Marcadors ossis en osteoporosi
|
|
- Arturo Vidal Villalba
- hace 7 años
- Vistas:
Transcripción
1 Marcadors ossis en osteoporosi Josep Blanch i Rubió Unitat de Osteoporosi Servei de Reumatologia. Parc de Salut Mar Hospitals Universitaris del Mar i de l Esperança Unitat de Recerca en Fisiopatologia Òssia i Articular (URFOA) Institut Municipal de Investigacions Mèdiques (IMIM) Parc de Recerca Biomèdica de Barcelona (PRBB) Barcelona JBlanch@parcde salutmar.cat
2 Esquema Que son? Remodelado óseo Tipos Limitaciones Para qué sirven en osteoporosis? diagnóstico? monitorizar la eficacia de los tratamientos? mejorar el cumplimiento y la adherencia terapéutica? Conclusiones
3 Remodelado óseo: Fases Remodelado óseo: Fases Precursores de los osteoclastos Osteoclastos Hueso en reposo Células mononucleares Resorción ósea Activación 4-6 semanas Inversión Precursores de los osteoblastos Osteoblastos Formación ósea Mineralización 5 meses CL: línea de cemento; OS: osteoide; BRU: unidad de remodelado óseo
4 Biopsia ósea metabólica: Gold estandar del remodelado óseo Biopsia ósea marcada con tetraciclinas
5 Marcadores de remodelado óseo Marcadores de formación Fosfatasa alcalina total (FA) (S) Fosfatasa alcalina ósea (FAO) (S) Osteocalcina (OC) (S/O) Propéptido carboxiterminal del procolágeno tipo I (PICP) (S) Propéptido amino terminal del procolágeno tipo I (P1NP) (S) Marcadores de resorción Fosfatasa ácida resistente al tartrato (TRAP 5b) (S) Piridinolina y deoxipiridinolina (Pyr, D Pyr) (O) Telopéptido carboxiterminal del colágeno tipo I (ICTP) (S) Telopéptido amino del colágeno tipo I (NTX) (S/O) β Crosslaps (CTX) (S/O)
6 Utilidad de los marcadores óseos Santo Grial del metabolismo óseo Si reflejan la actividad del remodelado óseo, formación y la resorción, al medirlos, Nos servirán para diagnosticar la OP y para monitorizar la respuesta al tratamiento?
7 Utilidad de los marcadores óseos Debate y Controversia
8 Utilidad clínica de los marcadores del remodelado óseo. Congreso Nacional SEIOMM. Cuenca, Noviembre 2012 DEBATE A favor: José M. Olmos Martínez En contra: Xavier Nogués i Solán
9 Limitaciones: Variabilidad del sujeto Edad, sexo, raza Dieta Ciclo circadiano Estrés, Fracturas Actividad física Tabaquismo IMC bajo Enfermedades y medicación concomitante Variación intraindividual > 10% Vasikaran S et al. Osteoporos Int 2011
10 Cambios en los marcadores de formación y resorción tras menopausia quirúrgica Cambios en los marcadores de formación (A) y resorción (B) tras la menopausia quirúrgica Alvarez L, Peris P. Roche Diagnostics 2002
11 Cambios en los marcadores de formación y resorción tras Limitaciones: Variabilidad del sujeto tratomiento hormonal sustitutivo Cambios en los marcadores de formación (A) y resorción (B) tras tratamiento hormonal sustitutivo Alvarez L, Peris P. Roche Diagnostics 2002
12 Cambios relacionados con Variabilidad la edad y el género Cambios relacionados con la edad y el sexo Mujeres Martínez J, et al Clin Chim Acta 2009 Varones Olmos JM, et al Clin Chim Acta 2010
13 Cambios Marcadores en los en marcadores mujeres premenopáusicas en mujeres de distintos premenopáusicas países de diferentes paises Glover SJ, et al. JBMR 2009
14 Cambios en los marcadores: Ritmo circadiano e influencia de la dieta Ayunas y marcadores Ritmo circadiano Christgau S, et al. Bone 2000
15 Variabilidad de las técnicas y su dificultad de estandarización han Limitaciones: limitado su Variabilidad uso de las técnicas Variabilidad de las pruebas: Menor en las determinaciones en suero 10% vs 20% en orina Dificultad de estandarización Sin embargo algunas determinaciones han sido automatizadas: Mejoría de la reproducibilidad Falta de valores de referencia en mujeres premenopáusicas Baim S et al. J Bone Miner Res 2009; Scariano JK et al. Clin Biochem 2001; Seibel MJ et al. Clin Chem 2001; De Papp AE et al. Bone 2007
16 Mínimo cambio significativo Cambio real > mínimo cambio significativo (MCS) MCS: 1,96 x 2 x CVi 2 + CVa 2 = 2,77 x CV 2,77 x CV = 30 60% M. Formación: 30% M. Resorción: 50% Mínimo cambio significativo: 30 50% Lewiecki EM, J Clin Densitom 2003;6:307 Roux C, J Bone Spine 2005;72:26
17 Aspectos prácticos para la medida Recoger muestras por la mañana de orina de la segunda micción En ayunas, toda la noche Siempre en el mismo laboratorio Garnero P et al. J Bone Miner Res 1994
18 Marcadores óseos Si tienen tanta variabilidad, entonces, No sirven para nada?
19 Utilidad para el diagnóstico: Correlación inversa entre DMO y marcadores óseos Schneider et al. Arch Inter Med 1997
20 Heterogeneidad de los marcadores en mujeres osteoporóticas Lewiecki EM, J Clin Densitom 2003;6:307 Roux C, J Bone Spine 2005;72:26 Eriksen EF et al, JBMR 1990:5:311
21 Solapamiento entre normales y osteoporóticos McLaren AM et al. Ann Rheum Dis 1992 Eriksen EF et al, JBMR 1990:5:311
22 Marcadores óseos para el diagnóstico de Osteoporosis En estudios de cohortes si que reflejan una buena correlación con DMO No recomendables para el diagnóstico de osteoporosis por solapamiento con normales
23 Marcadores óseos para predecir el riesgo de Fractura y de pérdida de DMO Consideraciones: La DMO es un importante predictor del riesgo de fractura Sin embargo, una sola determinación indica sólo la DMO actual, no la velocidad de pérdida de DMO Entonces: Para una DMO dada, los que pierdan más rápidamente tendrán un riesgo más elevado de fractura
24 El riesgo de fractura se incrementa al aumentar los Riesgo de fractura y niveles basales de ICTP marcadores óseos (Varones) (DUBBOS) Meier C, et al. J Bone Miner Res 2005
25 Marcadores óseos para predecir el riesgo de Fx y de pérdida de DMO A pesar de que la mayoría de estudios epidemiológicos demuestran que los marcadores son un factor de riesgo independiente para fractura Para un valor de marcadores dado, las tasas de pérdida ósea y de riesgo de fractura son variables, limitando la utilidad de los marcadores para predecir el riesgo individual No hay consenso en el papel de los marcadores en seleccionar candidatos a tratamiento La decisión de tratar se debe basar en la evaluación del riesgo de fractura mediante la DMO y factores de riesgo clínicos. Rosen HL. Uptodate. Mayo 2012
26 Marcadores óseos y tratamiento antiosteoporótico Vasikaran S et al. Osteoporos Int 2011
27 Asociación entre disminución de los marcadores tras inicio de tratamiento antirresortivo y eficacia antifractura a largo plazo En un análisis post hoc del estudio FIT, a mayor disminución de la FAO y PINP, mayor disminución en la tasa de fracturas vertebrales y de cadera. (Bauer DC et al. J Bone Miner Res 2004) En el estudio MORE, los cambios en los marcadores se correlacionaban mejor con los cambios en la tasa de fracturas que los cambios en la DMO. (Bjarnason NH et al. Osteoporo Int 2001) En los estudios VERT, la reducción del CTX en orina era predictivo de la reducción de la tasa de fracturas. (Eastell R et al. J Bone Miner Res 2007)
28 Marcadores óseos y tratamiento antiosteoporótico De lo anterior, se deduce que una reducción en los valores de los marcadores después del inicio del tratamiento antirresortivo se asocia con un descenso en las fracturas Sin embargo, el nivel de reducción para cada marcador no ha sido bien establecido
29 Monitorización del tratamiento No hay consenso No hay estudios prospectivos Opciones: Medir la DMO al inicio y a los 2 años Medir la DMO y marcador al inicio. Volver a medir el marcador a los 3 6 meses del inicio del tratamiento. Un descenso de más de un 50 o un 30% respectivamente en NTX en orina o CTX en suero proporciona evidencia de buen cumplimiento y de eficacia terapéutica Sin embargo, un descenso inferior no necesariamente refleja un fallo terapéutico ya que muchos pacientes con pequeños cambios en el remodelado mantienen estable la DMO. (Ravn P et al. J Clin Endocrinol Metab 1999)
30 Que dicen las Guías? País Australia (2010) Bélgica (2009) Canada (2009) Europa ECCEO (2008) Recomendación No uso clínico Monitorización tratamiento Uso potencial para monitorización Ensayos clínicos para monitorización Reino Unido (2008) Predicción fractura y monitorización 1 EE.UU. NOF (2008) Predicción fracturas y monitorización 2 SEIOMM (2008) 1 Necesidad de más estudios 2 Advierten de la variabilidad No uso rutinario, utilidad en algunos casos (Predicción de Fx y monitorización)
31 Utilidad para mejorar el cumplimiento y adherencia terapéutica Compartir con los pacientes los resultados de los marcadores puede mejorar el cumplimiento y la adherencia terapéutica. (Delmas P et al. J Clin Endocrinol Metab 2007) Puede ser útil para mejorar el cumplimiento de los pacientes que tienen dudas en iniciar el tratamiento (Rosen HN. Uptodate on line. Mayo 2012)
32 Conclusiones Los marcadores han sido útiles para entender el mecanismo de acción de los tratamientos antiosteoporóticos Su aplicación en un paciente concreto no está bien determinada Su aplicación potencial puede residir en la predicción del riesgo de fractura, monitorizar la respuesta al tratamiento y a mejorar el cumplimiento Aconsejable, utilizar marcadores que estén bien estandarizados: PINP en suero para formación y betacrosslaps (CTX) en suero para resorción
33 Conclusiones Al interpretarlos, tener en cuenta su variabilidad El cambio mínimo significativo es de 30% para marcadores de formación y de un 50% para los de resorción No utilizarlos como método diagnóstico de osteoporosis Pueden servir para predecir el riesgo de fractura Para monitorizar la respuesta al tratamiento, una buena estrategia puede ser: Determinar la DMO y un marcador al inicio del tratamiento. Volver a determinar el mismo marcador a los 3 6 meses Es preciso realizar estudios prospectivos para acabar de determinar su valor como predictores de riesgo de fractura y de respuesta al tratamiento
34 Hospitales del Mar i de l Esperança. Barcelona
35 Asociación entre disminución de los marcadores tras inicio de tratamiento antirresortivo y eficacia antifractura a largo plazo No hay datos a largo plazo de que sucede cuando los marcadores se reducen por debajo del intervalo de referencia Se ha especulado sobre la posibilidad que la sobresupresión del remodelado pueda interferir con la reparación ósea normal y causar un aumento de la fragilidad
36 El riesgo de fractura se incrementa al aumentar los marcadores óseos Factores de riesgo Edad Baja masa ósea Fx prevalente CTX Johnell O, et al. Osteoporos Int 2002
Osteoporosis inducida por corticoides".
Osteoporosis inducida por corticoides". Dr. Xavier Nogués Solán Unitat de Recerca Fisiopatología Óssia i Articular (URFOA) Institut Municipal d Investigació Mèdica. Universitat Autónoma de Barcelona Hospital
Más detallesMétodos diagnós2cos en osteporosis. Conflictos de interés. Definición 06/11/13
Métodos diagnós2cos en osteporosis Dr. Chih Hao Chen Ku, FACE Servicio de Endocrinología, Hospital San Juan de Dios Departamento de Farmacología y Toxicoloía Clínica, Universidad de Costa Rica Conflictos
Más detallesGUÍA DE DIAGNÓSTICO Y TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS
GUÍA DE DIAGNÓSTICO Y TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS Contrueces, 26 de mayo de 2017 María Sol Guerra García GUÍA DE DIAGNÓSTICO Y TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS Carmen Ordás Calvo. Médico de la Sección
Más detallesEl objetivo del tto de la osteoporosis es la reducción del riesgo de fx.
El objetivo del tto de la osteoporosis es la reducción del riesgo de fx. La incidencia de fx a corto plazo es baja: monitorear el tto con incidencia de fx NO. Cambios en BMD son lentos. Reducción de fx
Más detallesDr. Víctor Manuel Mercado Cárdenas México, D.F.
Dr. Víctor Manuel Mercado Cárdenas México, D.F. OBJETIVOS 1- Presentar la definición de densidad mineral ósea (DMO) baja. 2- Revisar la etiopatogenia de la DMO baja. 3- Analizar el papel de la los factores
Más detallesMETABOLISMO MINERAL Y OSEO OSTEOPOROSIS POST- MENOPAUSICA
XXIX CONGRESO NACIONAL DE ENFERMERIA ESPECIALISTAS EN ANALISIS CLINICOS METABOLISMO MINERAL Y OSEO OSTEOPOROSIS POST- MENOPAUSICA Ana Rodríguez García Servicio de Análisis Clínicos Hospital Universitario
Más detallesAPROXIMACIÓN PRÁCTICA AL DIAGNÓSTICO Y TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS
APROXIMACIÓN PRÁCTICA AL DIAGNÓSTICO Y TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS José M. Olmos Dpto. Medicina Interna Hospital Universitario M. Valdecilla Universidad de Cantabria. Santander. Definición de osteoporosis
Más detallesTrastorno esquelético caracterizado por una disminución de la resistencia ósea que hace que una persona sea más propensa a sufrir fracturas 1
DEFINICIÓN DE LA OSTEOPOROSIS Trastorno esquelético caracterizado por una disminución de la resistencia ósea que hace que una persona sea más propensa a sufrir fracturas 1 Hueso normal Hueso osteoporótico
Más detallesFÁRMACOS ANTIRRESORTIVOS
FÁRMACOS ANTIRRESORTIVOS Dra. Esther Álvarez Rodríguez Coordinadora de Formación del Área de Urgencias Hospital Universitario Severo Ochoa Leganés (Madrid) Raloxifeno Bazedoxifeno Alendronato Risedronato
Más detallesValoración del Riesgo de Fractura.
IX Congreso Venezolano de Menopausia y Osteporosis VI Curso de Densitometría Clìnica Caracas 23 al 24 de Octubre de 2013 Valoración del Riesgo de Fractura. Dr. Jorge A. Cedeño Taborda Valencia, Venezuela
Más detallesENFERMEDAD CELIACA Y OSTEOPOROSIS. José Luis Perez Castrillón Servicio Medicina Interna Hospital Rio Hortega Valladolid
ENFERMEDAD CELIACA Y OSTEOPOROSIS José Luis Perez Castrillón Servicio Medicina Interna Hospital Rio Hortega Valladolid OSTEOPOROSIS Y ENFERMEDAD CELIACA Hay una mayor incidencia de osteoporosis en los
Más detallesRIESGO DE OSTEOPOROSIS Y NIVEL BASAL DE TRATAMIENTO ESPAÑA
RIESGO DE OSTEOPOROSIS Y NIVEL BASAL DE TRATAMIENTO ESPAÑA Beatriz González López-Valcárcel(1) Manuel Sosa Henríquez (1)(2) (1) Universidad de Las Palmas de GC (2) Grupo de investigación en osteoporosis
Más detallesMonitoreo con DXA. Dr. Jorge A. Cedeño Taborda Valencia, Venezuela
IX Congreso Venezolano de Menopausia y Osteporosis VI Curso de Densitometría Clìnica Caracas 23 al 24 de Octubre de 2013 Monitoreo con DXA Dr. Jorge A. Cedeño Taborda Valencia, Venezuela Consideraciones
Más detallesOSTEOPOROSIS Y MARCADORES BIOQUÍMICOS CURSO Nº 6
OSTEOPOROSIS Y MARCADORES BIOQUÍMICOS CURSO 2006-2007 Nº 6 I.S.B.N. 13 978-84 -611-5159-2 Nº Registro: 0716627 Depósito Legal: M-5672-2007 Título: Actualizaciones en el Laboratorio Clínico Editor: Asociación
Más detallesEs la fractura de Colles una fractura osteoporótica?
Es la fractura de Colles una fractura osteoporótica? Manuel Sosa Henríquez Universidad de Las Palmas de Gran Canaria Unidad Metabólica Ósea Hospital Universitario Insular Manuel Díaz Curiel Abuelo por
Más detallesEDAD AVANZADA Y PLURIPATOLOGÍA: SON UN CONDICIONANTE PARA EL TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS?
EDAD AVANZADA Y PLURIPATOLOGÍA: SON UN CONDICIONANTE PARA EL TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS? José M. Olmos Dpto. Medicina Interna Hospital Universitario M. Valdecilla Santander EN CONTRA CONVIENE TRATAR
Más detallesCorrelación de la Determinación de Desoxipiridinolina con los Valores de Densitometría Ósea en Mujeres Postmenopaúsicas. Barletta Villarán, José.
CAPITULO VI: DISCUSION De acuerdo al análisis de regresión múltiple que se realizó se halló una mayor correlación del valor de densitometría ósea lumbar inicial con la variación densitométrica lumbar en
Más detallesCirugía bariátrica y su repercusión sobre el metabolismo óseo
Cirugía bariátrica y su repercusión sobre el metabolismo óseo Dr. José Luis Hernández ndez Hernández ndez Unidad de Metabolismo Óseo Hospital Marqués s de Valdecilla Universidad de Cantabria Tipos de
Más detallesCómo valorar la respuesta al tratamiento?
Cómo valorar la respuesta al tratamiento? Dr. Xavier Nogués Solán Unitat de Recerca Fisiopatología Òssia i Articular (URFOA) Red de Envejecimiento y Fragilidad (RETICEF) Institut Hospital del Mar d Investigació
Más detallesTALLER 6: DIAGNÓSTICO PRÁCTICO DE LA OSTEOPOROSIS
TALLER 6: DIAGNÓSTICO PRÁCTICO DE LA OSTEOPOROSIS MODERADOR: Dr. Pedro Peña Quintana PONETE: Dra. Mª José Montoya García Servicio de Medicina Interna Unidad de Metabolismo Óseo Hospital Universitario Virgen
Más detallesDenosumab en la práctica clínica diaria de la paciente osteoporótica: pautas e indicaciones.
Denosumab en la práctica clínica diaria de la paciente osteoporótica: pautas e indicaciones. Dr. J Calleja Servicio de Ginecología y Obstetricia Hospital Quirón, Madrid La falta de claridad es la responsable
Más detallesODANACATIB. José Luis Pérez Castrillón Hospital Río Hortega Valladolid
ODANACATIB José Luis Pérez Castrillón Hospital Río Hortega Valladolid Definición de Osteoporosis Alteración esquelética caracterizada por una resistencia ósea comprometida que predispone a un incremento
Más detallesUtilidad de los marcadores bioquímicos de metabolismo óseo en el monitoreo de la terapia antirresortiva en la mujer osteoporótica
8 F U N D A C I O N Dr. J.R. Villavicencio 1 9 2 Utilidad de los marcadores bioquímicos de metabolismo óseo en el monitoreo de la terapia antirresortiva en la mujer osteoporótica César A. Yené Bioquímico
Más detallesUtilidad de los marcadores de remodelado óseo teniendo en cuenta el valor de referencia para el cambio
Revista Argentina de Endocrinología y Metabolismo 198 Copyright 2015 por la Sociedad Argentina de Endocrinología y Metabolismo RAEM 2015. Vol Vol 52 52 Nº 4 MONOGRAFÍA Utilidad de los marcadores de remodelado
Más detallesDenosumab. Caracas, de Octubre del 2015
Denosumab Caracas, 22-24 de Octubre del 2015 PTHr RANK RANK-L LPR-5,6 Wnt E N E N U S O CALCITONINA Sr2+ ERa Sr2+ SOST DMO INCIDENCIA DE Fx Cat K D E S A R R O L L O WIF-1 sfrp Cerberus I G F Dsh β -Arr
Más detallesOSTEOPOROSIS. Ana Puente Sanagustín UBA Taradell ABS Santa Eugènia de Berga Noviembre 2004
OSTEOPOROSIS Ana Puente Sanagustín UBA Taradell ABS Santa Eugènia de Berga Noviembre 2004 OSTEOPOROSIS Es un proceso caracterizado por la disminución de densidad mineral ósea (DMO) y una alteración de
Más detallesComorbilidad en insuficiencia cardiaca: osteoporosis. Jesús Díez Manglano Medicina Interna. Hospital Royo Villanova. Zaragoza
Comorbilidad en insuficiencia cardiaca: osteoporosis Jesús Díez Manglano Medicina Interna. Hospital Royo Villanova. Zaragoza Osteoporosis e insuficiencia cardiaca 17 abril 2010 50.500 3.460 Osteoporosis
Más detallesOriginal. Marcadores bioquímicos del metabolismo óseo. celular, mineral y orgánico.
Original Marcadores bioquímicos del metabolismo óseo M.Riesco Prieto. M.P. Sastre Alzamora. Palabras clave: Osteoclastos (OC); Osteoblastos (OB); Marcadores óseos (MO); Osteoporosis (OP). Introducción
Más detallesTRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS
TRATAMIENTO DE LA RESUMEN DE LOS PRINCIPIOS DE LA MEDICINA BASADA EN EVIDENCIAS Jerarquía de las evidencias en investigación. Importancia del juicio clínico. Ambos principios deben ser usados en el día
Más detallesArtículo: Cuál es el lapso entre cada Densitometría para detectar la Osteoporosis? (Cortesía de IntraMed.com)
Mujeres posmenopáusicas Las tasas de densitometrías para el cribado de la osteoporosis en mujeres posmenopáusicas son inferiores a las recomendadas por las guías actuales. Dres. Elaine W. Yu, Joel S. Finkelstein.
Más detallesOSTEOPOROSIS: Falla de tratamiento, definición y factores de riesgo.
OSTEOPOROSIS: Falla de tratamiento, definición y factores de riesgo. Prof. Dra. Carla A. Gobbi Prof. Adj. De la Cátedra de Medicina II. Hospital Córdoba. Reumatóloga del Sanatorio Allende OSTEOPOROSIS:
Más detallesProf. Laura Carmona Salazar Semestre: 13-II
FACULTAD DE QUÍMICA DEPARTAMENTO DE BIOQUÍMICA CURSO DE BIOQUÍMICA CLÍNICA (CLAVE 1807) Licenciatura de QFB Prof. Laura Carmona Salazar Semestre: 13-II Este material es exclusivamente para uso educativo
Más detallesGUÍAS DE PRACTICA CLÍNICA
GUÍAS DE PRACTICA CLÍNICA Conjunto de: instrucciones,directrices,afirmaciones o recomendaciones, desarrolladas de forma sistemática cuyo propósito es ayudar a médicos y a pacientes a tomar decisiones,
Más detallesCancer y osteoporosis
Cancer y osteoporosis URFOA Dr. Xavier Nogués Solán Servei de Medicina Interna e Infeccioses Unitat de Recerca Fisiopatología Òssia i Articular (URFOA) RETICEF Institut Municipal d Investigació Mèdica.
Más detallesCONSENSO SOBRE EL MANEJO DE LA PACIENTE CON OSTEOPOROSIS POSTMENOPÁUSICA EN EL ÁMBITO SANITARIO PÚBLICO ESPAÑOL
CONSENSO SOBRE EL MANEJO DE LA PACIENTE CON OSTEOPOROSIS POSTMENOPÁUSICA EN EL ÁMBITO SANITARIO PÚBLICO ESPAÑOL Blanch, J 1 ; Canals, L 2 ; del Pino, J 3 ; Esteban, I 4 ; Herrero, J 5 ; Lizán, L 6 ; Moro,
Más detallesManejo y abordaje de la Osteoporosis
Manejo y abordaje de la Osteoporosis Dr. Francesc Xavier Nogués Solán. Medicina interna. Hospital del Mar. Barcelona. Dr. Josep Blanch Rubio. Servicio de Reumatología. Hospital del Mar. Barcelona. Dr.
Más detallesG. RIERA, ET AL. Drs. Gregorio Riera-Espinoza*, Sandra Mendoza*, Yamila Cordero*, Yuneci González*, Jenny Ramos*
Rev Obstet Ginecol Venez 2014;74(1):40-46 Supresión temprana a los 3 meses del propéptido amino terminal del procolágeno tipo 1 (P1NP) durante el tratamiento con risedronato 150 mg/mensuales en osteoporosis
Más detallesTALLER: DIAGNÓSTICO PRÁCTICO DE LA OSTEOPOROSIS
TALLER: DIAGNÓSTICO PRÁCTICO DE LA OSTEOPOROSIS Moderador: Dr Pedro Peña Quintana Ponentes: Dr. José Antonio Blázquez Cabrera Dra. Mª José Montoya García Dr. José Luis Pérez Castrillón Por qué un taller
Más detallesDENSITOMETRÍA. Figura: Equipo DXA, modelo LUNAR.
DENSITOMETRÍA INTRODUCCIÓN Se realiza mediante equipo de absorciometría por doble haz de rayos X (DXA). El equipo se denomina densitómetro, y puede ser utilizado para la medición de la densidad mineral
Más detallesFármacos con evidencia (pruebas), preferiblemente mediante ensayo clínico, de que disminuyen la producción de fracturas osteoporóticas
Tratamiento de la OP... Cuidados generales Evitar factores riesgo Ca y Vit D Baja DMO en cadera Normal Alendronato/Risedronato THS Ranelato de estroncio Alendronato/Risedronato THS Calcitonina Raloxifeno
Más detallesEPIDEMIOLOGÍA Y FISIOPATOLOGÍA DE LA
EPIDEMIOLOGÍA Y FISIOPATOLOGÍA DE LA FRACTURA VERTEBRAL OSTEPORÓTICA DEFINICIÓN - Situación patológica que supone una disminución en cantidad y calidad de la masa ósea. Fractura vertebral espontánea o
Más detallesDIAGNOSTICO DE OSTEOPOROSIS METODOS DE EVALUACION DE LA MASA OSEA
DIAGNOSTICO DE OSTEOPOROSIS METODOS DE EVALUACION DE LA MASA OSEA METODOS DE EVALUACION DE LA MASA OSEA Absorciometría radiológica de doble energía (DXA) Ultrasonografía Radiografía esquelética convencional
Más detallesPROTOCOLOS OSTEOPOROSIS. Sociedad Española de Medicina Interna. Almirall Almirall Prodesfarma PROTOCOLOS. Coordinador. Manuel Sosa Henríquez
PROTOCOLOS OSTEOPOROSIS Sociedad Española de Medicina Interna PROTOCOLOS OSTEOPOROSIS ASO43G150-5000 ACTO1142 Coordinador Manuel Sosa Henríquez Almirall Almirall Prodesfarma CAPÍTULO V Métodos complementarios
Más detallesOsteoporosis diagnóstico y tratamiento. Dra. Daysi A. Navarro Despaigne Instituto Nacional de Endocrinología 2006
Osteoporosis diagnóstico y tratamiento Dra. Daysi A. Navarro Despaigne Instituto Nacional de Endocrinología 2006 LA OSTEOPOROSIS Un enfermedad con... Disminución de la densidad ósea: Un problema cuantitativo
Más detallesOsteoporosis y fracturas patológicas en el lesionado medular
Osteoporosis y fracturas patológicas en el lesionado medular Dr.. Jesús s E. Friol González CNR Julio DíazD az Es una enfermedad sistémica del esqueleto, que se caracteriza por una baja masa ósea y deterioro
Más detallesEstrategias Terapéuticas para la Osteoporosis
Estrategias Terapéuticas para la Osteoporosis Julián Rosselló Llerena Coordinador de Enfermería Cs Illes Columbretes y Consultorio Auxiliar Raval Universitat 1 Introducción En los últimos años el arsenal
Más detallesCAS CLINIC 2 Dr. Josep Mora Fresenius Medical Care-Granollers
CAS CLINIC 2 Dr. Josep Mora Fresenius Medical Care-Granollers Moderador: Dr. Francesc Moreso 5 de maig 2016. Universitat Barcelona Caso Clínico: Antecedentes Paciente de 53 años que inicia tratamiento
Más detallesPatología digestiva alta y su repercusión en el metabolismo óseo y mineral Dra Diana González
Patología digestiva alta y su repercusión en el metabolismo óseo y mineral Dra Diana González Mautalen, Salud e Investigación Gastrectomía y patología ósea (antecedentes) Supo ser tratamiento eficaz de
Más detallesPapel de la Densitometría Ósea en la Era del FRAX. Dr. Luis del RíoR
Papel de la Densitometría Ósea en la Era del FRAX Dr. Luis del RíoR FRACTURAS POR FRAGILIDAD Carga de la enfermedad Intolerable Síntomas Coste Tolerable investigación actuación Asumible Tiempo PATOGENESIS
Más detallesDiagnóstico difícil Qué, a quién y cómo? D. Mauricio, SED 2012
Diagnóstico difícil Qué, a quién y cómo? D. Mauricio, SED 2012 La diabetes mellitus tipo 2: el problema Más del 90% de casos de DM Elevada prevalencia en nuestro país (Estudio di@bet.es) DM conocida 7,8%
Más detallesTERIPARATIDA ABSTRACT RESUMEN
Vol. 7 / Núm 2 - pp. 9-13 / 2 SEMINARIOS DE LA FUNDACIÓN ESPAÑOLA DE REUMATOLOGÍA TERIPARATIDA XAVIER NOGUÉS SOLÁN, MONICA PAYÉS PEICH Y LIDIA GARCÍA GIBERT Unitat de Recerca en Fisiopatología Òssia i
Más detallesCURSO SUPERIOR DE OSTEOLOGIA MODULO II Osteoporosis: fisiopatología, diagnóstico y tratamiento
CURSO SUPERIOR DE OSTEOLOGIA MODULO II Osteoporosis: fisiopatología, diagnóstico y tratamiento Directora: Dra. Luisa Plantalech (HIBA) Dra. Diana Gonzalez (AAOMM) Coordinadoras: Dra. Ana María Galich (HIBA),
Más detallesSuplementos de calcio para osteoporosis. Controversias
Suplementos de calcio para osteoporosis. Controversias Oscar Rosero Olarte MD Secretario Asociación Colombiana de Osteoporosis y Metabolismo óseo Fiscal Medico Asociación Colombiana de Endocrinología Director
Más detallesAsociación Costarricense de Climaterio Menopausia y Osteoporosis. Dr. Abner Aguilar Valdés Endocrinólogo Hospital San Juan De Dios
Asociación Costarricense de Climaterio Menopausia y Osteoporosis Dr. Abner Aguilar Valdés Endocrinólogo Hospital San Juan De Dios Fortaleza del impacto Riesgo de caídas Fuerza ósea Enfermedad caracterizada
Más detallesGPC. Guía de Referencia Rápida. Diagnóstico y Tratamiento de Osteoporosis en el Adulto
Guía de Referencia Rápida Diagnóstico y Tratamiento de Osteoporosis en el Adulto GPC Guía de Práctica Clínica Catalogo Maestro de Guías de Práctica Clínica IMSS-083-08 Guía de Referencia Rápida M 81. X
Más detallesActualización sobre la determinación de marcadores de remodelado óseo
86.074 Curso de Endocrinología para Posgraduados Actualización sobre la determinación de marcadores de remodelado óseo E. TORRES, P. MEZQUITA, M. DE LA HIGUERA, D. FERNÁNDEZ Y M. MUÑOZ Servicio de Endocrinología
Más detallesPINP en pacientes con insuficiencia hepática: Comparación de dos métodos de medida y asociación con diferentes parámetros bioquímicos
24 ORIGINALES / Rev Osteoporos Metab Miner 2013 5;1:24-29 Guadalix S 1, Martínez-Conde L 2, Martínez Díaz-Guerra G 1, Vargas C 2, Hawkins F 1 1 Servicio de Endocrinología 2 Servicio de Bioquímica Hospital
Más detallesMarcadores bioquímicos del remodelamiento óseo. Utilidad clínica
Bioquímica Clínica Actualización Marcadores bioquímicos del remodelamiento óseo. Utilidad clínica Biochemical markers of bone remodelling. Clinical utility Belen Reynaga Montecinos 1, Susana Noemí Zeni
Más detallesDXA: Conceptos técnicos.
DXA: Conceptos técnicos. Ana María Galich Servicio de Endocrinología y Medicina Nuclear Sección Osteopatías Metabólicas Hospital Italiano Buenos Aires Ana.galich@hospitalitaliano.org.ar Densitometría Procedimiento
Más detallesGuía Europea para el diagnóstico y tratamiento de la osteoporosis en la mujer postmenopáusica
THE EUROPEAN SOCIETY FOR CLINICAL AND ECONOMIC ASPECTS OF OSTEOPOROSIS AND OSTEOARTHRITIS Guía Europea para el diagnóstico y tratamiento de la osteoporosis en la mujer postmenopáusica Produced by JA Kanis,
Más detallesCLASIFICACIÓN DE LOS VALORES DE DENSIDAD MINERAL ÓSEA Comité Expertos OMS
OSTEOPOROSIS CLASIFICACIÓN DE LOS VALORES DE DENSIDAD MINERAL ÓSEA Comité Expertos OMS CATEGORÍA DMO (T-score) NORMAL Valores de DMO (-1) Desvío Estandar de la media de adultos jóvenes OSTEOPENIA Valores
Más detallesVicente Giner GdT de Enfermedades Reumatológicas ginerpatres@gmail.com. Reumatología
Vicente Giner GdT de Enfermedades Reumatológicas ginerpatres@gmail.com Reumatología Aspectos del manejo de la osteoporosis a revisar (en negrita) 1. Identificar pacientes con riesgo de fractura Factores
Más detallesA mi abuelo Juan, que siempre confió en mi. A mis padres y mi hermana, mi referente y mi apoyo en la vida
TESIS DOCTORAL Alteraciones del metabolismo fosfocálcico y óseo en cáncer de próstata bajo supresión androgénica: Utilidad de los marcadores de recambio óseo para diagnóstico de osteoporosis Autor: Esther
Más detallesPatogénesis de las Fracturas por fragilidad: Una visión biomecánica
Patogénesis de las Fracturas por fragilidad: Una visión biomecánica Mary L. Bouxsein Orthopaedic Biomechanics Laboratory Beth Israel Deaconess Medical Center Boston, MA EE UU Visión general Patogénesis
Más detallesINFORME TECNICO DE EVALUACIÓN ÁCIDO ZOLEDRÓNICO Osteoporosis Septiembre 2008 Servicio de Farmacia
INFORME TECNICO DE EVALUACIÓN ÁCIDO ZOLEDRÓNICO Osteoporosis Septiembre 2008 Servicio de Farmacia 1.- IDENTIFICACIÓN DEL FÁRMACO Y AUTORES DEL INFORME Fármaco: Acido Zoledrónico 5 mg. Indicación clínica
Más detallesDRA. PAULA POZO L. REUMATOLOGA HOSPITAL CLINICO SAN BORJA ARRIARAN UNIVERSIDAD DE CHILE Campus centro
DRA. PAULA POZO L. REUMATOLOGA HOSPITAL CLINICO SAN BORJA ARRIARAN UNIVERSIDAD DE CHILE Campus centro Infección por Virus HIV ha pasado a ser una enfermedad crónica con el advenimiento de la terapia antirretroviral
Más detallesDiagnóstico de la Diabetes Mellitus y Variabilidad Glucémica
Diagnóstico de la Diabetes Mellitus y Variabilidad Glucémica J. Fco. Merino Torres Servicio de Endocrinología y Nutrición Unidad de Referencia para la Atención al Paciente Diabético Hospital Universitario
Más detallesProtocolo recomendado de. Densitometría Ósea
Protocolo recomendado de Densitometría Ósea Marzo 2012 Índice Introducción.................................... 3 Criterios de primera indicación...................... 4 Periodicidad de la densitometría
Más detallesNTx - CTx Excelentes pruebas para el diagnóstico de osteoporosis.
NTx - CTx Excelentes pruebas para el diagnóstico de osteoporosis. En la actualidad es posible prevenir el desarrollo de enfermedades que pueden ser detectadas desde la infancia o incluso desde antes del
Más detallesTesis Doctoral FACTORES CLÍNICOS DE RIESGO Y DETERIORO DE LA MICROARQUITECTURA ÓSEA EN OSTEOPOROSIS PREMENOPÁUSICA
Tesis Doctoral FACTORES CLÍNICOS DE RIESGO Y DETERIORO DE LA MICROARQUITECTURA ÓSEA EN OSTEOPOROSIS PREMENOPÁUSICA Tesis doctoral presentada por Isabel Rodríguez García, Licenciada en Medicina y Cirugía,
Más detallesQuiénes son las pacientes posmenopáusicas con riesgo de fractura en nuestra consulta?
Quiénes son las pacientes posmenopáusicas con riesgo de fractura en nuestra consulta? Daniel Martínez Laguna Médico de Familia CAP Sant Martí(Barcelona) ICS Grupo de Investigación GREMPAL IDIAP Jordi Gol
Más detallesLa densitometria osea mide el contenido mineral en el hueso por unidad de area.
La densitometria osea mide el contenido mineral en el hueso por unidad de area. Densitometría ósea Mide la densidad osea directamente en sitios en que se producen fracturas osteoporoticas. Minima radiacion
Más detallesO s t e o f o r m a d o re s V s B i s f o s f o n a t o s e n O s t e o p o ro s i s
O s t e o f o r m a d o re s V s B i s f o s f o n a t o s e n O s t e o p o ro s i s Dr Jorge Vargas Guzman Ginecologia Obstetricia Iof, acog, flascym, flasog, ims, sdog, sodecym Dr. Jorge Vargas Guzman
Más detallesDIABETES EFECTOS EXTRA-ESQUELÉTICOS DE LA VITAMINA D
EFECTOS EXTRA-ESQUELÉTICOS DE LA VITAMINA D DIABETES Dr. J. García de Tena Servicio de Medicina Interna. Unidad de HTA-RV Departamento de Medicina y Especialidades Médicas PLAUSIBILIDAD BIOLÓGICA ASOCIACIÓN
Más detallesQUÉ SIGNIFICA LA CALIDAD ÓSEA de diagnosticar la osteoporosis. Cuando dispusimos de una nueva herramienta, la densitometría, pudimos medir con mucha m
Vol. 7 / Núm 4 - pp. 165-76 / 2006 SEMINARIOS DE LA FUNDACIÓN ESPAÑOLA DE REUMATOLOGÍA QUÉ SIGNIFICA LA CALIDAD ÓSEA LEONARDO MELLIBOVSKY SAIDLER Y ADOLFO DÍEZ PÉREZ Servicio de Medicina Interna y Enfermedades
Más detallesGrupo de Trabajo de Osteoporosis de la AEEM
OSTEOPOROSIS Y MENOPAUSIA Grupo de Trabajo de Osteoporosis de la AEEM 1.- INTRODUCCIÓN La osteoporosis define un estado de deterioro en la fortaleza ósea que predispone a un riesgo incrementado de fractura.
Más detallesIndicaciones de Densitometría Osea
Indicaciones de Densitometría Osea Todas las mujeres mayores de 65 años. Mujeres postmenopáusicas menores de 65 años con uno o más factores de riesgo para osteoporosis. Hombres mayores de 70 años. Adultos
Más detallesUTILIDAD CLINICA DE LA DENSITOMETRIA OSEA DRA. BELINDA HÓMEZ DE DELGADO
UTILIDAD CLINICA DE LA DENSITOMETRIA OSEA DRA. BELINDA HÓMEZ DE DELGADO UTILIDAD CLÍNICA DE LA DENSITOMETRÍA ÓSEA DIAGNÓSTICO: Criterio de la OMS basado en el T-score PRONÓSTICO: Estimación de riesgo de
Más detallesOSTEOPOROSIS POSTMENOPAUSICA Valoración de riesgo y toma de decisiones
OSTEOPOROSIS POSTMENOPAUSICA Valoración de riesgo y toma de decisiones Recomendaciones para la valoración y tratamiento de la osteoporosis primaria en mujeres de la Comunidad de Madrid Palma de Mallorca,
Más detallesElena Martínez Gimeno Licenciada en Medicina
EFECTOS DE LA DEPLECIÓN ANDROGÉNICA SOBRE LA DENSIDAD MINERAL Y LA CALIDAD ÓSEA EN RATAS MACHO ADULTAS Y RESPUESTA AL TRATAMIENTO CON HORMONA PARATIROIDEA HUMANA Trabajo que para optar al grado de Doctora
Más detallesTESIS DOCTORAL MARCADORES DE METABOLISMO ÓSEO EN MUJERES CON OSTEOPOROSIS POSTMENOPAUSICA TRATADAS CON ALENDRONATO
UNIVERSIDAD DE GRANADA FACULTAD DE MEDICINA TESIS DOCTORAL MARCADORES DE METABOLISMO ÓSEO EN MUJERES CON OSTEOPOROSIS POSTMENOPAUSICA TRATADAS CON ALENDRONATO Rebeca Reyes García Granada, 2007 Editor:
Más detallesDensitometria ósea en pediatría. Usos e interpretación
Densitometria ósea en pediatría. Usos e interpretación Pilar Guarnizo Zuccardi. Pediatra Reumatóloga Clínica Riesgo de fractura CAYRE. Fundación CardioInfantil de Bogotá. Docente U. Rosario Docente U el
Más detallesCambios en marcadores del metabolismo óseo y parámetros ultrasónicos en mujeres postmenopáusicas inducidos por isoflavonas de soja
ORIGINALES / Rev Osteoporos Metab Miner 2011 3;4:141-146 141 García-Martín A 1, Avilés-Pérez MA 1, Quesada Charneco M 1, Jiménez Moleón JJ 2, Fonollá Joya J 3, Muñoz-Torres M 1 1 Servicio Endocrinología
Más detallesDepartamento de Pediatria y el Instituto Universitario CEMIC, 3 de Agosto,2009
La alimentacion y la salud: los trastornos alimentarios en la adolescencia y sus secuelas Departamento de Pediatria y el Instituto Universitario CEMIC, 3 de Agosto,2009 La salud ósea, la amenorrea y los
Más detallesHueso y Vitamina K. Florencia Lustig Witis. 13 mayo 2015
Hueso y Vitamina K Florencia Lustig Witis 13 mayo 2015 Vitamina K Vitamina soluble grasa 2 formas: filoquinona (K1), menaquinona (K2) Menaquinona-4 = Menatetrenone = K2 Ac.oliva, canola y soja, brócoli,
Más detallesDIAGNOSTICO Y TRATAMIENTO DE LAS FRACTURAS VERTEBRALES
DIAGNOSTICO Y TRATAMIENTO DE LAS FRACTURAS VERTEBRALES Carlos Vitoviz R2 Reumatología DEFINICIÓN DE OSTEOPOROSIS Es una enfermedad esquelética caracterizada por una pérdida de masa ósea, deterioro de
Más detallesReseña sobre conceptos actuales Evaluación del riesgo de fractura
1 COPYRIGHT 2010 DE THE JOURNAL OF BONE AND JOINT SURGERY, INCORPORATED Copyright The Journal of Bone and Joint Surgery, Inc. Todos los derechos reservados. Para obtener permiso para volver a utilizar
Más detallesProyecto CENIT. III Conferencia Anual de las Plataformas Tecnológicas de Investigación Biomédica
Proyecto CENIT III Conferencia Anual de las Plataformas Tecnológicas de Investigación Biomédica Miguel Aracil (Coordinador científico del Consorcio ONCOLOGICA) Barcelona, 23-24 Febrero 2010 Consorcio ONCOLOGICA
Más detallesAcrel reduce en un 60% el riesgo de fractura de cadera en mujeres posmenopáusicas con osteoporosis establecida 7
Comunicado de prensa WTC Alameda Park, Edificio 1, 2ª pl. Plaça de la Pau s/n 08940 Cornellá de Llobregat Barcelona-España ACREL 75 mg (risedronato 75 mg), LA ÚNICA TERAPIA PARA LA OSTEOPOROSIS CON RITMO
Más detallesResultados en salud en diabetes en Andalucía
Resultados en salud en diabetes en Andalucía María Asunción Martínez Brocca Directora del Plan Integral de Diabetes de Andalucía Abril 2016 Evaluación del PIDMA IMPACTO DE LA DIABETES 6º-7º causa de muerte
Más detallesCIRUGÍA DE LA PATOLOGÍA DEGENERATIVA DEL RAQUIS
1 El dolor lumbar crónico es uno de los motivos más frecuentes de discapacidad de las sociedades industriales. Además, genera un alto impacto socioeconómico, creciente debido a la solicitud de cuidados
Más detallesTRATAMIENTOS ANTI-REABSORTIVOS: CUANTO TIEMPO DARLOS Y POR QUE?
TRATAMIENTOS ANTI-REABSORTIVOS: CUANTO TIEMPO DARLOS Y POR QUE? DR. HECTOR GAJARDO LAMAS DIRECTOR, SOCIEDAD CHILENA DE OSTEOLOGIA Y METABOLISMO MINERAL DIRECTOR, SOCIEDAD CHILENA DE ENDOCRINOLOGIA Y DIABETES
Más detallesInhibidores de la bomba de protones y su efecto sobre la salud ósea
Inhibidores de la bomba de protones y su efecto sobre la salud ósea Dra. Daniela Mana Endocrinóloga Ateneo IDIM / Mayo 2013 Inhibidores de la Bomba de protones (IBP-PPi) Utilizados para inhibir la secreción
Más detallesBAJA MASA ÓSEA IDIOPÁTICA Y OSTEOPOROSIS SECUNDARIA EN MUJERES PREMENOPÁUSICAS
Actual. Osteol 2015; 11(1): 12-18. Internet: http://www.osteologia.org.ar ARTÍCULOS ORIGINALES / Originals BAJA MASA ÓSEA IDIOPÁTICA Y OSTEOPOROSIS SECUNDARIA EN MUJERES PREMENOPÁUSICAS Alicia Bagur,*
Más detallesFICHA 3: TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS (OBJETIVO Y MEDIDAS)
FICHA 3: TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS (OBJETIVO Y MEDIDAS) El tratamiento de la osteoporosis debe ser personalizado y es el mismo que el de la prevención de la enfermedad, especialmente en lo que se
Más detallesPara en la primera: que tu primera fractura sea la última
El Día Mundial de la Osteoporosis se celebró por primera vez el 20 de octubre de 1996. Esta celebración estuvo a cargo de la Fundación Internacional de Osteoporosis (IOF) del Reino Unido y fue respaldada
Más detallesMANEJO DE LA HIPERGLICEMIA EN EL PACIENTE HOSPITALIZADO: EXISTE CHANCE PARA LA TERAPIA ORAL? VICTOR HUGO NORIEGA RUIZ ENDOCRINÓLOGO HNCH
MANEJO DE LA HIPERGLICEMIA EN EL PACIENTE HOSPITALIZADO: EXISTE CHANCE PARA LA TERAPIA ORAL? VICTOR HUGO NORIEGA RUIZ ENDOCRINÓLOGO HNCH AGENDA CONTEXTO. RECOMENDACIONES ACTUALES. EVIDENCIA EN CONTRA.
Más detallesDificultades en la interpretación clínica del dosajede PTH por las
Dificultades en la interpretación clínica del dosajede PTH por las metodologías actuales Erich Fradinger Ateneo IDIM Septiembre 2012 Problemas en dosaje PTH Distintos anticuerpos Distintos fragmentos moleculares
Más detallesConclusión: El Ácido Zoledrónico disminuye el riesgo de fracturas igual que con el Ácido Ibandrónico.
RIESGO DE FRACTURAS Y COMPARACION DE MARCADORES ÓSEOS Y DENSITOMETRÍA EN MUJERES CON BAJA DENSIDAD ÓSEA TRATADAS CON ACIDO ZOLEDRÓNICO Y ÁCIDO IBANDRÓNICO EN EL INSTITUTO GINECOMAST DESDE EL 2009 AL 2014
Más detalles