación de novos servizos tales como instalacións de aparcabicis, local para información turística, punto de venta de produtos artesanais e gastronómicos, entre outros. MODERNIZACION FÁBRICA DE MADEIRAS Expediente: L Promotor: Vales Coruña, S.L. Concello: Aranga Investimento: ,55 Contía subvención: ,67 Emprego: Creación de dous postos de traballo e consolidación de 63,87 empregos. Portas Vales, traballa na fabricación de portas de madeira dende principios dos anos noventa, estando situada nun dos concellos máis rurais do territorio de Mariñas Betanzos. Coa axuda do LEADER instala unha caldeira de aceite térmico, sistema de transporte neumático, silo e alimentación caldeira e un Sistema de Aproveitamento de Residuos, co obxecto de diminuír o custe enerxético da empresa. 31

35 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida MELLORAS DE LOCAL PARA AMPLIACIÓN DE NOVOS SERVIZOS Expediente: L Promotor: Cruz Vermella Española Concello: Betanzos Investimento: ,28 Contía subvención: ,30 Emprego: Consolidación de 1,5 empregos. Nun local cedido de forma gratuíta polo Concello de Betanzos, prestan novos servizos de carácter gratuíto á poboación, tales como, Plan de socorro e emerxencias; Plan de intervención social; Programa PASEA (envellecemento activo); Servizo de apoio socioeducativo á infancia de colectivos en risco de exclusión; Servizos de reforzo educativo a nenos de etnia xitana e servizos de información integral ao inmigrante. A axuda do LEADER foi destinada a adaptar e equipar o novo local. AMPLIACIÓN CENTRO DE DÍA CON ZONA DE INTERVENCIÓN MULTISECTORIAL E ZONA INTERACTIVA Expediente: L Promotor: ASPANAES Concello: Culleredo Investimento: ,19 Contía subvención: ,66 Emprego: Consolidación de 124,22 empregos. ASPANAES, entidade privada, sen ánimo de lucro e declarada de Utilidade Pública ten como misión mellorar a calidade de atención e servizos dirixidos ás persoas con TEA e as súas familias, facilitando e potenciando o seu desenvolvemento integral. No Centro de Día que ten en Castelo, ampliou os seus servizos instalando unha zona de intervención multisectorial; un taller agrícola con invernadoiro para impartir aos alumnos clases de xardinería. Estas actividades son de carácter gratuíto para os usuarios. 32 AMPLIACIÓN CAMPO DE GOLF EN LARÍN Expediente: L Promotor: Hércules Club de Golf, S.A. Concello: Arteixo Investimento: ,08 Contía subvención: ,27 Emprego: Creación de dous empregos de mulleres e consolidacion dun emprego a media xornada. O Hércules Club de Golf naceu a mediados do ano 1996, debido á iniciativa dun grupo de seguidores deste deporte. Con esta axuda amplían a 18 buratos para cubrir a demanda existente actualmente. Renovan os vestiarios e compran maquinaria para o mantemento do campo. Nos novos ocos deste campo, realizáronse plantacións de árbores autóctonas e para mellorar a eficiencia enerxética instaláronse paneis solares e luminarias de baixo consumo.

36 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida IMPLANTACIÓN PLATAFORMA DE COMUNICACIÓN EN DISTRIBUIDORA DE ALIMENTACIÓN Expediente: L Promotor: Vázquez Carballosa, S.L. Concello: Sada Investimento: ,00 Contía subvención: 9.460,26 Emprego: Creación do emprego de dúas mulleres. Empresa de distribución de bebidas e alimentación dentro da rede HORECA, crea un novo departamento para complementar a actividade comercial que realiza, con novos canais de venta, sendo pioneira na provincia da Coruña coa instalación deste servizo de televenta. Tense creado unha plataforma de comunicación con software libre. REFORMA DE PAVILLÓN PARA PERSOAS CON PARÁLISE CEREBRAL Expediente: L Promotor: ASPACE Concello: Sada Investimento: ,15 Contía subvención: ,00 Emprego: consolidación de 68,37 empregos. Creación dun centro integral de alumnos con parálise cerebral, mediante a remodelación dun pavillón da asociación ASPACE, na parroquia de Osedo. Actualmente non existe na provincia da Coruña ningún centro público ni privado que preste servizos e tratamentos de atención integral a persoas con parálise cerebral. AMPLIACIÓN EMPRESA DEDICADA AO COMERCIO AO POR MAIOR Expediente: L Promotor: Yañez Ferretería, S.L. Concello: Aranga Investimento: ,46 Contía subvención: ,75 Emprego: Consolidación de 2,7 empregos. Este negocio que leva funcionando máis de 30 anos en Aranga, está rexentado actualmente por dúas persoas novas. Dedícase á venta de material agrícola e subministro para o medio rural ao por maior. Coa axuda do LEADER modernizaron as súas instalacións, cunha importante mellora tecnolóxica e aforro enerxético, usando luminarias de baixo consumo e un sistema de bomba de calor. 33

37 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN EMPRESA FORESTAL EN ASPRA Expediente: L Promotor: Andrés Seoane Villaverde Concello: Carral Investimento: ,29 Contía subvención: ,68 Emprego: Consolidación de 3 empregos. Serradoiro situado na parroquia de Carral, que amplía as súas actividades a través da compra dun tractor-grúa para realizar servizos de limpeza nas marxes dos ríos e desbroces nos montes. CREACIÓN DE CARPINTERÍA EN CAÑÁS Expediente: L Promotor: Carpintería Vista Real, S.L. Concello: Carral Investimento: ,00 Contía subvención: 6.071,38 Emprego: Creación dun posto de traballo. Adquisición de nova maquinaria, para a fabricación de portas e fiestras de madeira, cunha prestacións tecnolóxicas innovadoras que permiten ofrecer un novo servizo e poder competir no mercado. MODERNIZACIÓN CARPINTERÍA EN ANS Expediente: L Promotor: Carpintería A Meedeira, S.C. Concello: Carral Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: consolidación de tres postos de traballo. Adquisición de nova maquinaria, para a fabricación de portas e fiestras de madeira, cunha prestacións tecnolóxicas innovadoras que permiten ofrecer un novo servizo e poder competir no mercado. 34

38 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN EMPRESA PROTÉSICO DENTAL Expediente: L Promotor: Oscar Brandariz Concello: Carral Investimento: ,00 Contía subvención: 5.162,40 Emprego: Consolidación de 1,75 empregos. Autónomo que traballa no Concello de Carral, con experiencia na elaboración de próteses dentais, compra nova maquinaria a través do LEADER co obxecto de ofrecer un servizo de maior calidade e poder ser máis competitivo no seu sector. FABRICACIÓN DE CADROS ELÉCTRICOS ESPECIAIS PARA SUBMINISTRO ENERXÉTICO Expediente: L Promotor: Aplicacións T. Cuadros Eléctricos, S.L. Concello: Coirós Investimento: ,27 Contía subvención: ,04 Emprego: Creación de dous postos de traballo. Creación dunha nova empresa, cunha actividade innovadora no territorio que é a de fabricar e montar cadros eléctricos de distribución, manobra e control, destinado a sistemas industriais, automatización, coxeneración e telefonía entre outros usos. FABRICACIÓN ESTRUTURAS METÁLICAS ESPECIAIS CON EIXO ROTACIONAL PARA PANEIS SOLARES Expediente: L Promotor: Desarrollos Mecánicos Coirós, S.L.U. Concello: Coirós Investimento: ,46 Contía subvención: ,71 Emprego: Creación dun posto de traballo. A súa actividade é a fabricación de estruturas verticais de aceiro reforzado para posterior instalación en centros comerciais, parques públicos, urbanizacións privadas, etc. 35

39 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida MELLORAS EN INDUSTRIA DE PANADERÍA Expediente: L Promotor: María Rocío Mesias Concello: Carral Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación do emprego dunha muller. Compra dun forno de maior capacidade pola panadería Moncho de Herves coa finalidade de consolidar e incrementar a produtividade coa ampliación da produción actual e oferta de novos produtos. MODERNIZACIÓN DE ESTUDO DE FOTOGRAFÍA Expediente: L Promotor: Magus 18-10, S.L. Concello: Abegondo Investimento: 7.543,03 Contía subvención: 2.526,92 Emprego: Consolidación de dous empregos autónomos e un por conta allea. Empresa ubicada no Concello de Abegondo, sendo a súa actividade o deseño e distribución dunha revista promocional de servizos fotográficos, restaurantes, catering, especializada en vodas. Amplía a súa actividade ofertando aos veciños de Abegondo e arredores un servizo de fotografía non existente non municipio. AMPLIACIÓN CARPINTERÍA DE MOBILIARIO INDUSTRIAL E COMERCIAL Expediente: L Promotor: Elmade, S.L. Concello: Culleredo Investimento: ,40 Contía subvención: ,24 Emprego: Consolidación de 19,52 postos de traballo e creación dun emprego. 36 Mellora tecnolóxica e produtiva da carpintería Elmade, S.L. que fabrica mobiliario industrial e comercial, a través da incorporación de maquinaria cun alto nivel tecnolóxico e de automatización. O incremento da demanda sobre todo de grandes clientes, obriga a esta empresa a levar a cabo actuacións de ampliación das súas estruturas para poder competir no mercado actual.

40 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida IMPLANTACIÓN DUNHA EMPRESA DE FABRICACIÓN DE PEZAS DE MADEIRA PARA O SECTOR DA CARPINTERÍA Expediente: L Promotor: Pilar Prado Seoane Concello: Aranga Investimento: ,35 Contía subvención: ,84 Emprego: Creación dun posto de traballo. Creación dunha nova empresa no concello de Aranga, que terá por actividade a fabricación de pezas e elementos de madeira principalmente para o sector da carpintería. MODERNIZACIÓN EMPRESA MADEREIRA EN OZA Expediente: L Promotor: Hermanos García Rocha, S.L. Concello: Oza-Cesuras Investimento: ,97 Contía subvención: ,61 Emprego: Consolidación de 32,36 empregos. Este serradoiro ubicado no Concello de Oza-Cesuras ten como actividade o almacenamento do serrín xerado ao final da cadea de produción. Esta iniciativa consiste na adaptación da nave para creación dun novo produto no serradoiro, que sería a produción de mangos de madeira con materias primas galegas. CREACIÓN EMPRESA DE ENERXÍAS RENOVABLES ESPECIALIZADA EN ENERXÍA EÓLICA Expediente: L Promotor: T Vento Ingeniería Minieólica, S.L. Concello: Sada Investimento: ,29 Contía subvención: 6.243,99 Emprego: Creación dun posto de traballo en réxime autónomos. Posta en marcha dunha empresa de deseño e aplicación de enerxías renovables, especialmente minieólicas en empresas de pequena dimensión en sectores como o agropecuario, industrial e comercial e deste xeito reducir custos de produción. 37

41 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN DE ACTIVIDADES DO CLUB DE TENIS A PEDRALBA Expediente: L Promotor: Club de Tenis A Pedralba Concello: Bergondo Investimento: ,53 Contía subvención: ,86 Emprego: creación dun posto de traballo. Mellora e implantación de novos servizos deportivos, na única asociación deportiva ubicada no núcleo de poboación: pistas cubertas e equipamento de ximnasio. CREACIÓN CLÍNICA VETERINARIA EN ABEGONDO Expediente: L Promotor: Fraga Piñeiro, S.C. Concello: Abegondo Investimento: ,04 Contía subvención: 9.803,56 Emprego: creación dun posto de traballo. Creación dunha clínica veterinaria no Concello de Abegondo, especializada na atención de cans e gatos, ofrecendo ademais servizos de perruquería. CONSTRUCIÓN DE PISTA PARA ACTIVIDADES DEPORTIVAS E CULTURAIS Expediente: L Promotor: Academia de Tenis Galega, S.L. Concello: Cambre Investimento: ,33 Contía subvención: ,32 Emprego: Creación dun posto de traballo e consolidación de 6,76 empregos. Academia de Tenis ubicada na parroquia de Pravio, Concello de Cambre. Con esta iniciativa crearase unha nova pista de tenis para dedicala á organización de competicións federadas e amateur de tenis e padel, así como para impartir cursos de formación a diferentes niveis. 38

42 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN EMPRESA DE SERVIZOS FORESTAIS EN CARRAL II Expediente: L Promotor: Andrés Seoane Villaverde Concello: Carral Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Creación dun posto de traballo. Compra dun tráctor de maior capacidade con grúa destinado á limpeza da madeira dos ríos, mellorando aspectos ambientais de loita contra a erosión, así como de seguridade no traballo. CREACIÓN DE CAMPO DE PITCH AND PUTT Expediente: L Promotor: As Mariñas, Pitch and Putt, S.L. Concello: Paderne Investimento: ,53 Contía subvención: ,19 Emprego: Creación dun posto de traballo. Construción dun campo de Picht and Putt, coa finalidade de ofrecer un servizo deportivo e de ocio non existente no Concello de Paderne. Os investimentos van dirixidos á construción do campo e equipamento do mesmo. AMPLIACIÓN SERRADOIRO EN VILACOBA Expediente: L Promotor: Maderas J. Seoane, S.L. Concello: Abegondo Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: consolidación 16,27 empregos e un autónomo Maderas J. Seoane, S.L. amplía a súa actividade co obxecto de ser máis competitivo no mercado actúal, a través da compra dunha máquina específica para montaxe de palets. Con esta nova máquina incrementa o volume de actividade, contribuíndo á mellora das condicións de traballo dos operarios. 39

43 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN DA ENTIDADE ADICADA A REFUXIOS DE ANIMAIS II Expediente: L Promotor: Asociación Gatocán Concello: Coirós Investimento: ,53 Contía subvención: ,77 Emprego: Consolidación de 2,50 postos de traballo. Ampliación das instalacións do centro de acollida de animais, creando unha gateira para o coidado de gatos e instalación de luminarias. Con este proxecto se cubre unha necesidade social no territorio, influíndo positivamente na calidade de vida dos cidadáns e tamén no benestar dos animais. AMPLIACIÓN ACTIVIDADES SERRADOIRO DE MADEIRAS Expediente: L Promotor: Visecorsa, S.L. Concello: Betanzos Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Creación de dous postos de traballo e consolidacion de 7,56. Esta empresa ten como actividade o comercio ao por maior de viruta para o uso maioritariamente gandeiro. Con este proxecto incrementa as actividades do serradoiro coa incorporación da fabricación de viruta e posta en marcha do serradoiro. Os investimentos van dirixidos á adquisición da maquinaria para a fabricación da viruta e compra dunha caldeira. CREACIÓN DUN CENTRO HÍPICO EL SALGUEIRAL Expediente: L Promotor: Roberto Ares Concello: Carral Investimento: ,07 Contía subvención: ,32 Emprego: Creación do emprego do promotor e dun posto de traballo a media xornada. 40 Adecuación de terreo para creación dun centro hípico en Carral, prestando servizos de formación en equitación; aluguer de cabalos para efectuar rutas de sendeirismo; doma de cabalos e aluguer de caballerizas. Con esta iniciativa implanta tamén un proxecto de hipoterapia para nenos con minusvalías físicas e psíquicas como sistema terapéutico.

44 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida DINAMIZACIÓN E DIVERSIFICACIÓN DO SECTOR AGROFORESTAL. AMPLIACIÓN DE SERVIZOS NO MEDIO RURAL Expediente: L Promotor: Agroforestal Candal, S.L. Concello: Carral Investimento: ,95 Contía subvención: ,42 Emprego: Consolidación dun emprego autónomo e 6,46 postos de traballo. Empresa que ofrece servizos en materia de aproveitamento forestal e agrogandeiro que compra nova maquinaria coas últimas innovacións tecnolóxicas, tanto en eficiencia enérxetica, TICs, seguridade e ergonomía laboral, coa finalidade de mellorar os servizos prestados ás explotacións forestais e agrogandeiras, especialmente no tratamento e procesado de biomasa. AFORRO ENÉRXETICO NA ALIMENTACIÓN DAS EXPLOTACIÓNS Expediente: L Promotor: Cooperativa Cusoviame, S.C.G. Concello: Aranga Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 24,047 postos de traballo e creación dun emprego. Adquisición dun carro mesturador para a realización das racións unifeed nas explotacións agrarias, coa finalidade de optimizar recursos, mellorar as producións e a calidade de vida das persoas que teñen explotacións. AMPLIACIÓN DE RESIDENCIA TERCEIRA IDADE EN BRIBES Expediente: L Promotor: Residencial Bribes, S.L. Concello: Cambre Investimento: ,61 Contía subvención: ,77 Emprego: Creación de dous postos de traballo e consolidación de 12,41 empregos. Centro da terceira idade ubicado na parroquia de Bribes, concello de Cambre que presta servizos de centro de día para 17 persoas e residencia con capacidade para 24 persoas. Con este proxecto constrúe un local anexo para ampliar a residencia para a terceira idade, contando con 16 novas prazas. 41

45 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida CREACIÓN RESTAURANTE DE PRODUTOS DO TERRITORIO E ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS XENTE NO CAMIÑO Expediente: L Promotor: Briga Edicións, S.C. Concello: Abegondo Investimento: ,06 Contía subvención: ,78 Emprego: Creación dun posto de traballo. Creación dun restaurante de produtos locais na casa natal do historiador e artista Alfredo Erias, na parroquia de Presedo, zona de paso dos pelegríns polo Camiño Inglés a Santiago, onde o artista expón as súas obras gráficas. AMPLIACIÓN DA ACTIVIDADE DUNHA EMPRESA DE SERVIZOS AMBIENTAIS Expediente: L Promotor: Nagar, Servizos Ambientais, S.L. Concello: Oza - Cesuras Investimento: ,20 Contía subvención: ,20 Emprego: Consolidación dun emprego autónomo. Empresa ubicada no Concello de Oza - Cesuras que ofrece servizos de silvicultura, de xestión medioambiental para empresas e administracións públicas e servizos de formación en medio ambiente e prevención de riscos laborais. Con este proxecto adapta un local para prestar estes servizos, ademais de ampliar a súa oferta, ofrecendo un novo servizo consistente en asesoramento integral e atención aos propietarios forestais (compra de fincas, plantacións, venda da madeira, elaboración de proxectos, etc.) CREACIÓN MICRO-CERVECEXERÍA ARTESÁN EIRA DA PEREIRA Expediente: L Promotor: Rosario Candela ( Eira Corazón de Orxo ) Concello: Betanzos Investimento: 8.440,83 Contía subvención: 2.954,29 Emprego: Creación do emprego da promotora. 42 Adaptación de local e compra de maquinaria para obradoiro de cervexa artesanal no Concello de Betanzos, que comercializa en circuítos curtos (cervexerías, restaurantes, comercio electrónico, tendas gourmet ). Elabora principalmente cervexa tipo Bitter inglesa, de malta de cebada e de estilo alemán con trigo, coas marcas oito ; e 25/12

46 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida CREACIÓN CLÍNICA FISIOTERAPIA EN OZA DOS RÍOS Expediente: L Promotor: Crisol Fisoteraupeutas, S.C. Concello: Oza Cesuras Investimento: ,84 Contía subvención: 4.563,38 Emprego: Creación de dous empregos autónomos, mulleres. Adaptación de local e compra de equipamento para Clínica de Fisioterapia única en Oza - Cesuras rexentada por dúas mulleres novas fisioterapeutas, que prestan servizos de rehabilitación e readaptación de persoas con lesións osteomusculares por accidentes domésticos, de tráfico e deporte CREACIÓN DE PASTELERÍA TRADICIONAL Expediente: L Promotor: Verónica López Concello: Carral Investimento: 8.602,05 Contía subvención: 2.930,22 Emprego: Creación do emprego da promotora. Adaptación de local na vivenda da promotora, sita en As Travesas, poñendo en marcha un obradoiro/despacho que elabora pastelería tradicional e creativa con ingredientes naturais e nutrientes saudables, baixo pedido previo. CREACIÓN EMPRESA SERVIZOS AGRARIOS EN MORÁS Expediente: L Promotor: Carlos Mallo Concello: Arteixo Investimento: ,98 Contía subvención: ,03 Emprego: creación emprego do promotor. Carlos Mallo é un mozo menor de 30 anos que crea o seu propio emprego como autónomo comprando maquinaria, para ofrecer servizos agrícolas ás explotacións agrarias como servizos de sega, plantación, colleita de forraxes pratenses, ademais de limpeza de montes. 43

47 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN ACTIVIDADE DESEÑO REVISTA PROMOCIONAL SERVIZOS FOTOGRÁFICOS Expediente: L Promotor: Magus 18-10, S.L. Concello: Abegondo Investimento: ,50 Contía subvención: 2.618,20 Emprego: Consolidación de 1,56 empregos. Magus é o único estudo de fotografía ubicado en Abegondo, que amplía a súa actividade comprando equipamento para poder ofertar un vídeo de calidade profesional en varios formatos de fotograma, e contar cunha ampla gama de melloras operativas e de son. CREACIÓN DE SALÓN DE BELEZA EN ABEGONDO Expediente: L Promotor: Lidia García García Concello: Abegondo Investimento: 2.549,14 Contía subvención: 892,20 Emprego: Creación emprego promotora. Lidia García é unha muller menor de 40 anos que oferta un novo servizo no concello de Abegondo, consistente na prestación de servizos de beleza e imaxe (tratamentos faciais e corporais) do que ten unha ampla experiencia. Con esta iniciativa increméntanse os servizos, fixando poboación e facendo máis atractiva a vida no medio rural. AMPLIACIÓN SERVIZOS DE ASISTENCIA DE ANIMAIS Expediente: L Promotor: Asociación Gatocán Concello: Coirós Investimento: ,73 Contía subvención: ,37 Emprego: Creación de 0,25 empregos e consolidación de 2,56 postos de traballo. Adaptación dun local para ofertar un novo servizo de veterinaria para os animais do centro de acollida. A existencia deste servizo no mesmo centro facilitará as tarefas sanitarias e evita os desprazamentos dos animais a clínicas especializadas. Esta iniciativa cubre unha necesidade social no territorio, influíndo positivamente na calidade de vida dos cidadáns e no benestar dos animais. 44

48 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida CATERING ECOLÓXICO E AULA DE COCIÑA Expediente: L Promotor: Leiralonga, S.C. Concello: Carral Investimento: ,08 Contía subvención: 9.052,24 Emprego: Consolidación dos empregos das dúas socias en réxime de autónomos. Leiralonga, S.C., empresa de recente constitución por dúas mulleres menores de 30 anos, que presta servizos de catering a pequena escala. Para poder ofertar o seus servizos a maior escala adaptan un novo local en Carral, comprando o equipamento, para ser a sede do catering ecolóxico. As promotoras dispoñen dunha explotación agraria de onde saen a meirande parte dos produtos ecolóxicos, facendo tamén compost ecolóxico na propia explotación. NOVO EQUIPO DE ANÁLISE PARA MELLORAR O VALOR ENGADIDO DE PRODUCIÓN LÁCTEA Expediente: L Promotor: Laboratorio Interprofesional Galego do Análise do Leite (LIGAL) Concello: Abegondo Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 42,91 empregos. O Laboratorio Interprofesional Galego de Análise do Leite (LIGAL) incorpora un novo equipo máis eficiente para a análise do leite, incrementando o valor engadido da produción láctea en base á optimización na diagnose e tratamento posterior. AMPLIACIÓN EMPRESA DE MADEIRA E DERIVADOS NO CONCELLO DE BETANZOS Expediente: L Promotor: Visecorsa, S.L. Concello: Betanzos Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Creación de 0,25 empregos e consolidación de 9,56 postos de traballo. Visecorsa, S.L. é unha entidade de Betanzos que se adica ao comercio ao por maior de viruta para uso maioritariamente gandeiro. Compra unha plataforma para o transporte da madeira, dándose de alta nunha nova actividade de serrado e preparado industrial da madeira, ofertando un novo servizo no territorio. 45

49 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN EMPRESA DE SERVIZOS FORESTAIS Expediente: L Promotor: Maderas Gestal, S.L. Concello: Oza-Cesuras Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 1,56 empregos. Maderas Gestal, S.L. é unha empresa familiar que leva en funcionamento dende o ano 1980, amplía a súa actividade comprando unha grúa forestal e plataforma de transporte co obxecto de axilizar a retirada de madeira do monte e posterior envío a fábrica, evitando a súa acumulación en cargadeiro. Coa compra desta maquinaría axilizaranse os tempos de traballo no monte, reducindo as perdas nas sacas e minorando os residuos. ESTUDO DE GRAVACIÓN E DOBRAXE Expediente: L Promotor: Rubén Montes Fernández Concello: Oza-Cesuras Investimento: 4.321,00 Contía subvención: 1.512,35 Emprego: Creación do emprego autónomo do promotor. Rubén Montes adquire con esta iniciativa equipamento especializado para montar un estudo de son na parroquia de Callobre, para prestar servizos de gravación, edición e masterización de música, dobraxe, posprodución, composición de bandas sonoras e servizos de produción de arquivos sonoros. CREACIÓN DUN SALÓN DE MASAXE EN SANTIRSO DE MABEGONDO Expediente: L Promotor: Eva María Aba Otero Concello: Abegondo Investimento: 4.189,11 Contía subvención: 1.466,19 Emprego: Creación do emprego autónomo da promotora. 44 Con este proxecto Eva Aba, unha moza menor de 40 anos inicia unha nova etapa profesional, adaptando un local e comprando o equipamento necesario para poñer en marcha un centro de asistencia ao tratamento de masaxes e reflexoterapia na parroquia de Santirso de Mabegondo.

50 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida IMPLANTACIÓN DUNHA PLATAFORMA DIXITAL PARA PERSOAS ADULTAS CON AUTISMO Expediente: L Promotor: ASPANAES Concello: Culleredo Investimento: ,99 Contía subvención: ,07 A poboación beneficiaria deste proxecto está constituída por 25 persoas adultas con diágnostico enmarcable en Transtornos de Espectro Autista (TEA). Implántase unha plataforma dixital, que por unha banda, vai facilitar o acceso das persoas adultas con autismo ás novas tecnoloxías e por outra, as vai dotar de ferramentas e competencias que promovan a súa integración sociodixital-prelaboral. CREACIÓN OBRADOIROS PARA PROMOVER O DESENVOLVEMENTO DA AUTONOMIA PERSOAL E FACILITAR A INTEGRACIÓN DAS PERSOAS Expediente: L Promotor: ASPACE Concello: Sada Investimento: ,89 Contía subvención: ,38 A entidade promotora ASPACE, reordena e mellora os recintos existentes na súa sede en Sada, co obxecto de adaptalos para que se poidan impartir obradoiros, que teñen como finalidade desenvolver actividades polos usuarios do centro, e poidan vincularse á inserción laboral e ao mesmo tempo, aumentar a autonomía, a xestión de recursos e o dominio de habilidades sociais. MELLORAS DE EMPRESA FORESTAL EN VILACOBA Expediente: L Promotor: Juan C. Vázquez Labandeira Concello: Abegondo Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de dous empregos por conta allea e un emprego autónomo. Juan Carlos Vázquez, é un mozo menor de 40 anos que traballa na tala de madeira e traballos forestais nos montes da provincia de A Coruña. Con esta iniciativa compra un autocargador de gran capacidade para mellorar o servizo de explotación forestal e o transporte da madeira, incrementando a calidade do produto. 47

51 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida SINALIZACIÓN VIARIA DA RESERVA DE BIOSFERA MARIÑAS CORUÑESAS E TERRAS DO MANDEO Expediente: L Promotor: Consorcio de As Mariñas Concello: Bergondo Investimento: ,92 Contía subvención: 5.766,96 O Consorcio de As Mariñas entidade de carácter supramunicipal constituída por nove concellos, co obxecto de dar un servizo global e coordinado nos ámbitos do medio ambiente e a xestión de proxectos comúns, sinaliza o territorio da Reserva de Biosfera MCeTM. Con este proxecto colabora na dinamización do territorio da Reserva de Biosfera coa sinalización nas principais redes viarias de entrada no territorio de Mariñas Betanzos: Abegondo, Aranga, Miño, Carral e Culleredo. ADAPTACIÓN PARA USO PÚBLICO DE CAMIÑOS E XARDÍNS DO PARQUE HISTÓRICO O PASATEMPO Expediente: L Promotor: Concello de Betanzos Concello: Betanzos Investimento: ,54 Contía subvención: ,85 Adaptación do Parque do Pasatempo, construído polos Irmáns García Naveira no ano 1893, para dar acollida de forma sostible a visitantes. Paviméntanse catro viais para crear uniformidade co resto do parque. Implantación de céspede e incremento de zonas axardinadas. Posta en valor deste patrimonio natural e cultural, iniciativa novidosa e única no seu xénero e no seu tempo, precursora dos actuais parques temáticos. AMPLIACION EMPRESA DE SERVIZOS FORESTAIS II Expediente: L Promotor: Maderas Gestal, S.L. Concello: Oza-Cesuras Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 26,90 empregos. 48 Maderas Gestal, S.L. empresa familiar consolidada en fase de ampliación, compra un autocargador de gran capacidade para axilizar a carga de madeira no monte, facilitando o traslado ao serradoiro, evitando que a acumulación de madeira no monte provoque a proliferación de pragas e enfermidades na madeira, evitando a acumulación de restos de cortas.

52 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida MELLORA DE EMPRESA FORESTAL EN ABEGONDO Expediente: L Promotor: Maderas J. A. Mazás, S.L. Concello: Abegondo Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 9,15 empregos. Maderas J.A. Mazás, S.L., empresa creada no ano 2003, centráse na prestación de servizos de tala forestal e limpeza de montes. Para mellorar as condicións e a seguridade dos traballadores e incrementar a rendibilidade da empresa adquire unha procesadora forestal. TEMATIZACIÓN DA RUTA DA RESERVA DE BIOSFERA MARIÑAS CORUÑESAS E TERRAS DO MANDEO Expediente: L Promotor: Consorcio de As Mariñas Concello: Varios Investimento: ,98 Contía subvención: ,49 O Consorcio de As Mariñas, entidade de carácter supramunicipal constituída por nove concellos co obxecto de dar un servizo global e coordinado nos ámbitos do medio ambiente e a xestión de proxectos comúns, sinaliza o territorio da Reserva de Biosfera, coa instalación de paneis temáticos nos Concellos de Abegondo, Culleredo, Betanzos, Miño, Sada, Arteixo, Paderne, Aranga, Oleiros e Oza-Cesuras. AMPLIACIÓN EMPRESA DE SERVIZOS FORESTAIS Expediente: L Promotor: Carlos M. Subiela Cedeira Concello: Arteixo Investimento: ,00 Contía subvención: ,50 Emprego: consolidación do emprego do promotor. Carlos M. Subiela leva máis de 6 anos prestando servizos forestais no entorno rural con maquinaria moi básica e de baixo rendemento. Con esta iniciativa compra un equipamento máis innovador (desbrozadora forestal e tractor) en canto a seguridade, eficiencia e de baixo consumo enerxético co obxecto de incrementar a rendibilidade dos traballos. 49

53 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida MELLORA DE EMPRESA DE SERVIZOS FORESTAIS Expediente: L Promotor: Borja Pérez Calvete Concello: Arteixo Investimento: ,08 Contía subvención: ,53 Emprego: Consolidación do emprego do promotor. Borja Pérez leva dende o ano 2012 prestando servizos forestais no entorno rural con maquinaria moi básica e de baixo rendemento. Con esta iniciativa compra un tráctor de maior potencia e de menor consumo que lle vai permitir efectuar máis tarefas reducindo tempos de execución do traballo, optimizando recursos, e poder ser máis competitivo no seu sector. INSTALACIÓN LAVANDERÍA ADAPTADA Expediente: L Promotor: ASPACE Concello: Sada Investimento: ,34 Contía subvención: ,76 Adaptación da lavandería actual que ten ASPACE na sede de Sada, a través da instalación dun software que automatiza o control das prendas, co obxecto de que as persoas con parálise cerebral sexan as encargadas desta tarefa. Con esta iniciativa incídese positivamente na autonomía das persoas con parálise cerebral, repercutindo favorablemente na súa inserción laboral. AMPLIACION DE CLÍNICA VETERINARIA Expediente: L Promotor: Fraga Piñeiro, S.C. Concello: Abegondo Investimento: ,50 Contía subvención: 4.248,48 Emprego: Consolidación de dous empregos. Fraga Piñeiro, S.C., constituída por dous irmáns residentes no concello de Abegondo, instalan un quirófano na clínica co obxecto de poder aumentar os servizos prestados aos clientes, incorporando un novo servizo de ciruxía. Para elo compran equipamento e instrumental de quirófano. 50

54 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida CREACIÓN RESTAURANTE EN ABEGONDO Expediente: L Promotor: Felix A. Rico Concello: Abegondo Investimento: ,71 Contía subvención: ,00 Emprego: Creación de 0,25 empregos dun colectivo desfavorecido. La Flor de Montouto, local emblemático no Concello de Abegondo ofrecerá un novo servizo de restauración, onde na súa carta ofrece produtos locais do territorio así como Viño da Terra de Betanzos, dinamizando a economía no sector primario e potenciará o turismo do territorio. MELLORA DE EMPRESA SERVIZOS FORESTAIS II Expediente: L Promotor: Maderas J.A. Mazás, S.L. Concello: Abegondo Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 8,69 empregos por conta allea e un emprego autónomo. Maderas J.A. Mazás, S.L. compra un tractor de máis capacidade e con máis prestacións, para realizar traballos de limpeza de montes. Con esta iniciativa consolida a súa empresa e mellora as condicións e a seguridade dos operarios no monte. AMPLIACIÓN EMPRESA SERVIZOS AGRARIOS EN ARANGA Expediente: L Promotor: Miguel A. Fontenla García Concello: Aranga Investimento: ,93 Contía subvención: ,78 Emprego: Consolidación do emprego autónomo do promotor. Miguel A. Fontela conta cunha pequena empresa de prestación de servizos agrarios e gandeiros cun equipamento moi básico. Con esta iniciativa compra un autocargador para desenvolver actuacións de colleita de forraxe, incluíndo o segado, volteado e recolección que garante unha primeira calidade de forraxe, facendo máis rendible a súa actividade. 51

55 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN EMPRESA SERVIZOS AGRAFORESTAIS EN ARTEIXO Expediente: L Promotor: Carlos Mallo Ares Concello: Arteixo Investimento: ,00 Contía subvención: ,79 Emprego: Consolidación do emprego autónomo do promotor e creación de 0,75 empregos por conta állea. Con este proxecto Carlos Mallo, compra un remolque, un equipo combinado de sementado (fresadora e sementadora) e unha sementadora de millo, para prestar un servizo moi escaso no territorio como é o mantemento das explotacións agrarias: servizos de sementeira e colleita de forraxes pratenses, ademáis da limpeza de montes na estación invernal. AMPLIACIÓN DE IMPRENTA EN ABEGONDO Expediente: L Promotor: Morás Impresión, S.L. Concello: Abegondo Investimento: ,31 Contía subvención: ,81 Emprego: Consolidación de dous empregos autónomos. Empresa familiar de Abegondo creada no ano 1995 que compra unha máquina de impresión offset, co obxecto de incrementar a súa rendibilidade e reducir custos, podendo competir no mercado actual coas empresas do sector, tendo máquinas con maiores niveis tecnolóxicos que fagan os traballos de impresión máis rápido. SINALIZACIÓN RESERVA DE BIOSFERA (FASE III) Expediente: L Promotor: Consorcio As Mariñas Concello: Varios Investimento: ,96 Contía subvención: 8.749,98 52 O Consorcio de As Mariñas, entidade de carácter supramunicipal constituída por nove concellos co obxecto de dar un servizo global e coordinado nos ámbitos do medio ambiente e a xestión de proxectos comúns, sinaliza o territorio da Reserva de Biosfera, coa instalación de paneis informativos nos concellos de Abegondo, Bergondo, Cambre, Carral, Coirós, Paderne, Irixoa, Arteixo, Miño, Oleiros e Betanzos.

56 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida RECUPERACIÓN, MELLORA E POSTA EN VALOR DO PATRIMONIO CULTURAL DE PENA FURADA Expediente: L Promotor: Concello de Coirós Concello: Coirós Investimento: ,25 Contía subvención: ,38 Con esta iniciativa ponse en uso turístico o xacemento arqueolóxico de Pena Furada cun fin orientado ao desfrute, uso e xestión sostible dun recurso patrimonial de interese cultural, nun entorno natural de acceso a pé, onde os visitantes poderán desenvolver outras actividades ao aire libre. As actuacións consisten en labores previas de limpeza; e prospección do entorno; así como melloras na visibilidade, accesibilidade e sinalización. SECADOIRO DE MADEIRA EN OZA Expediente: L Promotor: Maderas Gestal, S.L. Concello: Oza-Cesuras Investimento: ,71 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 24,90 empregos por conta allea e dous empregos autónomos. Empresa consolidada en fase de ampliación, que adquire un secadoiro de madeira co obxecto de mellorar e axilizar o tempo de espera no secado da madeira para unha mellor conservación. DINAMIZACIÓN E DIVERSIFICACIÓN DO SECTOR AGROFORESTAL II Expediente: L Promotor: Agroforestal Candal, S.L. Concello: Carral Investimento: ,60 Contía subvención: ,01 Emprego: Consolidación de 5,68 empregos por conta allea e un emprego autónomo. Mellora e ampliación desta empresa de prestación de servizos no medio rural, a través da compra de nova maquinaria. Con esta iniciativa increméntanse os servizos prestados as explotacións forestais e agrogandeiras, especialmente no tratamento e procesado de biomasa, influíndo positivamente na actividade gandeira e silvícola. 53

57 Liña 413. Diversificación da economía rural e da mellora da calidade de vida AMPLIACIÓN E MODERNIZACIÓN EMPRESA MADEREIRA IV Expediente: L Promotor: Maderas Gestal, S.L. Concello: Oza-Cesuras Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 24,90 empregos por conta allea e dous empregos autónomos. Esta empresa familiar continúa a súa traxectoría ampliando e modernizando a entidade. Con esta iniciativa compra unha máquina múltiple para a transformación dos taboleiros en cuadradillo, que permite incrementar as referencias de vendas, aproveitando e dando maior valor ás producións. AMPLIACIÓN EMPRESA AGRÍCOLA-GANDEIRA EN ARANGA Expediente: L Promotor: Manuel Filgueiras Concello: Aranga Investimento: ,00 Contía subvención: ,00 Emprego: Consolidación de 0,90 empregos por conta allea e un emprego autónomo. Manuel Filgueiras conta cunha pequena empresa de prestación de servizos agrarios e gandeiros en Aranga. Con esta axuda comprou un autocargador picador, para poder ofrecer mellores servizos e de calidade ás explotación agrarias. 54

58 6. Conclusións O Programa LEADER ( ) permitiu coller o relevo das actuacións e dinámicas existentes no territorio durante o período anterior ( ) asumindo o impulso dos proxectos xerados desde a Asociación de Terra das Mariñas e da Fundación Comarcal de Betanzos, deseñando e aplicando un programa de desenvolvemento rural acorde coas necesidades do territorio e onde se incorporara a participación das entidades locais e de todos os sectores da cidadanía. O apoio a proxectos desde o Programa LEADER ( ), conseguiu avanzar na diversificación económica das zonas rurais, mediante a prestación de novos servizos e a mellora da calidade de vida, así como iniciar procesos de cambio de mentalidades ao respecto da volta ao rural. As axudas contribuíron a pechar ciclos no sector agrario e forestal, potenciando a transformación dos novos produtos, aumentando o seu valor engadido e aproveitando de forma sostible os recursos do territorio. Así mesmo, animou o xurdimento de novas producións innovadoras no eido agrario. O Programa conseguiu promover inversión privada mediante o efecto panca das axudas (por cada euro de axuda mobilizáronse máis de euro e medio das entidades), o que resulta moi salientable coñecendo a crise e as dificultades económicas existentes nos últimos anos. O deseño dun Plan de Xestión no ámbito da conservación e a potenciación dos valores naturais, materializouse en maio de 2013 coa declaración da Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo, que foi a guía sobre a que se construíron as diversas accións e liñas de traballo deseñadas e o eixe central da estratexia territorial nestas áreas. A promoción da formación para potenciar o emprendemento verde e a agricultura ecolóxica é un claro exemplo desta aposta. Durante este período, a Asociación Mariñas-Betanzos converteuse nun elemento dinamizador do seu ámbito, máis alá dun mero ente xestor de axudas. O traballo en rede cos axentes involucrados no desenvolvemento rural mediante colaboración e cooperación permanente (Concellos, técnicos, asociacións, fundacións, cooperativas, empresas, organizacións sen ánimo de lucro, outros Grupos de Desenvolvemento Rural, Grupos de Acción Costeira, etc.), fixo que a Asociación funcionara como un elemento de unión das entidades privadas e públicas do territorio e motor de novas iniciativas locais, redes de cooperación, foros, actividades e proxectos conxuntos que motivaron a dinamización, a innovación e a mellora da gobernanza territorial. LEADER funcionou coma a ferramenta que permitiu iniciar outras dinámicas no territorio, xerando proxectos piloto adaptados ás necesidades e aos novos retos que se abren relacionados co emprego e o desenvolvemento sostible. Ten servido tamén para conectar o territorio co exterior, establecendo lazos e proxectos de cooperación con outros territorios a nivel europeo. 55

59 7. Recomendacións para o novo período No traballo realizado e a experiencia adquirida pola Asociación Mariñas-Betanzos durante o período na xestión do Programa LEADER, constatáronse algunhas modificacións e propostas para incorporar de cara ao novo período na xestión do Programa LEADER: Existe unha clara opinión de todos os axentes territoriais no que se refire á complexidade dos trámites administrativos para a solicitude de axudas, considerando que existen outro tipo de subvencións máis sinxelas e menor procedemento burocrático. Vese necesario unha simplificación dos procesos e trámites de solicitude e xustificación dos expedientes e da execución do pagos. Apréciase unha necesidade de incentivar e centrar os esforzos en apoiar e formar a emprendedores na creación de empresas, centradas en novos aproveitamentos e cultivos, e na transformación dos produtos actuais, que conten cun enfoque de respecto polo medio ambiente (emprendemento verde). En especial, considerase un recurso con especial potencial a agricultura ecolóxica, nesta área próxima aos centros de consumo. A ampliación do ámbito abarcado polo Programa LEADER Mariñas-Betanzos durante o período cara os concellos de Curtis e Sobrado, debería terse en conta no novo programa. A coincidencia territorial entre a Asociación Mariñas-Betanzos e a Reserva de Biosfera Mariñas Coruñesas e Terras do Mandeo permitiría unha mellor xestión e coherencia das axudas con respecto á realidade social e ambiental da zona e coordinaríanse as liñas de traballo co Plan de Xestión da Reserva de Biosfera. 4 Considerase imprescindible a cooperación con outros Grupos de Desenvolvemento Rural, e tamén cos Grupos de Acción Local de Pesca que coexisten no ámbito territorial, na busca de coordinar as liñas de traballo e estratexias tratando de buscar conxuntamente os mesmos obxectivos e metas. A estratexia territorial do novo Programa deberá tratar de diminuír as desigualdades existentes no territorio, tratando de centrar os seus esforzos nas áreas máis rurais e menos dinámicas, potenciando e buscando a creación de novas actividades e iniciativas en estas zonas e motivando unha especialización segundo as características e condicións de cada área. Resulta aconsellable durante a elaboración da estratexia de desenvolvemento territorial, definir o máis posible o punto de partida, así como os indicadores que permitan monitorizar os resultados e impactos do Programa. Sería tamén de interese artellar mecanismos que facilitasen o acceso ao financiamento a emprendedores de pequenos proxectos de investimento, con dificultades para acceder ao mercado dos préstamos. Por outra banda é necesario facilitar a incorporación de novos emprendedores a través de medidas e accións que faciliten o acceso a terras agrarias ou a estruturas como os viveiros para o emprendemento, así como espazos para o traballo en colaboración con outros proxectos e persoas. Por último sinalar a importancia de que o propio Grupo poida aglutinar a distintas ideas de emprendemento baixo un mesmo paraugas, avalando e garantindo a viabilidade destes proxectos e incluso involucrándose na súa xestión. 56

60 AUTORES: Jorge M. Blanco Ballón Concepción Bonome González Isabel Eiríz Naveira Manuel Giménez Solla IMPRESIÓN:... ISBN: DEPÓSITO LEGAL:...

61 1