A ENERXÍA. Natureza, fontes,tipos. Enerxias renovables, non renovables. A calore e temperatura. Pepe

Transcripción

1 A ENERXÍA Natureza, fontes,tipos. Enerxias renovables, non renovables. A calore e temperatura. Pepe

2 Natureza da enerxía Movemento No caso dun barco, prodúcese grazas á enerxía que lle subministra un motor. Os corpos caracterízanse por ter unha serie de propiedades que definen o seu estado e a súa situación. Así, por exemplo, o estado físico, a temperatura e o movemento son propiedades dos corpos. Estas propiedades pódense modificar. Así, un corpo sólido pode pasar a líquido ou un corpo que está en repouso pódese empezar a mover. Os corpos sofren estes cambios cando se lles comunica unha magnitude física chamada enerxía. A enerxía é, polo tanto, a razón pola que os corpos cambian as súas propiedades. Por exemplo, ao subministrar enerxía eléctrica a unha lámpada apagada, produce luz; e ao subministrar enerxía calirífica a un anaco de xeo, derrétese transformándose en auga. Tipos de enerxía Mina de carbón Hasta mediados do século XX, o carbón era o combustible máis empregado para producir enerxía. Hai moitos tipos de enerxía, que reciben diversos nomes segundo o fenómeno no que interveñen. Algúns dos máis importantes son: Enerxía calirífica, que intervén nos fenómenos caliríficos. Enerxía luminosa, que intervén nos fenómenos ópticos. Enerxía eléctrica, que intervén nos fenómenos eléctricos Enerxía cinética, que intervén no movemento dos corpos. Enerxía nuclear, que intervén nas reaccións nucleares.

3 Enerxía química, que intervén nas reaccións químicas. As fontes de enerxía Vista dun geyser Volcanes, geysers e termas utilizáronse, ata certo límite, como fontes de enerxía capaces de aproveitar a calor interna da Terra. O carbón, o petróleo e o gas natural son exemplos de combustibles fósiles, que son substancias que nos dá a natureza e que o ser humano utiliza para conseguir diferentes tipos de enerxía. Outra forma de obter enerxía é aproveitar algúns fenómenos naturais, como o vento e a luz solar. Todos os combustibles fósiles e os fenómenos naturais que se utilizan para obter enerxía reciben o nome de fontes de enerxía ou recursos enerxéticos. Hai dous tipos de fontes de enerxía, as renovables e as non renovables. As fontes de enerxía renovables son as que non se esgotan por moito que se utilicen. Por exemplo, a luz do sol (enerxía solar), o vento (enerxía eólica), as mareas (enerxía mareomotora) ou a calor interna da Terra (enerxía xeotérmica). As fontes de enerxía non renovables son as que se encontran en cantidades limitadas na natureza. Trátase dos combustibles fósiles, como o carbón e o petróleo. Fontes de enerxía renovables Placas soares El aproveitamento da enerxía solar non ten outro gasto que a instalación de placas. Ao ser humano preocúpalle que se esgoten as fontes de enerxía que xa estudamos. A

4 enerxía hidroeléctrica parece que non se rematará, pero, non obstante, hai países que non poden construír máis presas. Esta preocupación levou á experimentación con outras fontes de enerxía máis baratas, menos contaminantes e inesgotables. Son a enerxía solar, a eólica e a mareomotora: A enerxía solar, como indica o seu nome, utiliza o a enerxía do sol. Xa se usan pantallas solares para a produción de enerxía en vivendas e pequenas explotacións (granxas). A enerxía eólica aproveita a forza do vento. Usouse dende moi antigo (muíños de vento). A enerxía mareomotora consiste en aproveitar a forza das mareas. Fontes de enerxía non renovables As fontes de enerxía fan funcionar as máquinas que se concentran nas fábricas. O carbón foi a primeira gran fonte de enerxía que empregou a Revolución Industrial. Hai varios tipos de carbón; entre eles está a hulla. Outra fonte de enerxía é a electricidade. Prodúcese nas centrais hidroeléctricas (aproveitando a forza da auga, mediante a construción de presas) e nas centrais termoeléctricas, que producen enerxía eléctrica por medio de calor. O gas natural e o petróleo son tamén fontes de enerxía que hoxe teñen moita importancia. Todas estas fontes de enerxía preocupan ao ser humano porque son esgotables, pódense rematar. A enerxía nuclear é a máis moderna e a máis poderosa das fontes de enerxía. Enerxía eléctrica Mediante o contador sabemos a electricidade queconsumimos nas nosas casas.

5 O PETRÓLEO Arabia Saudí Entre os principais produtores de petróleo encóntranse moitos países árabes. O petróleo é un líquido negro que se encontra baixo a codia terrestre. Procede da descomposición de plantas e animais realizada hai millóns de anos. Proporciona tal riqueza que se lle chamou ouro negro. Unha vez que se encontra un pozo necesítase unha rede de transporte do petróleo mediante barcos enormes, chamados petroleiros, ou a través de canalizacións, chamadas oleodutos. O maior problema é que só uns cantos países o teñen: os países da antiga Unión Soviética, os Estados Unidos, Arabia Saudí, México, Venezuela e China, son os principais produtores. Existe unha organización que controla boa parte do comercio do petróleo, é a OPEP (Organización dos Países Produtores de Petróleo). Está integrada polos seguintes países: Arabia Saudí, Irán, Iraq, Kuwayt, Emiratos Árabes Unidos, Qatar, Venezuela, Libia, Alxeria, Indonesia, Nixeria, Gabón e Ecuador. Os seis primeiros están no Golfo Pérsico. Teñen a capacidade de controlar o prezo do barril de petróleo, por iso crearon unha crise económica no mundo en 1973, xa que subiron moito os prezos. Actualmente a súa influencia debilitouse moito. A calor e a temperatura Torradora Leste aparato permítenos aproveitar a calor para tostar o pan. A calor é unha forma de enerxía. Este tipo de enerxía permítenos, por exemplo, quentarnos e cociñar. E tamén

6 pode producir cambios nos materiais. Así, aplicando calor sobre un material, este se pode fundir (como sucede cos metais a altas temperaturas), pode queimarse (como acontece coa madeira ou o papel), pode aumentar de tamaño (como sucede tamén con moitos metais) ou pode endurecerse (como acontece con moitos tipos de plástico). A temperatura é a cantidade de calor que ten un corpo. Cando hai dous corpos en contacto tendes a igualar as súas temperaturas. Para conseguilo, cada corpo absorbe ou desprende calor. A temperatura mídese co termómetro. O TERMÓMETRO Termómetro meteorolóxico Sirve para coñecer a temperatura ambiental. O termómetro é o instrumento que usamos para medir a temperatura. A temperatura mídese en graos. A temperatura normal do corpo humano, por exemplo, é de 36 graos. Actualmente existen que usamos cotiamente: o termómetro de mercurio e o dixital. O termómetro de mercurio está formado por unha escala graduada xunto a un tubo moi fino con mercurio no seu interior. O mercurio é un metal líquido que varía moito de tamaño coa calor. Así, cando o material co que está en contacto o termómetro quenta o mercurio, aumenta de tamaño e, polo tanto ocupa máis espazo dentro do tubo: a temperatura sobe. Cando o termómetro se pon en contacto cun material máis frío, o mercurio diminúe de tamaño e o termómetro baixa. O termómetro dixital sinala directamente a temperatura con números. Os termómetros adóitanse usar para medir a temperatura do corpo, en cuxo caso falamos de termómetros clínicos, ou para coñecer a temperatura ambiente, xa sexa no interior dun edificio ou no exterior; entón falamos de termómetros meteorolóxicos.