Tema D (2).- As paisaxes da Terra.

Tema D (2).- As paisaxes da Terra.

Tempo e clima

Elementos e factores do clima

Factores do clima: a latitude

Factores do clima: altitude

Factores do clima: distancia ao mar zonas costeiras

Factores do clima: distancia ao mar zonas interiores

As precipitacións

latitude e precipitación

Altitude e precipitación: efecto foehn

os climas da Terra

Climas cálidos

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) Zona ecuatorial: T elevadas durante todo o entre o Ecuador e os ano 10º-15º de latitude N T media anual > 25º e S AT anual < 3º P elevadas e constantes Total anual P > 2.000 mm regularmente. repartidos Non hai estación seca Selva virxe: bosque denso e sempre verde, especies perennifolias que se distribúen en altura segundo a luz A auga é abundante e os ríos son caudalosos Pobos indíxenas dedicados á caza e á recolección, ameazados pola sobreexplotación da selva

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) Nas proximidades dos Trópicos: entre os 10º e os 30º de latitude N e S aproximadamente T moi elevadas. T media anual ± 25º TM ± 30º Tm > 20º AT anual entre 5º e 10º (aumenta conforme nos afastamos do ecuador) P abundantes pero < ao clima ecuatorial Reparto desigual: verán chuvioso e inverno seco de ± duración Tropical húmido: P > 1.000 mm ano Tropical seco: P 600-1.000 mm ano Sabana ou pradería tropical: altas herbas salpicadas de árbores illadas. Bosques galeria ao carón dos ríos En zonas + secas: estepa, tapiz de herba pobre e descontinua Poboación dedicada á agricultura (produtos tropicais) e gandaría As grandes empresas explotan modernas plantacións para exportación

CLIMA MONZÓNICO LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) Leste e SL de Asia Similares ás dos climas tropicais Contraste entre a estación húmida (cálida) e a seca (máis fría) 2 estacións contrastadas: verán moi chuvioso > 2.000 mm (monzón de verán), e inverno seco (monzón de inverno) Bosque tropical con trazos similares ao bosque ecuatorial pero menos denso e variado. Especies predominantes: teca, bambú, lianas... Cultivo do arroz

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) Areas determinadas en torno aos trópicos de ambos hemisferios (Sáhara, Atacama, deserto australiano, Namibia, Kalahari...) T moi elevadas (as + altas do mundo) T media anual > 20º AT diaria moi elevada pola sequidade do aire P moi escasas, case inexistentes Total anual P < 250 mm Distribución das P extremadamente irregular Moi escasa ou nula. Plantas duras, pequenas, espiñentas e adaptadas á sequidade. Nos oasis vexetación densa e variada A poboación -pastores nómades- reúnese nos oasis. Modernas vilas nadas cabo dos pozos de petróleo

Climas temperados

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) Países ribeireños do mar Mediterráneo, Chile central, rexión de O Cabo, Sur e SO de Australia, California T media anual entre 15 e 20º Veráns calorosos: TM de 22º a 25º Invernos temperados: Tm 8º - 12º AT anual entre 10º e 15º P moderadas e reparto irregular Total anual entre 300 e 800 mm PM en primavera - outono Pm en verán (estación seca) Bosque mediterráneo, formado por árbores de folla perenne adaptados ao verán cálido e seco: aciñeira, piñeiro, sobreira A acción humana substitución do bosque pola garriga (matogueira de xaras, breixos, tomiño... Terras moi poboadas que atraen moito turismo: urbanizacións, hoteis...

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) Entre os 40º e 60º de lat. na franxa costeira dos continentes: - O de Europa, - O América do N, - S Chile, - SL de África, Nova Zelandia e Australia T suaves. T media anual en torno a 15º TM entre 15º e 19º: veráns frescos Tm > 6º: invernos suaves AT anual moderada : entre 10º e 12º P abundantes e regulares Total anual de 1.000 a 1.500 mm Reparto regular ao longo do ano, Pm no verán, pero non hai estación seca Bosque atlántico: árbores de grandes follas caducas (frondosas): carballos, faias, castiñeiros... Landas: formación de arbustos composta de uz, xestas, ou toxos Zonas húmidas ou deforestadas: prados Hábitat tradicional espallado. Hoxe paisaxe moi humanizado (cidades, portos, zonas industriais, vías de comunicación...)

LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) No interior dos continentes da zona temperada no hemisferio N: -Canadá, NE de EUA, - Suecia, - Europa Oriental, - Rusia Forte contraste entre verán e inverno Verán: TM > 22º Inverno: Tm < 0º Elevada AT anual, trazo característico (supera os 25º) P escasas de reparto desigual Total anual entre 400 e 600 mm Distribución irregular. a PM dáse en verán Bosque boreal ou taiga: espeso bosque de coníferas (piñeiros, abetos, bidueiros...) ao N Praderías e estepas: extensas chairas herbáceas, de solos fértiles, nas áreas situadas ao S Poboación concentrada en grandes vilas. Paisaxe tradicional moi modificada: cidades, vías de comunicación, minas, industrias...

Climas fríos

CLIMA POLAR LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) Áreas situadas ao Norte do Círculo Polar Ártico e ao Sur do Círculo Polar Antártico Extremadamente baixas. T media anual < 0º T mínima pode ser < -50º TM sempre < 10º Moi escasas. Total anual < 200 mm, caen só en forma de neve Tundra: especies perennifolias de escaso crecemento e resistentes ao frío e aos ventos (mofos, liques, pequenos arbustos...) Zonas escasamente poboadas: pobos que viven da caza, pesca ou pastoreo de renos

CLIMA DE ALTA MONTAÑA LOCALÍZASE EN TEMPERATURAS PRECIPITACIÓNS PAISAXE (vexetación, poboación) Cordilleiras elevadas, a distinta altura segundo a latitude: a > 4000 m no Ecuador, a > 2500 m zona temperada T media < 10º Veráns curtos e frescos Invernos longos e moi fríos: Tm < 0º P moi abundantes, polo xeral > 1.000 mm ao ano. Caen en forma de chuvia ou neve Varía coa altura e disponse en pisos segundo a variación de T e P: bosque, arbustos, matogueiras, prados, rochas e neves perpetuas Escasa poboación concentrada nos vales. Actividades tradicionais: madeira e gandería. Hoxe: actividades turísticas

As paisaxes de España 1 4 3 2 5 1. Paisaxes da España oceánica. 2. Paisaxes da España mediterránea. 3. Paisaxes da España interior. 4. Paisaxes de alta montaña. 5. Paisaxes das illas Canarias.

Paisaxes da España oceánica. Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas N e NO da Península: terras bañadas polo mar Cantábrico e o océano Atlántico A influencia atlántica tempera o clima * T media anual: ± 12º a 15º - Veráns frescos: TM ± 20º - Invernos suaves: Tm ± 10º * AT moderada: ± 10º - 12º Moi frecuentes e abundantes durante todo o ano; redúcense no verán * P total: > 1.000 mm * Máx. en outono-inverno * mín. en verán, descenso acusado das P pero non hai meses secos Bosque de folla caduca: carballos, castiñeiros, faias, olmos, álamos, freixos - Na actualidade estes bosques foron substituídos por piñeiros e eucaliptos, que crecen máis rápido Nas zonas húmidas / onde se cortou o bosque: prado natural Na zona costeira: principais vías de comunicación, cidades máis importantes, portos... Hábitat rural interior: poboación espallada en casas de campo, pequenas aldeas ou casaríos * Agricultura e gandaría vacúa nas áreas rurais Nas cidades: industria e servizos > importancia do turismo nas vilas da costa degradación da paisaxe

Paisaxes da España mediterránea Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas Leste e Sur peninsular + illas Baleares: terras bañadas polo mar Mediterráneo ou próximas a el * T media anual cálida: ± de 15º a 18º ou algo > Veráns calorosos: TM poden chegar aos 25º Invernos suaves: Tm ao redor dos 10º * AT un pouco maior que no clima oceánico, pero non elevada: de 15 a 18º * Escasas e irregulares: P total inferior a 800 mm Máximos no outono, pode haber chuvias torrenciais * Mínimos no verán, con varios meses secos [aqueles nos que a barra de P está por debaixo da curva das T] Vexetación orixinal: aciñeiras e sobreiras. Foi substituída por piñeiros, de crecemento + rápido A acción humana desaparición do bosque monte baixo ou garriga (romeu, tomiño, xesta...) Zonas secas: estepa (carrasca, esparto...) ou vexetación de tipo africano (palmeiras, chumbeiras...) Zona moi poboada. A maioría dos habitantes reside en cidades ou grandes vilas con moderna rede de comunicacións Paisaxe rural tradicional: hábitat disperso, sobre todo nas zonas de regadío Gran importancia do turismo unha forte degradación da paisaxe natural

Paisaxes da España interior Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas Meseta Estremadura Depresión Ebro interior Andalucía Clima mediterráneo continental Veráns secos e calorosos: TM: ± 24 a 26º Invernos fríos: Tm ás veces inferior a 5º, mínimas diarias que poden ser inferiores a 0º * AT elevada: > 18º P escasas por: afastamento do mar + disposición do relevo, que illa o interior da influencia do mar * P total entre 300 e 800 mm * Máximos en primavera e outono mín. durante o verán: estación seca Moi semellante á mediterránea, pero adaptada aos invernos máis fríos As aciñeiras case desapareceron, só abundan en Estremadura e Salamanca, onde forman devesas Piñeirais na parte oriental (Soria, Segovia, Teruel e Conca) Na > parte do interior: estepa pobre Área pouco poboada agás Madrid O hábitat rural tradicional está concentrado en vilas pequenas ou de tipo medio. Poboamento espallado en Andalucía (cortijos) Problemas das zonas rurais: despoboamento e avellentamento da pob. Cultivos secaño e gandaría ovina na zona rural Desenvolvemento da industria e dos servizos ao redor das cidades Revitalización dalgunhas zonas grazas ás actividades turísticas

Paisaxes de alta montaña en España Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas Serras máis elevadas dos: - Pirineos - Sistema Central - Cordill. Cantábrica - Sistema Ibérico - Cordilleiras Béticas Baixas temperaturas * T media anual: < 10º Veráns frescos e breves: M sempre inferior a 22º Invernos longos e fríos: Tm inferior a 0º e con moita neve Abundantes: total: > de 1.000 mm anuais As P concéntranse entre os 800 e 1500 m A maior altitude as P son de neve Disposición en pisos en función da variación da T e da P en altitude de abaixo arriba: cultivos ou bosque mediterráneo bosque de folla caduca bosque de coníferas a partir de 1600 m landas e prados rochas núas Zonas moi pouco poboadas, debido ás duras condicións do clima e ó relevo Hábitat espallado en casas de campo ou en pequenas aldeas Tradicionais: gandaría e explotación forestal Actuais: espazos de lecer e de turismo: deportes de inverno ou turismo rural

A paisaxe das illas Canarias Localización Temperaturas [ºC] Precipitacións [mm] Vexetación Hábitat Activ. económicas Zona tropical seca, preto do Trópico de Cáncer * Latitude: ± 28-29º N * Lonxitude: ± 13-18º O Clima subtropical árido Altas T ó longo do ano: T mínima de 17º e T máxima de 25º Escasa e moi irregular. Total de 100 a 200 mm. as illas occidentais son máis húmidas, polos ventos húmidos do Atlántico as illas orientais son máis secas, polos ventos secos e cálidos do Sáhara Pouco abundante pola sequía Gran variedade de especies, algunhas delas endémicas: palmeira canaria, piñeiro canario, drago... Zona litoral moi poboada: aldeas e vilas pequenas pero tamén grandes cidades Hábitat rural predominante: pequenas vilas de casas brancas, tanto dispersas como concentradas Actividade turística: motor do crecemento de moitas vilas e cidades canarias