INFORME SOBRE O EPISODIO DE SECA

Transcripción

1 INFORME SOBRE O EPISODIO DE SECA Data edición:

2 Resumo Estamos inmersos nun episodio de seca que comezou coa extraordinaria escaseza de precipitacións na primavera e inicio do verán de A situación mellorou de forma transitoria polas chuvias de outubro e novembro. Non obstante, a escaseza de precipitacións dos meses de decembro de 2011, xaneiro e febreiro de 2012 (os meses máis chuviosos do ano) fan que nos encontremos nun episodio de seca que xa comeza a notarse de forma acusada nos intervalos de agregación maiores (12 e 24 meses). No mes de marzo esta tendencia afondouse. O mes de febreiro, en conxunto, foi o máis seco dende 1961 e cabe cualificalo como extremadamente seco. En localidades como por exemplo Santiago de Compostela e Pontevedra, o máis seco dende que hai rexistros (anos 20 do pasado século). Os modelos de predición estacional, tanto da NOAA como da MetOffice, indican unha maior probabilidade de que as precipitacións nos mes de abril, maio e xuño sexan normais ou lixeiramente por debaixo do normal (hai que ter en conta que este tipo de predicións han de ser tomadas con reserva). 1 de 13

3 Evolución da chuvia ano 2011 Na figura 1 represéntase a chuvia acumulada anual dende Pode verse que o 2011 é o segundo ano máis seco na historia da serie rexional considerada, cunha anomalía (figura 4) un 32% inferior ao valor normal ( ). Figura 1: Evolución da precipitación anual no período para a serie rexional. Figura 2: Evolución da anomalía de precipitación anual no período para a serie rexional. 2 de 13

4 Evolución da chuvia nos invernos Na figura 3 represéntase a chuvia acumulada de inverno dende Pode verse que o inverno é o segundo máis seco (despois do ) na historia da serie rexional considerada, cunha anomalía (figura 4) un 71% inferior ao valor normal ( ). Evolución da precipitación en inverno PP (mm) Ano Figura 3: Evolución da precipitación de inverno no período para a serie rexional. Evolución anomalías de precipitación con respecto ó período en inverno Anomalía de precipitación (%) ano % respecto a per. media móvil (% respecto a 100) Figura 4: Evolución da anomalía de precipitación de inverno no período para a serie rexional. 3 de 13

5 Evolución da chuvia no mes de marzo Na figura 5 represéntase a chuvia acumulada de marzo dende Pode verse que o mes de marzo de 2012 é o máis seco dende 1997, cunha anomalía (figura 4) un 76% inferior ao valor normal ( ). Precipitación acumulada (L/m2) Evolución da precipitación con respecto ó período en marzo Figura 5: Evolución da precipitación de marzo no período para a serie rexional ano pp (L/m2) Anomalía de precipitación (%) Evolución anomalías de precipitación con respecto ó período en marzo anomalia(%) Figura 6: Evolución da precipitación de marzo no período para a serie rexional ano per. media móvil (anomalia(%)) de 13

6 Evolución da chuvia anual por mes Na figura 7 móstrase a chuvia rexistrada por mes. Compárase o ano 2011 co valor climático do período Durante todo o ano os valores do 2011 foron inferiores á media climática, agás no mes de agosto que estiveron por enriba. No mes de decembro o valor do 2011 é a metade do valor climático (sendo decembro, no período de referencia, o máis chuvioso) Precipitación mensual pp (l/m2) mes periodo ano 2011 ano 2012 Figura 7: Chuvia acumulada por mes para a serie rexional. En cor verde pódese ver a chuvia acumulada de xaneiro, febreiro e marzo de 2012, a cal é significativamente menor á destes meses do ano de 13

7 Distribución espacial das precipitacións no inverno A continuación móstrase (figura 8) un mapa coa precipitación rexistrada no período anual e outro (figura 9) coa porcentaxe de precipitación rexistrada con respecto á media climática, sempre con período de referencia Figura 8: Mapa de precipitación acumulada no inverno de 13

8 Observando a figura 9, pódese apreciar que o este da provincia de Ourense ten porcentaxes comprendidas entre os 0%-20% polo que, segundo a táboa 1, esta rexión considérase moi seca. No norte da Comunidade galega as porcentaxes oscilan entre os 40% e os 60% polo que o mes considérase seco. O resto das localidades galegas considéranse moi secas-secas con porcentaxes entre os 20%-40%. Figura 9: Porcentaxe de precipitación acumulada con respecto á media climática ( ) no inverno de 13

9 En la figura 10 pode verse a chuvia acumulada no mes de marzo de Os valores máis altos corresponden á fachada atlántica e ao norte da Comunidade. No obstante estes valores están moi por debaixo do normal para un mes de marzo. Figura 10: Mapa de precipitación acumulada no mes de marzo de Figura 11: Porcentaxe de precipitación acumulada con respecto á media climática ( ) no mes de marzo de de 13

10 Índice de precipitación estandarizada (SPI) Baséase unicamente na precipitación. O SPI representa o número de desviacións típicas que un valor concreto de precipitación se separa da media da serie nun determinado intervalo temporal. Pódese calcular para diferentes escalas temporais. Pode proporcionar aviso temperán dunha situación de seca. Permite fixar o comezo e fin dun episodio de seca, así como a súa intensidade. Os datos de precipitación adóitanse axustar a unha distribución gamma. Na táboa 1 móstranse as diferentes clases e valores do SPI: SPI Clase Probabilidad Acumulada SPI 2.00 Extremadamente húmedo SPI < 2.00 Muy húmedo SPI < 1.50 Moderadamente húmedo SPI < 1.00 Normal SPI < Moderadamente seco SPI < Muy seco SPI < Extremadamente seco Táboa 1: Valores, clases e probabilidade acumulada do SPI. Na táboa 2 preséntase a chuvia mensual, o SPI-3 (chuvia acumulada cada tres meses), o SPI-6 (chuvia acumulada cada 6 meses), o SPI-12 (chuvia acumulada cada 12 meses) e o SPI-24 (chuvia acumulada cada 24 meses) dende 2010 para a serie rexional. Por exemplo, o valor do índice SPI-3 do mes de agosto obtense a partir da serie de chuvia acumulada de xuño, xullo e agosto dende 1961 a No caso do valor SPI-6 de novembro, obtense de acumular a chuvia dende xuño a novembro para todos os anos da serie (1961 a 2011). Estas series así construídas axústanse a unha distribución gamma e normalízanse. Na táboa 2 móstrase a evolución do SPI-3, SPI-6, SPI-12 e SPI-24 dende xaneiro de 2010 ata marzo de 2012, así como o correspondente valor de chuvia acumulada para a serie rexional. 9 de 13

11 Ano Mes Chuvia (mm) SPI SPI SPI SPI Ano Mes Chuvia (mm) SPI SPI SPI SPI Ano Mes Chuvia (mm) SPI SPI SPI SPI Táboa 2: Valores de chuvia e dos SPI por mes dende xaneiro de Da táboa anterior, apréciase que agrupando a chuvia cada tres meses (SPI-3), o período de maio a xullo de 2011 é un episodio moi seco, pasando a valores normais a partir de agosto. Os valores de xaneiro e marzo de 2012 xa son negativos. O valor de febreiro, que corresponde a chuvia acumulada nos invernos, está próximo á etiqueta de extremadamente seco. O valor do índice no mes de marzo afondouse de forma notoria, catalogando o período de xaneiro a marzo de extremadamente seco. No caso do índice SPI-6, comeza a notarse a seca no mes de xuño (-1.3, moderadamente seco), para pasar a cualificar o episodio de seca en setembro (-2.25) de extremadamente seco (isto obtense de analizar o acumulado de chuvia dende abril a setembro para a serie 1961 a 2011). O valor en outubro é de -1.7 (moi seco) e en novembro de -1.13, ou sexa, moderadamente seco. Nos meses de febreiro e marzo o valor de -1.9 fai que neste nivel de agregado o período sexa moi seco. Os valores do índice SPI-3 ou SPI-6 dan conta de episodios de seca a curto-medio prazo e que afectan en primeiro lugar ao sector agrícola principalmente. 10 de 13

12 Normalmente para estudar a "seca hidrolóxica" emprégase o SPI-12 ou o SPI-24, dependendo do tamaño e regulación das concas. Se se observa o valor do SPI-12 na táboa 2, comezou un episodio de seca en outubro, cualificando este inicio como seca moderada (-1.15). No mes de novembro, o SPI-12 toma o valor -1.52, estando este período no límite do moi seco. No mes de xaneiro de 2012 o valor é de -2.32, en febreiro sube a e en marzo toma o valor de Tódolos valores no ano 2012 están catalogados como extremadamente secos. No caso de SPI-24, obsérvase que a partir do mes de decembro de 2012 comézase a notar a seca neste intervalo de acumulación. Así, o SPI-24 neste mes de decembro é de (moderadamente seco) e en xaneiro de 2012 pasa a (moi seco). En febreiro o valor é e en marzo (extremadamente seco). Pódese ver na táboa 2 como a medida que aumenta o período do índice, hai un desfase no comezo do episodio de seca. O máximo do SPI-3 alcánzase en xullo, o do SPI-6 en setembro e, no caso do SPI-12 seguiu aumentando ata marzo de No mes de marzo a índice SPI-24 (acumulados de 24 meses) internouse na franxa do extremadamente seco. A continuación móstranse as gráficas coa evolución dos distintos índices: 11 de 13

13 Figura 12. Evolución dos SPI dende xaneiro de 1961 a marzo de de 13

14 Na mapa seguinte (figura 13) represéntase de forma espacial o valor dos índices SPI-3, SPI-6, SPI-12 e SPI-24 no mes de febreiro de SPI-3 SPI-6 SPI-12 SPI-24 Figura 13. Distribución espacial del SPI no mes de febreiro de MeteoGalicia Secretaría Xeral de Calidade e Avaliación Ambiental Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas Xunta de Galicia 13 de 13