Neste informe realízase unha análise das principais estatísticas sobre diferenzas salariais entre mulleres e homes máis recentes:

Transcripción

1 22/F DÍA POLA IGUALDADE SALARIAL INFORME SOBRE DESIGUALDADE SALARIAL POR SEXOS EN GALICIA 2017

2

3 1. INTRODUCIÓN O Parlamento Europeo aprobou en 2008 unha resolución na que pedía ás Institucións Europeas a declaración dun Día Europeo pola Igualdade Salarial en toda a Unión Europea. Mentres isto non ocorre e a pesar de ser datas diferentes, os distintos países fan unha chamada de atención sobre a necesidade de corrixir a brecha salarial. En España mantense o 22 de febreiro como data invariable da conmemoración da Igualdade Salarial porque así se aprobou en 2010 polo Goberno, pero ao igual que os países do noso entorno, calculamos os días que as mulleres terían que traballar para percibir as mesmas cantidades que os homes nun ano, que vai máis alá desa data. Desde UGT Galicia reivindicamos cada ano a necesaria loita contra a existente discriminación salarial por sexos, porque ademais é causa e á vez consecuencia doutras discriminacións das que son obxecto as mulleres. A infravaloración do traballo feminino propicia que as mulleres sexan destinatarias dos salarios máis baixos, e en ocasións, as súas precarias economías dificultan a súa participación social, política, institucional e representativa, cuxas dobres ou triples xornadas lles impiden facer unha elección de vida e por tanto, ven mermada a súa liberdade. É por isto que desde UGT asumimos entre os nosos obxectivos esenciais, combater a brecha salarial e a erradicación da discriminación retributiva que sofren as mulleres no mercado laboral. Explicar o porqué da existencia da brecha salarial é complexo, estamos ante un problema estrutural e moitas son as variables sobre as que hai que incidir para erradicala. Non é fácil a incorporación a un mercado laboral organizado por e para homes, sen deixar de asumir, case totalmente, as responsabilidades familiares e de coidados, ao non existir a necesaria corresponsabilidade nin as políticas públicas adecuadas. 2. ANÁLISE Neste informe realízase unha análise das principais estatísticas sobre diferenzas salariais entre mulleres e homes máis recentes: 1

4 Enquisa cuadrienal de estrutura salarial dos anos 2010 e 2014 e Enquisa anual de estrutura salarial do ano 2014 do Instituto Nacional de Estatística, publicadas o 28 de xuño de Mercado de trabajo y pensiones en las fuentes tributarias, da Axencia Estatal da Administración Tributaria do 2015 (publicada o 23 de novembro de 2016) BRECHA SALARIAL As mulleres galegas perciben un salario medio anual inferior nun 20.9% ao dos homes, o que supón que para percibir o mesmo salario terían que traballar 66 días máis cada ano Brecha salarial entre homes e mulleres (%). Galicia. Ano ,8 22,7 24,2 23,4 20, Fonte: Enquisa Anual de Estrutura Salarial Anos INE. Se temos en conta os últimos datos da Enquisa Anual de Salarios, a do ano 2014, publicada o 28 de xuño do ano 2016, a brecha salarial é de 20,9% de media anual, tan só 0,9 puntos inferior á existente no ano 2010, período que imos a tomar como referencia por ser o ano no que se publicou a anterior enquisa cuadrienal. Isto implica que para unha muller o ano non remata o 31 de decembro en termos salariais, senón que para poder cobrar a mesmo salario anual que un home, se tendo en conta 251 días laborais, as mulleres galegas terían que traballar 66 días máis que os homes ao ano. Deixando fóra fins de semana, festas nacionais e autonómicas, unha muller galega tería que traballar ata o 7 de abril do ano seguinte, ou visto doutra forma, deixar de traballar o 30 de setembro, xa que a partir desa data, estariamos a traballar gratis. 2

5 O descenso na brecha salarial dos últimos anos pódese interpretar non exclusivamente como o resultado dunha mellora nas condicións salariais das mulleres, senón tamén como consecuencia das peores condicións coas que acceden os homes ao mercado de traballo na actualidade, despois das reformas laborais impostas que fan que as diferenzas diminúan. Despois da gran destrución de emprego durante os anos de crise que expulsou a moitos homes do mercado laboral (como consecuencia da súa maior participación no mesmo) en sectores ben remunerados como a industria ou a construción, os empregos aos que acceden na actualidade non escapan da precarización xeneralizada, imposta e inxusta das condicións de traballo. Se contabilizamos a brecha salarial en euros, constátase como as mulleres en Galicia deixaron de percibir 2.229,3 millóns de euros no ano 2014 Retribución Retribución Total brecha media anual media anual Brecha en Mulleres en millóns mulleres homes euros ocupadas de euros , , , , , , , ,3 Fonte: EES 2010 e 2014 e EPA A brecha salarial traducida en euros, supón que as mulleres galegas deixaron de percibir 2.229,3 millóns de euros no ano 2014, e isto deixando á marxe o que supoñería o traballo non retribuído das mulleres que se desempeña dentro do ámbito familiar coidando menores, persoas dependentes e realizando as tarefas do fogar, no que non entrarían só as mulleres ocupadas. SALARIO MEDIO ANUAL GALICIA A diferenza retributiva anual entre homes en mulleres en Galicia no ano 2014 foi de 4.708,02, polo que para igualarse, o seu salario tería que incrementarse nun 26,5% 3

6 GANANCIA MEDIA ANUAL Mulleres Homes %M/H , ,21 21, , ,85 22, , ,69 24, , ,55 23, , ,05 20,9 Fonte: Enquisa Anual de Estrutura Salarial Anos INE. No período analizado, a diferenza salarial entre homes e mulleres descendeu en 0,9 puntos respecto ao ano 2010, pero a pesar disto, para igualar o salario entre sexos, o das mulleres tería que incrementarse en nada menos que nun 26,5% (un total de 4.708,02 euros). A día de hoxe as mulleres galegas perciben un salario medio similar ao que percibían os homes galegos no ano 2004 Homes Mulleres , , , ,03 Fonte: Enquisa Anual de Estrutura Salarial Anos 2004 e INE. O salario medio das mulleres galegas se sitúa no 2014 en niveis similares aos que tiñan os homes no ano 2004, o que pon de manifesto as grandes diferenzas existentes, así como a lenta revalorización do salario feminino. SALARIO POR COMUNIDADES AUTÓNOMAS As mulleres galegas percibimos un 10% menos de salario anual que a media das mulleres do conxunto do Estado e somos a sétima CCAA onde o salario anual medio das mulleres é máis baixo 4

7 Brecha M galegas Brecha Mulleres s/resto mulleres CCAA Homes salarial Estado ,82-9, ,24-23,3 Andalucía ,58 1, ,16-25,7 Aragón ,63-5, ,61-25,3 Asturias ,68-3, ,01-27,3 Baleares ,38-6, ,56-20,0 Canarias ,48-2, ,49-11,8 Cantabria ,55 0, ,21-28,4 Castela e León ,88 0, ,80-22,8 Castela A Mancha ,02-1, ,35-20,1 Cataluña ,88-12, ,71-26,0 Com. Valenciana ,66 1, ,71-25,4 Estremadura ,85 2, ,72-16,4 Galicia ,03 0, ,05-20,9 Madrid ,94-23, ,23-21,5 Murcia ,99 1, ,03-25,3 Navarra ,10-11, ,74-29,6 País Vasco ,55-25, ,00-24,0 Rioxa, A ,85-6, ,25-23,6 Fonte: Enquisa Anual de estrutura salarial Ano INE. Os ingresos medios das mulleres galegas (17.797,03 euros) foron 1.947,79 euros inferiores á media dos salarios medios das mulleres da media de comunidades autónoma (-9.9%). As mulleres galegas perciben un 23,71% menos de salario que as mulleres madrileñas e un 25,16% menos que as vascas (consideradas estas CCAA por ser as de maior diferenza). A estrutura de emprego e ocupación non é homoxénea en todas as CCAA, o que explica a variación da fenda salarial dunhas comunidades e outras, pero en todas os salarios das mulleres son moito máis baixos que os dos homes. GANANCIA POR HORA NORMAL TRABALLADA. ESPAÑA As mulleres galegas, tras as canarias, son as que menor retribución por hora perciben de todo o Estado, e a súa retribución é un 10% inferior á dos homes galegos 5

8 Resultados por CCAA: Ganancia por hora normal de traballo euros/hora Mulleres Homes Brecha salarial Total Nacional 10,64 12,23 13,0 Andalucía 9,93 11,43 13,1 Aragón 10,34 12,23 15,5 Asturias 9,84 12,27 19,8 Baleares 10,32 11,38 9,3 Canarias 9,45 10,07 6,2 Cantabria 9,85 11,78 16,4 Castela e León 10,07 11,04 8,8 Castela A Mancha 9,75 10,54 7,5 Cataluña 10,97 13,05 15,9 Comunidade Valenciana 9,90 11,50 13,9 Estremadura 9,58 10,17 5,8 Galicia 9,57 10,63 10,0 Madrid 11,66 13,48 13,5 Murcia 10,11 11,36 11,0 Navarra 11,14 13,36 16,6 País Vasco 13,00 15,08 13,8 Rioxa, A 10,09 11,86 14,9 Fonte: Enquisa Anual de Estrutura Salarial Ano INE. As distintas características dos empregos aos que acceden homes e mulleres explican en parte o diferencial salarial, pero para ter en conta unha variable non afectada pola temporalidade nin a parcialidade do emprego, unha clave e variable adecuada é analizar o valor da hora traballada. Dado que as mulleres teñen maior temporalidade na contratación e maior peso da contratación a tempo parcial, isto pode ser utilizado como escusa para xustificar unha ganancia media anual inferior, que coa ganancia por hora normal de traballo xa non se podería xustificar. As mulleres galegas perciben un 10% menos de salario por hora normal traballada que a media de mulleres do conxunto do Estado, e un 10% menos que os homes galegos. GANANCIA POR HORA NORMAL TRABALLADA. PAÍSES DA UE España, co 18,6%, é o país da UE coa brecha salarial máis alta en contratos a tempo parcial despois de Croacia e Portugal 6

9 Brecha salarial/salario hora (%) UE Ano 2014 Brecha salarial Tempo Tempo parcial completo EU 28 16,7 Bélxica 6,6 1,4 3,5 Bulgaria 14,2 14,4 4,1 Dinamarca 16 18,4 5,5 Alemaña 22,3 19,4-0,1 España 14,9 9,6 18,6 Croacia 10,4 10,2 32,1 Italia 6,1-0,6-6,7 Letonia 17,3 20,4 9,9 Lituania 13,3 15,1 3,4 Hungría 15,1 16,7 9,2 Malta 10,6 11,5-2,1 Polonia 7,7 7,5 12,9 Portugal 14,9 14,4 25,3 Eslovaquia 19,7 19,1 18,6 Finlandia 18,4 17,5 13,3 Suecia 13,8 11,3 5,1 Reino Unido 20,9 15,5 8,0 Islandia 16,7 15,2 1,7 Noruega 14,5 12,2-1,4 República Checa 22,5 Estonia 28,1 Irlanda 13,9 10,8 12,3 Grecia Francia 15,5 13,5 16,4 Chipre 14,2 13,2 9,1 Luxemburgo 5,4 7,1-6,6 Países Baixos 16,1 13,7 0,2 Austria 22,2 20,6 12,9 Romanía 4,5 - - Eslovenia 7 Fonte: Gender pay gap in unadjusted form by working time in % 2014 Eurostat Se analizamos o ámbito europeo, podemos observar como a brecha salarial por hora normal traballada en España é 1,8 puntos inferior á media. Pero somos o país da UE coa brecha salarial en contratos a tempo parcial máis alta de toda Europa despois de Croacia e Portugal, cuestión que repercute dobremente nas mulleres, xa que o 23,1% do total de mulleres traballadoras teñen un contrato a tempo parcial (fronte ao 7,4% dos homes) e 7

10 que do total de contratos a tempo parcial, un 72,6% son desempeñados por mulleres, segundo datos da EPA do 4º Trimestre do COMPLEMENTOS SALARIAIS Os complementos salariais son unha das claves que explican o diferencial salarial entre homes e mulleres Galicia Composición do Salario Bruto Anual Homes Mulleres Diferenza Brecha Salario bruto , , ,02 20,92 Pagos extraordinarios 2.738, ,25 762,66 27,85 Valoración en especie 56,77 25,15 31,62 55,70 Fonte: Enquisa Cuadrienal de Estrutura Salarial Anos INE. Un factor que explica por si mesmo a brecha salarial é a existencia ou non de complementos salariais e o seu peso sobre o total de salario bruto. O peso que teñen os complementos salariais no caso do salario bruto anual dos homes é moi superior, (762,66 euros máis) ao das mulleres, o que supón unha brecha do 27,85%; actuando sobre estes poderíase reducir en boa medida a desigualdade nos salarios entre homes e mulleres, e máis tendo en conta que moitas veces estes complementos non se basean en cuestións obxectivas nin cuantificables, polo que esconden tras de si discriminacións directas. SALARIO MÍNIMO INTERPROFESIONAL O 36,3% das mulleres teñen ingresos salariais menores ou iguais ao SMI fronte ao 26,6% dos homes, pero a situación invértese nos salarios máis altos. 8

11 Galicia 2015 Persoas asalariadas por tramos de salarios (SMI) Homes Mulleres % M Homes Mulleres % M Total , ,5 a 1 SMI , ,0 Máis de 5 SMI , ,7 Máis de 10 SMI , ,7 Fonte: AEAT Mercado de trabajo y pensiones en las fuentes tributarias Ano 2010 e 2015 No ano 2015 segundo a AEAT, un 36,3% de mulleres teñen ingresos salariais menores ou iguais ao Salario Mínimo Interprofesional (9.080,40 euros/ano) fronte ao 26,6% dos homes. Se pola contra facemos unha análise dos salarios máis elevados, case homes tiveron salarios cinco veces superiores ao SMI, fronte ao mulleres, e moi significativo é que das persoas que en Galicia cobran máis de 10 veces o SMI, só 692 son mulleres. RAMAS DE ACTIVIDADE En todas as ramas de actividade económica os salarios das mulleres son inferiores aos dos homes Salario medio anual por ramas de actividade económica e sexo Galicia 2015 Salario Salario Brecha Brecha Mulleres Homes Mulleres Asalariadas 2015 Total sectores ,1 23, Agricultura, gandería, silvicultura e pesca ,9 29, Industria extractiva, enerxía e auga ,8 21, Industria ,8 32, Construción e actividades inmobiliarias ,4 5, Comercio, reparacións e transporte ,0 30,

12 Información e comunicacións ,3 30, Entidades financeiras e aseguradoras ,5 35, Servizos ás empresas ,9 34, Servizos sociais ,9 19, Outros servizos persoais e de ocio ,1 28, Fonte: AEAT Mercado de trabajo y pensiones en las fuentes tributarias Ano 2015 A maior diferenza retributiva dáse na rama de Agricultura, gandería, silvicultura e pesca, onde o salario é inferior no 31,9% (4.540 mulleres asalariadas nesta rama de actividade fronte a homes), seguida de Servizos ás empresas cun 29,9% (onde o peso de ocupación feminina sobre o total é do 14,2%) e da Industria con 29,8% ( mulleres). Non podemos esquecer a rama de Comercio, reparacións e transporte onde están ocupadas un 20,7% de mulleres, soportando unha brecha salarial do 28%. As menores diferenzas danse na Construción e actividades inmobiliarias e Servizos sociais, cun 7,4% e un 15,9% de brecha salarial respectivamente. Na Construción o número de mulleres en relación ao total de persoas asalariadas é escaso, o 14,7% do total, e dado que as súas labores soen ser de tipo técnico, comercial, de xestión, etc. están mellor retribuídas. Nos Servizos sociais hai un gran peso do emprego público e polo tanto menor segregación e discriminación por sexo. As mulleres nos servizos sociais representan máis do 61% do total de persoas asalariadas no sector. As variacións na brecha salarial entre os anos 2015 e 2010 son diferentes segundo as ramas analizadas, increméntandose na de Agricultura, gandería, silvicultura e pescas, nas Industrias extractivas e na construción, e descendendo no resto. Só o 37,3% das mulleres gañan máis de ao ano, mentres que o 87,4% dos homes supera esa cantidade. SECTOR PÚBLICO/PRIVADO A brecha salarial nas empresas de control público sitúase no 6% fronte ao 26,81% nas empresas de control privado 10

13 Galicia Ganancia media anual por control da empresa (público/privado) Control da empresa Mulleres Homes Diferenza % 2014 %2010 Público , , ,26 5,93 12,61 Privado , , ,90 26,81 29,84 Fonte: Enquisa Cuadrienal de Estrutura Salarial. Ano INE. Tendo en conta a Enquisa cuadrienal de Estrutura Salarial 2014 do INE a brecha salarial en empresas de control público é do 6% fronte ao 26.81% nas empresas de control privado. Aínda así, hai que ter en conta que os continuados recortes salariais aplicados polo goberno ao persoal ao servizo das administracións públicas, que contan cun total de persoas, o 57.3% son mulleres (84.379), polo que é evidente o maior prexuízo das medidas aplicadas polo goberno cos continuados e inxustos recortes (Fonte: Boletín de personal al servicio de las admores públicas de xullo de 2016 do Registro Central de personal Mº de Hacienda y Administraciones públicas). A brecha redúcese nos períodos analizados en ambos tipos de empresa, sendo máis significativa a redución nas de control público, na que descende en 6,68 puntos fronte aos 3,03 nas de control privado. TIPO DE CONTRATACIÓN A contratación indefinida garante uns salarios máis elevados (onde o número de mulleres é inferior) e reflicte unha brecha salarial superior Galicia Ganancia media anual por persoa traballadora, sexo e tipo de contrato Mulleres Homes Diferenza % 2014 %2010 Indefinida , , ,37 21,2 22,6 Determinada , , ,62 17,9 14,3 Fonte: Enquisa Anual de Estrutura Salarial Ano INE. A maior temporalidade diminúe a brecha salarial, sendo nos contratos de duración indefinida nos que se amosa un maior diferencial entre homes e mulleres. En Galicia hai homes con contratos indefinidos (cuxo salario é superior nun 21,2% ao feminino) 11

14 fronte a mulleres, e homes con contrato de duración determinada (cunha brecha dun 17,9%) fronte a mulleres. En canto á evolución da brecha salarial nos últimos anos, obsérvase como se reduce nos contratos de duración indefinida en 1,4 puntos e se incrementa nos de duración determinada en 3,6. Os salarios dos contratos temporais son moi inferiores aos de duración indefinida, onde as mulleres son maioría. Pola contra, na contratación indefinida, onde son máis homes que mulleres, ademais de ter ganancias moi superiores, a diferenza salarial media elévase a 5.098,37. TRAMOS DE IDADE As mulleres novas e as de máis de 55 anos son as que padecen unha brecha salarial máis elevada, e en ningún tramo de idade o salario feminino é superior ao masculino Galicia Ganancia media anual por persoa traballadora, tramo de idade e sexo Mulleres Homes % M/H % 2010 Todas as idades , ,05 20,9 21,8 Menos de 25 anos , ,63 6,3 31,7 De 25 a 34 anos , ,11 24,1 19,2 De 35 a 44 anos , ,59 17,7 18,5 De 45 a 54 anos , ,74 21,0 23,7 55 e máis anos , ,71 23,7 21,5 Nota: Cando aparece un signo '-' antes do dato, indica que o número de observacións mostrais está comprendido entre 100 e 500, polo que a cifra é pouco fiable e hai que interpretala con cautela. Fonte: Enquisa Anual de Estrutura Salarial. Ano INE. As mulleres novas e as maiores de 55 anos son as que sofren brechas salariais máis elevadas, cun 24,1% e 23,7% respectivamente. En termos comparativos obsérvase como no tramo de 25 a 34 anos se incrementa a brecha en 4,9 puntos respecto ao ano 2010 e nas de máis de 55 anos en 2,2 puntos. 12

15 SALARIOS POR NIVEL DE ESTUDOS Unha muller para percibir unha cantidade superior aos euros que os homes ingresan tendo estudos primarios, necesitan ter unha Diplomatura universitaria ou similar Mulleres Homes Diferenza Brecha Todos os niveis , , ,02 20,92 Primaria , , ,89 37,18 1ª etapa secundaria , , ,35 25,58 2ª etapa secundaria , , ,88 25,42 FP superior e similares , ,59 Diplomatura universitaria e similar , ,45 Licenciatura, doutoramento e similar Fonte: Elaboración propia a partir dos datos EES , , ,11 18,93 A igual nivel de estudos as mulleres perciben menos salario que os homes con independencia da categoría analizada. A brecha salarial supera o 25% en todos os niveis analizados excepto no caso de ter unha licenciatura, doutoramento ou similar (18,93%), aínda que neste caso a diferenza elévase aos 6.553,95 euros. A brecha dispárase aínda máis no caso dos estudos primarios, alcanzando unha diferenza do 37,18%. A táboa reflicte que un home con estudos primarios percibe unha retribución media de ,46 euros, mentres que unha muller, para alcanzar dita retribución salarial necesita ter unha Diplomatura universitaria ou similar. As mulleres licenciadas ou doutoras están a 6.553,11 de alcanzar o salario dos homes licenciados ou doutores, que ascende a ,95. PRESTACIÓNS POR DESEMPREGO As beneficiarias de prestación por desemprego son menos (sendo máis desempregadas mulleres que homes) e a contía que perciben é inferior á dos homes nun 14,3% 13

16 Persoas desempregadas con prestación Prestación media anual Homes Mulleres Homes Mulleres Diferenza Fonte: AEAT Mercado de trabajo y pensiones en las fuentes tributarias Ano 2015 A pesar de que o mercado de traballo se enfronta na actualidade a niveis de desemprego insostibles, isto non se ve compensado cunha cobertura social adecuada, e máis no caso das mulleres. Desde sempre as mulleres teñen menos acceso ás prestacións por desemprego debido ás escasas cotizacións, tanto en termos temporais como monetarios, derivada das súas condicións de contratación e salario, polo que moitas son as situacións nas que non se acadan os mínimos requiridos para ser beneficiarias deste tipo de prestación o que deriva en que a súa situación de risco de exclusión e vulnerabilidade sexa superior á dos homes. E nesta análise non podemos esquecer ás (dato a novembro 2016) traballadoras do anterior réxime especial do fogar da Seguridade Social (agora integradas no réxime xeral coma un sistema especial) que non teñen dereito a desemprego. PENSIÓNS Como consecuencia da brecha salarial, ao longo dunha vida laboral de 36 anos unha muller galega tería que traballar case 10 anos máis que un home para poder percibir as mesmas cantidades por traballos de igual valor Como consecuencia da brecha salarial existente, se temos en conta os días de máis que teñen que traballar as mulleres ao ano para percibir o mesmo salario que un home en Galicia, equivalería ao longo dunha vida laboral de 36,25 anos cotizados (os esixidos no 2017 para poder percibir a pensión máxima de xubilación), a nada máis e nada menos que 10 (9.6) anos máis de traballo para percibir as mesmas cantidades por traballos de igual valor mulleres pensionistas galegas viven cun importe medio de 593,54 euros, elevándose as diferenzas salariais no caso das pensións de xubilación a un 38,1% 14

17 Pensións contributivas da Seguridade Social por clases e importe medio. Galicia 2015 Número Importe medio (euros) Homes Mulleres Homes Mulleres Diferenza Brecha Total ,57 593,54 346,03 36,8 Incapacidade permanente ,02 707,1 166,92 19,09 Xubilación ,72 631,5 388,22 38,07 Viuvez ,01 551,54-155,53 +39,27 Orfandade ,16 366,41-0,25 +0,06 Favor familiares ,57 484,62-34,05 +7,5 Fonte: Elaboración propia a partir de datos de Pensións contributivas da S.S. do I.G.E. - Instituto Galego de Estatística Da análise das pensións contributivas da Seguridade Social en Galicia no ano 2015 compróbase un importe medio mensual de 593,54 euros para as mulleres, moi inferior aos 939,57 euros que perciben os homes. Se temos en conta só a pensión de xubilación, o diferencial é aínda máis elevado, xa que o importe medio que perciben as mulleres se sitúa nos 631,5 euros, fronte aos 1.019,72 euros dos homes. O único caso no que existen unha diferenza salarial a favor das mulleres atopámolo no caso das pensión de viuvez, aínda que o importe medio para as mesmas sitúase nos 551,54 euros, e hai que ter en conta que esta pensión en moitos casos é a única fonte de ingresos das mulleres, non así nos homes. O 78% das pensións non contributivas de xubilación son percibidas por mulleres sendo o importe medio das mesmas 354,46 euros 15

18 Número de persoas beneficiarias das pensións non contributivas de xubilación da Seguridade Social segundo sexos Total Homes Mulleres % Mulleres ,9 Fonte: Elaboración propia a partir de datos de Pensións non contributivas da S.S. do I.G.E. - Instituto Galego de Estatística Das persoas beneficiarias de pensións de xubilación non contributivas da Seguridade Social en Galicia un 78% son mulleres, evidenciando así que son moitas as mulleres que ao final da súa vida laboral teñen que recorrer ao último recurso posible, as pensións non contributivas, sendo o importe medio das mesmas no ano 2014 de 354,46 (datos do IMSERSO), o que amosa as dificultades ás que se enfrontan as mulleres tras a xubilación, xa que moitos son os casos nos que a pesar de ter cotizado, os períodos non son suficientes para acceder a unha pensión contributiva. 16

19 CONCLUSIÓNS. A brecha salarial en Galicia situouse no 2014 no 20,9%, o que supón que as traballadoras galegas cobraron de media nese ano menos que os homes. Tomando como referencia 251 días laborais ao ano, as mulleres en Galicia para percibir o salario que recibirían se o seu traballo fora recoñecido en termos económicos co mesmo valor que o dos homes, terían que traballar 66 días máis.. A brecha salarial contabilizada en euros supón que no ano 2014 as mulleres galegas deixaron de percibir de 2.229,3 millóns de euros.. As mulleres en Galicia perciben un 10% menos de salario anual que a media das mulleres do conxunto do Estado e somos a sétimaa CCAA onde o salario anual medio das mulleres é máis baixo.. Para igualarse o salario das mulleres tería que incrementarse nun 26,5%, situándose o seu importe medio anual nunha cantidade similar á que percibían os homes no ano A ganancia por hora normal traballada das mulleres en Galicia, na que non inflúe nin a temporalidade nin a parcialidade da contratación, é a peor do Estado por detrás das cántabras. En España existe unha brecha do 18.6% na contratación a tempo parcial, entre as máis elevadas de toda a UE, o que prexudica dobremente ás mulleres.. Unha das claves que explican o diferencial salarial entre homes e mulleres atópase nos complementos salariais, xa que os homes perciben por pagos extraordinarios 762,66 euros máis ao ano que as mulleres, o que supón unha brecha neste tipo de complementos do 27,85%.. 36,3 de cada cen mulleres perciben menos do SMI fronte ao 26,6% dos homes, e pola contra, das 4.263persoas que en Galicia cobran máis de 10 veces o SMI, destas, tan só 692 son mulleres. 17

20 . A rama de actividade que padece unha brecha salarial máis alta é a de Agricultura a gandería, silvicultura e pesca cun 31,9% seguida da de Servizos a empresas e Industria cun 29,9% e 29,8% respectivamente.. Obsérvanse tamén diferenzas entre o sector público e o privado, sendo a brecha do 5,93% e 26,8% respectivamente, e a maior estabilidade no emprego, maior diferencial entre os salarios de mulleres e homes.. As mulleres novas cunha brecha salarial do 24,1% e as maiores de 55 anos cun 23,7% son as que sofren as diferenzas máis elevadas, e e ningún tramo de idade o salario feminino é superior ao masculino.. Por nivel de estudos constátase como unha muller, para percibir unha cantidade similar á que percibe un home con educación secundaria (21.835,72 euros) ten que ter como mínimo unha Diplomatura universitaria ou similar (22.217,96 euros). A brecha salarial supera o 25% en todos os niveis analizados excepto no caso de ter unha licenciatura, doutoramento ou similar, no que as diferenzas elévanse ao 18,93%, o que supón percibir 6.553,95 euros menos ao ano que un home cos seus mesmos estudos.. Todo o analizado incide en que á hora de acceder a unha prestación por desemprego, e a parte de que as mulleres son menos en número, tamén é menor a contía que perciben (- 14,3%). E non podemos esquecer ás traballadoras do anterior réxime especial do fogar da Seguridade Social, que non teñen dereito a desemprego.. Se analizamos as diferenzas económicas na percepción das pensións, e tendo en conta que os homes necesitan traballar 12 meses e as mulleres case 16 para percibir as mesmas retribucións por traballos de igual valor, isto tradúcese nunha dunha vida laboral de 36 anos, a 10 anos máis de traballo para percibir as mesmas cantidades. Na pensión de xubilación a brecha salarial elévase ao 38,1%, sendo as mulleres o 42,3% das perceptoras. Pola contra, no caso das pensións non contributivas de xubilación, son beneficiarias as mulleres nun 78% dos casos, sendo o seu importe medio de 355,01 euros (a contía é o dato de ambos sexos, non hai desagregado por sexos). 18

21 PROPOSTAS DE UGT-GALICIA PARA UNHA LEI DE IGUALDADE SALARIAL ENTRE MULLERES E HOMES Tendo en conta os datos analizados e as conclusións do presente Informe, desde UGT- Galicia consideramos imprescindible a aprobación dunha Lei de Igualdade Salarial que debería:. Definir e desenvolver conceptos como: traballos de igual valor, accións positivas, valoración de postos de traballo, etc.. Desenvolver regulamentariamente os contidos mínimos dos plans de igualdade nas empresas, introducindo na súa regulación a necesidade de incluír a material salarial. Ademais, a obrigación de acordar e/ou adoptar os mesmos debe estenderse a empresas de 25 ou máis traballadores.. Crear un órgano público (Consello ou Comité para a igualdade salarial) con representación dos Interlocutores Sociais e o Goberno, que poida manexar datos reais das empresas e revisar convenios colectivos para detectar discriminacións e desigualdades salariais. Así mesmo este órgano podería revisar os supostos nos que as traballadoras ou os seus e as súas representantes expoñan unha demanda para que se avalíe a posible desigualdade ou discriminación salarial na súa empresa.. Obrigar ás empresas de 25 ou máis traballadores e traballadoras a someterse a auditorías periódicas de igualdade salarial a instancia de parte, incluída a representación das traballadoras e traballadores e/ou sindical.. Crear un rexistro público no que as empresas de 25 ou máis traballadores e traballadoras estean obrigadas a rexistrar anualmente as retribucións (tanto salariais como extra-salariais, en diñeiro ou en especie) de todos os seus traballadores e traballadoras.. Incrementar as sancións ás empresas que non respecten a normativa sobre igualdade de xénero, incluída a igualdade salarial. 19

22 . Obrigar ás empresas para revisar as clasificacións profesionais e a valoración de postos de traballo dirixidas a eliminar a discriminación e a desigualdade estrutural salarial entre mulleres e homes, nun período de tempo e coa representación sindical dos traballadores e traballadoras.. Instaurar sistemas de valoración de postos de traballo obxectivos non sexistas por sectores de actividade que garantan a igualdade salarial por xénero e a obrigatoriedade de aplicación futura, previo consenso cos interlocutores sociais.. Introducir a presunción de existencia de discriminación salarial por razón de xénero, salvo proba en contrario, cando no ámbito dunha empresa ou entidade, a media de percepcións salariais e extra-salariais dos traballadores dun dos sexos supere en máis de 20 puntos porcentuais o dos traballadores do outro sexo.. Establecer como competencia dos representantes dos traballadores e traballadoras, a de recibir información sobre as retribucións e sobre a composición do persoal con carácter periódico semestral, na que se detalle a retribución completa media de mulleres e homes, desagregado por grupos, categorías e/ou niveis profesionais, así como a distribución do persoal por sexos en cada grupo, categoría e nivel profesional e sobre os ascensos e promocións profesionais.. Establecer que a Autoridade Laboral actuará de oficio ante o órgano xudicial competente cando se constate que no seu ámbito de aplicación, e durante a vixencia do convenio colectivo, a media de percepcións salariais e extra-salariais, dos traballadores dun e outro sexo, supera en máis de vinte puntos porcentuais ao dos traballadores do outro sexo, co fin de determinar se existe unha discriminación salarial directa ou indirecta.. Propoñer ao Pacto de Toledo o estudo cuantificado das desigualdades e discriminacións de xénero no sistema de protección social así como das posibles medidas de corrección das mesmas a curto e medio prazo e no seu caso con cargo a financiamento complementario. 20

23

24 2017