SINESOSYEDAD (SINESOS) David Michael M. San Juan Pangulo, PSLLF Convenor, TANGGOL WIKA Associate Professor, De La Salle University-Manila

Transcripción

1 SINESOSYEDAD (SINESOS) David Michael M. San Juan Pangulo, PSLLF Convenor, TANGGOL WIKA Associate Professor, De La Salle University-Manila

2 Framework ng SINESOSYEDAD/SINESOS Filipino bilang midyum ng adbokasing panlipunan Filipino bilang wika ng midyang popular at mga kilusang panlipunan Pelikula bilang interesanteng materyal na panturo at daluyan ng kulturang popular Pelikula bilang paraan ng pag-unawa sa iba t ibang perspektiba, kultura at lipunan

3 Depinisyon ng Termino Adbokasing panlipunan (social advocacy): a n u m a n g p o s i t i b o n g p a g b a b a g o n a itinataguyod ng mga mamamayan para sa kapakanan ng nakararami sa lipunan Kilusang panlipunan (social movement): (mga) pangkat ng mga mamamayan na nagtataguyod ng positibong pagbabago para sa kapakanan ng nakararami sa lipunan

4 Filipino: Wika ng Mayorya

5 Filipino: Wika ng Midyang Popular Ginagamit na ng buong bayan. Pangunahing wika na rin sa midya.

6 Filipino: Wika ng Mabulas na Diskursong Panlipunan

7 Filipino: Mabisang Midyum ng Adbokasing Panlipunan arkibongbayan.org

8 Filipino: Mabisang Midyum ng Adbokasing Panlipunan

13 Mga Sangandaan ng Filipino at Adbokasing Panlipunan Mga awit ng/sa protesta Tulansangan; tulagalag Posisyong papel, resolusyon, manipesto, praymer ng mga kilusang panlipunan Teatrong panlansangan Mga pelikulang may kabuluhang panlipunan ( s o c i a l re l e va n c e ) a t n a g p a p a t a a s s a kamalayang panlipunan (social consciousness)

14 Milenyal: Henerasyong Mas Biswal Maikli ang attention span lalo na sa lektura Ipinanganak sa panahong napapaligiran na sila ng gadget atbp. (digital natives sila) (Medyo) tamad magbasa ng teksto KAYA, mabisang materyal na panturo sa kanila ang mga pelikula

15 Konseptong 4L LABAS sa de-kahong preskripsyon ng DepEd LAGPAS sa tipikal na iniisip nating kaya ng mga estudyante LUBOG sa realidad ng lipunang Pilipino LAYA ang hanap para sa sarili, kapwa, komunidad, at bayan

16 Mga Materyal na Panturo sa Pelikula Sound track Script Banghay/Naratibo Buod at/o Sinopsis Mga Eksena (Shot)/Larawan mula sa pelikula Movie poster Trailer Video clip ng eksena Movie review (na video rin)

17 Aktibidad Kaugnay ng Panonood ng Pelikula Pagtatala ng talasalitaan mula sa pinanood Pagsusuri sa mga diyalogo Pagbubuod; paglikha ng sinopsis Pagsusuri sa movie poster Pagsusuri sa mga eksena Prediksyon batay sa trailer Pagsasadula ng ilang bahagi ng pinanood Pagsulat ng suring-pelikula/rebyu Paghahambing ng realidad at sining (pangyayari sa totoong buhay at pelikula; real at reel) Panel discussion, forum etc. sa isyung panlipunan Paglikha ng music video ng soundtrack ng pinanood

18 Panel discussion, forum etc. sa isyung panlipunan Kayo y mga kasapi ng Kaunlaran para sa Bayan, isang NGO na nakapokus sa paglutas ng kahirapan sa mga komunidad sa probinsya. Pagkatapos panoorin ng klase ang pelikulang Oro, magsasagawa kayo ng panel discussion hinggil sa mga suliraning kinakaharap ng mga s m a l l - s c a l e m i n e r s a b a n s a ( g a y a n g pagsasamantala ng mga buyer ; korapsyon ng ilang ahensya ng gobyerno, kahirapan atbp.). Gagamitin ninyong lunsaran ng talakayan ang ilang eksena sa pelikula. Ihahambing n yo ang mga eksena nito sa totoong buhay.

19 Paglikha ng Music Video Kayo y mga music video producer para sa MTV Philippines. Bilang pakikiisa sa Buwan ng Wika ay naatasan kayong lumikha ng music video na ipapalabas sa Agosto, tungkol sa Noli Me Tangere a t E l F i l i b u ste r i s m o. G a g a m i t i n n i ny o n g soundtrack ang Walang Hanggang Paalam ni Joey Ayala. Lalamnin ng music video ang isang m a d a m d a m i n n g u n i t m a y k a m a l a y a n g panlipunang overview hinggil sa mga nobela ni Rizal. Maaari ninyong paghalawan ng inspirasyon ang ilang eksena sa pelikulang Jose Rizal ni Marilou Diaz-Abaya.

20 Pagsulat ng Komparatibong Rebyu Kayo y mga journalist na inimbitahan sa premier screening ng pelikulang Heneral Luna a t E l L i b e r t a d o r. S u s u l a t k a y o n g komparatibong rebyu gamit ang dulog na Marxista at Formalista. Ang inyong rebyu ay di dapat humigit ng 1,000 salita.

21 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan Panonood (PD): Naipahahayag ang sariling pakahulugan sa kahalagahan ng mga tauhan sa napanood na pelikula na may temang katulad ng akdang tinalakay PD (kaugnay ng Pabula): Nailalarawan ang isang kakilala na may pagkakatulad sa karakter ng isang tauhan sa napanood na animation PD (kaugnay ng maikling kuwento): Nasusuri ang isang dokyu-film o freeze story PD (kaugnay ng proyektong panturismo): Naibabahagi ang isang halimbawa ng napanood na video clip mula sa Youtube o ibang website na maaaring magamit N OT E : H I N D I TA L AG A KO M P L E TO A N G D I WA N G KOMPETENSI SA ITAAS

22 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD (kaugnay ng epiko): Nasusuri ang isang indie film ng Kabisayaan batay sa mga elemento nito PD (kaugnay ng maikling kuwento): Nasusuri ang isang dokyu-film o freeze story batay sa ibinigay na mga pamantayan

23 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Nasusuri ang nilalaman ng napanood na dokumentaryo kaugnay ng tinalakay na mga tula/awiting panudyo, tugmang de gulong at palaisipan PD (kaugnay ng sanaysay): Nasusuri ang mga elemento at sosyo-historikal na konteksto ng napanood na dulang pantelebisyon

24 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Nasusuri ang damdaming namamayani sa m g a t a u h a n s a p i n a n o o d n a d u l a n g pantelebisyon/ pampelikula PD: Nailalahad ang sariling saloobin at d a m d a m i n s a n a p a n o o d n a b a h a g i n g telenobela o serye na may pagkakatulad sa akdang tinalakay

25 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Nakikilala ang bugtong, salawikain, sawikain o kasabihan na ginamit sa napanood na pelikula o programang pantelebisyon PD (kaugnay ng epiko): Nauuri ang mga pangyayaring may sanhi at bunga mula sa napanood na video clip ng isang balita PD: Naiisa-isa ang mga hakbang ng pananaliksik mula sa video clip na napanood sa Youtube o iba pang pahatid pangmadla

26 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Naiuugnay ang tema ng tinalakay na panitikang popular sa temang tinatalakay sa napanood na programang pantelebisyon o video clip

27 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Nasusuri ang isang programang napanood sa telebisyo n ayo n sa itinakd a n g m ga pamantayan Pagsulat (PU): Nagagamit sa pagsulat ng isang dokumentaryong pantelebisyon ang mga ekspresyong nagpapakita ng kaugnayang lohikal

28 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan Pag-unawa sa Binasa (PB): Nasusuri ang napanood na pelikula batay sa: paksa/tema; layon; gamit ng mga; salita; mga tauhan Paglinang ng Talasalitaan (PT): Nabibigyangkahulugan ang mga salitang ginagamit sa mundo ng pelikula

29 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Naihahayag ang sariling pananaw tungkol sa mahahalagang isyung mahihinuha sa napanood na pelikula Pagsasalita (PS): Naipaliliwanag ng pasulat ang mga kontradiksyon sa napanood na peliku l a sa pamamagitan ng mga komunikatibong pahayag PU: Nasusulat ang isang suring-pelikula batay sa mga itinakdang pamantayan W i k a a t G r a m a t i k a ( W G ) : N a g a g a m i t a n g kahusayang gramatikal (may tamang bantas, baybay, magkakaugnay na pangungusap/ talata sa pagsulat ng isang suring- pelikula

30 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Naibabahagi ang nadarama matapos mapanood ang isang music video na may temang katulad ng aralin PD: Napaghahambing ang mga pangyayari sa napanood na teleserye at ang kaugnay na mga pangyayari sa binasang bahagi ng akda PD: Nailalahad ang sariling karanasan o karanasan ng iba na maitutulad sa napanood na palabas sa telebisyon o pelikula na may temang pag-ibig, gaya ng sa akda PD: Naibabahagi ang isang senaryo mula sa napanood na teleserye, pelikula o balita na tumatalakay sa kasalukuyang kalagayan ng bayan

31 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan P D ( k a u g n a y n g m a i k l i n g k u w e n t o ) : Naihahambing ang ilang piling pangyayari sa napanood na telenobela sa ilang piling kaganapan sa lipunang Asyano sa kasalukuyan PD (kaugnay ng nobela): Nasusuri ang pinanood na teleseryeng Asyano batay sa itinakdang pamantayan

32 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan P D ( k a u g n a y n g m a i k l i n g k u w e n t o ) : Napaghahambing ang kultura ng ilang bansa sa Silangang Asya batay sa napanood na bahagi ng teleserye o pelikula

33 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Napaghahambing ang kalagayan ng lipunan noon at ngayon batay sa sariling karanasan at sa napapanood sa telebisyon at /o pelikula PD: Batay sa naririnig/ nababasa sa multimedia, nailalahad ang mga hinaing ng mga piling tauhan na siya ring hinaing ng mamamayan sa kasalukuyan PD: Naihahambing ang mga katangian ng isang ina noon at sa kasalukuyan batay sa napanood na dulang pantelebisyon o pampelikula PD: Nasusuri ang pinanood na dulang panteatro na naka-video clip

34 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD (kaugnay ng nobela): Nabubuo ang sariling wakas ng napanood na bahagi ng teleserye na may paksang kaugnay ng binasa

35 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD (kaugnay ng mitolohiya): Nabibigyang-puna ang napanood na video clip PD (kaugnay ng anekdota): Naibibigay ang sariling opinyon tungkol sa anekdotang napanood sa Youtube PD (kaugnay ng epiko): Nabibigyang-puna ang napanood na teaser o trailer ng pelikula na may paksang katulad ng binasang akda

36 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD (kaugnay ng sanaysay): Naibibigay ang sariling reaksiyon sa pinanood na video na hinango sa Youtube

37 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Nasusuri ang napanood na excerpt ng isang isinapelikulang nobela PS (kaugnay ng nobela): Naitatanghal ang iskrip ng nabuong puppet show WG (kaugnay ng nobela): Nagagamit ang a n g k o p n a m g a p a n g - u g n a y s a pagpapaliwanag sa panunuring pampelikula nang may kaisahan at pagkakaugnay ng mga talata

38 Ilang Kompetensi sa Panonood at Mga Kaugnay na Kasanayan PD: Naiuugnay sa kasalukuyang mga pangyayaring napanood sa video clip ang pangyayari sa panahon ng pagkakasulat ng akda PD: Naiuugnay ang kaisipang namayani sa pinanood na bahagi ng binasang akda sa mga kaisipang namayani sa binasang akda PD: Naipaliliwanag ang pagkakatulad ng mga pangyayari sa napanood na pelikula sa ilang pangyayari sa nobela PD: Nasusuri ang aestetikong katangian ng napanood na bahagi ng isinapelikulang nobela

39 Sine-Sosyedad (SINESOS) Mga Teorya sa Pagsusuri ng Pelikulang Panlipunan Mga Pangunahing Elemento sa Pagsusuri ng Pelikulang Panlipunan Pa g s u l a t n g Ko m p a r a t i b o n g Re b y u n g Pampelikula *Ang SINESOS ay maaaring gumamit ng dulog na batay sa paksa (thematic) o kaya y batay sa panahon.

40 Sine-Sosyedad (SINESOS) Mga Teorya sa Pa g s u s u r i n g Pe l i ku l a n g Panlipunan Marxismo Realismo Pormalismo Feminismo

41 Marxismo Anu-ano uring panlipunan (social class) ang nasa pelikula? Paano nagtunggalian ang mga uring panlipunan sa pelikula? S i n o a n g n a n g - a p i a t i n a p i ; n a g s a m a n t a l a a t pinagsamantalahan? Paano inilarawan ang mga karakter: bida ba o kontrabida a n g n a n g - a p i o i n a p i, a n g n a g s a m a n t a l a o pinagsamantalahan? P a a n o b u m a n g o n s a k a a p i h a n o s i t w a s y o n g mapagsamantala ang mga karakter? Paano nagsamantala sa iba ang ilang karakter? Aling uri ang nagtagumpay sa huli?

42 Marxistang Pagsipat sa Cesar Chavez Manggagawang migrante versus kapitalista Tunggalian: pagtutol ng kapitalista sa hiling ng mga migrante na itaas ang sweldo nila Bida ang manggagawa Kampanyang boykot, welga, hunger strike ng manggagawa Ginamit ng kapitalista ang pulisya at pambansang gobyerno laban sa kapitalista (bagamat may kaalyado ring politiko ang mga welgista) Nagtagumpay ang manggagawa

43 Marxistang Pagsipat sa Avatar Dambuhalang korporasyong mina versus tribong Na vi Tunggalian: Pagtutol ng Na vi sa pagkamkam ng korporasyon sa kanilang lupain Bida ang Na vi at ilang kaalyado nila (ang mga nagtraydor sa kanilang kauri) Ginamit ng korporasyon ang pwersang militar at superyor na armas para gapiin ang Na vi Gera ng Na vi laban sa korporasyon Tuloy ang laban ng Na vi bagamat nalupig sila sa round 1

44 Feminismo Sinu-sino o anu-anong pwersa ang humahadlang sa plano o pagtatagumpay ng babaeng karakter? Paano inilarawan ang mga babaeng karakter: bida ba o kontrabida ang nang-api o inapi, ang nagsamantala o pinagsamantalahan? Pa a n o b u m a n g o n s a ka a p i h a n o s i t w a syo n g mapagsamantala ang mga babaeng karakter? Paano nila sinalansang ang sistemang patyarkal? Paano sila nagpaalipin sa sistemang patyarkal? Mapagpalaya ba sa aspektong pangkasarian ang pelikula?

45 Hadlang: kanser Feministang Pagsipat sa Everything About Her Babae (Vilma): Kontrabidang naging bida Babae (Angel): Nagpursige sa trabaho Sinalansang ang sistemang patyarkal sa p a gtata g u m p ay s a c a r e e r ( V i l m a ), a t pagtataguyod sa pamilya (Angel) Mapagpalaya

46 Feministang Pagsipat sa Suffragette Hadlang: kawalan ng karapatang bumoto Babae: bida (nagtataguyod ng sariling karapatan) at kontrabida (sunud-sunuran) Sinalansang ang sistemang patyarkal sa pagpoprotesta atbp. Mapagpalaya

47 Realismo Paano inilarawan ng pelikula ang mga pangyayari sa totoong buhay? Matapat ba ito o subersibo sa realidad? Paano nito hinubog o minolde o iprinisenta ang realidad? Dulog 1: realismo = kapani-paniwala ang mga karakter at pangyayari (parang totoo, pwedeng totoo) Dulog 2: realismo = totoo ang nirereprodyus na imahe sa kamera (realistiko, makatotohanan ang pagsalamin o paglalarawan sa realidad)

48 Formalismo Paano nakatulong o nakasama ang liwanag/ilaw, tunog/sound track, presentasyon ng mga eksena (shot composition), disenyo ng set, (mga) kulay ng eksena, editing ng mga eksena sa kasiningan ng pelikula? Paano nakapukaw ng damdamin (o hindi nakapukaw ng damdamin) ang liwanag/ilaw, tunog/sound track, presentasyon ng mga eksena (shot composition), disenyo ng set, (mga) kulay ng eksena, editing ng mga eksena sa kasiningan ng pelikula? Paano nagko-complement o nag-aaway-away ang mga nabanggit na elemento?

49 Formalistang Pagsipat sa Dagsin Melodramatiko ang soundtrack: pinupukaw ang malalim na hugot ng pangungulila sa iniibig, at pagpapahayag ng walang hanggang pag-ibig, gayundin ng kalungkutan sa mga sugat ng kahapon na di maburabura. Ang tingkad ng kulay ng mga eksena ay nagpapakita rin ng intensidad ng mga emosyon, ng mga tunggaliang tumawid sa iba t ibang panahon. Art film ang peg ng pelikula, makinis na makinis ang kuha ng mga eksena, walang magalaw na anggulo halos, ngunit may banayad na pagbanat sa isyung nabaon na sa limot ang Batas Militar at mga diktadura ng mga nagdaang dekada.

50 Sine-Sosyedad (SINESOS) Mga Pangunahing Elemento sa Pagsusuri ng Pelikulang Panlipunan Karakterisasyon/Mga Tauhan (Sinu-sino ang mga karakter?; Anu-ano ang positibo at negatibo nilang katangian?) Banghay/Plot at/o Sinopsis at/o Buod (Ano ang pokus ng salaysay at tunggalian? Paano ito nalutas o nanatiling walang kalutasan? Ano ang kinahinatnan ng mga pangunahing karakter?) Sinematograpiya (Formalistikong pagsipat: maaaring magpokus sa isa o 2 elemento) Panlipunang Nilalaman/Social Content ng Pelikula (Marxista, Feminista, o Realistang pagsipat)

51 SINESOS (thematic) Kasarian Everything About Her (2016); Suffragette (2015); Pride (2014); Sayaw ng Dalawang Kaliwang Paa (2011) Migrasyon at Diaspora Emir (2010); Caregiver (2008); Transit (2013); Cesar Chavez (2014); It s A Free World (2007); Unlucky Plaza (2014); Ilo ilo (2013); Sunday Beauty Queen (2016) Pamilya, Relasyon, Pag-ibig Filipinas (2003); Pamilya Ordinario (2016); Dagsin (2016); Endo (2007); Honor Thy Father (2015); Perdiendo el norte (2015); In a Better World (2010); Meow (2017); The Secret of the Magic Gourd (2007); Comrade Kim Goes Flying (2012) Kultura Ang Babae sa Septic Tank (2011); Debosyon (2013); The Monk (2014); También la lluvia (2010)

52 Kalikasan SINESOS (thematic) Avatar (2009); The Lorax (2012); Yogi Bear (2010); Muro-Ami (1999); Oro (2016); Samsara (2011); Okja (2017); Pandora (2011)

53 SINESOS (thematic) Ekonomya, Politika at Kasaysayan Where To Invade Next (2015); Our Brand is Crisis (2015); The Good Lie (2014); Eye in the Sky (2015); Goodbye Lenin! (2003); Millions (2004); Voces Inocentes (2004); Chakravyuh (2012); The Liberator (2013); Selma (2014); Patikul (2011); Metro Manila (2013); Sigwa (2010); Mandela (2013); Orapronobis (1989); The Big Short (2015); A Royal Affair (2012); Capitalism: A Love Story (2009); The Last Emperor (1987); Amigo (2010); I Daniel Blake (2016); Fire at Sea (2016)

54 Mini-Workshop MAY NAIISIP PA BA KAYONG IBANG TEMA? Maglista ng 3 pang tema at magtala ng 3 man lamang na pelikula kada tema.

55 Mini-Workshop Sumulat ng panimulang Marxista, Feminista, at Formalistang pagsipat (2 pelikula kada ismo ). Hindi pwedeng magkakapareho ng pelikula

56 Pelikula sa Baitang 7

68 Tala Hinggil sa Ilang Bagay na Teknikal Para magdownload ng video sa YouTube, kopyahin ang link at i-paste iyon sa keepvid.com Para magdownload ng pelikula, maaaring sipatin ang xmovies8.tv gomovies.to watchmovies.info Sa paghahanap ng mga dokyu, suring-pelikula atbp. midyang makabuluhan, maaaring sipatin ang pinoyweekly.org o facebook.com/pinoyweekly.org manilatoday.net ibon.org facebook.com/tudlaproductions facebook.com/altermidya bulatlat.com crossingconnection.com

69 Mini-Workshop Sumulat ng panimulang Marxista, Feminista, at Formalistang pagsipat (2 pelikula kada ismo ). Hindi pwedeng magkakapareho ng pelikula

70 More? dlsu.academia.edu/lastrepublic