Sector 2º: 22% Poboación por sectores económicos dos continentes (%)

Transcripción

1 A ECONOMÍA 2º PARTE OS SECTORES ECONÓMICOS Actividade 1: Análise de gráficas de datos. % Poboación por sectores económicos no mundo ( 2004) Sector 3º: 38% Sector 1º: 40% Sector 2º: 22% Poboación por sectores económicos dos continentes (%) Sector 1º Sector 2º Sector 3º América N. Oceanía Europa América Central e Sur Asia África Conclusións / Ideas básicas: Sectores predominantes na economía mundial: Zonas nas que predomina cada un: o :.. o :.. En que continentes hai máis diferencia entre eses dous sectores económicos?... Qué indica iso?..... Atendendo a estes datos, poderías dividir o mundo en 2 zonas? cales serían? Ponlle un nome a cada unha:... A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 1

2 Na gráfica de evolución, que sector sube e cal baixa en maior porcentaxe nos últimos 100 anos?... Por qué cres que ocorreu así?.... Elabora un pequeño texto no que expoñas claramente as ideas princiais que se extraen das gráficas e datos anteriores: Título: Actividade 2. Lectura atenta do tema e facer un esquema básico dos temas principais. A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 2

3 1.- O SECTOR PRIMARIO. Son as actividades que extraen recursos da natureza sen elaborar : agricultura, gandaria, explotacion forestal, pesca, mineria ACTIVIDADE AGRARIA. A. Conceptos básicos: o Espazo rural: espazo non urbano da superficie terrestre, que engloba ao poboamento e tamén ao: o Espazo agrario: espazo adicado a terras de cultivo, pastos e bosques, é decir, ás actividades agrícolas, gandeiras e forestais. o Ambos espazos ( rural e agrario ) dan lugar a diversas paisaxes agrarias ( humanizadas ) Espazo rural Espazo agrario Actividade 3. Explica esta frase: Todo o espazo agrario é rural, pero non todo o espazo rural é agrario B. Factores que condicionan a actividade agraria: Entre os factores que condicionan a actividade agraria podemos distinguir entre : o o Físicos: Os factores relacionados co medio natural inflúen de xeito determinante no tipo de especies vexetais ou gandeiras que se poidan traballar. Relevo : a altitude, a maior ou menor pendente ou incluso a orientación das ladeiras con respecto ao sol ou aos ventos predominantes. Clima: as precipitacións, as temperaturas, as horas de sol, os ventos, Auga ( ríos, pozos subterráneos, ), fauna, tipos de solo, Humanos: Demográficos : canto máis aumento de poboación, máis espazo agrario é necesario. Sociais, coma por exemplo a propiedade ( privada ou colectiva, p.ex. dunha tribu) Económicos ( non é o mesmo producir para subsistir economía de subsistenciaque para vender economía de mercado ) Políticos, tecnolóxicos, Actividade 4. Esquema dos factores que condicionan a actividade agraria. A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 3

4 Actividade 5. Completa o seguinte cadro coas características básicas da agricultura de subsistencia e a de mercado. AGRICULTURA DE SUBSISTENCIA AGRICULTURA DE MERCADO Produción Produtividade Tecnoloxía Man de obra Localización C. Elementos da Paisaxe agraria As Parcelas, que forman explotacións agrícolas. Podemos clasificalas segundo: Tamaño: Latifundio: enormes extensións de terreo. Minifundio: pequenas parcelas ( p.ex. en Galicia ) Forma: regulares ou irregulares Límites : abertas ( openfields ) ou pechadas ( bocage ) Latifundio Openfield - Monocultivo Minifundio Bocage Policultivo Poboamento rural: disperso ou concentrado. Sistemas de cultivo son as técnicas utilizadas polo agricultor no traballo da terra, técnicas que varían segundo a: Variedade de cultivo: monocultivo ( trerras adicadas á produción dun só cultivo ) ou policultivo ( a varios ). Rendemento: Agricultura intensiva: modernizada ( selección de sementes, mecanizada, fertilizantes, tecnoloxía, ) e con altos rendementos. P.ex: invernadoiros. Agricultura extensiva: en grandes extensións de terreo, con mecanización e pouca man de obra. P.ex: cereais da Meseta española Uso da auga: secano ou regadío. A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 4

5 Sistemas gandeiros o Estensivo: gando ó aire libre ( prados, ) o Intensivo( gando estabulado ) o Nómada: desprazándose en busca de pastos ( ex: ovellas, cabras, camelos, ) o Trashumante: deaprázanse estacionalmente ( pastos de verán e de inverno ) Usos forestais (silvicultura): o Explotación forestal, aproveitamento do bosque ( madeira, resina, cortiza, caza, ) Actividade 6. Esquema dos elementos da paisaxe agraria ( parcelas, poboamento, sistemas e usos) Según sexan os factores que condicionan a actividade agraria, as parcelas de explotación e os usos que se lle dean, podemos distinguir claramente dous tipos de paisaxes: Paisaxe agraria tradicional: caracterizada polo uso de ferramentas e tecnoloxías atrasadas, moita man de obra e pouca produtividade. Destina a maior parte da produción a consumo propio e o pouco que sobra ( excedente) véndese nos mercados locais. É a agricultura de subsistencia propia de zonas pouco desenvolvidas coma África, Asia ou América Central e do Sur. Pode ser itinerante ou de rozas, de secaño, monzónica ( p.ex: arrozais asiáticos ), Paisaxes agrarias evolucionadas: caracterizadas polo uso de tecnoloxía avanzada ( maquinaria, selección de sementes, fertilizantes,.), pouca man de obra e alta produtividade. Destinan a maior parte da produción ó mercado. Localízase en Europa, EE.UU, Paisaxe agraria tradicional Paisaxe agraria evolucionada A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 5

6 Actividade 7. Completa o seguinte cadro sobre as características das paisaxes agrarias: PAISAXE AGRARIA TRADICIONAL PAISAXE AGRARIA EVOLUCIONADA Produción Produtividade Tecnoloxía Man de obra Localización Según as características anteriores, que tipo de agricultura se corresponde con cada paisaxe agraria. Actividade 8. Explica os seguintes conceptos:latifundio, minifundio, openfield, bocage, monocultivo, policultivo, agricultura intensiva, agricultura estensiva, gandería intensiva, gandería estensiva, gandería trashumante, silvicultura A ACTIVIDADE PESQUEIRA. Actividades adicadas á obtención de produtos mariños ( peixe, marisco ) Tipos de pesca: o Artesanal ( tradicional, costeira, ) ou industrial ( barcos factoría,de altura,. ) o De baixura ( diaria.costeira ), de altura ( días ou semanas lonxe da costa ) e de gran altura ( meses de duración en caldoiros moi lonxanos) Problemas: Sobreexplotación, contaminación,as augas xurisdicionais, Actividade 9. Os tipos de pesca. Esquema. Actividade 10. Análise de paisaxes agrarias: Como elaborar un comentario a partir da imaxe dunha paisaxe agraria: 1. Identificación: Amosar un primeiro achegamento á imaxe identificando o tipo de paisaxe (neste caso agraria) 2. Análise dos elementos xeográficos que conforman a imaxe: Físicos: relevo, clima, vexetación e acceso a auga, elementos que van determinar o tipo de actividades agrarias. Demográficos: poboamento. No caso de que non aparezan na imaxe ningún tipo de elemento que nos indique o tipo de poboamento, podemos lanzar unha hipótese razoada. Económicos: Tipo de parcelas. A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 6

7 Usos e sistemas de cultivo. Tecnoloxía. Man de obra: masculina-feminina- infantil, cualificación, número. 3. Determinar o tipo de paisaxe agraria amosado na imaxe, tomando como base a análise dos diferentes elementos que acabamos de facer. Posible localización xeográfica. 4. Conclusión: Comentario 1. Resume final das ideas principais. Grao de desenvolvemento que se amosa e proxección de futuro. Interacción paisaxe natural e acción humana. Comentario 2 Comentario 3 A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 7

8 2.- O SECTOR SECUNDARIO. Son as actividades adicadas á transformación de recusos naturais en produtos elaborados ou semielaborados, utilizando fontes de enerxía: industria, construción, produción de enerxía MATERIAS PRIMAS E FONTES DE ENERXÍA. As materias primas son or recursos naturais que necesita a industria para producir bens. Podemos calsificalas en 3 tipos : Orgánicas ( Orixe vexetal e animal), procedentes da Agricultura, Gandaria, Explotación Forestal ou Pesca Minerais ( Orixe mineral ): ferro,cobre, mármore, Enerxéticas : petóleo, carbón, uranio, gas natural. As fontes de enerxía son os recursos naturais que proporcionan a forza neceasaria para producir bens. Podemos clasificalas en: o Renovables ( sol, vento, mar, ) A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 8

9 o Non renovables ( carbón, petóleo, gas natural, uranio ) Actividade 11.Fai un esquema en árbore das materias primas e fontes de enerxía. Pon exemplos ACTIVIDADE INDUSTRIAL. A actividade industrial adícase á trasformación de materias primas en produtos elaborados. Historicamente podemos distinguir entre industria artesanal e industria moderna. Industria artesanal : ata a revolución industrial ( finais S XVIII ). Artesáns traballaban en pequenos talleres para producir a man ou con sinxelas ferramentas, usando fontes de enerxía pouco potentes ( e tamén pouco contaminantes ): forza humana ou animal, biomasa, auga ou vento. Os bens producidos eran vendidos no mercado local ( zapatos, vestido, útiles da vida cotiá, ) Industria moderna: despois da Revolución industrial ( S XIX )xorde unha nova forma de producir: Obreiros que traballan en fábricas con maquinaria que require gran cantidade de enerxía ( carbón, petróleo, electricidade ). Elabóranse grandes cantidades de bens que se comercializan en todo o mundo, coa utilización dunha tecnoloxía cada vez máis avanzada ( microelectrónica, informática, robótica ) Actividade 12. Enumera neste cadro as características básicas que diferencian a industria artesanal e a moderna: INDUSTRIA ARTESANAL INDUSTRIA MODERNA Tipos de industria: Atendendo ao tipo de produtos que se obtén, podemos distinguir: Industria pesada: o De base: fabrican produtos semielaborados para outras industrias. Exemplos son a industria siderúrxica que produce aceiro (logo utilizada noutra industria para producir un produto elaborado, coma unha reixa ) ou a petroquímica que transforma o petróleo ou o gas natural en plásticos, butano, combustibles, fertilizantes, asfalto, A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 9

10 o De equipo: utilizando produtos da industria de base, fabrican produtos necesarios para o funcionamento doutras industrias e tamén para o transporte. P.ex: maquinaria, ferramentas, aparellos electrónicos, asteleiros, Industria lixeira: o De uso e consumo: fabrican produtos que vai consumir directamente o consumidor.p.ex: industria alimentaria, téxtil,electrodomésticos, automóbiles Actividade 13. Fai un pequeno esquema dos tipos de industria. Busca exemplos de cada unha. Distribución mundial da industria: o Factores da localización industrial: O emprazamento dunha industria depende dunha serie de factores que o favofrezan. Existencia de recursos naturais, fontes de enerxía e man de obra. Proximidade a zonas urbanas. Boas redes de transporte e comunicacións. Diversos factores políticos ( subvencións, impostos, leis laborais, ) como xa vimos na primeira parte do tema ( A actividade económica, no punto da Globalización ) o Principais zonas: Europa EE.UU. Xapón Australia En proceso de desenrolo industrial: China, India, Corea e diversos países do Sur e sureste de Asia. A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 10

11 ÁREAS INDUSTRIAIS NO MUNDO Actividade 14. Á vista deste mapa, fai unha sixela análise das zonas e países con maior e menor grao de industrialización. Actividade 15. Como elaborar un comentario a partir da imaxe dunha paisaxe industrial: 1. Identificación: Amosar un primeiro achegamento á imaxe identificando o tipo de paisaxe ( neste caso industrial ) 2. Análise dos elementos que conforman a imaxe: Tamaño das instalacións ( pequeno taller ou unha gran instalación industrial ) Tipo de ferramentas ou maquinaria. Tecnoloxía. Materias primas e fontes de enerxía utilizados. Man de obra: masculina-feminina- infantil, cualificación, número. Factores que poden infuir na localización da indutria que se amosa na imaxe ( p.ex. transportes e comunicacións ) 3. Determinar o tipo de industria amosado na imaxe, tomando como base a análise dos diferentes elementos que acabamos de facer. Posible localización xoegráfica. 4. Conclusión: Resume final das ideas principais. Grao de desenvolvemento que se amosa e proxección de futuro. Interacción paisaxe natural e acción humana. Comentario 1 Comemntario 2 A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 11

12 Comentario 3 Comentario O SECTOR TERCIARIO. O sector servizos ou sector terciario engloba a todas as actividades que se adican a producir e ofertar servizos ós consumidores, tales coma: transporte, comunicacións, comercio, turismo, educación ou sanidade. Podemos diferenciar entre servizos privados ( co fin de obter un beneficio económico; p.ex: un banco, unha compañía de seguros, ) e servizos públicos ( ofrecidos polo Estado ; p.ex: sanidade ou educación ). O transporte de persoas ou mercadorías por vía terrestre, aérea ou marítima. Requiren unha serie de infraestructuras coma aeroportos, estradas, portos, vías ferroviarias,. Actividade comercial, a través da cal se poñen no mercado á disposición do condumidor os bens e servizos producidos polas actividades económicas. Engloba desde os mercados locais ( mercadiños, pequenas tendas, prazas de abastos, supermercados,.), ata mercados entre empresas de distintas cidades, rexións ( mercado interior, dentro do país ) ou mesmo entre países ou continentes ( mercado exterior ) Turismo: denota un elevado nivel de vida, xa que se require unha alta capacidade adquisitiva. Hai diversas actividades relacionadas directamente co turismo: hoteis, bares e restaurantes, axencias de viaxe, medios de transporte e comunicación, Servizos financieiros, que teñen relación cos movementos de diñeiro: bancos, compañias de seguro, a Bolsa, Servizos sociais, que están directamente relacionados co grao de desenrolo e riqueza dun país, xa que proporcionan benestar ó cidadán : sanidade, educación, cultura, prestacións sociais,.. Actividade 16. Cales son as principais actividades do sector servizos? Pon 2 exemplos de cada un. o. Exemplos:.. o. Exemplos:.. o. Exemplos:.. o. Exemplos:.. o. Exemplos:.. En que continentes hai máis porcentaxe de poboación que traballa no sector servizos? ( ver actividade previa) Podemos entón relacionar sector servizos con riqueza e desenrolo económico? Por qué? A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 12

13 Actividade final: Observa e analiza os seguintes datos: Evolución % Poboación por sectores económicos en España ( ) Sector 1º Sector 2º Sector 3º 72 69,5 12,5 15,5 41,3 26,6 32,1 4, Que nos mostra a gráfica anterior?... Qué sector económico predomina en 1900?.. Xa que logo, qué actividades económicas son as máis importantes?.. Qué indica este dato sobre a economía española?.... Qué sector económico predomina en 2008?.. Xa que logo, qué actividades económicas son as máis importantes?.. Qué indica este dato sobre a economía española? Indica cal é a evolución dos tres sectores económicos: o Sector 1º:. o Sector 2º:. o Sector 3º:. Explica brevemente a conclusión que ti extraes sobre estes datos:.. Compara os datos de Galicia cos de España: % Poboación por sectores económicos ( Galicia, 2010 ) Sector 1º: 7% Sector 2º: 26% Sector 3º: 67% o o o A evolución dos últimos anos e a situación actual é igual ou diferente?. Que significado ten isto para a economía galega?.. En que sector hai áis diferencia entre españa e Galicia? Por que pensas que é?. A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 13

14 Calcula a porcentaxe de poboación da Pobra do Caramiñal por sectores económicos no ano 2013 según os seguintes datos. Logo compara os datos cos de España e Galicia. Observa este mapa e contesta: o Zonas máis e menos industrializadas de España. o En que situación está Galicia no pamorama da industrialización española. Coñeces algún sector industrial galego en problemas na actualidade? o Cales son as zonas con maior índice de industrialización de Galicia? A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 14

15 Fai unha lectura atenta dos seguintes datos da economía española extraidos do INE (Instituto Nacional de Estadística). Logo fai unha listaxe de conclusións claras sobre ela. A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 15

16 ESPAÑA: Industria GALICIA: Industria A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 16

17 Elabora agora un texto expositivo no que analices a economía española e galega seguindo a seguinte estrutura: Evolución da poboación por sectores económicos. Situación na actualidade. Ideas clave en cada un dos sectores económicos. Conclusión. A ECONOMÍA.2ª PARTE:Os sectores económicos CC.SS. 3º ESO viaxeaitaca.com 17