Recurso nº 79/2018 Resolución nº 71/2018 RESOLUCIÓN DO TRIBUNAL ADMINISTRATIVO DE CONTRATACIÓN PÚBLICA DA COMUNIDADE AUTÓNOMA DE GALICIA En Santiago de Compostela, a 13 de setembro de 2018. VISTO o recurso especial en materia de contratación interposto por E.Q.B. actuando en nome e representación de SIGNE S.A. contra o acordo de adxudicación do contrato de servizos para a impresión e personalización de títulos universitarios oficiais, suplemento europeo ao título, títulos propios, diplomas e outros expedidos pola Universidade de Vigo, expediente 300/18, este Tribunal Administrativo de Contratación Pública da Comunidade Autónoma de Galicia (TACGal, en adiante) en sesión celebrada no día da data, adoptou, por unanimidade, a seguinte Resolución: ANTECEDENTES DE FEITO Primeiro.- A Universidade de Vigo convocou a licitación do servizo para a impresión e personalización de títulos universitarios oficiais, suplemento europeo ao título, títulos propios, diplomas e outros expedidos pola mesma, cun valor estimado declarado de 631.055 euros. Tal licitación foi obxecto de publicación no DOUE o 28.02.2018, no BOE o 8.03.2018 e no DOG o 12.03.2018. Segundo.- O expediente da licitación recolle que a mesma estivo sometida ao texto refundido da Lei de Contratos do Sector Público, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 3/2011, de 14 de novembro (TRLCSP, en adiante). Páxina 1 de 9
Terceiro.- O 14.05.2018 a mesa de contratación decidiu excluír a SIGNE S.A. (en adiante SIGNE). SIGNE presentou recurso especial contra este acto, que foi desestimado pola Resolución TACGal 31/2018. O 01.08.2018 dítase a resolución de adxudicación a favor DIDOSEG S.A., único licitador tras a exclusión de SIGNE. Este é o acto recorrido neste recurso, que, segundo o expediente, foi publicado no perfil do contratante ese mesmo día e comunicada tamén nesa data por correo electrónico. Cuarto.- En data 21.08.2018 SIGNE interpuxo recurso especial en materia de contratación contra o acordo de adxudicación, a través da sede electrónica da Xunta de Galicia. Quinto.- Con data 22.08.2018 reclamouse á Universidade de Vigo o expediente e o informe ao que se refire o artigo 56.2 da Lei 9/2017, de 8 de novembro, de contratos do sector público (en diante, LCSP). A documentación foi recibida neste Tribunal o día 24.08.2018. Sexto.- Trasladouse o recurso aos interesados o 29.08.2018, recibíndose alegacións de DIDOSEG S.A. (DIDOSEG, en adiante). Sétimo.- O 27.08.2018 o TACGal decidiu manter a suspensión automática do artigo 53 LCSP. FUNDAMENTOS DE DEREITO Primeiro.- Ao abeiro do artigo 35 bis. 5 da Lei 14/2013, de 26 de decembro, de racionalización do sector público autonómico, corresponde a este Tribunal a competencia para resolver este recurso. Segundo.- En virtude do disposto na Disposición Transitoria Primeira.4 LCSP o presente recurso tramitouse conforme os artigos 44 a 60 da Lei 9/2017, de 8 de novembro, de contratos do sector público, e, no que fose de aplicación, polo Real Decreto 814/2015, de 11 de setembro, polo que se aproba o Regulamento dos procedementos especiais de revisión de decisións en materia contractual e de organización do Tribunal Administrativo Central de Recursos Contractuais. Páxina 2 de 9
LCSP. Terceiro.- O recurso foi interposto dentro do prazo dos 15 días do artigo 50 Cuarto.- Estamos perante un contrato de servizos cun valor estimado de 631.055 euros, polo que o recurso é admisible ao abeiro do artigo 44.1.a) e 2.b) LCSP. Quinto.- SIGNE defende a súa lexitimación por canto que aínda que foi excluído, dado que o adxudicatario quedou como único licitador, a exclusión que defende do adxudicatario obrigaría a declarar deserto o recurso, de maneira que aparecería o seu interese a unha posterior nova licitación. A súa tese de fondo é que DIDOSEG, a adxudicataria, debeu ser excluída por incumprir as condicións da licitación referida á prohibición de subcontratar, por canto que o soporte llo subministra a Fábrica Nacional de Moeda e Timbre (FNMT). Sexto.- O informe do órgano de contratación sostén que non consta ningún contrato entre FNMT e DIDOSEG senón que estariamos perante unha mera subministración de cartolina. Expresa que o que sucedería é que DIDOSEG compra o soporte xenérico á FNMT e logo, sobre ese soporte, imprime o que se lle esixe o PPT. Sétimo.- DIDOSEG defende a inadmisibilidade do recurso por canto que o recorrente non defendeu, no seu día, a exclusión desta. Logo rexeita que exista subcontratación dos servizos, explicando que as cartolinas son compradas á FNMT, pois este soporte se axusta ás prescricións técnicas e de seguridade determinadas no Real Decreto 1002/2010, soporte que incorpora o emblema nacional. Continúa explicando que DIDOSEG, siguiendo los requisitos recogidos en el PPT imprime los seguintes elementos: Emblema de la Universidad de Vigo, Orla, cartela amarilla, Personalización (anverso y reverso, Sellado en seco. Tamén aporta certificado de FNMT que refire que o soporte subministrado por tal entidade a DIDOSEG é conforme ao Anexo XI do Real Decreto 1002/2010, que o soporte que lle subministra ten os elementos comúns a calquera universidade, sen a impresión del emblema y orla de ninguna Universidad, ni cartela amarilla, tampoco realiza la personalización, ni incorpora el sello en seco. Finalizan estas alegacións de DIDOSEG coa mención a que: Páxina 3 de 9
De todo lo anterior, se desprende que la FNMT-RCM comercializa el soporte inerte en las condiciones establecidas en el Anexo XI del Real Decreto 1002/2010 con los atributos mínimos tanto bajo capa como de forma superficial. Además, no se trata de una fabricación específica para DIDOSEG sino que es el mismo soporte que se le suministra a otras empresas dedicadas a la impresión de títulos universitarios oficiales y, como no podía ser de otra manera, no existe una subcontratación por parte de DIDOSEG a la FNMT-RCM para la impresión de los títulos de la Universidad de Vigo ni de ninguna otra Universidad. Oitavo.- Primeiramente debemos estudar se o recurso ten todos os elementos para a súa admisibilidade. Estamos en presenza dun recurso interposto contra o acordo de adxudicación por quen foi excluído desta licitación con carácter previo a ese acordo, exclusión impugnada e confirmada por este TACGal pola Resolución 31/2018. Naquel previo recurso este Tribunal considerou, a maiores, que o recorrente só recollera entre as súas pretensións a de revogar a súa propia exclusión. É unha premisa de xeral aceptación que aquel que xa non está na licitación carece entón de lexitimación para impugnar a ulterior adxudicación, por canto a anulación desta non podería facer que esa adxudicación recaera no recorrente. Neste sentido, podemos citar a Resolución 176/2018 TACRC, Resolución 28/2018 Tribunal Administrativo de Recursos Contractuais de Castela e León (TARCCYL), Resolución 95/20198 Tribunal Administrativo de Contratación Pública de Madrid (TACPM), ou a Resolución 70/2013 Tribunal Administrativo de Recursos Contractuais da Junta de Andalucía (TARCA). O que aporta o recorrente para soster a súa lexitimación, e o que debemos resolver polo carácter revisor deste recurso, é que o seu interese deriva de que, dado que o adxudicatario quedou como único licitador, estamos perante unha excepción á anterior regra, pois a exclusión do adxudicatario obrigaría a declarar deserta esta contratación, de maneira que aparecería unha posterior nova licitación á que podería concorrer. Neste debate, e neste punto do estado da cuestión, este TACGal entende que tal consideración non pode enervar a inadmisibilidade de quen foi excluído e a súa exclusión foi confirmada por este Tribunal, sen que se nos aporte que estea pendente de resolver unha impugnación desa exclusión. Páxina 4 de 9
Para chegar a tal determinación seguimos, en primeiro lugar, a Sentenza do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE) de 21.12.2016, asunto c-355/15, onde se lle cuestionaba a este o seguinte: Se ha de interpretar el artículo 1, apartado 3, de la Directiva 89/665, a la vista de los principios esbozados en la sentencia de 4 de julio de 2013, Fastweb (C-100/12, EU:C:2013:448), en el sentido de que a un licitador cuya oferta ha sido rechazadadefinitivamente por el poder adjudicador y que, por lo tanto, no es licitador afectado aefectos del artículo 2 bis de la Directiva 89/665, se le puede negar el acceso a un recurso contra la decisión de adjudicación (decisión relativa a la celebración de un acuerdo marco) y contra la celebración del contrato (incluida la indemnización cuyo reconocimiento exige el artículo 2, apartado 7, de la Directiva), aunque sólo hayan presentado ofertas dos licitadores y la oferta del licitador seleccionado a quien se adjudicó el contrato, según alega el licitador no afectado [autor del recurso], también debió haber sido rechazada? O TXUE responde que non é contrario á chamada Directiva dos recursos que nese caso, cando o excluído e licitador eran os únicos licitadores, se lle denegue a tal excluído o recurso especial: El artículo 1, apartado 3, de la Directiva 89/665/CEE del Consejo, de 21 de diciembre de 1989, relativa a la coordinación de las disposiciones legales, reglamentarias y administrativas referentes a la aplicación de los procedimientos de recurso en materia de adjudicación de los contratos públicos de suministros y de obras, en su versión modificada por la Directiva 2007/66/CE del Parlamento Europeo y del Consejo, de 11 de diciembre de 2007, debe interpretarse en el sentido de que no se opone a que a un licitador que ha sido excluido de un procedimiento de adjudicación de un contrato público mediante una decisión del poder adjudicador que ha adquirido carácter definitivo se le niegue el acceso a un recurso contra la decisión de adjudicación del contrato público en cuestión y contra la celebración de dicho contrato, cuando el licitador excluido y el adjudicatario del contrato son los únicos que han presentado ofertas y aquel licitador sostiene que la oferta del adjudicatario también debería haber sido rechazada. Dado que o TXUE entende que é posible esa inadmisibilidade do recurso especial nese caso é polo que xa non responde á segunda pregunta que se lle formulaba, que era para o suposto de que se chegara a considerar que ese licitador excluído estaba lexitimado. A Sentenza TXUE 11.05.2017 expresa que non modifica esta conclusión, ao cal hai que o seu valor. Considera que o seu suposto é diferente, pois aí ambas decisións, Páxina 5 de 9
exclusión e adxudicación, son simultáneas. Isto é, admite a lexitimación para cuestionar a adxudicación do que era o outro licitador, en canto que podería conlevar a que se puidera ter que convocar novamente a licitación porque o excluído aínda non o estaba definitivamente, no termos desa Directiva 89/665/CEE, precisamente porque no caso eran simultáneas a decisión de exclusión e de adxudicación. Así, no apartado 34 da Sentenza do Tribunal de Xustiza da Unión Europea (TXUE) de 21.12.2016, asunto c-355/15 referida, precisamente, a dous licitadores, o excluído e logo o adxudicatario- se condiciona a admisibilidade do recurso do excluído contra a ulterior adxudicación a que estea pendente de resolver unha impugnación contra a exclusión, o que aquí non se nos aporta: Procede observar, por añadidura, que, como resulta de los artículos 1, apartado 3, y 2 bis de la Directiva 89/665, ésta garantiza el derecho a recursos eficaces contra las decisiones irregulares que se adopten con ocasión de un procedimiento de adjudicación de un contrato público, ofreciendo a cualquier licitador que haya quedado excluido la posibilidad de impugnar no solamente la decisión de exclusión, sino también, mientras se resuelve dicha impugnación, las decisiones posteriores que le irrogarían un perjuicio en caso de que su exclusión fuera anulada Lembremos que precisamente o artigo 2.bis Directiva 89/665/CEE, do Consello, do 21 de decembro de 1989, considera lexitimado aos licitadores afectados pero entendendo que non o son os excluídos cuxa exclusión fora considerada legal por un órgano de recurso independente, sen que, como dixemos, se nos aporte un cuestionamento impugnatorio ulterior. Unha vez é así, non opera xa a pretensión de que se declare deserte o concurso, pois só a pode exercitar, no seu caso, quen aínda poida esgrimir a condición de licitador afectado nos termos expostos, que era o caso recollido na Sentenza TXUE 11.05.2017. Noveno.- En todo caso, e aos efectos esgotar o debate presentado, tampouco estimamos que o recurso sexa susceptible de estimación en canto ao fondo. licitación é: Segundo a cláusula 1 do Prego de Prescricións Técnicas o obxecto desta El objeto del presente pliego es definir las condiciones técnicas a las que se ajustará la contratación del servicio para la impresión y personalización de Títulos Universitarios Oficiales y del Suplemento Europeo al Título (SET) expedidos por la Páxina 6 de 9
Universidad de Vigo de acuerdo con la normativa vigente y durante el plazo de ejecución del contrato. Asimismo, tiene por objeto la Impresión, personallzaclón y entrega de Diplomas y Títulos Propios. Polo tanto, se o obxecto é precisamente a impresión e personalización dos títulos para os alumnos da Universidade de Vigo, non pode ser considerado como subcontratación que DIDOSEG, para facer esa impresión e personalización que é a esencia do buscado co contrato, adquira doutra entidade, a FNMT, un soporte papel que cumpra coas características do esixible para tal soporte, aos efectos de logo que logo DIDOSEG realice o que é propiamente o obxecto contractual requirido. O dito é xa ilustrativo pero, a maiores as explicacións do órgano de contratación son de interese: Cuarto.- De todo o anterior despréndese que na expedición dun título universitario interveñen dous procesos claramente diferenciados: o primeiro consiste en que alguén debe fabricar o soporte material do título -que non é obxecto deste contrato, xa que a universidade de Vigo non compra papel para despois imprimilo-; e o segundo proceso -este si obxecto do contrato- que involucra a un impresor (adxudicatario), que debe imprimir o emblema da universidade, outros emblemas de universidades (en caso de títulos conxuntos), orla, compoñer os textos que integran o título, etc. para, unha vez terminado o proceso de impresión, entregalo á universidade que contratou os seus servizos. Para a universidade é imprescindible que se cumpran as características técnicas do PPT e Reais Decretos que incumben á expedición de títulos universitarios oficiais, independentemente de quen subministre as cartolinas polo que o prego non recolle en ningún sitio que a empresa adxudicataria non poida adquirir este soporte a quen considere oportuno. No presente caso, a empresa DIDOSEG parece que decide adquirir o soporte á FNMT. Quinto:.- A recorrente afirma que el soporte inerte del título ha sido impreso por la FNMT con las tintas y sistemas de seguridad recogidas en el pliego de prescripciones técnicas. Esta afirmación, é inexacta, pois suxire que a FNMT imprime a totalidade do contido do título (mancha amarela, escudo da Universidade de Vigo, orla, etc.), e non solo o escudo nacional tal e como se esixe no ANEXO XI do Real Decreto 1002/2010. Por suposto, a recorrente tampouco achega proba algunha que sustente as súas afirmacións, máis aló de ver as mostras nas que o pé, obviamente, é da FNMT (subministradora do papel). Do anterior dedúcese que DIDOSEG compra o soporte xenérico á FNMT -que serviría para expedir calquera título universitario oficial en España- e logo, sobre ese soporte, imprime o que lle Páxina 7 de 9
esixe o PPT da UVigo, que é a única marxe de adaptación que a normativa permite, pois se non, os títulos de todas as universidades sería idénticos. O punto nuclear para esta cuestión é que o que lle subministra o FNMT a DIDOSEG non deriva dun contrato ou vínculo feito entre ambas especificamente para que esta última concorra a esta licitación, senón que DIDOSEG utiliza o que aquela entidade subministra con carácter xeral. Isto está descrito no informe de contratación, pero está confirmado por canto DIDOSEG aporta certificado da FNMT que recolle: Que la FNMT-RCM suministra el soporte/cartulina inerte para la impresión de los títulos universitarios oficiales, según la FICHA DE PRESCRIPCIONES TÉCNICAS DE LOS SOPORTES INERTES A LA HUMEDAD que se recoge en el ANEXO XI del Real Decreto 1002/2010, de 5 de agosto, sobre la expedición de títulos universitarios oficiales. Dicho anexo obliga a que el soporte presente un número mínimo de atributos impresos, tanto bajo capa como de forma superficial. Asímismo, certifica que la FNMT-RCM suministra a la firma DIDOSEG DOCUMENTOS, S.A. el soporte impreso con los elementos comunes a cualquier universidad, es decir, sin la impresión del emblema y orla de ninguna universidad, ni la cartela amarilla, tampoco realiza la personalización, ni incorpora el sello en seco. Este soporte puede ser adquirido en las mismas condiciones por cualquier imprenta de seguridad contrastada que lo solicite. Por todo o anterior, vistos os preceptos legais de aplicación, este Tribunal, en sesión celebrada no día da data, RESOLVE: 1. Inadmitir o recurso interposto por SIGNE S.A. contra o acordo de adxudicación do contrato de servizos para a impresión e personalización de títulos universitarios oficiais, suplemento europeo ao título, títulos propios, diplomas e outros expedidos pola Universidade de Vigo, expediente 300/18, por falta de lexitimación activa. 2. Levantar a suspensión acordada no seu día. Páxina 8 de 9
3. Declarar que non se aprecia temeridade ou mala fe na interposición do recurso, polo que non procede a imposición da multa prevista no artigo 58.2 LCSP. Esta resolución, directamente executiva no seus propios termos, é definitiva na vía administrativa e contra a mesma cabe interpoñer recurso perante a Sala do contencioso-administrativo del Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, no prazo de dous meses, a contar desde o día seguinte á notificación desta resolución, de conformidade co disposto nos artigos 10.1.k) e 46.1 de la Lei 29/1998, de 13 de xullo, reguladora da xurisdición contencioso-administrativa. Páxina 9 de 9