PROGRAMACIÓN CONXUNTO INSTRUMENTAL 2º BAC IES LUCUS AUGUSTI 2016/17

Transcripción

1 PROGRAMACIÓN CONXUNTO INSTRUMENTAL 2º BAC IES LUCUS AUGUSTI 2016/17

2 1.- Introdución 2.- Metodoloxía 3.- Obxectivos 4.- Contidos 5.-Estándares de aprendizaxe. Temporalización. Grao mínimo de consecución. Procedementos e criterios de avaliación. 6.- Criterios de avaliación 7.- Mínimos esixibles. 8.- Procedementos e métodos de avaliación. 9.- Criterios de cualificación Proceso de recuperación Atención a diversidade Temas trasversais Tratamento das tecnoloxías da información e a comunicación (TICs) Recursos didácticos.

3 1.- Introdución No curso académico impártese a materia de Conxunto instrumental para os alumnos de 2º de bacharelato no IES Lucus Augusti de Lugo, como materia de libre elección con 2 horas semanais de clase. A práctica da música en nesta materia durante o período de estudios de bacharelato responde a un conxunto de necesidades educativas do alumnado de música que difícilmente poden ser atendidas se non é a través desta disciplina. Cumpre unha función decisiva no desenvolvemento do oído musical en tódolos seus aspectos, é o medio idóneo para desenvolver o sentido da afinación. Estimula a capacidade imprescindible para toda persoa, para escoitar aos outros instrumentos mentres se toca o propio e para desenvolver o sentido da sonoridade do conxunto. A interacción entre diversos intérpretes contribúe ao desenvolvemento da sensibilidade en materia de dinámica, fraseo, ritmo e vibrato. Obriga aos alumnos que a practican a desenvolver hábitos de autodisciplina e método extremadamente beneficiosos tales, como a homoxeneización da articulación e á súa vez que permiten o contraste do intrumento propio con outros de diferente natureza. Dende un punto de vista artístico, a práctica musical é imprescindible para a maduración musical no terreo da expresividade e emotividade. Á súa vez, o intercambio de ideas e a confrontación entre diversos puntos de vista interpretativos resulta educativa, e estimulante para un intérprete en período de formación xa que colabora a desenvolver a capacidade analítica e fomenta que a interpretación responda a unha idea musical e transcenda o nivel de mera lectura. Asi mesmo, a práctica e o estudo do repertorio de conxunto supón un paso decisivo no coñecemento da literatura musical e a súa evolución estilística a través dos diferentes periodos da historia da música. A práctica indistinta de grupo ten por finalidade facilitar a participación, a través de distintas formacións, de todo o alumnado ao procurarse unha organización máis flexible do ensino. Por unha banda, esta participación en agrupacións permitirá que determinados instrumentos con dificultades de integración teñan o marco adecuado para a práctica instrumental colectiva, e por outra, supón e garante a presenza activa dos alumnos e das alumnas nunha das actividades, que xunto co coro, a orquestra ou a banda, implican maior proxección do centro na sociedade. As tradicionais asociacións de instrumentos darán paso a un repertorio que alberga un complexo armazón de interrelacións instrumentais sen perder a unidade de criterio e a igualdade da execución que han de ser as principais metas a alcanzar. O alumno e a alumna, como noutras agrupacións, deberá incrementar a actitude de escoita de todo aquilo que rodea a propia execución unipersonal en aras a conseguir aspectos inherentes a toda boa interpretación na

4 agrupación: afinación, empaste, homoxeneidade no fraseo, igualdade nos ataques, claridade nas texturas, etc., adquirindo progresivamente, unha serie de habilidades e hábitos acordes co seu papel no grupo que estará condicionado ao repertorio do seu instrumento. No caso de instrumentos cunha literatura escasa ou con dificultades de inserción no marco da orquestra ou a banda, o conxunto supón a posibilidade de penetrarse nas obras máis relevantes que lle son propias ao instrumento co que iso implica de enriquecemento na formación musical do alumno e da alumna. O conxunto propiciará a responsabilidade compartida. Por unha banda, as relacións humanas entre os alumnos e as alumnas, afeitos á práctica instrumental individual levarán, como membros dun corpo colectivo, todo un exercicio de adaptación ao grupo e de aceptación doutros instrumentistas. Por outra, a práctica en grupo motivará a actitude de escoita, propiciará a memoria de pasaxes instrumentais, fomentará o estudo individual que ha de reverter no grupo e incentivará unha actitude de disciplina dificilmente abordable en actividades individuais. Seguindo a normativa vixente a materia desenvolverase de maneira colectiva en dous periodos semanais de cincuenta minutos cada un. 2.- Metodoloxía Os procedementos metodolóxicos a utilizar serán o de tipo deductivo, analítico, sintético, activo e heurístico. Coa utilización destes procedementos metodolóxicos, facilitarase a participación dos membros do grupo; fomentarase a responsabilidade sobre a aprendizaxe, o sentido crítico e a capacidade de análise; favorecerase a modificación de actitudes; posibilitarase o desenvolvemento de habilidades complexas, de toma de decisións. Procurarase un acercamento estreito, persoal e directo entre o profesorado e o alumno. Na materia de Conxunto preténdese utilizar unha metodoloxía creativa, activa,participativa, variada e flexible. Así mesmo, e dadas as circunstancias de gran variedadeque poidan xurdir na formación dos distintos grupos, tratarase de partir darealidade dos alumnos e alumnas, tendo en conta o nivel, os coñecementos,destrezas e intereses que posúen, así como a potencialidade de cada un deles. Dentro dunmesmo grupo pódense recibir alumnos/as de distintas especialidadesinstrumentais, diferente nivel técnico e musical, de distintas idades e con distinto grao de madurez e intereses. Tratarase de aproveitar esta diversidade. É dicir, para tratar a esta diversidade, tratando de completar, na medida do posible as súas necesidades, realizaranse

5 e deseñarán as seguintes tarefas ou actividades: A grandes rasgos, as técnicas empregadas na ensinanza grupal para a preparación dunha obra son as seguintes: Presentación da obra e descrición das súas partes, o seu autor, estilo e posibles dificultades. A obra proponse como material de traballo e fíxase un período de tempo non moi longo para o seu estudo. Eventualmente realizarase unha lectura a primeira vista. Posteriormente noutras sesións de clase celebraranse audicións da obra ou fragmento estudiado para comentar aspectos da mesma, e posibles correccións. En cada sesión comprobarase si se traballaron as correccións da sesión anterior. O proceso continúa ata lograr os obxectivos. Os métodos de traballo consistirán en: Homoxeneizar ritmos, ataques. Realizar correctamente os fraseos. Estudo e práctica dos xestos anacrúsicos necesarios para tocar sen director ou directora. quilibrio sonoro e de planos. Regularizar os golpes de acentos, legatos, timbres,etc. Traballaranse: Distintas modulacións do son, intensidade expresiva, matices de cor. o Distinción entre motivo temático e elemento acompañante. Realizaranse audicións para coñecer e comparar diversas versións da mesma obra, coñecer estilos, compositores. A metodoloxía da ensinanza será acorde có nivel madurativo do alumno-a e adaptado o seu progreso. 3.- Obxectivos. Coñecer as características sonoras e constructivas de cada instrumento que conforma o grupo, para poder resolver as diferentes dificultades que aparezcan nas obras a interpretar. Leer a primeira vista obras sinxelas na agrupación correspondente para desenvolver con autonomía e fluidez a lectura e comprensión dun texto, para acadar un maior coñecemento do repertorio da agrupación. Analizar e comprender os criterios estéticos e expresivos de cada obra interpretada, a través do estudo do contexto histórico, cultural e persoal do autor para un mellor coñecemento do repertorio do instrumento e a evolución estilística dos diferentes períodos da historia da música. Interpretar de acordo ás convencións vixentes en cada período, obras do nivel esixible

6 para o grupo e de diferentes estilos. Coordinar as entradas e finais a través da realización dos xestos necesarios para a coordinación do grupo. Actuar como responsable do grupo e coñecer os xestos básicos que permitan unha interpretación coordinada sen director. Estudar as obras programadas tanto individualmente como no grupo asignado para desenvolver o sentido da responsabilidade como membro do grupo. Interpretar en público as obras traballadas durante o curso. Manter unha actitude de respecto cara aos seus compañeiros, desenvolvendo a capacidade de unificación de criterio interpretativo entre os compoñentes do grupo. 4.- Contidos. Coñecemento das características e posibilidades sonoras dos diferentes instrumentos que conforman o grupo. Lectura a primeira vista de obras axeitadas ao nivel do grupo. Adquisición do hábito de leer a primeira vista dun xeito fluído. Coñecemento das diferentes convencións interpretativas vixentes en cada época. Análise melódico, rítmico e estilístico das obras a interpretar dun xeito sinxelo. Audicións comparadas de diversos intérpretes, se fose posible, para analizar de xeito crítico as características das diferentes versións. Adecuación interpretativa ao carácter e ao estilo da música interpretada. Coñecemento das diferentes convencións interpretativas vixentes en cada época. Comunicación visual e xestual.

7 Uso da respiración para sinalar o comenzo das frases. Estudo e práctica dos xestos para tocar sen director. mesmo. Diferenciación dos roles de cada membro do grupo para actuar como responsable do Desenvolvemento do sentido da responsabilidade como membro dun grupo. musical. Valoración do papel de cada membro dentro do grupo e o respecto pola interpretación Resolución dos diversos problemas técnicos derivados da interpretación das obras. Traballo gradual do repertorio mais salientable da agrupación correspondente. Desenvolvemento da memoria analítica. Memorización dunha parte do repertorio. Traballo da concentración. Coñecemento e aplicación do protocolo escénico. Control do medo escénico. Actitude de respecto cara os demais compañeiros nas súas actuacións públicas. Improvisación libre e empleando algún tipo de patrón en diferentes tonalidades, xogos de preguntas/respostas, canons. Traballo da improvisación sobre ideas musicais : texturas, esquemas, progresións, descrición sonora. Intercambio de ideas e confrontación de diversos puntos de vista.

8 5.- Estándares de aprendizaxe. Temporalización. Grao mínimo de consecución. Procedementos e criterios de avaliación. ESTÁNDAR DE TEMPORALIZACIÓ GRAO MÍNIMO DE PROCEDEM./INSTR. APRENDIZAXE N CONSECUCIÓN AVALIACIÓN Comprende e identifica os conceptos e os termos básicos relacionados cos procedementos compositivos e os tipos formais Sempre Identifica e utiliza procedementos compositivos. Composicións persoais. Análise de composicións alleas Amosa interese polo Sempre Coida e respecta a voz Exercícios de coñecemento e a e os instrumentos. quentamento de voz. aplicación de técnicas e Coidado e mantemento normas do coidado da de instrumentos. voz, o corpo e os instrumentos. Adquire e aplica as Unha hora cada Interpreta as cancións, Proba de habilidades técnicas e dúas semanas meténdose na pel do interpretación. interpretativas necesarias personaxe. nas actividades de interpretación adecuadas ao nivel. Amosa unha actitude de superación e mellora das súas posibilidades e respecta as capacidades e as formas de expresión dos seus compañeiros e das súas compañeiras Sempre Respecta os compañeiros e intenta mellorar. A actitude na clase Practica as pautas Unha hora a Segue as indicacións e Probas de básicas da interpretación: semana interpreta en grupo. interpretación. silencio, atención ao/á director/a e a outros/as intérpretes, audición

9 interior, memoria e adecuación ao conxunto, amosando espírito crítico ante a súa propia interpretación e a do seu grupo. Participa activamente en Unha vez a semana Interpretación en Probas de agrupacións equipo interpretación instrumentais, colaborando con actitudes de mellora e compromiso e amosando unha actitude aberta e respectuosa Le e analiza todo tipo de partituras musicais Sempre Coñecemento dos termos da linguaxe musical Lecturas a primeira vista de fragmentos de obras Interésase por ampliar e Sempre Ten amplitude de miras Tarefas de clase. diversificar as e respecta o preferencias musicais descoñecido. propias Practica a lectura e a Sempre Práctica da lectura de Tarafes de clase escritura musical, obras musicais recoñecendo a súa utilizando partituras importancia para afondar na aprendizaxe da linguaxe musical Identifica e interpreta os termos e signos relacionados co ritmo e coa expresión musical. Unha vez a semana Coñecemento dos termos da linguaxe musical Lecturas a primeira vista de fragmentos de obras Percibe o pulso como referencia básica para a execución rítmica, así como a identificación do acento periódico base do Sempre Identificación do ritmo Práctica de obras na como parte esencial do clase proceso conpositivo

10 compás, e logra unha correcta interiorización do pulso que lle permite posteriormente unha axeitada execución individual ou colectiva. Emprega un vocabulario Sempre Fala con propiedade Tarefas de clase. adecuado para describir sobre a música. percepcións e coñecementos musicais. Investiga de forma Unha vez por Explora novos Tarefas de clase. creativa acerca das avaliación instrumentos e posibilidades sonoras e obxectos. musicais dos obxectos sonoros. 6.- Criterios da avaliación. Demostar coñecemento das características sonoras e constructivas dos diferentes instrumentos que conforman o grupo. Repentizar obras ou fragmentos de dificultade axeitada ao nivel do grupo. Este criterio pretende comprobar a integración rítmica do conxunto seguindo o tempo marcado polo profesor/a, a precisión para reaccionar ás súas indicacións, o dominio do seu instrumento e o grao de afinación na lectura a primeira vista. Coñecer e comprender os diferentes criterios estéticos das obras a través do estudo do seu contexto histórico, cultural e do autor. Coñecer o repertorio propio da formación e a súa evolución nos diferentes períodos da historia da música. Ser capaz de realizar de xeito sinxelo un análise melódico, harmónico e rítmico das obras a interpretar.

11 Interpretar tres ou mais obras de diferentes épocas e estilos dentro da agrupación correspondente de acordo coas convencións interpretativas vixentes. Demostrar un dominio na execución de obras en grupo. Este criterio avalía a capacidade de relación dos coñecementos técnicos e teóricos necesarios para acadar unha interpretación adecuada. Afinar, medir e manter o pulso correctamente nas obras traballadas. Con este criterio preténdese valorar o grao de interiorización e comprensión da obra. Coñecer e realizar as indicacións de dinámica, agóxica, tempi, carácter. Con este criterio preténdese avaliar o coñecemento práctico da terminoloxía musical e a súa aplicación á partitura. Actuar como responsable do grupo dirixindo a interpretación colectiva mentres se realiza a súa propia parte. Amosar coñecemento dos xestos necesarios para a coordinación do grupo sendo capaces de comunicarse a través dos xestos e da vista. Valorar o papel que desenvolve cada membro do grupo e o respecto pola interpretación musical. Adecuar os diferentes planos sonoros ás características das obras a interpretar. Realizar correctamente as entradas e finais. Interpretar por seccións, calquera das obras programadas durante o curso. Mediante este criterio trátase de valorar a capacidade para adecuar o propio son o do grupo de conxunto. Estudar na casa as obras correspondentes ao repertorio programado. Demostrar unha independencia e seguridade na interpretación acorde ao nivel do curso, empregando de forma habitual, a concentración e a memorización como ferramentas de traballo. Interpretar correctamente e en público, de acordo coas convencións estilísticas, as obras traballadas perante o curso.

12 Aplicar as normas de protocolo escénico nas actuacións públicas. Amosar unha actitude de respecto cara os compañeiros nas súas actuacións públicas. Demostrar unha capacidade progresiva na improvisación e creatividade sobre o instrumento.con este criterio avalíase a competencia progresiva que adquire o alumno e a súa desenvoltura para abordar a improvisación no instrumento, aplicando os coñecementos adquiridos. 7.- Mínimos esixibles. Interpretación correcta de tres obra propostas polo profesor/a. Demostración dunha actitude respetuosa no grupo, en todo momento. Estudo das obras programadas, tanto individualmente como no grupo correspondente. Interpretación pública correcta do repertorio programado ao longo do curso. 8.- Procedementos e métodos de avaliación. A asistencia ás clases será obrigatoria permitíndose, por trimestre, un máximo de catro faltas sen xustificar. Polas peculiares características desta materia as faltas de asistencia e a untualidade cobran unha singular importancia e deben ser tratadas con especial atención. Cando un alumno perda o dereito á Avaliación Contínua polas súas reiteradas faltas e asistencia, aterase ao fixado na correspondente Proba Sustitutoria. Se o número de faltas de asistencia non lle fai perder a Avaliación Contínua pero si ocasiona rexuízo aos compañeiros de agrupación e por tanto á propia formación instrumentalá que pertence, valorarase negativamente este comportamento véndose reflectidoesta valoración nas avaliacións trimestrais e evidentemente na cualificación final. Aplicarase o principio de avaliación continua, fundamentada no seguimento do proceso de ensinanza-aprendizaxe. Partirase dunha avaliación inicial, que se realizará ó comezo de cada obra proposta. Realizarase a través dun cambio de impresións cós alumnos/as por medio de

13 preguntas referidas ó tema, a través da interpretación, para coñecer o seu grado de dominio do instrumento e da práctica de conxunto. A avaliación formativa utilizarase en cada avaliación, a través dos instrumentos fixados. Procederase a controlar o grado de consecución de obxectivos. Por último, realizarase unha avaliación sumativa, que nos indicará o nivel de aprendizaxe acadado polo alumno en relación coas capacidades indicadas nosobxectivos establecidos. Compre que o alumno/a participe no proceso a través da autoavaliación e da coavaliación, xa que se pretende impulsar a autonomía do alumnado e a sua implicación responsable, na que a elaboración de xuicios e criterios persoais sobre diferentes aspectos, e unha intención educativa preferente. Os procedementos e instrumentos que se empregarán na avaliación do aprendizaxe dos alumnos/as, e cos que se pretende obter información acerca do grao de consecución dos obxectivos propostos, levaranse a cabo a través da observación sistemática do traballo do alumno/a: nas distintas situacións do traballo na aula. asistencia diaria a clase intervencións na clase ( respostas a cuestions plantexadas, preguntas, dúbidas ). realización das tarefas propostas na aula. estudio persoal como medio para acadar con éxito os obxectivos. realización das actividades propostas tanto individualmente como no grupo correspondente. realizarase unha proba de lectura a vista de obras sinxelas. analizarase a participación nas actividades complementarias e extraescolares programadas polo departamento ( audicións, concertos). 9.- Criterios de cualificación. Alcanzarase unha cualificación positiva en cada unha das avaliacións e na final, se o alumnoa consigue superar os criterios de avaliación establecidos nesta programación.

14 As notas de cada avaliación estableceranse empregando o seguinte baremo: a) Interpretación correcta do repertorio programado: 60% ( sobre 10) b) Actitude e asistencia a clase: 20% (sobre 10) c) Lectura a vista :10% (sobre 10) d) Posibles actuacións públicas: 10% ( sobre 10) 10.- Proceso de recuperación. Os alumnos/as que precisen recuperación ordinaria e os alumnos/as que perderon o dereito a avaliación continua, (perderán o dereito a avaliación continua aqueles alumnos que teñan catro faltas sen xustificar durante o trimestre) realizarán unha proba. A avaliación desta proba farase nunha sesión na que o alumno/a deberá interpretar as obras programadas durante o curso, total ou parcialmente a criterio do profesor-a. Poderá tamén presentar un programa alternativo previamente acordado co profesor/a. Ademais, realizarán unha proba de lectura a primeira vista dunha obra do repertorio de conxunto. Os alumnos que precisen recuperación extraordinaria no mes septembro realizarán unha proba. A avaliación desta proba farase nunha sesión na que o alumno-a deberá interpretar as obras programadas durante o curso, total ou parcialmente a criterio do profesor-a. Poderá tamén presentar un programa alternativo previamente acordado có profesor-a. Ademais, realizarán unha proba de lectura a primeira vista dunha obra do repertorio de conxunto Atención a diversidade. As ensinanzas de conxunto requiren unha constante adaptación por parte do profesor ás condicións específicas de cada alumno co fin de dar unha resposta educativa máis adecuada ás súas necesidades. É o que se denomina atención á diversidade e que no ensino das especialidades grupais pode manifestarse tanto a través das características físicas dos alumnos (por exemplo, tamaño da man, disfunción motora...), como nos seus coñecementos previos ou as distintas aptitudes que manifestan, sexan mecánicas ou expresivas. Por esta razón, poderán adaptarse ou engadirse as actividades diferentes que se consideren oportunas. Do mesmo xeito podería ser necesario retomar ou prolongar o traballo dalgún aspecto determinado ata a súa correcta asimilación. A partir da Programación Didáctica elaborada, terase a oportunidade de deseñar as propias actividades. Por este motivo é recomendable elaborar unha

15 gama de distintos materiais didácticos para unha mesma actividade, graduados pola súa complexidade. En canto á elección do repertorio e co fin de atender á diversidade, terase en conta que os mesmos contidos pódense atopar en distintos estudos e obras do repertorio. É conveniente ampliar ao máximo o abanico de obras onde elixir. A elección dunhas ou outras estará en función da súa dificultade global, pero tamén se terá en conta que xunto aos contidos que se pretende traballar poderán integrarse outros novos aínda non tratados, ou remitir a outros xa superados. Para poder aplicar as medidas de adaptación máis covenientes, practicarase unha avaliación inicial que nos permita identificar os trazos de diversidade que nos servirán de referencia para organizar e interpretar correctamente esta información e posteriormente, realizaranse adaptacións curriculares ou orientacións (dependendo do caso). Entre as medidas adoptadas poderíamos adoptar algunha das seguintes: Elección dun repertorio axeitado ao nivel do grupo. Posibilidade de cambio de agrupación. Reforzos individuais. Interacción co profesor-titor. Recuperacións. Adaptación de materiais Temas trasversais. Educación en valores: Tódalas materias instrumentais/vocais grupais levarán consigo todo un exercicio de adaptación ao grupo e de aceptación doutros instrumentistas, fomentando as relacións humanas entre os alumnos/as. O traballo en grupo estimula capacidades múltiples de comunicación, coñecemento mutuo, colaboración, identidade pesoal e autoestima o que constitúe unha técnica recomendable en temas de convivencia, igualdade de xénero e na prevención da violencia Nesta programación os temas transversais tratados son básicamente actitudinais que van influir na conducta do noso alumnado. Son valores importantes tanto para o desenvolvemento integral e persoal como para o desenvolvemento dunha sociedade libre, democrática, respetuosa co medio e tolerante. A educación en valores trabállase de forma continua ao longo de todo o proceso do ensino,

16 pero cunha maior intensidade nas materias grupais instrumenais ou vocais xa que educamos para: a convivencia os valores sociais a igualdade de oportunidades de ambos sexos a comprensión e respeto nas relacións interpersonais As actividades a desenvolver son as seguintes: prácticas que favorezan as habilidades sociais coloquios que promovan o respecto aos demáis participación nas actividades propostas departamento (festival de Nadal, Letras Galegas, etc.) calquera outra actividade que poda xurdir ao longo do curso académico Educación para a paz y a cooperación internacional A tolerancia fronte a distintos estilos e expresións musicais tanto da súa cultura coma de outras culturas forma parte tamén do modo que ten a música de educar ó alumno para a convivencia. Ademáis, deben aprender a respetarse uns a outros. A solidaridade, a tolerancia, o respeto, o fomento da autoestima ou o respeto son valores implícitos nas unidades. Educación moral e cívica Participar en tarefas comúns, mostrando actitudes de colaboración e respeto polas opinións e propostas alleas, ademáis do respeto a un mesmo, coa aceptación das sús propias capacidades e limitaciones. A través do traballo en grupo propiciase unha actitude de colaboración e respeto ante os demáis. Educación para a igualdade entre os sexos Desenvolver la autoestima e unha concepción do corpo como expresión da personalidade. Traballase a través de actividades iguais para os alumnos/as, sin ningún tipo de discriminación. Analizar criticamente a realidade e correxir prexuicios sexistas e as súas manifestacións na linguaxes. Educación ambiental A través da adquisición de experiencias e coñecementos que permitan comprender os

17 principales problemas ambientais, desenvolvendo o interese polo medio. Crear hábitos individuais de protección do medio. Fomentar o rexeitamento ó ruído indiscriminado e á contaminación sonora. Invitar á valoración do silencio e a beleza dos son da natureza. Educación para a saúde Proporcionar un contexto axeitado para realizar unha valoración crítica de determinados hábitos relacionados coa saúde. Coincidindo co proceso de muda da voz, a educación musical contribúe á aceptación dos cambios e de posibilidades da propia voz, así como á hixiene vocal (problemas do tabaco), o control da respiración.. A través da práctica instrumental, vocal e movemento, coñecen o seu corpo e as súas posibilidades. Educación vial Nestas idades a educación vial é fundamental. Ë importante adquirir conductas de seguridade vial como peóns e como usuarios de vehículos. Educación para o consumidor Crear unha conciencia de consumidor responsable que se sitúa criticamente ante o consumismo e a publicidade. Trátase de que os alumnos desenvolvan unha actitude crítica ante o consumo de música, non deixándose levar polos intereses comerciaiss e as modas. Que recoñezann e valoren a música de calidade.pódese analizar o mercado publicitario, o pirateo. Educación para o ocio Inculcar ó alumnado o sentido do ocio e a importancia do tempo libre como tempo aproveitable, con actividades lúdicomusicais extraescolares e a práctica instrumental ou vocal Tratamento das tecnoloxías da información e a comunicación (TICs). O uso do ordenador na aula,dende un punto de vista didáctico, pasa polo uso do denominado software, xa que este complementa as actividades a realizar, e é un instrumento que axuda para a consecución dos seguintes obxectivos: Instruir: xa que orienta o aprendizaxe dos alumnos/as Motivar porque os alumnos/as séntense atraídos por estos materiais Investigar: os alumnos/as poden ter acceso a informacións e gravacións

18 Crear: Os alumnos/as desenvolven a observación, percepción e sensibilidade 14.- Recursos didácticos. Debido ó carácter eminentemente práctico da materia, é necesario que a nosa aula dispoña do seguinte material: -Equipo de música e de vídeo. -Flautas e material Orff. Tamén outros instrumentos como o piano e guitarras. -Partituras en papel e transparencia. Papel pautado e encerado pautado. -Audicións necesarias para levar a cabo a unidade. O Departamento conta con cds e dvds para o traballo das distintas unidades didácticas. Para o estudio da música neste nivel é de gran importancia non só traballar cun libro de texto ou con meras explicacións teóricas, senon alternar éstas co uso de materiais e outros recursos didácticos, sobre todo co uso das TICS. As actividades musicais deben ter unha gran parte lúdica e propiciar a satisfacción e realización personal. Amais a aula de Música necesita uns recursos e espacios específicos. O cuidado e responsabilidade do boestado da aula e dos materiais debe ser unha finalidade 78 educativa.. En canto ós instrumentos, é importante dispoñer de instrumentos de percusión de altura indeterminada ( maracas, caixa china, güiro, tarrañolas, triángulos, claves, pandeiretas); instrumentos de placas: xilófonos y metalófonos (soprano, alto e baixo) e carillóns (soprano e contralto) con láminas de substitución e varias baquetas; instrumentos melódicos: guitarra, e piano ou piano eléctrico; e instrumentos propios do alumnado como a flauta doce. Tamén sería interesante a práctica con instrumentos construídos polos propios alumnos. En canto á organización do espacio, a materia de música necesita ser impartida nunha aula propia. Ferramentas informáticas As ferramentas informáticas axudan a afianzar os contidos debido ó poder de visualización e a traballar a diversidade. Algunhas son: Material multimedia: como The Bach Chorales (1996), que permite escoitar e trabajar con corais de Bach nunha boa versión vocal, Rock and Orff (1998) Editores de partituras: Son programas que permiten realizar ó alumno as súas propias partituras. A obra pode ser obtida seleccionando cada nota. Metodolóxicamente favorecen a aprendizaxe activa e potencian a experimentación e a familiarización coas nuevas tecnologías. Ademáis facilita á docencia a preparación dos exercicios de lectura rítmica, melódica,oos apuntes

19 de teoría con exemplos musicais. Algún exemplo distos serían: Finale e Encore. Protocolo MIDI: É un novo sistema de conexión entre os instrumentos que se desenvolveu nas última décadas. O dispositivo Midi máis popular e coñecido é o sintetizador. Programas de creación de actividades musicais: Jclic Internet: Gracias a esta vía, existen multitude de páxinas con programas e actividades para uso didáctico,que poden ser utilizados como complemento das distintas actividades tanto na aula como fóra dela, para realizar tanto actividades de ampliación como de reforzo para aqueles nenos con máis dificultades de aprendizaxe. Sería importante contar con ordenadores para os alumnos na aula, para poder traballar cas tics os distintos contidos. Aula Virtual creada polo Departamento de Música con material adaptado ós distintos niveis e con actividades de diferente tipo. Páxinas web música Material audiovisual: Gran parte da información que recibe o alumno de ESO relacionada co seu entorno cotiá chégalle a través de imaxes. Nesta área faise imprescindible a utilización distos recursos. Por exemplo, para o estudio da música no cine e na publicidad, así como películas sobre a vida de distintos compositores relevantes, como Amadeus, Farinelli, Amor inmortal, ou Acercarse a la música. Neste senso, o Dpto está a actualizar constantemente a súa videoteca. Uso de vídeo proxector e cañón. Fundamental para o traballo e reforzo das TICS. Levamos xa varios anos

20 traballando con material didáctico dixital: libro do alumno, dvds, audicións. Fomento da Lectura: Un dos obxectivos para acadar as competencias do alumando ás que fai referencia a lexislación é o fomento da lectura. Dende o Departamento de Música somos conscientes da necesidade de reforzar este hábito entre o alumnado de xeiro que a nosa programación fai fincapé no fomento da lectura, a través de diferentes libros axeitados ó nivel do alumnado. Amais, colaborarase coa Biblioteca a través de actividades e iniciativas para crear e fomentar entre o alumnado ó interese pola lectura. Lecturas relacionadas coa música: ISERLIS STEVEN Por qué Beethoven tiró el estofado. Plaza Edición 80 o GUNTER HEUMANN MONIKA Y HANS Historia de la música para niños. Ed. Siruela HEMSY DE GAINZA, libro V: La improvisación musical o SCHAFER, M: El compositor en el aula y Cuando las palabras cantan LEONARD BERSTEIN El maestro invita a un concierto. ERIK SATIE Cuaderno de un mamífero" MICHELS, ULRICH: Atlas de música Revista Eufonía Libros de texto: os correspondentes a cada nivel Libros de apoio e consulta: Atlas da Música I e II o Enciclopedia Musical Fichas de exercicios o Fichas con táboas e gráficos para tocar a flauta, guitarra.