Guía docente de la asignatura Modelos Integrados de Gestión: Medio Ambiente

Documentos relacionados
Economía Española GUÍA DOCENTE Curso

GUÍA DOCENTE MATEMÁTICAS FINANCIERAS

Contabilidad Básica. Titulación Tipo Curso Semestre Empresa y Tecnología OB 1 2. Uso de idiomas

Código: Créditos ECTS: 6. Titulación Tipo Curso Semestre Administración y Dirección de Empresas OT Economía OB 3 1

Introducción a la Contabilidad

ESCUELA UNIVERSITARIA DE RELACIONES LABORALES DE ELDA GUÍA DOCENTE. Créditos Tipo Curso Periodo DEPARTAMENTOS Y ÁREAS. de conocimiento responsable

DERECHO DEL TRABAJO II

GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA

CONTABILIDAD SUPERIOR

FACULTAD DE CIENCIAS JURÍDICAS Y ECONOMICAS

Entorno Económico Internacional GUÍA DOCENTE Curso

GUÍA DOCENTE Curso Académico

[ ] Enseñanza y Aprendizaje de la Lengua Castellana y la Lectoescritura PLAN DOCENTE Curso

Operaciones Financieras. GUÍA DOCENTE Curso

Géneros Informativos

PSICOLOGÍA DEL TRABAJO Y DE LAS ORGANIZACIONES

GUÍA DOCENTE. Curso Administración y Dirección de Empresas Doble Grado:

GUÍA DOCENTE DE ESTADÍSTICA EMPRESARIAL I

Análisis de Viabilidad Inmobiliaria

Análisis de Viabilidad Inmobiliaria

FACULTAD DE COMUNICACIÓN

GUÍA DOCENTE INTRODUCCIÓN AL DERECHO PÚBLICO

FACULTAD DE CIENCIAS DE LA COMUNICACIÓN

GUÍA DOCENTE DE TRANSPORTES TURISTICOS

Grado en Turismo Universidad de Alcalá Curso Académico 2015 / 16 4º 1º Cuatrimestre

DOBLE GRADO EN DERECHO Y ADMINISTRACIÓN Y DIRECCIÓN DE EMPRESAS Primer curso

LAS TIC EN LA ENSEÑANZA DE LAS CIENCIAS SOCIALES

APLICACIONES INFORMÁTICAS PARA FINANZAS Y CONTABILIDAD

ASIGNATURA: GESTIÓN DE CALIDAD

Actualización Contable y Financiera

Código: Créditos ECTS: 6. Titulación Tipo Curso Semestre Administración y Dirección de Empresas FB Economía FB 2 1

Facultad de Derecho. Graduado/a en Relaciones Laborales GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA: Fundamentos de Derecho Constitucional

Instrumentación para el Control de Procesos en la Industria Alimentaria

FACULTAD DE CIENCIAS JURÍDICAS Y ECONOMICAS

Economía de la Empresa

Administración electrónica

240EI025 - Administración de Empresas y Organizaciones

GUÍA DOCENTE DE CRIMINOLOGIA TIPOS Y FORMAS DE DELINCUENCIA

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Ingenieria ambiental. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Segundo semestre

GUÍA DOCENTE INTRODUCCIÓN A LA CONTABILIDAD PÚBLICA

Directrices del Trabajo de Fin de Grado en el Grado en Relaciones Laborales y Recursos Humanos

Datos Descriptivos. Guía de Aprendizaje Información al estudiante. Sólo castellano Sólo inglés Ambos IDIOMA IMPARTICIÓN

GUÍA DOCENTE Modelización en Ingeniería Hidráulica y Ambiental

SEMINARIOS, TALLERES Y ENCUENTROS CON DIRECTIVOS

Guía Docente FACULTAD: CIENCIAS ECONÓMICAS Y

MÓDULO MATERIA ASIGNATURA CURSO SEMESTRE CRÉDITOS CARÁCTER PREVECIÓN Y PROTECCIÓN CONTRA INCENDIOS Y EXPLOSIONES

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Organizacion del trabajo y gestion de recursos humanos

GUÍA DOCENTE DERECHO DEL TRABAJO I

FACULTAD DE CIENCIAS DE LA COMUNICACIÓN GRADO EN PERIODISMO PLANIFICACIÓN DE LA DOCENCIA UNIVERSITARIA GUÍA DOCENTE PRINCIPIOS DE ECONOMÍA

GUÍA DOCENTE Comunicación Interna y Externa de las Organizaciones

PROGRAMA Máster propio en Administración de Empresas Oleícolas

Guía docente de la asignatura Higiene y Salud

ESCUELA SUPERIOR DE ARQUITECTURA Y TECNOLOGÍA PLANIFICACIÓN DE LA DOCENCIA UNIVERSITARIA GUÍA DOCENTE

GUÍA DOCENTE DE DIRECCIÓN DE OPERACIONES EN EMPRESAS DE SERVICIOS

Métodos Cuantitativos I

Las operaciones básicas o unitarias de los procesos químicos son las piezas que permiten llevar a cabo los distintos procesos en la industria.

PRÁCTICAS EN INSTITUCIONES EXTERNAS

Modelo de Guía Docente. Facultad Filosofía. Máster en Filosofía, Cultura y Sociedad

CONTABILIDAD FINANCIERA

OHSAS CURSO ONLINE 1 INFORMACIÓN GENERAL 2 PRESENTACIÓN 3 OBJETIVOS 4 DIRIGIDO A:

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Contabilidad financiera. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre

PLANIFICACIÓN, SELECCIÓN Y EVALUACIÓN DE RECURSOS HUMANOS

GUÍA DOCENTE DE METODOS DE DECISION APLICADOS AL MARKETING

Tutela Administrativa y Judicial de los Derechos Laborales

GUÍA DOCENTE 2016/2017. Introducción a la Informática Grado en Pedagogía 1º curso. Modalidad Presencial

GUÍA DOCENTE REALIZACION, VIDEOCREACION Y DISEÑO DIGITAL

Consolidación de Estados Financieros

GUÍA DOCENTE Organización y Gestión de Proyectos y Obras

GUÍA DOCENTE 2016/2017. Trabajo fin de Grado Grado en ENFERMERÍA 4º curso. Modalidad presencial

GUÍA DOCENTE DE POLÍTICA DE PRECIOS Y COSTES

FACULTAD DE CIENCIAS JURÍDICAS Y ECONÓMICAS

FACULTAD DE CIENCIAS DE LA COMUNICACIÓN

FACULTAD DE DERECHO Y ECONOMÍA

ASIGNATURA TEMAS DE ECONOMÍA DEL MEDIO AMBIENTE Y DE LOS RECURSOS NATURALES II: DESARROLLO ECONÓMICO Y MEDIO AMBIENTE

Estadística Aplicada: Técnicas Cuantitativas de Investigación Social

Modelado y Simulación de Sistemas

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Control estadistico de procesos. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Primer semestre

FICHA TÉCNICA DE LA ASIGNATURA. Datos de la asignatura. Datos del profesorado GUÍA DOCENTE CURSO Profesor. Coordinador Asignatura

Guía Docente

PLAN DOCENTE MODULO 3: DISCRIMINACIÓN Y DERECHOS PARA LAS MUJERES ASIGNATURA: DERECHOS Y GARANTÍAS JURÍDICAS PARA LAS MUJERES

UNIVERSIDAD PRIVADA DEL NORTE FACULTAD DE ESTUDIOS DE LA EMPRESA

Titulación(es) Titulación Centro Curso Periodo M.U. en Ingeniería Ambiental 09- V.1 ESCOLA TÈCNICA SUPERIOR D'ENGINYERIA

Grupos sociales y organizaciones en la era de la información

Alternativas de Inversión. Análisis

GUÍA DOCENTE. Matemáticas II

PROGRAMA DE LA ASIGNATURA "Intervención Psicológica en Niños y Adolescentes" Máster Universitario en Psicología General Sanitaria

GUÍA DOCENTE CONTRATACIÓN PÚBLICA

FACULTAD DE CC. JURÍDICAS Y ECONÓMICAS

Introducción a la Educación Social

ASDP - Habilidades Académicas para el Desarrollo de Proyectos en Inglés

Guía docente de la asignatura Proyecto II

FACULTAD DE CIENCIAS DE LA COMUNICACIÓN

ASIGNATURA: OPERACIONES BÁSICAS DE LA INGENIERÍA I

Reclutamiento y selección de personal

ANX-PR/CL/ GUÍA DE APRENDIZAJE. ASIGNATURA Business game. CURSO ACADÉMICO - SEMESTRE Segundo semestre

INFRAHID - Infraestructuras Hidráulicas

INGENIERÍA DE LOS ESPACIOS VERDES

REGLAMENTO DE PRÁCTICA PROFESIONAL

Nombre de la asignatura Psicología Evolutiva II Curso 3º Equipo docente responsable de la evaluación y las tutorías

FACULTAD DE CIENCIAS DE LA COMUNICACIÓN

Transcripción:

Guía docente de la asignatura Modelos Integrados de Gestión: Medio Ambiente I. IDENTIFICACIÓN Nombre de la asignatura: Modelos Integrados de Gestión: Medio Ambiente Código: 104011 Titulación: Grado de Prevención y Seguridad Integral Curso académico: 2017/2018 Tipo de asignatura: Formación Obligatoria Créditos ECTS: 6 Período de docencia: Primer Semestre Idioma en que se imparte: Catalán/Castellano Profesor responsable de la Guía Docente: César Torrero Fernández Correo electrónico: II. PRESENTACIÓN El medio ambiente y los recursos naturales son un bien común de toda la humanidad, tanto actual como futura. Por este motivo, tanto la sociedad en general como las empresas en particular nos tenemos que responsabilizar del impacto que causemos sobre el medio ambiente. Este principio se tiene que hacer extensivo a todas las organizaciones y especialmente a aquellas que, por su actividad, pueden tener una incidencia negativa sobre el medio. Actualmente disponemos de varias herramientas de gestión ambiental en las empresas, entre elles los sistemas de gestión ambiental (ISO 14.001, EMAS, etc.) y el etiquetaje ecológico de productos y servicios más respetuosos, como en sistemas de responsabilidad y desarrollo sostenible. Estas herramientas, voluntarias, pero de carácter publico, se basan en el principio de mejora continua de la gestión ambiental. El concepto de sistema integrado de gestión ambiental esta íntimamente ligado al de auditoria ambiental y de calidad. Este se podría definir como una estructura organizativa, planificadora de les

actividades, las responsabilidades, las practicas, los procedimientos, los procesos y los recursos para desarrollar, implantar, llevar a cabo y mantener al día la política ambiental de una empresa. Esta asignatura presentara las herramientas y instrumentos básicos para la gestión ambiental de las organizaciones, ya sean publiques o privadas. III. OBJETIVOS FORMATIVOS I COMPETENCIAS ESPECÍFICAS Objetivos Formativos Objetivo 1. Introducir aspectos generales sobre medio ambiente y desarrollo sostenible. Objetivo 2. Describir los conceptos generales sobre los sistemas de gestión ambiental de organización y para productos Objetivo 3. Conocer la normativa ISO 14001 y las eco auditorias europeas siguiendo el reglamento EMAS. Objetivo 4. Aplicar diferentes procedimientos necesarios para la implementación práctica de un sistema de gestión y auditoría ambiental a partir de casos concretos. Objetivo 5. Analizar la posible responsabilidad penal en el ámbito de la seguridad medioambiental i colectiva. Competencias Específicas CE2) Realizar análisis de intervenciones preventivas en materia de seguridad CE4) Identificar los recursos necesarios para dar respuesta a las necesidades de gestión de la prevención y la seguridad integral Resultados de Aprendizaje RA2.1) Realizar análisis de intervenciones preventivas en materia de medio ambiente RA4.1) Identificar los recursos necesarios para la gestión del medio ambiente RA4.2) Identificar la infraestructura, tecnología y recursos necesarios en las operaciones de prevención ambiental. IV. COMPETENCIAS TRANSVERSALES CT3. Utilizar la capacidad de análisis y de síntesis para la resolución de problemas. CT6. Dar respuesta a los problemas aplicando el conocimiento a la práctica CT8. Trabajar en redes interinstitucionales y interprofesionales CT9. Mantener una actitud proactiva respecto el desarrollo de la propia carrera profesional y el crecimiento profesional CT12. Comunicarse y transmitir ideas y resultados de forma eficiente en el entorno profesional y no experto, tanto de forma oral como escrita CT14. Comunicarse de forma eficaz en ingles, tanto de forma oral como escrita

V. TEMARIO Y CONTENIDOS Tema 1. Introducción al medio ambiente y gestión ambiental Tema 2. Gestión ambiental a nivel de organización Tema 3. Gestión ambiental de producto Tema 4. Derecho penal y medio ambiente VI. BIBLIOGRAFÍA Bibliografía básica AENOR EDICIONES (2006) Gestión Ambiental. Manual de normas UNE. Serie Medio Ambiente. Madrid Cascio J (1996) ISO 14000 guide : the new international environmental management standards. McGraw Hill. New York. Durán G (2007) Empresa y medio ambiente. Políticas de gestión ambiental. Ediciones Pirámide. Madrid. Hillary R (2002). ISO 14001: Experiencias y casos prácticos. AENOR: Madrid. Lamprecht, JL (1997) ISO 14000. Directrices para la Implantación de un Sistema de Gestión Medioambiental. AENOR. Madrid Ludevid M (2000) La gestión ambiental de la empresa. Editorial Ariel, SA. Barcelona. MUÑOZ CONDE, Francisco (2004): Derecho penal. Parte especial. 15 ed. Valencia: Tirant lo Blanch. Enllaços web AENOR www.aenor.es Empresa i Avaluació Ambiental. Departament de Territori i Sostenibilitat. Generalitat de Catalunya. http://www20.gencat.cat/portal/site/dmah/menuitem.685af0bd03466a424e9cac3bb0c0e1a0/?vgnextoid=497 753161cd47210VgnVCM1000008d0c1e0aRCRD&vgnextchannel=497753161cd47210VgnVCM1000008d0c1e0a RCRD&vgnextfmt=default Environmental Management Systems. US Environment Protection Agency http://www.epa.gov/ems/ EU Eco Management and Audit Scheme (EMAS) http://ec.europa.eu/environment/emas/index_en.htm Instituto Internacional de Desarrollo Sostenible: la empresa y el desarrollo sostenible http://www.iisd.org/business Integrated Product Policy (IPP) http://europa.eu/legislation_summaries/consumers/consumer_safety/l28011_en.htm

International Organisation for Standardization (ISO) http://www.iso.org Medi Ambient. Universitat Autònoma de Barcelona (UAB) http://www.uab.cat/mediambient/ Sèrie ISO 14000 i Sistemes de Gestió Ambiental: una base per la sostenibilitat http://www.trst.com VII. METODOLOGÍAS DOCENTES Tutorías de seguimiento de los trabajos y supervisión del profesor Debate y discusión en torno al material expuesto. Elaboración de las PEC. Estudio personal: trabajo personal de consolidación de conocimientos, lecturas programadas, etc. VIII. SISTEMA DE EVALUACIÓN Actividad de evaluación Pruebas escritas que permitan valorar los conocimientos adquiridos por el estudiante Evaluación continuada. Entrega de ejercicios y problemas (evaluación) Peso Nota Final(%) 40% 60% El sistema de Evaluación de la asignatura es continuo. La nota media mínima para aprobar es un 5. Asimismo, de acuerdo con la normativa de la UAB: "Sin perjuicio de otras medidas disciplinarias que se estimen oportunas, y de acuerdo con la normativa académica vigente, las irregularidades cometidas por un estudiante que puedan conducir a una variación de la calificación se calificarán con un cero (0). Por ejemplo, plagiar, copiar, dejar copiar,..., una actividad de evaluación, implicará suspender esta actividad de evaluación con un cero (0). Las actividades de evaluación calificadas de esta forma y por este procedimiento no serán recuperables. En todos los documentos a entregar y ejercicios a desarrollar, se valorará la expresión formal de los alumnos, incluyendo aspectos de redacción, ortografía y la habilidad comunicativa. Entrega de los ejercicios y problemas (60%) A lo largo del curso se harán una total de 2 prácticas de evaluación continuada: PEC 1. Evaluación ambiental inicial. Identificación de aspectos ambientales. PEC 2. Programa de gestión ambiental incluyendo el análisis de la responsabilidad penal). Es un requisito obtener al menos un 4 sobre 10 de nota media de las 2 prácticas para que haga promedio con el resto de notas de la asignatura y la nota sea evaluable.

Prueba final de Evaluación Continuada (40%) REEVALUACIÓN El alumnado que no supere la evaluación continuada o que no se presente a la misma se tendrá que presentar a la REEVALUACIÓN para superar la asignatura. La nota máxima de este examen será 5 Aprobado IX. ORGANIZACIÓN DEL TIEMPO DE DEDICACIÓN DEL ESTUDIANTE Tipo Horas ECTS RESULTATS DE APRENDIZAJE Actividades supervisadas 75 3 RA 2.1 RA. 4.1 RA 4.2 Actividades autónomas 75 3 RA 2.1 RA. 4.1 RA 4.2 TOTAL 150 100% RA 2.1 RA. 4.1 RA 4.2

X. PREVENCIÓN Y SEGURIDAD Esta asignatura permite sentar las bases para la prevención de impactos ambientales y de riesgos ambientales, tanto a nivel de organización como de producto, a través de los sistemas de gestión ambiental. Estos sistemas permiten establecer un marco de trabajo para fomentar la prevención de una manera lógica y estructurada.