Compostaxe doméstica: Unha práctica tradicional para unha problemática do século XXI

Transcripción

1 Compostaxe doméstica: Unha práctica tradicional para unha problemática do século XXI Modelos de xestión de residuos urbanos axeitados á dispersión da poboación 15 de maio Abegondo e 16 de maio Pontecaldelas CEIDA, FEGAMP e Consellería de Medio Ambiente

2 Non só tubos de dentífrico esmagados, bombillas fundidas, xornáis, contenedores, materiais de embalaxe, senón tamén quentadores de baño, enciclopedias, pianos, xogos de porcelana: máis que polas cousas que cada día son fabricadas, vendidas ou compradas, a opulencia de Leonia mídese polas cousas que cada día se tiran para deixar sitio as novas. Italo Calvino As cidades invisibles Xerais

3

4 Avaliación de actuacións de educación, comunicación e sensibilización en materia de residuos (Ministerio de Medio Ambiente abril 2006) A tasa media de RSU no 1988 foi de 428,23 kg anuais= 1.173kg/hab/dia A tasa media de RSU no 2002 foi de 429,45 kg anuais= 1,349kg/hab/dia Das cidades que mostraron unha maior diferencia de Tasas de recollida entre 1998 e 2002 está Santiago de Compostela (111,73!!!!) Conclusión: Exemplo de Insustentabilidade

5

6 ADEGA é unha asociación ecoloxista independiente e sen animo de lucro, que ten por obxectivo a defensa do medio ambiente e a calidade de vida, traballando a favor dun desenvolvemento sustentábel. Para ADEGA a diversidad natural ten o seu reflexo na diversidade cultural, asumindo por tanto a defensa da cultura e a lingua Galega. 30 anos

7 A tradición a través dos procesos de socialización familiares e comunitarios fixo que o sistemas populares do esterco e as esterqueiras perdurase no tempo

8 A tradición a través dos procesos de socialización familiares e comunitarios fixo que o sistemas populares do esterco e as esterqueiras perdurase no tempo

9 En Galiza, ademais do esterco, adubo para a terra froito da mixtura dos escrementos do gando con toxo, palla, estrume produciase outro fertilizante resultado da acumulación ou do amoreamento nunha esquina da horta dos restos que non comian animais xunto co desbroce, podas, follas, etc.

10 A mudanza do modelo tradicional de xestión dos residuos polo sistema moderno chegado das cidades, tan aseptico como despilfarrador dos recursos ten xenerado importantes problemas ambientais.

11 A xestión que se ten feito tradicionalmente dos residuos é un ben que non se deberia perder. A recuperación do noso patrimonio non debe ficar nunha recopilación de lendas e refráns para ficar nunha biblioteca, senon que debe ir ligado a prácticas cotiás que non axuden a millorar na nosa vida.

12 Xerarquia de prioridades para o tratamento de residuos (V Programa de Acción Ambiental Directivas 75/442/CEE e 91/156/CEE) Prioridade 1º 2º 3º 4º 5º Opción de xestión Redución en orixen Reutilización Reciclaxe de materiais + Recuperación enerxética compatíbel coa reciclaxe de materiais (biogás... ) Incineración con recuperación de enerxia Incineración e Vertido controlado

13 A proposta dende Traballar a Reducción, a reutilización é por último a reciclaxe A compostaxe como tratamento para a fracción orgánica Compostaxe en planta nas cidades e vilas e compostaxe caseiro nas vivendas unifamiliares con horta e/ou xardín

14 Tipos de compostaxe En pranta (aerobia e anaerobia) Comunitario Individual

15 Educación ambiental

16 A producción de compost a nível domestico, ou comunitario, presenta-se como a solución máis ecolóxica, razoábel e económica para os resíduos orgánicos, combinada no seu caso coa alimentación animal. Máis de familias galegas de zonas rurais e dalgunhas zonas urbanas poden solucionar o problema da parte maior do lixo mediante a autocompostaxe elaborase un compost co que completamos o ciclo natural da materia orgánica e dos nutrientes, voltando-os á horta e ao xardín.

17 Galiza acolle máis de entidades de poboación das do estado

18 Obxectivos O obxectivo xeral deste proxecto é divulgar e demostrar que a compostaxe é viábel en vivendas do rural Galego Como obxectivos específicos, salientamos os seguintes: Coñecer e controlar o proceso de fermentación nunha masa de desfeitos orgánicos. Fomentar e manter o contacto das persoas do rural coa terra, a través da participación directa no seu ciclo de producción e recuperación. Recuperar as práticas tradicionais da "esterqueira" para tratar os residuos orgánicos, e mellorala. Fomentar a participación da cidadania nun modelo de xestión dos residuos sustentábel Avaliar o deseño e aplicación do proxecto educativo e valorar a súa eficacia.

19 Colateralmente pretendemos tamén: descentralizar a xestión dos residuos promover ciclos cortos e a pequena escala evitar problemas como os ruidos do camión do lixo (local) ou a contribución ao efecto invernadeiro co uso de carburantes foseis (global) ao ser o compost sumideiro de CO 2.

20 Metodoloxía A metodoloxía é activa e participativa, tomando como base unha concepción constructivista e permanente da educación e en especial da aprendizaxe. A nosa participación consistiu nun traballo de guía, orientación e dinamización.

21 Temporización e desenvolvemento do programa 1º mes 2º mes 3º mes 4º mes 5º mes 6º mes a)charla (1ª Visita) + Instalación + e enquisa inicial 2ª visita 3ª visita Última visita + Enquisa

22 Primeira actuación Instalación Explicación Entrega do composteiro do proceso do manual e enquisa

23 Manual de Compostaxe Caseira Índice: Os residuos na Galiza -Que é o compost e a compostaxe? -O composteiro -Onde situar o composteiro -Como comezar -Que botar ao composteiro -Coidados -Usos do compost -Beneficios do compost -Algúns problemas e solucións

24 Seguemento Non precisa determinacións analíticas, xa que son aspectos de percepción sensorial: Presencia de impropios, plásticos ou vidros, materiais tóxicos, etc Estructura e humidade Engadir de todo

25 Última visita e enquisa Retirada do compost e avaliación

26 Deseñouse unha enquisa co obxectivo de: - comprobar a percepción dos principais aspectos da campaña por parte dos seus destinatarios, - determinar en que grado estas persoas poden considerarse formadas para continuar a realización da experiencia

27 Ao longo do programa avaliaronse distintos parámetros fisico-químicos, temperatura, humidade e nalgúns composteiros analizóuse a presencia de metais pesados

28 Experiencia acadada: -concellos -centros de ensino -Universidades -asociacións de veciños -conferencias, xornadas, encontros, etc -premios

29 Experiencia acadada: -concellos

30 Concellos Ano Nº de composteiros Concellos Ano Nº de composteiros Ferrol Santiago de compostela Santiago de compostela Arzúa Mugardos Santiago de compostela Serra de Outes Ames Mos Ames Mos Santiago de compostela Mos Ribadavia Carballeda de Avia Ferrol Santiago de compostela Ordes Cerceda Carballo Ames Mos Abegondo Guitirz San Sadurniño TOTAL 470 Total: composteiros e 5304 persoas TOTAL 5 anos 856

31 Experiencia acadada: -centros de ensino

32 Experiencia acadada: -Universidades

33 Experiencia acadada: -asociacións de veciños

34 Experiencia acadada: -conferencias, xornadas, encontros, etc

35 Experiencia acadada: -premios 1º Premio Eco-exemplos 2006 da Obra Social Caja Madrid

36 Logros acadados - Comprobou-se que a compostaxe doméstica é unha alternativa viábel, económica e ecolóxica, e sen problemas práticos que a contraindiquen. - As persoas que participaron na experiéncia cren que a compostaxe doméstica é unha maneira axeitada de tratar os residuos, e creen que se debería extender ao resto da parroquia ou concello.

37 Logros acadados - Os participantes consideran a compostaxe caseira como unha alternativa mais cómoda que o contedor municipal. - A viabilidade e facilidade do proceso de compostaxe demostrouse coa participación no proxecto de xente de todas as idades

38 Cumplironse as recomendacións da EGEA Logros acadados Desenvolver un maior número de iniciativas de E.A. especialmente dirixidas a outros sectores da sociedade distintos dos escolares: adultos, 3ª idade.e que teñan en conta as suas peculiaridades Recomendación xeral 2 EGEA Promover accións educativas e socioculturais que permitan a participación de personas maiores e dos adultos en xeral na recuperación e preservación do patrimonio cultural e das tradicións coherentes co desenvolvemento sustentábel Recomendación xeral 3 EGEA

39 Conclusións conclue que a compostaxe a nivel de vivenda ou tamén denominada compostaxe descentralizada é a alternativa máis axeitada para tratar os residuos orgánicos do fogar. Fai as persoas autónomas de tratamentos externos e aforra custos en recollida e tratamento (e os seus respectivos problemas ambientais) Permite obter un producto de alta calidade (coñecido) que será reutilizado e reciclado na propia vivenda como fertilizante. As solucións aportadas son viabeis A administración local resulta beneficiada..

40 METAIS PESADOS (concentracción relativa: límite agricultura ecolóxica = 1) 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Hg Cd Pb Ni Cr Cu Zn Compost FORU Compost caseiro Agricultura ecolóxica UE Clase 1 Directiva BR

41 Beneficios para o concello: Ambientais: -contribue a reducción na xeneración de residuos -contribue a manter a fertilidade da terra -contribuen a loita contra o cambio climático Sociais: -os veciños fanse autónomos na xestión dos residuos orgánicos -redúcense as molestias (ruídos, cheiros, etc) -os veciños participan na solución dun problema ambiental Económicos: -redúcense os gastos de recollida -redúcese a factura a pagar á pranta de tratamento

42 Equipa: Ramsés Pérez Coordenador de Programas de Educación Ambiental de ADEGA María Lafuente Coordenadora de Programas de Compostaxe caseira Desiree Cardoso Coordenadora de Programas de Compostaxe caseira

43

44

45

46