ORACIÓNS COMPOSTAS. As oracións simples poden unirse formando outro tipo de oracións establecéndose dous tipos de relación: a coordinación e a subordinación. Algúns autores mencionan outro tipo de relación: a xustaposición, consistente na unión de dúas oracións simples sen enlace. En realidade non é un tipo de relación diferente dado que no fondo responden a unha relación de coordinación ou de subordinación: Chamou á porta, entrou na casa: xustaposición coordinante= Chamou á porta e entrou na casa. Estuda, vas suspender: xustaposición subordinante = Estuda porque vas suspender/ se non estudas vas suspender. A COORDINACIÓN As dúas (ou máis) unidades actúan no mesmo nivel sintáctico e gardan independencia entre elas. Diferenciamos os tipos seguintes: Analise: copulativas (e, mais, nin, e mais): relación de adición (suma) o mais ten valor copulativo cando equivale a e pero non cando equivale a pero adversativas (mais, pero, porén, con todo...): relación de obxección ou contradición. disxuntivas (ou, ben...): relación de exclusión. distributivas (ben... ben, xa... xa, ora...ora): relación de alternancia. explicativas (é dicir, ou sexa, isto é...): a segunda aclara o significado da primeira. Oración composta coordinada (tipo) Oración 1 Oración 2 A partir de aquí analízase cada unha delas como unha oración simple.
A SUBORDINACIÓN Unha oración é composta subordinada cando dentro dela hai incrustada outra oración mediante o procedemento da subordinación.. A oración subordinada: 1. Está a diferente nivel cá principal e mantén unha relación de dependencia con respecto a ela. 2. Vai introducida por un enlace subordinante que pode ser unha conxunción (que, porque...), un pronome relativo (que...) ou un adverbio relativo (onde, cando...). 3. Desenvolve na oración composta a mesma función cá frase na oración simple. - Se desenvolve a mesma función ca unha FN falamos de subordinada substantiva. - Se desenvolve a mesma función ca unha FADX (principalmente a de MOD dunha FN) falamos de subordinada adxectiva. - Se desenvolve a mesma función ca unha FADV falamos de subordinada adverbial) ORACIÓN SUBORDINADA SUBSTANTIVA: FUNCIÓNS SUXEITO COMPLEMENTO DIRECTO ATRIBUTO TERMO NUNHA FRASE PREPOSICIONAL OBXECTO INDIRECTO COMPLEMENTO DE RÉXIME/SUPLEMENTO MODIFICADOR EXEMPLOS Gústame que me acompañes= Gústame a túa compañía Eles queren que digas a verdade= Eles queren a verdade Esa muller é quen che mentiu= Esa muller é unha mentireira Darei un agasallo ao que teña un can=darei un agasallo ao dono dun can Falaban de que soben os prezos= Falaban da suba dos prezos Teño a impresión de que mentes= Teño a impresión acertada. Nexos: - O máis frecuente é a conxunción completiva QUE
- No caso das interrogativas indirectas e outro tipo de oracións poden aparecer SE, CANTO, QUEN... : Preguntoume se tiña frío; Díxome canto quixo; Descubrín quen cho dixo (sub. Subs CD). - Nalgúns casos a oración subordinante pode carecer de nexo e levar o verbo en infinitivo: Eses rapaces queren contruír unha casa nova (sub subs CD). Nas subordinadas substantivas o elemento que funciona como Nexo non desempeña ningunha outra función. ORACIÓN SUBORDINADA ADXECTIVA Desempeñan sempre a función de modificador. Diferenciamos dous tipos de subordinadas adxectivas: 1. Especificativas: non van entre pausas (comas) e a oración subordinada limita ou especifica o valor expresado polo seu antecedente: Precisamos unha rapaza que saiba alemán (especifica que tipo de rapaza, limita o contido do termo rapaza 2. Explicativas: van entre pausas (comas) e explica ou engade unha nova información con respecto ao antecedente: Nexos: As rapazas, que estaban moi aburridas, non paraban de falar (todas as rapazas se aburrían; engade información nova) - Pronomes relativos: que; quen; o/a cal os/as cales; canto/a/os/as; cuxo/a/os/as - Adverbios relativos: onde, cando, como (unicamente cando son substituíbles por no que no cal ) cando levan un antecedente. Os relativos cumpren unha dobre función: 1. Enlaces: introducen a subordinada adxectiva 2. Exercen na oración subordinada a mesma función que desempeñaría o seu antecedente: Precisamos unha rapaza que saiba alemán= precisamos unha rapaza+a rapaza sabe alemán Que: dentro da oración subordinada ten a mesma función que tería a rapaza isto é Suxeito.
O libro que me regalaches é moi aburrido= regaláchesme un libro+ o libro é moi aburrido Que: dentro da oración subordinada ten a mesma función que tería o libro, isto é, CD. ORACIÓN SUBORDINADA ADVERBIAL Desempeñan a mesma función ca unha Frase Adverbial, isto é, Complemento Circunstancial. Como enlace aparecen conxuncións (como, porque...) e locucións conxuntivas (despois de que, aínda que...) Diferenciamos dous tipos de subordinadas adverbiais: propias e impropias. As primeiras substitúense facilmente por un adverbio e teñen o valor de tempo, lugar ou modo. No caso das segundas é difícil esta substitución porque indican circunstancias externas que afectan ao verbo principal: causa, finalidade, etc. Así a todo imos adxudicarlles a todas elas a función de Complemento Circunstancial do tipo que corresponda. Subordinadas adverbiais propias Tipo Nexos Exemplos Lugar Onde... Onde ti vives non hai praia Tempo Cando, antes de que, Cando ti chegaches xa marcharan mentres... Modo Como, segundo, consonte... Fíxoo como lle ordenaran Subordinadas adverbiais impropias Tipo Nexos Exemplos Causal porque, dado que, posto que, Non viñeron porque non tiñan tempo xa que... Consecutiva conque, de maneira que, de xeito que, daquela, en consecuencia... Non viñeches, daquela non te queixes Final para que, a fin de que... Díxencho para que tomases unha decisión Condicional se, con tal que... Se non o fas logo non chores Concesiva aínda que, a pesar de que... Aínda que veñas non cho darei Comparativa ca, que, coma, como Non es tan traballador como dis
Análise: Onde ti vives non hai praia. O Predicado SV CCL CCN NÚC CD Oración subordinada adverbial A partir deste paso analízase como unha oración simple.