FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA) FRAGMENTOS 40 y 41 San Clemente, papa, santa Felícitas y san Grisógono Fragmentos 40 y 41 r. [ 289 ]
SAN CLEMENTE PAPA, SANTA FELÍCITAS Y SAN GRISÓGONO Fragmentos 40 y 41 v. [ 290 ]
FRAGMENTOS 40 y 41 1 San Clemente papa, santa Felícitas y san Crisógono I. FICHA (A modo de folio entero) I. IDENTIFICACIÓN Imagen: 40-41r; y 40-41 v. Forma externa: folio, mitad, parte superior; más una tira intercolumnaria, cercenada de la mitad inferior del folio. Foliación: folio recto, parte carne; folio vuelto, parte piel. Tipo de códice: antiphonarium de sanctis. Relación: los fragmentos son del mismo códice. Datación: mediados del s. XV. Notario: Antonio de Lagueruela. - Cutanda, a. 1580; tira, 1581. Archivo: Daroca. Sign: Cutanda 2086. II. DESCRIPCIÓN FÍSICA Dimensión: folio: 230 x 395 mm.; más 240, largo de la tira. caja: 185 x 270 mm.; más 205 largo de la tira. Caja de escritura: dos columnas; columna, 130 mm. Estado de conservación: los rotos y cortes no le afectan al folio recto; folio vuelto, texto sucio y manchado, aunque legible. Folio recto, incipit: «R/. Iste sanctus»; explicit: «Dum iter». Folio vuelto, incipit: «Una voce clamabat»; explicit: «hec me». III. MORFOLOGÍA Tipo de escritura: gótica textualis formata. Módulos empleados: tres. Foliación original: Colores: negro y rojo. Iniciales: ornadas, coloreadas y afiligranadas. IV. MORFOLOGÍA MUSICAL Tipo notación: aquitana cuadrada. Líneas: una, trazada en rojo. Claves: 1 El fragmento 41 lo constituye una tira de la parte central intercolumnal de la mitad inferior, cercenada de la mitad superior del pergamino o folio, fragmento 40; cuya singular forma y estado lo testifica la imagen de ambos fragmentos. Entre ambos fragmentos, la mitad de la parte superior y la tira, perteneciente la parte inferior se ha perdido una pequeña parte de pergamino con texto y notación. [ 291 ]
SAN CLEMENTE PAPA, SANTA FELÍCITAS Y SAN GRISÓGONO V. CONTENIDO Género: texto y música. Formas litúrgico-musicales: lecturas, responsorios, salmos, antífonas del oficio divino: + del proprium missae: del ordinarium missae: Tiempo litúrgico: de sanctis. Posición: diversas formas litúrgicas de los maitines, laudes, y vísperas del oficio de san Clemente papa; conmemoración de santa Felícitas, y maitines de san Crisógono. Rúbricas: + Ordines: + VI. OBSERVACIONES Interesante por tratarse de la música y texto del oficio particular de un santo en concreto. En el fol. 41, col. 1, hay dos líneas de texto (6 y 7), que no tienen correspondencia en la Patrología Latina. II. ESQUEMA 2 (Conjunto de los fragmentos 40 y 41) Maitines, laudes, horas menores y vísperas del oficio de san Clemente papa; conmemoración de santa Felicitas; y maitines de san Crisógono. Folio recto San Clemente papa. MAITINES Responsorio. Iste sanctus. LAUDES Antiphona 1. Oremus omnes. Salmo. Dominus regnavit. Antiphona 2. Orante sancto Clemente. [Cortado el texto del final de la antífona y del Salmo. Iubilate]. PRIMA Antífona 5. [residuum]. Salmo. Laudate. Ordines. Capitula et hymnus. Antífona ad Benedictus. Omnes gentes. Cántico. Benedictus. Ordines. Commem. S. Felicitatis. Antífona. Non meis meritis. (cortado el desarrollo del texto de la Antífona y de la columna). Folio recto [Irían en esta columna: Antífona 3 [residuum]. Salmo. Deus. Antífona 4. De cuius. Salmo. Benedicite. Antífona 5. Oremus omnes]. [Iría en esta segunda columna: Antífona anterior [residuum]. Salmo. Deus in nomine tuo. TERCIA Antífona. Invenerunt in modum. Salmo. Legem pone 2 El esquema concuerda con el que presentan el Breviarium ms. Munébrega VII y el Breviarium Sixenae Monasterii; las lecturas del oficio de san Crisógono, son diferentes. [ 292 ]
FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA) SEXTA. Antífona. Orante sancto Clemente. Salmo. Defecit. NONA Antífona Vidi supra montemn. Salmo. Mirabilia. VÍSPERAS Antífona ad Magnificat. Dum iter.] Folio vuelto Antífona ad Magnificat, residuum. Cántico. Magníficat. Ordines. Comm. Sancti Grisogoni et sanctae Felicitatis. Oración. Adesto Domine supplicacionibus. San Grisógono Ordines. De festivitate sancti Grisogoni. Lectura segunda, residuum. Lectura tercera. Cum iste patrimonium. [Recortada la lectura y la columna]. [Iría en esta prolongación de la primera columna, testimoniada por la tira: Lectura I. Romae, natale s. Chrysogoni. Lectura II. Sancto confessori Christi]. [Iría en la parte troceada de esta segunda columna: Lectura tercera, residuum. Lectura IV? Lectura V?] III. TEXTOS Folio recto [natale sancti Clementis papae] [AD MATUTINUM] 1. Responsorium breve. Iste sanctus digne. IN LAUDIBUS Antífona (m). Oremus omnes ad 2. Dominum Iesum Chrisum ut confessoribus 3. suis fontis vas apperuit [cao 4191]. Psalmus. Dominus regnavit. 4. Antiphona (m). Orante sancto Clemente apparuit [cao 4180]. <Salmo. Iubilate.> 5. <Antiphona (m). Vidi supra montem.> [Cortado el texto de la antífona y del salmo Iubilate. De la antiphona Vidi se conserva la V y la notación iniciales]. [En la continuación de la columna primera, cortada y troceada, iría: [ 293 ]
SAN CLEMENTE PAPA, SANTA FELÍCITAS Y SAN GRISÓGONO [ Antiphona [residuum]. Psalmus. Deus Deus. Antiphona. De cuius. Psalmus. Benedicite. Antiphona. Oremus omnes.] 0. <Antífona 5 [residuum]. Oremus omnes> 1. ad Dominum Ihesum Christum ut ostendat 2. nobis martyris sui corpus [cao 4124]. Psalmus: Laudate. Ordines: Capitula e hymnus et versus sicut de uno martyre. 3. Antiphona [ad Benedictus] (m). Omnes gentes per girum crediderunt 4. Christum Dominum. Psalmus: Benedictus. Ordines. Oratio ut supra; commemoratio sanctae Felicitatis. <PRIMA> Antiphona (m). Non <meis meritis.> [Texto de la notación de la línea siguiente, cortado]. [En la continuación de la columna segunda, cortada y troceada, iría: Psalmus. Deus in nomine tuo. TERTIA Antiphona. In venerunt in modum. Psalmus. Legem pone. SEXTA Antiphona. Orante sancto Clemente. Salmo. Defecit. NONA Antiphona. Vidi supra montem. Salmo. Mirabilia. VISPERAS Antiphona ad Magnificat. Dum iter]. Folio vuelto 0. Antíphona,(m), residuum: < mare coepisset, populus> 1. una voce clamabat: Domine Ihesu- 2. christe, salva eum. Ut Clemens eum 3. dicebat: accipe spiritum meum (cao 2460). Psalmus: Magnificat. 4. Ordines. Oratio ut supra. Commemoratio sancti Grisogoni, et commemoratio sanctae Felicitatis. Suffragia et reliqua. 5. Oratio. Ad esto, Domine, supplica- 6. cionibus nostris ut qui ex ini- 7. quitate nostra reos nos recognos- 8. cimus beati Grisogoni martyris tui, inter- 9. cessiones liberemus. Per. [ 294 ]
FRAGMENTOS LITÚRGICO-MUSICALES (SIGLOS XIII-XVI) EN EL ARCHIVO HISTÓRICO NOTARIAL DE DAROCA (ZARAGOZA) <In Natale sancti Grisogoni> Ordines. De festivitate sancti Griso [roto]. Continuación de la primera columna del folio vuelto, cortado y troceado: 1. Ordines [residuum]. lectiones. 2. <?> na. 3. <Lectio I. Romae, natale s. Chrysogoni martyris, qui per> bi- 4. <ennium iussu Diocletiani conjectus est in vincul>a 5. <ubi multa perpessus, sancti Anastasiae alimonis fovebat>ur. 6. <Cum igitur> bea- [líneas 7 y 8 del fragmento contienen texto que no hallamos en la Patrología Latina.] 9. <tam Anastasiam zelans vir> eius 10. <Publius, custodibus adhibit>is, ita 11. <clauserit, ut nec cuiuscum>que finestel- 12. <lae auditum aspectaret,> ad hunc confes- 13. <sorem Chrysogonum, qui> eum in Christo 14. <erudierat, talia scri>pta dirigit. 15. [ ] Lectio II. 16. <Sancto confessori Christi Chrysogono, Ana>stasia. Licet 17. <pater meus cultor fue>it ydolorum, mater 18. <tamen Fausta Christinissim>a semper vi- 19. <xisse probatur et casta.> Hec me 1. inter ipsa cunabula fecit fieri christia- 2. nam. Post cuius abscessum sacrile- 3. gi iugum mariti suscepi. Cuius 4. Deo miserante, thorum mentita infirmi- 5. tate declinans, die noctuque Domini 6. nostri Iesu Christi amplectorum vestigia. 7. Lectio III. Cum iste patrimo- 8. nium meum, ex quo illustratur, 9. cum indignis ac turpibus ydola- 10. tris exhauriat, me quoque velu- 11. ti magnam atque sacrilegam custodia tam 12. gravissima mancipavit, ut vitam 13. me corporalem amittere suspicer. Ni- 14. chil enim superest, nisi ut amisso spiritu, 15. morti succumbam; in qua morte morte licet [inconclusa]. (Ado Viennensis, Martyrologium. PL 123, 400). [En la continuación de la columna segunda del folio vuelto, cortada y troceada, iría: Lectio III [residuum]. Lectio IV? Se percibe la la E, mayúscula inicial, de una nueva Lectio] Lectio V? Se percibe asimismo la E, mayúscula inicial, de una nueva Lectio, a buen seguro ambas del mismo autor]. final del fragmento [ 295 ]