Izan eta ukan lehenaldian.

Transcripción

1 Izan eta ukan lehenaldian. liburuko erantzunak Pasatu iraganera honako esaldi hauek: 1- Ikasleak gara, baina ez gara umeak. Ikasleak ginen, baina ez ginen umeak. 2- Ama albaitaria da, baina aitak ez du lanik. Ama albaitaria zen, baina aitak ez zuen lanik. 3- Gose naiz, baina ez dut jateko gogorik. Gose nintzen, baina ez nuen jateko gogorik. 4- Nongoak dira zure lagunak? Zu Langraizekoa zara, ezta? Nongoak ziren zure lagunak? Zu Langraizekoa zinen, ezta? 5- Aitorrek baratzean oso patata handiak ditu; nireak, berriz, oso txikiak dira. Aitorrek baratzean oso patata handiak zituen; nireak, berriz, oso txikiak ziren. 6- Giltzak ez dituzu poltsikoan, nik ditut eskuan. Giltzak ez zenituen poltsikoan, nik nituen eskuan. 7- Ez zarete aberatsak, baina baduzue diru nahikoa. Ez zineten aberatsak, baina bazenuten diru nahikoa. Euskaratu: 1- Yo era muy vago, pero mi hermana tenía mucha energía. Ni oso alferra nintzen, baina nire arrebak energia handia zuen. 2- Tú tenías dos perros en el pueblo, no? Eran grandes o pequeños? Zuk bi txakur zenituen herrian, ezta? Handiak ala txikiak ziren? 3- Tú eras muy alegre y tenías una bonita sonrisa. Zu oso alaia zinen eta oso irribarre polita zenuen. 4- Amaia vive en Lesaka, pero no es de allí. De dónde eran sus padres? Amaia Lesakan bizi da, baina ez da hangoa. Nongoak ziren bere gurasoak? 5- Nosotros teníamos dos coches; uno era pequeño, pero el otro tenía unas ruedas muy grandes. Guk bi auto genituen; bat txikia zen, baina besteak oso gurpil handiak zituen. Erabili itzazu parentesi arteko aditzak esaldiak osatzeko: 1- Joan zen ostegunean zuek ez zineten dentistarengana joan. 2- Txikitan guk ez genuen kinielarik egiten. 3- Datorren urtean Manu lanean hasiko da. 4- Lehen zuek ez zineten patinez ibiltzen. 5- Hark iaz goizero janzten zuen kapela lanera joateko. 6- Lehen musikariek oso gutxi irabazten zuten. 7- Haiek orain dela bost minutu hartu dute treneko txartela. 8- Guk orain astegunetan ez dugu telebistarik ikusten. 9- Zuk iaz ezagutu zenuen Eukene. 10- Gaur egun bulegariek ordenagailuz idazten dute, baina lehen idazmakinaz idazten zuten.

2 liburuko erantzunak Euskaratu: 1- El sábado pasado fui al monte. Pasa den larunbatean mendira joan nintzen. 2- Todos los días fumábamos un cigarro delante de nuestra madre. Egunero zigarro bat erretzen genuen amaren aurrean. 3- En aquella época solía ir muchas veces al río con mis primos. Garai hartan askotan joaten nintzen ibaira lehengusuekin. 4- El tío de Andoni fue al mercado y compró un cordero y una vaca. Andoniren osaba azokara joan zen eta arkume eta behi bat erosi zituen. 5- El año pasado solías venir con tu novio. Iaz mutil-lagunarekin etortzen zinen. 6- Bebieron tequila y se emborracharon. Tekila edan zuten eta mozkortu egin ziren. 7- Le conocí ayer por la noche en el bar de tu suegro. Bart ezagutu nuen zure aitaginarrebaren tabernan. 9- Cada día se levantaba a las siete, pero aquel día se quedó en la cama hasta tarde. Egunero zazpietan altxatzen zen, baina egin hartan ohean geratu zen berandu arte. 10- Los niños no solían aburrirse, pero ere día se aburrieron enseguida. Umeak ez ziren aspertzen, baina egun horretan berehala aspertu ziren.

3 liburuko erantzunak -TZEA nominalizazioa komeni izan, komenigarria da, ezinbestekoa da, espero izan, erabaki, pentsatu. Bete hutsuneak TZEA nominalizazioa erabiliz. 1. Hobe da koiperik ez (jan) jatea. 2. Txarra da asko jan ondoren (kirola egin) kirola egitea. 3. Debekatuta dago leku publikoetan (erre) erretzea. 4. Beharrezkoa da fruta (jan) jatea. 5. Oso erraza da sagar tarta (egin) egitea. 6. (Kirola egin) kirola egitea ona da. 7. Komenigarria da urtean behin odol-analisia (egin) egitea. 8. Ez da komeni gozoki asko (jan) jatea. 9. Kaltegarria da telebista aurrean ordu asko (eman) ematea. 10. Ez da kaltegarria ardo pixka bat bazkarian (edan) edatea. Osa itzazu esaldiak parentesi arteko aditzak erabiliz. Ikasturtea (gainditu) gainditzeko egunero ikasi behar du. Ondo (sukaldatu) sukaldatzeko astia behar dugu. Zuri (eskulanak (egin) egitea. gustatzen zaizu? Haiek futbolean (jokatu) jokatzea erabaki dute. Kaltegarria da gehiegi (edan) edatea! Partida (irabazi) irabaztek o sasoian egon behar duzue. Guri asko gustatzen zaigu gitarra (jo)...jotzea... eta (kantatu) kantatzea. Igerilariek txapelketa (irabazi) irabaztea espero dute. Ez da zaila euskaraz (hitz egin) hitz egitea.. Ipin ezazu bideoa film hori (grabatu) grabatzeko. Nik ez dut telebista (ikusi) ikusi nahi. Guk ez genuen (kantatu) kantatu nahi. Debekatuta dago zineman (pipak jan) pipak jatea. Gaur egun etxez (aldatu) aldatzeko diru asko behar da. Osasuntsua da egunero bi litro ur (edan) edatea. Gaur egun hizkuntzak (jakin) jakitea beharrezkoa da. Antzezlan berria (ikusi) ikustera. etorri naiz. Datorren udan Suitzara (joan)...joatea... pentsatu du Inesek. Inori ez zaio goizegi (jaiki)...jaikitzea... gustatzen. Gazteek beharrezko dute kirolen bat (egin)...egitea... Bulegoan (erre)...erretzea... guztiz debekatua dago. KOMENIGARRIA DA gauzak astiro (pentsatu)...pentsatzea... Zertarako nahi duzu auto berria? Lagunei (erakutsi)...erakusteko...? Atea da. Joan zaitez, mesedez, zein den (ikusi)...ikustera... Ondo ibiltzeko, gehiago (ikasi)...ikastea... komeni zaizu. Beharrezkoa al da, bada, egunero (irten)...irtetea...? Hamar mila lanpostu (galdu)...galtzea...ekarriko du erabaki horrek. Nori ez zaio gauza atseginak (entzun)...entzutea... gustatzen? Goizean asko (jan)...jatea... komeni da. Gauean ez da asko (jan)...jatea... behar. Ondo al dago gezurrak (esan)...esatea...? Gurasoen etxean (bazkaldu)...bazkaltzea... erabaki dugu. Nori bururatu zaio gela berdez (margotu)...margotzea...? Zer egin behar da lasai (bizi) bizitzeko?

4 Zergatik ez? (e)lako Erantzun galderei, -(e) lako erabiliz. Adib.: Zergatik esan duzu hori) (haserre nago) Haserre nagoelako esan dut hori. 1. Zergatik zaude triste? (aita joan da) Aita joan delako esan dut hori. 2. Zergatik ez zara irten? (nire kontra zaudete) Nire kontra zaudetelako ez naiz irten. 3. Zergatik ez duzu gosaldu nahi? (beteta nago Beteta nagoelako ez dut gosaldu nahi. 4. Zergatik ezkutatu dira? (beldurturik daude) Beldurturik daudelako ezkutatu dira. 5. Zergatik ez dute hitz egin nahi? (gezurrekin aspertu dira) Gezurrekin aspertu direlako ez dute hitz egin nahi. 6. Zergatik ez zara oporretara joan? (dirurik ez dut) Dirurik ez dudalako ez naiz oporretara joan. 7. Zergatik zaudete hain triste? (partida ez dugu irabazi) Partida irabazi ez dugulako gaude hain triste. 8. Zergatik zoazte korrika eta presaka? (trena ez dugu galdu nahi) Trena galdu nahi ez dugulako goaz korrika eta presaka Osatu kausazko esaldiok, eta erabiliz. Adib.: Trena galdu ditu. Berandu nator. Berandu nator, trena galdu dut eta. liburuko erantzunak 1. Berandu da. Goazen etxera. Goazen etxera, berandu da eta. 2. Oso garestia da. Ezin dut erosi. Ezin dut erosi, oso garestia da eta. 3. Asko ikasi duzu. Gai zara gainditzeko. Gai zara gainditzeko, asko ikasi duzu eta. 4. Gaizki portatu da. Errieta egingo diogu. Errieta egingo diogu, gaizki portatu da eta. 5. Ez du hotz egiten. Erantzi txamarra. Erantzi txamarra, ez du hotz egiten eta. 6. Aitak ekarriko du. Ez ekarri ogia. Ez ekarri ogia, aitak ekarriko du eta. 7. Nik baino hobeto egiten duzu. Egin zuk. Egin zuk, nik baino hobeto egiten duzu eta. 8. Nik ongi ulertu behar dut. Hitz egin poliki. Hitz egin poliki, nik ongi ulertu behar dut eta. 9. Trena ez da bere orduan etorri. Oso berandu iritsi gara. Oso berandu iritsi gara, trena ez da bere orduan etorri eta. 10. Ez naiz zure urteekin gogoratu. Nirekin haserretuta zaude. Nirekin haserretuta zaude, ez naiz zure urteekin gogoratu eta.

5 DENBORAZKOAK (e)nean liburuko erantzunak Idatzi Amaiak eta Koldok noiz egin, egiten edo egingo dituzten beheko ekintzak. Adib.: Gaur, ni lanetik (atera) atera naizenean, medikuarengana joan naiz eta, gero, merkataritzagunera. 1. Merkataritza-gunera (joan) joan naizenean, ez dut ezer erosi, gauza garestiak ikusi ditut eta. 2. Normalean, gu merkataritza-gura (joan) joaten garenean, gauza asko erosten ditugu. 3. Datorren astean, ni lagunekin (joan) joaten naizenean, ume-kotxeak eta sehaskak begiratuko ditut. 4. Lankideak eta zu, egunero, lanetik (atera) ateratzen zaretenean, igerilekura joaten zarete. 5. Hurrengo hilabeteetan, ni ere, lanetik (atera) ateratzen naizenean, igerilekura joango naiz. 6. Normalean, (igeri egin) igeri egiten dudanean, oso erlaxatuta sentitzen naiz. 7. Bihar, gu etxera (etorri) etortzen garenean, lagunekin telefonoz hitz egingo dugu. 8. Guk lagunekin (hitz egin) hitz egiten dugunean, gela margotzeko planak egingo ditugu. 9. Gu amaren etxera (joan) joaten garenean, gortinak eraman behar dituzu. 10. Zu gaur arrebaren etxera (joan) joan zarenean, bere etxeko ganbarara joan zara hango gauzak ikustera. 11. Nire gurasoak hona (etorri) etortzen direnean, Leireren eta Xabierren gauza batzuk ekarriko dituzte. 12. Guk haurraren sexua (jakin) jakiten dugunean, izena aukeratu behar dugu. 13. Haurra (jaio) jaiotzen denean, gure bizimodua asko aldatuko da. 14. Haurra (jaio) jaiotzen denean, gurasoen bizimodua asko aldatzen da. Ereduari jarraituz, esaldiak egin Adib.: Etxera goaz / Maite ikusten dugu Etxera goazenean, Maite ikusten dugu 1. Mendian dabil / belarra zapaltzen du Mendian dabilenean, belarra zapaltzen du. 2. Irakasleei esan diegu / biziki poztu dira. Irakasleei esaten diegunean, biziki pozten dira. 3. Ikasgaia ikusten dut / kalera joango naiz. Ikasgaia ikasten dudanean, kalera joango naiz. 4. Okaranak jaten ditut / kakalarria sartzen zait. Okaranak jaten ditudanean, kakalarria sartzen zait. 5. Etxetik irteten zara / berandu izaten da. Etxetik irteten zarenean, berandu izaten da. 6. Gitarra jo du / soka askatu zaio. Gitarra jotzen duenean, soka askatzen zaio. 7. Retegik partidua galdu du / negarrez hasi da. Retegik partidua galtzen duenean, negarrez hasten da. 8. Negar egiten dut / buruko mina jartzen zait. Negar egiten dudanean, buruko mina jartzen zait. 9. Gu menditik jaitsi / Getarian afaldu. Gu menditik jaisten garenean, Getarian afaltzen dugu. 10. Haiek baserritik etorri / txirringa konpondu. Haiek baserritik etortzen direnean, txirringa konponduko dute. 11. Mikelek bazkaldu du / eskutitza etorri. Mikelek bazkaldu duenean, eskutitza etorri da.

6 liburuko erantzunak Ariketa honetan denborazko esaldiak landuko dituzu. Horretarako, hainbat esaldi euskaratu beharko dituzu. 1. Cuando he ido a tu casa tú no has estado. Zure etxera joan naizenean, zu ez zara bertan izan. 2. Cuando he visto aquella estrella ha hecho buen tiempo. Izar hura ikusi dudanean, eguraldi ona egin du. 3. Cuando he oído esa noticia por la radio he escrito a Ana. Berri hori irratian entzun dudanean, Anari idatzi diot. 4. Cuando lloro se me ponen los ojos rojos. Negar egiten dudanean, begiak gorri jartzen zaizkit. 5. Cuando ha terminado los trabajos se ha tumbado. Lanak bukatu dituenean, etzan egin da. 6. Cuando he encendido la televisión le he visto. Telebista piztu dudanean, ikusi egin dut. NOR-NORK Hutsuneak bete: 1- Nik zu ikusi zaitut. 2- Zuek sagarrak jan dituzue. 3- Aitzolek baloi bat erosi du. 4- Zuk gu futbol-zelaira eraman gaituzu. 5- Andonek ni maite nau. 6- Nik liburu horiek irakurri ditut. 7- Marinak zu jo zaitu. 8- Haiek hura gorroto dute. 9- Nik zuek egunero ekartzen zaituztet. 10- Hark lehendakaria agurtu du. Erantzun galdera hauei: 1- Ikusi al nauzu? Bai, ikusi zaitut. 2- Gelatik bota zaituzte(*bi erantzun)? Bai, bota gaitu / naute. 3- Armairuan sartu zaituztete? Bai, sartu gaituzte. 4- Eskolan utziko gaituzte? Bai, eskolan utziko zaituztete. 5- Zuk maite al dituzu? Bai, maite ditut. 6- Agurtu al gaitu? Bai, agurtu zaituzte. 7- Lagunek ekarri naute? Bai, lagunek ekarri zaituzte. 8- Behar al gaituzu? Bai, behar zaituztet. 9- Ikusi al zaituztegu? Bai, ikusi gaituzue. 10- Senargaiak esnatu zaitu? Bai, senargaiak esnatu nau. Esaldi hauei aditza jarri: 1- Guk zu ezagutzen zaitugu, baina zuk gu ez gaituzu ezagutzen. 2- Nagusiak gu iraindu gaitu, baina geuk bera ere iraindu dugu. 3- Guk zuek behartu zaituztegu; hala ere, zuek ez gaituzue behartu gu. 4- Lagunek gu ezkutatu gaituzte, eta geuk ere gordeko ditugu lagunak. 5- Gaur zuek herritik bota nauzue ni, baina bihar nik botako zaituztet zuek. 6- Zuk jo egin duzu hura; horregatik berak ezin zaitu ikusi zu. 7- Emakume horiek harrituta utzi nau ni, baina zu jada ez zaituzte harritzen emakumeek.

7 Euskaratu: 1- Nos habéis encontrado en este camino. Bide honetan aurkitu gaituzue. 2- Te he visto en la calle, al lado de mi casa. Kalean ikusi zaitut, nire etxearen alboan. 3- Mikel os llevará mañana a Bilbao. Mikelek eramango zaituzte bihar Bilbora. 4- Habéis llenado la botella de agua? Ur botila bete duzue? 5- Ese hombre nos ha saludado, pero no le conocemos. Gizon horrek agurtu egin gaitu, baina ez dugu ezagutzen. 6- Mi madre me ha despertado bastante tarde. Amak nahiko berandu esnatu nau. 7- Te hemos pegado. Jo egin zaitugu. 8- Nos has dejado lejos de casa. Etxetik urrun utzi gaituzu. 9- Os han pegado muy fuerte. Oso gogor jo zaituztete. 10- El próximo fin de semana os llevaré a Baiona. Hurrengo asteburuan Baionara eramango zaituztet. liburuko erantzunak

8 -TSU atzizkia liburuko erantzunak Erabilera: Atzizki hau ugaritasuna adierazten duten adjektiboak sortzeko erabiltzen dugu. Izenekin erabiltzen da gehienetan (izena + -tsu): haizetsu, eguzkitsu, euritsu, lainotsu Hitz berriak sortu atzizki-bidea erabiliz. korapilo + -tsu = hodei + -tsu = bake + -tsu = irribarre + -tsu = eguzki + -tsu = zorion + -tsu = euri + -tsu = ur + -tsu = garrantzi + -tsu = umore + -tsu = Hutsuneak bete tsu atzizkia duten adjektiboak erabiliz. 1. Kale hau oso ZARATATSUA.. da, asteburuetan, zarata handia dago eta. 2. Soineko hori oso KOLORETSUA da; agian, kolore gehiegi dauka. 3. Idazle hori oso OSPETSUA.. da, mundu guztiak ezagutzen du eta. 4. Aurtengo itzulia oso MENDITSUA.. izango da; mendate asko egongo da eta. 5. Biharko eguraldi EURITSUA iragarri dute. Euritako bat erosi behar dut. 6. Perurena oso INDARTSUA da, ehun kiloko harria esku bakar batez jasotzen du eta. 7. Kontuz bihurgune horrekin, oso ARRISKUTSUA.. da eta. 8. Mutil hori oso BERRITSUA da. Ezin da ixilik egon. 9. Madari hauek oso URTSUAK dira. Ur asko dukate. 10. Gazteak (ia guztiak)oso KEMENTSUAK dira, baina ez oso BURUTSUAK... Hau da, kemen handia, baina burua faltan. Euskaratu adjektibo hauek: feliz ZORIONTSU oloroso USAINTSUA ruidosozaratatsu pesado PISUTSUA misterios omisteriotsu colorido KOLORETSU fuerte INDARTSU peludo ILETSU importante GARRANTZITSU risueño IRRIBARRETSU lluvioso EURITSU empinado ALDAPATSU musculoso GIHARTSU charlatán BERRITSU sano OSASUNTSU

9 -gailu ATZIZKIA liburuko erantzunak Erabilera Atzizki honek tresna edo baliabidea adierazten du. Orokorrean, aditzei eransten zaie: fotokopiatu > fotokopiagailu. Kasu gutxi batzuetan kailu egiten du. Adibidez: hozkailu, izozkailu, zorrozkailu,... Beste zenbaitetan, ordea, -ailu egiten du. Adibidez: jostailu, aparailu. Hitz berriak sortu Zulatu + -gailu = entzun +-gailu = Berotu + -gailu = grabatu + -gailu = Kalkulatu + -gailu = lehertu + -gailu = Garbitu + -gailu = ibili + -gailu = Irabiatu + -gailu= inprimatu +`-gailu= Jarri izena beheko irudiei ESNAGAILU--/ IRATZARGAILU HOZKAILU JOSTAILU Dagokion hitza eman soinua grabatzeko balio du 1. Arropa garbitzeko balio du.garbigailua 2. Soinua grabatzeko balio du. GRABAGAILUA 3. Orriak grapatzeko balio du. GRAPAGAILUA 4. Latak irekitzeko erabiltzen da.irekigailu 5. Zukuak egiteko erabiltzen da.zukugailua 6. Ilea lehortzeko balio du. LEHORGAILUA 7. Lapitzak zorrozteko erabiltzen da.zorrozkailua 8. Kalkuluak egiteko erabiltzen da.kaldulagailua 9. Jakiak hozteko balio du. HOZKAILUA 10. Zuloak egiteko erabiltzen dugu. ZULAGAILU

10 NORAINO ETA NORANTZ liburuko erantzunak Erantzun 1.- Norantz doaz ibaiak? (urtegi hori) Ibaiak urtegi horretarantz doaz. 2.- Norantz zoazte lasterka? (baso horiek) Lasterka baso horietarantz goaz. 3.- Noraino abiatu ziren gure arbasoak? (lurralde hauek) Gure arbasoak lurralde hauetaraino abiatu ziren. 4.- Norantz doaz hegazkin horiek? (muga hura) Hegazkin horiek muga hartarantz doaz. 5.- Noraino abiatu zineten atzo goizean? ( herrixka hori) Atzo goizean herrixka horretaraino abiatu ginen. 6.- Noraino doaz trenak? (leku horiek) Trenak leku horietaraino doaz. 7.- Norantz zihoazen hain pozik? (ostatu haiek) Ostatu haietarantz zihoazen hain pozik. 8.- Norantz zetorren mozkorra? (iturri hau) Mozkorra iturri honetarantz zetorren. 9.- Noraino doa penaturik zure senargaia izan zena? (eliza hura) Nire senargaia izan zena eliza hartaraino doa penaturik Noraino zoaz alai eta saltoka? (herri horiek) Alai eta saltoka herri horietaraino noa Noraino helduko da eskalea? (hor) Eskalea horraino helduko da Norantz joan zineten estu eta larri? (han) Estu eta larri harantz joan ginen Noraino ekarriko duzu? (hemen) Honaino ekarriko dut Norantz zihoan galdu zen umea? (hor) Galdu zen umea horrantz zihoan Noraino joan nahi duzu gaur? (han) Gaur haraino joan nahi dut.

11 liburuko erantzunak Dagokion galdera egin. 1. Zu gaur goizean mendirantz joan zara Adibidea: NORANTZ joan naiz gaur goizean? 2. Ainara bere etxetik arratsaldean etorri da. Noiz etorri da ainara? 3. Gu, gaur, ibairaino joan gara. Noraino joan zarete? 4. Zuek gure hiriraino etorri zarete zuen herritik. Noraino etorri gara..? 5. nahia eta Gorka gaur basorantz joan dira. Norantz joan dira? 6. Ni aulki honetan jarri naiz. Zein aulkitan jarri zara? 7. Ez, ni ez naiz hemen jaio, Donibane Garazin baizik. Zu hemen jaio zara? 8. Atzo ibairaino heldu ginen atzoko osteratxoan? Noraino heldu zineten? 9. Ez, ez ziren mendi hartaraino joan. Mendi hartaraino joan ziren? 10. Bai, jauna, ni zineman egon naiz gaur arratsaldean. Zineman egon zara gaur arratsaldean? Itzuli Nekatuta gaude, baina bukaeraraino heldu nahi dugu. Ez da edalontzia goraino bete behar. Lehendabizi enparantzaraino abiatu ziren, baina oker zihoazela konturatu ziren eta ezkerretarantz hartu zuten. Jacaraino ondo joan ginen, gero zailago izan zen. Gustatzen bazaizu, datorren astera arte utziko dizut. Etxe haietaraino elkarrekin joango gara denok. Zu etorri arte ez gara irtengo. Zuk daukazun txartelak Altsasuraino balio du. Hemendik haraino hogei kilometro daude. Hasta qué piso llega el ascensor? Zein pisutaraino? Nahi baduzue, hondartza hartaraino eramango zaituztet. Itxaron apur batean, oraintxe noa harantz. Zein herritaraino heltzen da autobusa?

12 POSPOSIZIOAK liburuko erantzunak Lotu itzazu bi zutabeetako hitzak: 1- Nire jakaren a- bila joan behar dut eskolara 1-e 2- Iloba txikien b- jantziko naiz gaur 2-a 3- Bizitza pribatuari c- zehar pasatuko da zuzendaria 3-f 4- Eguraldiaren arabera d- ustez, Bartzelonak ez du liga irabaziko 4-b 5- Lege berriaren e- truke 50 eman didate 5-h 6- Astelehenean f- buruz galdetu didate elkarrizketan 6-c 7- Adituen g- hurbil dago gozoki-denda 7-d 8- Hurrengo trenaren h- alde nago, dudarik gabe 8-j 9- Amonari i- bidez informatzen naiz ni 9-k 10- Eskolatik j- zain egon nintzen ordubetez 10-g 11- Twitterren k- esker dakit nik hainbeste 11-i Euskaratu honako esaldiak: 1- Vais a ir a Zumaya? Depende del clima. Zumaiara joango zarete? Eguraldiaren arabera. 2- Te he comprado una camiseta por 5. Kamiseta bat erosi dizut 5 ren truke. 3- Estoy mirando a Ane. Aneri begira nago. 4- Estoy buscando las gafas de mi abuelo. Aitonaren betaurrekoen bila nabil. 5- La parada de autobús está lejos de mi casa, me quedo esperando al tranvía. Autobus-geltokia nire etxetik urrun dago, tranbiaren zain geratuko naiz. 6- En mi opinión, los coches caros no son mejores. Nire ustez, auto garestiak ez dira hobeak. 7- Hoy en el colegio han hablado de sexo. Gaur eskolan sexuari buruz hitz egin dute. 8- Voy a estudiar a lo largo de la semana. Astean zehar ikasiko dut. 9- Gracias a la gripe no tengo que ir al trabajo. Gripeari esker ez dut lanera joan behar. 10- Te he mandado la factura por . Ordainagiria en bidez bidali dizut

13 KONPLETIBOAK: ( e )la uste dut/ ez dut uste ( e)nik liburuko erantzunak ERANTZUN-ORRIA 1. elkarrizketa: - Aizu, Mikel, badakizu asteburuan zer eguraldi izango dugun? - Ba, uste dut eguraldiona egingo duela. 2. elkarrizketa: - Asteburuan eguraldi ona egingo du eskiatzeko. Badakizu non dauden zure eskiak? - Uste dut ganbaran daudela. 3. elkarrizketa: - Zuk hartu dituzu nire giltzak, ezta? Non daude? - Uste dut mahai gainean utzi ditudala. 4. elkarrizketa: - Azaroan Bertsolari Txapelketa izango da, ezta? - Uste dut ez dela izango azaroan. Uste dut abenduan izango dela. 5. elkarrizketa: - Banketxea zabalik egoten da arratsaldez? - Uste dut udan arratsaldez itxita egoten dela. Uste dut ordu bietan ixten dutela. Itzul itzazu esaldi hauek 1.- Hemos oído que sois amigos de Loli.loliren lagunak zaretela entzun dugu 2.- Mis padres creen que hemos ido a Bilbao.Nire gurasoek uste dute bilbora joan garela 3.- Le he dicho que iremos mañana. Bihar joango garela esan diot 4.- Han respondido que saldrán mañana. Bihar aterako direla erantzun dute 5.- En la radio han dicho que el mes que viene subirá la gasolina. Irratian esan dute datorren hilean gasolina garestituko dela 6.- No creen que vaya a aprobar ese examen. Ez dute uste azterketa hori gaindituko duenik 7.- Yo creo que no vive en esa calle. Nik uste dut ez dela kale horretan bizi. 8.- Nosotros opinamos que los profesores viven muy bien. Guk pentsatzen dugu irakasleak oso ondo bizi direla. 9 Creo que conozco al marido de esa chica. Uste dut ezagutzen dudala neska horren senarra 10.- No creo que le haya gustado el regalo. Ez dut uste oparia gustatu zaionik

14 Lotu bi esaldiak: 1. Zuretzat zaila izango dela uste dut. 2. Ez dut uste haiek irabaziko dutenik. 3. Eguraldi txarra egingo duela irakurri dut egunkarian. 4. Futbol taldeak hiru gol sartuko dituela esan duzue. 5. Ez dugu uste berandu itzuliko garenik menditik. liburuko erantzunak Irakurri bineta eta erantzun beheko galderei. 1.- Zer da Amaia? Irakaslea 2.- Zer esan die ikasleei? Lana hurrengo astelehenean entregatu behar dutela; ordenagailuz eta txukun egin behar dutela eta taldeka egin ahal dutela. 3.- Ikasleek launaka lan egin ahal dute? Ez, ezin dute launaka lan egin. Binaka edo hirunaka lan egin behar dute. 4.- Nola idatzi behar dituzte lanak ikasleek? Ordenagailuz 5.- Zer iruditzen zaizue taldeka egitea?

15 Konparaziozko esaldiak liburuko erantzunak Desberdindu Nola (adberbioa) eta Nolako(ak) (adjektiboa) honako konparazio hauetan: 1- Japon Italia baino urrunago dago. 2- Kale hau hori baino zikinagoa da. 3- Igerileku hauek horiek baino garbiago daude. 4- Kanpezu eta Okina Gasteiz baino altuago daude. 5- Zarauzko hondartza Getariakoa baino luzeagoa da. 6- Pixka bat potoldu ondoren lehen baino hobeto zaude. 7- Bainatuko gara hemen? Ura garbiagoa da. 8- Errusiera Alemanera baino zailagoa da, ezta? 9- Gela hauek sukaldea baino hotzago daude. 10- Hegazkinak ez dira autoak baino arriskutsuagoak. Sortu konparaziozko esaldiak honako hitz multzoak konbinatuz eta ordenatuz: 1. Berlin / Bilbo / handi / izan. Berlin Bilbo baino handiagoa da. 2. Herriko etxeak / hiriko etxeak / altu / izan. Hiriko etxeak herriko etxeak baino altuagoak dira. 3. Iturginek / irakasleek / opor (gehi) / eduki. Irakasleek iturginek baino opor gehiago dauzkate. 4. Gorbela / Everest / altu / izan / ez. Gorbela ez da Everest baino altuagoa. 5. Astelehena / larunbata / ez / luze / izan. Astelehena ez da larunbata baino luzeagoa. 6. Zaharrek / gazteek / urte (gutxi) / eduki. Gazteek zaharrek baino urte gutxiago dauzkate. 7. Mutriku / ez / Txina / hurbil / egon. Txina ez dago Mutriku baino hurbilago. 8. Trena / joan / itsasontzia / azkar. Trena itsasontzia baino azkarrago doa. Euskaratu: 1. Tu padre tiene más años que tu madre. Zure aitak zure amak baino urte gehiago dauzka. 2. La pluma es más peligrosa que la espada. Luma ezpata baino arriskutsuagoa da. 3. Lutxo tiene menos amigos que Irati. Lutxok Iratik baino lagun gutxiago dauzka. 4. Mi teléfono tiene más memoria que el tuyo. Nire telefonoak zureak baino memoria gehiago dauka. 5. Saruman no es mejor que Gandalf. Saruman ez da Gandalf baino hobea.

16 t(z)eko + izena liburuko erantzunak Esaldiak sortu: 1- Ander / jende berria ezagutu / gogoa eduki. Anderrek jende berria ezagutzeko gogoa dauka. 2- Alazne / barraskiloak dastatu / asmoa eduki. Alaznek barraskiloak dastatzeko asmoa dauka. 3- Ni / gogorik ez eduki / egun osoan paseatzen ibili. Nik ez daukat egun osoan paseatzen ibiltzeko gogorik. 4- Gu / denbora-pasak egin / gogoa eduki. Guk denbora-pasak egiteko gogoa daukagu. 5- Lagunak / lo-kuluxka egin / asmoa eduki. Lagunek lo-kuluxka egiteko asmoa daukate. 6- Josu / asmorik ez eduki / diru asko gastatu. Josuk ez du diru asko gastatzeko asmorik. 7- Ni / diskotekan dantzatu / gogoa eduki. Nik diskotekan dantzatzeko gogoa daukat. 8- Lehengusu-lehengusinak / hondartzan bainatu / asmoa eduki. Lehengusu-lehengusinek hondartzan bainatzeko asmoa daukate. 9- Jone / gogorik ez eduki / telebista ikusi. Jonek ez dauka telebista ikusteko gogorik. 10- Zu / gogorik ez eduki / entrenatzera joan. Zuk ez daukazu entrenatzera joateko gogorik.

17 Zenbakiak liburuko erantzunak Idatzi honako zenbaki hauek. Ondoren, ahoskatu taldeka: ehun eta hogeita zazpi berrehun eta berrogei zortziehun eta laurogeita bat mila eta berrehun bost mila laurehun eta berrogeita hamasei hogeita bi mila eta zortziehun hogeita sei mila seiehun eta hirurogeita hamaika ehun mila eta hirurehun bostehun eta hogeita bat mila bostehun eta hogeita bat

18 liburuko erantzunak Aditz trinkoak iraganean Las formas sintéticas son aquellas en las que el verbo se concentra en una sola palabra. Sólo unos pocos verbos poseen formas sintéticas y, además, éstas únicamente sirven para indicar algunos tiempos: 1. Presente Noa> voy 1. Pretérito imperfecto Nindoan> iba He aquí algunos verbos sintéticos. EDUKI (tener) Neukan (tenía) Heukan Zeukan Geneukan Zeneukan Zeneukaten Zeukaten ERAMAN (Llevar) Neraman (Llevaba) Heraman Zeraman Generaman Zeneraman Zeneramaten Zeramaten EKARRI (Traer) Nekarren (Traía) Hekarren Zekarren Genekarren Zenekarren Zenekarten Zekarten JAKIN (Saber) Nekien (Sabía) Hekien Zekien Genekien Zenekien Zenekiten Zekiten Plural Neuzkan Heuzkan Zeuzkan Geneuzkan Zeneuzkan Zeneuzkaten Zeuzkaten Plural Neramatzan Heramatzan Zeramatzan Generamatzan Zeneramatzan Zeneramatzaten Zeramatzaten Plural Nekartzan Hekartzan Zekartzan Genekartzan Zenekartzan Zenekartzaten Zekartzaten Plural Nekizkien Hekizkien Zekizkien Genekizkien Zenekizkien Zenekizkiten Zekizkiten IBILI (Andar) Nenbilen (Andaba) Henbilen Zebilen Genbiltzan Zenbiltzan Zenbiltzaten Zebiltzan EGON (Estar) Nengoen (Estaba) Hengoen Zegoen Geunden Zeunden Zeundeten Zeuden ETORRI (Venir) Nentorren (Venía) Hentorren Zetorren Gentozen Zentozen Zentozten Zetozen JOAN (Ir) Nindoan (Iba) Hindoan Zihoan Gindoazen Zindoazen Zindoazten Zihoazen Koadrilakoak afaltzen ari direnean, amak deitu dio Korori telefonoz. Osatu testua, dagokion aditz trinkoa erabiliz. Kaixo, Koro; ama (1) (izan) naiz Non (2) (ibili / zuek) zabiltzate? Auroraren etxean (3) (gu/ egon) gaude. Ama oso berandu da; zer gertatzen da? Ez (4) (nik/jakin) dakit, ez nago ondo, ordu batzuk (5) (eraman) daramatzat ohean bueltaka, eta ezin dut lo hartu. Zer(6) (zuk/eduki) daukazu, ba? Ametsetan (7) (ni/ibili) nabil, eta buruko min handia (8) (eduki) daukat Aita zurekin (8) (egon) dago? Ez ni bakarrik (10) (egon) nago etxean. Eta non (11) (ibili) dabil aita ordu hauetan, ba? Pilulak erostera joan da. Ez (12) (zuk/eduki) dauzkazu lo egiteko pilulak etxean? Ez ditut aurkitu. Ama, pilula guztiak sukaldeko armairuan (13) (zuek/eduki) dauzkazue; ondo begiratu duzu? Bai, eta ez (14) (nik/ eduki) dauzkat. Itxaron atea entzun dut (15) (etorri) ba dator aita. Pilulak (16) (hark/ekarri) dakartza? Ez, aitak ez (17) (ekarri) dakar paketerik. Lasai, ama(18) (ni/joan) banoa Ados,oraintxe arte.

19 liburuko erantzunak Koro kezkatuta joan da gurasoen etxera, eta koadrilakoak gurasoei buruz hizketan beratu dira. Jorgek aurreko egunean gurasoei zer gertatu zitzaien kontatu die lagunei. Osatu testuak, parentesi arteko aditzak jokatuz. Aurreko astean susto txiki bat hartu genuen gurasoekin. Ni lanetik (1) (etorri) nentorren eta Idoia lanera (2) (joan)zihoan. Ni erosketa batzuk egiten (3) (ibili) nenbilen, eta, bat-batean, aita ikusi nuen. Ez (4) (egon) zegoen hotz handirik, baina aitak beroki potoloa (5) (eraman) zeraman, dardarka (6) (egon) zegoen eta buruko mina (7) (eduki) zeukan ; gainera erdi galduta (8) (ibili) zebilen, eta ez (9) (jakin) zekien ni nor (10) (izan) nintzen. Ama atzerago (11) (etorri) zetorren, pakete asko (12)(ekarri zekarren, eta berak ere ez (13)(eduki) zeukan itxura onik. Memento horretan biak botikara (14)(joan) zihoazen pilulak erostera. Gu presaka (15)(ibili) genbiltzan ; nik ez (16)(eduki) neukan medikuarengana joateko denborarik,gurasoek ez(17)(eduki) zeukaten medikuaren telefonoa, eta ez(18)(jakin/guk) genekien nora deitu. Orduan, Xabier ikusi genuen, eta laguntza eskaini zigun. Berak autoa(19) (eduki) zeukan, eta gainera, (20) (jakin) ba zekien osasunzentroko telefonoa. Deitu genuen, eta gurasoak larrialdietara eramateko esan ziguten. Biek (21) (eduki) zeukaten sukarra, gripeak jota (22) (egon) zeuden.xabier ez zen gurekin geratu, eta telefonoaz deitu genionean medikuek zer esan ziguten kontatzeko, ez zigun telefonoa hartu. Xabierrek egoera nola ikusi zuen kontatu die. Osatu esaldiak, parentesi arteko aditzak jokatuz. 1. Ni ere erdialdean (ibili) nenbilen, supermerkatutik (etorri) nentorren, eta poltsa asko (eraman) neraman autoan sartzeko. 2. Gurasoek ez (eduki) zeukaten batere itxura onik. 3. Zu, Idoia, lanetik (etorri) zentozen, pakete asko (eraman) zeneramatzan, eta nekatuta (egon) zeunden. 4. Zu, Jorge, urduri (ibili) zenbiltzan, eta susto-aurpegia (eduki) zeneukan. 5. Zuek biok oso urduri (egon) zeundeten, eta ez (jakin) zenekiten zer egin. 6. Nik ez (jakin) nekien zer gertatzen zen, baina ez (eduki) neukan presarik. 7. Nik autoa bertan (eduki) neukan, eta (jakin) ba nekien anbulatorioko telefono-zenbakia. 8. Telefonoz deitu zenidatenean, gidatzen (joan) nindoan, eta ezin izan nuen telefonoa hartu.

20 Aditzaren aspektua lehenaldian liburuko erantzunak Osatu hurrengo taulak eta nor-nori-nork sistemako adizki guztiak lortuko dituzu.

21 Lehen eta orain. Egin esaldiak eskaintzen diren hitzak erabiliz. liburuko erantzunak (goizaldera arte/ Gaztetan/ festaz festa/ ni/ ibili). (gutxitan/ irten/ gauez) Gaztetan festaz festa ibiltzen nintzen; orain, berriz,gutxitan irteten naiz gauez. (zigarroak/ erre/ Pellok/ lehen).(azkazalak jan) Pellok LEHEN ZIGARROAK ERRETZEN ZITUEN, ORAIN, BERRIZ, AZKAZALAK JATEN DITU (marka gabeko arropak/ Loteria/ Juantxuk/ jantzi/ tokatu aurrretik). (diseinuzkoak erosi) Loteria TOKATU AURRETIK JAUANTXUK MARKARIK GABEKO ARROPAK JANZTEN ZITUEN; ORAIN, BERRIZ, DISEINUZKOAK EROSTEN DITU (egin/ amak bakarrik/ Gure etxean / lehen / etxeko lanak ). (denon artean egin) Gure etxeanamak BAKARRIK EGITEN ZITUEN ETXEKOA LANAK, ORAIN, BERRIZ, DENON ARTEAN EGITEN DITUGU (irakurri/ Haurrek/ lehen / ipuinak). (bideoak eta DVDak / ikusi) Haurrek LEHEN IPUINAK IRAKURTZEN IZTUZTEN; ORAIN, BERRIZ, BIDEOAK ETA DVDak IKUSTEN DITUZTE (Gu/ lehen/ liburutegira/ joan/ informazio bila). (Interneten bidez / bilatu) Gu LEHEN LIBURUTEGIRA JOATEN GINEN INFORMAZIO BILA; ORAIN, BERRIZ, INTERNETEN BIDEZ BILATZEN DUGU (eman/ gurasoen herrian/ uda/ txikitan / Guk). (joan/ Ibizako txalet batera/ hilabete pasatzera) Guk TXIKITAN UDA GURASOEN HERRIAN EMATEN GENUEN; ORAIN, BERRIZ, IBIZAKO TXALET BATERA HILABETEA PASATZERA JOATEN GARA Erantzun NOLAKOA ZEN EMAKUMEAREN BIZIMODUA ORAIN 100 URTE? zuten. Garai hartako emakumeek arropa errekan garbitzen 1. Gona luzeak (jantzi)...janzten ZITUZTEN Beltzez jantzita (ezkondu) EZKONTZEN ZIREN.. 3. Haur asko (izan)izaten ZITUZTEN 4. Gutxitan (irten) IRTETEN ZIREN... kalera, etxeko lanak egiten aritzen baitziren. 5. Gutxi batzuk bakarrik (heldu).heltzen ZIREN... unibertsitateko ikasketak egitera.

22 liburuko erantzunak 6. Etxeko lanez eurak bakarrik (arduratu) ARDURATZEN ZIREN). eta inork ez (ezer ordaindu).zien EZER ORDAINTZEN... haiei lan horren truke Jarraian, historian garrantzitsuak izan diren gertaera batzuk irakurriko dituzu. Lotu gertaera bakoitza dagokion datarekin 1. Titanic itsasontzia hondoratu zen, iceberg bat jo ondoren. 1912/04/15 2. Lehen film hiztuna komertzializatu zuen Warner Bros ekoizleak. 1927/10/06 3. Espainian Bigarren Errepublika aldarrikatu zuten. 1931/04/14 4. John F. Kennedy AEBetako presidentea hil zuten Dallasen. 1963/12/22 5. Berlingo harresia bota zuten. 1989/11/10 6. World Trade Center edo Dorre Bikiak desagertu egin ziren, mundua zur eta lur utzi zuen atentatu batean. 2001/09/11 7. Armstrong eta Aldrin astronautak ilargiratu ziren, Apolo XI espazio-ontzian. 1969/07/21 Astelehena da, eta bi lagun hauek kalean topo egin dute. Neskak mutilari asteburuan nondik nora ibili den kontatu dio. Irakurri elkarrizketa, eta bete hutsuneak dagokien aditza aukeratuta. Mikel: Aizu, non sartu zara? Asteburu osoan ez zaitut ikusi! Noa: Ez naiz herrian ibili, kanpoan izan naiz. Lagun batzuekin asteburua kanpoan pasatzera joan M.: Bilbo aldean? naiz. N.: Ez, ez, Amsterdamera joan gara.oso bidaia merkea hartu dugu, eta animatu egin naiz. M.: Zein ondo! Eta, zer egin duzue? N.: Bada, egunez hango bazterrak bisitatu ditugu. Bizikletak alokatu ditugu, eta kilometro batzuk egin ditugu. Argazki mordoa atera dugu. M.: Ederto! Eta parrandarik egin duzue? N.: Ez, ez. Egun osoa paseatzen ibiltzen heltzen ginen aterpetxera. M.: Oso ondo, bada, ea hurrengoan gonbidatzen nauzuen! N.: Ados. Gogoratuko naiz eta abisatuko dizut. ginen atzera eta aurrera, eta gauean oso nekatuta

23 liburuko erantzunak Irakurri Mafaldari buruzko testua eta markatu esaldiak gezurra ala egia diren. "Kazetari batek galdetu dit asko aldatu al naizen urteotan. Kanpotik begiratuta, pixka bat aldatu naiz, ezta? Ilea berdin-berdin daukat, baina orain ez ditut janzten lazo handi haiek. Umetan ez nuen betaurrekorik erabiltzen, eta orain ez dut ezer ikusten horiek gabe. Jateko kontuetan, ordea, ez naiz batere aldatu: txikitan gorroto nuen zopa, eta gaur egun are gehiago gorrotatzen dut, batez ere, barazki-zopa. Musikari dagokionez, 70eko hamarkadan Beatles entzuten nuen, ez besterik; orain talde eta musikari gehiago entzuten ditut, irekiagoa naiz. Gauza batean ez naiz aldatu: oraindik zorrotz kritikatzen ditut boteretsuen hitzak eta ekintzak." Egia Gezurra EGIA 1.-Ilea berdin-berdin dauka. EGIA 2.-Txikitan lazo handiak janzten zituen. GEZURRA 3.-Umetan ez zuen ondo ikusten. EGIA 4.-Orain betaurrekoak erabiltzen ditu. GEZURRA 5.-Jateko kontuetan pixka bat aldatu da. EGIA 6.- Orain lehen baino musika gehiago entzuten du EGIA7.- Orain ere oso kritikoa da boterearekin Zuzenketa-orria Eduki zuen tuvo Izan zen FUE Zeukan TENÍA Zen era Eduki du HA TENIDO Izan da HA SIDO Dauka TIENE Da ES Edukiko du TENDRÁ Izango da SERÁ Egon zen ESTUVO Ezagutu zuen CONOCIÓ Zegoen ESTABA Ezagutzen zuen CONOCÍA Egon da ha estado Ezagutu du Conoce Dago ESTA Ezagutzen du HA CONOCIDO Egongo da ESTARÁ Ezagutuko du CONOCERÁ

24 liburuko erantzunak Bukatu zuten TERMINARON Utzi genituen DEJAMOS Bukatzen zuten TERMINABAN Uzten genituen Dejábamos Bukatu dute HAN TERMINADO Utzi ditugu HEMOS DEJADO Bukatzen dute TERMINAN Uzten ditugu DEJAMOS Bukatzen ari dira Están terminando Uzten ari gara ESTAMOS DEJANDO Bukatuko dute TERMINARÁN Utziko ditugu DEJAREMOS Hasi ziren Empezaron Joan zen FUE Hasten ziren EMPEZABAN Zihoan IBA Hasi dira HAN EMPEZADO Joan da Ha ido Hasten dira EMPIEZAN Doa VA Hasiko dira EMPEZARÁN Joango da IRÁ Erabili nuen UTILICE Eraiki zuten CONSTRUYERON Erabiltzen nuen UTILIZABA Eraikitzen zuten Construían Erabili dut HE UTILIZADO Eraiki dute HAN CONSTRUIDO Erabiltzen dut utilizo Eraikitzen dute CONSTRUYEN Erabiltzen ari naiz ESTOY UTILIZANDO Eraikitzen ari dira ESTAN CONSTRUYENDO Erabiliko dut UTILIZARÉ Eraikiko dute CONSTRUIRÁN Izan zinen FUISTE Egin zizkioten LE HICIERON Zinen ERAS Egiten zizkioten LE HACÍAN Izan zara HAS SIDO Egin dizkiote Le han hecho Zara ERES Egiten dizkiote LE HACEN Izango zara Serás Egingo dizkiote LE HARÁN Eman zituen Dio Atera nintzen SALÍ Ematen zituen DABA Ateratzen nintzen Salía Eman ditu HA DADO Atera naiz HE SALIDO Ematen ditu DA Ateratzen naiz SALGO Ematen ari da ESTA DANDO Ateratzen ari naiz ESTOY SALIENDO Emango ditu DARÁ Aterako naiz SALDRÉ Eman zioten LE DIERON Joan ziren FUERON Ematen zioten LE DABAN Zihoazen Iban Eman diote LE HAN DADO Joan dira HAN IDO Ematen diote Le dan Doaz VAN

25 liburuko erantzunak Emango diote LE DARÁN Joango dira IRÁN Egin zenuen HICISTE Esan genuen DIJIMOS Egiten zenuen HACÍAS Esaten genuen DECIAMOS Egin duzu HAS HECHO Esan dugu HEMOS DICHO Egiten duzu HACES Esaten dugu DECIMOS Egiten ari zara Estás haciendo Esaten ari gara ESTAMOS DICIENDO Egingo duzu HARÁS Esango dugu Diremos Erantzun zenuten CONTESTASTEIS Geratu ginen QUEDAMOS Erantzuten zenuten CONTESTABAIS Geratzen ginen QUEDABAMOS Erantzun duzue Habéis contestado Geratu gara HEMOS QUEDADO Erantzuten duzue CONTESTAIS Geratzen gara QUEDAMOS Erantzuten ari zarete ESTAIS CONSTESTANDO Geratzen ari gara Nos estamos quedando Erantzungo duzue CONTESTAREIS Geratuko gara QUEDAREMOS Egin zion LE HIZO Egon ziren ESTUVIERON Egiten zion LE HACÍA Zeuden ESTABAN Egin dio LE HA HECHO Egon dira HAN ESTADO Egiten dio le hace Daude ESTAN Egingo dio LE HARÁ Egongo dira Estarán Lotu zuen LO ATÓ Imajinatu zenuen Imaginaste Lotzen zuen LO ATABA Imajinatzen zenuen IMAGINABAS Lotu du LO HA ATADO Imajinatu duzu HAS IMAGINADO Lotzen du LO ATA Imajinatzen duzu IMAGINAS Lotzen ari da LO ESTA ATANDO Imajinatzen ari zara ESTAS IMAGINANDO Lotuko du Le atará Imajinatuko duzu IMAGINARÁS

26 Zer ordutan? liburuko erantzunak 1:00 Ordu batean 1:05 Ordu bata eta bostean 2:00 Ordu bietan 2:10 Ordu biak eta hamarrean 3:00 HiruRetan 3:15 HiruRak eta laurdenetan 4:00 LauRetan Hiru eta laurdenetan 5:00 Bostetan 4:20 LauRak eta hogeian 6:00 Seietan 5:25 Bostak eta hogeita bostean 7:00 Zazpietan 6:30 Sei eta erdietan 8:00 Zortzietan 7:35 Zortziak hogeita bost gutxi(ago)tan 9:00 Bederatzietan 8:40 Bederatziak hogei gutxi(ago)tan 10:00 Hamarretan 9:45 Hamarrak laurden gutxi(ago)tan 11:00 Hamaiketan 10:50 Hamaikak hamar gutxi(ago)tan 12:00 Hamabietan 11:55 Hamabiak bost gutxi(ago)tan Irakurri AMAZABAL institutuko zuzendaritzaren gutuna, eta erantzun beheko galderei Leitzan, 2017ko abuztuaren 31n Guraso agurgarriok, Ikasturte berri baten hasieran gaudela eta, ohar honen bidez 2017/2018 ikasturte hasierako hainbat informazio eman nahi dizuegu. IKASTURTE HASIERA: DBH 1 IRAILAK 6 GOIZEKO 11:30 DBH 2, DBH 3, 3. PMAR, DBH 4 IRAILAK 6 GOIZEKO 10:00 BATXILERGOA 1 eta 2 IRAILAK 6 GOIZEKO 11:30 ORDUTEGIA: DBH: Astelehenetik ostiralera: 8:25-14:20 BATXILERGOA: Astelehenetik ostegunera: 8:25-15:15 Ostiraletan: 8:25-14:20 AMAZABAL INSTITUTUKO ZUZENDARITZA 1.- Zer ordutan joan behar dute DBH-1eko ikasleek irailaren 6an?Goizeko hamaika eta erdietan 2.- Batxilergoko ikasleek zer ordutan dute ikastaroaren aurkezpena? GAOIZEKO HAMAIKA ETA ERDIETAN 3.- DBH-2ko ikasleak goizeko hamar eta erdietan hasiko dira? EZ, GOIZEKO HAMARRETAN HASIKO DIRA 4.- Zer ordutatik zer ordutara joan behar dute klasera DBH-ko ikasleek? ZORTZIAK ETA HOGEITA BOSTETIK ORDUBIAK ETA HOGEIRA

27 liburuko erantzunak 5.- Batxilergoko ikasleek, ostiralean, hirurak eta laurdenetan ateratzen dira? EZ, EGUERDIKO ORDU BIAK ETA HOGEIAN ATERATZEN DIRA. 6.- Batxilergoko ikasleak zer ordutan ateratzen dira ostiralean? ORDU BIAK ETA HOGEIAN. 7.- DBH-ko ikasleak zer ordutan ateratzen dira asteartean?ordu BIAK ETA HOGEIAN 8.- Amazabal institutuan badago klaserik hiru eta erdietan? EZ. 9.- Zer ordutan hasten dira klaseak Amazabal institutuan? ZORTZIAK ETA HOGEITA BOSTEAN 10.- Zer iruditzen zaizu institutu honetako ordutegia? Zergatik? Irakurri Erdi Aroari buruzko programaren testua, eta lotu orduak eta ekintzak. Ordu bietan Hamarrak eta laurdenetatik hamabiak laurden gutxi arte Arratsaldeko zazpietan Eguerdiko hamabietan Arratsaldeko lau eta erdietatik seiak arte Goizeko hamarretan bisitaren amaiera. Segurara iritsi. D elikatuz Zentroaren bisita. bazkaria. Beasainera iritsi. Erdi Aroko Interpretazio Zentroaren bisita gidatua. Orduak letratan emango zaizkizu eta zuk zenbakitan idatzi beharko dituzu.

28 HITZAK liburuko erantzunak ZENBAKIAK HIRU ETA ERDIAK 3:30 LAURAK LAURDEN GUTXI 3:45 LAURAK HAMAR GUTXI 3:50 LAURAK 4:00 LAURAK ETA HAMAR 4:10 LAURAK ETA LAURDEN 4:15 LAURAK ETA HOGEI 4:20 LAU ETA ERDIAK 4:30 BOSTAK LAURDEN GUTXI 4:45 BOSTAK HAMAR GUTXI 4:50 BOSTAK 5:00 BOSTAK ETA HAMAR 5:10 BOSTAK ETA LAURDEN 5:15 BOST ETA ERDIAK 5:30

29 Baldintza erreala liburuko erantzunak Familiakoak, orain, itsas bidaian zer egingo duten komentatzen ari dira. Osatu esaldiak baldintzazkoak erabiliz. a Joxe: Eguraldi ona (egin)(1) egiten badu, eguzkitan pasako dut eguna Maider: Eta eguraldi ona (egin ez) (2) egiten ez badu? Joxe: Ama(animatu(3) animatzen bada, berarekin egingo dut dantza ikastaroa. Amalia: Eta guk asko (ikasi)(4) ikasten badugu, zuei erakutsiko dizuegu. Andoni: Nik denbora(eduki)(5) izaten badut / badaukat, goizetan kirola egingo dut Eli: Zuk kirola (ez egin(6) egiten ez baduzu, ez dakizu bizitzen. Andoni: Egia da. Egunero (ez mugitu)(7) mugitzen ez banaiz, ez naiz ondo sentitzen. Eli: Ba, nik, itsasontzian denda politak (egon)(8) egoten badira / badaude, arropa erosteko aprobetxatu nahi dut. Andoni: Nik ere bai. Eta Interneteko konexioa (egon)(9) egoten bada, lana aurreratuko dut. Eli: Ezta pentsatu ere! Zuk itsas bisan (lan egin)(10) lan egiten baduzu, ez dizut bidaia osoan hitzik egingo. Andoni: Ados. Zuk (ez nahi)(11) nahi ez baduzu, ez dut lanik egingo. Eli: Primeran. Guk itsas bidaiaz gozatu (nahi)(12) nahi badugu, lana eta kezkak ahaztuko ditugu. b Peru: Gosaltzeko arrautzak(egon)(1) egoten badira / badaude,nik bi eskatuko ditut eta saltxitxak ere bai. Uxue: Zer esaten ari zara? Zuk hainbeste (gosaldu) (2) gosaltzen baduzu, gero ez duzu ezer bazkalduko. Ane: Nik asko lo egin nahi dut. Berandu (iritsi)(3) iristen banaiz, ez didate gosaririk emango. Uxue: Ez. Zu ohetik garaiz (ez jaiki)(4) jaikitzen ez bazara, gosaririk gabe geratuko zara. Peru: Gainera, guk txangoak egin(nahi)(5) egin nahi baditugu, goiz jaiki behar dugu. Ane: Baina nik ez dut txangoetara joan nahi Uxue Zu gurekin txangoetara (ez etorri)(6) etortzen ez bazara, ez dituzu leku berriak ezagutuko Ane: Berdin zait. Nik amari itsasontzian geratzeko baimena (eskatu)(7) eskatzen badiot, seguru emango didala. Peru: Eta amak zuri itsasontzian geratzeko baimena (eman)(8) ematen badizu, zer egingo duzu zuk bakarrik? Ane: Ikastaroak (egon)(9) egoten badira / badaude, izena emango dut, eta ikastarorik (ez egon)(10) egoten ez badira / ez badaude, igerilekura joango naiz. Peru: Ez da plan txarra, baina ez dut uste itsasontzian bakarrik geratzeko baimena emango dizutenik.

30 Zehar-estiloa liburuko erantzunak Zerbait kontatzen denean, estilo zuzena eta zehar-estiloaren artean bereizi behar da: A. ESTILO ZUZENA: norbaiten hitzak zehatz-mehatz errepikatzean datza. Pertsonaiek esandakoa bere hartan, ezer aldatu gabe, jasotzen da. Nola txertatzen da hau testuan? - Komatxoak erabiliz: Orduan amak esan zuen: Zatoz hona - Marra erabiliz : Nola esan ahal duzu hori?_ galdetu zidan. B. ZEHAR-ESTILOA pertsonen jatorrizko mezuak zeharka errepikatzeko erabiltzen da, alegia, norbaitek esandakoa, galdetutakoa edota agindutakoa beste batek zeharka kontatzeko. ESTILO ZUZENA Adierazpen-perpausa - Oraciónenunciativa Mikel: Azkar etorri naiz. Mikel: Ez dut gosaldu. ZEHAR-ESTILOA Perpaus konpletiboa - Oracioncompletiva Mikelek azkar etorri dela esan du. Mikelek ez duela gosaldu esan du. Galdera zuzena Interrogativadirecta Irati: Non bizi zara, Xabi? Irati: Irakurri duzu liburua? Zehar-galdera Interrogativaindirecta Iratik Xabirinon bizi den galdetu dio Iratik (ea) liburua irakurri dudan galdetu dit. Agintera - Imperativo Markel: Amaia, ireki atea! Markel: Amaia, ez ezazu erre. Zehar-agintera Imperativoindirecto Markelek Amaiari atea irekitzeko agindu dio. Markelek Amaiari ez erretzeko esan dio Goian ikusten den bezala jatorrizko mezua errepikatzeak zenbait aldaketa eragiten ditu aditzean, pertsona-izenordainetan, posesiboetan eta abarretan Estilo zuzena Zehar-estiloa Ekaitz: Ni autobusez joango naiz. Ekaitz: Ekarri didazu liburua? Ekaitz: Etor zaiteznire etxera, mesedez. Ekaitzek bera autobusez joango dela esan du. Ekaitzek (ea) liburua ekarri diodan galdetu dit. Ekaitzek bere etxera joateko eskatu dit. Bukatzeko, konpletiboek, zehar-galderak era zehar-aginterak zer? galderari erantzuten diote.

31 Konpletiboak liburuko erantzunak Aurreko ikasgaietan esan dugun bezala, konpletiboak ZER PENTSATZEN DUGUN; ZER ENTZUN DUGUN, ZER ESATEN DEN, ZER IRAKURRI DUGUN adierazteko erabiltzen dira. Perpaus nagusiaren ohiko aditzak hauexek dira: pentsatu, uste izan, esan, entzun, irakurri, jakin Ane Tolosakoa dela uste dut. Autobidea itxita dagoela esan dute telebistan. Bihar liburutegia ez dutela irekiko entzun dut. Konpletiboek, zehar-galderak eta zehar-aginterak bezala, zer? galderari erantzuten diote. Gaueko bederatzietan Zer esan dizu Mikelek? Gaueko bederatzietan etxe etxe azpiko tabernan itxarongo dizut. azpiko tabernan itxarongo didala esan dit. Gora dezagun, bestalde, esaldi nagusiaren aditza baiezkoa denean ( e )la gehitu ohi zaiola menpeko esaldiaren aditzari. Perpaus nagusiaren aditza ezezkoa denean, aldiz, - ( e )nik gehitu behar dugula. (2.ikastunitea) Etxean dagoelauste dut. Loteria tokatu zaizulaesan didate. Nik ez dut uste irakaslea gurekin afaltzera aterako denik. Hona hemen elkarte bateko kideek Gorkari kontatu dizkioten herriko txutxu-mutxuak (cotilleos). Osatu esaldiak ( e )la edo -( e )nik erantsiz aditzari. 1.- Nik herrian aldaketak egongo (dira) DIRELA.. entzun dut. 2.-Nik entzun dut parkea kenduko (dute) DUTELA., eta bi solairuko txaletak egingo (dituzte) DITUZTELA. 3.-Nik ez dut entzun parkea mantenduko (dute) DUTELA. Eta parkearen azpian garajeak egingo (dituzte). Bernardo 4.-Nik ez dut uste orain txalet horiek egingo (dituzte) DITUZTENIK.

32 liburuko erantzunak 5.- Nik uste dut jendeak orain ez (dauka) DAUKALA.dirurik, eta enpresa-eraikitzaileak ere ez (du) DUELA. arriskatuko. 6.- Nik uste dut parkea, oraingoz, berdin geratuko (da) DELA., eta umeak jolasean ibiliko (dira) DIRELA.Manu 7.- Nik egunkarian Ormazabal Energia Sa lantegia gaizki (dabil) DABILELA. eta nagusiek itxi egingo (dute) DUTELA.irakurri dut. 8.- Egunkarian ez d jartzen nagusiek langileei lana topatuko (diete). 9.- Nik ez dut irakurri fabrikak zorrik (deudas) (du) DUENIK Egunkarian jartzen du langile zaharrenei erretiroa topatuko (diete) DIETELA., eta beste langileei euro emango (dizkiete) DIZKIETELA. (Maritxu) Gregorio, Ines eta Asun 11.- Tximeleta tabernako Begoña Ernestorekin ezkonduko (da) DELA Guri esan digute Ernestok 48 urte (dauzka) DAUKALA., dibortziatuta(dago) DAGOELA. eta dantzatzea asko gustatzen (zaio) ZAIOLA Guk ez dizuegu esan kubatarra (da) DELA. Eta parranda egitea gustatzen (zaio) ZAIOLA Ni konturatu naiz Begoña eta Ernesto oso maiteminduta (daude) DAUDELA Ziur nago Ernestok Begoñari asko lagunduko (dio) DIOLA., eta badakit zoriontsuak izango (dira) DIRELA. Fermin 16.- Niri iruditzen zait bikote ederra egiten (dute) DUTELA., baina Begoñaren alabei Ernesto ez (zaie)...zaiela... gustatzen iruditzen zait. Eukene 17.- Nik, zahartzaroan, laguna beharrezkoa (da) DELA. pentsatzen dut. Ixabel 18.- Ba, nik ez dut pentsatzen laguna zahartzaroan bakarrik behar (da) DENIK. Nik pentsatzen dut beti behar (da) DELA.Iñaki

33 Galderei erantzun liburuko erantzunak 1. Haurrek lehen telebista gutxiago ikusten zutela esan dute irakasleek; 2. Gazteei ez zaiela hainbeste edatea komeni esan dute gurasoek; 3. Orain dela 12 urte hobeto bizi ziren galdetu dute auzokoek; 4.Etxebizitza merkeagoak behar dituztela esan dute gazteek; 5. Zaborra kaleetan ez uzteko esan dute agintariek BATZUEK Gasteiz oso aspergarria dela esan dute. I. ZEHAR-GALDERA Zehar-galdera guztien azpian galde-perpaus bat dago; normalean perpaus nagusiaren aurrean idazten dira eta ( e )n gehituz egiten dira Gainera, kontuan hartu behar danork hitz egiten duen eta nori dagoen zuzenduta diskurtsoa. Izan ere, aldaketa batzuk egon ohi dira aditzean, posesiboetan... Galdera zuzena Interrogativa directa Jon:...: Nor da hori? Zehar-galdera Interrogativa indirecta Jonek nor den hori galdetu du. Kazetaria:...Badaukazu beste proiekturik? Kazetariak (ea) beste proiekturik daukan galdetu dio. Adibide hauetan ikus daitekeenez, kasu batzuetan N erabiltzen da, eta beste batzuetan en. Kasu bakoitzean zein forma erabili behar dugun jakiteko, ikus ezazu 2.ikastunitateko perpaus osagarrietarako eman dugun taula: LA duten adizkiekin N erabiltzen da, eta ela hartzen duten adizkiekin en. Iraganeko adizkiek ez dute inolako aldaketarik jasaten. Hona hemen Anek Josebari egin dizkion galderak. Jarri Aneren galderak zehar estiloan, zehar galderak erabiliz. Ane - Zenbat bazkide zarete elkartean? - Urte asko daramatza martxan elkarteak? - Zenbat ordaindu behar dut kuota? Hilero ordaintzen da? - Senarra etorri ahal da masajistarenera bazkide izan gabe? - Goizez ala arratsaldez izaten dira ikastaroak? Informatikaikastarorik egin al duzue? - Herriko ekintzetan parte hartzen al duzue? - Badaukazue harremanik mendizaleen elkartearekin? Mendiirteerarik egiten duzue haiekin? - Badago igogailurik bigarren pisura igotzeko? - Bazkideek prestatu ahal dute otordurik sukaldean? - Zer baldintza bete behar ditut bazkide izateko? Zer ekarri behar dut bazkide-txartela egiteko? 1.- Iñakiri elkartean zenbat bazkide diren galdetu diot. 2.- Elkarteak urte asko martxan daramatzan galdetu diot 3.- Kuota zenbat ordaindu behar dudan galdtu diot 4.- Bazkide izan gabe senarra joan daitekeen 5.- Ikastaroak. eta informatika-ikastarorik dagoen 6. herriko ekintzetan parte hartzen duten galdetu diot 7.- Mendizaleen elkartearekin harremanik daukaten galdetu diot, eta beraiekin mendi-irteerarik egite duten

34 liburuko erantzunak 8.- Bigarren pisura igotzekoigoagiluri dagoen 9.- Bazkideek sukaldean otrdurik presta dezaketen 10.- Bazkide izatekozer baldintza bete behar den galdetu diot, eta bazkide-txartela egiteko zer eraman behar dudan. II. ZEHAR-AGINTERA Eskaera bat edota agindu bat zeharka adierazteko menpeko esaldiaren aditzari -t(z)eko erantsi behar zaio. Agintera - Imperativo Ama: Jaitsi zaborra! Markel: Amaia, ez ezazu erre. Itzuli esaldiok. Zehar-agintera Imperativo indirecto Amak zaborra jaisteko esan dit. Markelek Amaiari ez erretzeko esan dio 1. Te he dicho que vengas! Etortzeko esan dizut 2. Te he dicho que traigas eso! Hori ekartzeko esan dizut 3. Os he dicho que me dejéis en paz! Bakean uzteko esan dizuet 4. Tomás os ha dicho que busquéis la llave Tomasek esan dizue giltzak bilatzeko 5. Koldo le ha dicho a Mikel que no olvide el pan. Koldok Mikeli esan dio ogia ez ahazteko 6. Roberto te ha dicho que le perdones Robertok barkatzeko esan dizu 7. Nos han dicho que empecemos a trabajar Lanean hasteko esan digute 8. El abuelo nos dijo que no nos asustáramos Aitonak ez beldurtzeko esan zigun 9. Le he dicho que coja el tren Trena hartzeko esan diot 10. Nicolás os ha ordenado que no toquéis eso Nikolasek hori ez ukitzeko agindu dizue 11. Idoia nos dijo que le esperáramos aquí Idoiak hemen itxaroteko esan zigun 12. Tú nos dijiste que no nos enfadáramos Zuk ez haserretzeko esan zenigun 13. Xabier nos ha pedido que le ayudemos Xabierrek laguntzeko eskatu digu 14. Eulalia nos ha dicho que cerremos la puerta Eulaliak atea ixteko esan digu 15. Tu padre te ha dicho que vayas Aitak joateko esan dizu 16. Nos han pedido que terminemos hoy los trabajos Eskatu digute gaur bertan bukatzeko lanak 17. Nos han dicho que llevemos estas cosas Esan digute gauza hauek eramateko 18. Les han ordenado que nadie se mueva Agindu diete inor ez mugitzeko 19. Cristina te ha dicho que le enseñes las fotos Cristinak esan dizu argazkiak erakusteko 20. Martín nos ha dicho que le contestemos pronto Martinek esan digu laster erantzuteko Jarri estilo zuzenean hurrengo testu hau: MAFALDA: Baduzu borragomarik? Nirea galdu egin zait eta beste bat behar dut, horregatik etorri naiz zure etxera. MAFALDA: Nirea ez dut aurkitzen, ez dakit zer egin dudan berarekin. MAFALDA: Seguraski nire nebak hartu du marrazki bat egiteko; orduan lagunak zertarako diren pentsatu dut. SUSANITA: Zertarako dira lagunak?

35 Noren arabera liburuko erantzunak Euskaratu: 1- Según la cantidad de alumnos, haremos más o menos fotocopias. Ikasleen kopuruaren arabera, fotokopia gehiago ala gutxiago egingo dugu. 2- El material lo han escogido según el deporte. Materiala kirolaren arabera aukeratu dute. 3- Según tu compañero, tienes dos meses para leer el libro. Zure adiskidearen arabera, bi hilabete dauzkazu liburua irakurtzeko. 4- Según los expertos, el terremoto de Tokio fue más fuerte que el de México. Adituen arabera, Tokioko lurrikara Mexikokoa baino gogorragoa izan zen. 5- Según el día, desayuno dulce o salado. Egunaren arabera, gozo edo gazi gosaltzen dut.

36 Zerezko liburuko erantzunak Zerezkoak dira honako objektu hauek? 1- Zerezkoa da presio-eltzea? (aluminio) Aluminiozkoa da. 2- Zerezkoak dira eskularruak? (larru) Larruzkoak dira. 3- Zerezkoa da jertsea? (artile) Artilezkoa da. 4- Zerezkoak dira dominak? (urre, zilar, brontze) Urrezkoa, zilarrezkoa eta brontzezkoa dira. 5- Zerezkoak dira galtzontziloak? (kotoi) Kotoizkoak dira. 6- Zerezkoa da surf-taula? (karbono-zuntz) Karbono-zuntzezkoa da. 7- Zerezkoak dira ontzia, pala eta arrastelua? (plastiko) Plastikozkoak dira. 8- Zerezkoa da sehaska? (egur) Egurrezkoa da. 9- Zerezkoak dira autoaren gurpilak? (kautxu) Kautxuzkoak dira. 10- Zerezkoa da saskia? (zume) Zumezkoa da.

37 Mugagabea liburuko erantzunak Hutsuneak bete: 1- Zure festara ez joateko hainbat b... bururatzen zaizkit. a. aitzaki b. aitzakia c. aitzakitan 2- Zenbait b... ez dute kaferik jartzen. a. tabernan b. tabernatan c. tabernetan 3- Ezkontzara edozein a... joango da, seguru. a. lagunekin b. lagunarekin c. lagunerekin 4- Zenbait c... jateko ere ez daukate. a. ume b. umeek c. umek 5- Liburu honetako hainbat a... ez ditut ulertzen. a. hitz b. hitza c. hitzak 6- Zenbait b... hiru musu emateko ohitura daukate. a. lekuan b. lekutan c. lekuetan 7- Lan horretarako edozein b... balio dizu. a. ordenagailu b. ordenagailuk c. ordenagailuak 8- Hainbat b... bildu da gaurko manifestaldian. a. jendea b. jende c. jendek 9- Lasai egon, edozein a... ez nuen joateko gogo handirik (de todos modos). a. modutan b. moduan c. moduetan 10- Hainbat a... falta zaizkigu oraindik. a. gauza b. gauzak c. gauz 11- Zenbait a... kalte egiten diote. a. jakik b. jakiak c. jaki 12- Hartu edozein c..., denak gustatuko zaizkio eta. a. postala b. postalek c. postal

38 Hutsuneak bete: liburuko erantzunak 13- Zure festara ez joateko hainbat b... bururatzen zaizkit. a. aitzaki b. aitzakia c. aitzakitan 14- Zenbait b... ez dute kaferik jartzen. a. tabernan b. tabernatan c. tabernetan 15- Ezkontzara edozein a... joango da, seguru. a. lagunekin b. lagunarekin c. lagunerekin 16- Zenbait c... jateko ere ez daukate. a. ume b. umeek c. umek 17- Liburu honetako hainbat a... ez ditut ulertzen. a. hitz b. hitza c. hitzak 18- Zenbait b... hiru musu emateko ohitura daukate. a. lekuan b. lekutan c. lekuetan 19- Lan horretarako edozein b... balio dizu. a. ordenagailu b. ordenagailuk c. ordenagailuak 20- Hainbat b... bildu da gaurko manifestaldian. a. jendea b. jende c. jendek 21- Lasai egon, edozein a... ez nuen joateko gogo handirik (de todos modos). a. modutan b. moduan c. moduetan 22- Hainbat a... falta zaizkigu oraindik. a. gauza b. gauzak c. gauz 23- Zenbait a... kalte egiten diote. a. jakik b. jakiak c. jaki 24- Hartu edozein c..., denak gustatuko zaizkio eta. a. postala b. postalek c. postal

39 AGINTERA JOKATUA (zaitez, ezazu ) liburuko erantzunak Bete itzazu hutsuneak: 1- Etor zaitez eta afaldu egingo dugu. (zu) 2- Joan zaitez arbelera eta idatz itzazu bi hitz. (zu) 3- Har ezazue trena eta joan zaitezte Donostiara. (zuek) 4- Ken itzazu gauza horiek hortik. (zu) 5- Eraman ezazu euritako hau zure lagunaren etxera. 6- Ez ezazue pastelik jan. (zuek) 7- Pentsa itzazue hamar galdera. (zuek) 8- Ez ezazu hori esan. (zu) Pasa itzazu agindu jokatugabe hauek aginterara 1- Andoni, etorri hona eta ekarri etxerako lanak! Andoni, etor zaitez hona eta ekar itzazu etxerako lanak! 2- Aizue, joan hemendik eta itxi atea ateratakoan! Aizue, joan zaitezte hemendik eta itxi ezazue atea ateratakoan! 3- Amaia eta Itziar, egin zuek gonbidapenen marrazkiak. Amaia eta Itziar, egin itzazue zuek gonbidapenen marrazkiak. 4- Aizu, motel, ez eseri hor, bustita dago eta! Aizu, motel, ez zaitez hor eser, bustita dago eta! 5- Ama, hartu telefonoa, mesedez! Ama, har ezazu telefonoa, mesedez! 6- Badakit nire adiskideak zaretela, baina joan pikutara denak! Badakit nire adiskideak zaretela, baina joan zaitezte pikutara denak! Euskara itzazu honako hauek: 1- Cállate! Isil zaitez! 2- Trae el pan! Ekar ezazu ogia! 3- Venid aquí! Etor zaitez hona! 4- Lávate las manos! Garbi itzazu eskuak! 5- Vete a la mierda! Joan zaitez pikutara! 6- Coged eso! Har ezazue hori! 7- Llevad los papeles al contenedor! Eraman itzazue paperak edukiontzira! 8- Siéntate! Eser zaitez! 9- Saca los libros del cajón! Atera itzazu liburuak tiraderatik! 10- Mirad por la ventana!

40 Begira ezazue leihotik! Juntadura: ere, ere bai, baita ere Berridatzi esaldi hauek, ere erabiliz. liburuko erantzunak Adib.: Haurrak gaur ikastolara joan dira. Haurrak gaur parkera joan dira. Haurrak gaur ikastolara joan dira eta [haurrak gaur] parkera ere joan dira 1. Igandean, Mikel ez zen mendira joan. Igandean, Larraitz ez zen mendira joan. 2. Atzo Zarautzen eguraldi txarra egin zuen. Atzo Legution eguraldi txarra egin zuen. 3. Gurasoek ez dute hondartzara joan nahi. Seme-alabek ez dute hondartzara joan nahi. 4. Gu, goizean, hondartzara joan gara. Gu,Arratsaldean, hondartzara joan gara. 5. Olentzerotan jostailuak oparitu dizkiezue. Olentzerotan liburuak oparitu dizkiezue. 6. Niri ez zaizkit jaki gozoak gustatzen. Niri ez zaizkit jaki koipetsuak gustatzen. Berridatzi esaldi hauek ematen zaizun egitura erabiliz. Adib.: Zuei oporretan kanpora ateratzea gustatzen zaizue. Guri oporretan kanpora ateratzea gustatzen zaigu. Zuei oporretan kanpora ateratzea gustatzen zaizue, baita guri ere. 1. Bihar tenperaturek gora egingo dute. Etzi tenperaturek gora egingo dute. Bihar tenperaturek gora egingo dute, eta etzi ere bai. 2. Mendizaleak ez ziren tontorreraino iritsi. Gu ez ginen tontorreraino iritsi. Mendizaleak e ziren tontoereraino iritsi, ezta gu ere. 3. Asteburuan etxea izan gara. Asteburuan zuek etxean izan zarete. Asteburuan etxean izan gara, eta zuek ere etxean izan zarete. 4. Bazkarira osaba-izeba guztiak etorriko dira. Bazkarira lehengusu guztiak etorriko dira. Bazkarira osaba-izeba guztiak etorriko dira, baita lehengusu guztiak ere. 5. Lagunak Baionara doaz. Gu Baionara goaz. Lagunak Baionara doaz, eta gu ere bagoaz. 6. Gurasoek ez dute haragirik jaten. Seme-alabek ez dute haragirik jaten. Gurasoek ez dute haragiri k jaten, eta seme-alabek ere ez dute jaten. 7. Niri ez zaizkit film arrosak gustatzen. Nire senarrari ez zaizkio film arrosak gustatzen. Niri ez zaizkit film arrosak gustatzen, eta nire senarrari ere ez. 8. Gazteek etxea margotu dute. Gazteek etxea konpondu dute. Gazteek etxea margotu dute, eta konpondu ere egin dute. 9. Aranean tramankulu asko dauzkazu. Zuk garajean autoa eta bizikleta dauzkazu. Garajean tramankulu asko gauzkazu, eta autoa eta bizikleta ere bai. 10. Lagunak ikusi ditugu. Lagunak agurtu ditugu. Lagunak ikusi ditugu, eta agurtu ere egin ditugu.

41 liburuko erantzunak Gazte batzuk lokaleko atarian elkartu dira koadrilako beste lagun batzuekin. Osatu elkarrizketa lokailuak dagozkien lekuan erabiliz ere ez ere ezta ere ere baita ere ere badauka ere badaukat ere bai Nerea: Txufo: Beñat: Ander: Nerea: Kaixo Txufo! Urko, Niko eta Leire etorri dira. Nik, Tetxa eta Ihintza (1) ere ikusi ditut etortzen.a! Eta (2) baita Eguzki ere. Enaitz barruan dago, eta Iara (3) ere bai. Josu ez da etorriko eta Joseba (4) ere ez. (5) Ezta Koldo ere. Ba, Oierrek (6) ere ez dela etorriko esan dit. Ander: Nik autoa ekarri dut, gero kontzertura joateko. Leirek furgoneta dauka eta Urkok (7) ere badauka. Xeber: Nik (8) ere badaukat autoa, behar bada. ITZULPENAK 1. Vendrá también Ane Ane ere etorriko da. 2. Tú también me lo vas a decir? Zeuk ere esango didazu? 3. También pasamos por ese pueblo Herri horretatik ere pasatu ginen. 4. Nosotros también pasamos por ese pueblo Geu ere pasatu ginen herri horretatik. 5. Incluso mi padre cantó y bailó Nire aitak ere abestu eta dantzatu zuen. 6. Hasta él sabe que no vendré Berak ere badaki ez naizela etorriko. 7. Ni siquiera el más listo pudo adivinarlo Azkarrenak ere ezin izan zuen asmatu. 8. No quiere casarse ni comprometerse de ninguna manera Ez du ezkondu nahi ezta inola ere lotu. 9. Tú también hijo mío? Zeu ere bai, semea? 10. Si tú vas, yo también iré Zu joaten bazara neu ere joango naiz. 11. Me preguntó también qué pensaba sobre eso Horretaz zer uste nuen ere galdetu zidan. 12. Llamó a las diez e incluso más tarde Hamarretan deitu zuen baita beranduago ere (eta beranduago ere bai). 13. Tampoco vino el tío Eneko Osaba eneko ere ez zen etorri. 14. Gracias a ti, también he aprobado Zuri esker, gainditu ere egin dut. 15. Gracias a ti también, he aprobado Zeuri ere esker, gainditu egin dut.

42 NOMINALIZAZIOA: -T(Z)EA / -T(Z)EN liburuko erantzunak Erantzun honako galdera hauei: 1- Zertan daki Asier Illarramendik? Asier Illarramendik futbolean jokatzen daki. 2- Zertan dakite dantzariek? Dantzariek dantzatzen dakite. 3- Zertan dakite margolariek? Margolariek margotzen dakite. 4- Zertan daki albaitariak? Albaitariak animaliak sendatzen daki. Osa itzazu esaldiak (-T(Z)EA eta -T(Z)EN): 1- zu / klase / etorri / ez / gustatu Zuri klasera etortzea ez zaizu gustatzen. 2- bihar / gu / dantzatu / ikasi Bihar guk dantzatzen ikasiko dugu. 3- ni / Kepa / negar egin / ikusi Nik Kepa negar egiten ikusi dut. 4- haiek / bilera / joan / bururatu Haiei bilerara joatea bururatu zaie. 5- gu / beti / egia / esan / ahaztu Guri beti egia esatea ahazten zaigu / Guk beti egia esatea ahazten dugu. 6- irakasle / euskara / mintzatu / irakatsi (guri) Irakasleak euskaraz mintzatzen irakasten digu. 7- ume / piano / jo / jarraitu Umeak pianoa jotzen jarraitzen du. 8- ama / aholku / onartu / kostatu Amari aholkuak onartzea kostatzen zaio. 9- oraindik / ez / bazkaldu / bukatu / Ion Oraindik ez du bazkaltzen bukatu Ionek. 10- gu / ikasi aditza/ erabili / ikasi Guk ikasi aditza erabiltzen ikasi dugu. 11- Mikel / mendi / joan / komeni Mikeli mendira joatea komeni zaio. 12- zuek / telebista / ikusi / hasi Zuek telebista ikusten hasi zarete.

43 Euskaratu: liburuko erantzunak 1- Es muy aburrido hacer todos los días las mismas cosas. Oso aspergarria da egunero gauza berberak egitea. 2- Sabes hablar francés? Badakizu frantsesez hitz egiten? 3- He decidido ir todos los días al euskaltegi. Egunero euskaltegira joatea erabaki dut. 4- He pensado salir con vosotros. Zuekin irtetea pentsatu dut. 5- Han prohibido hablar en castellano. Gasteleraz hitz egitea debekatu dute. 6- No sé tocar la flauta. Ez dakit txirula jotzen. 7- Hemos empezado a cantar a las ocho. Zortzietan hasi gara kantatzen. 8- Mañana seguiréis escribiendo en vuestro cuaderno. Bihar zuen koadernoan idazten jarraituko duzue. 9- Los albañiles esperan terminar antes de que empiecen las fiestas. Igeltseroek jaiak hasi baino lehen bukatzea espero dute. 10- Han visto a Angelina Jolie saliendo del avión. Angelina Jolie ikusi dute hegazkinetik irteten. 11- Todavía no has aprendido a coserte el botón? Oraindik ez duzu botoia josten ikasi? 12- Siempre acabamos el día hablando en euskara. Beti bukatzen dugu eguna euskaraz hitz egiten. 13- Como siempre, continúan haciendo el tonto Beti bezala, tontoarena egiten jarraitzen dute. 14- He empezado a hacer el trabajo, pero no lo he acabado. Lana egiten hasi naiz, baina ez dut bukatu. 15- Algún día (egunen batean) aprenderé a utilizar las nominalizaciones. Egunen batean nominalizazioak erabiltzen ikasiko dut. Osa itzazu esaldiak parentesien arteko aditzak erabiliz: 1- Zuri IGERI EGITEA gustatzen al zaizu? 2- Haiek tenisean JOKATZEA erabaki dute. 3- Kaltegarria da gehiegi JATEA 4- Gaur KIROLA EGITEN hasi da Jokin. 5- Ohea hobeto EGITEN saiatuko naiz. 6- Igerilariek Joku Olimpikoetara ETORTZEA espero dute. 7- Ez da batere ona janari koipetsuak JATEA 8- Bihar kotxea GARBITZEN lagunduko diot arrebari. 9- Irakasle horrek erro karratuak EGITEN irakatsi zidan. 10- Aurten lortu dute ikasketak BUKATZEA

44 HELBURUZKO NOMINALIZAZIOAK: -T(Z)ERA / -T(Z)EKO liburuko erantzunak Bete itzazu hutsuneak (-T(Z)EA, -T(Z)EN, -T(Z)ERA, -T(Z)EKO): 1- Mikeli gauero zaborra ATERATZEA gustatzen zaio. 2- Berandu egiten ari zait, azterketak PRESTATZEN hasiko naiz. 3- Niri Patagonia bizikletaz ZEHARKATZEA bururatu zait. 4- Ez dut zure festara JOATEKO inolako asmorik. 5- Aitak Asierri eta Karlosi traktorean IBILTZEN utzi die. 6- Komeni zaizue supermerkatuan produktu gehiago EROSTEA. 7- Aitonak parkera JOLASTERA eramango nau, ezta? 8- Lanagatik bizilekua ALDATZEKO prest dago. 9- Kanpoan bazkaltzen dutenean, jatetxe merkeetan EGITEA erabaki dute. 10- Beñati ez zaio saltoki handietan erosketak EGITEA gustatzen. 11- Guri ingeles barnetegi batera JOATEA komeni zaigu. 12- Oihanerekin telefonoz gehiagotan HITZ EGITEN saiatuko naiz. 13- Ama erretzailea da, baina ez dit ERRETZEN uzten. 14- Ez duzu gainditu, baina ez zaizu komeni erreklamazioa JARTZEA 15- Etorriko zara tabernara zerbait HARTZERA? 16- Andoni makal dabil, baina atzo etxetik ATERATZERA animatu zen. 17- Amona ez da sakelako telefonoa behar bezala ERABILTZEKO gai. 18- Denok ados jarri gara eta bidaia merkea ANTOLATZEA lortu dugu. Osa itzazu esaldiak: 1- ona izan / batzuetan / parranda egin. Ona da batzuetan parranda egitea. 2- Mirenek / jende berria / ezagutu / gogoa eduki. Mirenek jende berria ezagutzeko gogoa dauka. 3- ez / komenigarria izan / gauza garestiegiak / erosi. Ez da komenigarria gauza garestiegiak erostea. 4- zuri / komeni izan / irakaslearen jarraibideei / segitu. Zuri komeni zaizu irakaslearen jarraibideei segitzea. 5- medikuak / niri / ez utzi / janaria gatz askorekin / jan. Medikuak ez dit janaria gatz askorekin jaten uzten. 6- zuek / asko lan egin / ohiturarik eduki? Zuek asko lan egiteko ohiturarik daukazue? 7- (guk) / atzo / gurpil zulatuak / konpondu / ikasi. Atzo gurpil zulatuak konpontzen ikasi genuen. 8- Anek / Mexikon / txango asko egin / asmoa eduki. Anek Mexikon txango asko egiteko asmoa dauka. 9- (nik) / ez / dendaz denda ibili / gogorik eduki. Ez daukat dendaz denda ibiltzeko gogorik 10- interesgarria izan / herritik irten / eta / leku berriak ezagutu. Interesgarria da herritik irtetea eta leku berriak ezagutzea. Euskaratu:

45 liburuko erantzunak 1- Tengo ganas de cambiar el televisor del salón. Egongelako telebista aldatzeko gogoa daukat. 2- Voy a invitar a Karim a venir a mi pueblo en agosto. Karim gonbidatuko dut nire herrira etortzera abuztuan. 3- No te conviene pegar a ese chico, pues tiene muchos amigos. Ez zaizu mutil hori jotzea komeni, lagun asko dauka eta. 4- No tengo intención de robar nada. Ez daukat ezer lapurtzeko asmorik. 5- Se me ha olvidado comprar la leche y los yogures. Esnea eta yogurtak erostea ahaztu zait. 6- Perdió el miedo y empezó a hablar delante de la gente. Beldurra galdu zuen eta jendearen aurrean hitz egiten hasi zen. 7- Te animas a cantar villancicos conmigo? Nirekin gabon-kantak abestera animatuko zara? 8- Ya sabe que está de baja, pero ha decidido salir. Badaki bajan dagoela, baina irtetea erabaki du. 9- Este teléfono sirve para llamar, para mandar mensajes, para escuchar música Telefono honek balio du deitzeko, mezuak bidaltzeko, musika entzuteko 10- Ugaitz no está dispuesto a hacer un viaje tan largo. Ugaitz ez dago hain bidaia luzea egiteko prest.

46 GRADUATZAILEAK liburuko erantzunak Euskaraz, aditzondoen edo izenondoen maila adierazteko honako adberbioak ditugu: BATERE Maila-adberbio honek erabateko ezeztapena adierazten du eta, honenbestez, ezezko perpausetan baino ezin da erabili. Adibidez: Ez da BATERE erraza hori egitea No es nada fácil hacer eso BATERE indarrik gabe gertatu naiz. Me he quedado completamente sin fuerzas ERABAT / GUZTIZ / ZEHARO Hauek erabatekotasuna adierazten dute eta baliokideak dira. Gizon hori ERABAT zoratuta dago Ese hombre está totalmente loco Zapata horiek GUZTIZ apurtuta daude Esos zapatos están totalmente rotos NAHIKO/ SAMAR Hauek nahikotasuna adierazten dute. Betaurrekoak NAHIKO garestiak dira: Las gafas son bastante caras NAHIKO argi mintzatu zen: Ha hablado suficientemente claro. Nola egin du lo gaur? Gaur ondo SAMAR egin dut lo....hoy he dormido bastante bien Ikasle horiek berritsu SAMARRAK dira. Esos alumnos son bastante charlatanes. OSO/ IZUGARRI Nolako gizona da? OSO gizon urduria da Nola dago gizona? OSO urduri dago. Nolakoak dira bitamina horiek? Bitamina horiek IZUGARRI onak dira. Nola zeuden mutilak? Mutilak IZUGARRI nekatuta zeuden. Itzuli. 1.- Ya ha hecho bastante, déjalo en paz.nahikoaegin DU, UTZI BAKEAN! UTZ EZAZU BAKEAN! 2.- Hicieron el el trabajo bastante bien.lan NAHIKO ONDO / ONDO SAMAR EGIN ZUTEN. 3.- Los hijos de Manex de pequeños eran completamente diferentes.manexen SEMEAK TXIKITAN GUZTIZ/ ERABAT DESBERDINAK ZIREN. 4.- Las farolas de esas calles no son nada bonitas.kale HORIETAKO FAROLAK EZ DIRA BATERE POLITAK 5.- El txiste sexista de Jon no me hizo ninguna gracia.jonen TXISTE SEXISTAK EZ ZIDAN BATERE GRAZIARIK EGIN 6.- Creo que la hija de la directora lo ha pasado bastante mal.uste DUT ZUZENDARIAREN ALABAK NAHIKO GAIZKI/ GAIZKI SAMAR PASATU DUELA 7.- Hizo el trabajo de la unibersidad bastante mal.unibertsitaeko LANA NAHIKO GAIZKI EGIN ZUEN. 8.- Antes, cuando los hemos visto estaban muy nerviosos. LEHEN, IKUSI DITUGUNEAN OSO URDURI ZEUDEN 9.- En mi opinión hacer oligami es bastante estresante.nire USTEZ, OLIGAMIA EGITEA ESTRESAGARRI SAMARRA DA/ NAHIKO ESTRESAGARIA 10.- Qué te pasa? Te veo un poco triste.zer PASATZEN ZAIZU? TRISTE SAMAR IKUSTEN ZAITUT. Koldok laneko azterketa egin du, eta tentsio altua duela jakin du. Medikuak esan dio berehala hasi behar duela zaintzen. Zer egin behar du Koldok zaintzeko? Osatu elkarrizketa, graduatzaile egokia hautatuz.

47 liburuko erantzunak _Nik ez dut ezer nabaritzen, ez dut minik. Ni orain arte (1) izugarri / samar ondo ibili naiz. _Jakina! Tentsio altua daukana ez da konturatzen; tentsioaren neurria hartu egin behar da, zenbat daukagun jakiteko. Zuk (2) oso tentsio altua daukazu, eta berehala kontrolatzen hasi behar duzu. _Nola egin behar dut hori? _Eskuorri bat emango dizut orain; zer egin behar duzun jakiteko. _Erraz (3) samarra izango da, ezta? Nik ez daukat tontakerietarako astirik. _Egiaz (ciertamente) ez da tontakeria. (4) Oso ondorio kaltegarriak izan ahal dituzu. _Ea, ba, zer dioen orri horrek? _Niretzat ez da (5) batere erraza kirola egiteko denbora hartzea. _Estresatuta al zabiltza? _Bai, (6) izugarrizko estresa dut une honetan. Badakizu, lan gutxi, krisia _Ulertzen dut. GauR ( 7) nahiko lan ematen digu denoi krisiak. Seguruenik, horrek eragingo dizu tentsioa hain altu izatea. Baina saiatu egin behar duzu estres hori jaisten, (8) erabat ezin baduzu, ahalik eta gehien (lo más posible) jaistea komeni zaizu. _Eta kontrolak egitea (9) oso garrantzitsua da? _Bai, zuretzat (10) izugarri garrantzitsua. Joan zure betiko medikuarenera. Tentsioa hartuko dizu, eta berak egingo dizkizu kontrolak. Markelek eta Julik kalean topo egin dute. Julik ez dauka aurpegi onik, hagineko minez dago eta. Markelek gaitz guztietarako erremedioak dakizki, eta aholku batzuk eman dizkio. Irakurri bi lagunen arteko elkarrizketa, eta esan esaldiak egia ala gezurra diren. Markel: Zer moduz zabiltza, Juli? Triste samar ikusten zaitut. Juli: Hagineko minez nago, horregatik daukat aurpegi hau. M.: Dentistarenera joan bitartean, lehenengo, hortzetako hariarekin ondo garbitu hortz eta haginen arteko tarteak; ondoren, perrexila murtxikatu egunean hiruzpalau aldiz. Ez zaizu mina erabat joango, baina leunduko zaizu. J.: Okerrena da burura ere zabaltzen ari zaidala, buruko minez nago arratsalde osoa. M.: Buruko minarentzat onena ohean sartu, gela ilunpean jarri eta isiltasunean egotea da, eta hagineko minari ere ez dio kalterik egingo. J.: Kasu egingo dizut, Markel, baina lehenago botikatik pasako naiz, belarriko minarentzat zerbait erostera. M.: Hori ere baduzu? Bada, nik uste belarriko mina kentzeko onena dela bero lehorra: hondarrez edo gatzez poltsa bat bete, pixka bat berotu, eta minduta daukazun belarriaren gainean jarri minutu batzuetan. J.: Zure aholkuak jarraituko ditut eta sendatzen naizenean egongo gara lasaiago. 1. Belarriko mina kentzeko, oso komenigarria da perrexila murtxikatzea. Gezurra 2. Buruko minarentzat, komenigarria da ilunpean eta isiltasunean egotea.egia 3. Perrexilak ez du hortzetako mina kentzen, baina arindu egiten du Egia 4. Belarriko mina edukiz gero, ona izaten da ur beroa jartzea.gezurra 5. Hortz eta haginen arteko tarteak ondo garbitzen badituzu, ez duzu hagineko minik izango.gezurra

48 -le/ -tzaile ATZIZKIAK liburuko erantzunak Erabilera Atzizki hauek agentea edo egilea adierazte ndu. Adibidez: egile (egiten duena), ikasle (ikasten duena), e (ematen duena), antolatzaile (antolatzen duena) Aditzekin erabiltzen da (aditzoina +-le / -tzaile): ikusi > ikusle, apurtu > apurtzaile, garbitu > garbitzaile. Kasuen arabera, -le edo -tzaile forma hartzen du. Oro har, -N, -ZTU/-STU, -SI/ZI, edo RI-z amaitzen diren aditzek -le hartzen dute: esan > esale, aurkeztu > aurkezle, erosi > erosle Amaieran N duten aditzek galdu egiten dute: egile, erantzule, e Hitz berriak sortu aurkeztu +-le = AURKEZLE galdu + -le =GALTZAILE jarraitu + -le= JARRAITZAILE erabili + -le=erabiltzaile ikasi +-le = IKASLE irabazi + -le = IRABAZLE hil + -le = HILTZAILE hartu + -le= HARTZAILE kalea garbitu + -le = KALE-GARBITZAILE Esaldia irakurri eta itzuli parentesi arteko hitza. 1. Alex (vegetariano) BARAZKI-JALEA DA.. da; horregatik, ez du inoiz okelarik jaten. 2. Abokatu (defensor) DEFENDATZAILEAK errugabea dela dio. 3. (Al ganador) IRABAZLEARI txapela.eman diote, eta ( al perdedor) GALTZAILEARI ezer ez. 4. Errealaren (el entrenador) ENTRENATZAILEAK. prentsaurrekoa eman du partida bukatu eta gero. 5. Zuzendariari (ayudante).laguntzaile.. bat jarri diote laguntzeko. Itzuli habitante BIZTANLE estudiante ganador IRABAZLE donante E amante MAITALE repartidor BANATZAILE profesor IRAKASLE usuario ERABILTZAILE fumador ERRETZAILE lector IRAKURLE inventor ASMATZAILE moderador MODERATZAILE vendedor SALTZAILE escritor IDAZLE buscador BILATZAILE asesino HILTZAILE