MESA DA MADEIRA. I XORNADAS INTERNACIONAIS SOBRE O CASTIÑEIRO. OURENSE, 23 DE MAIO DE 2008.

Transcripción

1 MESA DA MADEIRA. I XORNADAS INTERNACIONAIS SOBRE O CASTIÑEIRO. OURENSE, 23 DE MAIO DE O día 23 de maio de 2008, no marco das I Xornadas Internacionais sobre o Castiñeiro, reuníronse representantes de diversos sectores de toda a cadea monte industria no Centro de Innovación e Servizos Tecnolóxicos da Madeira co obxectivo de resumir os principais problemas existentes para o aproveitamento madeireiro do castiñeiro e propor actuacións a curto e medio prazo que permitan rendibilizar e optimizar o uso da mesma. Os asistentes á mesa foron: Innmaculada López Muñoz, Presidenta da Asociación de Viveiros Forestais de Galicia, Beatriz Cuenca Valera responsable do Centro de Mellora Agroforestal de Tragsa en Maceda, Juan Majada y Vanesa Baño do SERIDA de Asturias, Juan Ignacio Fernández Golfín y Victoria Baonza do Departamento de Productos Forestais e Laboratorios de Madeiras do INIA de Madrid, Ana Orons representante da Federación de Rematantes e serradoiros de Galicia, Iglesias Neiro e Nicolás Cubeiro como representantes de empresas de segunda transformación, José Luis Chan Subdirector Xeral de Recursos Forestais e Alfredo Fernández Ríos como representantes da Consellería de Medio Rural, Fulvio Giudici experto en Selvicultura de castaño para producción madeireira en Suíza, Michele Brunnetti responsable do grupo de traballo da calidade estrutural e redacción de normas estruturales do castiñeiro en Italia, Esther Merlo Sánchez investigador Parga Pondal do Centro de Innovación e Servizos Tecnolóxicos da Madeira y Xosé Franciso Pedras Saavedra Director del Centro de Innovación e Servizos Tecnolóxicos da Madeira e moderador da mesa. Inicialmente o moderador procedeu á lectura dunhas conclusións que resumían o estado da arte da especie en Galicia para pasar seguidamente a un debate no que participaron os representantes dos distintos sectores aportando a súa opinión sobre o estado actual e propoñendo distintas liñas de actuación. Trala redacción das conclusións, los representantes de la Consellería mostraron o interese de apoiar ditas liñas de traballo. Resúmense a continuación as conclusións da situación actual do castiñeiro para produción de madeira así como as medidas de actuación propostas para optimizar o sector

2 SITUACIÓN ACTUAL DO CASTIÑEIRO Existencias Galicia con case 3 millóns de hectáreas conta con algo más de 1 millón de ha arboradas das cales arredor de son frondosas, ocupando o Castiñeiro unha superficie de ha en masas puras. A distribución desta especie atópase principalmente na zona interior centrada nas provincias de Ourense e Lugo como pode apreciarse na Figura 1 con e ha respetivamente. Figura 1 : Localización e superficie que ocupa o castiñeiro. Cartografía facilitada polo STIGA, mapa de usos do solo (2005).

3 Importancia da especie na industria madeireira En Galicia transforman madeira entorno a 800 empresas que teñen unha marcada dispersión por gran parte do territorio de Galicia. Porén, existen unha serie de áreas que teñen unha marcada significación como son as áreas urbanas e industriais máis importantes de Galicia (A Coruña, Vigo, Ourense, Santiago de Compostela e Lugo), ademais doutros concellos como A Estrada, Lalín ou Sarria (Figura 2). As empresas que realizan unha primeira transformación sobre esta madeira consumen: metros cúbicos. Mentras que as empresas da segunda transformación Dos metros cúbicos proveñen de Galicia (de empresas galegas que non teñen porque transformar só castaño galego) e de fóra de Galicia. A súa vez sabemos que dos , metros cúbicos veñen de fóra de España mentres que de España veñen metros cúbicos. Figura 2: Distribución das empresas transformadoras de castiñeiro en Galicia

4 Principais problemas para o correcto aproveitamento da especie Dende un punto de vista industrial, os problemas sanitarios, a falta de xestión e a falta de material vexetal óptimo nos viveiros, están afectando gravemente á oferta de madeira de calidade; sendo hoxe en día necesaria a utilización de máis toneladas para conseguir os mesmos metros cúbicos que fai algúns anos. Esta situación encarece notablemente a madeira producida e xera un gran volume de madeiras de pequeno formato que o mercado absorbe con dificultade. Estes aspectos ligados a cambios no mercado con perda de prestixio da especie e preferencias por madeiras de importación (i.e. Iroko) dificultan a explotación e transformación desta especie. Outra das eivas que se está detectando dende as Administracións, Centros de Investigación e Sector coinciden na necesidade de establecer unha norma nacional de clasificación visual que permita situar á madeira de castiñeiro nos requerimentos do Código Técnico da Edificación. De calquera xeito, é importante destacar que o aspecto normativo ante a entrada en vigor da nova normativa de Marcado CE en setembro de 2008, non será o maior problema do sector. A devandita norma imporá, por exemplo, aspectos como a necesidade de que os serradoiros dispoñan dun Manual de Calidade. Outro aspecto a considerar estratexicamente é a oportunidade de realizar unha norma nacional de clasificación visual versus unha europea con franceses e italianos. Ademais constatouse a dificultade que manifestan moitos técnicos para empregar nos seus pregos de prescricións materiais de madeira e a ausencia cada vez maior de profesionais que coñezan o traballo coa madeira desta especie.

5 PROPOSTA DE LIÑAS DE TRABALLO 1. Caracterizar a calidade da madeira do material xenético rexistrado actualmente no catálogo e que poderá estar a disposición dos viveiristas para a obtención de planta de castaño con obxectivo madeireiro. Incluír caracteres de calidade de madeira nos programas de mellora existentes na actualidade, incorporando novos protocolos de caracterización da calidade da madeira sobre árbores en pé nos procesos de selección do material. 2. Promover actuacións selvícolas e de xestion. Coméntase a posibilidade de utilizar a rede de parcelas sobre as que a USC e a Universidade de Ponferrada están realizando medicións do crecemento, para aplicar distintos tratamentos selvícolas en canto a claras e podas que permitan estudiar a influencia da selvicultura na calidade do produto final 3. Establecemento dunha norma de clasificación visual estrutural e decorativa para madeira de castiñeiro. 4. Aposta polo I+D+i para o desenvolvemento de novas tecnoloxías de fabricación e de proceso que partindo das calidades de subministro e de materia prima existentes na actualidade (pequeno formato, baixa calidade) dean lugar a produtos de maior valor engadido. 5. Promover a formación e a divulgación para o traballo coa madeira desta especie en centros de formación, arquitectos, deseñadores etc. En Ourense a 23 de maio de 2008 Xose Francisco Pedras Saavedra Director do Centro de Innovación e Servicios Tecnolóxicos da madeira de Galicia. CIS MADEIRA