LATÍN 1º. EL VERBO (I) VOZ ACTIVA: TIEMPOS DE INDICATIVO

Transcripción

1 LATÍN 1º. EL VERBO (I) VOZ ACTIVA: TIEMPOS DE INDICATIVO Tema de presente: añaden siempre las desinencias de presente (-o/-m, -s, -t, -mus, -tis, -nt) presente (tema pres.+ [voc.i/u]+ desinencias) yo amo 1ª conj. 2ª 3ª 3ª mixta 4ª SUM am-o ama-s ama-t ama-mus ama-tis ama-nt ama-ba-m ama-ba-s ama-ba-t ama-ba-mus ama-ba-tis ama-ba-nt ama-b-o ama-bi-s ama-bi-t ama-bi-mus ama-bi-tis ama-bu-nt habe-o habe-s habe-t habe-mus habe-tis habe-nt reg-o reg-i-s reg-i-t reg-i-mus reg-i-tis reg-u-nt capi-o capi-s capi-t capi-mus capi-tis capi-u-nt audi-o audi-s audi-t audi-mus audi-tis audi-u-nt pret. imperfecto (tema pres.+[e]+ba+desinencias) yo amaba habe-ba-m reg-e-ba-m capi-e-ba-m audi-e-ba-m habe-ba-s reg-e-ba-s capi-e-ba-s audi-e-ba-s habe-ba-t reg-e-ba-t capi-e-ba-t audi-e-ba-t habe-ba-mus reg-e-ba-mus capi-e-ba-mus audi-e-ba-mus habe-ba-tis reg-e-ba-tis capi-e-ba-tis audi-e-ba-tis habe-ba-nt reg-e-ba-nt capi-e-ba-nt audi-e-ba-nt futuro imperfecto yo amaré 1. tema pres+b+[i/u]+des. 2. tema pres+a/e+desin. habe-b-o reg-a-m capi-a-m habe-bi-s reg-e-s capi-e-s habe-bi-t reg-e-t capi-e-t habe-bi-mus reg-e-mus capi-e-mus habe-bi-tis reg-e-tis capi-e-tis habe-bu-nt reg-e-nt capi-e-nt audi-a-m audi-e-s audi-e-t audi-e-mus audi-e-tis audi-e-nt TEMA DE PERFECTO: desinencias especiales SOLO EL PRETÉRITO PERFECTO: -i, -isti,-it, -imus, -istis, -erunt/-ere pretérito perfecto (tema de perfecto+desinencias de perfecto) yo amé/he amado amav-i amav-isti amav-it amav-imus amav-istis amav-erunt/ere amav-era-m amav-era-s amav-era-t amav-era-mus amav-era-tis amav-era-nt amav-er-o amav-eri-s amav-eri-t amav-eri-mus amav-eri-tis amav-eri-nt habu-i habu-isti habu-it habu-imus habu-istis habu-erunt/ere rex-i rex-isti rex-it rex-imus rex-istis rex-erunt/ere cep-i cep-isti cep-it cep-imus cep-istis cep-erunt/ere audiv-i audiv-isti audiv-it audiv-imus audiv-istis audiv-erunt/er e pretérito pluscuamperfecto (tema perf.+era+des. presente) yo había amado habu-era-m rex-era-m cep-era-m audiv-era-m habu-era-s rex-era-s cep-era-s audiv-era-s habu-era-t rex-era-t cep-era-t audiv-era-t habu-era-mus rex-era-mus cep-era-mus audiv-era-mus habu-era-tis rex-era-tis cep-era-tis audiv-era-tis habu-era-nt rex-era-nt cep-era-nt audiv-era-nt futuro perfecto (tema perf.+er [I]+des. pres.) yo habré amado rex-er-o cep-er-o audiv-er-o rex-eri-s cep-eri-s audiv-eri-s rex-eri-t cep-eri-t audiv-eri-t rex-eri-mus cep-eri-mus audiv-eri-mus rex-eri-tis cep-eri-tis audiv-eri-tis rex-eri-nt cep-eri-nt audiv-eri-nt habu-er-o habu-eri-s habu-eri-t habu-eri-mus habu-eri-tis habu-eri-nt sum es est sumus estis sunt era-m era-s era-t era-mus era-tis era-nt er-o er-i-s er-i-t er-i-mus er-i-tis er-u-nt fu-i fu-isti fu-it fu-imus fu-istis fu-erunt/ere fu-era-m fu-era-s fu-era-t fu-era-mus fu-era-tis fu-era-nt fu-er-o fu-eri-s fu-eri-t fu-eri-mus fu-eri-tis fu-eri-nt

2 VOZ PASIVA: TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE La voz pasiva, en el tema de presente, se construye EXACTAMENTE IGUAL QUE LA ACTIVA salvo por las desinencias, que son diferentes. DESINENCIAS PASIVAS: -r, -ris/-re, -tur, -mur, -mini, -ntur *(una i breve [ĭ ] ante r se transforma en e) El verbo SUM no tiene voz pasiva presente (tema pres.+ [voc. o/i/u] + desinencias pasivas) yo soy amado 1ª 2ª 3ª 3ª mixta 4ª am-o-r ama-ris/re ama-tur ama-mur ama-mini ama-ntur habe-o-r habe-ris/re habe-tur habe-mur habe-mini habe-ntur reg-o-r reg-e-ris/re* reg-i-tur reg-i-mur reg-i-mini reg-u-ntur capi-o-r cape-ris/re* capi-tur capi-mur capi-mini capi-u-ntur audi-or audi-ris/re audi-tur audi-mur audi-mini audi-u-ntur ama-ba-r ama-ba-ris/re ama-ba-tur ama-ba-mur ama-ba-mini ama-ba-ntur pret. imperfecto (tema pres.+[e]+ba+desinencias pasivas) yo era amado habe-ba-r reg-e-ba-r capi-e-ba-r habe-ba-ris/re reg-e-ba-ris/re capi-e-ba-ris/re habe-ba-tur reg-e-ba-tur capi-e-ba-tur habe-ba-mur reg-e-ba-mur capi-e-ba-mur habe-ba-mini reg-e-ba-mini capi-e-ba-mini habe-ba-ntur reg-e-ba-ntur capi-e-ba-ntur futuro imperfecto (yo seré amado) 1. tema pres+b+[i/u]+des. pasivas 2. tema pres+a/e+desin. pasivas ama-b-o-r ama-be-ris/re* ama-bi-tur ama-bi-mur ama-bi-mini ama-bu-ntur habe-b-o-r habe-be-ris* habe-bi-tur habe-bi-mur habe-bi-mini habe-bu-ntur reg-a-r reg-e-ris/re reg-e-tur reg-e-mur reg-e-mini reg-e-ntur capi-a-r capi-e-ris/re capi-e-tur capi-e-mur capi-e-mini capi-e-ntur audi-e-ba-r audi-e-ba-ris/re audi-e-ba-tur audi-e-ba-mur audi-e-ba-mini audi-e-ba-ntur audi-a-r audi-e-ris/re audi-e-tur audi-e-mur audi-e-mini audi-e-ntur Los tiempos del tema de perfecto en la voz pasiva se forman con una perífrasis de PARTICIPIO DE PERFECTO + VERBO SUM, según la tabla de equivalencias siguiente: tema de presente se corresponde con tema de perfecto presente pret. perfecto pret. imperfecto pluscuamperfecto futuro imperfecto futuro perfecto

3 EL VERBO (II) VOZ PASIVA: TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO. INDICATIVO. Se forman con el participio de perfecto + el verbo sum (con los tiempos equivalentes de la tabla anterior). Pretérito perfecto (yo he sido/fui amado): participio perfecto + presente de sum 1ª (amo) 2ª (habeo) 3ª (rego) 3ª m. (capio) 4ª (audio) amatus,-a,-um sum amatus,-a,-um es amatus,-a,-um est amati,-ae,-a sumus amati,-ae,-a estis amati,-ae,-a sunt amatus,-a,-um eram amatus,-a,-um eras amatus,-a,-um erat amati,-ae,-a eramus amati,-ae,-a eratis amati,-ae,-a erant amatus,-a,-um ero amatus,-a,-um eris amatus,-a,-um erit amati,-ae,-a erimus amati,-ae,-a eritis amati,-ae,-a erunt habitus,-a,-um sum habitus,-a,-um es habitus,-a,-um est habiti,-ae,-a sumus habiti,-ae,-a estis habiti,-ae,-a sunt rectus,-a,-um sum rectus,-a,-um es rectus,-a,-um est recti,-ae,-a sumus recti,-ae,-a estis recti,-ae,-a sunt captus,-a,-um sum captus,-a,-um es captus,-a,-um est capti,-ae,-a sumus capti,-ae,-a estis capti,-ae,-a sunt auditus,-a,-um sum auditus,-a,-um es auditus,-a,-um est auditi,-ae,-a sumus auditi,-ae,-a estis auditi,-ae,-a sunt Pretérito pluscuamperfecto (yo había sido amado): participio perfecto + imperfecto de sum habitus,-a,-um eram rectus,-a,-um eram captus,-a,-um eram habitus,-a,-um eras rectus,-a,-um eras captus,-a,-um eras habitus,-a,-um erat rectus,-a,-um erat captus,-a,-um erat habiti,-ae,-a eramus recti,-ae,-a eramus capti,-ae,-a eramus habiti,-ae,-a eratis recti,-ae,-a eratis capti,-ae,-a eratis habiti,-ae,-a erant recti,-ae,-a erant capti,-ae,-a erant Futuro perfecto (yo habré sido amado): participio perfecto + futuro imperfecto de sum habitus,-a,-um ero rectus,-a,-um ero captus,-a,-um ero habitus,-a,-um eris rectus,-a,-um eris captus,-a,-um eris habitus,-a,-um erit rectus,-a,-um erit captus,-a,-um erit habiti,-ae,-a erimus recti,-ae,-a erimus capti,-ae,-a erimus habiti,-ae,-a eritis recti,-ae,-a eritis capti,-ae,-a eritis habiti,-ae,-a erunt recti,-ae,-a erunt capti,-ae,-a erunt EL SUBJUNTIVO VOZ ACTIVA: TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE auditus,-a,-um eram auditus,-a,-um eras auditus,-a,-um erat auditi,-ae,-a eramus auditi,-ae,-a eratis auditi,-ae,-a erant auditus,-a,-um ero auditus,-a,-um eris auditus,-a,-um erit auditi,-ae,-a erimus auditi,-ae,-a eritis auditi,-ae,-a erunt Presente (yo ame) 1ª: t. pr + e +des. 2ª, 3ª, 3ª m y 4ª: tema pres. + a + des. presente sum am-e-m am-e-s am-e-t am-e-mus am-e-tis am-e-nt habe-a-m habe-a-s habe-a-t habe-a-mus habe-a-tis habe-a-nt reg-a-m reg-a-s reg-a-t reg-a-mus reg-a-tis reg-a-nt cap-i-a-m cap-i-a-s cap-i-a-t cap-i-a-mus cap-i-a-tis cap-i-a-nt audi-a-m audi-a-s audi-a-t audi-a-mus audi-a-tis audi-a-nt sim sis sit simus sitis sint Imperfecto (yo amara/amase) +se- es-se-m esses esset essemus essetis essent ama-re-m ama-re-s ama-re-t ama-re-mus ama-re-tis ama-re-nt Tema de presente + re + desin. presente (-re < -se) reg-e-re-m cap-e-re-m reg-e-re-s cap-e-re-s reg-e-re-t cap-e-re-t reg-e-re-mus cap-e-re-mus reg-e-re-tis cap-e-re-tis reg-e-re-nt cap-e-re-nt habe-re-m habe-re-s habe-re-t habe-re-mus habe-re-tis habe-re-nt audi-re-m audi-re-s audi-re-t audi-re-mus audi-re-tis audi-re-nt

4 SUBJUNTIVO-VOZ ACTIVA: TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO Pretérito perfecto (yo haya amado): tema de perfecto + eri + desin. presente 1ª 2ª 3ª 3ª m. 4ª sum amav-eri-m amav-eri-s amav-eri-t amav-eri-mus amav-eri-tis amav-eri-nt habu-eri-m habu-eri-s habu-eri-t habu-eri-mus habu-eri-tis habu-eri-nt rex-eri-m rex-eri-s rex-eri-t rex-eri-mus rex-eri-tis rex-eri-nt cep-eri-m cep-eri-s cep-eri-t cep-eri-mus cep-eri-tis cep-eri-nt audiv-eri-m audiv-eri-s audiv-eri-t audiv-eri-mus audiv-eri-tis audiv-eri-nt fu-eri-m fu-eri-s fu-eri-t fu-eri-mus fu-eri-tis fu-eri-nt amav-isse-m amav-isse-s amav-isse-t amav-isse-mus amav-isse-tis amav-isse-nt Pluscuamperfecto (yo hubiera/hubiese amado): tema de perfecto + isse + desin. presente habu-isse-m rex-isse-m cep-isse-m audiv-isse-m habu-isse-s rex-isse-s cep-isse-s audiv-isse-s habu-isse-t rex-isse-t cep-isse-t audiv-isse-t habu-isse-mus rex-isse-mus cep-isse-mus audiv-isse-mus habu-isse-tis rex-isse-tis cep-isse-tis audiv-isse-tis habu-isse-nt rex-isse-nt cep-isse-nt audiv-isse-nt fu-isse-m fu-isse-s fu-isse-t fu-isse-mus fu-isse-tis fu-isse-nt SUBJUNTIVO: VOZ PASIVA TIEMPOS DEL TEMA DE PRESENTE (Se forman igual que los tiempos de presente de la voz activa, sustituyendo las desinencias activas por las pasivas) Presente (yo sea amado) 1ª: t. pr.+e+des. pas. 2ª, 3ª, 3ª m. y 4ª: tema presente + a + desin. pasivas am-e-r am-e-ris/-re am-e-tur am-e-mur am-e-mini am-e-ntur ama-re-r ama-re-ris/-re ama-re-tur ama-re-mur ama-re-mini ama-re-ntur habe-a-r habe-a-ris/-re habe-a-tur habe-a-mur habe-a-mini habe-a-ntur habe-re-r habe-re-ris/-re habe-re-tur habe-re-mur habe-re-mini habe-re-ntur reg-a-r reg-a-ris/-re reg-a-tur reg-a-mur reg-a-mini reg-a-ntur cap-i-a-r cap-i-a-ris/-re cap-i-a-tur cap-i-a-mur cap-i-a-mini cap-i-a-ntur Imperfecto (yo fuera/fuese amado) Tema de presente + re + desin. pasivas reg-e-re-r reg-e-re-ris/-re reg-e-re-tur reg-e-re-mur reg-e-re-mini reg-e-re-ntur cap-e-re-r cap-e-re-ris/-re cap-e-re-tur cap-e-re-mur cap-e-re-mini cap-e-re-ntur audi-a-r audi-a-ris/-re audi-a-tur audi-a-mur audi-a-mini audi-a-ntur audi-re-r audi-re-ris/-re audi-re-tur audi-re-mur audi-re-mini audi-re-ntur

5 SUBJUNTIVO: TIEMPOS DEL TEMA DE PERFECTO (PASIVA) (Formados con el participio de perfecto + las formas correspondientes de sum) Pretérito perfecto (yo haya sido amado): participio perfecto + presente subjuntivo de sum 1ª (amo) 2ª (habeo) 3ª (rego) 3ª m. (capio) 4ª (audio) amatus,-a,-um sim amatus,-a,-um sis amatus,-a,-um sit amati,-ae,-a simus amati,-ae,-a sitis amati,-ae,-a sint habitus,-a,-um sim habitus,-a,-um sis habitus,-a,-um sit habiti,-ae,-a simus habiti,-ae,-a sitis habiti,-ae,-a sint rectus,-a,-um sim rectus,-a,-um sis rectus,-a,-um sit recti,-ae,-a simus recti,-ae,-a sitis recti,-ae,-a sint captus,-a,-um sim captus,-a,-um sis captus,-a,-um sit capti,-ae,-a simus capti,-ae,-a sitis capti,-ae,-a sint auditus,-a,-um sim auditus,-a,-um sis auditus,-a,-um sit auditi,-ae,-a simus auditi,-ae,-a sitis auditi,-ae,-a sint Pretérito pluscuamperfecto (yo hubiera/hubiese sido amado): participio perfecto + imperfecto subj. de sum habitus,-a,-um essem rectus,-a,-um essem captus,-a,-um essem auditus,-a,-um essem habitus,-a,-um esses rectus,-a,-um esses captus,-a,-um esses auditus,-a,-um esses habitus,-a,-um esset rectus,-a,-um esset captus,-a,-um esset auditus,-a,-um esset habiti,-ae,-a essemus recti,-ae,-a essemus capti,-ae,-a essemus auditi,-ae,-a essemus habiti,-ae,-a essetis recti,-ae,-a essetis capti,-ae,-a essetis auditi,-ae,-a essetis habiti,-ae,-a essent recti,-ae,-a essent capti,-ae,-a essent auditi,-ae,-a essent amatus,-a,-um essem amatus,-a,-um esses amatus,-a,-um esset amati,-ae,-a essemus amati,-ae,-a essetis amati,-ae,-a essent Presente: que ama/amando (tema pres.+(e)+ns, -ntis Perfecto: amado/que ha sido amado (tema supino + us, a, um) Futuro: activa: que va a amar (t. supino + -urus,-a,-um) pasiva: que va a ser amado (t. pres. + ndus,-a,-um) FORMAS NO PERSONALES PARTICIPIO: adjetivo verbal ACTIVA 1: ama-ns, ama-ntis 2: habe-ns, habe-ntis 3: reg-e-ns, reg-e-ntis 3m: capi-e-ns, capi-e-ntis 4: audi-e-ns, audi-e-ntis. 1: amat-urus,-a,-um 2: habit-urus,-a,-um 3: rect-urus,-a,-um 3m: capt-urus,-a,-um 4: audit-urus,-a,-um PASIVA.. 1: amat-us,-a,-um 2: habit-us,-a,-um 3: rect-us,-a,-um 3m: capt-us,-a,-um 4: audit-us,-a,-um 1: ama-ndus,-a,-um 2: habe-ndus,-a,-um 3: reg-e-ndus,-a,-um 3m: capi-e-ndus,-a,-um 4: audi-e-ndus,-a,-um INFINITIVO (sustantivo verbal) ACTIVA PASIVA Presente tema pres. + (e) + re (amar) tema pres. + (r) i (ser amado) 1: ama-re 3m: cap-e-re 1: ama-ri 3m: cap-i 2: habe-re 4: audi-re 2: habe-ri 4: audi-ri 3: reg-e-re sum: ese 3: reg-i Perfecto tema perf. + isse (haber amado) part. perf (acus) + esse / fuisse (haber sido amado) 1: amav-isse 3m: cep-isse amatum,-am,um esse/fuisse 2: habu-isse 4: audiv-isse habitum,-am,-um esse/fuisse 3: rex-isse sum: fu-isse rectum/captum/auditum,-am,-um esse/fuisse Futuro part. fut. activo (ac) + esse/fuisse (ir a amar) amaturum,-am,-um esse/fuisse habiturum/recturum/capturum/auditurum esse/fuisse part. fut. pas (ac)+esse/fuisse (ir a ser amado) amandum,-am,-um esse/fuisse habendum/regendum/capiendum/audiendum,-am,-um esse/fuisse