Datos do Departamento

Transcripción

1 CENTRO: FACULTAD DE CC DE LA EDUCACION Y DEL DEPORTE Guía docente da materia: Código: Nome da Materia: JUEGOS Y ACTIVIDADES FISICAS DE TIEMPO LIBRE Aprobado polo Consello do Dpto. de Didácticas Especiais Aprobado pola Xunta de Centro Sinatura/s do/s profesor/es O día O SECRETARIO DO DEPARTAMENTO O día O SECRETARIO DA F. CC. DE EDUCACIÓN Asdo. Asdo. Asdo. Datos do Departamento PROFESORADO DA MATERIA (segundo POD): Nome profesor/a Código Créditos (indicando A, L ou P) MIRIAN ALVARIÑAS VILLAVERDE ,5 A JORGE VIAÑO SANTASMARINAS 1,5 A A: Aula. L:Laboratorio. P:Prácticas. POR DETERMINAR EL 1,5 PRACTICO QUE FALTA Cada profesor/a haberá de indicar o lugar e horarios de titorías, nás páxinas seguintes. No caso de varios profesores/as indicarase o profesor/a coordinador/a da materia: Para as Aulas: MIRIAN ALVARIÑAS VILLAVERDE Para a docencia de Laboratorio e Prácticas: POR DETERMINAR

2 I. DATOS DA MATERIA Nome da Materia Xogos e actividades físicas de tempo libre Código da Materia Carácter/tipo Curso no que se imparte Duración Nº de Horas / Créditos ECTS Centro Titulación (Cod.) Area de Coñecemento (Cod.) Departamento (Cod.) Lingua na que se imparte Obrigatoria Primeiro 2º Cuadrimestre 90 horas / 4,5 ECTS Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte Maestro (Especialista en Educación Física) Expresión Corporal Didácticas Especiais Castelán II. PROFESORADO DA MATERIA Profesorado Datos de Contacto Myriam Alvariñas Villaverde y Jorge Viaño Santasmarinas myalva@uvigo.es jorgeviano@uvigo.es Despacho 204 Tfno: III. HORARIO DE DOCENCIA E TITORIAS Consultar: webs.uvigo.es/feduc IV. DATA DE EXAMES OFICIAIS Consultar: webs.uvigo.es/feduc V. COÑECEMENTOS PREVIOS

3 . Capacidade de aprender de xeito autónomo e grupal, diseñando, analizando e elaborando traballos escritos e orais. Boa expresión oral e escrita. Utilización correcta de recursos bibliográficos e novas tecnoloxías VI. INTRODUCCIÓN Á MATERIA Nesta materia preténdese que o futuro mestre asimile e comprenda a importancia que ten o xogo na realidade educativa. Mediante os fundamentos do xogo motor o alumnado poderá entender a súa aplicación con diferentes colectivos, en situaciones motrices diversas, en distintos contextos e perseguindo multitude de obxectivos. Os contidos desta materia teñen unha orientación teórico-práctica: por unha banda, pretendemos aportar unha visión ampla do fenómeno do xogo, así como dos aspectos que o rodean e están presentes non só na actualidade senón ao longo da historia; por outra, se desenvolven contidos prácticos nas diferentes vertentes dos xogos, entendendo ao alumnado como un axente activo do proceso de ensinanza-aprendizaxe. VII.COMPETENCIAS. Desenvolver habilidades de liderazgo, relación interpersoal e traballo en equipo.. Coñecer e actuar dentro dos principios éticos necesarios para unha correcto exercicio da profesión docente.. Desenvolver competencias para a adaptación a novas situacións e resolución de problemas, e para a aprendizaxe autónoma.. Desenvolver hábitos de excelencia e calidade no exercicio profesional. VIII. OBXECTIVOS Coñecer os fundamentos teórico-prácticos do xogo: historia, definicións, clasificacións, teorías, características. Aplicar os aspectos didácticos do xogo motor en situacións reais de práctica.

4 Observar e analizar críticamente os elementos didácticos do xogo motor como proceso de mellora das función do futuro docente. Saber identificar e seleccionar xogos en función dos obxectivos didácticos de diferentes tipos de sesións. Coñecer as posibilidades educativas do xogo motor. Comprender e vivir na práctica o potencial do xogo motor como un medio educativo do ámbito socio-afectivo. Desenrolar propostas prácticas de ensinanza-aprendizaxe propias da materia, adaptando o proceso as características evolutivas do alumnado de Educación Primaria. Experimentar os fundamentos da motricidade no xogo aplicados a situacións de actividad física e deportiva. Analizar críticamente os valores sociais dos xogos e os xoguetes. Participar activamente nas clases, implicándose de xeito reflexivo e desenrolando actitudes de participación e colaboración. Adquirir destrezas específicas do docente (animador, entrenador, profesor de E.F, etc.) na presentación de xogos motores e no liderazgo dun grupo de persoas. Adquirir actitudes de preparación, anticipación, observación, análise e toma de decisións para mellorar o proceso de ensinanza-aprendizaxe en sesións de xogos motores. Manexar adecuadamente as técnicas de traballo e as fontes documentais propias da materia. IX. CONTIDOS 1 Fundamentos teórico-prácticos do xogo en xeral e do xogo motor en particular: 10 horas historia, definicións, clasificacións, teorías e características 2 Aspectos didácticos do xogo motor 14 horas 3 O xogo nos currículos de educación física 4 horas

5 4 Xogos e educación en valores 7 horas 5 Contémplase unha Conferencia dentro do segundo cuadrimestre con data por determinar que pode coincidir co horario lectivo e que será obrigatoria para o alumnado IX. CONTIDOS PRÁCTICOS 1 Xogos Sensoriais 2 horas Xogos Tácticos a) En espazos 2 Oposición Cooperación formais b) Es espazos 4 horas Oposición naturais Xogos Non Tácticos 3 Tarefas Cooperativos Sen Música ou Canción Con Música ou a) En espazos formais b) Es espazos naturais 4 horas Canción 3 Xogos Tradicionais Sen material Con material sinxelo a) En espazos formais b) Es espazos naturais 3 horas Xogos con Material a) En espazos 5 Alternativo Tácticos formais b) Es espazos 2 horas Non Tácticos naturais XI. RECURSOS Bibliografía básica GALERA, A. (1999). Juego motor y educación física: bases para una reforma.

6 Barcelona: CIMS. DEVÍS DEVÍS, J. Y PEIRÓ VELERT, C.(1992): Nuevas perspectivas curriculares en Educación Física: la salud y los juegos modificados. Barcelona: Inde. MORA, J. M; DÍEZ, R.; LLAMAS, J. (2003). Un Mundo en juego : propuestas didácticas para el trabajo de la educación intercultural desde la educación física. Barcelona: Inde. NAVARRO, V. (2002). El afán de jugar. Teoría y práctica de los juegos motores. Barcelona: Inde ORLICK, J. (1990). Libres para cooperar, libres para crear. Barcelona: Paidotribo. ORTÍ, J. (2004) La Animación deportiva, el juego y los deportes alternativos. Barcelona: Inde. VEIGA, P. (2001) O Libro dos xogos populares galegos : catálogo descriptivo e educativo. Santiago de Compostela: Sotelo Blanco. Bibliografía complementaria BUCHER, W. (1995): 1000 ejercicios y juegos de deportes alternativos: goba, squash, minitenis,intercrosse, hockey, thoukball, beisbol, rugby, fútbol americano, frisbee y otros. Barcelona: Hispano Europea. CAMERINO, O. y CASTAÑER, M. (l994): 1001 ejercicios y juegos de recreación. Barcelona: Paidotribo. CAPÓN, J. (1990): Actividades con cubiertas de neumáticos y paracaídas. Barcelona: Paidós. CONDE, J.L. (1997): Las canciones motrices para el desarrollo de las habilidades motrices en educación infantil y primaria a través de la música. Barcelona: INDE. DEACOVE, J. (1991): Juegos cooperativos de canicas. Madrid: Asociación Pro Derechos Humanos. DIEGO, J. (1995): Juegos al aire libre: educación infantil y primaria. Madrid: Escuela Española. ELKONIN, D.B. (1980). Psicología del juego. Madrid: Visor Libros. ESCRIBA, A. (1998) Los juegos sensoriales y psicomotrices en la Educación Fisica. Ed. Gymnos. Madrid. FAURE, G. y LASCAR, S. (1981): El juego dramático en la escuela. Madrid: Cincel. FLURI, H. (1992): 1000 ejercicios y juegos de Tiempo Libre. Barcelona: Hispano Europea. FUSTE, X. (1996): Juegos de iniciación a los deportes colectivos. Barcelona: Paidotribo. GAMBOA, S. (1992): Juegos para campamentos. Buenos Aires: Bonum. GAMBOA, S. (1991): Aprender jugando con la naturaleza. Maipu (Argentina): Bonum. GIL, P. (2005) Juego motor en educación infantil. Sevilla: Wanceulen. GONZÁLEZ, F. (1997): Noches de fiesta: veladas, juegos nocturnos, fuegos de campamento. Madrid:Ccs. JARDÍN PINYOL, C. Y RIUS SANT, J. (1992): 1000 ejercicios y juegos con material alternativo. Barcelona: Paidotribo. JARES, X.R. (1992): El placer de jugar juntos: nuevas técnicas y juegos cooperativos.

7 Madrid: C.C.S.D.L. LATORRE DE GUTIÉRREZ, A. J. (2003). Juego y educación. Madrid: Servicio de Documentación y Publicaciones (Comunidad Autónoma). LIMBOS, E. (1986): Grandes juegos: juegos tipo, esquemas, elementos, el animador, el terreno, las técnicas. Barcelona: Hogar del Libro. MARTINEZ, E. (1983) El juego infantil. Análisis y aplicación escolar. Zaragoza: I.C.E. Universidad de Zaragoza. MORENO MURCIA, J. A. (2002). Aprendizaje a través del juego. Archidona: Ediciones Aljibe. ORTEGA, R. (1990) Jugar y aprender. Una estrategia de intervención educativa. Sevilla. Diada Editoras. ORTI FERROES, I. (2004) La animación deportiva, el juego y los deportes alternativos. Ed. INDE, Barcelona. PALACIOS, J. (1998): Jugar es un derecho. Fundamentos pedagógicos del juego. A Coruña: Xaniño Editorial. PALACIOS, J.; FRAGUELA, R. y VARELA, L. (1996): Juegos cooperativos y competitivos para la Educación Física. Cadernos técnico pedagóxicos do inefgalicia. Nº 21. La Coruña: Centro Galego de Documentación e edicións deportivas. PALACIOS, J.; GÓNZALEZ, M.; OGANDO, L. y LÓPEZ, J. (1996): Juegos con canciones. A Coruña: Centro Galego de Documentación e Edicións Deportivas. Material audiovisual. PALACIOS, J. (1994): Juegos con paracaídas. A Coruña: Centro Galego de Documentación e Edicións Deportivas. Material audiovisual. PAPAVENTOS EDUCACIÓN AMBIENTAL (1996): Os xogos do vento verde: xogos cooperativos sobre omedio ambiente. Santiago de Compostela: Naturaleza Galega. PAREDES ORTIZ, J. (2003). Juego, luego soy: teoría de la actividad lúdica. Sevilla: Editorial Wanceulen. PÉREZ Y VERDES, R. E TABERNERO, A. (1997) Xogos populares en Galicia. Santiago de Compostela: Lea. PIÑANGO, CH. y MARTÍN FRANCÉS, S. (1994): Construcción de juguetes con material de desecho. Madrid: Editorial Popular. Terr, L. (2000): El juego: por qué los adultos necesitan jugar. Barcelona: Paidós Outros XII. METODOLOXÍA DOCENTE Terase en conta que ate un 30% da materia pode ser non presencial, polo que tamén existirá unha parte importante de traballo autónomo do alumnado. CONTIDOS TEORICO-PRACTICOS Metodoloxía de exposición: nesta parte da materia, exporanse os

8 contidos teóricos imprescindibles para a adquisición por parte do alumnado dos conceptos fundamentais. Metodoloxía participativa/colaborativa en pequenos grupos Análise e síntese de lecturas recomendadas Propostas lúdicas prácticas Metodoloxía participativa individual/actividade autónoma Indagación sobre xogos tradicionais CONTIDOS PRACTICOS Haberá un traballo autónomo importante do alumnado semana a semana en función dos tipos de xogos programados utilizando diferentes metodoloxías. Metodoloxía participativa individual Revisión e análise de fontes bibliográficas sobre xogos motores en función dos tipos e subtipos de xogos que se desenvolven cada semana nas sesións prácticas. Identificación, clasificación, selección e recopilación de xogos en función de criterios pedagóxico-educativos (educación en valores, atención á diversidade, coeducación, etc.). Propostas de modificación dos xogos seleccionados (posibles variantes, regras básicas, etc.) en función de ditos criterios pedagóxicos. Metodoloxía participativa/colaborativa en gran grupo Presentación individual dun xogo seleccionado a un grupo seguindo criterios didácticos do proceso de ensinanzaaprendizaxe da intervención que ten que levar a cabo un docente como responsable dun grupo. Análise e crítica constructiva de dita intervención didáctica propia e dos compañeiros como proceso de mellora continua na adquisición de habilidades e destrezas, ademáis de actitudes dun futuro docente.

9 XIV. VOLUME DE TRABALLO GLOBAL Actividades Horas Horas de traballo TOTAL presenciais autónomo Actividades de aula Actividades prácticas Traballos fóra da aula TOTAL 90 XV. AVALIACIÓN DA APRENDIZAXE O sistema de avaliación será continuo. Para concretar a forma de avaliación, falaremos da cualificación que se traduce nos apartados seguintes: ASPECTO CRITERIO INSTRUMENTO PESO 1. Asistencia e - Participación Ficha de 30% participación en activa e reflexiva control clases prácticas - Selección e entrega de dous xogos, previa ás sesións prácticas da semana 2. Conceptos da - Dominio dos Exame teórico 30% materia coñecementos escrito ou oral teóricos e de aplicación práctica da materia 3. Traballos: - Xogos tradicionais: búsqueda de material alternativo o elaboración de material específico - - Entrega na data establecida - Contidos elaborados - Aspectos formais Ficha de avaliación 20%

10 Xogos/xoguetes non sexistas 4. Organización - Entrega do Ficha control de 20% xornadas lúdicas traballo na data asistencia ás establecida titorías - Asistencias titorías para a Observación da preparación e actitude de organización preparación e - Posta en práctica organización das o día da xornada xornadas IMPORTANTE: Para superar a materia hai que ter polo menos un 35% aprobado nos apartados 2, 3 e 4 e un 80% de asistencia no apartado 1. No caso de que algún alumno ou alumna non poida realizar algunha das partes terá a oportunidade de comunicarllo aos profesores no primeiro mes do curso, para acadar unha alternativa de avaliación. CONVOCATORIAS EXTRAORDINARIAS: XVI. AVALIACIÓN DA APRENDIZAXE ASPECTO CRITERIO INSTRUMENTO PESO Clases prácticas - Análise crítica dos elementos didácticos de situacións de xogo motor. Proba escrita 40% Conceptos da - Dominio dos Exame teórico 40% materia coñecementos escrito ou oral teóricos e de aplicación práctica da materia. Traballos: - Xogos tradicionais: búsqueda de material alternativo o elaboración de - Entrega na data do exame. - Contidos elaborados - Aspectos formais Ficha de avaliación 20%

11 material específico - Xogos/xoguetes non sexistas IMPORTANTE: Para superar a materia hai que ter aprobadas cada unha das partes que forman parte da avaliación. Non se fará a media se algunha das partes non está superada. Para concretar o tema dos traballos débese falar antes cos docentes da parte teórica. XVII. OUTROS DATOS DE INTERÉS NORMAS PARA A APRESENTACIÓN DE TRABALLOS ESCRITOS Deberanse entregar mecanografiados con tamaño 12 Times New Roman ou equivalente. O interlineado será 1,5. As páxinas irán numeradas. Aconséllase a escritura a doble cara. - Na primeira folla debe constar: Nome do/a autor/a Grupo de prácticas ao que se pertence Nome da materia Curso escolar no que se entrega o documento Data de entrega As citas bibliográficas deben seguir un criterio concreto, se non se ten un criterio claro, pode usarse como modelo o apartado desta guía de bilbiografía.