ARIKETAK (III) :ISOMERIA ETA ESTEREOKIMIKA [9 13. IKASGAIAK]

Transcripción

1 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika. 1 ARIKETAK (III) :ISMERIA ETA ESTEREKIMIKA [9 13. IKASGAIAK] 1.- Idatz itzazu ondorengo konposatuen isomero konstituzional guztiak: C 7 16 C C 5 10 C 5 8 e) C Defini itzazu ondorengo kontzeptuak: Isomeria Konstituzioa Egitura Estereoisomeria e) Estereokimika f) Konformazioa g) Konfigurazioa h) Tortsio-tentsioa i) Konformazio antiklinala j) Tautomeria k) Konformeroa l) Analisi konformazionala 3.- ndorengo egitura-bikoten esan zeintzuk diren tautomero-bikoteak, zeintzuk diren erresonantzi mesomero-bikoteak zeintzuk ez diren ez bata ez bestea. C 3 C C 3 C 2 C C 3 C 2 C C 3 C3 C 2 C 2 e) f) 4.- Egin ezazu alkano hauen analisi konformazionala lerro lodiagoz adierazitako loturaren inguruan: C 3 C 3 C 3 C 3 C C 2 C 3 C 3 C C C Esan ezazu 72 pisu molekularreko zein alkanok betetzen dituzten baldintza hauek: Mono-bromoderibatu bakarra izan iru mono-bromoderibatu izan Lau mono-bromoderibatu izan Zenbat di-bromoderibatu ezberdin izan ditzazke ataleko alkanoak.

2 2 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika. 6.- ndorengo konposatu karbonilodunen enol formak marraztu Ziklohexanona 3-Pentanona Azetofenona Bentzofenona e) 2-Butironaftona f) Butiraldehidoa g) Bentzaldehidoa h) 2-Pentanona Kasukoren batean bi enol forma ezberdin baleude, adierazi. 7.- Propinoa urez erreakzionaarazten denean ingurune azidoan ( 2 S 4 gs 4 ) urmol bat gehitzen zaio azetona emanez. Erreakziobidea aztertuz, azetona adizioak zuzenki sortutako artekari batetik sortzen dela dakigu. Esan ezazu zein den artekari hori Pentanona marraztu eragik hauek egin: C 3 C 4 Loturaren inguruko konformaziorik egonkorrena marraztu, ewman-en projekzioan. Tautomero bat barraztu Funtzio-isomero kontituzional bat marraztu Adar-isomero kontituzional bat marraztu e) Posizio-isomero kontituzional bat marraztu 9.- Marraz itzazu metilziklopropanoa metilziklobutanoaren konformazio egonkorrenak. Adierazi kasu bakoitzean zenbat konformero dauden Marraztu 6,6-dimetilbiziklo[3.1.1]heptanoa konformaziorik egonkorrenean ,1-Dimetilziklopropanoa ziklopentanoa C 5 10 formula molekularreko hidrokarburo isomeroak dira. Zeinek izango du errek-energia handiena zergatik? 12.- Eter alifatikoak hidrogeno ioduroz erreakzionatzen dute alkil ioduroak ura emanez. Erreakzioa makala da berotu egin behar izaten da. R 1 R 2 2 I R 1 I R 2 I 2 Goiko eter ziklikotan ere antzeko erreakzioa gertatzen da. Idatzi kasu bakoitzari dagokion ekuazioa arrazonatu zeinek emango duen erreakzioa azkarren zeinek mantsoen.

3 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika tert-butilziklohexanoaren aulki konformazioko bat ia ez dago aulki-aulki orekan. Esan zein den zer nolako interakzio 1,3-diaxialak ematen dituen tert-butilo taldeak molekula horrn ndorengo emaitzak arrazonatu. C 3 E C Kcal/mol C 3 C Kcal/mol 15.- Marraztu ( piperidina, ( -metilpiperidina ( 4-metilpiperidinaren konformaziorik egonkorrenak. C 3 C ndorengo egiturak kontutan izanda, zein litzateke egonkorrena?. Zeintzuk agertzen dute gauche motako interakzioa?. 3 C C 3 C 3 3 C C 3 C 3 C 3 C 3 3 C C 3 3 C C ndoren aipatzen diren molekuln esan noiz egon daitezkeen cis-/trans- isomeroak. Kasu horin marraztu Z/E isomeroak. 1-Butenoa 2-Butenoa 1,1-Dikloroetilenoa 1,2-Dikloroetilenoa e) 1-Pentenoa f) 2-Pentenoa g) 2,4-exadienoa h) 3,5-Dimetil-2,4-heptadienoa 18.- ndorengo konposatuak izendatu Z/E deskriptoreak erabiliz. 3 C C 3 C ( 3 C) 2 C 2 (C 3 )C C 3 C 3 2 C 2 C 2 S C 3 C 3

4 4 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika Esan azpiko alkenoak E ala Z (edo cis ala trans) diren. 3 C C 2 I 3 C C 3 2 C 2 C C 2 I 3 C e) 3 C CC 3 3 C 2 C (C 3 ) 3 C C(C 3 ) 2 C 2 C(C 3 ) rdena itzazu talde hauek C-I-P lehentasuna emanez: Aliloa Bentziloa n-butiloa sec-butiloa e) terc-butiloa f) Ziklohexiloa g) Etiloa h) Etiniloa i) Feniloa j) Isobutiloa k) Isopropeniloa l) eopentiloa m) m-toliloa n) p-toliloa o) Biniloa 21.- Aurreko arikn bezala, talde ordezkatzaile hauek C-I-P-en lehentasunez ordena itzazu: Azetilaminoa Azetiloa Bentziloxia Bentzoilaminoa e) Bentzoiloa f) Bentzoiloxia g) Etoxikarboniloa h) Fenoxia i) Formiloa j) Formiloxia k) Metilaminoa l) Metiltioa 22.- Marraztu C 6 12 formulako alkeno guztiak. Sailka itzazu kate-egitura berdineko taldn, estereoisomero-bikoteak adieraziz Kontzeptu hauek definitu: Kiralitatea Enantiomeria Asimetria Disimetria e) Simetria-ardatza f) Zentru estereogenikoag) Aktibitate optikoa h) Errotazio espezifikoa i) Errazemikoa 24.- Molekula hauen (R) (S) enantiomeroak marraztu: omofluorokloromnoa 3-Deutero-1-pentenoa 3-Kloro-4-metil-1-pentanola 3-Metil-1-penten-4-inoa e) Azido 2-hidroxibutanodioikoa f) tert-butoxideuterofenoximnoa g) 1-Feniletilamina h) Azido 2-fenil-2-hidroxinoikoa i) 3-Etil-2,3-dimetilhexanoa j) Azido 2-amino-3-merkaptopropanoikoa

5 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika Konposatu hauek izendatu (R) ala (S) konfigurazioa adieraziz. C 2 Ph Ph C C C C C 2 Ph 3 C 3 C CMe 2 C=C Fischer-en egitura-bikote hauko bakoitzak konstituzio berdina du. Esan kasu bakoitzean ea konfigurazio berdina ala aurkakoa duten. Egitura bakoitzari (R) ala (S) konfigurazioa ezarri. C 2 C 3 C 2 C 3 F F C C 2 C 2 C 3 C C 2 C 3 C Molekula hauen formulak marraztu Azido (R)-2,3-pentadiendioikoa (E)-5-metil-2,3,4-heptatrienoa Azido (S)-5-oxo-2,3-hexadienoikoa (R,E)-4-kten-2-ol 28.- Konposatu hauek izendatu: C C 3 C 2 2 C C 2 3 C 2 C C C C C C C C C 3 C C 3 3 C 29.- Esan ondorengo egitura-bikote bakoitzeko egiturak elkarrekiko enantiomeroak diren ala molekula berbera diren. C 2 C 2 C 2 C 3 C 3 C 2 C 3 C 3 C 3 C 2 C 3 C 3 C 3 C 3 C 3 C 3 3 C

6 6 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika Esan molekula hauek kiralak diren ala ez karbono estereogeniko bakoitzari konfigurazio absolutoa (R ala S) ezarri. C 3 C 2 Me e) 2 C 3 C 2 C 2 f) g) h) i) j) C 2 C 2 C Konposatu hauen enantiomero-bikote meso- forma guztiak adierazi Fischer-en projekzioan marraztu. 3-omo-2-butanola 1,2,3-Tribromobutanoa 2,3-Difenilbutanoa 3-Fenil-2-butanola e) 1,2,3,4-Pentanotetraola f)1,2,3,4,5-pentanopentaola 32.- Molekula-bikote hauen egiturak marraztu esan zein den beraien arteko erlazio estereokimikoa. (Z)-1,2-Dikloropropenoa (E)-1,2-dikloropropenoa (R,R)-2,3-Diklorobutanoa meso-2,3-diklorobutanoa (R,S)-2,3-diklorobutanoa meso-2,3-diklorobutanoa (R)-1,3-Difenilpropadienoa (S)-1,3-difenilpropadienoa e) (Z,Z)-2,4-exadienoa (E,E)-2,4-hexadienoa f) (Z,Z)-2,4-exadienoa (E,Z)-2,4-hexadienoa g) (R,Z)-4-Kloro-2-pentenoa (S,E)-4-kloro-2-pentenoa h) (R,E)-1,2,3-Trikloro-1-butenoa (S,E)-1,2,3-trikloro-1-butenoa i) (2R,3r,4S)-1,2,3,4,5-Pentanopentaola (2R,3s,4S)-1,2,3,4,5-pentanopentaola 33.- Kontzeptu hauek definitu adibide bat proposatu kasu bakoitzean: Diastereoisomeroak meso- forma eritro- forma treo- forma e) Errazemikoa f) Epimeroak g) Zentru pseudoasimetrikoa h) R,r,S esteroisomeroak

7 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika C 5 13 Formula molekularreko 10 amina primarioen egitura isomeroak marraztu beraien izenak eman. Esan zeintzuk izango diren optikoki aktiboak enantiomerobikoteak adierazi. Zenbat amina sekundario isomero daude formula molekular berdinarekin?. Marraztu. Zein(tzuk) d(ir)a kirala(k)?. Errepikatu gauza bera amina tertziarioekin Izendatu molekula-bikote hauko egitura bakoitza bere konfigurazioa adieraziz esan bere bikoteko kidearekiko duen erlazio estereokimikoa 3 C 3 C C 3 C 3 3 C C 2 S 3 C C 2 S C 3 C 3 3 C C 3 3 C 3 C C 3 C 3 e) 3 C 3 C C 3 C 3 C 3 C 3 C 3 3 C 36.- ndorengo isomero-bikoteen Fischer-en projekzioak marraztu esan zein den elkarren arteko isomeria-erlazioa (enantiomeroak, diastereoisomeroak, berdinak,...) (+)-Glukosa (+)-Manosa (+)-Glukosa = (2R,3S,4R,5R)-2,3,4,5,6-pentahidroxihexanala (+)-Manosa = (2S,3S,4R,5R)-2,3,4,5,6-tetrahidroxihexanala (+)-Glukosa ( )-Fruktosa ( )-Fruktosa = (3S,4R,5R)-1,3,4,5,6-pentahidroxi-2-hexanona Azido oleikoa azido elaidikoa Azido oleikoa = azido (Z)-9-oktadezenoikoa Azido elaidokoa = azido (E)-9-oktadezenoikoa ( )-Treonina (+)-Treonina ( )-Treonina = azido (2S,3R)-2-amino-3-hidroxibutanoikoa (+)-Treonina = azido (2R,3S)-2-amino-3-hidroxibutanoikoa e) ( )-Treonina azido (2R,3R)-2-amino-3-hidroxibutanoikoa

8 8 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika Konposatu hauek estereoisomero guztiak marraztu (baldin badaude) 1,3-dimetilziklobutanoa 1,1-Dimetilzizklopentanoa 1-Metilziklopropanola 2-metilziklopentanola 38.- Metilziklohexanol izeneko egitura posible guztiak marraztu izendatu isomero konstituzionalak konstituzio bakoitzeko konfigurazioak estereoisomero bakoitzaren konformazio egonkorrena konstituzio bakoitzaren estereoisomero egonkorrena 39.- Azpiko molekula hauek cis- ala trans- diren esan. Adierazi kasu bakoitzean zein den molekularen konformaziorik egonkorrena (marraztutakoa ala beste bat). Egonkortasuna kalkulatzeko ataleko Eliel-en energiak erabili. 3 C C 3 e) 2 t Bu C C 3 3 I C 2 C ndorengo molekulen bi aulki konformazioak marraztu. Adierazi bin zein den egonkorrena (10.18 ataleko Eliel-en energiak erabili). 3 C C 3C C 3 3 C C 3C C 3 C 3 C 3 C C 3 C Marraztu molekula hauko bakoitzaren aulki konformaziorik egonkorrena (10.18 ataleko Eliel-en energiak erabili). r-1,c-2,t-4-trikloroziklohexanoa Azido 4-isopropil-4-metoxi-1,1-ziklohexanodikarboxilikoa r-1,c-2-diisopropil-t-4-metilziklohexanoa t-3-etil-t-4-fenilziklohexilamina e) r-1-tert-butil-c-2,t-4,t-5-trimetilziklohexanoa f) t-4-amino-c-2,t-5-dizianoziklohexano-r-1-ola g) Dimetil t-2,t-5-dimetil-r-1,c-4-ziklohexanodikarboxilatoa h) cis-1,4-di-tert-butilziklohexanoa i) t-3-kloro-c-4-metilziklohexan-r-1-ola

9 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika Marraztu konposatu hauen konformero egonkorrenak esan: zentzuk diren optikoki aktiboak zeintzuk ez; optikoki aktiboak ez direnak, esan ea meso- formak diren ala konformero enantiomeroen trukak. (R,S)-1,2-Ziklopentanodiola (R,R)-1,2-Ziklopentanodiola (S,S)-1,3-ziklopentanodiola (R,S)-1,3-ziklopentanodiola 43.- Konposatu hauen egitur-formulak marraztu, estereokimika adieraziz. Esan zeintzuk diren kiralak zeintzuk ez. cis-1,3-diaminozikloheptanoa (R)-2,6-diaminoespiro[3,3]heptanoa 1,5-Diamino-cis-biziklo[3.2.0]heptanoa trans-1,2-diaminoespiro[3,3]heptanoa e) cis-3,4-diamino-cis-biziklo[4.1.0]heptanoa 44.- Marraztu izendatu 1,2,3-ziklopentanotriolaren estereoisomero guztiak. Zeintzuk dira kiralak zeintzuk ez? 45.- Dimetilziklopentano izeneko molekula hauek marraztu: Konstituzio posible guztiak Konstituzio bakoitzaren konfigurazio guztiak 46.- Perhidroantrazenoak, dekalinak bezala, cis-/trans- isomeroak ditu. Marraztu hiru eraztunak aulki konformazioan dituzten isomero posible guztiak. perhidroantrazenoa 47.- ndorengo bifenilo ordezkatu hauek marraztu esan kiralak diren ala ez. Kiralak direnean, bi enantiomeroak marraztu (R) ala (S) konfigurazioa ezarri (ikus atal. Bifenilo eraztuneko posizio-zenbak hauxe da: 3 2 2' 3' 4 1 1' 4' 5 6 6' 5' Azido 2,6 -dinitrobifenilo-2,6-dikarboxilikoa Azido 3 -kloro-2,6 -dinitrobifenilo-2,6-dikarboxilikoa Azido 3,3 -dikloro-2,6 -dinitrobifenilo-2,6-dikarboxilikoa Azido 2,6 -di-tert-butilbifenilo-2-karboxilikoa

10 10 Arikk: 9-13 Ikasgaiak. Isomeria estereokimika Molekula hauen izena eman, egokia denean konfigurazioa adieraziz. Esan: Zeintzuk diren kiralak zeintzuk ez Kiralitatea dagoenean marraztu molekularen beste enantiomeroa Molekula akiraln beste estereoisomeroren bat marraztu izendatu (baldin badu). 3 C 3 C e) f) g) C 3 h) C 3 3 C 3 C C 3 3 C C 3 C 3 C 3 i) j) 3 C 3 C C 3 C ndorengo bikoteko partaideak zein erlazio duten heuren artean adierazi. cis-2,3-dibromoziklohexanona trans-2,4-dibromoziklohexanona cis-1,3-dimetilhexanoa trans-1,5-dimetilhexanoa I 3 C I C 3