XESTIÓN DOS RISCOS PSICOSOCIAIS.

Transcripción

1 XESTIÓN DOS RISCOS PSICOSOCIAIS. A Lei de Prevención de Riscos Laborais insta os empregadores a garantir a saúde dos seus traballadores no desempeño do traballo, baixo esta premisa os empresarios teñen a obriga xurídica de realizar a avaliación xeral de riscos laborais e, como parte dela, a valoración e xestión dos riscos psicosociais do lugar de traballo. É importante salientar que, máis alá do cumprimento destas obrigas legais, o cumprimento da normativa nesta materia axuda a mellorar a xestión xeral da empresa, pois favorece a resolución de problemas que xeran multitude de perdas económicas, como vimos anteriormente. Os riscos psicosociais poden avaliarse e xestionarse nas empresas sen a necesidade de realizar grandes investimentos económicos. A maior parte dos riscos psicosociais pódense solucionar a partir de solucións organizativas, con pouco ou ningún custo económico, na que os beneficios da xestión do estrés laboral superan amplamente os custos de implantación das medidas realizadas. ETAPAS DA INTERVENCIÓN SOBRE A ORGANIZACIÓN De forma xeral, os pasos axeitados para a xestión dos posibles riscos psicosociais son: 1. Compromiso da dirección. É importante que se faga explícita, por parte da dirección, a intención de tomar todas as medidas organizativas necesarias para evitar, ou diminuír dentro do posible, os riscos psicosociais. Unha boa capacidade de liderado pode reducir o estrés relacionado co traballo. O compromiso da dirección ante este os riscos psicosociais debe ofrecer un modelo de conduta que inspire aos traballadores e motívaos para que desenvolvan ao máximo o seu potencial, fomentando o espírito de equipo e a comprensión e respecto por parte de toda a comunidade educativa. 2. Identificación, análises e valoración do riscos psicosociais. Proceso encamiñado a detectar a presenza de posibles riscos psicosociais e a súa posible incidencia ou efecto sobre a saúde e confort dos traballadores/ás. Para este procedemento pódense utilizar diversos instrumentos, nós propoñemos un instrumento online de elaboración propia que se pode utilizar de forma sinxela Deseño e proposta de solucións. Unha vez detectados os posibles riscos psicosociais e avaliado o seu risco, hai que planificar as actuacións a realizar, priorizando a proposta de solucións en función da gravidade do risco detectado. O instrumento online que desenvolvemos realiza propostas xerais preventivas ante os riscos realizados.

2 4. Intervención. Implantación efectiva das propostas deseñadas, especificando as medidas concretas que se adoptarán, os recursos necesarios, o prazo de realización e as persoas que intervirán. No caso concreto dos riscos psicosociais a propia ferramenta online xera un cadro de recomendacións ante o risco detectado. 5. Seguimento, control e avaliación das medidas adoptadas. Comprobando que se levan a cabo segundo o planificado e constatando a efectividade das devanditas propostas.

3 FERRAMIENTAS DE XESTIÓN DO PROXECTO Para promover o uso de ferramentas e metodoloxías simples e accesibles que axuden á avaliación e xestión dos riscos psicosociais no lugar de traballo, o proxecto proporciona 3 ferramentas online: Cuestionario de Valoración de Factores Psicosociais. Test de Saúde Total. Cuestionario de Avaliación do Burnout (Síndrome do Queimado). Estes instrumentos permiten o empresario e/ou membros do equipo directivo: 1. Facer un diagnóstico do ámbito psicosocial laboral: a través da análise do estado de saúde xeral dos traballadores (Test de Saúde Total) e comprobando se existen casos de síndrome do queimado (Cuestionario de Avaliación do Burnout). 2. Detectar que aspectos organizativos poden ser mellorados: ao utilizar o cuestionario de valoración de riscos psicosociais permite identificar que condicións laborais xeran riscos psicosociais. Con esta información pódense deseñar medidas organizativas e/ou preventivas para melloralas. CUESTIONARIO DE VALORACIÓN DOS FACTORES PSICOSOCIAIS Permite avaliar e obter información sobre distintos factores laborais que poden xerar estrés laboral: A forma en que se articulan a comunicación entre dirección e traballadores. Se os traballadores comprenden sen ningún tipo de dúbida que tarefas e funcións deben realizar, cales son os obxectivos do seu traballo ou cal é o alcance das súas responsabilidades. A existencia, ou non, de violencia e conflitos interpersoais no contexto laboral (relación coas familia, o alumnado, etc...). Se existen protocolos de actuación para estes casos. Se os traballadores teñen certo grao de autonomía á hora de realizar o seu traballo. Se os traballadores perciben que teñen consideración social e recoñecemento polo traballo realizado. O grao de seguridade no posto de traballo. E así ata 20 factores psicosociais distintos que inflúen na xeración de estrés e poden afectar á saúde dos traballadores.

4 Esta ferramenta permite obter información sobre 100 condicións laborais distintas - agrupadas entorno a 20 factores de risco psicosocial- para os que a ferramenta online realiza unha avaliación, determinando se o seu risco é baixo, medio ou alto. Esta ferramenta: Pode avaliar os factores psicosociais do posto de traballo. Detecta posibles deficiencias. Realiza propostas correctoras. TEST DE SAÚDE TOTAL A Organización Mundial da Saúde entende por saúde un estado de benestar ou equilibrio físico, psíquico e social (non só a ausencia de enfermidade). A interacción do traballador co medio laboral pode influír notablemente na saúde deste. Este cuestionario está deseñado e dirixido a detectar a posible falta de saúde dos traballadores, que se manifestaría a través da presenza de diversos síntomas psicosomáticos indicadores de niveis altos de estrés, como poderían ser: Tics musculares. Ardor de estómago. Insomnio. Palpitacións. Etc. Este test está baseado na auto percepción do individuo sobre certos pensamentos e comportamentos ou reaccións fisiolóxicas que, valorados e comparados dentro duns parámetros estándar de resposta, poden indicar se o traballador está a sufrir estrés. A análise conxunta dos datos de todos os traballadores dun centro pódenos servir como termómetro do ambiente psicosocial xeral. A existencia de moitos traballadores con niveis altos de estrés podería indicar a presenza no centro de estresores importantes de carácter xeral. CUESTIONARIO DE AVALIACIÓN DO BURNOUT OU SÍNDROME DO QUEIMADO (SQT). Maslach define o burnout como "unha síndrome de esgotamento emocional, despersonalización e baixa realización persoal", que pode acontecer entre individuos que traballan con persoas.

5 O burnout é unha das patoloxías de carácter psicosocial que produce maiores efectos negativos tanto sobre as persoas (a nivel psicosomático, de conduta e social) coma sobre a organización. Os traballadores con síndrome do queimado, adoitan presentar fatiga crónica e alteracións funcionais en case todos os sistemas do organismo, ansiedade, sentimentos de culpabilidade, impaciencia e irritabilidade e baixa tolerancia á frustración, unha diminución da capacidade de compromiso, peor rendemento, menor eficacia e maiores niveis de absentismo laboral. Este instrumento online permite diagnosticar se existen casos de burnout na organización e a súa proporción relativa respecto ao total de traballadores, o que permite diagnosticar o ambiente psicosocial global.