EUGENIA OSTERBERGER UNHA COMPOSITORA GALEGA NA BELLE ÉPOQUE CHARLA-CONCERTO
|
|
- José Carlos Rojas Molina
- hace 6 años
- Vistas:
Transcripción
1 EUGENIA OSTERBERGER UNHA COMPOSITORA GALEGA NA BELLE ÉPOQUE CHARLA-CONCERTO Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) Santiago de Compostela, xoves 12 de xuño de 2014 ás 19:00 h J Å 1 Å
2 Å 2 Å
3 PRESENTACIÓN Achegamento á biografía de Eugenia Osterberger, por Rosario Martínez Martínez, investigadora A obra de Mme. Saunier e a súa contribución á creación musical galega, por Beatriz López-Suevos Hernández, musicóloga j PROGRAMA MUSICAL Eugenia Osterberger (Mme. Saunier) Santiago de Compostela, 1852-? Ma mi dicesti, op. 158 (aria) Ove sei? (canción italiana). Poema de Giosué Carducci Adiós a Galicia! (melodía galega). Poema de Lois Vázquez Ausencia (melodía galega). Poema de Carlos Vaamonde Cántigas y Melodías Gallegas. Do cancioneiro popular de José Pérez Ballesteros: Amorosas. Burlescos. Casamiento. Consejos. Tristeiras. Desaires. Despedidas. Desprecios Falas de nai (melodía galega). Poema do Marqués de Figueroa Susana de Lorenzo, soprano Beatriz López-Suevos Hernández, piano Å 3 Å
4 Eugenia Osterberger é aínda unha gran descoñecida para o público galego e mesmo para os estudosos e os intérpretes actuais. Coa súa actividade e co seu talento, Mme. Saunier contribuíu á creación dunha música galega culta nacida da raíz popular, no ronsel de Marcial del Adalid, Pascual Veiga ou Chané, e participou nas iniciativas de dignificación da cultura galega promovidas por intelectuais como Emilia Pardo Bazán e outros galeguistas que posteriormente fundarían a Real Academia Galega. Estas dedicacións teñen tamén unha significación destacable, por seren excepción dentro do que era adoito nas mulleres do seu tempo. A actividade compositiva de Osterberger coñecida ata o momento céntrase en dous repertorios: o de piano solista e as cancións (melodías galegas) para voz e piano, nas que mostra o seu interese e compromiso co valor do patrimonio popular, da lingua e da cultura propias. A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria organiza a presentación desta charla-concerto no CGAC, en Santiago de Compostela, vila natal da compositora, para recoñecer e divulgar a personalidade desta artista e a súa obra, da man das investigadoras Rosario Martínez, que achegará o perfil biográfico, e Beatriz López-Suevos, que analizará a relevancia da súa creación musical no contexto da época e que acompañará no piano á soprano Susana de Lorenzo. Å 4 Å
5 EUGENIA OSTERBERGER LUARD (Mme. SAUNIER) A compositora Eugenia Osterberger Luard naceu en Santiago de Compostela en A súa familia materna era galega, súa nai era a coruñesa Emilia Luard Álvarez, e seu pai o litógrafo e gravador Jorge Osterberger. Eugenia tivo unha educación musical temperá e unha instrución académica moi superior á que habitualmente recibían as mozas daquela. Recibiu formación en Galicia e en Francia, e temos constancia do seu dominio do galego, castelán e francés. A súa especial sensibilidade cara á música e a súa predilección polo piano desde nena sen o cal se sentía «corpo sen alma, espírito sen alimento» levárona a interpretar e asinar múltiples obras que foron editadas en París, na Coruña e en Madrid. En 1879 casou con Francisco Saunier e estableceuse na Coruña, onde ao seu home lle foi asignada a dirección da Fábrica de Gas, que subministraba a iluminación pública da cidade. O matrimonio tivo sete fillos. Eugenia Osterberger mantivo unha participación activa na vida cultural e social da cidade e non renunciou á súa dedicación á composición. Formou parte das iniciativas promovidas por Emilia Pardo Bazán e outros intelectuais da cidade, como a fundación do padroado das Colonias Escolares, do que foi secretaria ata que marchou de Galicia na primeira década do século XX. Tamén foi académica correspondente da Real Academia Galega desde o ano fundacional. A finais de 1907 traslada a súa residencia á Costa Azul francesa. Non se coñece a data exacta da súa morte, aínda que sabemos que foi posterior a A SÚA PRODUCIÓN MUSICAL A obra de Eugenia Osterberger e a súa contribución á consolidación da música culta de raíz galega é aínda unha auténtica descoñecida entre os músicos actuais. Atendendo á obra localizada a día de hoxe, as súas composicións fíxanse en dous repertorios: o de piano solista e as cancións ou melodías galegas para voz e piano. Å 5 Å
6 As composicións para piano pertencen ao xénero pianístico de salón, abordable por intérpretes diletantes, en dúas das súas vertentes fundamentais: as pezas líricas e os bailes de salón. Dentro das pezas líricas ou de carácter enmárcanse Méditation (nocturno), Scherzo, Le Rouet de Grand Maman (fileuse) e unha adaptación dunha melodía de Francisco Pillado, El recuerdo (dolce remembranza). Como bailes de salón pódense clasificar a 1ère Polonaise (polonesa), Pavana Louis XIII (pavana), Les Hirondelles (valse de salón), Insinuante (valse lento), Lucía (valse de salón) e mais Danza morisca. En canto ao repertorio de canción de concerto localizáronse a aria Ma mi dicesti, op. 158, unha melodía italiana, Ove sei?, e unha colección de melodías galegas: Ausencia, Adiós, Galicia!, Falas de Nai e as oito Cántigas y Melodías Gallegas dedicadas ao Centro Gallego de Buenos Aires. Para as melodías galegas, Eugenia Osterberger escolleu os versos de poetas contemporáneos (Carlos Vaamonde Lores, Manuel Lois Vázquez, o Marqués de Figueroa) e as coplas populares recompiladas por José Pérez Ballesteros no Cancionero Popular Gallego. Estas composicións contribuíron á creación dun legado musical galego no ámbito culto, onda o amplo repertorio de autores recoñecidos como Marcial del Adalid, Xoán Montes, Xosé Castro Chané, José Baldomir, Andrés Gaos ou Enrique Lens. Publicaron as súas obras editoriais como Canuto Berea e Cª, Zozaya, Casa Dotesio, en España, e F. Laurens, en París, ademais das edicións a cargo da propia autora. AS OBRAS DO PROGRAMA Ma mi dicesti, op. 158 (aria) En continuidade coas arias de ópera do século XIX, é a expresión apaixonada dun reproche por unha promesa de amor non cumprida. Ove sei? (canción italiana) Composta sobre un poema de Giosué Carducci, encádrase na tradición da roman- Å 6 Å
7 za italiana ou canción de salón, propia da Belle Époque e na liña de autores como Paolo Tosti ( ). O sinxelo acompañamento do piano busca realzar a liña melódica sentimental e cantabile. Adiós a Galicia! (melodía galega) O poema Adiós!! do médico e poeta Manuel Lois Vázquez é a base textual desta composición que alude ao sentimento de saudade da emigración. O soldado que parte de Maside «cheo de melanconía» despídese da paisaxe da súa vila, das «feituquiñas nenas» e mais da súa «nai querida». Esta peza converteuse no himno de Maside. Ausencia (melodía galega) A emigración é tamén o tema do poema de Carlos Vaamonde Lores, escollido pola compositora para esta obra coa que expresa a morriña e o sufrimento do emigrado ao verse «lonxe, moi lonxe da terra querida» e o seu consolo na esperanza de poder volver á Galicia natal e abrazar a súa nai. Cántigas y Melodías Gallegas Estas catro cantigas e catro melodías galegas están dedicadas ao Centro Gallego de Buenos Aires. A compositora escolleu e organizou ao seu xeito coplas recompiladas por José Pérez Ballesteros no seu Cancionero Popular Gallego, con temáticas e estilos variados, ás que lles engade un breve interludio pianístico. As sonoridades propias da música galega tradicional están presentes na obra, como roncóns de gaita ou pequenos aturuxos. Falas de nai (melodía galega) Sobre un poema do marqués de Figueroa, esta composición foi editada pola Sociedad Anónima Casa Dotesio, de Madrid, no Nela, unha nai fálalle ao seu meniño e advírteo de que non debe esquecer a súa nai por ningunha outra muller, porque o «amor constante das nais» é firme e perseverante. Å 7 Å
8 Å 8 Å D. L. C Trisquelia
EUGENIA OSTERBERGER. COMPOSITORA GALEGA. CONCERTO E SEMBLANZA BIOGRÁFICA. Xoves, 3 de abril de 2014, ás 18 horas no Museo de Belas Artes da Coruña.
EUGENIA OSTERBERGER. COMPOSITORA GALEGA. CONCERTO E SEMBLANZA BIOGRÁFICA. Os xoves da Rúa Tabernas Xoves, 3 de abril de 2014, ás 18 horas no Museo de Belas Artes da Coruña. En colaboración co Museo de
Más detallesPreguntas frecuentes acerca das validacións para o alumnado que cursa as ensinanzas profesionais de música e de danza e as ensinanzas de réxime xeral.
Preguntas frecuentes acerca das validacións para o alumnado que cursa as ensinanzas profesionais de música e de danza e as ensinanzas de réxime xeral. 1. Cantas materias do primeiro curso da ensinanza
Más detallesUN AMOR POR DESCUBRIR
Un amor por descubrir 1 de 5 UN AMOR POR DESCUBRIR Esta é a unidade didáctica sobre a película Un amor por descubrir. Está realizada co obxectivo de que o profesorado despois de ver a película poida traballar
Más detallesCABULLERÍA: CORDAS E NÓS
CABULLERÍA: CORDAS E NÓS Dende sempre se teñen utilizado as cordas para diversos usos: amarrar, empaquetar, tirar, trenzar Nas casas podemos atopar cordas de distintas medidas para cometidos diferentes.
Más detalles1º exame, 3ª avaliación
1º exame, 3ª avaliación 1. Tipos de texto: O diálogo (130) A entrevista (184) Os textos informativos (239) 2. O tecido da lingua: Cohesión: repetición, substitución e deíxe (102) Puntuación (132/158) 3.
Más detallesMAPA DE RECURSOS: Oficinas de Emprego, Puntos de Información Multimedia e Entidades Colaboradoras en Captación de Ofertas
ASOCIACION IMPULSORA DO PACTO TERRITORIAL DE EMPREGO DE BARBANZA-NOIA ASOCIACIÓN IMPULSORA DO PACTO TERRITORIAL DE EMPREGO DO BARBANZA-NOIA UNIDADES DE PROMOCIÓN E DESENVOLVEMENTO MAPA DE RECURSOS: Oficinas
Más detallesBIBLIOTECA DE GALICIA. Del 5 de diciembre 2015 al 24 de enero Lino. González Rubido: un dibujante olvidado en la prensa compostelana
BIBLIOTECA DE GALICIA Del 5 de diciembre 2015 al 24 de enero 2016 Lino González Rubido: un dibujante olvidado en la prensa compostelana Se sabe muy poco de la vida y la obra de este dibujante. Nació en
Más detallesINFORME CLIMATOLÓXICO
INFORME CLIMATOLÓXICO MES DE NOVEMBRO 2007 1.- Resumo Mes seco, con chuvias soamente na terceira semana do mes O mes de novembro estivo caracterizado por terceiro mes consecutivo polo predominio de situacións
Más detallesOficina de Medio Ambiente Vicerreitoría de Infraestruturas e Xestión Ambiental
Oficina de Medio Ambiente Vicerreitoría de Infraestruturas e Xestión Ambiental A PEGADA ECOLÓXICA NA UDC En novembro de 2010, o persoal bolseiro da OMA participamos nas actividades propostas pola Sociedade
Más detallesSAMAÍN 2008 A FESTA DAS CABAZAS MATERIAIS
SAMAÍN 2008 A FESTA DAS CABAZAS MATERIAIS EQUIPOS DE NORMALIZA ORMALIZACIÓN E DINAMIZA AMIZACIÓN LINGÜÍS GÜÍSTIC TICA CEIP CANOSA - RUS, de CORISTANCO CEIP FELIPE DE CASTRO, de NOIA CEIP GALÁN, de OSEIRO-ARTEIXO
Más detallesMODIFICACIÓNS DA CONVOCATORIA XERAL PARA PROGRAMAS INTERNACIONAIS DE MOBILIDADE CON FINS DE ESTUDOS CURSO
Vicerreitoría de Internacionalización e Cooperación MODIFICACIÓNS DA CONVOCATORIA XERAL PARA PROGRAMAS INTERNACIONAIS DE MOBILIDADE CON FINS DE ESTUDOS CURSO 2017-2018 1) No apartado 3.º REQUISITOS PARA
Más detallesCMUS Profesional de Viveiro
CMUS Profesional de Viveiro CONCELLO DE VIVEIRO PROBAS DE ACCESO LINGUAXE MUSICAL ÍNDICE PROBAS DE ACCESO... 3 Proba de acceso a 1º de grao elemental L.O.E.... 3 Proba de acceso a 2º de grao elemental
Más detallesDO FOTÓN AO LED. UN PERCORRIDO POLA LUZ E AS SÚAS TECNOLOXÍAS
DO FOTÓN AO LED. UN PERCORRIDO POLA LUZ E AS SÚAS TECNOLOXÍAS PRESENTACIÓN É imposible abarcar todo o coñecemento sobre a luz e as súas tecnoloxías nunha charla. Por isto, optamos por contextualizar o
Más detallesDOG Núm. 125 Xoves, 30 de xuño de 2011 Páx
DOG Núm. 125 Xoves, 30 de xuño de 2011 Páx. 17618 I. Disposicións xerais Consellería de Cultura e Turismo DECRETO 121/2011, do 16 de xuño, polo que se aproba a marca turística de Galicia e se regula a
Más detallesXORNADA TÉCNICA: IGUALDADE DE XÉNERO NO ÁMBITO LABORAL: PLANS DE IGUALDADE.
XORNADA TÉCNICA: IGUALDADE DE XÉNERO NO ÁMBITO LABORAL: PLANS DE IGUALDADE. A importancia da negociación colectiva para a implantación da igualdade nas empresas: os Plans de Igualdade Mabel Pérez Simal
Más detallesFundación Refuxio de Animais
Fundación Refuxio de Animais A Fundación inicia a súa traxectoria en decembro do 2006 trátase dunha entidade sen ánimo de lucro está presidida polo alcalde do concello de Santiago de Compostela está financiada
Más detallesINFORME CLIMATOLÓXICO
INFORME CLIMATOLÓXICO MES DE SETEMBRO 2007 1.- Resumo Mes seco, con temperaturas diúrnas por riba da media. O mes de setembro estivo caracterizado polas situacións anticiclónicas, moi estables, que soamente
Más detallesANEXO II PROGRAMA DE COMUNICACIÓN E SENSIBILIZACIÓN SOCIAL ANO 2010 DATOS DO/A SOLICITANTE
ANEXO II PROGRAMA DE COMUNICACIÓN E SENSIBILIZACIÓN SOCIAL ANO 2010 MODELO CSS-01 PROCEDEMENTO SUBVENCIÓNS CORRESPONDENTES A ACCIÓNS DE COMUNICACIÓN E DIVULGACIÓN CIENTÍFICA E TECNOLÓXICA (DIVERCIENCIA)
Más detallesOs maiores e as TIC ANO 2011
SI Os maiores e as TIC ANO 2011 1 Índice I Introdución Páxina 3 2. II Os maiores e o uso de ordenador 5 III 3. IV Os maiores e o uso de Internet e comercio electrónico Os maiores e a Administración electrónica
Más detallesCONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA
DOG Núm. 46 Luns, 9 de marzo de 2015 Páx. 9525 I. DISPOSICIÓNS XERAIS CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA ORDE do 18 de febreiro de 2015 pola que se regula o procedemento de consolidación
Más detallesNébeda. Club de lectura e encontros literarios
INTRODUCIÓN O club de lectura e encontros Nébeda ten como finalidade a creación de hábitos lectores entre estudantes da Universidade, ao tempo que fomenta a utilización da lingua galega e o coñecemento
Más detallesUNIVERSIDADE DA CORUÑA UNIVERSITAS XXI ECONÓMICO XESTIÓN DA PRO RATA MANUAL DE USUARIO
UNIVERSIDADE DA CORUÑA UNIVERSITAS XXI ECONÓMICO XESTIÓN DA PRO RATA MANUAL DE USUARIO XANEIRO DE 2011 ÍNDICE DE CONTIDOS 1. INTRODUCIÓN...3 2. CONCEPTO DE PRO RATA E IVE SOPORTADO DEDUCIBLE...3 3. FUNCIONAMENTO
Más detalles1. Sobre o autor: Redacta unha breve biografía destacando os puntos máis importantes sobre
Guía de lectura ANTES DE LER 1. Sobre o autor: Redacta unha breve biografía destacando os puntos máis importantes sobre Séchu Sende, o autor desta obra. Lembra empregar o pretérito. 2. Sobre o título:
Más detallesCidade da Ciencia e a Innovación 2012 IX CONCURSO LITERARIO RITA SUÁREZ AMADO
IX CONCURSO LITERARIO RITA SUÁREZ AMADO MARZO 2014 HOMENAJE A RITA SUÁREZ AMADO IX CONCURSO LITERARIO DE RELATO CORTO Y POESÍA BASES 1. Pueden participar todos los alumnos que lo deseen. 2. Se establecen
Más detallesCOMPLEMENTO POR MATERNIDADE NAS PENSIÓNS CONTRIBUTIVAS DA SEGURIDADE SOCIAL
COMPLEMENTO POR MATERNIDADE NAS PENSIÓNS CONTRIBUTIVAS DA SEGURIDADE SOCIAL Aplicable ás pensións recoñecidas a partires do 1 de xaneiro de 2016 páx. 2 Complemento de maternidade nas pensións contributivas
Más detallesMulleres na Historia
Mulleres na Historia 1. Exeria O Escritora e viaxeira da Idade Antiga (s. IV d.c) O Escribiu o relato Itinerarium Egeriae, na que narra unha viaxe a Terra Santa. O Indicios de que naceu «nas ribeiras máis
Más detallesTU987B - Inicio de actividade de albergues turísticos ou dos albergues de peregrinos do Camiño de Santiago.
https://sede.xunta.gal/detalle-procedemento?codcons=tu&codproc=987b&procedemento=tu987b 25/01/2018 01:39:36 Guía de procedementos e servizos TU987B - Inicio de actividade de albergues turísticos ou dos
Más detallesInforme sobre a lingua galega na Educación infantil de 3 a 6 anos no curso 2015/16.
A MESA pola normalización lingüística Informe sobre a lingua galega na Educación infantil de 3 a 6 anos. 1 Consideracións previas 1) A enquisa realizouse a comezo do curso 2015/16 en 269 centros galegos,
Más detallesta: 7 de novembro de 2007 Modelo: 2a Data: 25 de maio de 2008 Modelo: C4/2008/A
ta: 7 de novembro de 2007 Modelo: 2a Data: 25 de maio de 2008 Modelo: C4/2008/A Proba A1 Vai escoitar dúas veces unha audición que fala dun novo produto tecnolóxico. Vostede é un comercial da compañía
Más detallesRegulamento e tarifas dos Servizos xurídicos
Regulamento e tarifas dos Servizos xurídicos A aplicación homoxénea do Regulamento e as tarifas é unha das garantías principais do servizo mancomunado en Galicia derivado dunha obrigación do servizo e
Más detallesCONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA
DOG Núm. 137 Mércores, 20 de xullo de 2016 Páx. 31555 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA ORDE do 7 de xullo de 2016 pola que se autoriza a posta en marcha,
Más detallesTema 14.- A poboación de España e de Galicia.
Tema 14.- A poboación de España e de Galicia. Trazos da recente evolución da poboación española Gráfica da páxina 233 Tipo Datos que representa Trata de Partes da gráfica Descenso considerable da natalidade
Más detallesNORMAS MOSTRA DE CINE ETNOGRÁFICO MUSEO DO POBO GALEGO
Galego NORMAS MOSTRA DE CINE ETNOGRÁFICO MUSEO DO POBO GALEGO O Museo do Pobo Galego organiza a Mostra de Cine Etnográfico que se celebra en Santiago de Compostela no mes de xuño. CONDICIÓNS XERAIS Entendemos
Más detallesQue é Tótem, xestión creativa do tempo?
Que é Tótem, xestión creativa do tempo? Tótem, xestión creativa do tempo, é un equipo multidisciplinar que ofrece servizos de xestión sociocultural e organización de eventos. Os seus trazos característicos
Más detallesDISTRIBUCIÓN POR SEXOS NOS ÓRGANOS DE GOBERNO DA UNIVERSIDADE DE VIGO. Ano Unidade de Igualdade Ano
DISTRIBUCIÓN POR SEXOS NOS ÓRGANOS DE GOBERNO DA UNIVERSIDADE DE VIGO Ano 2017 Unidade de Igualdade Ano 2017 1 Índice 1. ÓRGANOS COLEXIADOS 1.1. Consello Social..... 3 1.2. Claustro Universitario......
Más detallesDOG Núm. 128 Xoves, 7 de xullo de 2016 Páx
DOG Núm. 128 Xoves, 7 de xullo de 2016 Páx. 28949 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS CONSELLERÍA DE ECONOMÍA, EMPREGO E INDUSTRIA RESOLUCIÓN do 10 de xuño de 2016, da Secretaría Xeral de Emprego, pola que se ordena
Más detallesPacto Territorial de Emprego Costa da Morte
Pacto Territorial de Emprego Costa da Morte Afiliación 1º Trimestre 21 ÍNDICE Evolución afiliacións 28 29 21 Composición das afiliacións Variación interanual afiliacións 29 21 Variación intermensual afiliacións
Más detallesFOLLA DE IDENTIFICACIÓN DA PROBA ESCRITA
9000 FOLLA DE IDENTIFICACIÓN DA PROBA ESCRITA Lugar da proba: Data: Nivel: CELGA 3 DATOS DA PERSOA CANDIDATA: Apelidos e nome: DNI / NIE / Pasaporte: Nacionalidade: Data de nacemento: / / Sexo: home muller
Más detallesX PREMIO DIARIO CULTURAL DE TEATRO RADIOFÓNICO OBXECTO:
X PREMIO DIARIO CULTURAL DE TEATRO RADIOFÓNICO OBXECTO: Desde a contemporaneidade e inscrito nunha tradición que fixo da radio canle de expresión artística, o Premio Diario Cultural de Teatro Radiofónico
Más detallesO libro e a edición en Galicia (2016)
O libro e a edición en Galicia (2016) O libro segue a ser un soporte fundamental da cultura, non só no que atinxe á produción do obxecto en si senón tamén como vehículo ou ferramenta de difusión de coñecementos.
Más detallesAs empresas culturais en Galicia
20/05/2014 As empresas culturais en Galicia DA CULTURA OBSERVATORIO DA CULTURA Web consellodacultura.org Twitter: @consellocultura Facebook: facebook.com/consellocultura Correo: medios@consellodacultura.org
Más detallesCurso Traballo Social e Demencias
Curso Traballo Social e Demencias Curso formativo en alzhéimer e outras demencias neurodexenerativas desde a perspectiva do traballo social Recoñecemento de interese sanitario pola Xunta de Galicia 1.
Más detallesMULLERES DA COSTA DA MORTE
MULLERES DA COSTA DA MORTE Na Costa da Morte as mulleres xogan un papel fundamental nos oficios do mar. En base ao seu traballo susténtanse centos de familias neste litoral atlántico, tan agreste e belo
Más detallesMOSAICO DA INDUSTRIA TÉXTIL
MOSAICO DA INDUSTRIA TÉXTIL A través deste percorrido pola industria e os recursos da provincia da Coruña coñecerás a historia da súa actividade téxtil, sector de extensa tradición dentro da estrutura
Más detallesIII Certame. CIDADANÍA ACTIVA
III Certame O 9 de maio de 1950, Robert Schuman pronunciaría a famosa declaración que hoxe leva o seu nome e na que sentaba as bases da construción europea. Esta data conmemórase cada ano coa celebración
Más detallesTEMA: O VOLEIBOL OBXECTIVO.CAMPO DE XOGO. BALÓN QUE CRUZA A REDE.
TEMA: O VOLEIBOL HISTORIA O voleibol xurde cando Wiliam G. Morgan (1895) profesor de educación física na cidade de Holyote (Massachussets, EE.UU), intentaba buscar un xogo máis sinxelo co baloncesto, xa
Más detallesCONSELLO ESCOLAR DE GALICIA Memoria de actividades. Curso 2007/08
CONSELLO ESCOLAR DE GALICIA Memoria de actividades. Curso 2007/08 Consello Escolar de Galicia Presidenta: Laura Elena Sánchez Piñón, conselleira de Educación e Ordenación Universitaria Vicepresidenta:
Más detallesCONCELLO DE SANTISO (A CORUÑA)
CONCELLO DE SANTISO (A CORUÑA) ENTROIDO 2018 BASES DO CONCURSO DE DISFRACES 2018 Co obxecto de promover unha das festas tradicionais no noso Concello e recuperar unha das prácticas máis populares destas
Más detalles*A vida na idade media: O feudalismo, Os gremios, O comercio, a moeda, os castelos, a cultura cabaleiresca
UN PASEO POLA HISTORIA. O MEDIEVO. MARCO XERAL PARA O DESENVOLVEMENTO DO PROXECTO *Xustificación Tras varios anos realizando proxectos documentais integrados promovidos desde a biblioteca, no curso 2013-2014
Más detallesGUÍA DA VENDA DIRECTA DOS PRODUTOS PRIMARIOS
GUÍA DA VENDA DIRECTA DOS PRODUTOS PRIMARIOS O DÍA 20 DE OUTUBRO DE 2014 ENTROU EN VIGOR O DECRETO POLO QUE SE REGULAN EN GALICIA AS CONDICIÓNS DE VENDA DIRECTA DOS PRODUTOS PRIMARIOS DESDE AS EXPLOTACIÓNS
Más detallesDECRETO 84/2012, do 16 de febreiro, polo que se establecen os prezos públicos polas prestacións das residencias de tempo libre.
DECRETO 84/2012, do 16 de febreiro, polo que se establecen os prezos públicos polas prestacións das residencias de tempo libre. O Estatuto de autonomía de Galicia no seu artigo 44.4 establece que a facenda
Más detallesMISA CON NENOS 4 de xuño de PASCUA PENTECOSTE - A XOÁN 20, 19-23: Como o Pai me enviou, así tamén vos envío eu; recibide o Espírito Santo
MISA CON NENOS 4 de xuño de 2017 - PASCUA PENTECOSTE - A XOÁN 20, 19-23: Como o Pai me enviou, así tamén vos envío eu; recibide o Espírito Santo Mensaxe: PENTECOSTE: O Espírito ponnos en marcha. Conta
Más detallesCODIFICADORES CIRCUÍTOS COMBINACIONAIS
1 CIRCUÍTOS COMBINACIONAIS Nos circuítos combinacionais, as saídas dependen directamente dos valor das entradas, non poden almacenar ningunha información, só realizan transformacións nas entradas mediante
Más detallesO punto de partida do proxecto, o Plan Nacional de Bandas de Música:
PRESENTACIÓN DE CANDIDATURAS PARA AS SEDES DOS ENCONTROS DA BANDA SINFÓNICA INFANTIL E XUVENIL DE GALICIA 2018-2020 O punto de partida do proxecto, o Plan Nacional de Bandas de Música: O Plan Nacional
Más detallesXEOGRAFÍA. O ser humano transforma o medio físico en función das súas necesidades e o seu desenvolvemento tecnolóxico. (Xeografía humana)
XEOGRAFÍA Que significa? Representación e descrición da Terra Que estuda? O espazo xeográfico, que é o resultado das interrelacións entre o medio natural e o ser humano. O medio natural é unha fonte de
Más detallesOrde do.de xullo de 2017 pola que se desenvolve o Decreto 60/2017, do 22 de xuño, de reorganización de centros docentes de determinadas localidades.
Orde do.de xullo de 2017 pola que se desenvolve o Decreto 60/2017, do 22 de xuño, de reorganización de centros docentes de determinadas localidades. Por medio do Decreto 60/2017, do 22 de xuño, se realiza
Más detallesCONVOCATORIA E BASES DA III EDICIÓN DO PREMIO GALICIA SPIN-OFF
CONVOCATORIA E BASES DA III EDICIÓN DO PREMIO GALICIA SPIN-OFF Banco Pastor, entidade do Grupo Banco Popular, e GCiencia, o portal da ciencia galega, convocan a terceira edición do Premio Galicia Spin-Off,
Más detallesA Lei da Dependencia. Cara onde imos?
A Lei da Dependencia. Cara onde imos? DEPENDENCIA A SITUACIÓN DE LARGA DURACIÓN NA QUE SE ATOPAN AS PERSOAS QUE, POR RAZÓNS DERIVADAS DA IDADE, A ENFERMIDADE OU A DISCAPACIDADE, E LIGADAS Á FALTA OU Á
Más detallesMANUAL da PÁXINA WEB DE CONSULTA DE COBERTURA Versión Móbil
MANUAL da PÁXINA WEB DE CONSULTA DE COBERTURA Versión Móbil Decembro 2015 v.1.0. INDICE 1. INTRODUCIÓN... 3 2. INSTALACIÓN E ACCESO Á CONSULTA DE COBERTURA... 3 3. DESCRICIÓN DE PANTALLAS... 4 4. USO DA
Más detallesFOLLA DE IDENTIFICACIÓN DA PROBA ESCRITA
9500 FOLLA DE IDENTIFICACIÓN DA PROBA ESCRITA Lugar da proba: Data: Nivel: CELGA 1 DATOS DA PERSOA CANDIDATA: Apelidos e nome: DNI / NIE / Pasaporte: Nacionalidade: Data de nacemento: / / Sexo: Home Muller
Más detallesVIII OLIMPÍADA GALEGA DE ECONOMÍA La Caixa Bases
2017 VIII OLIMPÍADA GALEGA DE ECONOMÍA La Caixa Bases Facultade de Economía e Empesa da Universidade da Coruña Contidos INTRODUCIÓN: AS OLIMPÍADAS DE ECONOMÍA... 3 BASES DA VIII OLIMPÍADA GALEGA DE ECONOMÍA
Más detallesGALEGO PINACOTECA FRANCISCO FERNÁNDEZ DEL RIEGO
GALEGO PINACOTECA FRANCISCO FERNÁNDEZ DEL RIEGO A Pinacoteca Francisco Fernández del Riego é o espazo expositivo do Museo Municipal Quiñones de León no centro da cidade, destinado á exhibición dos seus
Más detallesCONCURSO DE IDEAS EMPRESARIAIS INNOVADORAS, BASEADAS NO COÑECEMENTO CIENTÍFICO
CONCURSO DE IDEAS EMPRESARIAIS INNOVADORAS, BASEADAS NO COÑECEMENTO CIENTÍFICO ASOCIADO AO CICLO O EMPRENDEMENTO CIENTÍFICO: UNHA OPORTUNIDADE NECESARIA BASES DA CONVOCATORIA Obxectivos Fomentar o espírito
Más detallesBASES DO XLIII PREMIO DE POESÍA DO CERTAME LITERARIO DO CONCELLO DE VILALBA 2017
BASES DO XLIII PREMIO DE POESÍA DO CERTAME LITERARIO DO CONCELLO DE VILALBA 2017 O Concello de Vilalba, co afán de estimular a creación poética convoca o XLIII Premio de Poesía do Concello de Vilalba,
Más detallesPlan de impulso e coordinación de servizos de apoio a emprendedores (Mancomunidade de Concellos da Comarca de Ferrol) DOSSIER PRESENTACIÓN
Plan de impulso e coordinación de servizos de apoio a emprendedores (Mancomunidade de Concellos da Comarca de Ferrol) DOSSIER PRESENTACIÓN 1 P á g i n a FERROLTERRA NON PODE EMPRENDER SEN TI Un ano máis,
Más detallesObradoiros. de Verán 2017
Obradoiros Obradoiro de Expresión musical e Construción de instrumentos 4 a 7 anos Os mércores 5, 12, 19 e 26 de xullo de Verán 2017 Obradoiro de contos en inglés 4 a 7 anos Os mércores 9, 16, 23 e 30
Más detallesDUBIDO SE O MEU FILLO/A TEN ALTAS CAPACIDADES INTELECTUAIS
DUBIDO SE O MEU FILLO/A TEN ALTAS CAPACIDADES INTELECTUAIS PASOS A DAR NO CENTRO ESCOLAR Baseado no artigo de Belén Ros Protocolo de actuación rápida para padres con niños de altas capacidades intelectuales
Más detallescoñecer a tuberculose
coñecer a tuberculose que é a tuberculose? A tuberculose é unha enfermidade infecciosa e contaxiosa causada por unha micobacteria, tamén chamada bacilo de Koch. A maioría das veces a enfermidade afecta
Más detallesHistoria da lingua (2) Séculos IX a XIX
Historia da lingua (2) Séculos IX a XIX Consolidación, decadencia e rexurdimento Galego-portugués medieval (séc. IX-XIV) Séc. XII-XIV Período brillante da literatura galega Compostela: época dourada Rexurdimento
Más detallesA Consellería encargou a AFIPRODEL a elección dos 5 representantes, da rede de AEDL, acordándose a reserva dun deles para un membro desta asociación.
A Consellería de Economía, Emprego e Industria e AFIPRODEL-Galicia, como única asociación de profesionais de desenvolvemento local da comunidade autónoma, acordaron a reactivación da rede de axentes de
Más detallesPROBLEMAS DE XENÉTICA
1.- Para un determinado carácter hereditario, escribe o xenotipo de: a) Un individuo da liña pura dominante b) Un individuo homocigótico recesivo. c) Un individuo heterocigótico d) Os descendentes do cruzamento
Más detallesMANUAL DE PUBLICIDADE
MANUAL DE PUBLICIDADE Subvención prácticas non laborais (Orde de 14 de setembro de 2017, DOG n.º 186 do 29 de setembro de 2017) Consellería de Economía, Emprego e Industria ÍNDICE 1. SINALIZACIÓN DE EDIFICIOS
Más detallesA CARTA DE PRESENTACIÓN
A CARTA DE PRESENTACIÓN 1. QUE É UNHA CARTA DE PRESENTACIÓN? É unha carta que acompaña ao Currículum vitae e que serve como tarxeta de visita, nela dámonos a coñecer á empresa e solicitamos unha entrevista
Más detallesRECOMENDACIÓNS XERAIS
O comedor escolar do Colexio Divino Salvador comenzou a funcionar de xeito ininterrumpido fai 20 anos, aproximadamente. Dispón dunha cociña propia onde se elabora a comida diariamente por persoal especializado.
Más detallesCAMILO JOSÉ CELA O CENTENARIO DUN NOBEL
2016 CAMILO JOSÉ CELA O CENTENARIO DUN NOBEL Ás nove e vinte da noite do día 11 de maio de 1916, xoves, vin a este val de bágoas na casa do paso nivel de Iria Flavia, concello de Padrón, diocese de Santiago
Más detallesBIOGRAFÍA DE ROSALÍA DE CASTRO
BIOGRAFÍA DE ROSALÍA DE CASTRO Naceu en Santiago de Compostela o 24 de febreiro 24 de 1837 nunha casa do Camiño Novo (hoxe Rosalía de Castro). Filla de María Teresa de la Cruz de Castro y Abadía (1804-1862)
Más detallesBiblioteca ÍNDICE DE CONTIDOS
Biblioteca ÍNDICE DE CONTIDOS 1.Acceso á biblioteca 2.Biblioteca: características 3.Acceso aos contidos: busca sinxela e avanzada 4.Acceso aos contidos: árbore temática 5.Ficha de contido 6.Ligazóns a
Más detallesPROGRAMA DE ACTIVIDADES FESTIVAL DE SAN XÓAN Praza de Mazarelos
PROGRAMA DE ACTIVIDADES FESTIVAL DE SAN XÓAN 2017 Praza de Mazarelos XOVES DÍA 22 Dende ás 09h: Recollida do programa de actividades das Festas de San Xoán en Compostela, o manual de instrucións e o talonario
Más detallesComisións de Servizo por conciliación da vida laboral e familiar
Comisións de Servizo por conciliación da vida laboral e familiar Orde do 28 de xuño de 2006 pola que se regula a adscrición de forma temporal, en comisión de servizo e por petición da interesada ou interesado,
Más detallesMATEMÁTICAS. PRIMEIRA PARTE (Parte Común)
PRIMEIRA PARTE (Parte Común) (Nesta primeira parte tódolos alumnos deben responder a tres preguntas. Unha soa pregunta de cada un dos tres bloques temáticos: Álxebra Lineal, Xeometría e Análise. A puntuación
Más detallesRuth Matilda Anderson
Leiteiras regresando a Carnota. Muros (A Coruña), 5 de novembro de 1924 (Arquivo da Hispanic Society of America) exposición Ruth Matilda Anderson Unha mirada de antano www.fundacioncaixagalicia.org Ruth
Más detallesCSIF sobre a Lei 1/2012 de medidas temporais e os orzamentos 2018
CSIF sobre a Lei 1/2012 de medidas temporais e os orzamentos 2018 A aprobación da Lei 1/2012, de 29 de febreiro, de medidas temporais en determinadas 1 materias do emprego público da Comunidade Autónoma
Más detallesConmemórase este ano 2015 o 120 aniversario da primeira exposición realizada por un novísimo
Isidoro Brocos: Academia (detalle), lapis sobre papel, 1881. Conmemórase este ano 2015 o 120 aniversario da primeira exposición realizada por un novísimo Pablo Picasso (1881-1973), que tivo lugar no número
Más detallesInformación e instrucións para realizar solicitudes web
Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa Admisión a ciclos de Formación Profesional 2013-2014 Información e instrucións para realizar solicitudes web Páxina 1 de 9 Índice
Más detallesO CEMITERIO MUNICIPAL DE SAN FROILÁN
O CEMITERIO MUNICIPAL DE SAN FROILÁN O Cemiterio Municipal de San Froilán do Concello de Lugo, relativamente moderno, data do ano 1948, se ben conserva construcións procedentes do anterior Cemiterio municipal
Más detallesCOLEGIO NUESTRA SEÑORA DEL ROSARIO. ARZÚA I.S. Hijas de la Natividad de María
I.S. Hias de la Natividad de María Obxectivo s BLOQUE 1. ESCOITA d o Contidos Criterios Estándares de aprendizaxe B1.1. Audición activa dunha selección de pezas instrumentais e vocais de distintos estilos
Más detallesXeoloxía da man de Isidro Parga Pondal
2013 Xeoloxía da man de Isidro Parga Pondal Nivel educativo 3º EP ConCIENCIA do noso pasado: Proxecto Titania 10/02/2013 ISIDRO PARGA PONDAL Que é a xeoloxía? A xeoloxía é a ciencia que estuda sobre todo
Más detallesEXEMPLO CONCENTRACION PARCELARIA PRIVADA DE CARÁCTER CTER AGRARIO. EXPERIENCIA A OURADA (PONTECESO-A A CORUÑA)
EXEMPLO CONCENTRACION PARCELARIA PRIVADA DE CARÁCTER CTER AGRARIO. EXPERIENCIA A OURADA (PONTECESO-A A CORUÑA) ÁMBITO TERRITORIAL A Ourada é un lugar da parroquia de Cores que pertence ó concello de Ponteceso
Más detallesCONCURSO DE BANDA DESEÑADA
CONCURSO DE BANDA DESEÑADA Historias de Milu A Convención das Nacións Unidas sobre os Dereitos do Neno, do 20 de novembro de 1989, consagra o dereito dos nenos e nenas a vivir cos seus pais, excepto nos
Más detallesMEMORIA ACTIVIDADE DO CLUB ESTUDIANTES LUGO PARA
MEMORIA ACTIVIDADE DO CLUB ESTUDIANTES LUGO PARA TEMPADA 2009/2010 1 MEMORIA DESCRIPTIVA: 1. ESPÍRITO DA ENTIDADE E DO PROXECTO 2. ESTRUCTURA 3. LIÑAS MESTRAS PARA CONSOLIDAR A ESTRUCTURA 4. RELACION DE
Más detallesDIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 121 Martes, 23 de xuño de 2009
10.816 DIARIO OFICIAL DE GALICIA Nº 121 Martes, 23 de xuño de 2009 PRESIDENCIA ANEXO II PROCEDEMENTO CÓDIGO DO PROCEDEMENTO DOCUMENTO AXUDAS PARA PROMOVER A REALIZACIÓN DE EXPOSICIÓNS, CONFERENCIAS, CURSOS
Más detallesESTUDIO DEMOGRÁFICO DE ESPAÑA, GALICIA E A POBRA DO CARAMIÑAL
1. DISTRIBUCIÓN DA POBOACIÓN Distribución espacial da poboación. ESTUDIO DEMOGRÁFICO DE ESPAÑA, GALICIA E A POBRA DO CARAMIÑAL a) Observa e analiza os mapas. Elabora dous pequenos esquemas da distribución
Más detallesPROXECTO RUNAS REQUIRIMENTOS DE PARTICIPACIÓN. Son requirimentos de participación os seguintes:
PROXECTO RUNAS 2012 O Concello de Ortigueira, a través do Festival Internacional do Mundo Celta, convoca o proxecto musical denominado RUNAS novos valores da música celta e do folk internacional, de acordo
Más detallesACTIVIDADES MÓDULO II
ACTIVIDADES MÓDULO II ACTIVIDADE 2. OS PLANS DE IGUALDADE OBXECTIVO Aprender a analizar a estrutura e os contidos dos Plans de Igualdade de Oportunidades. MATERIAL DE TRABALLO Instrumento de Traballo nº
Más detallesGuía didáctica de Poetízate realizada polo escritor e profesor Carlos Negro (http://bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=carnegro1) A poesía non morde
Guía didáctica de Poetízate realizada polo escritor e profesor Carlos Negro (http://bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=carnegro1) A poesía non morde Guión de traballo sobre o libro Poetízate. Antoloxía da poesía
Más detallesLei 8/1983, do 8 de xullo, do Consello da Cultura Galega
Lei 8/1983, do 8 de xullo, do Consello da Cultura Galega Tramitación parlamentaria: Proxecto de lei, BOPG núm. 95, do 5.5.1983. Emendas, BOPG núm. 107, do 31.5.1983. Debate de totalidade, DSPG núm. 35,
Más detallesOrdenanza Nº 40: Ordenanza Reguladora dos. Prezos Públicos das escolas municipais. de musica e artes escénicas. Ano 2017
Ordenanza Nº 40: Ordenanza Reguladora dos das escolas municipais de musica e artes escénicas. Ano 2017 Ensinanzas Especiais Páx 1 ARTIGO 1.- CONCEPTO Consideraranse Servizos abranguidos no ámbito de aplicación
Más detallesRexistro de Buques Pesqueiros da Comunidade Autónoma de Galicia
2006 3.5.18 2006 Rexistro de Buques Pesqueiros da Comunidade Autónoma de Galicia XUNTA DE GALICIA Consellería de Pesca e Asuntos Marítimos Deseño e maquetación: Telf.: 981 806 669 Imprime: Ofelmaga,
Más detallesEnquisa igualdade para a población eumesa
Enquisa igualdade para a población eumesa Este cuestionario ten por obxecto recoller a maior cantidade de información posible da poboación eumesa tanto do núcleo urbano como das parroquias, para asi poder
Más detalles