ELABORACIÓN Y CONTROL DE CALIDAD DE AUGARDENTES. Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "ELABORACIÓN Y CONTROL DE CALIDAD DE AUGARDENTES. Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06"

Transcripción

1 ELABORACIÓN Y CONTROL DE CALIDAD DE AUGARDENTES Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06

2 Control de calidad de la destilación.

3 Composición de un destilado ALDEHÍDOS: Son una de las fracciones más importantes en todos los destilados y suelen formarse durante el proceso de fermentación de la materia prima. Entre los saturados, el acetaldehído o etanal suele ser el más abundante (alrededor del 90% del total de aldehídos) y su concentración depende en parte del tipo de levaduras presentes en el medio y del proceso de destilación utilizado.

4 Composición de un destilado (2) ACETALES: Tienen importancia en los destilados, siendo el más abundante el acetal (1,1-dietoxietano). Se forman por reacción del aldehído con un alcohol, formando un hemiacetal como compuesto intermedio, que posteriormente se combina con otra molécula de aldehído, formándose el acetal. Es un proceso reversible ya que pueden ser hidrolizados por los ácidos cuando el grado alcohólico es bajo. A una graduación del 40%, el 15% del total de aldehídos corresponde al acetal, mientras que si la graduación es de 80% aproximadamente hay la misma proporción de acetalaldehído que de acetal.

5 Composición de un destilado (3) COMPUESTOS CETÓNICOS: Destacan entre ellos la acetoína (3-hidroxi-2-butanona), el diacetilo (2,3- butanodiona) y la 2,3-pentanodiona. Suelen formarse por acción de las bacterias lácticas y las levaduras. Tienen como característico un aroma que recuerda a la mantequilla, y su presencia en el destilado está condicionada por la forma de destilación.

6 Composición de un destilado (4) ALCOHOLES SUPERIORES: Juegan un papel importante en el aroma de los destilados. Se forman durante la fermentación por ataque de las levaduras a los aminoácidos. Destacan el 1-propanol, 2-metil-1-propanol (isobutanol), 2- metil-1-butanol (isoamílico activo) y 3-metil-1-butanol (isoamílico). Relaciones entre el 2-metil y el 3-metil-1-butanol sirven para caracterizar diferentes tipos de vinos y destilados. Otros alcoholes que se incluyen cuando se expresa el total de alcoholes superiores son el 1-butanol, 2-butanol y alcohol alílico (2-propen-1-ol).

7 Composición de un destilado (5) METANOL : No tiene importancia en el aroma final, pero sí desde el punto de vista sanitario debido a su toxicidad. Es un compuesto presente en todos los zumos y destilados. Se forma antes de la fermentación por acción de una enzima, la pectín-metil-esterasa, sobre las pectinas presentes en las pieles (en mayor proporción), pulpa y partes sólidas de los frutos, que por hidrólisis de las mismas, liberan metanol y ácido péctico. Las pectinas son los precursores del metanol y su proporción varía de un fruto a otro.

8 Composición de un destilado (6) ESTERES: Son los constituyentes más numerosos de los destilados y en gran parte son los responsables de su aroma. Se producen durante el proceso fermentativo por acción de las levaduras viéndose favorecida su formación si el proceso ocurre en anaerobiosis. Acetato de etilo y lactato de etilo son los ésteres más abundantes (90% del total). Otros, como los etílicos de ácidos grasos y acetatos de alcoholes superiores, tienen una importancia cuantitativa relativa pero bastante determinante en la calidad del destilado.

9 Composición de un destilado (7) ACIDOS: Son sintetizados por las levaduras. Los más importantes son los saturados, los C2-C12, incluyendo el 2- metil-propanoico (isobutírico) y el 3-metil-butanoico (isovalérico o isovaleriánico). Entre ellos destacan el acético, por ser el más importante (80% del total de los ácidos), fórmico, propanoico, butírico, isobutírico e isovaleriánico. Otros ácidos C14-C18, saturados e insaturados también están presentes en mayor o menor proporción.

10 Volátiles de un destilado ALDEHIDOS (etanal, benzaldehído,, acroleína, furfural). ACETALES (acetal). COMP.CETÓNICOS (acetoína( acetoína, diacetilo). ALCOHOLES SUPERIORES (Propanol( Propanol, isobutanol, 1 y 2 butanol, alílico,, amílicos, 2 Fet). METANOL. ESTERES (acetato de etilo, láctato,, C6-C12). ÁCIDOS (acético, C3-C5, C6-C12, C14-C18)

11 Compuestos favorables ÉSTERES (C6-C12, Lactato etilo). ÁCIDOS (C6-C12). ALDEHÍDOS (etanal < 100 g/hl ap,, acetal < 50 g/hl ap) ACETATO ETILO (< 100 g/hl ap) ALCOHOLES (hexanol( < 20 g/hl ap,, 2 Fet)

12 Compuestos desfavorables METANOL ALCOHOLES (alílico( alílico,, 1 butanol,, 2 butanol,, 1 propanol). ETANAL, ACETAL. ACROLEÍNA, FURFURAL ÁCIDOS (C2-C5, C14-C18 sat e insat.) ACETATO DE ETILO (> 100 g/hl ap) ÉSTERES ETÍLICOS (C3-C5, C14-C18)

13 Alcoholes Alcoholes 2 Fenil etanol Metanol Propanol Isobutanol 1-butanol 2-butanol 2+3 Metil butanol Punzantes, picantes Rosa, bombón inglés Alcohol Alcohol, penetrante Penetrante, alcohólico Medicinal Herbáceo, rancio Herbáceo, vegetal

14 Alcoholes (1) 3 Metilpropanol n-propanol Alcoholes Superiores c 3-hexen-1-ol t 3- hexen-1-ol Hexanol Leche, ajo aplastado Picante Sensaciones herbáceas (aceites fusel=olor a patatas fermentadas) Hierba verde Hierba verde Alcohol herbáceo

15 Esteres Esteres etílicos Acetato de etilo Lactato de etilo Propionato de etilo Butirato de etilo Hexanoato de etilo Octanoato de etilo Decanoato de etilo Dodecanoato de etilo Olores florales y de fermentación Cola de pegar "scotch". Picado Leche, nata. Láctico Dulce, etereo, rón Etereo. Afrutado. Manzana Manzana, violetas, fruta verde Piña, pera Floral Floral, coñac, jabón

16 Acetatos Acetatos de alcoholes Acetato de isoamilo Acetato de hexilo Acetato de feniletilo Afrutados Banana, plátano, bombón Manzana, cereza, pera Rosa, violeta, miel

17 Acidos Acidos volátiles Acido acético Acido butírico Acido isobutírico Acido isovaleriánico Acido hexanoico Acido octanoico Acido decanoico Olores acres Vinagre Rancio, pútrido, queso cabrales Rancio, mantequilla rancia Pútrido Hierba fresca, queso Aceitoso, afrutado Aceitoso, cítricos

18 Aldehídos Aldehídos Etanal Acetal Benzaldehído Furfural Acetoína Diacetílo Volátiles Manzana madura pasada Picante Almendra, almendra garrapiñada Dulce, almendra, pan tostado Láctico Mantequilla, margarina

19 Aromas de los aguardientes Materia prima de partida o tipo de variedad de uva: Serán los aromas primarios o varietales. Técnica de vinificación, modo de fermentación,, forma y tiempo de almacenamiento, estado de conservación y la tecnología de destilación del orujo: Serán los aromas fermentativos y secundarios. El envejecimiento, principalmente en barricas de madera: Serán los aromas terciarios. El tipo de madera, tamaño del recipiente, condiciones de almacenamiento (humedad y temperatura), tiempo de envejecimiento,, van a influir directamente en el aroma del destilado, El conjunto de los tres tipos de aromas junto con las características gustativas constituyen el bouquet del destilado.

20 Análisis Cromatografía en Fase Gaseosa (HRGC). Detector FID COLUMNAS EMPAQUETADAS FASES 2 m x 2 mm i.d, 0,2% CW 20M sobre Carbopack C 2 m x 2 mm i.d, 5% CW 1500 sobre Carbopack B INYECTOR Clásico CAPILARES CP WAX 57 CB de 50 m x 0,32 mm i.d, DBWAX de 30 m x 0,32 mm i.d, CW 20M de 50 m x 0,32 mm i.d, FFAP de 50 m x 0,32 mm i.d, Split/splitless On colum Límites de detección de 0,05 g/hl a.a en tiempos de análisis inferiores a una hora:

21 ALDEHIDOS ACETALES CETONAS ALCOHOLES ÉSTERES Etanal, benzaldehído, furfural Acetal (1,1-dietoxietano dietoxietano) Acetoína (3-hidroxi hidroxi-2-butanona) Metanol, 1 propanol, alílico,, 2 butanol,, 2 metilpropanol,, 1 butanol,, 2 metil butanol,, 3 metil butanol,, 1 hexanol,, 1 heptanol,, 1 octanol,, 1 nonanol,, 2 fenil etanol,, t-3 hexenol,, c-3 hexenol,, t-2 hexenol, bencílico Acetato de etilo, acetato de isoamilo,, acetato de hexilo,, acetato de feniletilo, hexanoato de etilo, octanoato de etilo, decanoato de etilo, dodecanoato de etilo, succinato de dietilo. ACIDOS Acético, butírico, isobutírico, dodecanoico hexanoico, octanoico, decanoico, TERPENOS Oxido A (t-furan-óxido( de linalol), óxido B (c-furan-óxido( de linalol), linalol, a-terpineol, citronelol, nerol, geraniol, hotrienol (3,7-dimetil- 1,5,,5,7-octatrien-3-ol)

22 Fases de destilación CABEZAS CORAZONES COLAS Compuestas por las sustancias más volátiles que el etanol, con punto de ebullición menor de 78,4ºC Representan la primera fracción del líquido condensado al inicio de la destilación. Porción de destilado con una graduación superior a los 75% vol Formados por todos los compuestos que tienen un punto de ebullición entre 78,4 y 100ºC. Porción de destilado comprendida entre los 75% y 50% vol Están presentes los compuestos con punto de ebullición superior a los 100ºC. Porción de destilado inferior a 50% vol

23 Evolución volátiles cabezas 140 Metanol/10 Alc.Sup./10 Hexanoles Bencílico x Etanal Acetal Benzaldehído x g / hl.a Grado

24 Evolución volátiles cabezas (1) g/hl aa 10 Alc.Sup/100 Hexan/10 8 Ald/100 A.Et/100 6 Acetatos Esteres grado alcohólico EVOLUCION COMP.VOL. CABEZAS EN DESTILACION

25 Evolución volátiles cabezas (2) 15 CABEZAS CORAZONES COLAS 10 g/hl aa 5 0 Alc.Sup/100 Hexan/10 Ald/100 A.Et/100 Esteres CVM/100 COMPUESTOS VOLATILES DE LAS CABEZAS

26 Evolución volátiles colas Fet x 100 Acetato etilo Lactato etilo Acetoína x 100 Acético (Ac.vol.) g / hl aa Grado

27 Evolución volátiles colas (1) 40 Met/100 Acético/10 g/hl aa Ac.gr.vol. Ac.gras. L.Et/10 Acetoína 2Fet grado alcohólico EVOLUCION COMP.VOL. COLAS EN DESTILACION

28 Evolución volátiles colas (2) Fet x 100 Etanal Acetal Acetato etilo 600 g /hl a.a Grado

29 Evolución volátiles colas (3) g/hl aa Met/100 Acético/10 Ac.gr.vol. Ac.gras. L.Et/10 Acetoína 2Fet grado alcohólico EVOLUCION COMP.VOL. COLAS EN DESTILACION

30 Evolución volátiles colas (4) 15 CABEZAS CORAZONES COLAS 10 g/hl aa 5 0 Met/100 Ac.Vol/10 Acidos L.Et/10 Acetoína 2Fet COMPUESTOS VOLATILES DE LAS COLAS

31 Comportamiento sistemas g/hl aa ALQUITARA ALAMBIQUE ARRASTRE COMPARACION ENTRE SISTEMAS ALC.SUP/100 HEXANOLES/10 ALDEHIDOS/100 AC.ET/100 ACETATOS ESTERES METANOL/100 AC.GRAS.VOL. AC.GRAS. AC.VOL/20 2 FET SUCC.DIET. LACT.ETILO/10

32 Influencia tipo de orujo ALC.SUP/10 HEXANOLES ALDEHIDOS/10 AC.ET/10 g/hl aa ACETATOS x 10 ESTERES METANOL/100 AC.GRAS.VOL. AC.GRAS. 0 BLANCO MEZCLA TINTO (con lías) INFLUENCIA DEL TIPO DE ORUJO

33 Influencia acidificación orujo 3 METANOL/ BUTANOL 2 BUTANOL 2 ALILICO HEXANOLES/10 g/hl aa BENCILICO BENZALDEHIDO 1 LACT.ETIL/100 ACETOINA SUC.DIETILO 0 T (A) AC (A) T (B) AC (B) INFLUENCIA DE LA ACIDIFICACION

34 Arrastre con repaso de colas 20 ALC.SUP/100 HEXANOLES/10 ALDEHIDOS/ AC.ET/100 g/hl aa 10 5 ACETATOS ESTERES METANOL/100 AC.GRAS.VOL. AC.GRAS. AC.VOL/20 2 FET 0 SIN REPASO CON REPASO SUCC.DIET. LACT.ETILO/10 DESTILACION REPASANDO LAS COLAS (ARRASTRE)

35 Influencia del agua en deflemador 40 ALC.SUP/10 g/hl aa HEXANOLES/10 ALDEHIDOS/10 AC.ET/10 ACETATOS x 10 ESTERES METANOL/10 AC.GRAS.VOL. x 10 AC.GRAS.x 5 AC.VOL 2 FET SUCC.DIET. 0 SIN AGUA CON AGUA LACT.ETILO

36 Influencia de la redestilación g/hl aa ALC.SUP/100 HEXANOLES/10 ALDEHIDOS/100 AC.ET/100 ACETATOS ESTERES/10 METANOL/100 AC.GRAS.VOL./10 AC.GRAS./2 0 CORAZONES (1) FLEMA CORAZONES (2) INFLUENCIA DE LA REDESTILACION

37 Aromas sistemas industriales 3 SISTEMAS: AROMAS 20 ALAMBIQUE A.R.V.PORTUGUÉS A.R.V.COLUMNA 15 g / hl aa Acetatos C6C2 C8C2 C10C2 C12C2. 2 Fet

38 Aromas sistemas industriales (1) 3 SISTEMAS INDUSTRIALES g / hl aa 600 ALAMBIQUE A.R.V.PORTUGUÉS A:R.V.COLUMNA Ac.Total Etanal Acetal Ac.Etilo Metanol Alc.Sup.

39 Variedades gallegas 150 t-l(f) c-l(f) L 100 a-t t-l(p) µg/l c-l(p) Ho-T 50 C N 0 ALBARIÑO GODELLO LOUREIRA RIESLING TRAMINER PERFIL TERPENICO DE DIFERENTES VARIEDADES BLANCAS G Ho-D(I)/10 OH-L

40 Terpenos orujos gallegos PERFIL TERPÉNICO ALBARIÑO GODELLO MENCÍA HÍBRIDO 400 (g/hl aa) x Ox-A OX-B L a-t C N G Hot. t-3 c-3 t-2 2 Fet Benc.

41 Terpenos orujos gallegos 1 PERFIL TERPÉNICO ALBARIÑO GODELLO MENCÍA HÍBRIDO MOSCATEL 400 (g/hl aa) x Ox-A OX-B L a-t C N G Hot. t-3 c-3 t-2 2 Fet Benc.

42 15 CABEZAS CORAZONES COLAS Alc.Sup/100 Hexan/10 Ald/100 A.Et/100 Esteres CVM/100 Compuestos volátiles principales de las cabezas (g/hl a.a)

43 15 CABEZAS CORAZONES COLAS Met/100 Ac.Vol/10 Acidos L.Et/10 Acetoína 2Fet Compuestos volátiles principales de las colas (g/hl a.a)

44 Control de calidad del producto final.

45 Ha de procederse a un control analítico completo, que deberá repetirse cuando el destilado esté a grado de consumo, después de las operaciones de reducción de grado con agua desmineralizada, estabilización en frío y filtración, con la determinación como mínimo de los siguientes parámetros: Grado alcohólico, acidez total, acidez volátil, ph,, metanol, aldehídos (etanal), acetales (acetal), acetato de etilo, alcoholes superiores, metales (Cu, Fe, Ca). Para la determinación del cobre, hierro y calcio el laboratorio deberá tener un espectrofotómetro UV-V como mínimo, para poder proceder a su determinación colorimétrica,, aunque siempre es recomendable por su mejor sensibilidad la espectrofotometría por absorción atómica, tal como se establece en los métodos oficiales.

46 Otro factor determinante del control de calidad del destilado es su análisis sensorial. Augardiente Aspecto Color Aroma y sabor Transparente-limpio Incoloro Intenso, fino, delicado, propio de la materia prima de que procede, exento de cualquier defecto El análisis sensorial también debe extenderse a todo el proceso (materia prima y fases de destilación).

47 Debe controlarse la evolución de la acidez total (volumetría ácido base con OHNa 0,05 M a ph 7) y volátil (destilación por arrastre de vapor con posterior valoración con OHNa 0,05 M a ph 7) de las diferentes fracciones del destilado que nos ayudará a efectuar una correcta separación de las colas (estas son más ácidas).

48 CONCLUSIONES

49 Conclusiones Destilar los orujos recién fermentados y frescos. Almacenarlos en recipientes estancos, en ausencia de aire (anaerobiosis), para impedir las fermentaciones secundarias y reacciones químicas que tienen lugar, las cuales inciden negativamente en la calidad del destilado final. Extremar el cuidado en la limpieza y mantenimiento de los alambiques.

50 Conclusiones (1) Realizar una correcta destilación, con permanente control del grado alcohólico del destilado, para así efectuar una buena separación de las tres fracciones del destilado : cabezas, corazón y colas. Aprovechar las fracciones cabeza y corazón ( grado superior a 50% vol), puesto que en ellas están los compuestos favorables desde el punto de vista organoléptico. Desechar las colas (grado inferior a 50% vol), que no aportan practicamente nada positivo a la calidad final del destilado.

51 Conclusiones (2) Para la obtención de destilados de calidad, con perfil adecuado a lo que demanda el consumidor, las destilerías deben implantar sistemas de control de calidad que abarquen desde la materia prima utilizada hasta el producto final, pasando por el control de las etapas de destilación. Este control debe ser analítico y organoléptico.

52 PARÁMETROS MATERIA PRIMA DESTILACIÓN PRODUCTO FINAL Grado SI SI SI Azúcares SI Acidez total/volátil SI SI SI ph SI SI SI Aldehídos/Acetales SI SI Acetato de etilo SI SI Metanol SI SI Alcoholes Superiores SI SI Sulfurosos SI (vinos/lías) Cu (Fe, Ca) SI Análisis Sensorial SI SI SI

53 PARÁMETROS Grado Azúcares Acidez total Acidez volátil ph Aldehídos Acetales Acetato de etilo Metanol Alcoholes Superiores Sulfurosos Cu (Fe, Ca) Destilación y posterior determinación del grado por aerometría Defecación y valoración Volumetría ácido base Destilación y volumetría ácido-base phmetro CFG/FID. Columnas empaquetadas o capilares (split( split/splitless) CFG/FID. Columnas empaquetadas o capilares (split( split/splitless) CFG/FID. Columnas empaquetadas o capilares (split( split/splitless) CFG/FID. Columnas empaquetadas o capilares (split( split/splitless) CFG/FID. Columnas empaquetadas o capilares (split( split/splitless) Volumetría redox (Ripper) TÉCNICAS Espectrofotometría UV-V o Absorción Atómica

54 Conclusiones (3) La implantación de estas técnicas analíticas en la destilerías hará que la calidad del producto final mejore de una forma apreciable, pudiéndose amortizar la inversión realizada en un más o menos corto período de tiempo por la revalorización del producto destilado.

55 GRACIAS POR SU ATENCIÓN

ASPECTOS CONDICIONANTES NA ELABORACIÓN DE AUGARDENTES DE CALIDADE

ASPECTOS CONDICIONANTES NA ELABORACIÓN DE AUGARDENTES DE CALIDADE ASPECTOS CONDICIONANTES NA ELABORACIÓN DE AUGARDENTES DE CALIDADE XORNADA TÉCNICA Destilación e elaboración de augardentes de bagazo Ignacio Orriols Estación de Viticultura e Enoloxía de Galicia (EVEGA)

Más detalles

AROMAS DE LOS DESTILADOS

AROMAS DE LOS DESTILADOS AROMAS DE LOS DESTILADOS Aromas de un aguardiente AROMAS PRIMARIOS (I): Materia prima de partida o tipo de variedad de uva. AROMAS FERMENTATIVOS O SECUNDARIOS (II): Técnica de vinificación, modo de fermentación,

Más detalles

Augardentes Monovarietais Galegas

Augardentes Monovarietais Galegas Características Químicas e Organolépticas das Augardentes Monovarietais Galegas Sergude,, 8 de novembro de 2007 Sandra Cortés Diéguez Plan de la presentación Situación actual del mercado Introducción al

Más detalles

Tecnologías de destilación de aguardientes de bagazo en Galicia. Ignacio Orriols Fernández Cristina López Vázquez

Tecnologías de destilación de aguardientes de bagazo en Galicia. Ignacio Orriols Fernández Cristina López Vázquez Tecnologías de destilación de aguardientes de bagazo en Galicia Ignacio Orriols Fernández Cristina López Vázquez 1 Qué es el aguardiente de orujo? VIÑA Vinificación Elaboración BODEGA Subproducto: Orujos

Más detalles

Añón, A. ; Losada, M.M. ; Orriols, I. e Iñiguez, M.

Añón, A. ; Losada, M.M. ; Orriols, I. e Iñiguez, M. Influencia del recipiente de envejecimiento y la temperatura de conservación del vino embotellado sobre los valores de parámetros generales y componentes aromáticos en los vinos de Mencía de la D.O. Valdeorras

Más detalles

ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES: Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06

ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES: Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06 ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES: AFINAMIENTO FINAL Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06 Afinamiento del aguardiente Después de la destilación, la porción corazones a pleno grado

Más detalles

La naturaleza química del aroma de la sidra

La naturaleza química del aroma de la sidra La naturaleza química del aroma de la sidra MARÍA JOSÉ ANTÓN DÍAZ. Área de Tecnología de los Alimentos. mjanton@serida.org BELÉN SUÁREZ VALLES. Jefa del Área de Tecnología de los Alimentos. mbsuarez@serida.org

Más detalles

COMPUESTOS VOLÁTILES EN VINOS BLANCOS ELABORADOS CON LAS VARIEDADES GUAL, MALVASÍA Y VERDELLO

COMPUESTOS VOLÁTILES EN VINOS BLANCOS ELABORADOS CON LAS VARIEDADES GUAL, MALVASÍA Y VERDELLO COMPUESTOS VOLÁTILES EN VINOS BLANCOS ELABORADOS CON LAS VARIEDADES GUAL, MALVASÍA Y VERDELLO José Elías Conde González1; Juan José Rodríguez Bencomo1; Hector Manuel Cabrera Valido1; Sergio Javier Pérez

Más detalles

CAPACITY BUILDING FOR THE REGULATION OF THE SERBIAN WINE SECTOR (PROJECT REFERENCE: 05SER01/06/005)

CAPACITY BUILDING FOR THE REGULATION OF THE SERBIAN WINE SECTOR (PROJECT REFERENCE: 05SER01/06/005) CAPACITY BUILDING FOR THE REGULATION OF THE SERBIAN WINE SECTOR (PROJECT REFERENCE: 05SER01/06/005) Grupo de análisis rutinarias para cosecheros Grado alcohólico - Masa Volumica - Extracto seco Ac.Volatil,

Más detalles

LA ELABORACION DE AGUARDIENTES DE ORUJO

LA ELABORACION DE AGUARDIENTES DE ORUJO LA ELABORACION DE AGUARDIENTES DE ORUJO I.ORRIOLS* =================================================================== *Doctor en Ciencias Químicas. Universidad de Santiago de Compostela. Especialista

Más detalles

ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES: AFINAMIENTO FINAL

ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES: AFINAMIENTO FINAL ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES: AFINAMIENTO FINAL Afinamiento del aguardiente Después de la destilación, la porción corazones a pleno grado debe dejarse afinar durante al menos seis meses para que diferentestransformaciones

Más detalles

EFECTO DE LA DESALCOHOLIZACION PARCIAL EN MOSTO ROSADO, EN VINO ROSADO Y EN VINO TINTO DE NAVARRA

EFECTO DE LA DESALCOHOLIZACION PARCIAL EN MOSTO ROSADO, EN VINO ROSADO Y EN VINO TINTO DE NAVARRA EFECTO DE LA DESALCOHOLIZACION PARCIAL EN MOSTO ROSADO, EN VINO ROSADO Y EN VINO TINTO DE NAVARRA L. Moya(1), A. Francisco de Asís (1), A. Garcia (1), C. Gómez-Cordovés (2). J. Suberviola(1). (1)Estación

Más detalles

Evaluación Sensorial. El Sentido del Olfato

Evaluación Sensorial. El Sentido del Olfato Evaluación Sensorial El Sentido del Olfato Jorge Valdivia Guzmán Ingeniero Agrónomo Enólogo Evaluación Sensorial El Sentido del Olfato El olfato es el sentido que más une los estímulos con la memoria.

Más detalles

INFLUENCIA DEL TIPO DE ROBLE UTILIZADO EN LA CRIANZA SOBRE EL COLOR Y COMPONENTES VOLÁTILES MAYORITARIOS DE LOS VINOS TINTOS

INFLUENCIA DEL TIPO DE ROBLE UTILIZADO EN LA CRIANZA SOBRE EL COLOR Y COMPONENTES VOLÁTILES MAYORITARIOS DE LOS VINOS TINTOS INFLUENCIA DEL TIPO DE ROBLE UTILIZADO EN LA CRIANZA SOBRE EL COLOR Y COMPONENTES VOLÁTILES MAYORITARIOS DE LOS VINOS TINTOS Lasanta Casero, B. y Casp Vanaclocha, A.* Tecnología de Alimentos. Escuela Técnica

Más detalles

DETERMINACIÓN DE PRECURSORES DE AROMA EN UVAS DE LAS VARIEDADES BLANCAS GUAL, MALVASÍA Y VERDELLO

DETERMINACIÓN DE PRECURSORES DE AROMA EN UVAS DE LAS VARIEDADES BLANCAS GUAL, MALVASÍA Y VERDELLO DETERMINACIÓN DE PRECURSORES DE AROMA EN UVAS DE LAS VARIEDADES BLANCAS GUAL, MALVASÍA Y VERDELLO José Elías Conde González1; Juan José Rodríguez Bencomo1; Hector Manuel Cabrera Valido1; Sergio Javier

Más detalles

I.ORRIOLS*, H. FERNANDEZ**, J.L. BARTOLOME**

I.ORRIOLS*, H. FERNANDEZ**, J.L. BARTOLOME** INFLUENCIA DE DIFERENTES LEVADURAS Y DE LAS TEMPERATURAS DE FERMENTACION EN LA CALIDAD Y FORMACION DE SUBSTANCIAS VOLATILES EN LA VINIFICACION DE LA VARIEDAD GODELLO I.ORRIOLS*, H. FERNANDEZ**, J.L. BARTOLOME**

Más detalles

ESPECIALISTA UNIVERSITARIO EN ANÁLISIS SENSORIAL DE VINOS

ESPECIALISTA UNIVERSITARIO EN ANÁLISIS SENSORIAL DE VINOS ESPECIALISTA UNIVERSITARIO EN ANÁLISIS SENSORIAL DE VINOS ASIGNATURAS DEL CURSO ÍNDICE CONOCIMIENTO DEL VINO... 1 CATA Y DEGUSTACIÓN DE VINOS... 3 FORMACIÓN DEL CATADOR (MODULOS 1 Y 2)... 4 QUÍMICA ENOLÓGICA

Más detalles

BRANDY DE JEREZ el espíritu del vino

BRANDY DE JEREZ el espíritu del vino BRANDY DE JEREZ el espíritu del vino El vino y el brandy en Jerez. Una historia milenaria El cultivo de la uva introducido por los fenicios (1000 a.c.) Los árabes traen a Europa el arte de la destilación

Más detalles

Composición odorante de vinos Malbec. Clasificación quimiométrica según su origen geográfico

Composición odorante de vinos Malbec. Clasificación quimiométrica según su origen geográfico Laboratorio de Aromas y Sustancias Naturales Estación Experimental Agropecuaria Mendoza Composición odorante de vinos Malbec. Clasificación quimiométrica según su origen geográfico Dra. Viviana Jofré 18

Más detalles

VINIFICACION CON HIPEROXIDACION DEL GODELLO. CALIDAD DEL VINO ELABORADO. AÑOS 1991.Y 1992

VINIFICACION CON HIPEROXIDACION DEL GODELLO. CALIDAD DEL VINO ELABORADO. AÑOS 1991.Y 1992 VINIFICACION CON HIPEROXIDACION DEL GODELLO. CALIDAD DEL VINO ELABORADO. AÑOS 1991.Y 1992 ORRRIOLS I.*; FERNANDEZ A.** * Estación de Viticultura y Enología de Galicia. 32427 Leiro, Orense. ** Consejo Regulador

Más detalles

ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES. Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06

ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES. Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06 ELABORACIÓN DE AGUARDIENTES Ignacio Orriols Curso de Viticultura e Enoloxía Sergude,, 7/11/06 Definición Reglamento CE 1576/89, por el que se establecen las normas generales, relativas a la definición,

Más detalles

NTE INEN 375 Tercera revisión 2015-xx

NTE INEN 375 Tercera revisión 2015-xx Quito Ecuador NORMA TÉCNICA ECUATORIANA NTE INEN 375 Tercera revisión 2015-xx BEBIDAS ALCOHÓLICAS. ALCOHOL ETÍLICO RECTIFICADO. REQUISITOS ALCOHOLICS BEVERAGES. RECTIFIED ETHYLIC ALCOHOL. REQUIEREMENTS

Más detalles

VODKA 37,5% vol. 70 cl.

VODKA 37,5% vol. 70 cl. 37,5% vol. 70 cl. 37,5% vol. 70 cl. MBRE PRODUCTO: DESCRIPCIÓN LEGAL: CAPACIDAD: GRADUACIÓN ALCOHÓLICA: MARCA: REGLAMENTACIÓN 700 ML. +/- 4,5 ML. 37,5% +/- 0,3% VOL. LITZKAYA REGLAMENTACIÓN: DEFINICIÓN:

Más detalles

ARTE Y CIENCIA DEL RON CUBAN O. Dr. Cs. Juan Carlos González Delgado Maestro del Ron Cubano

ARTE Y CIENCIA DEL RON CUBAN O. Dr. Cs. Juan Carlos González Delgado Maestro del Ron Cubano ARTE Y CIENCIA DEL RON CUBAN O Dr. Cs. Juan Carlos González Delgado Maestro del Ron Cubano DEFINICIÓN DE RON (NC 113 2009) Bebida alcohólica que procede de los destilados obtenidos a partir de los mostos

Más detalles

Mendavia-Logroño (NA 134, km. 88), Logroño (La Rioja), de Dios, 51, Logroño, (La Rioja).

Mendavia-Logroño (NA 134, km. 88), Logroño (La Rioja), de Dios, 51, Logroño, (La Rioja). Elaboración de vinos de Rioja mediante inducción simultánea de las fermentaciones alcohólica y maloláctica, a partir de uva c.v tempranillo a distintos phs Rosa López, a* Patrocinio Garijo, a Ana Rosa

Más detalles

Prácticas de análisis de los vinos. Dpto. Nutrición y Bromatología II. Facultad de Farmacia. UCM

Prácticas de análisis de los vinos. Dpto. Nutrición y Bromatología II. Facultad de Farmacia. UCM Prácticas de análisis de los vinos. Dpto. Nutrición y Bromatología II. Facultad de Farmacia. UCM DETERMINACIONES ANALÍTICAS EN EL VINO ph ACIDEZ TOTAL ACIDEZ VOLÁTIL GRADO ALCOHÓLICO SULFUROSO ÍNDICE DE

Más detalles

ALCANCE DE ACREDITACIÓN. Laboratorio Agrario y Fitopatológico de Galicia

ALCANCE DE ACREDITACIÓN. Laboratorio Agrario y Fitopatológico de Galicia Hoja 1 de 7 ALCANCE DE ACREDITACIÓN Laboratorio Agrario y Fitopatológico de Galicia Dirección: Ctra. Betanzos-Santiago, Km. 7,5 Mabegondo; 15318 Abegondo (A Coruña) Está acreditado por la ENTIDAD NACIONAL

Más detalles

TITULO: CARACTERIZACIÓN Y APTITUD ENOLOGICA DE VARIEDADES MINORITARIAS DE VID DE BALEARES: PERFIL AROMATICO

TITULO: CARACTERIZACIÓN Y APTITUD ENOLOGICA DE VARIEDADES MINORITARIAS DE VID DE BALEARES: PERFIL AROMATICO TITULO: CARACTERIZACIÓN Y APTITUD ENOLOGICA DE VARIEDADES MINORITARIAS DE VID DE BALEARES: PERFIL AROMATICO Autores: J.M. Escalona ; J. March; J. M. Luna; A. Martorell Nicolau; J. Rallo Conserjería de

Más detalles

PRODUCCIÓN Y DESTILACIÓN DE MOSTO DE MANZANA (VARIEDAD SANTA LUCIA) PARA LA OBTENCIÓN DE CALVADOS

PRODUCCIÓN Y DESTILACIÓN DE MOSTO DE MANZANA (VARIEDAD SANTA LUCIA) PARA LA OBTENCIÓN DE CALVADOS PRODUCCIÓN Y DESTILACIÓN DE MOSTO DE MANZANA (VARIEDAD SANTA LUCIA) PARA LA OBTENCIÓN DE CALVADOS Existencia de "bebidas embriagadoras" Para la elaboración de licores se usa alcohol potable PROBLEMA Calvados

Más detalles

CARTA DE SERVICIOS LABORATORIO AGROALIMENTARIO Y ESTACIÓN ENOLÓGICA DE MONTILLA

CARTA DE SERVICIOS LABORATORIO AGROALIMENTARIO Y ESTACIÓN ENOLÓGICA DE MONTILLA CARTA DE SERVICIOS LABORATORIO AGROALIMENTARIO Y ESTACIÓN ELÓGICA DE MONTILLA DETERMINACIÓN Acetaldehído BEBIDAS ALCOHOLICAS (VIS) Acetato de etilo BEBIDAS ALCOHOLICAS (VIS) Acetato de metilo Acetoina

Más detalles

ELABORACIÓN DE LICORES.

ELABORACIÓN DE LICORES. ELABORACIÓN DE LICORES. Un licor es una bebida hidroalcohólica, que se obtiene por maceración de sustancias vegetales naturales con alcoholes aromatizados, o por adición a los mismos de extractos aromáticos

Más detalles

Incidencia de la maceración pelicular y la utilización de enzimas con actividad glicosidasa en la elaboración de vinos de la variedad Godello

Incidencia de la maceración pelicular y la utilización de enzimas con actividad glicosidasa en la elaboración de vinos de la variedad Godello Incidencia de la maceración pelicular y la utilización de enzimas con actividad glicosidasa en la elaboración de vinos de la variedad Godello J.L. MAZAIRA (1), M.M. LOSADA (1), I. ORRIOLS (2) y J.F. CACHO

Más detalles

COMPONENTES PRINCIPALES DE LA UVA Y DE LOS VINOS

COMPONENTES PRINCIPALES DE LA UVA Y DE LOS VINOS COMPONENTES PRINCIPALES DE LA UVA Y DE LOS VINOS CONSELLERÍA DO MEDIO RURAL ESTACIÓN DE VITICULTURA E ENOLOXÍA DE GALICIA (EVEGA). Telf. 988 / 48 80 33 - Fax: 988 / 48 81 91 32427 - PONTE SAN CLODIO Leiro

Más detalles

EFECTOS DEL DESHOJADO PRECOZ SOBRE LA COMPOSICIÓN AROMÁTICA DEL VINO ALBARIÑO EN EL VALLE DEL SALNÉS (D.O. RÍAS BAIXAS)

EFECTOS DEL DESHOJADO PRECOZ SOBRE LA COMPOSICIÓN AROMÁTICA DEL VINO ALBARIÑO EN EL VALLE DEL SALNÉS (D.O. RÍAS BAIXAS) EFECTOS DEL DESHOJADO PRECOZ SOBRE LA COMPOSICIÓN AROMÁTICA DEL VINO ALBARIÑO EN EL VALLE DEL SALNÉS (D.O. RÍAS BAIXAS) Iria Otero 1, Paz Diago 3, Zlatina Genisheva 2, José María Oliveira 2, Miguel Tubio

Más detalles

PERFIL QUÍMICO Y ORGANOLÉPTICO DE LOS COMPUESTOS VOLATILES DEL MEZCAL

PERFIL QUÍMICO Y ORGANOLÉPTICO DE LOS COMPUESTOS VOLATILES DEL MEZCAL PERFIL QUÍMICO Y ORGANOLÉPTICO DE LOS COMPUESTOS VOLATILES DEL MEZCAL Gómez-Zamora O a*, De Jesús-Fuentes KI a, Peñafiel-López F a y Tovar-Hernández P a. a Universidad Autónoma del Estado de Hidalgo, Centro

Más detalles

III.- OTRAS DISPOSICIONES Y ACTOS

III.- OTRAS DISPOSICIONES Y ACTOS AÑO XXXV Núm. 207 24 de octubre de 2016 23371 III.- OTRAS DISPOSICIONES Y ACTOS Consejería de Agricultura, Medio Ambiente y Desarrollo Rural Orden de 11/10/2016, de la Consejería de Agricultura, Medio

Más detalles

INFLUENCIA DEL NIVEL DE FERMENTACIÓN DEL VINO BASE SOBRE ALGUNOS COMPUESTOS VOLÁTILES DEL PISCO PERUANO DE UVA ITALIA

INFLUENCIA DEL NIVEL DE FERMENTACIÓN DEL VINO BASE SOBRE ALGUNOS COMPUESTOS VOLÁTILES DEL PISCO PERUANO DE UVA ITALIA 128 Recibido el 08-01-016 Yasser Hidalgo, Beatriz Aprobado Hatta, Juan el Carlos 12-07-2016 Palma INFLUENCIA DEL NIVEL DE FERMENTACIÓN DEL VINO BASE SOBRE ALGUNOS COMPUESTOS VOLÁTILES DEL PISCO PERUANO

Más detalles

Paula Sceni Mariana Capello. Vida útil

Paula Sceni Mariana Capello. Vida útil Paula Sceni Mariana Capello Vida útil Segundo cuatrimestre 2016 Vida útil Período de tiempo en el cual, bajo ciertas condiciones, se produce una tolerable disminución de la calidad del producto. Cambios

Más detalles

historia denominaciones viticultura vinificación crianza diversidad disfrute La diversidad del Jerez

historia denominaciones viticultura vinificación crianza diversidad disfrute La diversidad del Jerez La diversidad del Jerez La diversidad de los vinos de Jerez sec o 1. Vinos Generosos secos 2. Vinos Dulces Naturales dulces pálido oscuro 3. Vinos Generosos de Licor cabeceos dulce Tipos de vino recogidos

Más detalles

LA FERMENTACIÓN ALCOHÓLICA

LA FERMENTACIÓN ALCOHÓLICA CUADERNO Nº 6 LA FERMENTACIÓN ALCOHÓLICA Debemos otorgar a las levaduras el mérito de expresar y crear los aromas que vestirán nuestro vino. Me basta con el vino dorado y viejo, una manta con olor a invierno,

Más detalles

El Vino : Su Aroma y Certificación

El Vino : Su Aroma y Certificación El Vino : Su Aroma y Certificación Juan Cacho Laboratorio de Análisis del Aroma y Enología Departamento de Química Analítica, Instituto de Investigación IA2. Facultad de Ciencias - Universidad de Zaragoza

Más detalles

. El aceite de oliva:

. El aceite de oliva: . El aceite de oliva: 1. CRITERIOS DE CALIDAD APLICABLES A LAS CATEGORÍAS DE ACEITES DE OLIVA Y ACEITES DE ORUJO DE OLIVA Los criterios de calidad usualmente aplicables al aceite de oliva virgen son: 1ºGrado

Más detalles

PROCEDIMIENTO ESPECÍFICO

PROCEDIMIENTO ESPECÍFICO Índice 1. TABLA RESUMEN... 2 2. OBJETO... 2 3. ALCANCE... 2 4. RESPONSABILIDADES... 3 5. ENTRADAS... 3 6. SALIDAS... 3 7. PROCEDIMIENTOS VINCULADOS A ESTA/S ACTIVIDAD/ES... 3 8. DIAGRAMA DE FLUJO... 4

Más detalles

NTE INEN 375 Tercera revisión

NTE INEN 375 Tercera revisión Quito Ecuador NORMA TÉCNICA ECUATORIANA NTE INEN 375 Tercera revisión BEBIDAS ALCOHÓLICAS. ALCOHOL ETÍLICO DE ORIGEN AGRÍCOLA. REQUISITOS ALCOHOLIC BEVERAGES. ETHYL ALCOHOL OF AGRICULTURAL ORIGIN. REQUIREMENTS

Más detalles

Aldehídos y Cetonas. Química Orgánica QQ-214 Ing. Roque Castillo

Aldehídos y Cetonas. Química Orgánica QQ-214 Ing. Roque Castillo Aldehídos y Cetonas Química Orgánica QQ-214 Ing. Roque Castillo Introducción Grupo Carbonilo Aldehído Cetona Vainillina Cinamaldehído Benzaldehído Introducción Nomenclatura de Aldehídos 1. Identificar

Más detalles

Asociación Enológica Cultural "Club de Catas Torrejón" Cata de Vino (VII) Curso Cata de Vinos

Asociación Enológica Cultural Club de Catas Torrejón Cata de Vino (VII) Curso Cata de Vinos Curso Cata de Vinos Elaboración del vino blanco D. O. Rioja No todo es tinto. Los blancos de Rioja nacieron supeditados a la vendimia de tinto. Escuela clásica tenia 2 vertientes: l l Blanco Seco

Más detalles

EFECTO DE LAL CLARIFICA ARIFICACIÓNCIÓN

EFECTO DE LAL CLARIFICA ARIFICACIÓNCIÓN EFECTO DE LAL CLARIFICA ARIFICACIÓNCIÓN EN LOS L VINOS TINTOS N A V A R R DE A p a r t e 1 ª la mayoría de los consumidores habituales ven en el vino turbio o con depósitos un signo de alteración tal,

Más detalles

UNIVERSIDAD NACIONAL AGRARIA LA MOLINA

UNIVERSIDAD NACIONAL AGRARIA LA MOLINA UNIVERSIDAD NACIONAL AGRARIA LA MOLINA FACULTAD DE INDUSTRIAS ALIMENTARIAS EVALUACIÓN DE LOS COMPUESTOS VOLÁTILES DEL VINO BASE Y DEL PISCO DE LAS VARIEDADES DE UVA: ITALIA, MOSCATEL Y TORONTEL Presentada

Más detalles

Introducción. Experimental. Sergio Javier Pérez Olivero. Departamento de Química Analítica, Nutrición y Bromatología

Introducción. Experimental. Sergio Javier Pérez Olivero. Departamento de Química Analítica, Nutrición y Bromatología Análisis de la influencia de algunos parámetros poco estudiados en la extracción de los ácidos grasos de cadena corta para la caracterización sensorial de un vino mediante HS-SPME-CG-MS Sergio Javier Pérez

Más detalles

INDICE. TARIFA GENERAL DE PRECIOS ENOLOGíA 2016/2017 (PRECIOS SIN IVA) LABORATORIO AGROALIMENTARIO

INDICE. TARIFA GENERAL DE PRECIOS ENOLOGíA 2016/2017 (PRECIOS SIN IVA) LABORATORIO AGROALIMENTARIO TARIFA GENERAL DE PRECIOS ENOLOGíA 2016/2017 (PRECIOS SIN IVA) INDICE ANÁLISIS DE UVAS/MOSTOS PAG 1 ANÁLISIS DE FERMENTACIÓN PAG 6 ANÁLISIS DE CONTROL PAG 7 ANÁLISIS DE COLOR PAG 9 ANÁLISIS DE CRIANZA

Más detalles

Nekazaritza Zerbitzua Servicio Agrícola. Txakolinaren Elaborazioa.

Nekazaritza Zerbitzua Servicio Agrícola. Txakolinaren Elaborazioa. Nekazaritza Zerbitzua Servicio Agrícola Txakolinaren Elaborazioa. Txakolinaren Elaborazioa. Elaboración n del chacolí. Nekazaritza Zerbitzua Servicio Agrícola A.-Materia prima. Uva. B.-Tecnología, Elaboración

Más detalles

PROYECTO DE INVESTIGACION por Universidad Nacional del Callao se encuentra bajo una Licencia Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 2.

PROYECTO DE INVESTIGACION por Universidad Nacional del Callao se encuentra bajo una Licencia Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 2. PROYECTO DE INVESTIGACION por Universidad Nacional del Callao se encuentra bajo una Licencia Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 2.5 Perú. Permisos que vayan más allá de lo cubierto por

Más detalles

del vino. MECANISMO NEUROFISIOLÓGICOS DE LA CATA RECEPTORES Células nerviosas SENSACIÓN PERCEPCIÓN Umbral

del vino. MECANISMO NEUROFISIOLÓGICOS DE LA CATA RECEPTORES Células nerviosas SENSACIÓN PERCEPCIÓN Umbral Análisis sensorial del vino. El olfato. MECANISMO NEUROFISIOLÓGICOS DE LA CATA ESTÍMULO Agente físico, químico RECEPTORES Células nerviosas Mecánico: tacto y oído Químico: olfato y gusto Físico: vista

Más detalles

Según el sustrato que utilicen las bacterias quimiosintéticas se clasifican:

Según el sustrato que utilicen las bacterias quimiosintéticas se clasifican: QUIMIOSÍNTESIS Es un proceso de obtención de energía mediante reacciones de oxidación de moléculas inorgánicas sencillas. Estas reacciones son exergónicas produciendo energía que se almacena en los enlaces

Más detalles

INCIDENCIA DE DIFERENTES TIEMPOS DE DESFANGADO ESTATICO SOBRE EL PERFIL AROMATICO DE VINOS BLANCOS DE LA VARIEDAD GODELLO

INCIDENCIA DE DIFERENTES TIEMPOS DE DESFANGADO ESTATICO SOBRE EL PERFIL AROMATICO DE VINOS BLANCOS DE LA VARIEDAD GODELLO INCIDENCIA DE DIFERENTES TIEMPOS DE DESFANGADO ESTATICO SOBRE EL PERFIL AROMATICO DE VINOS BLANCOS DE LA VARIEDAD GODELLO J. L. Mazaira, M. M. Consejo Regulador de la Denominación de Origen Valdeorras.

Más detalles

Ciencia aplicada a la Conservacion de Alimentos. Julitza M. Nieves Labiosa, M.S. Productos Montemar

Ciencia aplicada a la Conservacion de Alimentos. Julitza M. Nieves Labiosa, M.S. Productos Montemar Ciencia aplicada a la Conservacion de Alimentos Elaboración de Vinagre Julitza M. Nieves Labiosa, M.S. Productos Montemar 1 Objetivos Familiarizar a los estudiantes con técnicas prácticas de elaboración

Más detalles

Traducción del original de Smilja Lambert, Mars, Inc. FERMENTACIÓN DEL CACAO ASPECTOS GENERALES

Traducción del original de Smilja Lambert, Mars, Inc. FERMENTACIÓN DEL CACAO ASPECTOS GENERALES Traducción del original de Smilja Lambert, Mars, Inc. FERMENTACIÓN DEL CACAO ASPECTOS GENERALES IMPORTANCIA DE LA FERMENTACIÓN DEL CACAO No hay sabor a chocolate en los granos sin fermentar. Durante la

Más detalles

SAI InfoTech. Correctores de acidez. Estabilización, equilibrio sensorial (mejorar la frescura y sabor)

SAI InfoTech. Correctores de acidez. Estabilización, equilibrio sensorial (mejorar la frescura y sabor) Correctores de acidez Estabilización, equilibrio sensorial (mejorar la frescura y sabor) La acidez es un pilar fundamental en el equilibrio sensorial de los vinos. En los vinos blancos y rosados el equilibrio

Más detalles

5. Los vinos, la colección

5. Los vinos, la colección FILLABOA Añada: 2010 Zona de Origen: Rías Baixas Comentarios: vino procedente de las 70 hectáreas de viñedo propio de Fillaboa. Esta añada se caracteriza por su equilibrio en boca. Vista: amarillo pajizo,

Más detalles

Laboratorio de Análisis del Aroma y Enología, Departamento de Química Analítica, Facultad de Ciencias. Universidad de Zaragoza

Laboratorio de Análisis del Aroma y Enología, Departamento de Química Analítica, Facultad de Ciencias. Universidad de Zaragoza FERREIRA, LA BASE QUIMICA DEL AROMA DEL VINO. PARTE 1. PAG.1 LA BASE QUÍMICA DEL AROMA DEL VINO: UN VIAJE ANALÍTICO DESDE LAS MOLÉCULAS HASTA LAS SENSACIONES OLFATO-GUSTATIVAS. PARTE 1: EFECTO DEL ALCOHOL

Más detalles

El laboratorio oficial de control de alimentos

El laboratorio oficial de control de alimentos El laboratorio oficial de control de alimentos Manuel Carbó Martínez Centro de Investigación y Control de la Calidad Curso de Verano 2016 Universidad Complutense San Lorenzo de EL Escorial ALIMENTOS OBJETO

Más detalles

Tecnología de elaboración de quesos duros con cultivos directos. Los Quesos Grana y los cultivos directos, una sociedad con presente y futuro

Tecnología de elaboración de quesos duros con cultivos directos. Los Quesos Grana y los cultivos directos, una sociedad con presente y futuro Tecnología de elaboración de quesos duros con cultivos directos Los Quesos Grana y los cultivos directos, una sociedad con presente y futuro Agenda Tecnología tradicional Descripción de la tecnología Chr.

Más detalles

DESARROLLO CAPÍTULO I

DESARROLLO CAPÍTULO I 1. INTRODUCCION Según Valderrey 1 (p 1), Wilfredo Pareto, economista italiano (1848-1923), enuncio el principio de la distribución de la riqueza diciendo que el 80 % de la riqueza está en manos del 20%

Más detalles

Análisis de Alimentos. ING LUIS ARTICA M.

Análisis de Alimentos. ING LUIS ARTICA M. Análisis de Alimentos. ING LUIS ARTICA M. Macronutrientes Glúcidos o hidratos de carbono : Almidones, azúcares y fibra Lípidos o Grasas : Triglicéridos, ácidos grasos y fosfolípidos Proteínas : Están formadas

Más detalles

LA CONTAMINACIÓN AMBIENTAL POR OLORES. ESTRATEGIAS DE ANÁLISIS Y ELIMINACIÓN DE LAS MOLÉCULAS ODORÍFERAS

LA CONTAMINACIÓN AMBIENTAL POR OLORES. ESTRATEGIAS DE ANÁLISIS Y ELIMINACIÓN DE LAS MOLÉCULAS ODORÍFERAS LA CONTAMINACIÓN AMBIENTAL POR OLORES. ESTRATEGIAS DE ANÁLISIS Y ELIMINACIÓN DE LAS MOLÉCULAS ODORÍFERAS Antonio Iglesias García Presidente de la Sección Técnica de Medio Ambiente Asociación de Químicos

Más detalles

Fermentación C 6 H 12 0 6 2 CH 3 -CH 2 -OH + 2CO 2 PM= 180 PM=46 5% de azúcar se consume para producir glicerol, ácido succinico, ácido láctico, 2,3-butanediol, ácido acético y otros productos. 2. 5 %

Más detalles

UNAM- Facultad de Química Prof. Mario Alfredo García Carrillo

UNAM- Facultad de Química Prof. Mario Alfredo García Carrillo GUIA DE ESTUDIOS PARA EL PRIMER EXAMEN. 1. El punto de fusión del ácido benzoico puro y del 2-naftol puro son 122.5 C y 123 C respectivamente. Se tiene una muestra que no se sabe si es ácido benzoico o

Más detalles

SEPARACIONES CON PROCESOS DE MEMBRANA

SEPARACIONES CON PROCESOS DE MEMBRANA SEPARACIONES CON PROCESOS DE MEMBRANA LA FILTRACION QUE ES? TECNICA DE CLARIFICACION QUE SEPARA LOS SOLIDOS DISUELTOS EN UN LIQUIDO RETENENDOLOS EN UN SECTOR POROSO DENOMINADO SECTOR FILTRANTE TECNICAS

Más detalles

RESULTADOS CON DIFERENTES TIPOS DE VINIFICACIÓN DE VIÑOS TINTOS

RESULTADOS CON DIFERENTES TIPOS DE VINIFICACIÓN DE VIÑOS TINTOS RESULTADOS CON DIFERENTES TIPOS DE VINIFICACIÓN DE VIÑOS TINTOS Xornada Técnica sobre Viticultura e Enoloxía Susana Río Segade Estación de Viticultura e Enoloxía de Galicia Monforte, 29 Novembro 2007 El

Más detalles

RESOLUCION ECO 4/2004

RESOLUCION ECO 4/2004 RESOLUCION ECO 4/2004 NIVEL BÁSICO REQUERIDO PARA LAS FORMACIONES CONDUCENTES A DIPLOMAS DE PROFESIONALES IMPLICADOS EN EL CONTROL DE LA CALIDAD DEL PRODUCTO FINAL Y DEL PROCESO DE ELABORACIÓN LA ASAMBLEA

Más detalles

Análisis fisicoquímico y sensorial

Análisis fisicoquímico y sensorial VINAGRE DE VINO Análisis fisicoquímico y sensorial Área de Nutrición y Bromatología FACULTAD DE FARMACIA VINO DE CALIDAD (Blanco o Tinto) VINO DE MESA (Blanco o Tinto) VINO DE JEREZ ACETIFICACIÓN POR CULTIVO

Más detalles

Rialta Maestro RESERVA

Rialta Maestro RESERVA RESERVA Añejamiento: 18 meses en roble Francés seguido de 2 años de Alcohol: 13,5 %. Calidad: Reserva. Notas de Cata: Un vino complejo y robusto. Cerezas y café tostado, mezclado con vainilla y notas balsámicas,

Más detalles

NORMA GUATEMALTECA OBLIGATORIA

NORMA GUATEMALTECA OBLIGATORIA NORMA GUATEMALTECA OBLIGATORIA COGUANOR NGO 33 011 Bebidas alcohólicas destiladas. Ron. Especificaciones. Comisión Guatemalteca de Normas Ministerio de Economía 8ª Avenida 10-43, zona 1 Guatemala, Guatemala,

Más detalles

JUAN DE RODRIGO AGRADECIMIENTOS BRITISH COUNCIL JAVIER LILLO

JUAN DE RODRIGO AGRADECIMIENTOS BRITISH COUNCIL JAVIER LILLO www.aceitesarredondo.com JUAN DE RODRIGO AGRADECIMIENTOS BRITISH COUNCIL JAVIER LILLO INNOVATION & OIL 20 DE JULIO DE 1969 LA MISIÓN APOLO XI LLEGA A LA LUNA AMSTROGN, ALDRIN Y COLLINS INVIZIMAL INVIZIMAL

Más detalles

RepublicofEcuador EDICTOFGOVERNMENT±

RepublicofEcuador EDICTOFGOVERNMENT± RepublicofEcuador EDICTOFGOVERNMENT± Inordertopromotepubliceducationandpublicsafety,equaljusticeforal, abeterinformedcitizenry,theruleoflaw,worldtradeandworldpeace, thislegaldocumentisherebymadeavailableonanoncommercialbasis,asit

Más detalles

LABORATORIO AGROALIMENTARIO Y ESTACIÓN ENOLÓGICA DE MONTILLA PROVINCIA: DETERMINACIÓN MÉTODO PRODUCTO ACREDITADA

LABORATORIO AGROALIMENTARIO Y ESTACIÓN ENOLÓGICA DE MONTILLA PROVINCIA: DETERMINACIÓN MÉTODO PRODUCTO ACREDITADA CARTA DE SERVICIOS LABORATORIO AGROALIMENTARIO Y ESTACIÓN ELÓGICA DE MONTILLA PROVINCIA: CÓRDOBA DETERMINACIÓN MÉTODO PRODUCTO ACREDITADA Acetaldehído BEBIDAS ALCOHOLICAS (VIS) Acetato de etilo BEBIDAS

Más detalles

La Elaboración del Vino de Jerez

La Elaboración del Vino de Jerez La Elaboración del Vino de Jerez Una combinación de... naturaleza tradición tecnología De la uva a la botella: Cabeceo (Opcional) una sucesión de decisiones Encabezado CABECEO Embotellado BOTELLA!! 15%

Más detalles

Clase 12. Añejamiento

Clase 12. Añejamiento Clase 12 Añejamiento Qué es el añejamiento Todos los vinos se pueden añejar? Qué características debe de tener un vino para poder añejarlo? CAMBIOS EN EL TRANSCURSO DEL AÑEJAMIENTO Físicos: Evaporación

Más detalles

PREGUNTAS DE SELECCIÓN MÚLTIPLE CON ÚNICA RESPUESTA (TIPO 1)

PREGUNTAS DE SELECCIÓN MÚLTIPLE CON ÚNICA RESPUESTA (TIPO 1) PREGUNTAS DE SELECCIÓN MÚLTIPLE CON ÚNICA RESPUESTA (TIPO 1) Un gas es sometido a tres procesos identificados con las letras X, Y y Z. Estos procesos son esquematizados en los gráficos que se presentan

Más detalles

DESARROLLO DEL GUSTO

DESARROLLO DEL GUSTO DESARROLLO DEL GUSTO ORIGEN DEL GUSTO El gusto del producto encuentra su origen en: El producto inicial Los productos agregados La degradación de elementos del producto inicial por: La calidad de la leche

Más detalles

Caracterización aromática de Vinos de Fondillón de la D.O. Alicante

Caracterización aromática de Vinos de Fondillón de la D.O. Alicante UNIVERSITAT POLITÈCNICA DE VALÈNCIA Escola técnica superior d Enginyeria Agronómica i del Medi Natural Caracterización aromática de Vinos de Fondillón de la D.O. Alicante TRABAJO DE FIN DE GRADO Grado

Más detalles

BLENDED SCOTCH WHISKY 40% vol. 70 cl.

BLENDED SCOTCH WHISKY 40% vol. 70 cl. MBRE PRODUCTO: DESCRIPCIÓN LEGAL: CAPACIDAD: GRADUACIÓN ALCOHÓLICA: MARCA: BLENDED SCOTCH WHISKY SCOTCH WHISKY 700 ML. +/- 4,5 ML. 40% +/- 0,3% VOL. CRAC S REGLAMENTACIÓN REGLAMENTACIÓN: DEFINICIÓN: Reglamento

Más detalles

Control biológico en la fermentación de vinos tintos

Control biológico en la fermentación de vinos tintos Monforte,, Galicia, Noviembre 2007 Control biológico en la fermentación de vinos tintos Jose Antonio Suárez Lepe. Universidad Politécnica de Madrid. enotecupm UTILIZACIÓN NUTRICIONAL DE CARBOHIDRATOS DEL

Más detalles

PERFIL SENSORIAL DE LOS VINOS BLANCOS

PERFIL SENSORIAL DE LOS VINOS BLANCOS EVOLUCIÓN N DEL CONCEPTO DE CALIDAD SENSORIAL DE LOS VINOS PERFIL SENSORIAL DE LOS VINOS BLANCOS XV Curso de Otoño de la Universidad de Cádiz Jerez de la Frontera Prof. Dr. Víctor Manuel Palacios Macías

Más detalles

1932, Estatuto del vino 10 de mayo de ,1 er Reglamento 1979, Blancos Jóvenes 2002, Vinagre Ley 24/ , tintos y vinagres agridulces

1932, Estatuto del vino 10 de mayo de ,1 er Reglamento 1979, Blancos Jóvenes 2002, Vinagre Ley 24/ , tintos y vinagres agridulces Denominación de Origen 1932, Estatuto del vino 10 de mayo de 1962 1963,1 er Reglamento 1979, Blancos Jóvenes 2002, Vinagre Ley 24/2003 2009, tintos y vinagres agridulces Funciones del Consejo Regulador

Más detalles

LABORATORIO ENOLÓGICO. -Servicios 2017-

LABORATORIO ENOLÓGICO. -Servicios 2017- -Servicios 2017- Í N D I C E 1.- VENDIMIA 2.- ELABORACIÓN 3.- CONTROL BODEGAS 4.- EXPORTACIÓN 5.- MICROBIOLOGÍA 6.- MISCELÁNEA 7.- PARAMETROS INDIVIDUALES 8.- CONDICIONES GENERALES Pág. 1 1.- VENDIMIA

Más detalles

CATÁLOGO DE SERVICIOS ANALÍTICOS ACREDITADOS EN EL LABORATORIO DE GALASA

CATÁLOGO DE SERVICIOS ANALÍTICOS ACREDITADOS EN EL LABORATORIO DE GALASA CATÁLOGO DE SERVICIOS ANALÍTICOS ACREDITADOS EN EL LABORATORIO DE GALASA CATÁLOGO DE SERVICIOS ANALÍTICOS Hoja 1 de 7 TEMPERATURA Y AGUA DETERMINACIÓN DE LA TEMPERATURA in situ. PNT-004 ph DETERMINACIÓN

Más detalles

Elaborado a Cosecha 2011 Embalaje

Elaborado a Cosecha 2011 Embalaje Crianza ARMENDARIZ Elaborado a partir de las variedades de uva tintas Tempranillo 80% y Merlot 20%, con uvas despalilladas y estrujadas (método tradicional), con una fermentación a temperatura controlada

Más detalles

Marqués de Vitoria Crianza 2012

Marqués de Vitoria Crianza 2012 Marqués de Vitoria Crianza 2012 D.O.Ca. Rioja Calificación Añada 2012: Muy buena Ciclo vegetativo caracterizado por la sequía, aunque afectan de forma significativa las lluvias de finales de septiembre,

Más detalles

NMX-V BEBIDAS ALCOHÓLICAS DESTILADAS. BRANDY ESPECIFICACIONES. NORMAS MEXICANAS. DIRECCIÓN GENERAL DE NORMAS.

NMX-V BEBIDAS ALCOHÓLICAS DESTILADAS. BRANDY ESPECIFICACIONES. NORMAS MEXICANAS. DIRECCIÓN GENERAL DE NORMAS. RECOPILADO POR: EL PROGRAMA UNIVERSITARIO DE ALIMENTOS NMX-V-018-1983. BEBIDAS ALCOHÓLICAS DESTILADAS. BRANDY ESPECIFICACIONES. NORMAS MEXICANAS. DIRECCIÓN GENERAL DE NORMAS. Al margen un sello con el

Más detalles

RepublicofEcuador EDICTOFGOVERNMENT±

RepublicofEcuador EDICTOFGOVERNMENT± RepublicofEcuador EDICTOFGOVERNMENT± Inordertopromotepubliceducationandpublicsafety,equaljusticeforal, abeterinformedcitizenry,theruleoflaw,worldtradeandworldpeace, thislegaldocumentisherebymadeavailableonanoncommercialbasis,asit

Más detalles

Boca: E n t ra d a s u ave, s e d o s o, e s t r u c t u rado, elegantes frutas madura s c o m b i n a d a s c o n r e g a l i z y va i n i l l a.

Boca: E n t ra d a s u ave, s e d o s o, e s t r u c t u rado, elegantes frutas madura s c o m b i n a d a s c o n r e g a l i z y va i n i l l a. Tinto Reserva D. O. P e n e d è s Premios: Medalla de Oro Intervin International, 2000 Toronto, Canada Medalla de Bronce Vinovita 98 Zagreb, Croacia Producci ón anual: 275. 000 botellas 2007 85% Tempranillo

Más detalles

Presentación 13. Prólogo 15 Prefacio 21 Dedicatoria 23

Presentación 13. Prólogo 15 Prefacio 21 Dedicatoria 23 m mm índice Presentación 13 Prólogo 15 Prefacio 21 Dedicatoria 23 Capítulo m_m- m_m 1. La Papaya mm m mm m m m_m m----- 1. 1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4 1.1.5 1.2 1.2.1 1.3 Antecedentes generales " 25 Características

Más detalles

SEMANA 22 ÁCIDOS CARBOXÍLICOS, ESTERES, AMIDAS Y TIOESTERES Elaborado por: Licda. Edda García

SEMANA 22 ÁCIDOS CARBOXÍLICOS, ESTERES, AMIDAS Y TIOESTERES Elaborado por: Licda. Edda García UNIVERSIDAD DE SAN CARLOS DE GUATEMALA FACULTAD DE CIENCIAS MÉDICAS, CUM UNIDAD DIDÁCTICA DE QUÍMICA, PRIMER AÑO GUIAS DE ESTUDIO 2015 SEMANA 22 ÁCIDOS CARBOXÍLICOS, ESTERES, AMIDAS Y TIOESTERES Elaborado

Más detalles

Guía de Ejercicios de nomenclatura en Química Orgánica

Guía de Ejercicios de nomenclatura en Química Orgánica 1 Guía de Ejercicios de nomenclatura en Química Orgánica Indica cuántos carbonos primarios, secundarios, ternarios y cuaternarios existen en cada una de las estructuras 1.- 2.- 3.- 4.- Nombra los siguientes

Más detalles

ELABORACIÓN DE BRANDY

ELABORACIÓN DE BRANDY ELABORACIÓN DE BRANDY ING. ROBERTO ROBLES CALDERÓN Lima, 2016 INTRODUCCIÓN La producción de aguardiente de fruta es muy antigua. El avance en los conocimientos y en la tecnología de los equipos de destilación

Más detalles

UNIVERSIDAD NACIONAL JORGE BASADRE GROHMANN TACNA

UNIVERSIDAD NACIONAL JORGE BASADRE GROHMANN TACNA UNIVERSIDAD NACIONAL JORGE BASADRE GROHMANN TACNA Facultad de Ciencias Agropecuarias Escuela Académico Profesional de Ingeniería en Industrias Alimentarias DETERMINACIÓN DE PARÁMETROS EN LA ELABORACIÓN

Más detalles

Nuevos genotipos de uva tinta:

Nuevos genotipos de uva tinta: Nuevos genotipos de uva tinta: Características enológicas y sensoriales de los vinos tintos José Pérez Navarro UNIVERSIDAD DE CASTILLA-LA MANCHA, IRICA Vinos tintos jóvenes Color Cuerpo Astringencia Sabor

Más detalles

Materias primas Bloque II. Tema II Composición del vino Página 1 de 8 TEMA 2

Materias primas Bloque II. Tema II Composición del vino Página 1 de 8 TEMA 2 Materias primas Bloque II. Tema II Composición del vino Página 1 de 8 Vino y derivados. TEMA 2 1. -Composición del vino. -Definición de vino: El vino es la bebida alcohólica resultante de la fermentación

Más detalles

UNIDAD 6: MATTER (LA MATERIA)

UNIDAD 6: MATTER (LA MATERIA) REPASO EN ESPAÑOL C.E.I.P. GLORIA FUERTES UNIDAD 6: MATTER (LA MATERIA) NATURAL SCIENCE 6 Todo lo que nos rodea está hecho de materia: nuestros cuerpos, el aire que respiramos, la tierra por la que caminamos

Más detalles