PROGRAMACIÓN DOCENTE

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "PROGRAMACIÓN DOCENTE"

Transcripción

1 Guía docente da materia 1 PROGRAMACIÓN DOCENTE Só Programa da materia Guía Docente (indicar a opción que proceda) ESQUEMA XERAL I. Datos descriptivos da materia II. Contexto da materia III. Obxectivos xerais IV. Adquisición de destrezas e habilidades V. Volume de traballo VI. Distribución de contidos: teóricos e prácticos VII. Metodoloxía docente VIII. Elaboración de traballos complementarios IX. Avaliación da aprendizaxe

2 Guía docente da materia 2 I.- DATOS DESCRIPTIVOS DA MATERIA. Nome da materia: INMUNOTECNOLOXÍA Código Carácter (troncal, obrigatoria, optativa): OBRIGATORIA RAMA BIOTECNOLOXÍA Titulación: BIOLOXÍA Curso QUINTO CURSO Ciclo: SEGUNDO Créditos aula/grupo (A) 4 Créditos laboratorio/grupo (L) 2,5 Créditos prácticos/grupo (P) Número grupos Aula 1 Número grupos Laboratorio 1 Número grupos Prácticas Anual/Cuadrimestral (especificar 1º/2º) CUADRIMESTRAL (PRIMEIRO) Departamento: BIOQUÍMICA, XENÉTICA E INMUNOLOXÍA Área de coñecemento (nome e código) INMUNOLOXÍA 566 I.1. Profesor/es Profesor /a coordinador/a da materia: Jose Manuel Faro Rivas Profesor/a (nome e Créditos Horario titorías Lugar Lingua código) (especificar A, L ou P) (6 h/semana) JOSE FARO 6,5 A DESPACHO 34 CASTELÁN, 4303 MARTES, BLOQUE C GALEGO MÉRCORES E 1º ANDAR XOVES I. 2. Data oficial dos exames finais I.3. Tribunal extraordinario para 5ª, 6ª e 7ª convocatorias (nome e dous apelidos) Presidente: ÁFRICA GONZÁLEZ FERNÁNDEZ Vocal: JOSE MANUEL FARO RIVAS Secretario: ARMANDO CABLLERO RUA Presidente suplente: ALEJANDRO DE CARLOS

3 Guía docente da materia 3 Vocal suplente: JUAN JOSE PASANTES LUDEÑA Secretario suplente: MARÍA PÁEZ DE LA CADENA I.4. Coñecementos previos para cursar a materia Conocimientos generales de conceptos de las áreas de Química, Bioquímica, Genética, Microbiología, Parasitología, Biología celular, y muy especialmente de Inmunología, de métodos inmunológicos y técnicas de laboratorio. II.- CONTEXTO DA MATERIA II.1. Encadramento da materia na titulación La Inmunotecnología se encuadra dentro de la orientación de Biotecnología, para aquellos alumnos de Biología que quieran acercarse a diversas metodologías y conocimientos sobre la manipulación de distintos componentes del sistema inmunitario (SI), y a la aplicabilidad real y concreta de los mismos. Esta asignatura permitirá profundizar a los alumnos en el conocimiento del funcionamiento del SI en individuos sanos, y como repercute en la salud la disfunción de distintos componentes moleculares/celulares y/o procesos del SI. Con esta base, los alumnos serán introducidos en temas tales como la profilaxis y sus problemas y el desarrollo de vacunas, la inmunoterapia con anticuerpos monoclonales, uso de diversos componentes del sistema inmune para su manipulación (estimulación o inhibición), las aplicaciones de componentes del sistema inmune en técnicas de diagnóstico, terapia e investigación, así como el desarrollo de modelos animales con utilidad en este campo. Esto permitirá al alumno completar su formación básica adquirida en los años precedentes, aproximándose ahora al campo de la Inmunología aplicada a la investigación, diagnóstico y clínica. II.2. Repercusión no perfil profesional La Biotecnología tiene un futuro muy prometedor dentro de la Biología, que ya está dando sus frutos desde hace años y sobre todo dentro del campo de la Inmunología, siendo la Inmunotecnología uno de los campos pioneros de la Biotecnología, sobre todo con el desarrollo de los anticuerpos monoclonales y sus aplicaciones. Desde entonces, la Inmunotecnología ha ido incorporándose y aplicándose en distintos campos del saber, con mucha importancia en diversas áreas como es la biomedicina, y otras disciplinas que requieren de métodos sensibles y específicos, y con un futuro muy prometedor en la investigación y sobre todo en su aplicabilidad industrial. Esta asignatura permitirá al alumno adquirir adiestramientos específicos en las tecnologías utilizadas actualmente en Inmunología, lo que contribuirá a capacitarle para poder incorporarse en la vida laboral a diversas actividades que requieran de estos conocimientos. III.- OBXECTIVOS XERAIS 1.- Conocimientos Profundizar en la fisiología del SI e iniciarse en la metodología de manipulación de distintos componentes del sistema immune, los métodos empleados, y la aplicación concreta de los mismos. Desarrollo tecnológico y diseño experimental.

4 Guía docente da materia Habilidades Que el alumno se inicie en un trabajo de investigación en Inmunotecnología, en la búsqueda de información, en la resolución de problemas, y en el trabajo en equipo. IV.- ADQUISICIÓN DE DESTREZAS E HABILIDADES Se pretende que el alumno adquiera conocimientos más detallados y especializados que los adquiridos durante la carrera, que le permita aplicar los conocimientos adquiridos en una metodología de trabajo y de exposición cercanos a la realidad tecnológica, investigadora, y docente. Se pretende que el alumno sea capaz de trabajar de forma individual y también en equipo, demostrando autonomía de trabajo de laboratorio, saber buscar la información requerida, y saber integrar y relacionar diversos conocimientos adquiridos en previas asignaturas durante la carrera. El alumno adquirirá diversas habilidades como las de manejar datos reales, el acercamiento a la realidad de las técnicas de diagnóstico y a la de una empresa biotecnológica, y el gran salto de ciencia básica a ciencia aplicada.

5 Guía docente da materia 5 V.- VOLUME DE TRABALLO Táboa co volume de traballo do alumno Técnica Actividad Horas presenciales Aula Fuera del Profesor Alumno (E) Aula (F) Factor de trabajo (G) Horas de trabajo personal (H=E*G) Horas totales (I=E+F+H) Créditos ECTS (I/25) Alumno Alumno Alumno Alumno Clase magistral Explicación de fundamentos teóricos Asimila y anota conceptos Plantea dudas y cuestiones , Trabajos Presenta objetivos Organiza, desarrolla y redacta un trabajo en grupo 0, ,7 15 0,6 Orienta y tutoriza el trabajo Expone un trabajo 2, ,5 0,1 Prácticas en el laboratorio Presenta objetivos, orienta y realiza el seguimiento Experimenta, usa material experimental y elabora una memoria ,5 12,5 37,5 1,5 Salida a empresa Presenta objetivos, orienta y tutoriza Asimila y anota conceptos. Plantea dudas y cuestiones 0 2, ,5 0,1 Tutorías Orienta y resuelve personalizadas dudas Plantea dudas y cuestiones; expone sus problemas y avances 0 2, ,5 0,1 Búsquedas en la red Orienta sobre los recursos disponibles Busca información para completar la materia Examen Evalúa conocimientos Demuestra los conocimientos 1, ,5 15 0,6 Total Propuesta 152,8 6,0 Total Decanato 152,8 6,0

6 Guía docente da materia 6 VI.- DISTRIBUCIÓN DE CONTIDOS PROGRAMA TEÓRICO Tema Comentario 1. Qué es la Inmunotecnología? Conceptos y breve repaso histórico 2. Componentes tisulares, celulares y Revisión general del sistema inmune y sus moleculares del Sistema Inmunitario componentes 3. Especificidad de la interacción Antígeno- Estructura molecular del anticuerpo, Anticuerpo (Ag-Ac). Inmunoglobulinas: epítope antigénico Receptor de los linfocitos B (BCR). Estructura molecular de los anticuerpos. Epítopes de antígenos para los linfocitos B. 4. Receptor de linfocitos T (TCR). Especificidad Ag-Complejo Principal de Histocompatibilidad (MHC). Estructura molecular de la interacción TCR péptido- MHC 5. Respuesta inmune. Cooperación celular y humoral entre los distintos componentes del SI 6. Reacción de Centro Germinal, hipermutación somática de Acs y generación de linfocitos B de memoria 7. Filogenia de las inmunoglobulinas. Búsquedas de secuencias génicas en bases de datos. Comparación cuantitativa de secuencias. 8. Estimación de la diversidad del repertorio de linfocitos Th y Treg. Modelización y estimación global. Aplicación en diagnóstico clínico. 9. Inmunoterapia activa y pasiva: Inmunización. Protocolos de inmunización. Inmunógenos, haptenos, papel de los adyuvantes. Rutas de inmunización. 10. Anticuerpos policlonales. Inmunoterapia pasiva. Otros usos en investigación y diagnóstico. Nanoinmunotecnología. 11. Inmunoterapia activa: Concepto de vacuna. Vacunas tradicionales y nuevas vacunas. Nanoinmunotecnología. 12. Nuevas perspectivas en vacunación: vacunas sintéticas, recombinantes, antiidiotipo, de ADN, antitumorales, alimentos vacuna. 13. Anticuerpos monoclonales (AcM). Desarrollo de la técnica, medios empleados. Ventajas y desventajas sobre los Acs policlonales. Producción y Estructura molecular de la interacción linfocito T, péptido-moléculas del complejo Principal de Histocompatibilidad Cooperación celular y humoral entre los distintos componentes del sistema inmune Linfocitos T reguladores; mecanismos dependientes de producción de triptófano y/o IL10 El impacto del proyecto genoma humano. Métodos actuales de estimación de la diversidad de clonotipos linfoides. Visión general de los métodos principales de inmunoterapia. Ejemplos de usos en cáncer y en autoinmunidad; ventajas e inconvenientes. Vacunas tradicionales y nuevas vacunas contra agentes infecciosos. Evaluación de la eficacia de las vacunas. Ventajas e inconvenientes. Técnicas de vacunación en desarrollo. Propuestas de vacunación contra algunos cánceres. Dificultades. Desarrollo de la técnica, medios empleados. Ventajas sobre los antisueros convencionales. Aplicaciones generales.

7 Guía docente da materia 7 purificación de los AcM. Usos generales. 14. Ingeniería genética de Anticuerpos. Anticuerpos recombinantes, quiméricos, humanizados. Acs Coliclonales. Librería de fagos 15. Aplicaciones de los anticuerpos: Técnicas de humanización de Anticuerpos. Generación de diversidad de regiones V mediante librerías de fagos. Técnicas de diagnóstico Diagnóstico. Técnicas de diagnóstico. 16. Aplicaciones de los anticuerpos: Terapia. Cáncer: tetrámeros de HLA-péptido (Presentación de antígenos tumorales). Infarto. Enfermedades autoinmunes (infusión I.V. de IgG). Alergias (tratamiento con α-cd4 para bloquear unión CD4-MHC clase II). Evitar rechazo de transplantes. 17. Inmunología e industria. Patentes 18. Aplicaciones de los anticuerpos: Investigación. Microscopía confocal y multifotónica. Visualización dinámica in vivo. 19. Modelos animales experimentales con utilidad en Inmunología Ratones transgénicos para producción de Igs humanas: Hu-SCID. Rarones knockout. 20. Inmunomodulación. Uso de linfocitos, células NK, células dendríticas, y citocinas

8 Guía docente da materia 8 Temario de Laboratorio ou Prácticas: Los alumnos deben llevar bata, zapatos cerrados, papel, bolígrafo y calculadora. Práctica Comentarios 1 Preparación de inmunógeno. Adyuvantes. Inmunización 2 Respuesta inmune específica. Análisis de la respuesta específica a la inmunización 3 Cultivos celulares Respuestas a mitógenos 4 Generación, subclonación y expansión Crecimiento mieloma y fusión con bazo de de hibridomas ratón. Screening de hibridomas secretores REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS Básicas: The Immune Response: Basic And Clinical Principles. Tak W. Mak y Mary Saunders. Elsevier Academic Press, Janeway's immunobiology, 8th ed. / Kenneth Murphy, Paul Travers, Mark Walport. Garland Science, Anticuerpos Monoclonales. Realidades y perspectivas. Luis Álvarez-Vallina (editor). Ed. Complutense, Complementarias: Vaccine protocols. Andrew Robinson, Michael J. Hudson, and Martin P. Cranage, 2nd ed., Totowa (New Jersey), Humana Press, Phage display: A laboratory manual. Carlos F. Barbas III et al. New York, CSHL Press Antibody Engineering. Roland Kontermann, Stefan Dübel. Berlin, Springer

9 Guía docente da materia 9 VII.- METODOLOXÍA DOCENTE Teórica: El profesor impartirá las lecciones en el aula, intentando la participación activa de los alumnos. Se apoyará con cañon de vídeo, pizarra, diapositivas, vídeos y conexión a internet en el aula. La asistencia a clase es voluntaria pero altamente recomendable. Al comienzo del curso se presentará en clase a todos los alumnos el programa de la asignatura, bibliografía recomendada, evaluación, presentación de los profesores encargados de impartir la asignatura, información sobre horas de tutoría y despachos. Se intentará una salida con los alumnos para realizar la visita a una empresa. Práctica: Los alumnos se repartirán en grupos para la realización de las prácticas de laboratorio. Se expondrán listas al inicio del curso en la plataforma TEMA o en clase para que los alumnos se apunten en los grupos de prácticas, hasta que los grupos se completen. La asistencia a las clases prácticas es obligatoria. Las prácticas serán realizadas bajo la supervisión constante del profesor encargado de las prácticas. Al final de las prácticas los alumnos elaborarán y presentarán de forma individualizada, en la semana siguiente a las prácticas, un cuaderno de las prácticas realizadas. La calidad del contenido y de la presentación de dicho cuaderno será evaluada, pudiendo constituir hasta 1 punto de la nota final. VIII.- ELABORACIÓN DE TRABALLOS COMPLEMENTARIOS Los alumnos realizarán al menos un trabajo obligatorio individual de un tema propuesto por el profesor que será presentado en formato escrito (máximo 2 folios). Esos trabajos serán evaluados, pudiendo constituir hasta 0 5 puntos. IX.- AVALIACIÓN DA APRENDIZAXE Se valorará la participación del alumno en la clase teórica y en las tutorías, pero la asistencia a clase es voluntaria. La asistencia a las prácticas de laboratorio son obligatorias y se realizarán en grupos reducidos. La ausencia injustificada a las prácticas, imposibilitará superar la asignatura hasta que dichas prácticas se realicen y se superen en el curso siguiente. La evaluación final incluirá: el examen teórico (debe ser superado con un 5 para aprobar la asignatura) que constará de preguntas test tanto de teoría como de prácticas, una pregunta media y un problema. La nota del examen constituirá un 80% de la nota global. la asistencia a prácticas (obligatoria y deben de realizarse con aprovechamiento para aprobar la asignatura). Además, la participación del alumno durante las mismas, y la presentación de un cuaderno de las prácticas realizadas serán evaluadas. La nota por este concepto constituirá un 10% de la nota global. la asistencia a clase y la participación del alumno en clase y tutorías se valorarán positivamente.

10 Guía docente da materia 10 Trabajos individuales de temas propuestos por el profesor, que serán presentados en formato escrito (máximo 2 folios). La nota por este concepto constituirá un 10% de la nota global.

Grado en Biología Sanitaria Universidad de Alcalá Curso Académico 2016/17 3º Curso - 1º Cuatrimestre

Grado en Biología Sanitaria Universidad de Alcalá Curso Académico 2016/17 3º Curso - 1º Cuatrimestre ASIGNATURA Reproducción y desarrollo humano Grado en Biología Sanitaria Universidad de Alcalá Curso Académico 2016/17 3º Curso - 1º Cuatrimestre GUÍA DOCENTE Nombre de la asignatura: Reproducción y desarrollo

Más detalles

ASIGNATURA: INMUNOLOGÍA

ASIGNATURA: INMUNOLOGÍA Página 1 de 7 CARACTERÍSTICAS GENERALES * Tipo: Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Cuatrimestral Semestre / s: 6 Número de créditos ECTS: 4 Idioma

Más detalles

UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID

UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID FACULTAD DE VETERINARIA DEPARTAMENTO DE SANIDAD ANIMAL VACUNAS EN MEDICINA ANIMAL 2º. CURSO OPTATIVA DEPARTAMENTO DE SANIDAD ANIMAL CURSO 2004/2005 PROFESORES PROF. COORDINADOR

Más detalles

Denominación de la Materia. Créditos ECTS: 4,5 INMUNOLOGÍA

Denominación de la Materia. Créditos ECTS: 4,5 INMUNOLOGÍA Denominación de la Materia Créditos ECTS: 4,5 INMUNOLOGÍA Carácter: OBLIGATORIA Ubicación dentro del plan de estudios y duración 2º CURSO, 1º CUATRIMESTRE Competencias a desarrollar I1. Introducir el papel

Más detalles

Programa docente da materia: Fundamentos y Contenidos didácticos del atletismo Curso 2007/2008. Datos administrativos da Universidade

Programa docente da materia: Fundamentos y Contenidos didácticos del atletismo Curso 2007/2008. Datos administrativos da Universidade FACULTADE CIENCIAS DE EDUCACIÓN E DO DEPORTE PONTEVEDRA Programa docente da materia: Curso 2007/2008 Lugar e Horarios de materias, Lugar e Horarios de titorías, Data dos exames oficiais, Tribunal extraordinario.

Más detalles

GUIA DE LA ASIGNATURA QUIMICA E INGENIERÍA DE PROTEÍNAS Edición Curso ( ) 1. Datos Descriptivos... 2

GUIA DE LA ASIGNATURA QUIMICA E INGENIERÍA DE PROTEÍNAS Edición Curso ( ) 1. Datos Descriptivos... 2 GUIA DE LA ASIGNATURA QUIMICA E INGENIERÍA DE PROTEÍNAS Edición Curso (2016-2017) 1. Datos Descriptivos... 2 2. Contextualización de los Contenidos y Competencias de la Asignatura.... 2 3. Competencias....

Más detalles

Datos administrativos da Universidade

Datos administrativos da Universidade Programa docente de "Maquinaria Minera" Curso académico 2008/2009 Datos administrativos da Universidade Código da materia 309110433 Nome da materia Maquinaria Minera Centro/ Titulación ETSI Minas Curso

Más detalles

Programa docente de. Curso académico 2012/2013. Datos administrativos da Universidade. Estructuras y construcciones mineras Centro/ Titulación

Programa docente de. Curso académico 2012/2013. Datos administrativos da Universidade. Estructuras y construcciones mineras Centro/ Titulación Programa docente de "ESTRUCTURAS Y CONTRUCCIONES MINERAS." Curso académico 202/203 Datos administrativos da Universidade Código da materia 309053 Nome da materia Estructuras y construcciones mineras Centro/

Más detalles

Programa docente de Energías Alternativas Fluidodinámicas

Programa docente de Energías Alternativas Fluidodinámicas Programa docente de Energías Alternativas Fluidodinámicas Curso académico 2008/2009 Código da materia 309110542 Nome da materia Energías Alternativas Fluidodinámicas Centro/ Titulación E.T.S.I.Minas Curso

Más detalles

Bibliografía Módulo 1 RESEÑA HISTORICA DE LA INMUNOLOGIA / BASES DE BIOLOGÍA CELULAR Y MOLECULAR 1.4 Bases biología de Molecular

Bibliografía Módulo 1 RESEÑA HISTORICA DE LA INMUNOLOGIA / BASES DE BIOLOGÍA CELULAR Y MOLECULAR 1.4 Bases biología de Molecular UNIVERSIDAD MICHOACANA DE SAN NICOLÁS DE HIDALGO Facultad de Ciencias Médicas y Biológicas Dr. Ignacio Chávez DIPLOMADO AVANZADO EN INMUNOLOGIA: FUNDAMENTOS MOLECULARES, CELULARES, CLINICOS Y TEMAS FRONTERA

Más detalles

ASIGNATURA: BIOLOGÍA. MATERIA: Biología MÓDULO: Fundamental ESTUDIOS: Grado en Química CARACTERÍSTICAS GENERALES* DESCRIPCIÓN. Página 1 de 5.

ASIGNATURA: BIOLOGÍA. MATERIA: Biología MÓDULO: Fundamental ESTUDIOS: Grado en Química CARACTERÍSTICAS GENERALES* DESCRIPCIÓN. Página 1 de 5. Página 1 de 5 CARACTERÍSTICAS GENERALES* Tipo: DESCRIPCIÓN Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Semestral Semestre/s: 1 Número de créditos ECTS:

Más detalles

PLANIFICACIÓN DE ASIGNATURA

PLANIFICACIÓN DE ASIGNATURA PLANIFICACIÓN DE ASIGNATURA I IDENTIFICACION GENERAL DE LA ASIGNATURA CARRERA BIOQUIMICA DEPARTAMENTO BIOLOGIA ASIGNATURA INMUNOLOGIA CÓDIGO 66131 PRERREQUISITOS Biología Molecular I, Bioquímica I CREDITOS

Más detalles

ASIGNATURA: DIANAS TERAPÉUTICAS Y FARMACOLOGÍA

ASIGNATURA: DIANAS TERAPÉUTICAS Y FARMACOLOGÍA Página 1 de 5 CARACTERÍSTICAS GENERALES * Tipo: Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Cuatrimestral Semestre / s: 6 Número de créditos ECTS: 5 Idioma

Más detalles

Programa docente de. Gráficos de Ingeniería

Programa docente de. Gráficos de Ingeniería Programa docente de "Gráficos de Ingeniería" Curso académico 2012/2013 Datos administrativos da Universidade Código da materia 309110404 Nome da materia Gráficos de Ingeniería Centro/ Titulación E.T.S.

Más detalles

ASIGNATURA: TECNOLOGÍA DE DNA RECOMBINANTE

ASIGNATURA: TECNOLOGÍA DE DNA RECOMBINANTE Página 1 de 6 CARACTERÍSTICAS GENERALES * Tipo: Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Cuatrimestral Semestre / s: 4 Número de créditos ECTS: 6 Idioma

Más detalles

PROGRAMA DE ESTUDIOS. Formulario B4. : INMUNOLOGÍA CLÍNICA. : Patología estructural y Fisiopatología y Hematología clínica. : 10 horas. : 68 horas.

PROGRAMA DE ESTUDIOS. Formulario B4. : INMUNOLOGÍA CLÍNICA. : Patología estructural y Fisiopatología y Hematología clínica. : 10 horas. : 68 horas. PROGRAMA DE ESTUDIOS. Formulario B4. A. ANTECEDENTES GENERALES: Asignatura Código Carácter de la asignatura Pre requisitos : INMUNOLOGÍA CLÍNICA. : TMC416. : Obligatoria. : Patología estructural y Fisiopatología

Más detalles

Mercados financieros

Mercados financieros Información del Plan Docente Año académico 2016/17 Centro académico Titulación 109 - Facultad de Economía y Empresa 228 - Facultad de Empresa y Gestión Pública 301 - Facultad de Ciencias Sociales y Humanas

Más detalles

Grado en Ingeniería del Automóvil. Curso 2014/2015. Asignatura: Vehículos Eléctricos. Código: AUT109

Grado en Ingeniería del Automóvil. Curso 2014/2015. Asignatura: Vehículos Eléctricos. Código: AUT109 Grado en Ingeniería del Automóvil Curso 2014/2015 Asignatura: Vehículos Eléctricos Código: AUT109 Asignatura: AUT109 Vehículos Eléctricos Formación: Obligatoria Créditos 6 ECTS Curso: 3º Semestre: Segundo

Más detalles

Identificar, explicar y clasificar las moléculas, células y órganos de la respuesta inmune.

Identificar, explicar y clasificar las moléculas, células y órganos de la respuesta inmune. FACULTAD CIENCIAS DE LA SALUD DEPARTAMENTO DE CIENCIAS BASICAS MEDICAS Código-Materia: 25019 - Inmunología Requisito: Bioquímica y Laboratorio Programa Semestre: Medicina 4 Semestre Período académico:

Más detalles

ASIGNATURA: INMUNOLOGÍA

ASIGNATURA: INMUNOLOGÍA Página 1 de 9 CARACTERÍSTICAS GENERALES* Tipos: DESCRIPCIÓN Formación básica, X Obligatoria, Optativa Trabajo de final de grado, Prácticas Tuteladas Prácticas Orientadas a la Mención Duración: Semestral

Más detalles

GESTIÓN EFICAZ DE EQUIPOS DE TRABAJO

GESTIÓN EFICAZ DE EQUIPOS DE TRABAJO GESTIÓN EFICAZ DE EQUIPOS DE TRABAJO Guía de Aprendizaje Información al estudiante 1. Datos Descriptivos Asignatura Materia Departamento responsable GESTIÓN EFICAZ DE EQUIPOS DE TRABAJO M15 Optativa INGENIERIA

Más detalles

BIOLOGÍA PRUEBA DE ACCESO A LA UNIVERSIDAD (PAU)

BIOLOGÍA PRUEBA DE ACCESO A LA UNIVERSIDAD (PAU) BIOLOGÍA PRUEBA DE ACCESO A LA UNIVERSIDAD (PAU) http://portal.uned.es/pls/portal/docs/page/uned_main/oferta/selectividad/mod_logs E/ASIGNATURAS_LOGSE/BIOLOG%C3%8DA_0.PDF Coordinadora: Mónica Morales Camarzana

Más detalles

DERECHO DE LA SEGURIDAD SOCIAL

DERECHO DE LA SEGURIDAD SOCIAL DERECHO DE LA SEGURIDAD SOCIAL 1.- Datos de la Asignatura Código 100925 Plan 2009 ECTS 3 Carácter Obligatoria Curso Tercero Periodicidad Semestre 5 Plataforma Virtual Plataforma: URL de Acceso: Studium

Más detalles

Programa docente de. Generadores y Motores Térmicos I

Programa docente de. Generadores y Motores Térmicos I Programa docente de "Generadores y Motores Térmicos I" Curso académico 2010/2011 Datos administrativos da Universidade Código da materia 309 110 309 Nome da materia Generadores y Motores Térmicos I Centro/

Más detalles

Pontificia Universidad Católica del Ecuador

Pontificia Universidad Católica del Ecuador 1. DATOS INFORMATIVOS: MATERIA O MÓDULO: Biología Molecular CÓDIGO: 10579 CARRERA: NIVEL: Ciencias Biológicas VII No. CRÉDITOS: 5 CRÉDITOS TEORÍA: 3 CRÉDITOS PRÁCTICA: 2 SEMESTRE / AÑO ACADÉMICO: I semestre

Más detalles

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Diseño de reactores nucleares. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Segundo semestre

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Diseño de reactores nucleares. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Segundo semestre ANX-PR/CL/001-01 GUÍA DE APRENDIZAJE ASIGNATURA Diseño de reactores nucleares CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE 016-17 - Segundo semestre GA_05AX_53001038_S_016-17 Datos Descriptivos Nombre de la Asignatura Titulación

Más detalles

0. FACULTAD DE CIENCIAS BÁSICAS. PROGRAMA DE MICROBIOLOGÍA

0. FACULTAD DE CIENCIAS BÁSICAS. PROGRAMA DE MICROBIOLOGÍA 0. FACULTAD DE CIENCIAS BÁSICAS. PROGRAMA DE MICROBIOLOGÍA Nivel de Formación: Tecnológico: Profesional: X Especialización: Maestría: 1. CARACTERIZACIÓN DEL CURSO: PRACTICO NOMBRE DE LA ASIGNATURA: LABORATORIO

Más detalles

CONTROL DISTRIBUIDO Y AUTOMATIZACIÓN

CONTROL DISTRIBUIDO Y AUTOMATIZACIÓN CONTROL DISTRIBUIDO Y AUTOMATIZACIÓN Máster Universitario en Sistemas Electrónicos Avanzados. Sistemas Inteligentes. Universidad de Alcalá Curso Académico 2011/2012 Cuatrimestre 1º GUÍA DOCENTE Nombre

Más detalles

Microeconomía II Curso

Microeconomía II Curso GUIA DOCENTE DE LA ASIGNATURA Microeconomía II Curso 2014-2015 MÓDULO MATERIA CURSO SEMESTRE CRÉDITOS TIPO Analisis Económico Microeconomía II 2º 1º 6 BAS PROFESOR(ES) Teoría Francisco Rodríguez Fernández

Más detalles

TRABAJO FIN DE GRADO

TRABAJO FIN DE GRADO TRABAJO FIN DE GRADO (JF. 18.11.2014) Grado en FARMACIA Universidad de Alcalá Curso Académico 2014/15 Curso 5º Cuatrimestre 1º/2º GUÍA DOCENTE Nombre de la asignatura: TRABAJO FIN DE GRADO Código: 570031

Más detalles

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Ingenieria ambiental. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Segundo semestre

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Ingenieria ambiental. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Segundo semestre ANX-PR/CL/001-02 GUÍA DE APRENDIZAJE ASIGNATURA Ingenieria ambiental CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE 2015-16 - Segundo semestre GA_12GT_125000531_2S_2015-16 Datos Descriptivos Nombre de la Asignatura Titulación

Más detalles

Trabajo Fin de Grado

Trabajo Fin de Grado Trabajo Fin de Grado Indicar si se trata de una Materia o de un Módulo: Módulo VIII Denominación de la materia o del ENFOQUES METODOLÓGICO-PRÁCTICOS Y TRABAJO módulo: FIN DE GRADO Número de créditos ECTS:

Más detalles

Licenciado en: Asignatura:

Licenciado en: Asignatura: DATOS DE LA ASIGNATURA Titulación: Licenciado en Química Plan: 2004 Electroquímica Código: Créditos Totales LRU: 4.5 Teóricos: 3 Prácticos: 1.5 Créditos Totales ECTS 4 Teóricos: 2.7 Prácticos: 1.3 Descriptores

Más detalles

GUIA DOCENTE DERECHO INTERNACIONAL Y COMPARADO DE MARCAS, DISEÑOS Y COMPETENCIA DESLEAL

GUIA DOCENTE DERECHO INTERNACIONAL Y COMPARADO DE MARCAS, DISEÑOS Y COMPETENCIA DESLEAL GUIA DOCENTE DERECHO INTERNACIONAL Y COMPARADO DE MARCAS, DISEÑOS Y COMPETENCIA DESLEAL Facultad de Ciencias Sociales y Jurídicas Universidad Católica de Valencia Curso 2016-17 GUÍA DOCENTE DE DERECHO

Más detalles

GUÍA DOCENTE Desarrollo Sostenible en Ingeniería Civil

GUÍA DOCENTE Desarrollo Sostenible en Ingeniería Civil GUÍA DOCENTE 2016-2017 1. Denominación de la asignatura: Titulación Grado en Ingeniería Civil Código 7380 2. Materia o módulo a la que pertenece la asignatura: Módulo: Específicos UBU. Materia: Optatividad

Más detalles

Guía Docente: BIOSÍNTESIS DE MACROMOLÉCULAS

Guía Docente: BIOSÍNTESIS DE MACROMOLÉCULAS BIOSÍNTESIS DE MACROMOLÉCULAS FACULTAD DE CIENCIAS QUÍMICAS UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID CURSO 2014-2015 I.- IDENTIFICACIÓN NOMBRE DE LA ASIGNATURA: NÚMERO DE CRÉDITOS: 6 CARÁCTER: Obligatoria MATERIA:

Más detalles

MATEMATICAS FINANCIERAS

MATEMATICAS FINANCIERAS GUÍA DOCENTE 2013-2014 MATEMATICAS FINANCIERAS 1. Denominación de la asignatura: MATEMATICAS FINANCIERAS Titulación GRADO FINANZAS Y CONTABILIDAD Código 5583 2. Materia o módulo a la que pertenece la asignatura:

Más detalles

GUÍA DOCENTE. Curso Módulo: Sistemas Físicos, Químicos y Naturales Año académico: 2014/2015

GUÍA DOCENTE. Curso Módulo: Sistemas Físicos, Químicos y Naturales Año académico: 2014/2015 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA Grado: Ciencias Ambientales Doble Grado: Asignatura: Ruído y Contaminación Módulo: Departamento: Sistemas Físicos, Químicos y Naturales Año académico: 2014/2015 Semestre:

Más detalles

Guía Docente: MICROBIOLOGÍA, PARASITOLOGÍA Y VIROLOGÍA CLÍNICAS

Guía Docente: MICROBIOLOGÍA, PARASITOLOGÍA Y VIROLOGÍA CLÍNICAS MICROBIOLOGÍA, PARASITOLOGÍA Y VIROLOGÍA CLÍNICAS FACULTAD DE CIENCIAS QUÍMICAS UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID CURSO 2013-2014 I.- IDENTIFICACIÓN NOMBRE DE LA ASIGNATURA: Microbiología, Parasitología

Más detalles

Programa docente de " Ingeniería Geoambiental "

Programa docente de  Ingeniería Geoambiental Programa docente de " Ingeniería Geoambiental " Curso académico 2011/2012 Datos administrativos da Universidade Código da materia 3042103060 Nome da materia Ingeniería Geoambiental Centro/ Titulación E.T.S.I.

Más detalles

Análisis Exploratorio de Datos 1231X (B.O.E. del 19-julio-2000). Troncal. Obligatoria. Optativa.

Análisis Exploratorio de Datos 1231X (B.O.E. del 19-julio-2000). Troncal. Obligatoria. Optativa. DATOS BÁSICOS DE LA ASIGNATURA Nombre: Análisis Exploratorio de Datos Código: 1231X2. Año del Plan de Estudios: 2000 (B.O.E. del 19-julio-2000). Tipo: Troncal. Obligatoria. Optativa. Créditos: Totales:

Más detalles

COMPETENCIAS DEL MÁSTER EN INVESTIGACIÓN BIOMÉDICA POR LA UNIVERSIDAD DE NAVARRA

COMPETENCIAS DEL MÁSTER EN INVESTIGACIÓN BIOMÉDICA POR LA UNIVERSIDAD DE NAVARRA COMPETENCIAS DEL MÁSTER EN INVESTIGACIÓN BIOMÉDICA POR LA UNIVERSIDAD DE NAVARRA Competencias generales del Máster en Investigación Biomédica por la Universidad de Navarra CG1: Abordar un reto biomédico

Más detalles

GUÍA DOCENTE. Curso

GUÍA DOCENTE. Curso 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA Grado: Nutrición Humana y Dietética Doble Grado: Asignatura: Higiene y Seguridad Alimentaria Módulo: Higiene, Seguridad Alimentaria y Gestión de Calidad Departamento: Biología

Más detalles

GUÍA DOCENTE SISTEMAS BASADOS EN MICROPROCESADOR

GUÍA DOCENTE SISTEMAS BASADOS EN MICROPROCESADOR GUÍA DOCENTE 2015-2016 SISTEMAS BASADOS EN MICROPROCESADOR 1. Denominación de la asignatura: SISTEMAS BASADOS EN MICROPROCESADOR Titulación GRADO EN INGENIERÍA ELECTRÓNICA INDUSTRIAL Y AUTOMÁTICA Código

Más detalles

GUIA DOCENTE. Facultad de Ciencias Sociales

GUIA DOCENTE. Facultad de Ciencias Sociales GUIA DOCENTE Facultad de Ciencias Sociales GRADO: Sociología MÓDULO: Métodos y técnicas de investigación social. ASIGNATURA: Estadística aplicada a las Ciencias Sociales DEPARTAMENTO: Economía, Métodos

Más detalles

ASIGNATURA: DIANAS TERAPÉUTICAS Y FARMACOLOGÍA

ASIGNATURA: DIANAS TERAPÉUTICAS Y FARMACOLOGÍA Página 1 de 5 CARACTERÍSTICAS GENERALES * Tipo: Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Cuatrimestral Semestre / s: 6 Número de créditos ECTS: 5 Idioma

Más detalles

ASIGNATURA: CULTIVOS CELULARES

ASIGNATURA: CULTIVOS CELULARES Página 1 de 7 CARACTERÍSTICAS GENERALES* Tipo: DESCRIPCIÓN Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Semestral Semestre/s: 6 Número de créditos ECTS:

Más detalles

ASIGNATURA: BIOLOGÍA CELULAR Y GENÉTICA

ASIGNATURA: BIOLOGÍA CELULAR Y GENÉTICA Página 1 de 5 CARACTERÍSTICAS GENERALES* Tipo: Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Cuatrimestral Semestre/s: 1 Número de créditos ECTS: 6 Idioma/s:

Más detalles

UN MODELO DE ENCUESTA PARA LA EVALUACIÓN DE LAS ASIGNATURAS, POR PARTE DE LOS ESTUDIANTES, ENFOCADO A LA IMPLANTACIÓN DE LOS ECTS EN EL MARCO DEL EEES

UN MODELO DE ENCUESTA PARA LA EVALUACIÓN DE LAS ASIGNATURAS, POR PARTE DE LOS ESTUDIANTES, ENFOCADO A LA IMPLANTACIÓN DE LOS ECTS EN EL MARCO DEL EEES UN MODELO DE ENCUESTA PARA LA EVALUACIÓN DE LAS ASIGNATURAS, POR PARTE DE LOS ESTUDIANTES, ENFOCADO A LA IMPLANTACIÓN DE LOS ECTS EN EL MARCO DEL EEES María Ángeles MENDIOLA 1, Aurelio VILLA 2, Flor BUDIA

Más detalles

BIOLOGÍA Departamento de Microbiología y Parasitología Departamento de Biología Vegetal y Ecología

BIOLOGÍA Departamento de Microbiología y Parasitología Departamento de Biología Vegetal y Ecología BIOLOGÍA Departamento de Microbiología y Parasitología Departamento de Biología Vegetal y Ecología 2015-2016 PROFESORES GRUPO 1 GRUPO 2 GRUPO 3 GRUPO 4 GRUPO 5 GRUPO 6 Ali Tahrioui Felipe García Martín

Más detalles

1.- Datos de la Asignatura

1.- Datos de la Asignatura 1.- Datos de la Asignatura Titulación Centro INGENIERÍA DE MATERIALES ESCUELA POLITÉCNICA SUPERIOR DE ZAMORA Denominación INSTRUMENTACIÓN Código 10909 Plan 1999 Ciclo 2 Curso 1 Carácter 1 B Periodicidad

Más detalles

UNIVERSIDAD DE PUERTO RICO EN ARECIBO DEPARTAMENTO DE BIOLOGÍA PRONTUARIO. Tres (3) créditos DESCRIPCIÓN DEL CURSO:

UNIVERSIDAD DE PUERTO RICO EN ARECIBO DEPARTAMENTO DE BIOLOGÍA PRONTUARIO. Tres (3) créditos DESCRIPCIÓN DEL CURSO: UNIVERSIDAD DE PUERTO RICO EN ARECIBO DEPARTAMENTO DE BIOLOGÍA PRONTUARIO TÍTULO DEL CURSO: Introducción a la Inmunología CODIFICACIÓN DEL CURSO: BIOL 4056 NUMERO DE HORAS/CRÉDITO : Tres (3) horas semanales

Más detalles

GUÍA DOCENTE. Curso

GUÍA DOCENTE. Curso 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA Grado: Nutrición Humana y Dietética Doble Grado: Asignatura: Métodos y Técnicas de Investigación en Nutrición Módulo: Ciencias de la Nutrición y la Salud Departamento: Biología

Más detalles

Economía Española GUÍA DOCENTE Curso

Economía Española GUÍA DOCENTE Curso Economía Española GUÍA DOCENTE Curso 2011-2012 Grado en Administración y Dirección de Empresas Titulación: Grado en Administración y Dirección de Empresas 201G Asignatura: Economía Española 201205000 Materia:

Más detalles

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Ingenieria del medio ambiente. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Ingenieria del medio ambiente. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre ANX-PR/CL/001-01 GUÍA DE APRENDIZAJE ASIGNATURA Ingenieria del medio ambiente CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE 2016-17 - Primer semestre GA_05TI_55000016_1S_2016-17 Datos Descriptivos Nombre de la Asignatura

Más detalles

Economía del tipo de cambio e integración monetaria

Economía del tipo de cambio e integración monetaria Información del Plan Docente 61344 - Economía del tipo de cambio e integración Año académico 2016/17 Centro académico Titulación 109 - Facultad de Economía y Empresa 525 - Máster Universitario en Economía

Más detalles

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Fisica nuclear. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Fisica nuclear. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre ANX-PR/CL/001-01 GUÍA DE APRENDIZAJE ASIGNATURA Fisica nuclear CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE 2016-17 - Primer semestre GA_05AX_53001039_1S_2016-17 Datos Descriptivos Nombre de la Asignatura Titulación Centro

Más detalles

Técnicas Instrumentales. Complementos de Formación. Máster en Investigación Biomédica. Español. Dra. Mª Nieves Fernández García

Técnicas Instrumentales. Complementos de Formación. Máster en Investigación Biomédica. Español. Dra. Mª Nieves Fernández García Guía docente de la asignatura Asignatura Materia Módulo Titulación Electroforesis de proteínas y western-blot Técnicas Instrumentales Complementos de Formación Máster en Investigación Biomédica Plan 533

Más detalles

Taller 2 de Microbiología e Inmunología Veterinaria Ingeniería Genética e Inmunología

Taller 2 de Microbiología e Inmunología Veterinaria Ingeniería Genética e Inmunología 2011 Taller 2 de Microbiología e Inmunología Veterinaria Ingeniería Genética e Inmunología Prof. José Amable Araujo Blanco Universidad Nacional Experimental Francisco de Miranda (UNEFM) Curso de Verano

Más detalles

Guía Docente: LABORATORIO DE BIOQUÍMICA Y BIOLOGÍA MOLECULAR II

Guía Docente: LABORATORIO DE BIOQUÍMICA Y BIOLOGÍA MOLECULAR II LABORATORIO DE BIOQUÍMICA Y BIOLOGÍA MOLECULAR II FACULTAD DE CIENCIAS QUÍMICAS UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID CURSO 2014-2015 I.- IDENTIFICACIÓN NOMBRE DE LA ASIGNATURA: de Bioquímica y Biología Molecular

Más detalles

Instrumentación para el Control de Procesos en la Industria Alimentaria

Instrumentación para el Control de Procesos en la Industria Alimentaria GUÍA DOCENTE 2013-2014 Instrumentación para el Control de Procesos en la Industria Alimentaria 1. Denominación de la asignatura: Instrumentación para el Control de Procesos en la Industria Alimentaria

Más detalles

GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA SISTEMAS DE INFORMACION CARTOGRAFICA EN ANALISIS GEOGRAFICO REGIONAL GUÍA DOCENTE

GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA SISTEMAS DE INFORMACION CARTOGRAFICA EN ANALISIS GEOGRAFICO REGIONAL GUÍA DOCENTE GUÍA DOCENTE UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID FACULTAD DE GEOGRAFÍA E HISTORIA I. DATOS DE LA ASIGNATURA Nombre: SITEMAS DE INFORMACION CARTOGRAFICA EN ANALISIS GEOGRAFICO. Titulación: GEOGRAFÍA Carácter:

Más detalles

GUÍA DOCENTE ASIGNATURA FUNDAMENTOS EDUCATIVOS DE LA LOGOPEDIA

GUÍA DOCENTE ASIGNATURA FUNDAMENTOS EDUCATIVOS DE LA LOGOPEDIA GUÍA DOCENTE ASIGNATURA FUNDAMENTOS EDUCATIVOS DE LA LOGOPEDIA 1. DATOS GENERALES DE LA ASIGNATURA ASIGNATURA: FUNDAMENTOS EDUCATIVOS DE LA LOGOPEDIA CÓDIGO: 32308 CENTRO: CEU-TALAVERA GRADO: EN LOGOPEDIA

Más detalles

ASIGNATURA HISTOLOGÍA GENERAL (GENERAL HISTOLOGY)

ASIGNATURA HISTOLOGÍA GENERAL (GENERAL HISTOLOGY) ASIGNATURA HISTOLOGÍA GENERAL (GENERAL HISTOLOGY) 1.1. Código 18514 1.2. Materia FISIOLOGÍA E HISTOLOGÍA GENERAL 1.3. Tipo Obligatorio 1.4. Nivel Grado 1.5. Curso 1º 1.6. Semestre 2º 1.7. Número de créditos

Más detalles

ASIGNATURA: BIOLOGÍA ANIMAL Y VEGETAL

ASIGNATURA: BIOLOGÍA ANIMAL Y VEGETAL Página 1 de 5 CARACTERÍSTICAS GENERALES* Tipo: DESCRIPCIÓN Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Cuatrimestral Semestre/s: 2 Número de créditos ECTS:

Más detalles

Guía Docente: FUNDAMENTOS DEL DISEÑO DE BIORREACTORES

Guía Docente: FUNDAMENTOS DEL DISEÑO DE BIORREACTORES FUNDAMENTOS DEL DISEÑO DE BIORREACTORES FACULTAD DE CIENCIAS QUÍMICAS UNIVERSIDAD COMPLUTENSE DE MADRID CURSO 2013-2014 I.- IDENTIFICACIÓN NOMBRE DE LA ASIGNATURA: Fundamentos del Diseño de Biorreactores

Más detalles

GRADO : Economía ASIGNATURA: Política Económica I. Curso: 2º Cuatrimestre: 2º Asignaturas que se recomiendan tener superadas: Ninguna

GRADO : Economía ASIGNATURA: Política Económica I. Curso: 2º Cuatrimestre: 2º Asignaturas que se recomiendan tener superadas: Ninguna GUIA DOCENTE FICHA DESCRIPTIVA DE LA ASIGNATURA GRADO : Economía ASIGNATURA: Política Económica I Curso Académico 2011/2012 Módulo Materia M004 Economía española e internacional 402 Política Económica

Más detalles

GUÍA DOCENTE DE INFORMATICA APLICADA AL MARKETING

GUÍA DOCENTE DE INFORMATICA APLICADA AL MARKETING GUÍA DOCENTE DE INFORMATICA APLICADA AL MARKETING 1 TITULACIÓN: GRADO EN MARKETING GUÍA DE DOCENTE DE LA ASIGNATURA: INFORMÁTICA APLICADA AL MARKETING Coordinadora: Fernando Romero I.- Identificación de

Más detalles

DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA

DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA ASIGNATURA: Nombre en Inglés: INDUSTRIAL APPLICATIONS OF LASERS Código UPM: 563000009 MATERIA: CRÉDITOS ECTS: 4 CARÁCTER: OPTATIVA TITULACIÓN: MASTER UNIVERSITARIO EN INGENIERÍA

Más detalles

TITULACIÓN: LICENCIADO EN QUÍMICA CURSO ACADÉMICO: GUÍA DOCENTE DE FUNDAMENTOS DE INFORMÁTICA.

TITULACIÓN: LICENCIADO EN QUÍMICA CURSO ACADÉMICO: GUÍA DOCENTE DE FUNDAMENTOS DE INFORMÁTICA. TITULACIÓN: LICENCIADO EN QUÍMICA CURSO ACADÉMICO: 2011-2012 GUÍA DOCENTE DE FUNDAMENTOS DE INFORMÁTICA. DATOS BÁSICOS DE LA ASIGNATURA NOMBRE: FUNDAMENTOS DE INFORMÁTICA CÓDIGO: 3103 AÑO DE PLAN DE ESTUDIOS:

Más detalles

Clave: BAS Créditos: 10. Antecedente (Requisitos): Clave: Consecuente:

Clave: BAS Créditos: 10. Antecedente (Requisitos): Clave: Consecuente: Carta Descriptiva I. Identificadores del Programa: Clave: BAS020298 Créditos: 10 Materia: Depto: Instituto: Nivel: INMUNOLOGÍA Y GENÉTICA Departamento de Quimico Biologicas Instituto de Ciencias Biomédicas

Más detalles

DATOS DE LA ASIGNATURA. Departamento: Química Analítica y Tecnología de Alimentos

DATOS DE LA ASIGNATURA. Departamento: Química Analítica y Tecnología de Alimentos DATOS DE LA ASIGNATURA Denominación: Química y Bioquímica de los Alimentos Código: 58102 Clase: Troncal Curso: 1º Carácter: Obligatorio Cuatrimestre: Anual Créditos LRU: 9 Teóricos: 6 Prácticos: 3 Créditos

Más detalles

Grado en Ciencias Ambientales Universidad de Alcalá Curso Académico 2016/2017 Primer Curso Primer Cuatrimestre

Grado en Ciencias Ambientales Universidad de Alcalá Curso Académico 2016/2017 Primer Curso Primer Cuatrimestre MATEMÁTICAS Grado en Ciencias Ambientales Universidad de Alcalá Curso Académico 2016/2017 Primer Curso Primer Cuatrimestre GUÍA DOCENTE Nombre de la asignatura: Matemáticas Código: 670001 Titulación en

Más detalles

UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO FACULTAD DE MEDICINA PLAN DE ESTUDIOS DE LA LICENCIATURA DE MEDICO CIRUJANO Programa de la asignatura

UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO FACULTAD DE MEDICINA PLAN DE ESTUDIOS DE LA LICENCIATURA DE MEDICO CIRUJANO Programa de la asignatura UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO FACULTAD DE MEDICINA PLAN DE ESTUDIOS DE LA LICENCIATURA DE MEDICO CIRUJANO Programa de la asignatura Denominación: INMUNOLOGÍA Clave: Semestre: Tercero Área o campo

Más detalles

GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA

GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA G5 - Biología Molecular de la Célula Grado en Medicina Obligatoria. Curso Curso Académico 205-206 . DATOS IDENTIFICATIVOS Título/s Grado en Medicina Tipología y Obligatoria.

Más detalles

ASIGNATURA: PROCESOS DE SEPARACIÓN Y PURIFICACIÓN

ASIGNATURA: PROCESOS DE SEPARACIÓN Y PURIFICACIÓN Página 1 de 5 CARACTERÍSTICAS GENERALES * Tipo: Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Cuatrimestral Semestre / s: 5 Número de créditos ECTS: 5 Idioma

Más detalles

Introducción a la Psicología Social Presentación de la Asignatura

Introducción a la Psicología Social Presentación de la Asignatura Introducción a la Psicología Social Presentación de la Asignatura Universidad de Sevilla FACULTAD DE GEOGRAFÍA E HISTORIA GRADO DE ANTROPOLOGÍA Prof. José Antonio Cantillo Presentación e Introducción a

Más detalles

Titulación(es) Titulación Centro Curso Periodo Grado de Biotecnología FACULTAT DE CIÈNCIES BIOLÒGIQUES

Titulación(es) Titulación Centro Curso Periodo Grado de Biotecnología FACULTAT DE CIÈNCIES BIOLÒGIQUES FICHA IDENTIFICATIVA Datos de la Asignatura Código 33200 Nombre Trabajo Fin de Grado en Biotecnología Ciclo Grado Créditos ECTS 12.0 Curso académico 2015-2016 Titulación(es) Titulación Centro Curso Periodo

Más detalles

BIOLOGÍA DE LAS CÉLULAS MADRES

BIOLOGÍA DE LAS CÉLULAS MADRES BIOLOGÍA DE LAS CÉLULAS MADRES Máster Universitario en Genética y Biología Celular Universidad de Alcalá, Universidad Autónoma de Madrid y Universidad Complutense de Madrid Curso Académico 2016/17 1 de

Más detalles

PROGRAMA DE LA ASIGNATURA "Fisiología General" Grado en Medicina. Departamento de Fisiología Médica y Biofísica. Facultad de Medicina

PROGRAMA DE LA ASIGNATURA Fisiología General Grado en Medicina. Departamento de Fisiología Médica y Biofísica. Facultad de Medicina PROGRAMA DE LA ASIGNATURA "Fisiología General" Grado en Medicina Departamento de Fisiología Médica y Biofísica Facultad de Medicina DATOS BÁSICOS DE LA ASIGNATURA Titulación: Año del plan de estudio: Centro:

Más detalles

CONTABILIDAD FINANCIERA Y DE GESTIÓN Curso académico

CONTABILIDAD FINANCIERA Y DE GESTIÓN Curso académico GUIA DOCENTE DE LA ASIGNATURA CONTABILIDAD FINANCIERA Y DE GESTIÓN Curso académico 2016-2017 MÓDULO MATERIA CURSO SEMESTRE CRÉDITOS TIPO CONTABILIDAD Y FINANZAS PROFESOR(ES) CONTABILIDAD FINANCIERA Y DE

Más detalles

Guía Docente ASIGNATURA: PATOGENIA CELULAR CURSO 4º SEMESTRE SEGUNDO GRADO: MEDICINA MODALIDAD: PRESENCIAL CURSO 2016/2017 FACULTAD MEDICINA

Guía Docente ASIGNATURA: PATOGENIA CELULAR CURSO 4º SEMESTRE SEGUNDO GRADO: MEDICINA MODALIDAD: PRESENCIAL CURSO 2016/2017 FACULTAD MEDICINA Guía Docente ASIGNATURA: PATOGENIA CELULAR CURSO 4º SEMESTRE SEGUNDO GRADO: MEDICINA MODALIDAD: PRESENCIAL CURSO 2016/2017 FACULTAD MEDICINA 1. IDENTIFICACIÓN DE LA ASIGNATURA 1.- ASIGNATURA: Nombre: Patogenia

Más detalles

ASIGNATURA: LABORATORIO QUÍMICA Y BIOLOGÍA GENERAL

ASIGNATURA: LABORATORIO QUÍMICA Y BIOLOGÍA GENERAL Página 1 de 5 CARACTERÍSTICAS GENERALES* Tipo: Formación básica, Obligatoria, Optativa Trabajo de fin de grado, Prácticas externas Duración: Anual Semestre/s: 1 y 2 Número de créditos ECTS: 6 Idioma/s:

Más detalles

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Business game. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Segundo semestre

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Business game. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Segundo semestre ANX-PR/CL/001-01 GUÍA DE APRENDIZAJE ASIGNATURA Business game CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE 2016-17 - Segundo semestre GA_05AS_53000292_2S_2016-17 Datos Descriptivos Nombre de la Asignatura Titulación Centro

Más detalles

GUÍA DOCENTE ANÁLISIS SISTÉMICO DE LA EDUCACIÓN

GUÍA DOCENTE ANÁLISIS SISTÉMICO DE LA EDUCACIÓN GUÍA DOCENTE ANÁLISIS SISTÉMICO DE LA EDUCACIÓN Facultad de Fª i Ciencies de l Educació Universitat de València I.- DATOS INICIALES DE IDENTIFICACIÓN Nombre de la ANÁLISIS SISTÉMICO DE LA asignatura: EDUCACIÓN

Más detalles

Análisis Económico. Microeconomía III 2º 2º 6 Obligatoria MÓDULO MATERIA CURSO SEMESTRE CRÉDITOS TIPO

Análisis Económico. Microeconomía III 2º 2º 6 Obligatoria MÓDULO MATERIA CURSO SEMESTRE CRÉDITOS TIPO GUIA DOCENTE DE LA ASIGNATURA MICROECONOMÍA III Curso 2016-2017 Fecha última actualización: 13/02/2017 MÓDULO MATERIA CURSO SEMESTRE CRÉDITOS TIPO Análisis Económico PROFESOR(ES) Microeconomía III 2º 2º

Más detalles

GUÍA DOCENTE Organización y Gestión de Proyectos y Obras

GUÍA DOCENTE Organización y Gestión de Proyectos y Obras GUÍA DOCENTE 2015-2016 Organización y Gestión de Proyectos y Obras 1. Denominación de la asignatura: Organización y Gestión de Proyectos y Obras Titulación Grado en Ingeniería de Tecnología de Caminos

Más detalles

4º y 5º PSICOLOGÍA DEL TRÁFICO Y

4º y 5º PSICOLOGÍA DEL TRÁFICO Y 4º y 5º PSICOLOGÍA DEL TRÁFICO Y Curso: 2011/2012 Ciclo: 2º Código: 05K3 SEGURIDAD VIAL Tipo: Optativa Periodicidad: Segundo Cuatrimestre Créditos LRU: 4,5 Cr. Totales ( 2,7 Cr. Teóricos; 1,8 Cr. Prácticos)

Más detalles

GUÍA DOCENTE CURSO I. FICHA TÉCNICA DE LA ASIGNATURA. Datos de la asignatura. Fundamentos de Marketing Grado en Derecho y Grado en ADE

GUÍA DOCENTE CURSO I. FICHA TÉCNICA DE LA ASIGNATURA. Datos de la asignatura. Fundamentos de Marketing Grado en Derecho y Grado en ADE GUÍA DOCENTE CURSO 2015-16 FACULTAD DE CIENCIAS ECONÓMICAS Y EMPRESARIALES I. FICHA TÉCNICA DE LA ASIGNATURA Nombre Titulación Datos de la asignatura Curso 3º Carácter Créditos ECTS 4.5 Departamento Área

Más detalles

Bases inmunológicas de la respuesta a vacunas María Catalina Pírez Profesora de Clínica Pediátrica Facultad de Medicina UdelaR

Bases inmunológicas de la respuesta a vacunas María Catalina Pírez Profesora de Clínica Pediátrica Facultad de Medicina UdelaR Bases inmunológicas de la respuesta a vacunas María Catalina Pírez Profesora de Clínica Pediátrica Facultad de Medicina UdelaR En el año 1796 Edward Jerner obtuvo una vacuna efectiva contra la viruela

Más detalles

LITERATURA ESPAÑOLA. EDAD MEDIA

LITERATURA ESPAÑOLA. EDAD MEDIA GUÍA DOCENTE 2014-2015 LITERATURA ESPAÑOLA. EDAD MEDIA 1. Denominación de la asignatura: LITERATURA ESPAÑOLA. EDAD MEDIA Titulación GRADO DE ESPAÑOL: LENGUA Y LITERATURA Código 5377 2. Materia o módulo

Más detalles

Universitat de les Illes Balears

Universitat de les Illes Balears 1, 2S Identificación de la asignatura Créditos 1.6 presenciales (40 Horas) 3.4 no presenciales (85 Horas) 5 totales (125 Horas). 1, 2S(Campus Extens) Semestre Doctorado convocatoria única de impartición

Más detalles

PLANIFICACIÓN DE LA DOCENCIA UNIVERSITARIA GUÍA DOCENTE

PLANIFICACIÓN DE LA DOCENCIA UNIVERSITARIA GUÍA DOCENTE PLANIFICACIÓN DE LA DOCENCIA UNIVERSITARIA GUÍA DOCENTE INGENIERÍA DEL CONOCIMIENTO: IA Curso 2013-2014 1. DATOS DE IDENTIFICACIÓN DE LA ASIGNATURA. Título: Facultad: Departamento/Instituto: Materia: Denominación

Más detalles

DIDÁCTICA Y DINÁMICA DE GRUPOS EN EDUCACIÓN SOCIAL

DIDÁCTICA Y DINÁMICA DE GRUPOS EN EDUCACIÓN SOCIAL GUÍA DOCENTE 2013-2014 DIDÁCTICA Y DINÁMICA DE GRUPOS EN EDUCACIÓN SOCIAL 1. Denominación de la asignatura: DIDÁCTICA Y DINÁMICA DE GRUPOS EN EDUCACIÓN SOCIAL Titulación GRADO EN EDUCACIÓN SOCIAL Código

Más detalles

DIRECCION FINANCIERA II

DIRECCION FINANCIERA II GUÍA DOCENTE 2013-2014 1. Denominación de la asignatura: Titulación GRADO EN ADMINISTRACION DE EMPRESAS Código 5557 2. Materia o módulo a la que pertenece la asignatura: FINANZAS 3. Departamento(s) responsable(s)

Más detalles

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Estadística aplicada. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Estadística aplicada. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre ANX-PR/CL/001-01 GUÍA DE APRENDIZAJE ASIGNATURA Estadística aplicada CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE 2016-17 - Primer semestre GA_13TA_135003011_1S_2016-17 Datos Descriptivos Nombre de la Asignatura Titulación

Más detalles

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Reactores quimicos. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Reactores quimicos. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre ANX-PR/CL/001-01 GUÍA DE APRENDIZAJE ASIGNATURA Reactores quimicos CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE 2016-17 - Primer semestre GA_05TI_55000705_1S_2016-17 Datos Descriptivos Nombre de la Asignatura Titulación

Más detalles

UNIVERSIDAD DE CHILE FACULTAD DE MEDICINA Instituto de Ciencias Biomédicas Escuela de Tecnología Médica

UNIVERSIDAD DE CHILE FACULTAD DE MEDICINA Instituto de Ciencias Biomédicas Escuela de Tecnología Médica UNIVERSIDAD DE CHILE FACULTAD DE MEDICINA Instituto de Ciencias Biomédicas Escuela de Tecnología Médica PROGRAMA OFICIAL DE ASIGNATURA Unidad Docente: Escuela Tecnología Médica Asignatura : SEMINARIOS

Más detalles

1.- Datos de la Asignatura

1.- Datos de la Asignatura 1.- Datos de la Asignatura Titulación Centro INGENIERÍA TÉCNICA AGRÍCOLA ESCUELA POLITÉCNICA SUPERIOR DE ZAMORA Denominación CARTOGRAFIA Y TOPOGRAFÍA Código 12701 Plan 97 Ciclo 1º Curso 1º Carácter 1 TRONCAL

Más detalles

Líneas de investigación en Inmunología en España

Líneas de investigación en Inmunología en España Líneas de investigación en Inmunología en España Qué estudia la Inmunología? Quién investiga en Inmunología? Qué se investiga en España? Cómo mejorar? José R. Regueiro Inmunología Facultad de Medicina

Más detalles