U1. AS PROPIEDADES DO TEXTO: COHERENCIA, COHESIÓN E ADECUACIÓN. delimitar. expoñer. QUE GARANTEN a información de xeito ordenado A COHERENCIA

Transcripción

1 U1. AS PROPIEDADES DO TEXTO: COHERENCIA, COHESIÓN E ADECUACIÓN delimitar o tema expoñer o contido información xusta non repetir ideas con claridade con cohesión semánticos de xeito progresivo MECANISMOS organizar QUE GARANTEN a información de xeito ordenado A COHERENCIA NUN TEXTO expoñer as ideas sen contradicións cohesión adecuación ao contexto unidades lingüísticas ben conectadas a través de recorrencias léxicas, mecanismos de substitución, boa puntuación... rexistro adaptado ao destinatario obxectividade adaptada á intención estrutura determinada polo xénero literario características adaptadas ao soporte usado

2 U2-U3. PROCEDEMENTOS DE COHESIÓN TEXTUAL A cohesión textual conséguese mediante procedementos que relacionan os distintos elementos dun texto. Diferenciamos entre mecanismos de referencia interna e conectores textuais. Mecanismos de referencia interna A recorrencia consiste na repetición dun mesmo termo dentro do texto. Tipos: reiteración léxica: Buscou o moedeiro no bolso. Xa era tarde: o moedeiro desaparecera. sinónimos: A exposición tivo apoio institucional. Iso axudou a que a mostra tivese éxito. hiperónimos: Hai que protexer as laranxeiras e limoeiros xa que son árbores delicadas. A paráfrase baséase na reiteración dun elemento do texto mediante unha frase que o define: Hai moita demanda das bibliotecas. Eses berces de saber deberían apoiarse máis. A substitución é a reiteración dun compoñente lingüístico mediante outras unidades. Tipos: proformas léxicas nominais: Produciuse un accidente. O feito foi provocado pola chuvia. proformas léxicas verbais: Os estudantes non foron a clase. Fixérono como protesta... pronomes: Brais e Antía quedaron en Lisboa. El irá en tren e ela en avión. proadverbios: Cando comezou o curso pensaba aprobar. Daquela estaba moi animado. A elipse consiste na supresión de elementos que aparecen con anterioridade no texto. Tipos: nominal: O traballo de hoxe rematámolo axiña, o [Ø] de mañá xa se verá. verbal: Primeiro cómese os entrantes, logo [Ø] os dous pratos e despois [Ø] a sobremesa. A recorrencia, a paráfrase, a substitución e a elisión cohesiva poden ser anafóricas ou catafóricas segundo vaian antes ou despois do elemento elidido ou substituído.

3 U 4. OS CONECTORES TEXTUAIS Os conectores ou marcadores textuais constitúen unha serie aberta e heteroxénea de partículas lingüísticas (adverbios, conxuncións, locucións adverbiais ou conxuntivas...) que marcan as relacións establecidas a nivel textual entre os elementos do discurso, así como a súa estruturación e desenvolvemento. Pertencen ao nivel supraoracional. Eles entraron por un lado e elas polo outro. Teñen unha función na cláusula de CCL. Por un lado que queres que che diga e polo outro xa me entendes... (distribúe elementos) O número de conectores é moi amplo. Os máis comúns son: Organizadores do discurso Iniciadores: en principio, para comezar, antes de nada... Ordenadores: primeiro, en primeiro lugar, en segundo lugar... Continuativos: pois ben, neste sentido, entón... Tematizadores: canto a, con respecto a, a propósito de... Distribuidores: por un lado, por outro; dunha banda, doutra... Aditivos: ademais, así mesmo, e, incluso, do mesmo xeito, tamén, despois, igualmente, por outra banda... Contrastivos: pola contra, non obstante, pero, mais, con todo, agora ben, así e todo, por outra banda... Causais e consecutivos: polo tanto, por conseguinte, en consecuencia, daquela, por mor de, así, entón, pois, xa que logo, por iso, de xeito que, así que... Espazo-temporais: por riba, antes, mentres que, mentres tanto, de súpeto, máis tarde, despois, deseguido, sempre que, así que...

4 Organizadores de ideas Expresións de punto de vista: na miña opinión, polo que a min respecta... Manifestación de certeza: de feito, en realidade, claro, é evidente... De confirmación: en efecto, por suposto, dende logo... De reformulación: isto é, é dicir, noutras palabras, ou sexa, mellor dito... De exemplificación: por exemplo, en concreto, así... De resumo ou recapitulación: en resumo, en conclusión, en poucas palabras, en conxunto... U 5. A PROGRESIÓN TEMÁTICA A organización da información nun texto debe facerse de xeito ordenado. Distinguimos dous tipos de información: a que xa é coñecida polo receptor e serve de punto de partida (tema) e a información nova (rema). A información debe encadearse ao longo do discurso de xeito equilibrado. O mecanismo de encadeamento denomínase progresión temática. Tipos: De tema constante. Repítese o mesmo tema e os remas ou comentarios son diferentes: tema 1...rema1, tema 1... rema 2, tema 1... rema 3 De tema lineal. O rema dun enunciado serve de tema no enunciado seguinte: tema 1... tema1 tema 2... rema 2 tema 3... rema 3 De tema derivado. Existe un tema común ou hipertema que se separa en varios temas: Hipertema tema 1 tema 2 tema 3...

5 A ESTRUTURA As partes dun texto deben dispoñerse nunha determinada orde, deben relacionarse entre si de forma solidaria e deben estar subordinadas a un tema principal. A estrutura interna dun texto reflexa a ordenación lóxica da información en partes en relación co contido. Temos que ter en conta os trazos formais: - O número de parágrafos. Cada parágrafo expresa unha idea diferente e pode conter ideas secundarias. Xa que logo, cada parágrafo pode constituír un apartado de texto. - A existencia de signos tipográficos (guións, subíndices...) para ordenar o discurso. - A distribución dos marcadores ou conectores textuais. - Os distintos tipos de construcións sintácticas: xustaposición, coordinación, subordinación. - Os cambios de uso dos tempos verbais, etc. Cando non existen marcas formais evidentes, cómpre recorrer ao contido para detectar a súa estrutura. A estrutura dun texto pode plasmarse en forma de esquema. Dous exemplos: TEMA 1. Primeira idea 1. Primeira idea 1ª idea secundaria 1.1. Primeira idea secundaria 2ª idea secundaria 1.2. Segunda idea secundaria TEMA 2. Segunda idea 2. Segunda idea 3. Terceira idea 3. Terceira idea......