! " # $! " # $ % & '(()
* + +,.. '.,,. 1 -.. = = -.-.! '. / /. C ). /01 /.. '' ).-. /!2 % '' ).'. /!2 % 3 "+ '' ', 4. / 0 0 /# 5.. 4.-. ', 4.'. * '1 4.). 6 3 )1 4.4. + 6 3 )C,' 7. 8 / /. 7.-. * 3 9 % 3,,,' 7.'. *, :,, 7.). 0 7.4. + 0' 0, ;. * / / /.. ;.-. * 3 9 % 3,, 0, ;.'. *, : 0= ;.). 1) ;.4. + 1, <. / / 8 / /. 11 =.. 1C
% 1C 4 >/. 4' & ' ( ( 4' & ) * + 4) &, - + ( * *. / * 40 & 0 "* * 4= & 1 - + ( * * * 2. / * =0
* + +, * + +, Sr. José Luis Barros Rojas. Ingeniero Acústico. Sr. Alfio Yori Fernández. Ingeniero Acústico. - 2 % 2" 2. 3/ '
) - 2 % 2" 2. 3/
A mis padres y hermanos, a Joshe, aniela y a Cárolin. - 2 % 2" 2. 3/,
0-2 % 2" 2. 3/
,, Quisiera agradecer en primer lugar a mis padres y hermanos por su incondicional apoyo (y financiamiento) a lo largo de mi vida como estudiante y más. A Joshe Valentina por motivar mi vida y mis actos en la dura lucha por la existencia. A Leo Rojas y a todos en Estudio Eclipse, también por su apoyo, críticas y conocimiento aportados a este trabajo. Al coro Vida Joven por la confianza depositada en mi persona, para la realización de la producción Paz sin Fronteras. A Karem Gallardo Mancilla, Roberto Quezada Barrera y a todos mis amigos, que de alguna u otra manera apoyaron este trabajo. Finalmente quisiera agradecer a Jorge Cárdenas Mansilla por su tiempo y dedicación en el desarrollo de esta tesis. - 2 % 2" 2. 3/ 1
4-2 % 2" 2. 3/
-. -. / * 2 (. 5 * ( # *. 2( + ( +. 5 * ( * * 2 (. * 6 2 ( * ( 5 5 * * 2 (. / *. * * 7 " - #. * * 2 (. 8 ( * 2( * 2 ( ( # 9 2 :.. / -.-.! ; ; *. ; < 8 ; # - 2 % 2" 2. 3/ =
. + + 8 *. ; 8 * ; * ;. ; ; * 2 > * ; ; ; * ; *. / *. ; * / ; - # ; 8. ; *. < 8. ; # 9 2 : * 8. 8? ;. @ - 2 % 2" 2. 3/
'. / / '. / / ( # /A + / ( * *. * ( + * + * - * *. *. * ( / *. / ( * * +. * 2 / * * 2 ( /. 5 5 * " * *. * " B. * 2 ( *. 5 * A * 6 $. * / * * 5 5 * *. * & - + (. * 2 ( + A * 2 ( ". (* ( * /A. A. * & " * - 2 % 2" 2. 3/ C
' - 2 % 2" 2. 3/
). /01 / ). /01 / ).-. /!2 % - / 2 # 2 ( 3 2 # 2 ( ).'. /!2 % 3 "+ # 2 ( 2 / (. * ; * ( - * * 6 2 # 2 ( 3 2 # 2 ( ( # 9 2 :. E!+. / - 2 % 2" 2. 3/ ''
') - 2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 4. / 0 0 /# 5 4.-. + ( / / " 5 * * 2 ( 6 * +. 5 * 7 * # 5 9 *: 2 ; 5 5 * ( # 2 ( */ * 2 ( / /. 5 9# :. 5 / "/ +. 9 : F + #. +6 G 9* : F +* ( G / * F * G 5 / *"5 2 * * + A/ * 5 # 5 / 2 * ( */. 2 + 2. ;/ 5 * * * * 5 F / G. *. * "/. 5 * / ; *. *. * ( */ * + / - 2 % 2" 2. 3/ ',
7 & / * + * ( * ". + * * 6 *. / /A * 2 ( H *. / ( * 2. * ( ( + * F* G. + ( ( A / / (. A * )1 *. / + * +. + 5 ; 5 + (. / * /A + * 5 5 * * / * ( + * +. /. * / 5 5 *. ( * ( ) *.. * (. 5 * +. + A *" C. * 2 ( ; */. 5 ;/* # -. 6 6 * $*. 5 ( *" # ; * # F# + G. 5 5 # * *" $* #'4,. - -$3. $* 2 ( + * / ( /A F8? G. / + 2 * * * ; * 5 " + * *. * ; + / *. 5 * * + *.. + * + + ( * A * * *. 5 A ( 2 / + * * + * FEH * G * * * +6 * 5. *. * / ( * * * "* 2 ( 5 / ( ". * + + * * 5 * 5 / * 2 *"& * + / ( + * * ; + /. *" * " "* *.. *. * 5. */. 2 ( "* *.. ( & * /A ; & * '0-2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 / ; + "*.. * +. A * I) J + * 5 / * / ; I) J. 5 * * /A ' *" / ( + * * ; * 5 * 5 *. A *. $4 J * *? 5 / I) J * / (!22 * -. / /. + *. 5 "*!22 & *. * 2 * 2 + *"& * / J F G B & - 7-5 * "*. * * *. / * ". * *" 2 " * ( * (. ( * + * * *. 2 (. 5 * + * 5 * ;. * 2 * 5 5 * * 2. 5 * * *". * ; /A 2. */ + / ( / * * ( */ 6 & * 5 + / * 4.'. * * 2 ( * A * - ( - 5 /. * 5 5 *"& * *. * ( *( * + * K''L K')L 4.'.-. /!2 %. * 2 ( /A + 5 * A / +. 5 * + 5 + / *. * 5 5 ;. 5 A + * * /A + * * * 5 5 ( F -. * ( - 2 % 2" 2. 3/ '1
+ G * /A + * $* 2 (. * 5 * 2 ( * * 5 $* 2 ( 2 */ * *. 5 +. / * * * +6 7 2 5 *" * * 2 *. * 2 ( * * (. - + *. ( /. ( ( M. A * - # K''L K')L K',L K'0L 4.'.'. * 3 3,,, +. * * * * 2 (. - * / + ( + 5 * 5 & 9 + : ; 9 : K'L * * * * * 5 * 7. * * * 7* * 2 ( /A * 0 /. 5 * 5 * * * * * / 5 * / ' F) B2 I = B2G. / ) F= B2 I 4 B2G. /, F4 B2 I ' NB2G / 0 F' NB2 I )) NB2G 0. / 5 / & * 5 * * *. * ( * 2 / 2 * 2. ; * 5 / * 2. * * + 5 * 2 + * 1 B2 2( 4 J + & * *. * * 5 * / KCL, 3. * *" * ( ** 2 * & 5 * K)L K0L K4L *" * 2 ( ; 2.. / *. * *. * '4-2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 * * *. 5 + 2 * / ( + 2(. * 2 * (. / * * / ' ).. * /, 0. & * ; 25 * * ( & ( / * + *. * /A + * 2. 5 * #. 5 / * ( # 4.'.). 3. & /" * 5 / * 2 ( O ( + ( * * O * 7 O ( O * 3 9 % 3,,. 2 / - - 5 + * 2 *. * 5 5 ( + ( 5 * A * 2. / * 2 " * 7 ( 5 2 +.. * * 2 ( ;. 5 * + * 2 A. / + * *. 2 ( / / 6 * / * * + * * / * 2 + ( / * + / ( + * * 5. A + ( +. ( /A *" ". & * * * / + * * 7. 2 ; * + *. 2 / * A + 2 * H * * 5 * ( 5 A * * A *. - 2 % 2" 2. 3/ '=
( 5 * * 5 6 2 *, :. * 7 *" * 2 (. 2 */ * * 5 * /A + * A / 5 + * 2 5 + (. + * * / 2 5 * * "* * * ( * ; " *. *. * / #& * 2 &. * P * P & J 2 & *( * 3 + / (. * 6-6 * * 5 + 7 6 */ / ( + "* * *. *? 5 A + 7 A *. 7 * '' J "*. 6 + "* = J * / 2 ( * + A FE G. " * + A + 7. * 5 7 & */. + A "* 7 5 *? * * * 1 "* A / H*/ F ; ; G */ +. "*. " * ( + 7 & 32( * ( F3 G 2( * ( + 7 6 & */ A *. 2(, ' 5 7 * & */, J. ( ;/ " ' J / */ 5 F?G 5 * 5 * * 2 * (. 7 */ 3 A ( F3 G * 5 * * ++ $ * (. 5 7 +* /A */ % F% G + / 7 * '@ - 2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 * * /" * * 7 / + *" 7. 2 2 * ( */ * ; *. A * 2 1 ' ; ' '. */ * I1 J & + *" /A 7 & * *. & / 7 5 " /A + */. * * + * + 7. & * * * F G * & 7 *. * * "* A / * P * P & * / * / + A /. * + * / '. )., 0. ; * / * 5 & * +. * 5 & * / / #& * 2 * * 7 /A + + + 7. * / F JG.. 2 + - *. + * * 2 * * *& * 2 ; / 5 */ * ( A * 2 ( * * + *" * * 5 " / */. * + * 2 + *"& * A *& * 2 "* A / H*/ F ; ; G A + / * 2 " * Q + *"& * F G 3 + 5 " * *. * 2 (. ** A J 3 A ( F3 G * 5 * * ++ $ * (. 5 7 +* /A */ 2 2 ( 2 * 2 (. 9/ : * 2 5 2 + * ; 2 *. 5 / * A. * 5 2 7 * 7. 2 * * - 2 % 2" 2. 3/ 'C
5 & 2. 2 2 *6. * + / / 2 *6 + / H / * * * / */ / / 2. " * + 2 ( / 2 *6 A / * / ; / F MG M ; /. * " " 5 " H / M. A * '). " / ;. * 5 + /A M.,. " *" * M ; / " ( * MRF GPF ; / G. *. * M *. ; / *" ; M * % - * / * * / & *( & *( 5 * / * 2 5 /, 0 - * / * / A 2 & *( / * * ( * / / &; / ( *( 5 * * ( *( & * 2 / * 2 ( 2 & *( * /. * ( *( ( & *( "* A / F* G 3 * *( 5 # 2 F* &G 3 + 7 5 + * 2 3 + / ( + / ( 7 * & 7 & * + / ( + / * *. / * & 7. * & *" ) - 2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 ( + / ( 7 * * * 2 / * * + / ( /. 5. * ( & + 2 *( 5 / * + / ( & ; 25 +*. ( *" * 2 ( 2 + / ( * A ( + / 2 + *? * 2. 9 + : / ( + / 2( + / ( / 9 : *" 5 9 ; : Q ** ; * & + / ( ( 5 & "* A / * * F * 2 G ( * + / ( ; F * 8 ;G + / ( 5 * * F * G * * 7 * 6 * 6 2 * 5 & ; 25 6 * ( 5 * 2 / / * ; 25 +. * 6 / *+ ; & *. * ( / & ( ; 25. 7 5 " */ * 7 /. *" * * /. / / 5 *. 5 * /, 0 / "* A / * ( F8 G. + + * ( F G. * 5 + + *. 5 / * * ; - 6 6 2 *+ ; 25 * / * - 2 % 2" 2. 3/ )'
/ (. */ / + * / * 5 & */ H 5 + ;. 2 * ; 25 5 7 F G 5 * / / * - *. 6 7 +* *+ * 2. 5 * /. * +, *. / 7. 5 */ * 6 ( "* A / 3 F G - * * 5 " 5 +, * K,L K1L K=L K@L KCL A 7 +6 * * 5 6 2 2 * 6 * /A + 5 - * 5 / *" ** 5 */ * + * / ( 5 */ 6. 5 * / * 6 * * * * * / +. / A 7. * + 5 * + * * / * + * * " * A * * 5 * * *.. 5 5 * *. * * 7* * *. * * 2 (. A *. 5 * 0 /. * / *( * */ 6 * / *. /A + *"& * + (. * 5 * + * 2 + /. 5 *. 5 / 5 & * * )) - 2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 *( * 5 * *. ; *( 5 * 2 *( " & *(. / 5 / 5 * * / * /A + / * * 5 * * * * & 5 * + / ( 5 * / 5 " +. / * ;. 25 / 6 /, 0. 5 *" " * 2/ ; 2 * * (. * 5 2 & * /A. 2( ** * 5 / * 2 &. 5 * 2 + / *. * 5 * 2 ( + / *. & 5 JA / * * 5 * 7 *" * A 6 +6 - *. ' # ( ( * * * ) # ( / ( * *( * *, # ( * ( / ( * * 0 # ( / ( * 1 # ( * ( & 4 # ( ( + / * + *. - ( / " # /. ( (. *. *. ( M. % " / 5-5 * " - // F-$3G - 2 % 2" 2. 3/ ),
& * 5 / * (. * * * * ( * ( 5 " *. * 6 " A */ " 3 J? * * A * * ( / F- / '4 / 00 ' NB2G. * * * * ( 6 S J? " -$3 " * " * ( - * / -$3. 6 " / " * ( /A 3 J? * ( - " * ( ". * " * * & * * ) * * 5. ( * / F SG. * ( / / ( * * " * " *. " ; =0 * /. =0 * * ( -$- F * G / * *"& * CC. ** ( - * ; 5 * ),1) /. / +. /. / 2 ( * @ / * / / + 2 @ / $. M. 3... H. E. >$ 5 / ( * 2 / M. / ( 9 : 5 ". * *" * * 2 / ( M - 2 9M: * ( *., * # ' * F * / G. * F * +G # ) *. 5 /(. / 5 7 F ( 3G #, H FH + G )0-2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 H * 9M: * ". 5 * ( / * ) 0. ; / ( $6 ( ( 3 H / & ' H 6 * * * 9 ( ( M: - ( ( M A * ( 5. /A 5 * 3 J?. / ) * * * " C 5 * / 5 * * * * ( 5 K'L +. * * * 5 5 #. 6 - - 2 *6 * - F- SG. - #. 5 " + *6 5 * + ( (. / * / ". * * * / " 4.). 6 3 ( / * 6 2 ( * 2 (. / * J# * / 5 6 2-2 % 2" 2. 3/ )1
! " # $ # %& 4.).-.,3 *. * J# * / * 01 #B2 ')@ #/ * * 3 # * * /A 5 8 ( * /. * *" * * 3 # * / * * / A + '4 #/ * * Q " * *" /A * */ 6 5 * + 2 ( / * + + # '=: 2 * " + / 2 ( *. 5 /A ( B + 2 ( A H>$ 2 2 ( P / -$3 - H>$. ' %/ + 2 F G. 5 A * + 8 F B G & + / * * * H>$ 5 )4-2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 * *" /. * + (. *" * 5 * * " */ * ** /A * * +. 8 (.. *. * * ". * * * / S * * 5 / / ( 6 * *". 5 6 + / ( ( /A % / -$3 2 95 * : -$3 + # / &. + A PS 2 2 * *. - + -P- 4.).'. %?. + * * * * * *" * 5 * 7 " + + - * " & * ( 7 ( 5 ". *. / 5 + (. 2 ( K,L 5 + *. ;/ " 5 * + * *. * NB2 / 3 ( ( 5 7 *. * * 5 " / ( - '4 /. 5 / 2 *" '4 /. A * ) / * "*. ** * 2. " /A ( '4 /. 5 " * ( /. * 5 6 * / ( ) / 5 / ( '4 / * "* C4 J. 7 /A + * / * + F JG / '4 /.. / 5 * + H + A / ( ( 5 7 /A + /A 9 : F G /. ; */ *. 7 5 /A + * 2 (. / * * A *. 7 / ) /. * 2 * - '4 /. "* * 2 - " ( C4 J / - " * 0 / ) 5 * ( + 5-2 % 2" 2. 3/ )=
/ * +6 6 5 * ; ; ; 5 / 7 + /A. * / 2 ( / * 7 /A +. ; 5 2 ( * * ; * *" * * "* * +. 5 7 5 / /A. " ; * (. ; * 5 2 ( 5 " *. / * A 2 $ 2 ; * /A +. 2 " *" / F, NB2G. ; *" ' )) NB2 * ; A. */ * ( + + */ ; 5 (. 5 ; I5 $ * +.. ; 7 + +. + * " *" / * 5 5 *. 2 ( / ; 5 *" " * *" / ; * 4.).).. * + 2 * *" * $ 2 * * 5 " * *. * 5 / ; Q ** * 5 2 * 2 * ) + +. 5 * + * / 5 * 7 ( * * Q * ; 5 * 5 ; *. 6 / (. 5 * *. 5 * *. * * 5 * ;/. ( / " / *. 5 * A *. * / ; * 5 * 6 * *. / / * * + 2. 5 * A * * * 2 / * M. # % )@ - 2 % 2" 2. 3/
4. / 0 0 /# 5 4.4. + 6 3 * 2 ( 5 + 8 7 * * 2 ( 5 8 * * *. 6 ". 8 7 * 7. ( * - */ 6 5 8 5 / 7 8 5 * +. * * *. ( 7. / * A 3 + 6. 8 ( * 2 (. * * B F ( G B * ( + 2 ( * * *. * 5? + 6 * * ". + + ( *. ; * * A / & ( ( - B * */ 6 ( + ( + 5 +. * 7 2 * / * * A. */ +. 2 " * * 5 * / A *. 2 " ( *. 5 * 5 2 * / */ * * * ; * A ( B ; * *?T. E. >+ / / /. * 8 + + M 8 5 7 * 7 * (. A * ( F + / (. & ( *( G. 5 5 ( B * * * & * ( B 5 " 7. * E 5 /A B * / - U * / # * * 5 & * - 2 % 2" 2. 3/ )C
* ; * + (. * 5 * + + + 9 *: 5 / " * *. >+. / FE G. U. >?. * 8?.,-. +. 2..?V J + /. * * - U. 5 & 5 * E - U. ( 8 /A */ * " *, - 2 % 2" 2. 3/
7. 8 / / 7. 8 / / - * 2 ( / ( * 2 * 2. * / * #J * /. A 8 7.-. * 3 9 % 3,, * * * * J# 5 " + (. 5 * +, 0 *,3! @ A *,E0U ',, * 01 #B2 ')@ #/ * * 3 # ',, - ' %/ H-# - 1)& % / -$3 A PS 0 " F + ) / - 2 % 2" 2. 3/,'
( 0@ NB2 * * * *G A + E% '4 #/ % # E% '=: ( ')0&=4@ & * *" * * / - PS. 5 * * 2 * 2 ( * *" * *. *. * * * * F */ 6 G. * (* " * 5 * + ( * * H / * * * / /A. * * ) B2 0 B2. * * * * /8. & *. + ( * * / /A * /. 5 /A + / +*. */ 6 / * + / */ * * + 2 ( * * + / 5 *. / 2 & 5 * 9 2 ( : * ; 5 * 2 * 2 * 2. * + A 5 * * ( * 7. 2( 8 * )0PC4?V. * ( B. 5 *" + " / *. * 2 ( * */ *. + +. /A + + 2. *. 2 / * * ( * * * A + ( * * * ; * *. / / * 2 +. / F G. * 6,) - 2 % 2" 2. 3/
7. 8 / / 5 & + ( * + * / * / * * %, % @ Q + * * '()*+ * $, -! J % # * 6 % %./ $ * " - U # * 2. 7 * * 2 (. * & ) *" +? 3# * + ( 2( (. / / ( 5 6 / 2. * 2 * *. * 7 7.'. *, : * * * ( * + ( 2 " # / - * 2 ' H *& * 2 W >+ - 2 % 2" 2. 3/,,
'. % $, 01 % #,0-2 % 2" 2. 3/
7. 8 / / 2. % - 3 # 4 5 J ; M # / B * & 2-2 % 2" 2. 3/,1
(. %. /% 67 #,4-2 % 2" 2. 3/
7. 8 / / 8 69 % $,! % 63% # * # / * # 3 + / 2-2 % 2" 2. 3/,=
+. % $, #,@ - 2 % 2" 2. 3/
7. 8 / / : 69 % $, # 2( *" * + MEH )1) # J * 2 EH. * A * + - 2 % 2" 2. 3/,C
; 7 '8' $ ( 2 * 7 * < 9 % 1 % 7.). ( 2( 2 ( B 0 1 5 - ;. ( "* ( # * 5 0.. M? + 8 * ; + 8+ (. / ( */. ( 5 A( ) *" *" * * (? + 8. * ( * ( ) 0-2 % 2" 2. 3/
7. 8 / / ' ) 2 ( ( M ( 9 M * : * /A( *. 5 ( ( 3 H 7.4. + * 2( *6 - F- SG ; + '&. 5 * # - 2 % 2" 2. 3/ 0'
0) - 2 % 2" 2. 3/
;. * / / / ;. * / / / / (. * A * 2 (. & ( '4 * (. ( A &,. 0 1 ;.-. * 3 9 % 3,,. ( + 5 / ( ' * 2 * *" / A *. / ( / + ( * A * + ( * *" * + + / ( + + ( *. &, Q + / ' * * +? 3#. * */ 6 + *" + / '. )., 0. + *. * < % 1 # $ = % %. - 2 % 2" 2. 3/ 0,
* A +* 0 -. % * AB 9 3, 3, 9. Q*/ *C 0-0 0 0 0 ) 0 0E 0E E ' E E $ 0 $' )$10 $14 10$' N $'4 = ' N I ' $'C ) N 2 3 5., $) ' $' = )$', 9 $,' ' ',$0'=$',, 0'= I =.' N $@ C 0 4 0 E ' N $ )) $01 @ N =.' N I)) N $)= * 2 / *. 2(. / A * * >? $, -! $ =. % @, 1 '? $, -! $ =. % @, 2 1 ( & * ( / ' 0 F + I0@ I0) J +* G / ), F$'4 I'' JG / * * 5 00-2 % 2" 2. 3/
;. * / / / /. *" 5 @X * ( 2( * # - * & * ( * "* & *( * / J 3 * ( F * + G + I4 J 0 '. 3 3 +,3 % " F; 0B 3, 9.,! 5 2 3 & * ( + E '' B2 ))1 B2, 4 NB2 '' NB2 '? % $ = & +., 1 NB2 ') NB2 & * *. * * + * *( * # - + ' B2 1 B2 * '. 0. '. '0 '1 2 ( * ( * * 2 * 2-2 % 2" 2. 3/ 01
& *( * / " * *. / ( ( 3. * /, 0 ).! 3 " 9 + 3, 9. 0-0 ' F)G,! % 9 % 9 " # C$'* 4$' G * =$' 3 1 H F G 0 ) F'G % 9 6,$' 0 4 3,3 F,G % % 6 0$' 6 )1$' * @$' F G * @$' F G /, ; * / 6 * *. ' E /, ) E / ), * * F G & * / * * ; 25 5. /. / 2-2 % %, ' 1 2 $ % A 04-2 % 2" 2. 3/
;. * / / / ( % %, @ '@ 2 1 ( $ B 3 * 5 E. /, P / 0 *. / * * 6 2 > + / ( * + + * *. 5 * + / ( * A * *" / * * ;.'. *, : 2 ( +. ( 7 2 * ( A * 2 ( 2 * ( *,. + / *. 6 * 7 & 0 "* *. * # / - * 0 4. * $,, + 3! 9, B,,. 0 0 ',! ; ; 3 F JG? U ' 3 F* G ; ; F* G 3 F JG? U ' F* G 3 F* G % ' 1 ' $'C 4 ' 1 ' 9, : ' 1 ' $'4 ) ' 1 ' 0 ) 0 4,! ; ; 3 F JG? U ' 3 F* G ; ; F* G 3 F JG? U ' F* G 3 F* G % $' 4 ' 1 ' $)C = ' 1 ' 9, : $' ' ' 1 ' $,4 4 ' 1 ' # / B * & 0 7. * $,, + +!, G. - 2 % 2" 2. 3/ 0=
,! 0-0 ' * + 0 5 0 0 4 ) @ 0 = 4 ', ' = # / * 0 ;. * $,, + 3!,.,! 0-2 3 5. 9, : 0 0 ) 0 4 ' ' 1 '@ 4C ; M 0 <. * $,, + 3 * 3& I.,! I 3 J : 9 9, :,! I 3 J : 9 9, : 0 0 ' 0 ) 0 4 5 I # 5 0E I # 5 0E I # 5 0E I # 0E E E E E, ' '= ' ) ' C ))@ = ) 4 1),, ' '' ', = '14 ' 1 ' 0 1) 0 7 0 ; 0 < 0 = 5 I # 5 0E I # 5 0E I # 5 0E I # 0E E E E E '@=,,C, =0, '4 C!# @ '@=,,C, ='4' ' 1, '4 C!# @ # 3 + / 0 =. * $,, + + %!. 0@, - 2 % 2" 2. 3/
;. * / / /,! K 9,, 6 & ' ),3 6 + 9 ++ E 1 @C & + 9 ++ E ' ) NB2 # * % = 1 ' 4' 4 = ' 4) ', 1 ' 1' NB2 =, ' H *& * 2 W 0 L. * $,, + 3 -, G, M.,! 9, : & & 3 0E, E 0E $= 1 ' $@ 0 ' ( " * + *,. 6 * 7. & 1 + ( * * 2 0 -(. % * A 9 3, 3,.,! N3# 0 J 0 J 0 J 0 J - FB2G ' FB2G ) FB2G 4 FB2G,! $1 0 $' 4 ) $ $)C 1 ''' $ $'C = 010 $ $'1, 4.0 N $ $,1 C ''' 010 4.0 N )) N $C @ ) $ $'0 @ ''' $ $1 0 010 $ $0 0 4.0 N $ $'= =,!, ''' 010 4.0 N )) N - 2 % 2" 2. 3/ 0C
8 '()*+, @ 9 E 1 9 F 9 E % G J 0 --. 3,3 % 3 + + % " F; 0B 3,.,! 3,! E '4 B2, B2 & * ( +,! 1-2 % 2" 2. 3/
;. * / / / +? % # E 1 F E % G @, * 0 -'. $,3 %! 3 " 9 + 3,.,! 0 - % #,! #,! 0 ' 0 ) 0 4 3,3 % % % % C$' # =$' # 1$' # @$' # 1$' C$' # =$' 6,$' 6 )1$ C 6-2 % 2" 2. 3/ 0$ C 1'
: < %& 9 1, %& % B, @ #H E 1 F %/ E % G ;.). ( * M 5 A - # * ( 2 - ; * ( Q # M 1) - 2 % 2" 2. 3/
;. * / / / 2 E!+ ; $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ H P#Q FQ G? & S ; 3 Q* $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ ' ' ',4 )4 ',4 )4 ' # A E ) ' ',4 )4 0 0C ), ') 1' ) 2, ' 0 1' ) 4 )= 0= ',4 01, 0 ' 4 )C 0= @ 1) 4) ) ), '1 0 M 5 7 1 ' @ 10 4) ' 0= 1' ' 1) 40 1 % - 4 ' ' 0C 1' '0 )1 4=,,4 '4 4 + = ' '0 )= 4@ '1 10 = ' )4 '0 = * 7 @ ' '1 14 = '@,0 4) ),@ 11 @! * C ' '@,4 4, )) 'C,=, 0) 0C C * 2 ' ' )) )',@ )0,0 4 ) ') 0, ' */ '' ' )0,4 4 )4 0, )' ) = '1 '' # A ') ' )4 01 )) )C )4 4 ) 0',@ ') M ; 2 ', ' )C )@ 4,' )1,, ' 14 0@ ', - '0 ',' )=,0,1, )0 0 ) 41 '0 #! '1 ',1,) )0,@, )' ) 1= =) '1 # & '4 ',@,) )) 0 C ) ',4 11 '4 B * $$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$$ 3/ - 2 % ** ( ;.4. + * + 5 *. # 5 " +. * * 2 ( - 2 % 2" 2. 3/ 1,
10-2 % 2" 2. 3/
<. / / 8 / / <. / / 8 / / * 2 ( ( #. /A + * *& * 2 * * 5 6 + * + * " /A + 5 * 6 ; 8 8 5 * & * * 5 * * * * ". */ 6 + 5 * - *. 2 8 ; 8 * / # - U. * )0PC4. 0 1. - ;. S2 ' ' H *& * 2 W. 8 A % / ; ; 8 6 *. 8 *" *. 5 /A * /. * 2 - - 7 * 2 ( / *. * S2 ' 2 5 * A /. 5. *" * + 5 * ( 5 " * - 2 % 2" 2. 3/ 11
. + ( * 7 - *" +, 1 *(. / *(. 2 ". *" *. /A 40 / 2 (. 5 * A / ( 8 /A * ( * * *(. */ ". + ; * / * 2 ( / * * / A % / ; ; + ( * ". + ) / 00 ' NB2. 5 / ( 2( * * '4 / 00 'NB2 - * " * 2. # S. / " ( *. * (. Y, J @ B2 ) NB2 / * 5 * + / /8. * / ( /A @ B2. * 5 + ( / * * 5 + - + ( ( * *. * * * *. * * ( / * 2 / - * (. & * * * / '. & ( * 5 * (. / * 5 / * 2 ( *" * ( 2 ( * 2 ( * # - *. ( * * *( /, 0. / * 2 ( B * &. + *!.. * ( +. # -. * * * * 5 ( & ( *(. * + & ( * + * 2. * ( + + / * + * * *. 5 * * / *. * * 5 /A + / ( / * 2( * # / - *. 5 * ( * / * * ( *. * A * / / * *" / * *. 14-2 % 2" 2. 3/
<. / / 8 / / * ( / * *. * '. '' '0. / / ( ; 25 /. ( * A 5 / 0 / * 5 * (. / *. ( * A /A / +6 2 ( & ( *( 2 ( +( ; M. * + ' 1 B2. * '. 0. '. '' '0.? * ') '0 +, NB2 ') NB2. * '. 0. 1. 4. =. @. '. ''. '). ',. '0. '1 '4. */ 6 * 2 ( A & ( *( / * * *. & ( *. # 9 $ B 3. 5 * /, P / 0. * * 2 ( # / *. 5 * ( * ( / (. * * 6 ( + / ( ', 1 NB2. 5 * + * 5 2 + / ( +. ( *" ;* 6. A(, 1 NB2 & * * / 5 ( /. + / & ( 9 :. / * 5 / ( * 2 * 2 ( *& * 2 ' H *& * 2 W. +( * * + /. * + 3# / * ' 1 J & * *. +? J. ( Q 2 ( ; ; 5 / ( 2( '4 /. - - * * * 5 / / * * / ( * 2 /A )0 /. * / ( * 5 - ; 5 / * 2 (. * ( #.. / ( #. 5 * + / 5 * - 2 % 2" 2. 3/ 1=
1@ - 2 % 2" 2. 3/
=. =. Beranek Leo, 1969. Acústica, 2ª edición, Editorial Hispanoamericana, Buenos Aires, Argentina. Blauert Jens, 1997. Spatial Hearing: The Psychophysics of Human Sound Localization; Edición revisada, Editorial MIT Press, Cambridge, MA. Blesser Barry, 2001. An Interdisciplinary Synthesis of Reverberation Viewpoints, Journal Audio Engeneering Society, vol. 49, pp. 867-903 (October 2001). Howard avid & James Angus, 1998, Acoustics And Psychoacoustics, 1ª edición, Editorial Focal Press, Oxford, England. Pohlmann, Ken, 1991. Advanced igital Audio, 1ª edición, Editorial Sams, Carmel, IN. Rumsey Francis, 2001. Spatial Audio, 1ª edición, Editorial Focal Press, Great Bretain. Rumsey Francis and John Watkinson, 1995. The igital Interface Handbook, 2da edición, Editorial Focal Press, Oxford, England. Watkinson John, 2001. The Art of igital Audio, 3ra edición, Editorial Focal Press, Oxford, England. # " - 2 % 2" 2. 3/ 1C
Izotope Inc., 2001. Mastering with Ozone, Tools, tips and technics, revision 1.01. Sonic Foundry Inc., 1998. C Architect user s guide. www.sonicmastering.com www.drtmastering.com www.cdmarksman.com www.getawaymastering.com 4-2 % 2" 2. 3/
>/ >/ G -. +. ( 3 F 3 G 7 - * ( 3 *6 ') * ( ( ) 5 / ( ( * (, 5 ( 7 / ( ( ) % / ( (, 0 5 A * / ( ; ; * * 7 * / ( ( ' ) *. H + FH G # Q */ F#QG - 2 % 2" 2. 3/ 4'
* (... * * G '., % # # * + 5 * + ( * * * 3, *" * 2. / * + 2 *? * * +. * * *. * *. * I # - * ( 5 " 1 5 " - * 5 6 * 8 * * ( ( 4) - 2 % 2" 2. 3/
>/ $+ % I4 J F * ( G 5 2 / * 2. / * 2 / 6 * / / * 9 : * *. + + + 2 F ; G *&. *./ ( ; 25 7 */ * *. 9 A: * + ; ; * & * 7 *. ( W' A * * ; ; ".. *. A *+ " ; 25 & *. A " * * ; 25 # A. + 9 :. * ( * - * *" / 5 A ; *" * ; 3. + % % + / ( 7 Q **. / 6 ( / (. 5 * *" 5 ; + 5 ; 25. * *. " *. / * * ; 2. 5 *. 5 ( + * *. / * * / * - 2 % 2" 2. 3/ 4,
! %,. ; * + $, -!. * ; + * A + * ( 5 * 7 5 " * * + A 5 ; * +. * + 5 ** *. 5 * + 2 + *. * ; + ; " ; * * ; *" ( + */ * G ). % 3,, 3 B!, 3 Q + 40-2 % 2" 2. 3/
>/,! ' 2 3 5. ) * +, 5 0 I 3 J : 9 1 # * 4 % = 9, : @ 1, C, 9 ',! '' 2 ') I & 9 3 ', '0 3 1 H '1 " G '4, 3 N3# 0 J 0 J - FB2G ' FB2G $ 0 $' ) $ 10 $14 10 $'4 = I' 0 J ) FB2G ' $ $'C ) ' N $) = $'' ) ) $ $)4 4 ''0 $'C ) ''0 I010 $0 @ $'' ) $ 0@ $11 0@ $), ' I0'= $), $' C ) $ @= $,@ C @= $') @ I44 $0 @ $'' ) ) $ @C $0@ ) @C $) = I001 $) C $', ) $ =, $0, @ =, $'C I,)C $, $' @ ) $ 41 $1 41 $'4 I0C0 $, ' $' 4 ) $ =' $1 =' $'= = I0C0 $) ' $' = ) $ $,' ' ', $',, ', I0'= $1 0 $' 4 ) $ $)C 1 ''' $'C = ''' I010 $) ' $' @ ) $ 1= $1 1= I $'1 1'' $' = $' 0 ) $ @ $,' 1 @ $'4 = I0'= $, 0 $', ) $ 1@ $1 = 1@ $'C = I)@) $0 = $' @ ) $ =' $1 =' $'4 ) I4,= $' $' 4 ) $ @4 $,4 C @4 $) = I,, $) $' ) ) $ $0@ ) ', I $'4 = ', 0== 010 $ 4.C N 0'= $ '.N 44 $ ' N 001 $ ' N,)C $ ' N 0C0 $ ' N 0C0 $ ' N 0'= $ =.' N 010 $ 4.0 N 1'' $ ' N 0'= $ =.' N )@) $ ' N 4,= $ ' N,, $ ' N 0== $ ' N 0 J 4 FB2G ' N $ $01 @ )) N $'', 4.C N $ )) N $') @ ' N $ )) N $' ' N $ )) N $'' @ ' N $ )) N $'' 4 ' N $ )) N $' ' N $ )) N $C @ ' N $ )) N $@ C =.' N$ )) N $'1, 4.0 N $ )) N $'0 1 ' N $ )) N $'', =.' N $ )) N $' @ ' N $ )) N $'= = ' N $ )) N $') @ ' N $ )) N $'' @ ' N $ )) N $,' $,1 0 $01 @ $,C C $,@ 0 $0) $,C C $)= $,1 C $1' ) $,0 1 $01 @ $04 @ $,@ 0 $,1 J - 2 % 2" 2. 3/ 41
,! 3 ), 0 2 3 5. * + 5 I 3 J : 9 1 4 = @ C ' '' # * % 9, : 1,, 9,! 2 E )' B2 1'0 B2, = NB2 C NB2 & * ( + & * ( + E ' B2, B2, ) NB2 ' NB2 E, @ NB2 ' @ NB2 E 0 ' NB2 '' NB2 E 0 ) NB2 C @ NB2 E 0 = NB2 ' NB2 & * ( + E '4 B2, B2 E '' B2 ))1 B2, 4 NB2 '' NB2 E 0 4 NB2 1 = NB2.? C NB2 ', NB2 *" E )'0 B2 14 B2.? ' 1 NB2, = NB2 E 0 1 NB2 ' NB2 E 1 NB2 '' NB2 ' ') I & 9 3 ', '0 3 1 H '1 " G '4, 3 * F / ( ( G 44-2 % 2" 2. 3/
>/ 0-0 ' 0 ) 'E -E % 9 % % # C$' * 4$' 6,$' 0 4 3,3 )E % % 9 6 0$' 6 )1$',! " G * # C$' * 41$' 6 0$ C 6 )1$ = 6 0$ C +, # ' * 4$' 6,$' * @$' 6,$' 3 5 * 41$' 6 1$ C * =$' 6 1$ C # * 41$' 6,$' 6,$ C * I # C$' * 4$' 6 0$ @ 6 0$' 3 J : 9 * 4$' 6 01$ C 6 01$ C 9, * 41$' 6 )1$ @ 6 1$' : 2 * 41$' 6 0$ C 6 0$ C 3 F G 6 0$ C 6 4$ C 6 4$ C 2 F G F G F G # @$' * =$' * 1$' * 4$' * 1$', 9 # C$' * =$' * 1$' * @$' * 1$',! I & 9 # C$' * =$' * 4$' * =$' * 1$' 3 * =$' * 1$' * @$' * 4$' % 1 * @1$' * =$' * =$', * =$' * @$' * @$' 3 1 H F G F G F G G 4. * $,, + + 9 3. - 2 % 2" 2. 3/ 4=
4@ - 2 % 2" 2. 3/
>/! 9, #,! 0-0 0E ' 0E, 0 ) 0E 0 0 4 0E 0 C 1 @ ' 1 ', '1 = 4, C 0 ', 4, 4, 4 0 1, ) 0 1 ) ) 4 = 4 = @ ', 4 0 1, ' '' 4 1 @ 4, 0 C C 0 2 3 5. * + 5 I 3 J : 9 # * % 9, : 1,, 9,! 2 I & 9 3 3 1 H " G, 3 4, 0 @ ' 0 1 4, 1 0 4 ' = @ 1 1 0 4 = ') ' '' ) 4,!, G,! 2 3 5. * + 5 I 3 J : 9 # * % 9, : 1,, 9,! 2 I & 9 3 3 1 H " G, 3 0-0 0 0 4 ' ) ) 0, 1 0 0 @ = 0 ', ' =, 1 ) C ) 0 ) C ) C ' @, C, ),, ), 0 @ 0 ) @ ) 4 ' 4 0 = ) 0 ) 1, ), @, ', C, C = 4, @ ) = 0 ' - 2 % 2" 2. 3/ 4C
!,,! 0-2 3 5. * + 5 I 3 J : 9 # * % 9, : 1,, 9,! 2 I & 9 3 3 1 H " G, 3 0 0 0 4 ' ) ' 1, $ 4C =,) 1 '@ ' 1 0 0) )4 04 )@ 4, ' 4C ' @, 1= - 2 % 2" 2. 3/
>/ * 3& I 0 0 ',! 5 I # 5 I 0E E E 2 3, ' ', ' 1 5. *, ' =, + 5, ' @= ', I 3 J :, ' '= ' ) 9 #, ' '' = * %, ' =, 9,, ' '' ' : 1, ' ',0 ',,,, ' ') 1 9, ' =,,! 2, ' ')@ ' 1 I & 9 3, ' =,, ' =, 3, ' =, 1 H ", ' @) C G,, ' ', 1 3 0 ) 0 4 # 5 I # 5 I # 0E 0E E 0E E ) 'C, = ) @,=1 ' ), ) '0', = 4)= @ ' C, ) ' C '40 ))@ @ 0 4 = ) 4 1), 1) 4 $ 0,, = ))' ' ), 0'1 ' $ @, = '@ '14, ' 1 ' 0 01@ 1),, ), 0 ) )'= ) 0, ) 1), ' C '@, 11C 4 ',, )=0 ' 1 ), 1), 0 0 '@= ))' '@ ' = 0 ' 0 ) @, 1) 1),01,, ' 1 ' C '@,,C0 4 ) ' ) ' '1' ) 0 ) 4 1), ' ' ), '@, 10 C ' - 2 % 2" 2. 3/ ='
,! 2 3 5. * + 5 I 3 J : 9 # * % 9, : 1,, 9,! 2 I & 9 3 3 1 H " G, 3 =) 0 7 0 ; 0 < 0 = 5 I # 5 I # 5 I # 5 I # 0E 0E 0E E 0E E E E =1,, ) @,C, =0) 1, '4 C @ '@=,,'@ ' = ' C =0, '4 C @ '@= '@=,,C,,C,, =0 =0,, '4 C '4 C @ @ '@=,,011 @ ) 1 4'4C C $ ' '4 C @ '@=,,C, =0, '4 C @ '@=,,C, ='4' ' 1, '4 C @ ))C @ $' ',C, 40@0 @, ) '4 C @ '@=, 0' = ' =0, '4 C @ '@=, 00)C 1 ' = =0, '4 C @ '@=,,C, =0, '4 C @ '@=,,C, =0, '4 C @ '@=,,C, =0, '4 C @ '@=,,C, =0, '4 C @ '@=,,C, =C' 4 ) 1 '4 C @ '@=,,,@ ' ) 4@'0 ) 0 $) '4 C @ - 2 % 2" 2. 3/
>/ %!,! K 9, 2 3 = ' 1C 5. * ' ' 4C + 5 4 ' 40 I 3 J : $ $ $ 9 # = 1 ' 4' * % 4 = ' 4) 9, = 1 ' 4) : 1 @ ) ' 4,,, = @ ' 4C 9 4 = ' 40,! 2 = 1 ' 40 I & 9 3 = @ ' = = = ' 4, 3 = 4 ' 44 1 H " 4 = ' 4C G, 4 = ' 4C 3, 6 & =,3 6 + 9 ++ E,4 ' & + 9 ++ C E 1 ', 1= 1 ) ) ' $ 1 $ )0) $, 0 $ ' ) 1 @C ' ) ', ' 0 1,0 =, 41 ' 1' ' )' ', 1 =' ) 1 ' 0 )@ 1 ' @@ ' 4 )1 1 ' 10 ' 0 ' 0 ',,, 'C )C @4 1 ),0 ' = ' =4,,' ' ) )@ =' ' = ' 1 '1 1 ' =4 ' ) )' ))C ) ), - 2 % 2" 2. 3/ =,
-, G, M,! 2 3 5. * + 5 I 3 J : 9 # * % 9, : 1,, 9,! 2 I & 9 3 3 1 H " G, 3 & & 0E / 3, E 0E $') ' $@ $= 1 $@ 1 $@ = $@ = $= 1 $= C $C $@ 0 $4 1 $C $@ 0 $@ = $) C $= 0 ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' G 7. % 3,,, 3 B!, 3. Q + =0-2 % 2" 2. 3/
>/,! N3# 0 - J 0 J ' $0' 0 10 $1 ) $' ' 2 3 5. ) * +, 5 $' ) ) $ 10 0 I 3 J : 9 1 # * 4 % = 9, : @ 1, C, 9 ',! '' 2 $' ' ) $ ''0 $'0 @ ''0 $010 $C ' ) $ 0@ $,C 0 0@ $0'= $C 1 ) $ @= $, 1 @= $44 $C @ ) $ @C $'= = @C $001 $C 1 ) $ =, $,' 1 =, $,)C $C ) $ 41 $,, 1 41 $0C0 $C ) $ =' $,, =' $0C0 $C ' ) $ ', $'@ ) ', $0'= $C @ ) $ ''' $'0 @ ''' $010 $@ 1 ) $ 1= $,, 1= $ 1'' $C 1 ) $ @ $'4 = @ $0'= $@ @ ) $ 1@ $,) 1 1@ $)@) $= 1 ) $ =' $)@ 4 =' $4,= $C, ) $ @4 $)4 4 @4 $,, $@, ) $ ', $'0 @ ', I 0== ') I & 9 3 ', '0 3 1 H '1 " G '4, 3 $4 0 $0 0 $0 0 $0 ) $= C $1 C $0 0 $4 C $1 0 $, 0 $0 C $= 0 $' @ $= C $4 0 0 J ) ' $ $', ' N 0 J 4 ' N $ $,, )) N 010 $ 4.C N 0'= $ '.N 44 $ ' N 001 $ ' N,)C $ ' N 0C0 $ ' N 0C0 $ ' N 0'= $ =.' N 010 $ 4.0 N 1'' $ ' N 0'= $ =.' N )@) $ ' N 4,= $ ' N,, $ ' N 0== $ ' N 4.C N $ )) N ' N $ )) N ' N $ )) N ' N $ )) N ' N $ )) N ' N $ )) N ' N $ )) N =.' N$ )) N 4.0 N $ )) N ' N $ )) N =.' N $ )) N ' N $ )) N ' N $ )) N ' N $ )) N ' N $ )) N $1 0 $0 C $0 C $0 = $, $0 C $1 0 $0 0 $0 0 $4 0 $1 0 $, $= 4 $0 0 $, 0 $)4 ' $)@ ' $,@ C $,1 0 $)C = $,, $,= 0 $'= ) $'= = $,@ C $'= 4 $,= C $,0 $,4 0 $,, 1 J - 2 % 2" 2. 3/ =1
' ), 0 1 4 = @ C ' '' ') ', '0 '1 '4,! 2 3 5. * + 5 I 3 J : 9 # * % 9, : 1,, 9,! 2 I & 9 3 3 1 H " G, 3 3 & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + & * ( + * F / ( ( G =4-2 % 2" 2. 3/
>/ 0-0 ',! % % 9 " # C$' # 4$' G, # ' # 4$' 3 * # C$' # 41$' + # C$' # =$',! I & 9 # C$' # =$' 3 # @$' # =$', 9 # =$' % 5 # 41$' I * C$' * 4$' 3 J : 9 # * 41$' 3 2 * 41$' 3 1 * @1$', * 4$' * @$' 3 1 H 9, * 41$' : * 4$' 2 0 ) 0 4 % 9 6,$' 3,3 % % 9 6 0$' 6 )1$' 6,$' 6 01$' 6,$' 6 0$ C 6 )1$ = 6 0$ C 6,$' 6 )1$ C 6 0$ C 6 0$ C 6 01$' 6 0$ C 6 0$ @ 6 0$' 6 0$' 6 0$' 6 0$ C 6,$' 6 1$ C 6 0$ C 6 1$ C 6 0$ @ 6 0$' 6,$' 6,$ C 6 )1$ @ 6 0$ C 6 0$ C 6 0$ C 6 01$ C 6 01$ C 6 01$ C 6 01$' 6 )1$ @ 6 1$' 6 0$ C 6 4$ C - 2 % 2" 2. 3/ ==