PROGRAMACIÓN DOCENTE GUITARRA VII 1. DATOS IDENTIFICATIVOS DA MATERIA CODIGO MATERIA Instrumento VIII (guitarra) AREA DE Instrumento ou voz COÑECEMENTO TITULACIÓN Título superior de música ESPECIALIDADE(S) Interpretación ITINERARIO (S) Guitarra CURSO 4º CUATRIMESTRE II CREDITOS ECTS 10 CARACTER Materias obrigatorias específicas DEPARTAMENTO Guitarra CENTRO Conservatorio Superior de A Coruña COORDINADOR/A Ramón Carnota Méndez 2. COMPETENCIAS 2.1. COMPETENCIAS TRANSVERSAIS T1 Organizar e planificar o traballo de forma eficiente e motivadora. T12 Adaptarse, en condicións de competitividade aos cambios culturais, sociais e artísticos e aos avances que se producen no ámbito profesional e seleccionar as canles adecuadas de formación continuada. T13 Buscar a excelencia e a calidade na súa actividade profesional. 2.2. COMPETENCIAS XERAIS DE TITULACIÓN X6 Dominar un ou máis instrumentos musicais nun nivel adecuado ao seu eido principal de actividade. X7 X8 X11 X21 X24 X25 Demostrar capacidade para interactuar musicalmente en diferentes tipos de proxectos Aplicar os métodos de traballo máis apropiados para superar os retos que se lle presenten no terreno do estudo persoal e na práctica musical colectiva. Estar familiarizado cun repertorio amplo e actualizado, centrado na súa especialidade pero aberto a outras tradicións. Recoñecer os trazos estilísticos que caracterizan ao dito repertorio e poder describilos de forma clara e completa. Crear e dar forma aos seus propios conceptos artísticos desenrolando a capacidade de expresarse a través deles a partir de técnicas e recursos asimilados. Desenrolar capacidades para a autoformación ao longo da súa vida profesional. Coñecer e ser capaz de empregar metodoloxías de estudo e investigación que lle capaciten para o continuo desenrolo e innovación da súa actividade musical ao longo da súa carreira. 1
DOCENTE/S Ramón Carnota Méndez Horario titorías: Viernes 12.3013:30h rcarnota@gmail.com DESCRICIÓN DA MATERIA COÑECEMENTOS PREVIOS Eulogio Gª Horario titorías: Fernández-Albalat Mércores 12:30 13:30h albalat.xunta@gmail.com Rodolfo García Horario titorías: rodolfo.garciaalonso@gmail.com Alonso Luns 9.00-10.00h Aprendizaxe e interpretación dun repertorio principal solista e para guitarra e orquestra. Criterios interpretativos aplicables a este repertorio. Perfeccionamento das capacidades técnica, musical e artística. O xesto escénico, técnicas de concentración e de relaxación. Desenvolvemento dun estilo propio e da madurez creativa. Os esixidos na proba de acceso musicais participativos. X8 X11 X21 X24 X25 Aplicar os métodos de traballo máis apropiados para superar os retos que se lle presenten no terreno do estudo persoal e na práctica musical colectiva. Estar familiarizado cun repertorio amplo e actualizado, centrado na súa especialidade pero aberto a outras tradicións. Recoñecer os trazos estilísticos que caracterizan ao dito repertorio e poder describilos de forma clara e completa. Crear e dar forma aos seus propios conceptos artísticos desenrolando a capacidade de expresarse a través deles a partir de técnicas e recursos asimilados. Desenrolar capacidades para a autoformación ao longo da súa vida profesional. Coñecer e ser capaz de empregar metodoloxías de estudo e investigación que lle capaciten para o continuo desenrolo e innovación da súa actividade musical ao longo da súa carreira. 2.3. COMPETENCIAS ESPECIFICAS DE ESPECIALIDADE E1 Interpretar o repertorio significativo da súa especialidade tratando de xeito adecuado os aspectos que o identifican na súa diversidade estilística. E2 E3 Construir unha idea interpretativa coherente e propia. Demostrar capacidade para interactuar musicalmente en todo tipo de proxectos musicais participativos, desde o dúo ata os grandes conxuntos. 2
E4 Expresarse musicalmente co seu instrumento de xeito fundamentado no coñecemento e dominio da técnica instrumental e corporal, así como nas características acústicas, organolóxicas e nas variantes estilísticas. E5 E6 E8 E9 E10 Comunicar, como intérprete, as estructuras, ideas e materiais musicais con rigor. Argumentar e expresar verbalmente os seus puntos de vista sobre a interpretación, así como responder o reto que supón facilitar a comprensión da obra musical. Asumir adecuadamente as diferentes funcións subordinadas, participativas ou de liderado que se poden dar nun proxecto musical colectivo. Coñecer os procesos e recursos propios do traballo orquestral e doutros conxuntos dominando adecuadamente a lectura a primeira vista, mostrando flexibilidade ante as indicacións do director e capacidade de integración no grupo. Coñecer as implicacións escénicas que conleva a súa actividade profesional e ser capaz de desenrolar as súas aplicacións prácticas. 3. OBXECTIVOS DA MATERIA 1. Adquirir un repertorio con obras representativas da música para guitarra de todas as épocas e estilos. Competencias relacionadas: T1, T13, X6, X11, E1. 2. Posuír a técnica suficiente como para abordar o repertorio con seguridade e interese artístico. Competencias relacionadas: T1, T13, X6, X21, X24, X25, E1, E4, E5. 3. Tomar conciencia da influencia de todo o corpo no acto da interpretación. Competencias relacionadas: T13, X6, X25, E4. 4. Analizar as dificultades técnicas de cada obra e buscar as solucións das mesmas con autonomía. Competencias relacionadas: T1, X6, X8, X11, X24, X25, E2. 5. Coñecer e aplicar os elementos construtivos do fraseo: dinámica, movemento, ritmo, vibrato e articulación. Competencias relacionadas: T13, X11, X24, E1, E2, E4, E5. 6. Coñecer as características estilísticas específicas de cada obra e aplicalas á súa interpretación. Competencias relacionadas: T1, X11, X21, E1, E2, E4, E6. 7. Analizar as posibilidades expresivas das obras que se interpretan. Competencias relacionadas: T13, X8, X12, X21, E2, E10. 8. Participar activamente nas actividades propostas polo departamento. Competencias relacionadas: T12, T13, X6, X7, X11, X21, E1, E3, E5, E8, E9, E10. 3
4. CONTIDOS Facemos esta relación de contidos dende a concepción do feito interpretativo como unha actividade global na que están implicadas tanto as capacidades intelectuais como físicas do alumno. Dito esto, o desenrrolo dos contidos farase progresivamente en tódalas sesión nun traballo complexo e adaptarase as situación particulares de cada alumno. Tema 1: Técnica 1.1 Relación do corpo co instrumento: 1.1.1. Posición e actitude co instrumento 1.1.2. Localización e corrección de tensiones 1.1.3. Técnicas de relaxación 1.2 A man esquerda: 1.2.1. Posición general: hombro-codo-muñeca-dedos 1.2.2. Adquisición de unha progresiva coordinación coa man dereita 1.2.3. Escalas 1.2.4. Ligados 1.2.5. Desplazamentos 1.2.6. Vibrato 1.3 A man dereita: 1.3.1. Posición general: hombro-codo-muñeca-dedos 1.3.2. Traballo consciente da calidade do son 1.3.3. Escalas 1.3.4. Arpexios 1.3.5. Rasgueos Tema 2: Interpretación do repertorio 2.1 Interpretación de dous obras de diferentes estilos: 2.1.1. Barroco 2.1.2. Sonata do s.xx 2.1.3. Obra española do s.xx 2.1.4. Concerto para guitara e orquesta 2.2 Interpretación de dous estudios: 2.2.1. H. Villalobos 2.2.2. F. Sor 2.3 Coñecemento das diferentes características estilísticas das obras do repertorio e aplicarlas consecuentemente. 2.4 Aplicación ao repertorio dos elementos constructivos do fraseo: 2.4.1. Dinámica 2.4.2. Agógica 2.4.3. Articulación 2.4.4. Vibrato Tema 3: Desenvolvemento artístico 3.1 Práctica da audición activa. 3.2 A concentración e o control escénico. 4
3.3 Desenvolvemento do traballo crítico e autónomo. TOTAL SESIONS: 16 5. PLANIFICACIÓN DOCENTE COMPETENCIAS TRANSVERSAIS Horas presenciais Horas non presenciais Número total de horas Actividades introdutorias 1,5 h 1,5 h Clase individual 23,5 h 23,5 h Práctica individual 328 h 328 h Pescuda de información 3 h 3 h Audición do departamento 0,5 h 0,5 h Proba de aula 1,5 h 1,5 h Outras actividades 2 h 2 h TOTAL HORAS 29 h 331 h 360 h (12 ECTS) 6. DESCRITORES DE PLANIFICACIÓN DOCENTE (METODOLOXÍA) Actividades introdutorias Unha sesión individual nas que programaráse o traballo que se levará a cabo o longo do cuatrimestre e farase a evaluación da situación inicial do alumno para facilitar o traballo personalizado. Clase individual Práctica individual Pescuda de información Audición do departamento 17 sesións de clase individual de unha duración de 1.5 horas nas que se desenvolverán os contidos do cuatrimestre. O traballo individual e persoal do alumno que utilizará para a preparación das clases individuais e nas que aplicará os coñecementos adquiridos nestas. O alumno fará pescudas relacionadas co repertorio que interpretará no cuatrimestre investigando os textos musicais e as circunstancias socio-históricas do mesmo. Participación como intérprete na audición programada polo departamento na que o alumno deberá interpretar unha ou mais obras das que se traballaran no cuatrimestre ata cumprir a media hora. 5
Proba de aula Ocupará a ultima sesión do cuatrimestre (1.5 h.) e consistirá na interpretación do repertorio estudiado. Outras actividades 7. FERRAMENTAS DE AVALIACIÓN Participación nas actividades organizadas polo departamento: cursos, conferencias, conciertos, etc. 7.1. Avaliación ordinaria FERRAMENTA/ACTIVIDADE COMPETENCIAS AVALIADAS PONDERACIÓN Asistencia a clase T1, X8, E1, E6 5% Evaluación contínua T1, T12, T13, X6, X7, X8, X11, X21, X24, X25, 50% E1, E2, E3, E4, E5, E6, E10 Proba de aula T1, T13, X6, X21, X24, E1, E4, E5 30% Participación nas actividades propostas T13, X6, X11, X21, E1, 15% E5, E8, E9, E10 7.1. Avaliación extraordinaria / alternativa FERRAMENTA/ACTIVIDADE COMPETENCIAS AVALIADAS PONDERACIÓN Interpretación de 2 obras de diferentes estilos e 2 estudios asignados polo profesor Todas 100% 8. BIBLIOGRAFÍA, MATERIAIS E DOCUMENTOS 8.1. Libros de técnica IZNAOLA, Ricardo CARLEVARO, Abel: PUJOL, Emilio: TENNANT, Scott: DELL ARA, Mario, GASSER, Luis: HECK, Thoman F: Kitarlogus Serie didáctica para guitarra Escuela razonada de la guitarra Pumping nylon Manuale di storia della chitarra Mauro Giuliani 8.2. Obras 8.2.1. Barroco -D. Scarlatti: Sonatas para clave (al menos tres de ellas) -J.S. Bach: Fugas BWV 1000, 1001 y 998 -S. L. Weiss: Suites paras laúd 6
8.2.2. Sonata S. XX -D. Bogdanovic: Sonatas 1 & 2 (indistintamente) -H. W. Henze Royal Winter Music (1ª y 2ª indistintamente) -A. Ginastera: Sonata -M. C. Tedesco: Sonata homenaje a Bocherinni -A. José: Sonata -L. Brouwer: Sonata -M. M. Ponce: Sonatas -C. Guastavino: Sonatas -L. Berkeley: Sonatina op. 51 8.2.3. Español S.XX -J. Rodrigo: Tres piezas españolas, Un tiempo fue Itálica famosa, Sonata Giocosa, Sonata a la española, Invocación y danza -J. Turina: Sonata 8.2.4. Concerto S.XX -J. Rodrigo Concierto de Aranjuez, Concierto para una fiesta, Fantasía para un gentilhombre -M. C. Tedesco: Concerto No. 1 Op. 99, Concerto No. 2 -M.M. Ponce: Concierto del Sur -S. Bacarisse: Concertino -H. Villa-Lobos: Concerto -S. Dodgson: Concertos 1 & 2 (indistintamente) -W. Walton: Concerto for Guitar 8.3. Estudios -Fernando Sor: Estudios -H. Villa-Lobos: Estudios 9. OBSERVACIÓNS Debido ao carácter progresivo da disciplina e tendo en conta as individualidades dos alumnos e alumnas (físicas, técnicas e musicais), o repertorio a traballar será individualizado. Non hai diferencia entre as sesions por ese mesmo carácter progresivo tentando desenrrolar os contidos en todalás sesions. 7