Ecología de las aguas continentales. María J. Servia Departamento de Bioloxía Animal, Bioloxía Vexetal e Ecoloxía
|
|
- Héctor Ríos Montero
- hace 7 años
- Vistas:
Transcripción
1 Ecología de las aguas continentales María J. Servia Departamento de Bioloxía Animal, Bioloxía Vexetal e Ecoloxía
2 Los organismos Los macroinvertebrados
3 Biodiversidad en los ríos gallegos: 140 familias 1310 especies
4 DIPTEROS 450 ESPECIES COLEOPTEROS 200 ESPECIES TRICOPTEROS 147 ESPECIES El número estimado de macroinvertebrados de las aguas dulces gallegas debe aproximarse a las 2000 especies. Actualmente inventariadas 1310 especies. La mayoría son insectos acuáticos: 980 especies. OTROS INVERTEBRADOS 330 ESPECIES
5 Métodos Macroinvertebrados de muestreo MACROINVERTEBRADOS DEL NEUSTON Organismos ligeros y con largos apéndices. Superficies hidrófobas. Dispositivos para incremento de la flotabilidad.
6 MACROINVERTEBRADOS DEL PLANCTON MACROPLANCTON > 1 mm (Chaoborus, Craspedacusta)
7 MACROINVERTEBRADOS DEL BENTOS Invertebrados no artrópodos Grupos fundamentalmente marinos con una pequeña representación en aguas dulces: Esponjas, Cnidarios (Hidrozoos), Nemertinos y Briozoos. Otros grupos, algunos bien representados en aguas dulces: Platelmintos (Turbelarios), Nematodos, Nematomorfos, Anélidos (Oligoquetos e Hirudíneos), Moluscos (Bivalvos y Gasterópodos). Artrópodos : Arácnidos, Custáceos y numerosos grupos de Insectos.
8 Espongiarios Cnidarios Spongilla lacustris Hydra Briozoos Plumatella Craspedacusta
9 PLANARIAS (TURBELARIOS) 4 sp.
10 HIRUDÍNEOS 12 sp. Hirudo medicinalis Glossiphonia
11 OLIGOQUETOS 100 sp. Tubifícidos
12 Biomarcadores MOLUSCOS BIVALVOS 14 sp. Anodonta Sphaeridae Corbicula fluminea
13 Margaritifera margaritifera Las larvas (gloquidios) de M. margaritifera y de muchos Uniónidos, son ectoparásitas de peces (salmónidos), a los que se fijan durante algunas semanas para finalmente abandonar al pez, dejándose caer al fondo del río, para proseguir su desarrollo.
14 MOLUSCOS GASTERÓPODOS 20 sp. Ancylus Limnaea Planorbis
15 ARÁCNIDOS (HIDRÁCAROS) 5 sp. Acherontacarus bicornis solo es conocida en Galicia
16 CRUSTÁCEOS Notostráceos Anfípodos Isópodos Lepidurus Gammarus Asellus aquaticus
17 CRUSTÁCEOS DECÁPODOS Atyaephyra desmaresti Procambarus clarkii Austropotamobius pallipes
18 INSECTOS Ciclo hemimetábolo
19 EFEMERÓPTEROS 46 sp. 147 sp.
20 ODONATOS Coenagrion mercuriale sp. 75 sp. Macromia splendens Oxygastra curtisii Gomphus graslini
21 PLECÓPTEROS 50 sp. 120 sp.
22 HETERÓPTEROS 30 sp. 84 sp. Notonecta Gerris
23 INSECTOS Ciclo holometábolo
24 TRICÓPTEROS A.- Larvas errantes B.- Constructoras de refugios fijos Galería o túnel Red Refugio con red
25 TRICÓPTEROS C.- Constructoras de estuches portátiles
26 COLEÓPTEROS 634 sp. 200 sp
27 DÍPTEROS 600 sp. 860 sp. Simulidae Syrphidae Blephariceridae
28 Los organismos Adaptaciones del bentos
29 Adaptaciones del bentos UTILIZACIÓN DEL AIRE ATMOSFÉRICO Los sistemas más simples para obtener oxígeno directamente del aire consisten en contactar con la superficie mediante un tubo respiratorio. Esto hace que puedan habitar ambientes acuáticos anóxicos, situación a la que se llega por efecto de la contaminación orgánica. En las larvas de muchos Sírfidos, Pticoptéridos o Efídridos (Dípteros) los espiráculos están situados en el extremo de un largo sifón telescópico y retráctil formado por el crecimiento de la parte posterior del abdomen, y que frecuentemente está rodeado de sedas hidrófobas. En Gasterópodos Pulmonados (Limnaea) a través del pneumostoma
30 Adaptaciones del bentos Almacenamiento y transporte de aire Branquia física o branquia de burbuja (macroplastron) Muchos Heterópteros o Coleópteros, transportan una burbuja de aire bajo sus élitros u otras partes del cuerpo atrapada mediante secreciones céreas y finos pelos hidrófobos y en contacto con los espiráculos. A medida que el O 2 es utilizado disminuye su presión parcial, para mantener el equilibrio parte del O 2 del agua se difunde hacia el interior. Al mismo tiempo la presión parcial del N 2 en la burbuja va aumentando. A medida que transcurre el tiempo el N 2 va siendo eliminado de la burbuja y por ello el volumen de ésta va decreciendo paulatinamente, lo que obligará al animal a visitar periódicamente la superficie. El CO 2 resultado de la respiración es rápidamente extraído de la burbuja debido a su alta solubilidad. En cualquier caso el insecto obtendrá una cantidad de O 2 ocho veces superior a la que inicialmente contenía la burbuja.
31 Adaptaciones del bentos Aire incluido en tejidos vegetales Las larvas de algunos Crisomélidos (Coleópteros) del género Donacia y de unas pocas especies de Dípteros (Sirfidos como Chrysogaster o Efídridos como Notiphila, entre otros) obtienen el oxígeno a partir del aerénquima de las plantas acuáticas. Tienen un reducido número de estigmas funcionales que encuentran situados en procesos punzantes con los que perforan los tejidos de la plantas suministradoras. Donacia aquatica
32 Adaptaciones del bentos OXIGENO DISUELTO EN EL AGUA Respiración cutánea Respiración a través de toda la superficie corporal: muchos Turbelarios, Oligoquetos y primeros estadios de insectos. Pigmentos respiratorios Muchas especies de Quironómidos (principalmente de la subfamilia Chironomini) y Oligoquetos Tubifícidos poseen hemoglobina y son habitantes típicos de fondos fangosos ricos en materia orgánica y con bajo contenido en O 2. En los Quironómidos, este pigmento se halla disuelto en el plasma, no en el interior de células, y presenta una mayor afinidad por el oxígeno que la hemoglobina de los vertebrados.
33 Adaptaciones del bentos ESTRUCTURAS RESPIRATORIAS ESPECIALIZADAS Muchos estados inmaduros de insectos poseen branquias traqueales o traqueobranquias de diversas formas y disposiciones. Pueden ser filamentosas, plumosas o laminares, y están dispuestas en distintos segmentos del cuerpo, aunque son más comunes en el abdomen. Poseen una tráquea que se ramifica profusamente bajo un fino tegumento, a través del cual difunde el oxígeno. Las tráqueas que se extienden bajo la superficie funcionan de forma muy parecida a los campos de capilares sanguíneos de otros animales con respiración típicamente branquial Branquias sanguíneas: La superficie tegumentaria está, con frecuencia, ampliada por medio de diferentes tipos de proyecciones: las branquias sanguíneas. Los ejemplos mejor conocidos los poseen los Crustáceos y las larvas de algunos Tricópteros y Dípteros, en determinados segmentos del abdomen.
34 Adaptaciones del bentos ADAPTACIONES MORFOLÓGICAS Utilización de la capa límite pequeño tamaño aplanamiento corporal reducción de estructuras salientes Ventosas Ganchos o coronas de espinas Seda o sustancias adhesivas Lastrado
35 Adaptaciones del bentos ADAPTACIONES ALIMENTARIAS Algunos ejemplos de desmenuzadores Isópodos Austropotamobius Anfípodos Orthocladiinae Limnephilidae
36 Adaptaciones del bentos Algunos ejemplos de filtradores Sphaerium Rheotanytarsus Brachycentrus Isonychia Polycentropus Simuliidae Hydropsyche
37 Adaptaciones del bentos Algunos ejemplos de colectores de depósito Oligoquetos Ephemera Baetis Chironomus
38 Adaptaciones del bentos Algunos ejemplos de raspadores o ramoneadores Thremma gallicum Thremma tellae Planorbis Helycopsyche Elmis Ancylus
39 Adaptaciones del bentos Algunos ejemplos de depredadores Odonatos Rhyacophilidae Ditiscidae Glossiphonia Tanypodinae Megalópteros Hydra Tricladida Perla
40 Adaptaciones del bentos ADAPTACIONES ETOLÓGICAS Selección del hábitat La naturaleza del sustrato, dependiente de la velocidad de la corriente, explica en gran medida la composición de las comunidades.
41 Adaptaciones del bentos OTRAS ADAPTACIONES ETOLÓGICAS O FISIOLÓGICAS Ciclos nictimerales de actividad: En relación con la alimentación o con la emergencia. Reducción de la capacidad de vuelo Protección durante la pupación Migraciones longitudinales Adaptaciones especiales para la emergencia Adaptaciones especiales para la puesta Resistencia a la sequía: Gémulas de esponjas, Estatoblastos de Briozoos, Enquistamiento en distintas fases del ciclo vital (huevos o adultos) de Rotíferos, Turbelarios, Crustáceos, etc.
CARTILLA DE PRÁCTICO CURSO BIOLOGÍA ANIMAL Práctico Nº 7 Filo ARTROPODA Sub-Filo MANDIBULATA Clase INSECTA INSECTOS ACUÁTICOS
CARTILLA DE PRÁCTICO CURSO BIOLOGÍA ANIMAL 2016 Práctico Nº 7 Filo ARTROPODA Sub-Filo MANDIBULATA Clase INSECTA INSECTOS ACUÁTICOS Juan Pablo Pacheco Docente Grado 2 DT Departamento de Ecología Teórica
Más detallesacroinvertebrados cuáticos
acroinvertebrados cuáticos orrelavega 12-16 Marzo 2018 ocío Ocharan Quienes son Introducción Macroinvertebrados de agua dulce. Macro: > de 3 mm. Visibles a simple vista Microinvertebrados: protozoos, rotíferos,
Más detallesSistema respiratorio, circulatorio y excretor en animales
Sistema respiratorio, circulatorio y excretor en animales Imagen de fondo bajo licencia Creative Commons Imágenes de producción propia bajo licencia Creative Commons. 1. Sistema respiratorio Imágenes bajo
Más detallesRESPIRACIÓN EN ANIMALES COLEGIO JUVENTUDES UNIDAS BIOLOGÍA 7
RESPIRACIÓN EN ANIMALES COLEGIO JUVENTUDES UNIDAS BIOLOGÍA 7 TIPOS DE RESPIRACIÓN Respiración directa Respiración cutánea Respiración branquial Respiración traqueal Respiración pulmonar RESPIRACIÓN DIRECTA
Más detallesInvertebrados con esqueleto
Invertebrados con esqueleto ANIMALES INVERTEBRADOS sin esqueleto PORÍFEROS CNIDARIOS ANÉLIDOS con esqueleto interno EQUINODERMOS con esqueleto externo MOLUSCOS ARTRÓPODOS EQUINODERMOS Presentan placas
Más detallesINTERCAMBIO DE GASES R. ANIMAL
INTERCAMBIO DE GASES R. ANIMAL Respiración cutánea Respiración cutánea Respiración traqueal Respiración traqueal Respiración traqueal Espiráculos Respiración traqueal Respiración branquial A. Opérculo
Más detallesIntercambio de gases en seres vivos
Intercambio de gases en seres vivos Definiciones Respiración pulmonar Se produce en los alvéolos pulmonares por difusión. Debido a la poca concentración de oxígeno en la sangre y la gran concentración
Más detallesBiología Especies de Metazoos
Biología Especies de Metazoos Las esponjas Animales marinos invertebrados sencillos. Forma redondeada y con numerosos poros. La estructura de las esponjas está formada por numerosas y pequeñas cavidades
Más detallesBiología METAZOOS. Tienen esqueleto interior formado de sílice o de carbonato cálcico y/o de una proteína llamada espongina (suave al tacto).
Biología METAZOOS Las esponjas Animales marinos invertebrados sencillos. Forma redondeada y con numerosos poros. La estructura de las esponjas está formada por numerosas y pequeñas cavidades conectadas
Más detallesRESPIRACIÓN EN ANIMALES
INSTITUCIÓN EDUCATIVA NUEVA GENERACIÓN. EL APARATO RESPIRATORIO PARA EL GRUPO 4B LA RESPIRACIÓN EN LOS SERES VIVOS La respiración es un proceso vital el cual consiste en la entrada de oxígeno al cuerpo
Más detallesilo Annelida lase Oligochaeta: Lumbricus terrestris (Lombrices de tierra) lase Hirudinea: Hirudo medicinalis, Haemopis sanguisuga (sanguijuelas) ilo
INVERTEBRADOS FORESTALES ilo Annelida lase Oligochaeta: Lumbricus terrestris (Lombrices de tierra) lase Hirudinea: Hirudo medicinalis, Haemopis sanguisuga (sanguijuelas) ilo Mollusca lase Gastropoda Subclase
Más detallesTEMA 11. LOS ANIMALES
CARACTERÍSTICAS GENERALES CÉLULAS EUCARIOTAS PLURICELULARES CON TEJIDOS VERDADEROS NUTRICIÓN HETERÓTROFA Tipo poríferos Tipo cnidarios o celentéreos Tipo moluscos Tipo anélidos Tipo artrópodos Tipo equinodermos
Más detallesSISTEMAS RESPIRATORIOS
SISTEMAS RESPIRATORIOS Órganos respiratorios Sistemas respiratorios Órganos respiratorios Intercambiogaseoso entre el medio externo e interno Barrera permeable a los gases entre el medio externo y el interno
Más detalles13. Nutrición Animal II
13. Nutrición Animal II Definición de respiración Incorporación de nutrientes gaseosos: difusión Respiración en medio acuático Branquial Respiración en medio terrestre Traqueal Pulmonar Aparato respiratorio
Más detallesPUNTO 1º - LA FUNCIÓN DE NUTRICIÓN
PUNTO 1º - LA FUNCIÓN DE NUTRICIÓN Definición Nutrición: Conjunto de procesos mediante los cuales los seres vivos toman materia y energía del exterior y la transforman en materia propia y en energía. Definición
Más detallesLos animales invertebrados. Biología y Geología
Los animales invertebrados Biología y Geología El reino animal Los animales invertebrados Poríferos Cnidarios Gusanos Moluscos Artrópodos (I) Artrópodos (II) Equinodermos (I) Equinodermos (II) Oxford University
Más detallesInvertebrados. Vertebrados
Unidad 9: LOS ANIMALES INVERTEBRADOS. 1.- EL REINO ANIMAL. 1.1.- Características de los animales. Los animales presentan las siguientes características: Crecimiento limitado, al contrario que las plantas.
Más detallesANÁLISIS COMPARATIVO DE ALGUNAS ADAPTACIONES RELACIONADAS CON LA NUTRICIÓN.
ANÁLISIS COMPARATIVO DE ALGUNAS ADAPTACIONES RELACIONADAS CON LA NUTRICIÓN. La respiración es una de las funciones básicas de todos los seres vivos, y cada especie desarrolla distintas adaptaciones para
Más detallesLA NUTRICIÓN EN ANIMALES I VANESA SANCHO ESTEBAN DEP. DE BIOLOGÍA Y GEOLOGÍA
VANESA SANCHO ESTEBAN DEP. DE BIOLOGÍA Y GEOLOGÍA CONTENIDOS: LA NUTRICIÓN EN LOS ANIMALES LA DIGESTIÓN En invertebrados En vertebrados EL INTERCAMBIO DE GASES Respiración cutánea Respiración traqueal
Más detallesDefinición de Alimentación : Es el proceso de tomar alimentos, y forma parte de la nutrición. Dos tipos de seres vivos según el tipo de nutrición:
PUNTO 1º - LA FUNCIÓN DE NUTRICIÓN Definición Nutrición: Conjunto de procesos mediante los cuales los seres vivos toman materia y energía del exterior y la transforman en materia propia y en energía. De
Más detallesNUTRICIÓN: N: INTERCAMBIO DE GASES
NUTRICIÓN: N: INTERCAMBIO DE GASES Carmen Cid Manzano I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. INTERCAMBIO GASEOSO CELULAR POR DIFUSIÓN A difusión éo sistema de intercambio de gases
Más detallesCURSO BIOLOGÍA ANIMAL
CURSO BIOLOGÍA ANIMAL LICENCIATURA EN GESTIÓN AMBIENTAL 2016 P7. Insectos acuáticos Juan Pablo Pacheco Docente Asistente Grado 2 DT Departamento de Ecología Teórica y Aplicada Centro Universitario de la
Más detallesINSTITUCION EDUCATIVA LA PRESENTACION
INSTITUCION EDUCATIVA LA PRESENTACION NOMBRE ALUMNA: AREA : CIENCIAS NATURALES Y EDUCACION AMBIENTAL ASIGNATURA: CIENCIAS NATURALES DOCENTE: MARA CELINA MAZO TAPIAS TIPO DE GUIA: CONCEPTUAL Y DE EJECUCION
Más detallesARTRÓPODOS. Presentación montada con fines educativos por José Antonio Pascual
- Animales protóstomos celomados - Simetría bilateral - Cuerpo segmentado o metamerizado, dividido en tagmas: - cabeza-tronco - cabeza-tórax-abdomen - cefalotórax-abdomen - Exoesqueleto cuticular y apéndices
Más detallesEn todo este proceso hay fases de oxidación y reducción, en el que el agua se reduce.
TEMA VIII RESPIRACIÓN I La respiración es la captación de O2 y liberación de CO2, tanto a nivel celular como a nivel del organismo. El O2 es captado del medio (en agua o aire). El O2 puede entrar directamente
Más detallesFUNCIONES VITALES DE LOS SERES VIVOS
INSTITUCION EDUCATIVA LA PRESENTACION NOMBRE ALUMNA: AREA : CIENCIAS NATURALES Y EDUCACION AMBIENTAL ASIGNATURA: CIENCIAS NATURALES DOCENTE: MARA CELINA MAZO TAPIAS TIPO DE GUIA: CONCEPTUAL Y DE EJECUCION
Más detallesPráctica 8. Ecología de aguas continentales. La diversidad de los organismos acuáticos: los macroinvertebrados como ejemplo de consumidores.
Ecología de aguas continentales PRÁCTICAS DE LIMNOLOGÍA Mª Rosario Vidal-Albarca Gutiérrez Mª Luisa Suárez Alonso Rosa Gómez Cerezo Mª del Mar Sánchez Montoya Luis Ramírez-Díaz COLABORADORAS Carmen Molina
Más detallesTEMA 7: LA NUTRICIÓN DE LOS ANIMALES (III). EL APARATO RESPIRATORIO Y EXCRETOR. 1. El proceso de respiración en los animales
TEMA 7: LA NUTRICIÓN DE LOS ANIMALES (III). EL APARATO RESPIRATORIO Y EXCRETOR 1. El proceso de respiración en los animales - Se lleva a cabo por el aparato respiratorio - Dos procesos: o Respiración celular:
Más detallesTRABAJO PRÁCTICO EVALUATIVO DE CIENCIAS NATURALES. 1º AÑO REINO ANIMAL
Escuela Secundaria Euforión TRABAJO PRÁCTICO EVALUATIVO DE CIENCIAS NATURALES. 1º AÑO REINO ANIMAL ALUMNO: FECHA DE ENTREGA: CALIFICACIÓN: IMPORTANTE! LA RESOLUCIÓN DEL TRABAJO ES INDIVIDUAL. TENER EN
Más detallesOrganos respiratorios
Organos respiratorios v Pulmones y Branquias, v Medio circundante, Agua vs aire v Hábitos 1 Respiradores Acuáticos Características del ambiente acuático: -Solubilidad del oxigeno, -Viscosidad del medio
Más detallesSISTEMA RESPIRATORIO JAVIER LEONARDO MORANTES TOLOZA ERIKA ALEXANDRA GUERRERO CARDENAS VIRGILIO ESTEBAN LEAL HURTADO. DIEGO CARRERO Bsc.
SISTEMA RESPIRATORIO JAVIER LEONARDO MORANTES TOLOZA ERIKA ALEXANDRA GUERRERO CARDENAS VIRGILIO ESTEBAN LEAL HURTADO DIEGO CARRERO Bsc. GENERALIDADES En los insectos la respiración se lleva a cabo por
Más detalleshttp://www.latierraysuentorno.cl/ima038.jpg Lección 8. Los Invertebrados
http://www.latierraysuentorno.cl/ima038.jpg Lección 8. Los Invertebrados Generalidades del zooplancton Lección 8. Los Invertebrados En aguas dulces el plancton animal es mucho más pobre y simplificado
Más detallesEn el agua viven miles de organismos poco visibles que, debido a su asociación a IMPORTANCIA Y UTILIDAD DE LOS BIOINDICADORES ACUÁTICOS
Ana Isabel Tenjo Morales Licenciada en Matemáticas, MSc. Universidad de La Salle atenjo@unisalle.edu.co Estrella Cárdenas Castro Bióloga, MSc. Universidad de La Salle ecardenas@unisalle.edu.co IMPORTANCIA
Más detallesLA RESPIRACIÓN. Por Iris-Elena Blasco Smaranda, Sara González Castro, Miriam Martínez Suarez y Ana ortega Columbrans
LA RESPIRACIÓN Por Iris-Elena Blasco Smaranda, Sara González Castro, Miriam Martínez Suarez y Ana ortega Columbrans La respiración en animales Respiración celular: proceso idéntico en animales y vegetales,
Más detalles2- Contesta verdadero (V) o falso (F) a las siguientes afirmaciones: a) Los animales son organismos procariotas y pluricelulares.
ACTIVIDADES TEMA 11: INVERTEBRADOS 1- Qué son los animales? 2- Contesta verdadero (V) o falso (F) a las siguientes afirmaciones: a) Los animales son organismos procariotas y pluricelulares. b) Los animales
Más detallesUNIDAD 8: LA RESPIRACIÓN DE LOS SERES VIVOS
UNIDAD 8: LA RESPIRACIÓN DE LOS SERES VIVOS Lee con atención. 1. LA RESPIRACIÓN DE LOS ANIMALES Los animales necesitan toma el gas oxígeno (O 2 ) presente en el medio que les rodea y expulsar el gas dióxido
Más detallesREGISTRO FOTOGRÁFICO. Fotografía: No. 1. Proyecto:
No. 1 28-feb-18 Orden: Díptera. Familia: Simuliidae (larva) Conocidos también como moscas negras, son de pequeños tamaño (2 a 5mm) de color oscuro. Algunas especies actúan como vectores de enfermedades.
Más detallesREINO ANIMAL EUCARIONTES PLURICELULARES CÉLULAS SIN PARED CELULAR NUTRICIÓN HETERÓTROFA PRESENCIA DE ESTRUCTURAS SENSORIALES
REINO ANIMAL EUCARIONTES PLURICELULARES CÉLULAS SIN PARED CELULAR NUTRICIÓN HETERÓTROFA PRESENCIA DE ESTRUCTURAS SENSORIALES REINO ANIMAL Se pueden clasificar atendiendo a diversos criterios: Presencia
Más detallesLA NUTRICION EN ANIMALES. EL APARATO DIGESTIVO.
LA NUTRICION EN ANIMALES. EL APARATO DIGESTIVO. 1. Aparatos implicados en la nutrición. 2. Proceso digestivo. 3. Tipos de digestión. 4. Aparatos digestivos en invertebrados. 5. Aparatos digestivos en vertebrados.
Más detallesEl sistema respiratorio
El sistema respiratorio Así como es indispensable incorporar materia del medio, también es importante liberar la energía química que se encuentra almacenada en las distintas moléculas orgánicas incorporadas.
Más detallesTEMA 5 LOS ANIMALES INVERTEBRADOS
TEMA 5 LOS ANIMALES INVERTEBRADOS El Reino Animales Todos los seres vivos pertenecientes a este reino tienen organización celular eucariota, son pluricelulares y tienen nutrición heterótrofa. Poseen sensibilidad
Más detallesTEMA 7: NUTRICIÓN EN ANIMALES I: RESPIRACIÓN Y DIGESTIÓN
TEMA 7: NUTRICIÓN EN ANIMALES I: RESPIRACIÓN Y DIGESTIÓN 1.- CÓMO SE INCORPORAN LOS ALIMENTOS? Los animales somos seres heterótrofos, lo que significa que además de sustancias inorgánicas, nuestra nutrición
Más detallesLOS SERES VIVOS. Los seres vivos son los que tienen vida, como las personas, los animales y las plantas.
LOS SERES VIVOS Los seres vivos: Los seres vivos son los que tienen vida, como las personas, los animales y las plantas. Los seres inertes son los que no tienen vida, como las rocas, el suelo o el aire.
Más detallesBiología 2 Segundo de Media. Proyecto 1 Agosto/Sept Prof.: Lic. Manuel B. Noboa G.
Biología 2 Segundo de Media. Proyecto 1 Agosto/Sept. 2016. Prof.: Lic. Manuel B. Noboa G. Unidad Nº 1: Las funciones vitales: Nutrición Animal y Vegetal. Cómo puedes describir las funciones vitales de
Más detallesPREGUNTAS TIPO PARA EL EXAMEN DE LA SEGUNDA PARTE DE RECUPERACIÓN DE PENDIENTES
PREGUNTAS TIPO PARA EL EXAMEN DE LA SEGUNDA PARTE DE RECUPERACIÓN DE PENDIENTES Asignatura: CIENCIAS DE LA NATURALEZA Curso: 1º ESO Temas: 7, 8, 9, 10 y 11 Examen: día 12 de abril TEMA 7: LOS SERES VIVOS
Más detallesAsignatura: Biología 2. Curso: 2 do. de Media. Proyecto Nº 1. Mes: Agosto-Sept. Año: Prof.: Lic. Manuel B. Noboa G.
Asignatura: Biología 2. Curso: 2 do. de Media. Proyecto Nº 1. Mes: Agosto-Sept. Año: 2014-2015. Prof.: Lic. Manuel B. Noboa G. Describe las funciones vitales de los seres vivos y sus características, integrando
Más detallesExcreción R. Animal. Productos de desecho en animales. Productos no nitrogenados
EXCRECIÓN R. ANIMAL Excreción R. Animal Productos de desecho en animales Productos no nitrogenados CO2 Excretado por s. respiratorio H2O Excretado por s. respiratorio (vapor de agua) / s. excretor (en
Más detallesAparato circulatorio animal
Aparato circulatorio animal INTRODUCCIÓN El aparato circulatorio permite transportar los nutrientes que se absorben del tubo digestivo hacia todas las células del cuerpo de los animales. Existen aparatos
Más detallesBacterias. Algas Verde-azulada
Bacterias Reino Moneras Microscópicos Formados por una sola célula Reproducción muy sencilla Resistentes al frío, al calor, humedad, etc. Extendidos por toda la tierra. Algas Verde-azulada Reino Protistas
Más detallesMegaloptera. CLEIDE COSTA, SERGIO IDE y CARLOS ESTEVÃO SIMONKA
11 Megaloptera CLEIDE COSTA, SERGIO IDE y CARLOS ESTEVÃO SIMONKA Los Megaloptera son uno de los órdenes de Holometabola que contiene algunas de las mayores y más espectaculares especies conocidas de insectos
Más detallesPRÓLOGO 7 INTRODUCCIÓN AL ESTUDIO DE LOS ANIMALES
7313 - Manual Zoologia:Maqueta Manuales UEx.qxd 06/07/2009 18:49 Página 11 GENERAL BLOQUE I - PRÓLOGO 7 INTRODUCCIÓN AL ESTUO DE LOS ANIMALES 1.- INTRODUCCIÓN A LA ZOOLOGÍA: CONPTOS GENERALES 25 1. Zoología:
Más detallesADAPTACIÓN CURRICULAR LOS ANIMALES INVERTEBRADOS
ADAPTACIÓN CURRICULAR LOS ANIMALES INVERTEBRADOS 1. El reino animal 2. Poríferos 3. Cnidarios. Gusanos 5. Moluscos 6. Artrópodos 7. Equinodermos Evaluación Los animales invertebrados. Adaptación curricular
Más detallesANIMALES CON ESQUELETO
ANIMALES CON ESQUELETO LOS ANIMALES pueden ser ANIMALES VERTEBRADOS ANIMALES INVERTEBRADOS no son los que se clasifican en UN ESQUELETO INTERNO CON COLUMNA VERTEBRAL COLUMNA VERTEBRAL MAMÍFEROS PECES ANFIBIOS
Más detallesI.E.S. JORGE JUAN (SAN FERNANDO) DPTO. BIOLOGÍA Y GEOLOGÍA CURSO 2014/15 PRIMERO DE ES.O. CRITERIOS DE EVALUACIÓN
I.E.S. JORGE JUAN (SAN FERNANDO) DPTO. BIOLOGÍA Y GEOLOGÍA CURSO 2014/15 PRIMERO DE ES.O. CRITERIOS DE EVALUACIÓN 1.1. CRITERIOS DE EVALUACIÓN GENERALES 1. Interpretar algunos fenómenos naturales mediante
Más detallesLos Invertebrados LOS INVERTEBRADOS
LOS INVERTEBRADOS 1 Los animales invertebrados, al igual que todas los seres vivos, realizan las tres funciones vitales: nutrición, relación y reproducción. Función de nutrición. Los órganos y aparatos
Más detallesCLAVE PARA LA IDENTIFICACIÓN DE ESTADOS INMADUROS Y ADULTOS DE INSECTOS ACUÁTICOS
CLAVE PARA LA IDENTIFICACIÓN DE ESTADOS INMADUROS Y ADULTOS DE INSECTOS ACUÁTICOS 1. Alas o esbozos alares presentes. Alas anteriores duras y en forma de valva, incluyen a las alas posteriores. Patas presentes
Más detallesCIRCULACIÒN EN ANIMALES INVERTEBRADOS
CIRCULACIÒN EN ANIMALES INVERTEBRADOS LOS INVERTEBRADOS SE CLASIFICAN EN : PORIFEROS: Calcáreas Vítreas Corneas Esponja de mar CNIADOS: Hidrozoarios Escifozoarios Antozoarios corales PLATELMITOS O GUSANOS
Más detallesBiodiversidad como resultado de la evolución: relación cambio, ambiente y adaptación
Biodiversidad como resultado de la evolución: relación cambio, ambiente y adaptación ANÁLISIS DE ALGUNAS ADAPTACIONES EN LA RESPIRACIÓN Aprendizaje esperado: identifica algunas adaptaciones de los seres
Más detallesPonle un título al texto, resúmelo en 4 o 5 líneas y responde a las cuestiones 1, 2,3, 5 y Busca la respuesta
Lectura inicial El olmo es un árbol que forma parte de la cultura y el paisaje de numerosos pueblos de Europa, pero actualmente han desaparecido más de mil millones de ejemplares, sin que se haya podido
Más detallesAparato respiratorio
Aparato respiratorio Aparatos respiratorios RESPIRACIÓN CUTÁNEA RESPIRACIÓN BRANQUIAL Anélidos Anfibios Peces cartilaginosos Peces óseos RESPIRACIÓN PULMONAR RESPIRACIÓN TRAQUEAL Anfibios Artrópodos insectos
Más detallesSISTEMAS DIGESTIVOS comparados
SISTEMAS DIGESTIVOS comparados PORÍFERO CNIDARIO PROTOZOO PLATELMINTO ANÉLIDO VERTEBRADO: ANFIBIO MOLUSCOS EQUINODERMOS ARTRÓPODO S NEMATODOS PORÍFEROS Digestión intracelular. Se alimentan de plancton
Más detallesBiología y Geología 1º Bachillerato
TEMA 13: LA NUTRICIÓN EN LOS ANIMALES INTRODUCCIÓN A partir del texto de la página 288, definir nutrición y nutriente. Biología y Geología 1º Bachillerato Recordar también los conceptos de alimentación
Más detallesDESARROLLO POSTEMBRIONARIO
DESARROLLO POSTEMBRIONARIO HEXAPODOS Desde su emergencia, hasta alcanzar el estado de imago, los hexápodos sufren un proceso de crecimiento mediante ciclos separados, unos de otros, por mudas. Durante
Más detallesConocimiento del Medio Natural, Social y Natural UNIDAD 3. Los animales FICHA 3.1
UNIDAD 3. Los animales FICHA 3.1 1. Indica si los siguientes animales son vertebrados o invertebrados: (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) 2. Indica si los siguientes animales son ovíparos o vivíparos:
Más detallesHISTOLOGIA ANIMAL Sistema Respiratorio I 01-11
HISTOLOGIA ANIMAL 2018 Sistema Respiratorio I 01-11 SISTEMA RESPIRATORIO Órganos de intercambio gaseoso COMPONENTES Conductos de transporte Órganos de intercambio gaseoso en INVERTEBRADOS 1) TEGUMENTO
Más detallesGuía Principales órdenes de Macroinvertebrados
Guía Principales órdenes de Macroinvertebrados Adaptación Mg.Sc. Esp. Carlos Gerardo Rengifo S. EPHEMEROPTERA: El conocimiento de los ephemerópteros en el Neotrópico aún es escaso e incompleto. A pesar
Más detallesLA BIOLOGIA MARINA EN CHILE. Director Biología Marina Universidad Andrés Bello
LA BIOLOGIA MARINA EN CHILE Dr. Roberto Meléndez C. Director Biología Marina Universidad Andrés Bello Qué es el Biología Marina? La Biología Marina es el estudio científico de los organismos que viven
Más detallesLA RESPIRACIÓN EN ANIMALES
LA RESPIRACIÓN EN ANIMALES Adaptado de Julio Sánchez, Curtis-Barnes Mª Luisa Fanjul, Marcia Hiriart IMÁGENES LIBRES DE INTERNET CONCEPTOS PREVIOS RESPIRACIÓN CELULAR Reacción química del oxígeno en el
Más detallesUNIDAD 9. LA NUTRICIÓN EN LOS ANIMALES. LA DIGESTIÓN Y LA RESPIRACIÓN
UNIDAD 9. LA NUTRICIÓN EN LOS ANIMALES. LA DIGESTIÓN Y LA RESPIRACIÓN CONTENIDOS (ESTÁNDARES DE APRENDIZAJE): - Argumenta las diferencias más significativas entre los conceptos de nutrición y alimentación.
Más detallesNOMBRE CÓDIGO CURSO FECHA FIRMA PADRE DE FAMILIA C.C. PECES AVES HOMBRE LOMBRIZ
COLEGIO NICOLAS ESGUERRA ÁREA DE CIENCIAS NATURALES - TALLER DE AVANCES ACADÉMICOS COMO ACTIVIDAD COMPLEMENTARIA Y PROFUNDIZACIÓN (601-602-603-606) DOCENTE: ESTEFANÍA FORERO JIMÉNEZ NOMBRE CÓDIGO CURSO
Más detallesPoseen SIMETRÍA BILATERAL y cierto grado de CEFALIZACIÓN.
FILO PLATELMINTOS Los Platelmintos son un grupo de animales constituido por unas 25.000 especies, que reciben el nombre común de gusanos planos, debido a que su cuerpo está aplanado dorsoventralmente Caracteres
Más detallesAnélidos. Proviene del latín Annellum, que significa «anillo» y del griego ides que significa «Miembro de un grupo».
Anélidos Proviene del latín Annellum, que significa «anillo» y del griego ides que significa «Miembro de un grupo». Su cuerpo está compuesto por numerosos metámeros o anillos similares entre sí. Se han
Más detallesANIMALES INVERTEBRADOS. Tema 3. - No tienen columna vertebral. - Algunos tienen protección - Concha. - Grupos - Gusanos (lombriz de tierra )
ANIMALES INVERTEBRADOS Tema 3 - No tienen columna vertebral - Caparazón - Algunos tienen protección - Concha - Piel dura los invertebrados - Todos son ovíparos Nacen de huevos - Moluscos (almeja, pulpo
Más detallesI PASCO CUP PERÚ 2015 PRODUCCIÓN Y MEDIO AMBIENTE
I PASCO CUP PERÚ 2015 PRODUCCIÓN Y MEDIO AMBIENTE INSTITUCION EDUCATIVA MARISCAL ORBEGOSO EQUIPO PROGRAMA ESCOLAR DE MONITOREO AMBIENTAL DE LA SUBCUENCA DEL COTAHUASI INTEGRANTES AMPARO YAMILE CERVANTES
Más detallesDIANA LUCIA VERGARA OLAYA Ing. Sanitaria. ALLAN SMITH PARDO Ph.D
ENTOMOFAUNA LOTICA BIOINDICADORA DE LA CALIDAD DEL AGUA Presentado por: DIANA LUCIA VERGARA OLAYA Ing. Sanitaria Director: ALLAN SMITH PARDO Ph.D Agabus sp UNIVERSIDAD NACIONAL DE COLOMBIA FACULTAD DE
Más detallesLos macroinvertebrados acuáticos como indicadores del estado ecológico de los ríos
Por Rubén Ladrera Fernández Los macroinvertebrados acuáticos como indicadores del estado ecológico de los ríos Los ríos representan la principal fuente de agua para consumo humano, agricultura y otras
Más detallesReino Animal (Animalia, Metazoa)
Reino Animal (Animalia, Metazoa) El reino animal (Animalia o Metazoa) consiste en organismos heterótrofos, es decir, aquellos que no producen su propio alimento, y por lo tanto una característica muy llamativa
Más detallesCONTENIDO TEÓRICO DEL PROGRAMA
Licenciatura en Biología 1-6 Código: B054/01/9778 Curso: 2003-2004 Carga docente: 10 créditos Curso: 1º, troncal Departamento: Ciencias Ambientales y Recursos Naturales Profesorado (teoría): Grupo A: Dra.
Más detallesINSTITUCION EDUCATIVA LA PRESENTACION
INSTITUCION EDUCATIVA LA PRESENTACION NOMBRE ALUMNA: AREA : CIENCIAS NATURALES Y EDUCACION AMBIENTAL ASIGNATURA: CIENCIAS NATURALES DOCENTE: MARA CELINA MAZO TAPIAS TIPO DE GUIA: CONCEPTUAL Y DE EJECUCION
Más detallesLA RESPIRACIÓN EN LOS SERES VIVOS
LA RESPIRACIÓN EN LOS SERES VIVOS La mayor parte de los seres vivos necesitan el oxígeno para realizar sus funciones vitales, por lo que es necesario que este gas sea captado de la atmósfera y llevado
Más detallesExcreción R. Animal. Productos de desecho en animales. Productos no nitrogenados
EXCRECIÓN R. ANIMAL Excreción R. Animal Productos de desecho en animales Productos no nitrogenados CO2 Excretado por s. respiratorio H2O Excretado por s. respiratorio (vapor de agua) / s. excretor (en
Más detallesLa Jotaseguirá lo especificado en la Resolución de 13 de Julio de 2017, de la Dirección General de Innovación, Equidad y Participación, por la que se
El desarrollo de la materia de Biology and Geology de 1º ESO en el CIP La Jotaseguirá lo especificado en la Resolución de 13 de Julio de 2017, de la Dirección General de Innovación, Equidad y Participación,
Más detalles2. Indica si las siguientes frases son verdaderas o falsas. Después, corrige estas últimas.
EL REINO ANIMALES: LOS INVERTEBRADOS ACTIVIDADES DE REFUERZO R-09-01 09 VOCABULARIO CIENTÍFICO 1. Escribe las palabras que faltan para completar el siguiente párrafo. El reino Animales se divide en dos
Más detallesANIMALES INVERTEBRADOS Y VERTEBRADOS
UNIDAD 13 14 ANIMALES INVERTEBRADOS Y VERTEBRADOS ACTIVIDADES 1. Qué tipo de organismos son los equinodermos según su alimentación? a) Son organismos autótrofos que se alimentan a partir de algas unicelulares.
Más detallesContinuidad y evolución de la vida animal
CONTENIDO ABREVIADO Losautores xi Prefacio xiii 20 Los crustáceos 420 21 Los hexápodos 441 1 La vida: los principios biológicos y la ciencia zoológica 2 El origen y la Química de la vida 2 I 3 Las células
Más detallesREINO ANIMAL INTRODUCCIÓN
REINO ANIMAL INTRODUCCIÓN CLASIFICACIÓN SERES VIVOS CLASIFICACIÓN SERES VIVOS - REINOS 1. Archaea (Arqueas) 2. Bacteria 3. Protista (Protozoos) 4. Fungi (Hongos) MONERAS 5. Plantae (Plantas, Metafitos)
Más detallesBiología y Geología 1º Bachillerato
TEMA 14: TRANSPORTE Y EXCRECIÓN EN ANIMALES 1. El transporte de sustancias en los animales 1.0. Introducción. 1.1. Animales sencillos 1.2. Animales más complejos: aparatos circulatorios 1.2.1. Componentes
Más detallesPrincipales grupos de seres vivos. Biología y Geología
Principales grupos de seres vivos Biología y Geología La clasificación biológica Taxonomía Nomenclatura biológica La clasificación de los seres vivos Reino protoctistas Reino hongos Reino plantas Reino
Más detalles7.1 Los animales invertebrados. 7.2 Los poríferos y cnidarios. Los poríferos. Cnidarios
Tema 7 Los animales invertebrados 7.1 Los animales invertebrados Son el grupo de animales más numeroso y presentan gran variedad en sus características: Tamaño variado. Generalmente se desplazan pero también
Más detallesPlatelmintos Nematoda. Protozoos Poríferos
Los Moluscos Echinodermata Chordata Arthropoda Uniramia Chelicerata Crustacea Annelida Moluscos Platelmintos Nematoda Cnidarios Protozoos Poríferos Número de especies Artropodos Moluscos Cordados Platelmintos
Más detallesNutrición II La respiración
Nutrición II La respiración Respiramos para obtener energía Una vez hemos obtenido los nutrientes necesarios, para generar energía con ellos necesitamos degradarlos. La degradación se produce en el catabolismo
Más detallesColegio San Patricio A Incorporado a la Enseñanza Oficial Fundación Educativa San Patricio
CARACTERÍSTICAS DE LOS PORIFEROS 1.- Porífero significa CUERPO CUBIERTO DE POROS 2.- Su esqueleto est á formado por ESPÍCULAS 3.- Las esponjas viven en AGUA DULCE Y SALADA 4.- Se alimentan por FILTRACIÓN
Más detallesTEMA 10.-LOS ANIMALES
TEMA 10.-LOS ANIMALES Los animales se clasifican en dos grupos: vertebrados e invertebrados. Los animales vertebrados son los que tienen esqueleto (huesos). Todos los demás animales están dentro del grupo
Más detallesPROGRAMA TEÓRICO. TEMA 6. Organización de los Hidrocoralarios, Sifonóforos y Traquilinos. Sistemática.
LICENCIATURA EN CIENCIAS BIOLÓGICAS SEGUNDO CICLO ASIGNATURA DE INVERTEBRADOS NO ARTRÓPODOS (Código: 24945) (7,5 Créditos: 4,5 + 2,5 + 0,5) Prof. Alejandro PALOMO GONZÁLEZ PROGRAMA TEÓRICO INTRODUCCIÓN.
Más detallesEs el conjunto de procesos mediante los cuáles los seres vivos obtienen materia y energía de los alimentos.
Tema 2 : La nutrición 1. La Función de Nutrición Es el conjunto de procesos mediante los cuáles los seres vivos obtienen materia y energía de los alimentos. En los animales intervienen cuatro aparatos:
Más detallesLos nutrientes son aquellos elementos del entorno que necesitan los seres vivos para realizar sus funciones vitales.
La función de nutrición de un ser vivo consiste en la incorporación y la transformación de materia y energía para poder llevar a cabo las actividades del organismo 1.- FASES DE LA NUTRICIÓN Obtención de
Más detalles