Cirili et al. JAMA 2005; 293: ).
|
|
- Laura de la Fuente Villanueva
- hace 7 años
- Vistas:
Transcripción
1 MENOPAUSIA PRECOZ La indicación del tratamiento hormonal sustitutivo en la menopausia precoz, es un tema controvertido. Cuando a la terapia hormonal sustitutiva se le atribuían un sin fin de atributos, el tratamiento de la menopausia precoz era incontestable, no solamente por el tratamiento sintomático, si no también por su efecto en la reducción del riesgo cardiovasacular, y por un sin fin de efectos beneficiosos. El estudio WHI sirvió para desmontar el mito de la THS. El estudio Women s Heatlh Initiative 1 tenía por objetivo evaluar el beneficio del tratamiento hormonal sustitutivo en población general de mujeres sanas. El estudio tuvo que ser suspendido de forma prematura tras un tiempo de seguimiento de 5,2 años al constatarse incremento del riesgo de cardiopatía isquémica, ACVA y cáncer de mama. Tratando a mujeres con estrógenos conjugados y acetato de medroxiprogesterona durante 1 año se producirían por causa de la medicación 7 eventos cardiovasculares, 8 ACVA, 8 embolias pulmonares y 8 cánceres de mama, al tiempo que se evitarían 6 cánceres de colon y 5 fracturas de cadera. El estudio WHI sólo con estrógenos en mujeres histerectomizadas fue interrumpido tras siete años de tratamiento por aumento en la incidencia de ictus (1,39 IC 95% 1,10-1,77). Tratando a personas/año se producirían 12 ictus adicionales y se evitarían 6 fracturas de cadera. No se evidenció aumento en la incidencia de cáncer de mama, aunque se piensa que también lo produce aunque en menor cuantía que con el tratamiento combinado de estrógenos y gestágenos 2 De los resultados del WHI se han evaluado otros efectos. Se produce un aumento de la incontinencia urinaria en el grupo con estrógenos sólos (tanto de estrés,mixta y de urgencia), como en el grupo con terapia combinada (estrés y mixta). A su vez en las mujeres con incontinencia urinaria previa, el tratamiento hormonal empeoró los síntomas 3. Igualmente se evidenció aumento de cualquier evento relacionado con la vesícula biliar (cirugía, colelitiasis y colecistitis) (Cirili et al. JAMA 2005; 293: ). También el WHI ha servido para aclarar el papel de la terapia hormonal a nivel cognitivo: tanto la terapia combinada como la
2 terapia con estrógenos sólos parece que incrementan el riesgo de demencia (Rapp et al. JAMA 2003; ). Después del estudio WHI, está claro que la única justificación del tratamiento hormonal en las mujeres con menopausia precoz, sería la prevención de la osteoporosis. No existen estudios que nos aclaren esta cuestión, por lo que no existe evidencia de que tratando a mujeres con menopausia precoz, se eviten fracturas. Es verdad que la fractura osteoporótica ocurre muchos años después de la menopausia, pero qué ocurre cuando una mujer tiene una menopausia a los 35 años? La incidencia de fracturas a los 55 años aumentaría?. Qué recomendación tendríamos que hacer a las mujeres con menopausia precoz sobre lo adecuado de realizar tratamiento hormonal? La relación de la menopausia precoz con el riesgo de fracturas es un tema de debate y se piensa que tiene un papel incierto. En el estudio realizado por der Voort et al 4 (crosssectional study) sobre 4725 mujeres se evidencia que la menopausia precoz es un factor de riesgo de futuras fracturas, aunque sólo se encuentra significación estadística en mujeres mayores de 70 años. Analizando diferentes rangos de edad, la correlación entre osteoporosis densitométrica y menopausia precoz sólo se evidencia en el grupo de población entre años. El estudio Rotterdam mostró que el inicio de la menopausia antes de los 45 años, representaba un factor de riesgo 5 de fractura, aspecto este que no fue confirmado por el estudio EPOS 6 (ni la edad del inicio de la menopausia ni la duración de la vida fértil) ni en el estudio SOF 7. A pesar de estos datos contradictorios, existen informes de sociedades rigurosas que sí incorporan la menopausia precoz como un factor de riesgo relevante. Tal es el caso del National Health Services (NICE) que lo incorpora entre los factores de riesgo que justificarían la realización de densitometría (IMC < 19 Kg/m 2, madre con fractura de cadera antes de los 50 años, menopausia precoz no tratada y enfermedad osteopenizante) o de la Guía de práctica clínica de menopausia y postmenopausia de la SEMFyC, SEGO y Centro Cochrane Iberoamericano 8. Otro aspecto a tener en cuenta es que no existen estudios que valoren el riesgo de mujeres con menopausia precoz y terapia hormonal sustitutiva en comparación con mujeres sin menopausia precoz. La hipótesis de trabajo ( en absoluto demostrada) es que el riesgo que tendría una mujer de 35 años con terapia hormonal sustitutiva sería el
3 mismo que el que tendría con sus ovarios funcionantes, por lo que posiblemente no se incrementaría el riesgo de cáncer de mama. En este sentido, los resultados del estudio WHI se refieren al riesgo producido por prolongar la exposición a los estrógenos más allá de la edad teórica de la menopausia. Posiblemente la actitud a tomar sería la de informar a la mujer sobre las evidencias disponibles y llegar a una decisión compartida médico y paciente. Una vez valorados riesgos y beneficios la mujer debería decidir, más allá del tratamiento sintomático (exponiéndole los posibles riesgo y los posibles beneficios) hasta una edad cercana a su menopausia fisiológica ( en torno a los años). En caso de que la menopausia precoz sea de causa quirúrgica, y no tenga útero, el riesgo de cáncer de mama en mujeres con tratamiento estrogénico (sin gestágenos) es todavía menor. En cualquier caso habría que realizarle una mamografía anual para detectar la aparición de un posible cáncer de mama. Otro aspecto a resaltar, es que en el estudio WHI no se produjo, en ninguna de las dos ramas, un incremento de la mortalidad.
4
5 Otro aspecto sería la importancia que el concedemos a la menopausia precoz, sin tratamiento estrogénico, como factor de riesgo de fracturas, y que actitud se adopta. Si de lo que hablamos es de una mujer que nos llega a la consulta con 55 años y nos refiere que tuvo una menopausia precoz a los 35 años y que no le pautaron tratamiento con estrógenos, la guía de la Cochrane recomienda realización de densitometría. Si la mujer realizó tratamiento con THS, no estaría en grupo de riesgo, por lo que no habría que hacerle nada.
6
7 1 Group for th Women s Health Initiative Investigators. Risk and Benefits of Estrogen Plus Progestin in Healthy Postmenopausal Women. Principal Results from the women s Health Inititive Randomized Controlled Trial. JAMA 2002; 288 (3): Efects of Conjugated Equine Estrogen in Postmenopausal Women With hysterectomy. The Women s Health Initiative Randomized Controlled Trial. JAMA 2004; 291: Hendrix SL, Cochrane BB, Nygaard IE, Handa VL, Barnabei VM, Iglesias C, et al. Effects of estrogen with an without progestin on urinary incontinence. JAMA 2005; 293 (8): Van der Voort DJM, Van der Weijer PHM. Early menopause: increased fracture risk at older age. Osteroporos Int 2003; 14: Van der Klift M, de Laet CE, McCloskey EV, Johnell O, Kanis JA, Hofman A, Pols HA. Risk factors for incident vertebral fractures in men and women: the Rotterdam Study. J Bone Miner Res 2004;19: Roy DK, O'Neill TW, Finn JD, Lunt M, Silman AJ, Felsenberg D et al. European Prospective Osteoporosis Study (EPOS). Determinants of incident vertebral fracture in men and women: results from the European Prospective Osteoporosis Study (EPOS). Osteoporos Int 2003;14: Cummings SR, Nevitt MC, Browner WS, Stone K, Fox KM, Ensrud KE, Cauley J et al. Risk factors for hip fracture in white women. Study of Osteoporotic Fractures Research Group. N Engl J Med 1995;332: Grupo de trabajo de menopausia y postmenopausia. Guía de práctica clínica sobre la menopausia y postmenopausia. Barcelona: Sociedad Española de Ginecología y Obstetricia, Asociación Española para el Estudio de la Menopausia, Sociedad Española de Medicina Familiar y Comunitaria y Centro Cochrane Iberoamericano; 2004.
Identificando a las pacientes posmenopáusicas con riesgo de fractura en la consulta
Identificando a las pacientes posmenopáusicas con riesgo de fractura en la consulta DRA. JUANA REDONDO SANCHEZ MEDICO DE FAMILIA DE C.S. LUCANO CORDOBA El coste humano de la osteoporosis Tienes riesgo
Más detallesEstrógenos naturales + progestágenos: - Estrógenos: E. equinos conjugados, estradiol. Estrógenos solos en histerectomizadas.
Estrógenos naturales + progestágenos: - Estrógenos: E. equinos conjugados, estradiol. - Progestágenos: medroxiprogesterona, levonorgestrel, noretisterona, didrogesterona, progesterona natural micronizada.
Más detallesnaturales + progestágenos: N: - Vía a oral. rmica.
Estrógenos naturales + progestágenos: genos: - Estrógenos: E. equinos conjugados, estradiol. - Progestágenos: genos: medroxiprogesterona, levonorgestrel, noretisterona, didrogesterona, progesterona natural
Más detallesTHS: Las razones del NO. M.J. Cancelo Hidalgo Hospital Universitario de Guadalajara Universidad de Alcalá de Henares
THS: Las razones del NO. M.J. Cancelo Hidalgo Hospital Universitario de Guadalajara Universidad de Alcalá de Henares Introducción Pocas cosas en la vida son Especialmente en el cuidado de la salud Matizar
Más detallesOSTEOPOROSIS POSTMENOPAUSICA Valoración de riesgo y toma de decisiones
OSTEOPOROSIS POSTMENOPAUSICA Valoración de riesgo y toma de decisiones Recomendaciones para la valoración y tratamiento de la osteoporosis primaria en mujeres de la Comunidad de Madrid Palma de Mallorca,
Más detallesCOMUNICACIÓN SOBRE RIESGOS D.E MEDICAMENTOS PARA PROFESIONALES SANITARIOS NOT A INFORMA
I Carrt' Km.2.200 28220 Majadahonda-Pozuelo MAJADAHONDA - TEL: 915967711 FAX: 91 596 7891 :m ; agencia española de medicamentos y.\", ", productos sanitarios SUBDIRECCI6N GENERAL COMUNICACIÓN SOBRE RIESGOS
Más detallesDr. José María Fernández Moya Director médico. Madrid, 21 de febrero de 2013
Dr. José María Fernández Moya Director médico Madrid, 21 de febrero de 2013 1. INTRODUCCIÓN 2. R.E. EFICACIA ANTIFRACTURA Y EFICACIA EN DMO 3. BENEFICIOS ADICIONALES 4. R.E EN ARTROSIS 5. CONCLUSIONES
Más detallesTHS tras el estudio WHI. Puesta al día
THS tras el estudio WHI. Puesta al día Dr. Santiago Palacios Director del Instituto Palacios de Salud de la Mujer Presidente de la Asociación Española para el Estudio de la Menopausia (AEEM) Madrid - España
Más detallesínicos bien validados, que son independientes de la DMO, para predecir el riesgo
FRAX (Fracture Risk Assessment) Rodolfo Spiv vacow 2015 FRAX l FRAX es una herramienta de evaluación de riesgos de fracturas, específica ra cada país, aprobado por la OMS. ombina la DMO del cuello de fémur
Más detallesNovedosos Resultados de la Terapia de Reemplazo Hormonal (TRH) Evidencia Cardiovascular
13 Congreso Nacional ACCMYO Febrero 2014 Novedosos Resultados de la Terapia de Reemplazo Hormonal (TRH) Evidencia Cardiovascular Dr. Arturo Esquivel Grillo Catedrático UCR En sus primeros 16 años de uso
Más detallesRecomendaciones del PRAC sobre señales: nuevo texto de la información sobre el producto:
17 December 2015 EMA/PRAC/835774/2015 Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) Recomendaciones del PRAC sobre señales: nuevo texto de la información sobre el producto: Adoptado por el PRAC, 30
Más detalleschance como tratamiento de la osteoporosis?
Manuel Sosa Henríquez Universidad de Las Palmas de Gran Canaria Hospital Universitario Insular Unidad Metabólica Ósea Flúor: tiene alguna chance como tratamiento de la osteoporosis? Osteoporosis. Tratamiento
Más detallesBeneficios Comprobados
14 Congreso de Climaterio Menopausia y Osteoporosis Primer Congreso de Ginecología Endocrinológica Marzo 2015 Ventana de Oportunidad en la Terapia de Reemplazo Hormonal Beneficios Comprobados Dr. Arturo
Más detallesEditorial CLIMACTERIC 2007; 10:
CLIMACTERIC 2007; 10:267 269 Editorial El corazón del Estudio WHI: Momento para revisar y actualizar las políticas de terapia hormonal Amos Pines, David W. Sturdee, Alastair H. MacLennan, Hermann P. G.
Más detallesANÁLISIS DE LAS FRACTURAS POR FRAGILIDAD DE FÉMUR PROXIMAL EN NUESTRO DEPARTAMENTO Y SU ASOCIACIÓN CON FRACTURAS DE RADIO PREVIAS
ANÁLISIS DE LAS FRACTURAS POR FRAGILIDAD DE FÉMUR PROXIMAL EN NUESTRO DEPARTAMENTO Y SU ASOCIACIÓN CON FRACTURAS DE RADIO PREVIAS SERVICIO DE CIRUGÍA ORTOPÉDICA Y TRAUMATOLOGÍA DEL HOSPITAL UNIVERSITARIO
Más detallesTamizaje para la prevención de fracturas osteporóticas en Atención Primaria
Tamizaje para la prevención de fracturas osteporóticas en Atención Primaria Autora: Dra. Paulina Pinto Maturana, Residente Medicina Familiar mención adulto UC. Tutor: Dra. Artzy Arenas Figueroa, Médico
Más detallesLa menopausia Tipos: Artificial. Quirúrgica Precoz: antes de los 40 a Normal y patológica.
La menopausia Ausencia permanente de menstruación. Tipos: Artificial. Quirúrgica Precoz: antes de los 40 a Normal y patológica. Se diagnostica la menopausia cuando se constata la ausencia de menstruación
Más detallesTerapia de reemplazo hormonal en pacientes con DM, HTA y tiroidopatía
Terapia de reemplazo hormonal en pacientes con DM, HTA y tiroidopatía Dr. José Alonso Acuña Feoli Especialista en Medicina Interna Fellow American College of Physicians Generalidades relevantes Edad media
Más detallesEDAD AVANZADA Y PLURIPATOLOGÍA: SON UN CONDICIONANTE PARA EL TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS?
EDAD AVANZADA Y PLURIPATOLOGÍA: SON UN CONDICIONANTE PARA EL TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS? José M. Olmos Dpto. Medicina Interna Hospital Universitario M. Valdecilla Santander EN CONTRA CONVIENE TRATAR
Más detallesBeneficios y riesgos a corto y largo plazo de la TRH. Estado actual.
Beneficios y riesgos a corto y largo plazo de la TRH. Estado actual. Dr. Arturo Esquivel Pla Miembro Junta Directiva ACCYM r2espla@hotmail.com Hasta el año 2002 la terapia de reemplazo hormonal (TRH) se
Más detallesOoforectomía bilateral en la cirugía uterina de la postmenopausia Es beneficiosa o perjudicial?
Ooforectomía bilateral en la cirugía uterina de la postmenopausia Es beneficiosa o perjudicial? Dra. Aldina Couso Hospital Universitario Príncipe de Asturias Universidad de Alcalá Ovario postmenopáusico
Más detallesRol de las progestinas y andrógenos asociados a los estrógenos en la patogenia del cáncer de mama
Rol de las progestinas y andrógenos asociados a los estrógenos en la patogenia del cáncer de mama Cátedra de Farmacología Facultad de Ciencias Médicas Universidad Central del Ecuador Cátedra de Endocrinología
Más detallespresentan un incremento de la mortalidad respecto a los pacientes en tratamiento con placebo (3,5% vs 1,5% respectivamente, p= 0.
Noticias sobre seguridad de medicamentos 2 Nuevos datos de seguridad sobre los antipsicóticos olanzapina y resperidona en el tratamiento de pacientes ancianos con psicosis o trastornos de conducta asociados
Más detallesIOF, CABS, ECTS, IEG, ESCEO,
Manejo de la Pérdida Ósea Asociada a Inhibidores de la Aromatasa (AIBL) en mujeres postmenopáusicas con cáncer de mama hormonosensible: Recomendaciones de IOF, CABS, ECTS, IEG, ESCEO, IMS y SIOG Hadji,
Más detallesOsteoporosis y fracturas La magnitud del problema
1 Osteoporosis y fracturas La magnitud del problema Kristina Åkesson Departamento de Ortopedia Malmö University Hospital Lund University Malmö, Suecia Un millón de fracturas por fragilidad al año 2 Pero,
Más detalles13-Terapia hormonal de reemplazo en la menopausia (Julio 2003)
102 13-Terapia hormonal de reemplazo en la menopausia (Julio 2003) En la presenta guia se realizará la revisión de las indicaciones de hormonoterapia de reemplazo para la prevención de enfermedades crónicas
Más detallesRESUMEN ABSTRACT. M. C. Landa. An. Sist. Sanit. Navar. 2003; 26 (Supl. 3):
Papel de la terapia hormonal sustitutiva, en la prevención y tratamiento de la osteoporosis menopáusica Role of hormone replacement therapy in the prevention and treatment of menopausal osteoporosis M.
Más detallesMEDICINA BASADA EN EVIDENCIA. Dr. med. José Gerardo González Gonz. Fac. Medicina, UANL.
MEDICINA BASADA EN EVIDENCIA Dr. med. José Gerardo González Gonz. Fac. Medicina, UANL. MEDICINA BASADA EN EVIDENCIA CONTENIDO 6: MBE: Lectura crítica. Estudios sobre terapéutica. Desenlaces. Morbimortalidad.
Más detallesMENOPAUSIA TERAPIA HORMONAL
MENOPAUSIA TERAPIA HORMONAL I JORNADA DE GINECOLOGÍA Y OBSTETRICIA PARA ATENCIÓN PRIMARIA 25 MAYO 2012 H OSPITAL UNIVERSITARIO INFANTA ELENA SERVICIO DE GINECOLOGÍA-OBSTETRICIA DRA. BORDÉS DEFINICIONES
Más detallesMITOS Y REALIDADES DE LA TH
MITOS Y REALIDADES DE LA TH D R é M t ñ V Dr. René Montaño V. Tesorero SOCHICLIM Viña del Mar 22 de Nov.2009 EVIDENCIA V/S PERCEPCION Médicos y público no identifican la TRH como una medicación ordinaria.
Más detallesMenopausia ACTUALIZACIÓN
49.945 J. Landa Goñi a, P. López Ruano b, J. Hernández Núñez b y S. Núñez Palomo c a Médico de Familia. Centro de Salud Pozuelo-Estación. Pozuelo de Alarcón. Madrid. España. b R3 en Medicina Familiar y
Más detallesSuplementos de calcio para osteoporosis. Controversias
Suplementos de calcio para osteoporosis. Controversias Oscar Rosero Olarte MD Secretario Asociación Colombiana de Osteoporosis y Metabolismo óseo Fiscal Medico Asociación Colombiana de Endocrinología Director
Más detallesCómo valorar la respuesta al tratamiento?
Cómo valorar la respuesta al tratamiento? Dr. Xavier Nogués Solán Unitat de Recerca Fisiopatología Òssia i Articular (URFOA) Red de Envejecimiento y Fragilidad (RETICEF) Institut Hospital del Mar d Investigació
Más detallesTrastorno esquelético caracterizado por una disminución de la resistencia ósea que hace que una persona sea más propensa a sufrir fracturas 1
DEFINICIÓN DE LA OSTEOPOROSIS Trastorno esquelético caracterizado por una disminución de la resistencia ósea que hace que una persona sea más propensa a sufrir fracturas 1 Hueso normal Hueso osteoporótico
Más detallesCONTROVERSIA EDAD AVANZADA Y PLURIPATOLOGÍA SON UN CONDICIONANTE PARA EL TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS?
CONTROVERSIA EDAD AVANZADA Y PLURIPATOLOGÍA SON UN CONDICIONANTE PARA EL TRATAMIENTO DE LA OSTEOPOROSIS? Manuel Sosa Henríquez Servicio de Medicina Interna Unidad Metabólica Ósea Transportes Olmos SA
Más detallesTERAPIA DE REEMPLAZO HORMONAL: CONTRA
TERAPIA DE REEMPLAZO HORMONAL: CONTRA A pesar de que múltiples estudios observacionales habían concluido una disminución en el riesgo de enfermedad cardiovascular con el uso de TRH, el WHI determinó que
Más detallesLa terapia hormonal de reemplazo y la prevención cardiovascular en la menopausia. Principales estudios realizados y sus resultados
Rev Cubana Obstet Ginecol 2006;32(2) Policlínico Universitario 26 de Julio La terapia hormonal de reemplazo y la prevención cardiovascular en la menopausia. Principales estudios realizados y sus resultados
Más detallesRevista Clínica de Medicina de Familia ISSN: X Sociedad Castellano-Manchega de Medicina de Familia y Comunitaria.
Revista Clínica de Medicina de Familia ISSN: 1699-695X info@scamfyc.org Sociedad Castellano-Manchega de Medicina de Familia y Comunitaria España Fernández Sáez, Mª Julia; Pérez Pascual, José Jorge Factores
Más detallesENDOMETRIALES. UNIDAD DE DIAGNOSTICO PARA LA MUJER
ACTUALMENTE LA MEJOR OPCION MEDICA PARA QUIMIOPREVENCION SON LOS SERMS. EL TAMOXIFENO ES EL PROTOTIPO PARA ESTE USO. EL US BREAST CANCER PREVENTION TRIAL REPORTO UNA DISMINUCION DEL 45% EN LA INCIDENCIA
Más detallesCONSENSO SOBRE EL MANEJO DE LA PACIENTE CON OSTEOPOROSIS POSTMENOPÁUSICA EN EL ÁMBITO SANITARIO PÚBLICO ESPAÑOL
CONSENSO SOBRE EL MANEJO DE LA PACIENTE CON OSTEOPOROSIS POSTMENOPÁUSICA EN EL ÁMBITO SANITARIO PÚBLICO ESPAÑOL Blanch, J 1 ; Canals, L 2 ; del Pino, J 3 ; Esteban, I 4 ; Herrero, J 5 ; Lizán, L 6 ; Moro,
Más detallesTERAPIA HORMONAL DE REEMPLAZO: cuál es la paciente para recibirla? Dra. Rita Pizzi La Veglia Hospital Universitario de Caracas
TERAPIA HORMONAL DE REEMPLAZO: cuál es la paciente para recibirla? Dra. Rita Pizzi La Veglia Hospital Universitario de Caracas INDICACIONES Updated IMS recommendations on postmenopausal hormone therapy
Más detallesValoración del Riesgo de Fractura.
IX Congreso Venezolano de Menopausia y Osteporosis VI Curso de Densitometría Clìnica Caracas 23 al 24 de Octubre de 2013 Valoración del Riesgo de Fractura. Dr. Jorge A. Cedeño Taborda Valencia, Venezuela
Más detallesTerapia hormonal y calidad del hueso
Rev Cubana Endocrinol 2005;112(2): Instituto Nacional de Endocrinología Terapia hormonal y calidad del hueso Dra.CM Daysi Navarro Despaigne 1 y Dr. Orlando Nicolau Mena 2 La osteoporosis es un problema
Más detallesTERAPIA HORMONAL DE SUSTITUCIÓN EN LA MENOPAUSIA: INFORMACIÓN ACTUALIZADA PARA LOS PROFESIONALES Y PARA LAS USUARIAS
TERAPIA HORMONAL DE SUSTITUCIÓN EN LA MENOPAUSIA: INFORMACIÓN ACTUALIZADA PARA LOS PROFESIONALES Y PARA LAS USUARIAS La Agencia Española de Medicamentos y Productos Sanitarios (AEMPS), ha actualizado la
Más detallesCASO CLÍNICO Nº 2. Mujer menor de 65 años con factores de riesgo
Fractura de colles CASO CLÍNICO Nº 2. Mujer menor de 65 años con factores de riesgo No parece adecuado tratar a mujeres de 50 años para evitar fracturas a los 80 años. En el diagnóstico, de una forma misteriosa
Más detallesALBERTO LÓPEZ GARCÍA-FRANCO* JOSE LUIS QUINTANA GÓMEZ* CAYETANA MEDINA TORRES** *Especialistas en Medicina Familiar y Comunitaria **Residente de MFyC
ALBERTO LÓPEZ GARCÍA-FRANCO* JOSE LUIS QUINTANA GÓMEZ* CAYETANA MEDINA TORRES** *Especialistas en Medicina Familiar y Comunitaria **Residente de MFyC https://b.socrative.com/login/student/ Conflicto de
Más detallesUTILIDAD DE LA TERAPIA HORMONAL SUSTITUTIVA
Volumen 11 n.º 2 Agosto 2003 BOLETÍN DE INFORMACIÓN FARMACOTERAPÉUTICA DE NAVARRA UTILIDAD DE LA TERAPIA HORMONAL SUSTITUTIVA Mª Cruz Landa Aznárez - Ginecóloga. Centro de Atención a la Mujer de Iturrama.
Más detallesEnfermedad cardiovascular en la mujer. Papel de la terapia hormonal (TH) en la post menopausia C A P Í TU L O 11 GINECOLOGÍA
Enfermedad cardiovascular en la mujer. Papel de la terapia hormonal (TH) en la post menopausia 515 C A P Í TU L O 11 GINECOLOGÍA 516 Capítulo 11 - Ginecología Enfermedad cardiovascular en la mujer. Papel
Más detallesBisfosfonatos Hasta Cuando?
Bisfosfonatos Hasta Cuando? Doly Pantoja Guerrero Endocrinóloga Universidad Nacional Miembro de Número Asociación Colombiana de Endocrinología y Metabolismo Miembro de Numero de Asociación Colombiana de
Más detallesCuál es el manejo más apropiado para esta paciente?
PICADILLO HISTORIA CLÍNICA Una mujer de 55 años es concurre a consulta médica para control. Su historia médica es significativa por un desorden alimentario. Aunque ha mantenido un peso normal en los últimos
Más detallesEl Estudio SPARE-HIP
U B Universitat Autònoma de Barcelona El Estudio SPARE-HIP Adolfo Díez Pérez Instituto Hospital del Mar de Investigación Médica IMIM, Universitat Autònoma de Barcelona CIBER Fragilidad y Envejecimiento
Más detallesCalcio y Vitamina D en el manejo de la osteoporosis
Calcio y Vitamina D en el manejo de la osteoporosis Hernando Vargas Uricoechea. Medicina interna-endocrinología; MSc epidemiología. Doctor en ciencias de la salud. Candidato a PhD en Biología molecular,
Más detallesEs la fractura de Colles una fractura osteoporótica?
Es la fractura de Colles una fractura osteoporótica? Manuel Sosa Henríquez Universidad de Las Palmas de Gran Canaria Unidad Metabólica Ósea Hospital Universitario Insular Manuel Díaz Curiel Abuelo por
Más detallesEs mejor el Romosozumab que el Alendronato en la prevención de fracturas
Romosozumab or Alendronate for Fracture Prevention in Women with Osteoporosis. Kenneth G. Saag et al. NEJM September 11, 2017. 1 / 27 El romosozumab es un anticuerpo monoclonal que se une e inhibe a la
Más detallesPROGRAMA DE ACTIVIDADES PREVENTIVAS Y PROMOCION DE LA SALUD (PAPPS)
Últimas recomendaciones en Prevención Pilar Martín Carrillo Domínguez Médico de Familia Centro de Salud Los Yébenes Madrid Grupo de Evaluación y Mejora del PAPPS PROGRAMA DE ACTIVIDADES PREVENTIVAS Y PROMOCION
Más detallesReceptor de Receptor de Receptor de Estrógeno Progesterona Andrógeno. Tibolona a y 3b-OH-tibolona + D 4 -tibolona (isómero) + +
DR. LUIS DANCKERS Receptor de Receptor de Receptor de Estrógeno Progesterona Andrógeno Tibolona + + + 3a y 3b-OH-tibolona + D 4 -tibolona (isómero) + + Markiewicz et al., J Steroid Biochem 1990 Acción
Más detallesEstudio SHARP. Implicaciones en la Prevención 2ª de la Cardiopatía Isquémica. José R. González Juanatey
Estudio SHARP 1 Implicaciones en la Prevención 2ª de la Cardiopatía Isquémica 1 José R. González Juanatey Área Cardiovascular. Hospital Clínico Universitario de Santiago de Compostela Ezetimibe 2011 Cuestiones
Más detallesTamizaje en Cáncer de Mama actualizaciones Dr. Denis Landaverde Jefe de Oncología Médica HM Subespecialista en Cáncer de Mama Universidad de Costa
Tamizaje en Cáncer de Mama actualizaciones Dr. Denis Landaverde Jefe de Oncología Médica HM Subespecialista en Cáncer de Mama Universidad de Costa Rica-Universidad de Toronto CANCER EN MUJERES DE COSTA
Más detallesClinical Therapeutics Bisphosphonates for Osteoporosis. Murray J. Favus, M.D. N Engl J Med Volume 363(21): November 18, 2010
Clinical Therapeutics Bisphosphonates for Osteoporosis Murray J. Favus, M.D. N Engl J Med Volume 363(21):2027-2035 November 18, 2010 Osteoporosis: afectaci afectación n sistémica Pérdida de tejido óseo
Más detallesSALA PLENARIA 2 SALA PRINCIPAL SALA PLENARIA 3. Lunes 12 de Junio ENTREGA DE DOCUMENTACIÓN PRESENTACIÓN 10:00-12:00 PAUSA 16:00-17:30. - Discusión.
Lunes 12 de Junio PSICOSOMÁTICA MEDICINA PRIVADA 09:00 09:50 10:00-12:00 13:30 16:00 10:00-12:00 Temas Clave y Actuales Medicina Privada - Consejo contraceptivo activo en ginecología privada. - Nuevo paradigma
Más detallesDiferenciar entre Menopausia y Envejecimiento
Diferenciar entre Menopausia y Envejecimiento R. Sánchez Borrego Director Médico DIATROS, Clínica de Atención a la Mujer Barcelona Presidente Asociación Española para el Estudio de la Menopausia Definiendo
Más detallesImpacto potencial de un GES en el tratamiento de la Osteoporosis. Dr. Pablo Riedemann M.Sc., FACP Clínica Alemana Temuco Universidad de la Frontera
Impacto potencial de un GES en el tratamiento de la Osteoporosis Dr. Pablo Riedemann M.Sc., FACP Clínica Alemana Temuco Universidad de la Frontera Conflictos de interés Financiamiento para investigación
Más detallesSALA PLENARIA 2 SALA PRINCIPAL SALA PLENARIA 3. Lunes 12 de Junio ENTREGA DE DOCUMENTACIÓN PRESENTACIÓN PAUSA. - Discusión.
Lunes 12 de Junio PSICOSOMÁTICA MEDICINA PRIVADA 09:00 09:50 10:00-11:20 13:30 16:00 Temas Clave y Actuales Medicina Privada - Consejo contraceptivo activo en ginecología privada. - Nuevo paradigma en
Más detallesRevista Electrónica de Salud y Mujer - Marzo 2003
Revista Electrónica de Salud y Mujer - Marzo 2003 Noticias breves El tratamiento hormonal sustitutivo: el estado de la evidencia científica El tratamiento hormonal sustitutivo (THS) se ha postulado en
Más detallesMANUAL EDUCATIVO PARA PACIENTES OSTEOPOROSIS
13 MANUAL EDUCATIVO PARA PACIENTES OSTEOPOROSIS 3 OSTEOPOROSIS Sebastián Giraldo Quintero Especialista Medicina Interna Fellow Reumatología II año Universidad Militar Nueva Granada Generalidades La osteoporosis,
Más detallesTerapia hormonal, passat, present i futur. Joaquim Calaf Alsina
Terapia hormonal, passat, present i futur Joaquim Calaf Alsina Passat Qui oblida la seva historia està condemnat a repetirla Marc Tuli Ciceró A qualsevulla edat pots ser: FEMENINA PER SEMPRE. Robert A.
Más detallesSíndrome de Insensibilidad a los Andrógenos (SIA) Tratamiento Médico
Síndrome de Insensibilidad a los Andrógenos (SIA) Tratamiento Médico Dr. J. Guerrero-Fdez. Servicio de Endocrinología Pediátrica. Hospital infantil La Paz. Madrid. Objetivos del tratamiento 1. Asignación
Más detallesMENOPAUSIA Y SÍNDROME CLIMATERICO. Álex Pujol Sánchez Obstetricia y Ginecología Hospital Universitario Infanta Elena - Noviembre 2014
MENOPAUSIA Y SÍNDROME CLIMATERICO Álex Pujol Sánchez Obstetricia y Ginecología Hospital Universitario Infanta Elena - Noviembre 2014 Caso clínico: Carmen, 47 años. Preocupada porque desde hace unos 6 meses
Más detallesCoste de la osteoporosis postmenopáusica
17 Del Pino Montes J Servicio de Reumatología - Hospital Universitario de Salamanca - Universidad de Salamanca - RETICEF Coste de la osteoporosis postmenopáusica Correspondencia: Javier del Pino Montes
Más detallesFármacos con evidencia (pruebas), preferiblemente mediante ensayo clínico, de que disminuyen la producción de fracturas osteoporóticas
Tratamiento de la OP... Cuidados generales Evitar factores riesgo Ca y Vit D Baja DMO en cadera Normal Alendronato/Risedronato THS Ranelato de estroncio Alendronato/Risedronato THS Calcitonina Raloxifeno
Más detallesOSTEOPOROSIS: FRACTURAS OSTEOPORÓTICAS? José Antonio Bernal Vidal R-3 Reumatología Sesión general-hgua
OSTEOPOROSIS: FRACTURAS OSTEOPORÓTICAS? José Antonio Bernal Vidal R-3 Reumatología Sesión general-hgua 23/10/2013 Aquella enfermedad del esqueleto caracterizada por una resistencia ósea alterada con un
Más detallesMe gustaría debatir las cambios en las perspectivas de la TH en la menopausia
Objetivos Me gustaría debatir las cambios en las perspectivas de la TH en la menopausia Quiero destacar las recomendaciones actuales en el uso de la TH y mostrar cómo las opiniones sobre la TH han cambiado
Más detallesOp*mizando la terapia con bifosfonatos en osteoporosis. Conflictos de interés. Agenda 27/4/16
Op*mizando la terapia con bifosfonatos en osteoporosis Dr. Chih Hao Chen Ku, FACE Servicio de Endocrinología, Hospital San Juan de Dios Departamento de Farmacología y Toxicología Clínica, Universidad de
Más detallesTerapia de reemplazo hormonal en la menopausia y riesgo de cáncer de mama C A P Í TU L O 10 GINECOLOGÍA
Terapia de reemplazo hormonal en la menopausia y riesgo de cáncer de mama 505 C A P Í TU L O 10 GINECOLOGÍA 506 Capítulo 10 - Ginecología Terapia de reemplazo hormonal en la menopausia y riesgo de cáncer
Más detallesQuimioprevención. Ponente: Dr. José Enrique Alés Martínez. Hospital Ruber Internacional - Madrid
Quimioprevención Ponente: Dr. José Enrique Alés Martínez Hospital Ruber Internacional - Madrid Cáncer de mama en España 15.855 casos nuevos anuales 5.328 fallecimientos. Disminuyen un 1,4% anual. 67.600
Más detallesformación continuada Terapia hormonal sustitutiva. Estado actual de la cuestión A.T. Viana Tejedor
formación continuada Terapia hormonal sustitutiva. Estado actual de la cuestión A.T. Viana Tejedor Servicio de Cardiología. Hospital Universitario La Paz. Madrid. Los trastornos de la menopausia pueden
Más detallesPrevalencia de microalbuminuria en pacientes con Diabetes en consultorio externo de Clínica Médica del Hospital de Cipolletti
Prevalencia de microalbuminuria en pacientes con Diabetes en consultorio externo de Clínica Médica del Hospital de Cipolletti 11 de diciembre de 2015 Ana Julia Marconi Residente de Clínica Médica Hospital
Más detallesTERAPIA HORMONAL DE SUSTITUCIÓN: INFORMACIÓN CONTRASTADA
TERAPIA HORMONAL DE SUSTITUCIÓN: INFORMACIÓN CONTRASTADA Entre las actuaciones reguladoras llevadas a cabo desde la AEM, en julio se ha emitido la Circular 11/2003 sobre la información que se debe incorporar
Más detallesOSTEOPOROSIS. Ana Puente Sanagustín UBA Taradell ABS Santa Eugènia de Berga Noviembre 2004
OSTEOPOROSIS Ana Puente Sanagustín UBA Taradell ABS Santa Eugènia de Berga Noviembre 2004 OSTEOPOROSIS Es un proceso caracterizado por la disminución de densidad mineral ósea (DMO) y una alteración de
Más detallesPapel de la TRH Prevención de la Fractura Postmenopáusica
Papel de la TRH Prevención de la Fractura Postmenopáusica Dra. Sonia Cerdas Pérez. Endocrinóloga 11º Congreso de Climaterio Menopausia y Osteoporosis Marzo 2012 Papel de la Terapia Hormonal Prevención
Más detallesA quién tratar? J. Bernardino Díaz López. Servicios de Medicina Interna y de Metabolismo Óseo y Mineral. Salón de Actos del Materno-Infantil
A quién tratar? J. Bernardino Díaz López Servicios de Medicina Interna y de Metabolismo Óseo y Mineral Salón de Actos del Materno-Infantil A quién tratar? Concepto y Diagnóstico Evaluación del Riesgo (FRAX
Más detallesRevisión Indicaciones para el uso de terapia de reemplazo hormonal oral en mujeres menopáusicas mayores de 50 años
Revisión Indicaciones para el uso de terapia de reemplazo hormonal oral en mujeres menopáusicas mayores de 50 años Donald Fernández Morales Resumen El uso de la terapia de reemplazo hormonal oral ha sido
Más detallesTRATAMIENTO HORMONAL: LAS RAZONES DEL SI. M. Manubens Dpto. de Obstetricia y Ginecología INSTITUT UNIVERSITARI DEXEUS Barcelona
M. Manubens Dpto. de Obstetricia y Ginecología INSTITUT UNIVERSITARI DEXEUS Barcelona Lo antes posible Durante muchos años Dosis estándar Mejores condiciones Dosis bajas < efectos 2º s = beneficios > seguimiento
Más detallesGuías de práctica clínica. Recomendaciones de screening y tratamiento para osteoporosis en mujeres postmenopáusicas.
Guías de práctica clínica Recomendaciones de screening y tratamiento para osteoporosis en mujeres postmenopáusicas. Basado en las recomendaciones de: US Preventive Services Task Force Screening for Osteoporosis
Más detallesPrevalencia de osteopenia y osteoporosis en mujeres. posmenopáusicas y su relación con factores de riesgo
Artículo original Ginecol Obstet Mex 2014;82:223-228. Prevalencia de osteopenia y osteoporosis en mujeres posmenopáusicas y su relación con factores de riesgo Enrique Rosales-Aujang 1 José Manuel Muñoz-Enciso
Más detallesHipertensió Arterial en la dona. Risc associat a la pressió arterial: hi ha diferències respecte als homes?
Hipertensió Arterial en la dona Risc associat a la pressió arterial: hi ha diferències respecte als homes? María Larrousse Morellón Medicina interna Hospital de Mataró 15 desembre 2015 22 Reunió de la
Más detallesPrevención farmacológica: donde estamos y hacia donde vamos. José Enrique Alés Martínez Complejo Asistencial de Ávila
Prevención farmacológica: donde estamos y hacia donde vamos José Enrique Alés Martínez Complejo Asistencial de Ávila Estudios de Quimioprevención J.E. Alés Martínez Unidad de Oncología Médica Hospital
Más detallesABORDAJE DIAGNÓSTICO Y DE ESCRUTINIO DEL CÁNCER PULMONAR
ABORDAJE DIAGNÓSTICO Y DE ESCRUTINIO DEL CÁNCER PULMONAR Marina Durán, MD, FACP Médica Neumóloga e Intensivista MetroHealth Medical Center Case Western Reserve University Cleveland, OH, EUA CÁNCER PULMONAR
Más detallesOSTEOPOROSIS. Pérdida de la masa ósea Deterioro microarquitectónico. Hueso Trabecular. Fotografias de barrido cortesia de David W. Dempster, PhD.
OSTEOPOROSIS Prof. Dra. Graciela A. de Cross Dra. en Medicina. Prof. Reg. Adjunta Medicina. Coordinadora y Directora de la Carrera Médicos Especialistas en Endocrinología. UBA Jefa de División Endocrinología.
Más detallesEpidemiología de las fracturas osteoporóticas: las fracturas vertebrales y no vertebrales
8 Del Pino Montes J Servicio de Reumatología - Hospital Universitario de Salamanca - Departamento de Medicina - Universidad de Salamanca - RETICEF Epidemiología de las fracturas osteoporóticas: las fracturas
Más detallesARTRITIS REUMATOIDE CLÍNICA. Dra. Mª Victoria Hernández Miguel Hospital Universitario Clínic de Barcelona
ARTRITIS REUMATOIDE CLÍNICA Dra. Mª Victoria Hernández Miguel Hospital Universitario Clínic de Barcelona VIERNES 10 DE JUNIO DE 2016 How to Treat / Manage (HOT) Comorbidities in rheumatoid arthritis. Solomon
Más detallesUniversidad de Cartagena Facultad de Medicina DR. ALVARO MONTERROSA CASTRO MD.
Universidad de Cartagena Facultad de Medicina DR. ALVARO MONTERROSA CASTRO MD. TERAPIA HORMONAL: SUS CRISIS Shoham Z, Fertil Steril. 2004; 81(6): 1447-1457 40s: Terapia Hormonal. 1946. Fremont-Smith:
Más detallesArtículo: Cuál es el lapso entre cada Densitometría para detectar la Osteoporosis? (Cortesía de IntraMed.com)
Mujeres posmenopáusicas Las tasas de densitometrías para el cribado de la osteoporosis en mujeres posmenopáusicas son inferiores a las recomendadas por las guías actuales. Dres. Elaine W. Yu, Joel S. Finkelstein.
Más detallesGuía Europea para el diagnóstico y tratamiento de la osteoporosis en la mujer postmenopáusica
THE EUROPEAN SOCIETY FOR CLINICAL AND ECONOMIC ASPECTS OF OSTEOPOROSIS AND OSTEOARTHRITIS Guía Europea para el diagnóstico y tratamiento de la osteoporosis en la mujer postmenopáusica Produced by JA Kanis,
Más detallesTERAPEUTICA EN OBSTETRICIA Y GINECOLOGIA
TERAPEUTICA EN OBSTETRICIA Y GINECOLOGIA MENOPAUSIA. TRATAMIENTO HORMONAL SUSTITUTIVO LOPEZ AZPIAZU, I. (FIR III) Coordinación: MARCOTEGUI, F. Hospital Virgen del Camino (Pamplona) INTRODUCCION La menopausia
Más detallesAnexo III Enmiendas a los resúmenes de las características del producto y prospectos
Anexo III Enmiendas a los resúmenes de las características del producto y prospectos Nota: Estas modificaciones del Resumen de las Características del Producto y del prospecto son las válidas en el momento
Más detallesSERVICIO DE SALUD ACONCAGUA CLIMATERIO
Página : 1 DE 11 Autorización del Documento Elaborado por: Dr. Sergio Dolz Carvajal Revisado por: Comisión de médicos Gineco-Obstetras, Hospital San Camilo Comisión de médicos de APS. Servicio de Salud
Más detallesPresentación CENTRO DE FARMACOVIGILANCIA DE ARAGON. Número 19. Junio, Anamnesis Farmacológica. Notas informativas. Anuncio
Número 19. Junio, 2004 Anamnesis Farmacológica Diez años de funcionamiento del Centro de Farmacovigilancia de Aragón. Notas informativas Posible confusión entre buprenorfina e ibuprofeno bajo el mismo
Más detallesSALA PLENARIA 2 SALA PRINCIPAL SALA PLENARIA 3. Lunes 12 de Junio ENTREGA DE DOCUMENTACIÓN PRESENTACIÓN 10:00-12:00 PAUSA 16:00-17:40. - Discusión.
Lunes 12 de Junio PSICOSOMÁTICA ASISTENCIA PRIVADA 09:00 09:50 10:00-12:00 13:30 16:00 10:00-12:00 Temas Clave y Actuales Asistencia Privada - Consejo contraceptivo activo en ginecología privada. - Nuevo
Más detallesCorrelación de la Determinación de Desoxipiridinolina con los Valores de Densitometría Ósea en Mujeres Postmenopaúsicas. Barletta Villarán, José.
CAPITULO VI: DISCUSION De acuerdo al análisis de regresión múltiple que se realizó se halló una mayor correlación del valor de densitometría ósea lumbar inicial con la variación densitométrica lumbar en
Más detalles