Utilitat dels anticossos en el diagnòstic de les malalties sistèmiques autoimmunes. Jose Loureiro

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "Utilitat dels anticossos en el diagnòstic de les malalties sistèmiques autoimmunes. Jose Loureiro"

Transcripción

1 Utilitat dels anticossos en el diagnòstic de les malalties sistèmiques autoimmunes Jose Loureiro

2 CONCEPTO DE AUTOANTICUERPO Inmunoglobulinas que reconocen antígenos propios

3

4

5

6

7 ENFERMEDADES AUTOINMUNES Y SUS AUTOANTICUERPOS Órgano-específicas Anti-CCP y FR Anti-TPO Anti-TSH Anti-AChR Anti-MBG Anti-transglutaminasa Anti-factor intrínseco Anti-mitocondriales Sistémicas ANA ANCA Anti-fosfolípido

8 CÚAL ES EL MEJOR CRIBADO DE AUTOINMUNIDAD SISTÉMICA? 1) ANA y ANCA 2) ANA, ANCA y FR 3) ANA, FR y complemento 4) ANA, ANCA y VSG 5) Ninguna de las anteriores

9

10 CASO CLÍNICO 1 73 a, fiebre sin foco 3 semanas de evolución + artralgias Analítica con leucocitosis, VSG y PCR elevadas TC toraco-abdominal normal Cultivos y serologías negativos ANA, ANCA y FR negativos. Complemento normal Autoinmunidad descartada?

11 ANAMNESIS Cefalea de nueva aparición Parestesias de nueva aparición Arteritis de células gigantes Panarteritis nodosa

12 ENFERMEDADES SISTÉMICAS AUTOINMUNES SIN ANTICUERPOS Vasculitis (no asociadas a ANCA): ACG, Takayasu, PAN Polimialgia reumática Policondritis recidivante Enfermedad de Still Enfermedad de Behçet Sarcoidosis Espondiloartropatías Enfermedad asociada a IgG4 Autoinflamatorias

13 MENSAJE 1 No todas las enfermedades autoinmunes sistémicas se asocian a autoanticuerpos

14 ANTICUERPOS ANTI-NUCLEARES ANA

15 HISTORIA 1948: células LE 1949: antinuclear factor 1957: inmunofluorescencia 1957: anti-dna 1966: anti-sm s: ENA

16 CONCEPTO Y NOMENCLATURA Anticuerpos dirigidos contra diversos antígenos nucleares y citoplasmáticos NO solo nucleares! la denominación correcta debería ser: Anticuerpos anti-celulares ENA = antígenos extraíbles del núcleo Marcadores de las enfermedades del tejido conectivo

17 ESTRUCTURA DE LA CÉLULA Núcleo Nucleolo Cromatina Nucleoplasma Proteínas no histonas asociadas a ADN Proteínas no histonas asociadas a ARN Citoplasma Organelas Filamentos

18

19 Citoplasma Anti-ribosoma Anti-sintetasas Anti-SRP Cromatina Anti-DNA Anti-histonas Anti-centrómero Nucleolo Anti-PM/Scl Anti-RNApol Núcleo Nucleoplasma ENA Anti-Scl70 Anti-Sm Anti-U1-RNP Anti-Ro Anti-La Anti-Jo1

20 MÉTODOS DE DETECCIÓN Métodos inespecíficos Inmunofluorescencia indirecta (IFI) Métodos específicos Radioinmunoanálisis (RIA) Western blot ó inmunoblot (WB ó IB) Ensayo por inmunoabsorción ligado a enzimas (ELISA) Quimioinmunoluminiscencia (CLIA)

21 INMUNOFLUORESCENCIA Fundamentos

22 FUNDAMENTOS DE LA IFI

23 FUNDAMENTOS DE LA IFI

24

25

26 FUNDAMENTOS DE LA IFI

27 SUSTRATOS CELULARES q q q q Hígado y/o riñón de ratón Triple tejido de ratón o rata Línea celular HeLa Línea celular HEp-2 y variantes mejoradas

28

29 INFORMES DE IFI Dilución 1:40 1:80 1:160 1:320 1:640 1:1280 1:2560 > 1:2560 Patrón Homogéneo Moteado Centromérico Nucleolar Citoplasmático Otros

30 INMUNOFLUORESCENCIA El patrón nos da una idea general de la especificidad de los anticuerpos El título es proporcional a la concentración de anticuerpos y nos da una aproximación LIMITACIONES Subjetividad de la técnica Un patrón puede enmascarar otro y diferentes diluciones pueden dar diferentes patrones Diferentes enfermedades puedan producit el mismo patrón

31 CASO CLÍNICO 2 Mujer 54 a, astenia y fatiga de tiempo de evolución Nunca ha presentado artritis, lesiones cutáneas, sequedad de mucosas, serositis, inflamación ocular, artritis Analítica normal excepto ANA+ 1/40 patrón homogéneo M. Interna Interna Tiene un LES

32 CÓMO INTERPRETAMOS LOS ANA DE ESTA PACIENTE? 1) Lo más probable es que los ANA no tengan ningún valor en esta paciente 2) Los ANA (casi) siempre son patológicos 3) Con esa clínica y esos ANA se puede afirmar que tiene un LES 4) Con esa clínica y esos ANA la podemos clasificarla mejor como una enfermedad indiferenciada del tejido conectivo 5) Ahora no cumple criterios, pero con esos ANA seguro que acaba desarrollando un LES

33 AUTOANTICUERPO ENFERMEDAD La clínica SIEMPRE manda

34 ENFERMEDADES ASOCIADAS A ANA + ( NO SOLO CTD!) Infecciones Virus: HIV, HCV, EBV, CMV, B19 Infecciones bacterianas crónicas Infecciones por micobacterias Fármacos Hidralazina, procainamida, antitiroideos, beta-bloqueantes, minociclina, anti-tnfα, isoniazida, penicilamina, inmunomoduladores Neoplasias Hematológicas (linfomas) Tumores sólidos (adenocarcinomas) Enfermedades del tejido conectivo Enfermedades autoinmunes órgano-específicas Tiroiditis de Hashimoto (46%) Graves-Basedow (50%) Colangitis autoinmune (30%) Hepatitis autoinmune (91-100%) CBP (10-40%) HAP idiopática (40%) FPI (10%) Esclerosis múltiple (25%) PTI (20-30%) Miscelánea PM/DM (40-80%) AIJ (20-50%) Artritis reumatoide (30-50%) Implantes de silicona (15-25%)

35 ANA+ EN SUJETOS SANOS Autoanticuerpo enfermedad Los individuos sanos pueden tener ANA + a títulos bajos 31.7% de los individuos sanos tienen ANA+ 1:40 < 5% de los individuos sanos tienen ANA+ > 1:320 Las mujeres y los ancianos tienen mayor prevalencia de ANA+ sin significado clínico

36 Tan EM et al. Range of antinuclear antibodies in healthy individuals. Arthritis Rheum 1997;40:

37

38 VALOR PREDICTIVO POSITIVO

39 Y DESARROLLARÁN ALGUNA CTD? Myckatyn S, Russell A (2003) Outcome of positive antinuclear antibodies in individuals without connective tissue disease. J Rheumatol 30: /53 (5.7%) 3/27 (11.1%)

40 MENSAJE 2 Tener ANA positivos no implica tener una enfermedad autoinmune EXCEPCIÓN Mujeres asintomáticas con anti-ro/la pueden tener fetos con bloqueo congénito cardíaco y/o lupus neonatal

41

42 INMUNOFLUORESCENCIA Patrones, dragones y otros mitos

43

44

45 PATRONES NUCLEARES

46 PATRÓN HOMOGÉNEO Tinción homogénea del nucleoplasma Las células en mitosis tienen la cromatina teñida Asociaciones: LES, lupus farmacológico, AIJ Anti-DNA Anti-histonas Anti-nucleosomas

47

48 Nuclear homogéneo

49 Nuclear homogéneo

50 PATRÓN MOTEADO* * Inglés = coarse ; Catalán = clapejat Tinción del nucleoplasma en forma de gránulos (gruesos o finos) con cromatina NO teñida FINO Anti-Ro Anti-La Anti-Mi-2 GRUESO Anti-Sm Anti-RNP Anti-RNApol III Anti-Scl-70 (topoisomerasa)

51 Nuclear moteado grueso

52 Nuclear moteado grueso

53 Nuclear moteado fino

54 Nuclear moteado fino

55 Nuclear moteado fino denso (DSF70)

56 PATRÓN CENTROMÉRICO Tinción de los centrómeros como puntos finos (40-80 por célula) distribuidos de manera homogénea en el nucleoplasma de las células en interfase y en la placa de cromatina en las células en división Asociaciones: SSc limitada Anti-CENP-B/A (cinetocoro)

57

58 Nuclear centromérico

59 OTROS PATRONES NUCLEARES Nucleolar Homogéneo Grumoso ( clumpy ) Moteado Anti-PM/Scl Anti-RNA polimerasa Otros (asociados a SSc) Nuclear dots Escasos Múltiples (anti-sp100) Membrana nuclear Pleomórfico

60 Nucleolar homogéneo

61 Nucleolar grumoso ( clumpy )

62 Nucleolar moteado

63 Few nuclear dots

64 Múltiple nuclear dots

65 Membrana nuclear lisa

66 Membrana nuclear granular

67 Nuclear pleomórfico (PCNA-like)

68 Nuclear pleomórfico (CEMP-F like)

69 PATRONES CITOPLASMÁTICOS Granular Fibrilar Reticular (o mitocondrial) Polar / Golgi-like Bastones y anillos (rods & rings)

70 Citoplasmático granular fino (Jo-1)

71 Citoplasmático granular fino (SRP)

72 Citoplasmático granular fino denso (PL-7)

73 Citoplasmático granular fino denso (P-ribosomal)

74 Citoplasmático fibrilar lineal (tipo actina)

75 Citoplasmático fibrilar filamentar (tipo microtúbulos)

76 Citoplasmático fibrilar segmentado (tipo tropomiosina)

77 Citoplasmático reticular (mitocondrial)

78 Citoplasmático polar tipo Golgi

79 Citoplasmático Rods & Rings

80 PATRONES DE CICLO CELULAR Centriolar Husos mitóticos NuMA-like Midbody Otros

81 Centriolar

82 Husos mitóticos

83 NuMA-like

84 Midbody

85 PATRONES MIXTOS En un mismo suero pueden existir anticuerpos contra diferentes antígenos celulares dando lugar a patrones de combinación Ejemplos típicos Anti-DNA con anti-ro (homogéneo y moteado) Anti-DNA con anti-sm (homogéneo y moteado)

86

87

88

89 CASO CLÍNICO 3 Mujer, 39 años. LES diagnosticado hace 18 meses a raíz de artritis, serositis, plaquetopenia, lesiones cutáneas, ANA+ y anti- DNAds positivos. Asintomática con hidroxicloroquina y AINE Tu residente está preocupado porque en los dos últimos controles los valores de anti-dna determinados por ELISA van en aumento y ahora mismo son >1000 UI/mL. Qué hacemos?

90 SON ÚTILES LOS ANA PARA LA MONITORIZACIÓN? 1) En ningún caso 2) La IFI sí, porque aumentos en el título se asocian a brotes de actividad, sobre todo en el caso del LES 3) Solo el RNP, cuya cuantificación (siempre por el mismo método) se asocia a la actividad de la EMTC 4) Sólo los anti-dnads, cuya cuantificación (siempre por el mismo método) se asocia a la actividad del LES 5) Ninguna de las anteriores es correcta

91 MENSAJE 3 Los ANA no sirven para el seguimiento (y por tanto no hay que repetirlos de rutina) excepto en el caso de los anti-dnads, que sirven para monitorizar la actividad del LES

92 TÉCNICAS ESPECÍFICAS Cuando la especificidad importa

93 TÉCNICAS ESPECÍFICAS DE ANTÍGENO Determinan la presencia de autoanticuerpos dirigidos contra antígenos concretos. es decir, nos permiten identificar contra qué antígeno celular va dirigido un ANA Inmunofluorescencia con C. luciliae (CLIF) Radioinmunoanálisis (RIA) Contrainmunoelectroforesis (CIE) Ensayo por inmunoabsorción ligado a enzimas (ELISA) Western blot ó inmunoblot (WB ó IB) Quimioinmunoluminiscencia (CLIA)

94 CLIF Técnica de inmunofluorescencia que usa como sustrato Crithidia luciliae Protozoo hemoflagelado de la orden Kinetoplastida y la familia Trypanosomatiade Posee un quinoplasto, una organela que contiene básicamente DNA circular de doble cadena y que carece tanto de DNA de cadena simple como de cualquier antígeno humano Prueba específica para detectar anticuerpos anti-dnads

95

96 RADIOINMUNOENSAYO (RIA) Técnica de Farr para anti-dna de doble cadena Detecta anti-dnads de alta avidez (sulfato amónico)

97 ELISA

98

99

100 QUIMIOLUMINISCENCIA (CLIA)

101

102 INMUNOBLOT

103

104

105

106 ESPECIFICIDADES DE LOS ANA ENA & Co

107 ANTI-DNAds (DNA bicatenario) Los anticuerpos anti-dna de doble cadena de alta avidez son específicos de LES Se correlacionan con la actividad del LES y especialmente con la nefritis lúpica Sensibilidad 70-80% y especificidad 95% para LES IFI: patrón nuclear homogéneo Métodos de detección CLIF RIA ELISA

108 ANTI-HISTONAS Anticuerpos contra las histonas y/o nucleosomas Característicos del LES inducido por fármacos (95%) No son específicos y se ven en muchas conectivopatías y enfermedades autoinmunes (LES, AR, MII, SSc, CBP, HAI ) IFI: patrón nuclear homogéneo Métodos de detección IB RIA ELISA

109

110 ANTI-Sm (Smith) Anticuerpos dirigidos contra proteínas del core de U1, U2, U4 y U5 snrnp (ribonucleoproteínas nucleares pequeñas), que forman parte del espliceosoma Casi patognomónicos de LES (especificidad 99%) pero presentes solo en el 10-30% pacientes Sin clara correlación clínica IFI: patrón nuclear moteado grueso

111

112

113 ANTI-RNP (U1-RNP) Anticuerpos contra proteínas asociadas al U1-RNA Presentes en el 30-40% de los pacientes con LES A títulos altos son criterio diagnóstico de EMTC (100%) Se asocian a mejor pronóstico renal IFI: patrón nuclear moteado grueso

114

115 ANTI-RO/SSA Anticuerpos contra el complejo Ro/La asociado a RNA no codificante (hy-rna) Presente en pacientes con SSj (60-95%), LES (40%) y otras conectivopatías en menor frecuencia (SSc, AR, MII ) Se asocia con lupus cutáneo subagudo, bloqueo cardíaco congénito y lupus neonatal Ro52 en ausencia de Ro60 es más específico de Sjögren IFI: patrón nuclear moteado fino ó citoplasmático

116 ANTI-La/SSB Anticuerpos contra el complejo Ro/La asociado a RNA no codificante (hy-rna) Presente en pacientes con SSj (40-90%), LES (5-15%) y otras conectivopatías en mucha menor frecuencia (SSc, AR, MII ) Se asocia con lupus neonatal Más específico de Sjögren que el anti-ro IFI: patrón nuclear moteado fino

117

118 ANTI-TOPOISOMERASA I (Scl-70) Anticuerpos contra la topoisomerasa I Muy específico de SSc Se asocia a SSc difusa (30-70%) Se asocia con neumopatía intersticial IFI: patrón nuclear moteado con tinción de nucleolos

119 ANTI-Jo1 Anticuerpo dirigido contra la histidil-trna sintetasa Se asocia al síndrome anti-sintetasa (20-30%): artritis, Raynaud, manos de mecánico y neumopatía intersticial IFI: patrón citoplasmático granular

120

121 OTRAS ESPECIFICIDADES Anti-CENP-B Anti-proteína P ribosomal Anti-RNA polimerasa Anti-PM/Scl Anti-DSF70 Anticuerpos asociados a miositis (MSA) Anticuerpos asociados a SSc Otros autoanticuerpos asociados a conectivopatías

122 ANTI-CENP-B Antígeno principal de los anti-centrómero Se asocian con SSc limitada Asociación con Raynaud, HTAP, telangiectasias y CBP (CREST) IFI: patrón centromérico

123 ANTI-P RIBOSOMAL Anticuerpo contra la proteína P de la subunidad 60s del ribosoma Específico de LES (20%) Se asocia con manifestaciones neurológicas IFI: patrón citoplasmático granular

124 ANTI-RNA POLIMERASAS Ac contra las RNA polimerasas eucariotas (I, II y III) Se asocian a SSc (4-23%) Los anti-rnapol I y anti-rnapol III son bastante específicos de SSc y se asocian a crisis renal Los anti-rnapol III se asocian a SSc difusa IFI: ANA con patrón nucleolar moteado

125 ANTI-PM/Scl Anticuerpo dirigido contra proteínas del exosoma (PM/Scl 100 y PM/Scl 75) Asociación con escleromiositis (50%) pero solo el 25% de los pacientes lo presentan Asociación con lesiones cutáneas, manos de mecánico y artritis Los anti-pm/scl75 se asocian a SSc difusa IFI: ANA con patrón nucleolar homogéneo

126 ANTI-DSF70 Anticuerpos contra el factor de crecimiento derivado del epitelio cristalino (LEDGF) Presente en individuos sanos, es la especificidad más frecuente en pacientes sanos con ANA positivos NO se asocia a conectivopatías (VPN muy elevado) IFI: ANA con patrón nuclear DSF70 (dense fine speckled 70)

127 ANTICUERPOS ASOCIADOS A MIOSITIS Anti-sintetasas (Jo1, PL-7, PL-12, EJ, OJ ) Anti-Mi2 DM con buena respuesta al tratamiento Anti-SRP Miositis necrotizante Anti-MDA5 Dermatomiositis amiopática Anti-TIF1γ Cáncer Anti-HMGCR Miositis autoinmune mediada por estatinas

128 OTROS ANTICUERPOS ASOCIADOS A SSc Anti-Th/To Anti-fibrilarina Anti-topoisomerasa II Anti-NOR90 Anti-fosfoproteína B23

129 OTROS ANTICUERPOS LES y otras conectivopatías Anti-Ki Anti-PCNA Anti-Ku Sjögren Anti-fodrina Anti-p80 coilina Anti-MA-1

130

131 CASO CLÍNICO 4 Mujer, 52 años. Síndrome seco y fenómeno de Raynaud de años de evolución. Test objetivos negativos. Gammagrafía salival con síndrome seco grado II. Anti-Ro positivo en una analítica de hace tres años. Síndrome de Sjögren

132

133 CÓMO SE INTERPRETA EL CASO DE ESTA PACIENTE? 1) Tiene un anti-ro y un síndrome seco, por tanto es un síndrome de Sjögren y no hay que darme más vueltas 2) Aunque no cumpla criterios tiene un Sd Sjögren 3) Hay que revisar esos ANA negativos porque no me los creo 4) Lo que tiene es un síndrome de Rendu-Osler-Weber (HHT) 5) Es un síndrome de Raynaud primario

134

135

136 TEST DE ANA-SCREENING Mahler M, Meroni PL, Bossuyt X, Fritzler MJ. Current concepts and future directions for the assessment of autoantibodies to cellular antigens referred to as anti-nuclear antibodies. J Immunol Res 2014;2014.

137 LA IMPORTANCIA DE LA IFI Los ANA deben hacerse por IFI sobre HEp-2 En función del patrón de IFI y la sospecha clínica deben determinarse las diversas especificidades Muchos laboratorios informan como ANA negativo los patrones citoplasmáticos Anti-P ribosomal Anti-Jo1 y anti-sintetasas Anti-SRP Anti-Ro

138

139

140

141 MENSAJE 4 Los patrones son útiles. Hay que saber qué métodos usa tu laboratorio para hacer los ANA

142

143

144 ANTICUERPOS ANTI-CITOPLASMA DE NEUTRÓFILO ANCA

145 HISTORIA DE UNA CASUALIDAD 1982 Davies DJ, Moran JE, Niall JF, Ryan GB. Segmental necrotising glomerulonephritis with antineutrophil antibody: possible arbovirus aetiology? BMJ 1982; 2: 606.

146 HISTORIA DE UNA CASUALIDAD van der Woude FJ, Ramussen N, Lobatto S, et al. Autoantibodies against neutrophils and monocytes: tool for diagnosis and marker of disease activity in Wegener s granulomatosis. Lancet 1985; 1:

147 HISTORIA DE UNA CASUALIDAD Falk RJ, Jennette JC. Anti-neutrophil cytoplasmic autoantibodies with specificity for myelopreoxidase in patients with systemic vasculitis and idiopathic necrotizing and crescentic glomerulonephritis. N Engl J Med 1988; 318:

148 HISTORIA DE UNA CASUALIDAD Jenne DE, Tschopp J, Ludemann J, Utecht B, Gross WL. Wegener s auto-antigen decoded. Nature 1990; 346: 520.

149 CONCEPTO Anticuerpos (predominantemente IgG) dirigidos contra constituyentes de los gránulos primarios de los lisosomas de neutrófilos y monocitos. Reconocen fundamentalmente 2 antígenos Mieloperoxidasa (MPO) Proteinasa 3 (PR3)

150 NEUTRÓFILOS

151 DETERMINACIÓN DE LOS ANCA 2 métodos

152 MÉTODOS DE DETECCIÓN Inmunofluorescencia indirecta Técnica de cribado (muy sensible) Detecta la presencia en el suero del paciente de anticuerpos que reconocen antígenos del citoplasma del neutrófilo Permite identificar patrones ELISA y CLIA Técnicas específicas Detectan la presencia en el suero del paciente de anticuerpos dirigidos contra antígenos específicos (PR3 ó MPO)

153 PATRONES DE IFI Fijación con formalina Patrón citoplasmático Patrón perinuclear Fijación con etanol

154

155

156 PATRONES IFI

157 C-ANCA P-ANCA ANCA atípicos

158 3 sustratos Granulocitos fijados con etanol Granulocitos fijados con formaldehído (formalina) Células Hep2 + Granulocitos fijados con etanol Hep2 y Neutrófilos en etanol Neutrófilos en formalina Neutrófilos en etanol

159 CONSENSOS International Consensus Statement on testing and reporting of antineutrophil cytoplasmic antibodies. Savige, Am J Clin Pathol Declaración Internacional de Consenso sobre el análisis y los informes de los anticuerpos contra el citoplasma de los neutrófilos (ANCA). Química Clínica 2000; 19 (1)41-45 Addendum to the International Consensus Statement on testing and reporting of antineutrophil cytoplasmic antibodies. Savige, Am J Clin Pathol. 2003

160 Etanol Formalina Hep2 RESULTADO - panca citoplasmático + panca con ANA panca - pxanca (atípico) negativo + ANA (ó panca atípico??) - canca citoplasmático + canca con ANA canca - cxanca (atípico) negativo + ANA (ó canca atípico??) Negativo negativo

161 UTILIDAD CLÍNICA Más allá de las vasculitis

162 ASOCIACIONES CLÍNICAS Vasculitis asociadas a ANCA Granulomatosis con poliangeítis (canca PR3+) Poliangeítis microscópica (panca MPO+) Síndrome de Churg-Strauss (panca MPO+) Enfermedad inflamatoria intestinal Hepatopatías autoinmunes Hepatitis autoinmune Colangitis esclerosante Cirrosis biliar primaria

163

164 INDICACIONES HABITUALES PARA SOLICITAR ANCA Glomerulonefritis (rápidamente progresiva) Hemorragia pulmonar o síndrome renopulmonar Vasculitis cutánea con fiebre, pérdida de peso, mialgias o artralgias Al menos un nódulo pulmonar Epistaxis o cambios erosivos en la mucosa nasal Sinusitis u otitis crónica Estenosis traqueal o subglótica Mononeuritis múltiple u otras neuropatías periféricas Masa retroorbitaria Bosch X, Guilabert A, Font J. Antineutrophil cytoplasmic antibodies. Lancet. 2006;368(9533):

165 CASO CLÍNICO 5 Mujer, 34 años. Te la envían porque ha presentado dos episodios de parálisis facial. Al interrogarla explica que tiene una obstrucción nasal crónica y que a veces hace rinorrea purulenta o con sangre. Además tiene una otitis media crónica que le condiciona una hipoacusia leve. Analítica anodina. ANCA negativos Biopsia nasal: vasculitis de pequeño vaso con granulomas necrotizantes Tiene una vasculitis ANCA?

166 CÓMO INTERPRETAMOS LOS RESULTADOS DE ESTA PACIENTE? 1) No se puede tener una vasculitis ANCA sin ANCA. Su nombre lo dice. 2) Tiene una sarcoidosis 3) Tiene un Wegener localizado 4) Tiene un síndrome de Cogan 5) Hay que descartar un linfoma

167 TIENEN ANCA TODAS LAS AAV? Kallenberg CG. Key advances in the clinical approach to ANCA-associated vasculitis. Nat Rev Rheumatol Aug;10(8):484-93

168 TIENEN ANCA TODAS LAS AAV? ANCA specificities in patients with AAV Total GPA MPA EGPA Positive ANCA 389 (86.4%) 163 (88.6%) 167 (100%) 60 (60.6%) C-ANCA/PR3 162 (36%) 136 (73.9%) 16 (9.6%) 10 (10.2%) P-ANCA/MPO 228 (50.6%) 27 (14.7%) 151 (90.4%) 50 (50.5%) Negative ANCA 61 (13.6%) 21 (11.4%) - 39 (39.5%) Datos no publicados Registro Español de Vasculitis Sistémicas (REVAS)

169 LA EGPA REPRESENTA DOS ENFERMEDADES? ANCA-associated EGPA Clinical associations Necrotizing glomerulonephritis Purpura Pulmonary hemorrhage Mononeuritis multiplex Histopathology Small-vessel vasculitis Pathogenesis ANCA-related ANCA-negative EGPA Clinical associations Nasal polyposis Pulmonary infiltrates Cardiomyopathy Mononeuropathy or polyneuropathy Eosinophilic gastritis and enteritis Histopathology Tissue infiltration with eosinophils Pathogenesis Toxic products from eosinophils

170 VALOR PREDICTIVO DE LOS ANCA PARA VAA

171 MENSAJE 5 No todas las vasculitis ANCA tienen ANCA. Los Wegener localizados y el Churg-Strauss pueden tener ANCA negativos

172 PREVALENCIA EN EII Y HEPATOPATÍAS Enfermedad inflamatoria intestinal Hepatitis autoinmune tipo I panca atípico en el 50-96% Colangitis esclerosante primaria panca atípico en el 60-90% Crohn Colitis ulcerosa P-ANCA 5-20% 40-60% PR3 0-10% 15-40% ASCA 40-70% 5-10%

173 ANCA Y FALSOS POSITIVOS

174 ANCA y falsos positivos

175 ANCA y falsos positivos

176 ANTICUERPOS ANTI-FOSFOLÍPIDO Esos grandes desconocidos

177 CONCEPTO Grupo heterogéneo de anticuerpos dirigidos contra fosfolípidos y contra proteínas séricas unidas a fosfolípidos Detección mediante test inmunológicos y funcionales Se asocian a alargamiento de los tiempos de coagulación pero paradójicamente a fenómenos trombóticos Su presencia es un criterio diagnóstico del síndrome antifosfolípido, pero Los anticuerpos dirigidos contra los fosfolípidos se desarrollan en muchas infecciones sin asociarse a un síndrome antifosfolípido

178 ANTICUERPOS ANTI-FOSFOLÍPIDO Anticoagulante lúpico (AL) Anticuerpos contra fosfolípidos Anti-cardiolipina (acl) Anti-fosfatidil-serina Otros: ácido fosfatídico, fosfatidil-inositol, fosfatidil-colina, etc Anticuerpos contra proteínas unidas a fosfolípidos Anti-β2-glicoproteína I Anti-protrombina Anti-anexina V Otros antígenos: proteína C, proteína S, FXII, trombina, etc

179 ANTICOAGULANTE LÚPICO Medida funcional de la capacidad de los anticuerpos anti-fosfolípido para interferir in vitro con las etapas de la coagulación dependientes de fosfolípidos Su presencia produce un TTPa alargado Se sugiere que sea positivo por 2 métodos Criterios internacionales 1) Prolongación de un test de coagulación dependiente de fosfolípidos 2) Ausencia de corrección in vitro añadiendo plasma normal 3) Corrección in vitro añadiendo fosfolípidos

180

181

182 ANTI-CARDIOLIPINA Anticuerpos contra la cardiolipina ó contra proteínas unidas a cardiolipina

183 ANTI-BETA-2- GLICOPROTEÍNA I Anticuerpos dirigidos contra la Beta-2-glicoproteína I Principal especificidad antigénica de los anticuerpos anticardiolipina Detección por ELISA

184

185 CASO CLÍNICO 6 Varón, 39 años. A raíz de artralgias y fatiga se le hace una analítica (que es normal) con un estudio inmunológico en el que presenta ANA, ANCA y FR negativos, pero tiene un anticuerpo anticardiolipina positivo, con anticoagulante lúpico negativo. Tiene un síndrome antifosfolípido?

186 CÓMO INTERPRETAMOS A NUESTRO PACIENTE? 1) Tiene un anticuerpo antifosfolípido, por lo tanto tiene un síndrome antifosfolípido. 2) De ningún modo podremos decir que tiene un síndrome antifosfolípido porque no ha presentado trombosis. 3) Habría que repetirlo en 12 semanas y si sigue siendo positivo entonces podremos decir que tiene un síndrome antifosfolípido. 4) Habría que mirar el anti-β-2-glicoprotenína I, ya que si también es positivo ya podemos decir que tiene un síndrome antifosfolípido. 5) Al estar asintomático sólo podríamos clasificarlo como síndrome antifosfolípido si tuviera positivos los 3 anticuerpos (AL, ACL y anti-b2gpi).

187 SÍNDROME ANTIFOSFOLÍPIDO Criterios clasificatorios: clínicos y de laboratorio Diagnóstico de APS definitivo si se cumple un criterio clínico y un criterio de laboratorio Puede ser primario o secundario (LES) Manifestaciones clínicas más frecuentes Trombosis venosa profunda y tromboflebitis superficial Tromboembolismo pulmonar Ictus y AIT Migraña Disfunción valvular / engrosamiento valvular Livedo reticularis Artralgias y artritis Trombocitopenia Preeclampsia y eclampsia Pérdidas fetales

188

189 CRITERIOS CLÍNICOS 1. Trombosis vascular Uno o más episodios clínicos de trombosis arterial, venosa o de pequeño vaso en cualquier tejido u órgano. Debe ser confirmada por imagen, estudio Doppler o histopatología. Para la confirmación histológica debe haber trombosis sin evidencia de inflamación en la pared vascular. 2. Morbilidad gestacional a) 1 muerte inexplicada de un feto morfológicamente normal de 10 o más semanas de gestación b) 1 nacimiento prematuro de un neonato morfológicamente normal antes de la semana 34 debido a: (a) eclampsia o preeclampsia grave, ó (b) insuficiencia placentaria c) 3 abortos espontáneos consecutivos antes de la semana 10, excluidas causas maternas anatómicas u hormonales y causas cromosómicas paternas y maternas

190 CRITERIOS DE LABORATORIO 1. Anti-cardiolipina IgG y/o IgM a títulos medios-altos (>40 GPL o MPL, ó >99 percentil) en 2 o más determinaciones, determinado por ELISA estandarizado 2. Anticoagulante lúpico en 2 o más determinaciones, determinado de acuerdo a las guías de la ISTH 3. Anti-bet2-glicoproteína I IgG y/o IgM presente en 2 o más determinaciones, >99 percentil, determinado por ELISA (Entre 2 determinaciones deben pasar un mínimo de 12 semanas y no más de 5 años )

191

192 PORTADORES ASINTOMÁTICOS Pengo V Ruffatti A Legnani C Testa S Fierro T et. al. Incidence of a first thromboembolic event in asymptomatic carriers of high-risk antiphospholipid antibody profile: a multicenter prospective study. Blood Oct 27;118(17):4714-8

193 MENSAJE 6 El síndrome antifosfolípido es un diagnóstico clínico y de laboratorio, por lo que los anticuerpos antifosfolípidos, de manera aislada, no son diagnósticos

194 PARA PENSAR Paciente con trombosis venosa recurrente, livedo reticularis, migraña, lesiones isquémicas en sustancia blanda, plaquetopenia, antecedente de preeclampsia y anticuerpos antifosfolípidos siempre negativos... Pues tiene un síndrome antifosfolípido seronegativo

195 TAKE HOME MESSAGE Los autoanticuerpos nos pueden ayudar en el diagnóstico de las enfermedaes autoinmunes, pero la clave siempre está en la historia clínica

196 Gracias por vuestra atención

197

198 ANTICUERPOS ANTI-TEJIDO Qué tejido? Triple tejido

199 CONCEPTO Denominación utilizada para designar a los anticuerpos que clásicamente se detectan mediante inmunofluorescencia sobre triple tejido (hígado, riñón y estómago) de rata o ratón. Anti-célula parietal gástrica (ACPA) Anti-mitocondriales (AMA) Anti-músculo liso (ASMA) Anti-LKM Anti-reticulina Otros: anti-lc-1

200 ANTI-CÉLULA PARIETAL GÁSTRICA Reconocen las subunidades alfa y beta la bomba de protones gástrica (ATPasa H + /K + gástrica). Marcador de gastritis crónica autoinmune (90%) IFI: tinción granular de las células parietales gástricas

201

202

203 ANTI-MITOCONDRIALES Reconocen diversos antígenos mitocondriales, existiendo varios subtipos (M1, M2 M9) Los AMA-M2 reconocen varias subunidades del complejo piruvato-deshidrogenasa mitocondrial Los AMA-M2 se asocian con la CBP (95%) IFI: patrón granular en hepatocitos, células tubulares renales (distales >>> proximales) y células parietales gástricas La especificidad M2 se comprueba por inmunoblot

204

205

206

207

208 ANTI-MÚSCULO LISO Reconocen antígenos de los microfilamentos (actina, vimentina y tubulina) Marcadores de hepatitis autoinmune IFI: tinción del músculo, de las fibras musculares de los vasos sanguíneos y la muscularis mucosae gástrica

209

210

211

212 ANTI-LKM (Liver/Kidney Microsomal) Reconocen antígenos del citocromo p450 Marcadores de hepatitis autoinmune IFI: tinción homogénea de los hepatocitos y de las células de los túbulos renales proximales (pero no los distales)

213

214

215 Gracias por vuestra atención

AUTOANTICUERPOS EN EL LABORATORIO

AUTOANTICUERPOS EN EL LABORATORIO AUTOANTICUERPOS EN EL LABORATORIO Guillermo Ruiz-Irastorza Unidad de Investigación de Enfermedades Autoinmunes Servicio de Medicina Interna Hospital Universitario Cruces UNIDAD DE INVESTIGACIÓN DE ENFERMEDADES

Más detalles

Paciente con ANA positivos

Paciente con ANA positivos I Reunión Enfermedades en Enf. Autoinmunes Sistémicas Sociedad Española de Medicina Interna Paciente con ANA positivos Dr. Lucio Pallarés Ferreres Hospital Universitario Son Dureta Palma. Mallorca Grupo

Más detalles

INFLAMACIÓN Y AUNTOINMUNIDAD PRUEBAS DE LABORATORIO.

INFLAMACIÓN Y AUNTOINMUNIDAD PRUEBAS DE LABORATORIO. INFLAMACIÓN Y AUNTOINMUNIDAD PRUEBAS DE LABORATORIO. Tania López Ferro MIR MFyC 05/03/2014 CASO CLÍNICO Mujer de 65 años. No antecedentes de interés Frialdad distal de dedos Cambios de coloración en relación

Más detalles

Laboratorio inmunológico: Uso e interpretación racional

Laboratorio inmunológico: Uso e interpretación racional PONTIFICIA UNIVERSIDAD CATÓLICA DE CHILE FACULTAD DE MEDICINA DEPARTAMENTO DE INMUNOLOGIA CLINICA Y REUMATOLOGIA XXII Curso Problemas Frecuentes en Medicina Ambulatoria del Adulto 2012 Laboratorio inmunológico:

Más detalles

QUÉ HAY QUE SABER EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES SISTÉMICAS? Angel Robles Marhuenda Servicio de Medicina Interna

QUÉ HAY QUE SABER EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES SISTÉMICAS? Angel Robles Marhuenda Servicio de Medicina Interna QUÉ HAY QUE SABER EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES SISTÉMICAS? Angel Robles Marhuenda Servicio de Medicina Interna angelrobles_paz@yahoo.es MÉDICOS INTERNISTAS CÓMO EVOLUCIONAN LOS ENFERMOS DAÑO CRÓNICO DAÑO

Más detalles

AUTOINMUNIDAD DETERMINACIÓN Y CUANTIFICACIÓN DE ANTICUERPOS ANTINUCLEARES

AUTOINMUNIDAD DETERMINACIÓN Y CUANTIFICACIÓN DE ANTICUERPOS ANTINUCLEARES AUTOINMUNIDAD DETERMINACIÓN Y CUANTIFICACIÓN DE ANTICUERPOS ANTINUCLEARES DEFINICIONES ANAs. Son autoanticuerpos (Ig G) frente a estructuras del núcleo y citoplasma. Titulación inicial 1/80. Personas clínicamente

Más detalles

ANA: técnicas utilizadas

ANA: técnicas utilizadas ANA Anti-DNA Anti-ENA Ana María Bielsa Masdeu Especialista en Inmunología y Medicina Interna Servicio de Medicina Interna Hospital de Cruces ANCA Anti-PR3 Anti-MPO Anti-MBG ANA ANA: técnicas utilizadas

Más detalles

Manejo Práctico de Pruebas Inmunológicas en Autoinmunidad

Manejo Práctico de Pruebas Inmunológicas en Autoinmunidad Manejo Práctico de Pruebas Inmunológicas en Autoinmunidad Morella Bouchard IDIC-ULA 2015 Medicina Basada en Evidencias Sensibilidad Especificidad Valor Predictivo Positivo Valor Predictivo Negativo Likelihood

Más detalles

CATÁLOGO INMUNOLOGÍA BIOSYSTEMS 2013, AKRALAB

CATÁLOGO INMUNOLOGÍA BIOSYSTEMS 2013, AKRALAB CATÁLOGO INMUNOLOGÍA BIOSYSTEMS 2013, AKRALAB Pulsar Aquí 1.- AUTOINMUNIDAD INMUNOFLUORESCENCIA PRUEBAS ELISA CATÁLOGO BIOSYSTEMS 27 AUTOINMUNIDAD Inmunofluorescencia Código Presentación Descripción ANTICUERPOS

Más detalles

El laboratorio en enfermedades reumáticas

El laboratorio en enfermedades reumáticas El laboratorio en enfermedades reumáticas Determinaciones que aportan ayuda al diagnóstico y contribuyen en la implementación del tratamiento apropiado 19/08/15 Primeros estudios Análisis rápidos y de

Más detalles

Ejemplos Prácticos. El Diagnóstico de las Enfermedades Autoinmunes

Ejemplos Prácticos. El Diagnóstico de las Enfermedades Autoinmunes III Reunión Nacional de Actualización. III Reunión Nacional de Enfermedades Autoinmunes En Enfermedades Sistémicas Autoinmunes para Residentes El Diagnóstico de las Enfermedades Autoinmunes Ejemplos Prácticos

Más detalles

UTILIDAD CLINICA DE LOS ANTICUERPOS ANTINUCLEARES (ANA).

UTILIDAD CLINICA DE LOS ANTICUERPOS ANTINUCLEARES (ANA). UTILIDAD CLINICA DE LOS ANTICUERPOS ANTINUCLEARES (ANA). 07 Noviembre 2013 Pedro L. Carrillo Alascio. FEA Medicina Interna Consulta Enfermedades Autoinmunes Sistémicas GENERALIDADES ANA positivos si título

Más detalles

Avances en el Laboratorio Reumatológico

Avances en el Laboratorio Reumatológico Avances en el Laboratorio Reumatológico Curso de Medicina Interna Avanzada Sociedad Médica de Santiago, Junio 2007 Temas a tratar Artritis Reumatoide (AR) Anticuerpos Anti-Péptido Citrulinado Cíclico (Anti-CCP)

Más detalles

AC ANTICITOPLASMÁTICOS INFORMACIÓN QUE PUEDEN APORTARNOS. Congreso Nacional del Laboratorio Clínico 2015

AC ANTICITOPLASMÁTICOS INFORMACIÓN QUE PUEDEN APORTARNOS. Congreso Nacional del Laboratorio Clínico 2015 AC ANTICITOPLASMÁTICOS INFORMACIÓN QUE PUEDEN APORTARNOS Dra Mª Belén Aparicio Hernández Complejo Universitario Salamanca DE QUÉ HABLAMOS CUANDO NOS REFERIMOS A AC ANTICITOPLASMÁTICOS? CÉLULA COMPLETA

Más detalles

VI JORNADA DE FORMACIÓN INTERHOSPITALARIA DEL LABORATORIO CLÍNICO

VI JORNADA DE FORMACIÓN INTERHOSPITALARIA DEL LABORATORIO CLÍNICO VI JORNADA DE FORMACIÓN INTERHOSPITALARIA DEL LABORATORIO CLÍNICO 9. ENFERMEDADES HEPÁTICAS AUTOINMUNES ITZIAR GONZÁLEZ MENDÍA R II. BIOQUÍMICA CLÍNICA ENFERMEDADES HEPÁTICAS AUTOINMUNES HEPATITIS CRÓNICA

Más detalles

COMISIÓN DE BIOQUÍMICA DE LAS ENFERMEDADES INMUNOLÓGICAS. ENFERMEDADES AUTOINMUNES SISTÉMICAS: Comentarios a informes

COMISIÓN DE BIOQUÍMICA DE LAS ENFERMEDADES INMUNOLÓGICAS. ENFERMEDADES AUTOINMUNES SISTÉMICAS: Comentarios a informes 1 ENFERMEDADES AUTOINMUNES SISTÉMICAS: Comentarios a informes Las enfermedades autoinmunes sistémicas (EAS) constituyen un grupo de patologías de etiología desconocida. En este grupo de enfermedades se

Más detalles

Principales Enfermedades. M. Loreto Burnier A.

Principales Enfermedades. M. Loreto Burnier A. Principales Enfermedades en Reumatología M. Loreto Burnier A. Temario Artritis reumatoídea Lupus eritematoso sistémico Espondiloartropatías Artritis por cristales Vasculitis Artritis Reumatoídea Clínica

Más detalles

SOLAPAMIENTO DE ENFERMEDADES AUTOINMUNES

SOLAPAMIENTO DE ENFERMEDADES AUTOINMUNES SOLAPAMIENTO DE ENFERMEDADES AUTOINMUNES Dr. José Mario Sabio. Unidad de Enfermedades Autoinmunes Sistémicas. Servicio de Medicina Interna. Hospital Universitario Virgen de las Nieves. Granada. EMTC LES

Más detalles

Rol de los anticuerpos antinucleares (ANA) en el diagnóstico y clasificación de las enfermedades autoinmunes sistémicas.

Rol de los anticuerpos antinucleares (ANA) en el diagnóstico y clasificación de las enfermedades autoinmunes sistémicas. Rol de los anticuerpos antinucleares (ANA) en el diagnóstico y clasificación de las enfermedades autoinmunes sistémicas. Dr. Ernesto Cairoli, Profesor Agregado de Medicina Interna, Clínica Médica C Unidad

Más detalles

Autoanticuerpos Enfermedades autoinmunes

Autoanticuerpos Enfermedades autoinmunes Laboratorio Bioanalítico Referlab Periódico Científico Referlab Autoanticuerpos Enfermedades autoinmunes Octubre 2005, Volumen 1, Nro 21 La autoinmunidad es un proceso anormal durante el cual el sistema

Más detalles

Pruebas de laboratorio para el estudio de las enfermedades sistémicas autoinmunes

Pruebas de laboratorio para el estudio de las enfermedades sistémicas autoinmunes Artículos especiales - Pruebas de laboratorio para el estudio de las enfermedades sistémicas autoinmunes Pág. 1 de 7 Clínica-UNR.org Facultad de Ciencias Médicas - Universidad Nacional de Rosario Rosario

Más detalles

ARTICULOS PUBLICADOS 4. ARTÍCULOS PUBLICADOS

ARTICULOS PUBLICADOS 4. ARTÍCULOS PUBLICADOS 4. ARTÍCULOS PUBLICADOS 53 4.1. Clinical study and follow-up of 100 patients with the antiphospholipid syndrome. Semin Arthritis Rheum 1999; 29: 182-190. 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 RESUMEN Objetivo:

Más detalles

VI JORNADA DE FORMACIÓN INTERHOSPITALARIA DEL LABORATORIO CLÍNICO

VI JORNADA DE FORMACIÓN INTERHOSPITALARIA DEL LABORATORIO CLÍNICO VI JORNADA DE FORMACIÓN INTERHOSPITALARIA DEL LABORATORIO CLÍNICO 5. LAS VASCULITIS Y LOS ANCAS SUSANA CUESTA DE JUAN R IV. BIOQUÍMICA CLÍNICA INTRODUCCIÓN Grupo heterogéneo de entidades de etiologías

Más detalles

Lupus Eritematoso Sistémico

Lupus Eritematoso Sistémico Lupus Eritematoso Sistémico Dr. Med. Dionicio A. Galarza Delgado Jefe del Departamento de Medicina Interna Hospital Universitario Dr. José E. González Universidad Autónoma de Nuevo León Lupus Eritematoso

Más detalles

GUÍA DE PRÁCTICA CLÍNICA. Laboratorio Inmunológico en Reumatología. Dr. Rafael Chaparro del Moral

GUÍA DE PRÁCTICA CLÍNICA. Laboratorio Inmunológico en Reumatología. Dr. Rafael Chaparro del Moral Dr. Rafael Chaparro del Moral Año 2012 - Revisión: 0 Página 1 de 12 Introducción El uso adecuado del laboratorio inmunológico permite diagnosticar afecciones reumáticas, definir sus bases inmunopatogénicas

Más detalles

Tratamiento del LES. MT Pérez Rodríguez Hospital Xeral-Cíes. CHUVI Internistas Noveis Sanxenxo, 8-9 de mayo de 2009

Tratamiento del LES. MT Pérez Rodríguez Hospital Xeral-Cíes. CHUVI Internistas Noveis Sanxenxo, 8-9 de mayo de 2009 Tratamiento del LES MT Pérez Rodríguez Hospital Xeral-Cíes. CHUVI Internistas Noveis Sanxenxo, 8-9 de mayo de 2009 Índice: Ideas básicas b del LES Avances en la patogenia del LES Fármacos revolucionarios

Más detalles

SESIÓN CLÍNICA AUTOINMUNIDAD AUTOINMUNIDAD TIROIDEA SÍNDROME ANTIFOSFOLÍPIDO

SESIÓN CLÍNICA AUTOINMUNIDAD AUTOINMUNIDAD TIROIDEA SÍNDROME ANTIFOSFOLÍPIDO SESIÓN CLÍNICA AUTOINMUNIDAD AUTOINMUNIDAD TIROIDEA SÍNDROME ANTIFOSFOLÍPIDO ENFERMEDAD DE GRAVES BASEDOW Enfermedad multisistémica de patogenia autoinmunitaria Se caracteriza por tres tipos de manifestaciones:

Más detalles

JUGAR A LA LOTERÍA Y QUE TE TOQUE DOS VECES LA IMPORTANCIA DEL SEGUIMIENTO EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES

JUGAR A LA LOTERÍA Y QUE TE TOQUE DOS VECES LA IMPORTANCIA DEL SEGUIMIENTO EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES JUGAR A LA LOTERÍA Y QUE TE TOQUE DOS VECES LA IMPORTANCIA DEL SEGUIMIENTO EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES Javier Moreno Díaz MIR 5 Medicina Interna Hospital Universitario Miguel Servet, Zaragoza 28 de Junio

Más detalles

ANTICUERPOS EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES. Dra. Estela Paz Artal Jefe de Servicio de Inmunología Hospital 12 de Octubre Madrid

ANTICUERPOS EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES. Dra. Estela Paz Artal Jefe de Servicio de Inmunología Hospital 12 de Octubre Madrid ANTICUERPOS EN ENFERMEDADES AUTOINMUNES Dra. Estela Paz Artal Jefe de Servicio de Inmunología Hospital 12 de Octubre Madrid Índice Introducción: Conceptos básicos sobre tolerancia y Autoinmunidad Modulo

Más detalles

El uso del laboratorio general (Hemograma, VHS, PCR, Perfil Bioquímico, exámenes de orina, etc.) será mencionado en los distintos capítulos.

El uso del laboratorio general (Hemograma, VHS, PCR, Perfil Bioquímico, exámenes de orina, etc.) será mencionado en los distintos capítulos. USO DEL LABORATORIO REUMATOLÓGICO Dra. Verónica Mezzano El uso del laboratorio en enfermedades autoinmunes reumatológicas es indispensable por su papel tanto en la clasificación o apoyo diagnóstico de

Más detalles

Autoinmunidad y enfermedad renal. Teresa Brotons Rodríguez R2 Bioquímica clínica Hospital Universitario Príncipe de Asturias

Autoinmunidad y enfermedad renal. Teresa Brotons Rodríguez R2 Bioquímica clínica Hospital Universitario Príncipe de Asturias Autoinmunidad y enfermedad renal Teresa Brotons Rodríguez R2 Bioquímica clínica Hospital Universitario Príncipe de Asturias Mecanismos implicados en el daño renal autoinmune Ac contra la MBG IC circulantes

Más detalles

CASO CLINICO VARON DE 43 AÑOS CON DOLOR EN MIEMBROS INFERIORES, HEMATURIA Y HEMOPTISIS. Dra. Miriam Akasbi Montalvo Servicio de Medicina Interna HUIL

CASO CLINICO VARON DE 43 AÑOS CON DOLOR EN MIEMBROS INFERIORES, HEMATURIA Y HEMOPTISIS. Dra. Miriam Akasbi Montalvo Servicio de Medicina Interna HUIL CASO CLINICO VARON DE 43 AÑOS CON DOLOR EN MIEMBROS INFERIORES, HEMATURIA Y HEMOPTISIS Dra. Miriam Akasbi Montalvo Servicio de Medicina Interna HUIL PRUEBAS COMPLEMENTARIAS Estudio inmunológico: ANAs +

Más detalles

Significado biológico de los autoanticuerpos y técnicas para su detección

Significado biológico de los autoanticuerpos y técnicas para su detección www.medigraphic.org.mx Educación Médica Continuada Sección esponsorizada por Galderma S. A. Localizador 10-031 Significado biológico de los autoanticuerpos y técnicas para su detección Biologic meaning

Más detalles

Nadia Isabel Hornquist Hurtarte Química Bióloga Clínica de Enfermedades Infecciosas Hospital Roosevelt

Nadia Isabel Hornquist Hurtarte Química Bióloga Clínica de Enfermedades Infecciosas Hospital Roosevelt Nadia Isabel Hornquist Hurtarte Química Bióloga Clínica de Enfermedades Infecciosas Hospital Roosevelt Fase aguda: Entre el 40% a 90% sintomáticos (similar mononucleosis) Fase crónica: asintomaticos El

Más detalles

Vanessa Martínez Madrid R4 Análisis Clínicos Hospital Virgen de la Luz (Cuenca)

Vanessa Martínez Madrid R4 Análisis Clínicos Hospital Virgen de la Luz (Cuenca) Vanessa Martínez Madrid R4 Análisis Clínicos Hospital Virgen de la Luz (Cuenca) ANTICUERPOS ANTICITOPLASMA DE NEUTROFILOS (ANCA) Autoanticuerpos dirigidos contra antígenos localizados en el citoplasma

Más detalles

Este artículo describe los pasos para el diagnóstico de un paciente con sospecha de enfermedad autoinmune reumática

Este artículo describe los pasos para el diagnóstico de un paciente con sospecha de enfermedad autoinmune reumática Diagnóstico Artículo: Este artículo describe los pasos para el diagnóstico de un paciente con sospecha de enfermedad autoinmune reumática Una mujer de 23 años asiste a la consulta con su médico general

Más detalles

VASCULITIS. Patología Médica Facultad de Medicina Granada. Prof. Juan Jiménez Alonso Curso académico 2005-2006. Prof. J.

VASCULITIS. Patología Médica Facultad de Medicina Granada. Prof. Juan Jiménez Alonso Curso académico 2005-2006. Prof. J. VASCULITIS Patología Médica Facultad de Medicina Granada. Prof. Juan Jiménez Alonso Curso académico 2005-2006 VASCULITIS cuadros clínicopatológicos que se caracterizan por inflamación y lesión de vasos

Más detalles

Síndrome antisintetasa

Síndrome antisintetasa Síndrome antisintetasa Ane Labirua-Iturburu Servicio de Medicina Interna. Enfermedades Autoinmunes Hospital Universitari General Vall d Hebrón Barcelona CONCEPTO MMII anticuerpos asociados a miositis (MAA):

Más detalles

ENFERMEDADES AUTOINMUNES Y EMBARAZO

ENFERMEDADES AUTOINMUNES Y EMBARAZO ENFERMEDADES AUTOINMUNES Y EMBARAZO GUILLERMO RUIZ-IRASTORZA SERVICIO DE MEDICINA INTERNA HOSPITAL DE CRUCES UNIVERSIDAD DEL PAIS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA COMPLICACIONES EAS-EMBARAZO EMBARAZOS

Más detalles

ANTICUERPOS ANTINUCLEARES MANEJO CLÍNICO EN LA ENFERMEDAD REUMÁTICA SISTÉMICA

ANTICUERPOS ANTINUCLEARES MANEJO CLÍNICO EN LA ENFERMEDAD REUMÁTICA SISTÉMICA ANTICUERPOS ANTINUCLEARES MANEJO CLÍNICO EN LA ENFERMEDAD REUMÁTICA SISTÉMICA Las enfermedades reumáticas sistémicas son un grupo de enfermedades de expresión clínica muy amplia y variada, tienen un curso

Más detalles

Clínica de Enfermedades Infecciosas Hospital Roosevelt Febrero 2016

Clínica de Enfermedades Infecciosas Hospital Roosevelt Febrero 2016 Clínica de Enfermedades Infecciosas Hospital Roosevelt Febrero 2016 Requiere de evaluación: Clínica: Signos y Síntomas (la mayoría asintomáticos) Bioquímica Serológica Histológica Virológica Determinar

Más detalles

HEPATOPATIAS AUTOINMUNES

HEPATOPATIAS AUTOINMUNES HEPATOPATIAS AUTOINMUNES MI Alarcón Torres. Servicio de Análisis Clínicos. Hospital Universitario de Gran Canaria-HUGCDN Espectro de la enfermedad hepática autoinmune (EHAI) Clínicos, Bioquímicos Radiológicos

Más detalles

Desde el laboratorio a la clínica. Factor reumatoide. Cómo se determina? Cuál es su significado clínico? Qué es?

Desde el laboratorio a la clínica. Factor reumatoide. Cómo se determina? Cuál es su significado clínico? Qué es? Desde el laboratorio a la clínica Autoanticuerpos en las enfermedades reumáticas en pediatría JAIME DE INOCENCIO a Y ROSA MERINO b a Centro de Salud Estrecho de Corea. Instituto Madrileño de la Salud.

Más detalles

Anti-Ro y Embarazo: Significado. Dr. J Rosas S. Reumatología Hospital Marina Baixa

Anti-Ro y Embarazo: Significado. Dr. J Rosas S. Reumatología Hospital Marina Baixa Anti-Ro y Embarazo: Significado Dr. J Rosas S. Reumatología Hospital Marina Baixa Anti-Ro y Embarazo Angela H, 26 años, con sdme de Sjögren 1º: Sabe que tiene ANA, anti-ro, La: positivos a títulos altos

Más detalles

Hemorragias pulmonares

Hemorragias pulmonares José Javier Gómez Román Dpto Anatomía Patológica Hospital Universitario Marqués de Valdecilla Santander, España. Correspondencia: Anatomía Patológica Hospital Universitario Marqués de Valdecilla Avda.

Más detalles

TABLA 1. Principales peticiones de laboratorio en las enfermedades reumáticas TABLA 2

TABLA 1. Principales peticiones de laboratorio en las enfermedades reumáticas TABLA 2 TABLA 1 Principales peticiones de laboratorio en las enfermedades reumáticas Pruebas generales: Inespecíficas de inflamación o actividad Velocidad de sedimentación globular Proteína C reactiva Otras: Hemograma

Más detalles

ENFERMEDADES DEL COLÁGENO Y EMBARAZO H.D.L. 2.007

ENFERMEDADES DEL COLÁGENO Y EMBARAZO H.D.L. 2.007 ENFERMEDADES DEL COLÁGENO Y EMBARAZO Definición Grupo de enfermedades caracterizadas por alteración inmunopatológica del tejido conectivo de diversos órganos y sistemas. Lupus eritematoso sistémico Artritis

Más detalles

LUPUS ERITEMATOSO SISTEMICO Manifestaciones clínicas y laboratorio. Dra. Cecilia Pisoni Médica Reumatóloga CEMIC

LUPUS ERITEMATOSO SISTEMICO Manifestaciones clínicas y laboratorio. Dra. Cecilia Pisoni Médica Reumatóloga CEMIC LUPUS ERITEMATOSO SISTEMICO Manifestaciones clínicas y laboratorio Dra. Cecilia Pisoni Médica Reumatóloga CEMIC MUSCULO- ESQUELETICAS HEMATOLOGICAS RENALES CUTANEAS SISTEMA NERVIOSO CENTRAL MANIFESTACIONES

Más detalles

SIGNIFICADO DE LAS PRUEBAS COMPLEMENTARIAS EN REUMATOLOGÍA PEDIÁTRICA

SIGNIFICADO DE LAS PRUEBAS COMPLEMENTARIAS EN REUMATOLOGÍA PEDIÁTRICA Nº Programa: 7 Libro de Ponencias (Zaragoza) 2009: 1-414 / pág. 27-30 SIGNIFICADO DE LAS PRUEBAS COMPLEMENTARIAS EN REUMATOLOGÍA PEDIÁTRICA Autora: Sílvia Ricart Campos. Servicio de Pediatría. Unidad de

Más detalles

laboratory in rheumatology

laboratory in rheumatology Laboratorio en reumatología laboratory in rheumatology Dr. Eduardo Wainstein G. MSc Epidemiología (1) 1. Unidad de Reumatología, Departamento de Medicina Interna. Clínica Las Condes. Email: ewainstein@clc.cl

Más detalles

XVII Curso Intensivo de Reumatología y XXI Conferencia Dr. Pedro M. Catoggio. Patrones de inmunofluorescencia en anticuerpos anti nucleares

XVII Curso Intensivo de Reumatología y XXI Conferencia Dr. Pedro M. Catoggio. Patrones de inmunofluorescencia en anticuerpos anti nucleares XVII Curso Intensivo de Reumatología y XXI Conferencia Dr. Pedro M. Catoggio Patrones de inmunofluorescencia en anticuerpos anti nucleares Orlando Gabriel Carballo 18 de NOVIEMBRE de 2011, Buenos Aires,

Más detalles

Insuficiencia de hierro...

Insuficiencia de hierro... Insuficiencia de hierro... TFR Un diagnóstico eficaz de su Receptor Soluble de Transferrina. Qué es el Receptor Soluble de Transferrina (TFR)? Es una proteína de transmembrana presente en todas las células.

Más detalles

Diagnóstico microbiológico de las hepatitis virales. Juan Carlos Rodríguez S. Microbiología Hospital General Universitario de Alicante

Diagnóstico microbiológico de las hepatitis virales. Juan Carlos Rodríguez S. Microbiología Hospital General Universitario de Alicante Diagnóstico microbiológico de las hepatitis virales Juan Carlos Rodríguez S. Microbiología Hospital General Universitario de Alicante Hepatitis A. Características generales Provoca enfermedad aguda en

Más detalles

CURSO DE URGENCIAS Y EMERGENCIAS EN GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍA.

CURSO DE URGENCIAS Y EMERGENCIAS EN GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍA. CURSO DE URGENCIAS Y EMERGENCIAS EN GASTROENTEROLOGÍA Y HEPATOLOGÍA. MÓDULO VII. Sesión con el patólogo Biopsia Hepática Dr. Miguel Ángel Marigil 1. Dr. Luis Cortés 2 Servicio de Anatomía Patológica 1.

Más detalles

SERVICIO DE MEDICINA INTERNA. HOSPITAL RAMÓN Y CAJAL DR. JOSÉ LUIS SANTIAGO RUIZ. DRA. ADRIANA PINTO MARTÍNEZ. DRA. GUADALUPE FRAILE RODRÍGUEZ.

SERVICIO DE MEDICINA INTERNA. HOSPITAL RAMÓN Y CAJAL DR. JOSÉ LUIS SANTIAGO RUIZ. DRA. ADRIANA PINTO MARTÍNEZ. DRA. GUADALUPE FRAILE RODRÍGUEZ. A PROPÓSITO DE UN CASO SERVICIO DE MEDICINA INTERNA. HOSPITAL RAMÓN Y CAJAL DR. JOSÉ LUIS SANTIAGO RUIZ. DRA. ADRIANA PINTO MARTÍNEZ. DRA. GUADALUPE FRAILE RODRÍGUEZ. ENFERMEDAD ACTUAL Mujer de 24 años

Más detalles

TRASTORNOS DE SANGRADOS.

TRASTORNOS DE SANGRADOS. 1 TRASTORNOS DE SANGRADOS. Una persona que sangra no únicamente puede tener como causa de su sangrado algún defecto de la coagulación, sino también de las plaquetas ó de vasos sanguíneos, de modo que lo

Más detalles

MARCADORES SEROLÓGICOS EN EL DIAGNÓSTICO DE ENFERMEDADES AUTOINMUNES HEPÁTICAS

MARCADORES SEROLÓGICOS EN EL DIAGNÓSTICO DE ENFERMEDADES AUTOINMUNES HEPÁTICAS MARCADORES SEROLÓGICOS EN EL DIAGNÓSTICO DE ENFERMEDADES AUTOINMUNES HEPÁTICAS Rocío Sendra Fontán Servicio de Análisis Clínicos Hospital Virgen de la Luz ÍNDICE Hepatitis Autoinmune Cirrosis Biliar Primaria

Más detalles

Congreso Nacional del Laboratorio Clínico 2015. Caso Clínico. Concepción González Rodríguez Área de Autoinmunidad Unidad de Bioquímica Clínica

Congreso Nacional del Laboratorio Clínico 2015. Caso Clínico. Concepción González Rodríguez Área de Autoinmunidad Unidad de Bioquímica Clínica Caso Clínico Concepción González Rodríguez Área de Autoinmunidad Unidad de Bioquímica Clínica Varón 64 años Hipertenso Dislipémico Fumador 20 paquetes/año Arritmia Filiada (20 años) Anamnesis Tratamiento

Más detalles

CATÁLOGO INMUNOLOGÍA BIOSYSTEMS 2016, AKRALAB

CATÁLOGO INMUNOLOGÍA BIOSYSTEMS 2016, AKRALAB CATÁLOGO INMUNOLOGÍA BIOSYSTEMS 2016, AKRALAB Pulsar Aquí 1.- AUTOINMUNIDAD INMUNOFLUORESCENCIA PRUEBAS ELISA INSTRUMENTOS AUTOINMUNIDAD INMUNOFLUORESCENCIA Código Presentación Descripción ANTICUERPOS

Más detalles

Existen tres variantes de lupus: discoide o cutáneo, eritematoso sistémico y medicamentoso:

Existen tres variantes de lupus: discoide o cutáneo, eritematoso sistémico y medicamentoso: BREVES SOBRE LUPUS ERITEMATOSO SISTEMICO Dr. Luis Fernando Sosa T. Dra. Ana Cruz Q. Instituto SELADIS-FCFB-UMSA La Paz - Bolivia e-mail: fersosat@yahoo.es Esta enfermedad es conocida desde la antigüedad,

Más detalles

LUPUS ERITEMATOSO Y EMBARAZO. Dra. Leticia Sánchez R2

LUPUS ERITEMATOSO Y EMBARAZO. Dra. Leticia Sánchez R2 LUPUS ERITEMATOSO Y EMBARAZO Dra. Leticia Sánchez R2 El lupus eritematoso sistémico (LES) es una enfermedad inflamatoria crónica, autoinmune y de causa desconocida. Curso clínico con periodos de actividad

Más detalles

Poliartritis. Dra. Andrea Reyes. Medina Interna Hospital Regional Concepción. De qué estamos hablando? 14% consultas en atención primaria

Poliartritis. Dra. Andrea Reyes. Medina Interna Hospital Regional Concepción. De qué estamos hablando? 14% consultas en atención primaria Poliartritis Medina Interna Hospital Regional Concepción De qué estamos hablando?! Artralgia : Dolor articular.! Poliartralgia: más de 4 articulaciones 14% consultas en atención primaria! Dolor: Sensación

Más detalles

9.1 Actitud diagnóstica ante un paciente con sospecha de conectivopatía. Interpretación de resultados analíticos

9.1 Actitud diagnóstica ante un paciente con sospecha de conectivopatía. Interpretación de resultados analíticos Fernández Domínguez, Luis*; Willisch Domínguez, Alfredo* *Servicio de Reumatología DEFINICION: Las enfermedades difusas del tejido conectivo o conectivopatías, constituyen un grupo heterogéneo de afecciones

Más detalles

Perfil reumatoide Cuándo solicitarlo y cómo interpretar sus resultados? Dr. Arturo Torres y Gutiérrez Rubio

Perfil reumatoide Cuándo solicitarlo y cómo interpretar sus resultados? Dr. Arturo Torres y Gutiérrez Rubio Perfil reumatoide Cuándo solicitarlo y cómo interpretar sus resultados? Dr. Arturo Torres y Gutiérrez Rubio Introducción Entre los hechos que marcaron el inicio de la Reumatología como subespecialidad

Más detalles

PRUEBAS DIAGNÓSTICAS PARA ENFERMEDADES AUTOINMUNES REUMÁTICAS Y DERMATOLÓGICAS EN LA PRÁCTICA MÉDICA

PRUEBAS DIAGNÓSTICAS PARA ENFERMEDADES AUTOINMUNES REUMÁTICAS Y DERMATOLÓGICAS EN LA PRÁCTICA MÉDICA PRUEBAS DIAGNÓSTICAS PARA ENFERMEDADES AUTOINMUNES REUMÁTICAS Y DERMATOLÓGICAS EN LA PRÁCTICA MÉDICA Dra. Maria Esther Chirinos R. felixymariaesther@cantv.net Dra. Esther María Chirinos R. racuevas1@gmail.com

Más detalles

Enfermedades Autoinmunes en el Embarazo. Gina Paucar Espinal MIR Ginecología y Obstetricia CHUA- 2012

Enfermedades Autoinmunes en el Embarazo. Gina Paucar Espinal MIR Ginecología y Obstetricia CHUA- 2012 Enfermedades Autoinmunes en el Embarazo Gina Paucar Espinal MIR Ginecología y Obstetricia CHUA- 2012 Éxito de la gestación: - Cambios inmunológicos (Tolerancia) - Actividad de la enfermedad. - Anticuerpos

Más detalles

Elevación de transaminasas. Emilia Amador Martín C. S. ALTA SANABRIA

Elevación de transaminasas. Emilia Amador Martín C. S. ALTA SANABRIA Elevación de transaminasas Emilia Amador Martín C. S. ALTA SANABRIA Transaminasas AST o GOT (alaninoaminotransferasa) Presente en hígado, músculo, riñón y cerebro. ALT o GPT (aspartatoaminotransferasa)

Más detalles

Nefrología Básica 2. Capítulo SÍNDROME DE SJOGREN

Nefrología Básica 2. Capítulo SÍNDROME DE SJOGREN Nefrología Básica 2 133 134 Dr Gilberto Manjarres Iglesias, Especialista en Medicina Interna Universidad de Antioquia, Profesor Asistente Universidad de Caldas Dra Monica Sierra Lebrun, Especialista en

Más detalles

Utilización de Inmunoglobulinas como tratamiento del Síndrome Antifosfolipídico en el Embarazo

Utilización de Inmunoglobulinas como tratamiento del Síndrome Antifosfolipídico en el Embarazo Utilización de Inmunoglobulinas como tratamiento del Síndrome Antifosfolipídico en el Embarazo Índice Resumen. 3 Introducción.4 Objetivos. 7 Metodología para realizar la evaluación..8 Resultados. 9 Implicancias

Más detalles

CARTERA DE SERVICIOS INMUNOLOGÍA Y BIOLOGÍA MOLECULAR HOSPITAL SAN PEDRO DE ALCÁNTARA COMPLEJO HOSPITALARIO DE CÁCERES

CARTERA DE SERVICIOS INMUNOLOGÍA Y BIOLOGÍA MOLECULAR HOSPITAL SAN PEDRO DE ALCÁNTARA COMPLEJO HOSPITALARIO DE CÁCERES CARTERA DE SERVICIOS INMUNOLOGÍA Y BIOLOGÍA MOLECULAR HOSPITAL SAN PEDRO DE ALCÁNTARA COMPLEJO HOSPITALARIO DE CÁCERES 2010 I) AUTOINMUNIDAD PRUEBA TECNICA VALORES NORMALES ANTICUERPOS ANTI-NUCLEARES y

Más detalles

Hemorragia alveolar difusa

Hemorragia alveolar difusa Hemorragia alveolar difusa Introducción La hemorragia alveolar difusa (HAD) es una condición amenazante de la vida que puede ser causada por un grupo diverso de enfermedades; generalmente se comporta como

Más detalles

CASO CLÍNICO. Congreso Nacional del Laboratorio Clínico 2015

CASO CLÍNICO. Congreso Nacional del Laboratorio Clínico 2015 CASO CLÍNICO MI Alarcón Torres / L Quintana Hidalgo Servicio de Análisis Clínicos. Hospital Universitario de Gran Canaria Dr Negrin-HUGCDN Anamnesis Mujer, 49 años Obesidad Grado II Dislipemia Hipotiroidismo

Más detalles

Manuel Ramos Casals Laboratorio de EAS Josep Font, IDIBAPS Servicio de Enfermedades Autoinmunes Hospital Clínic, Barcelona

Manuel Ramos Casals Laboratorio de EAS Josep Font, IDIBAPS Servicio de Enfermedades Autoinmunes Hospital Clínic, Barcelona Manuel Ramos Casals Laboratorio de EAS Josep Font, IDIBAPS Servicio de Enfermedades Autoinmunes Hospital Clínic, Barcelona 1. Por qué el VHC se asocia a procesos autoinmunes? 2. Cuáles son estas manifestaciones?

Más detalles

La Mano del Mecánico. Ignacio Peñas de Bustillo. Hospital Nuestra Señora del Prado. Talavera de la Reina

La Mano del Mecánico. Ignacio Peñas de Bustillo. Hospital Nuestra Señora del Prado. Talavera de la Reina La Mano del Mecánico Ignacio Peñas de Bustillo R-2 Neumología Hospital Nuestra Señora del Prado. Talavera de la Reina La Mano del mecánico Varón de 39 años AP: Ex-Fumador de 12 paquetes/año Bebedor moderado

Más detalles

Análisis comparativo de tres métodos de ELISA frente a Inmunodot para la determinación de antígenos extraíbles del núcleo (ENAs)

Análisis comparativo de tres métodos de ELISA frente a Inmunodot para la determinación de antígenos extraíbles del núcleo (ENAs) Original Inmunología Vol. 28 / Núm 1/ Enero-Marzo 2009: 7-11 Análisis comparativo de tres métodos de ELISA frente a Inmunodot para la determinación de antígenos extraíbles del núcleo (ENAs) Natividad López

Más detalles

INMUNOLOGÍA PRÁCTICO

INMUNOLOGÍA PRÁCTICO INMUNOLOGÍA PRÁCTICO DESCRIPCION La inmunología es el estudio del sistema defensivo del organismo huésped, sus aspectos anátomo-funcionales, los mecanismos de respuesta inmunológica, su relación con la

Más detalles

CICLO CELULAR División celular

CICLO CELULAR División celular CICLO CELULAR - División celular: - org. unicelulares: aumentan el número de individuos en la población - org. Multicelulares: crecimiento y reparación de tejidos - Se inicia por señales reproductivas

Más detalles

Pablo Martínez pamart@criba.edu.ar Hospital Interzonal Dr. José Penna. Servicio de Hematología

Pablo Martínez pamart@criba.edu.ar Hospital Interzonal Dr. José Penna. Servicio de Hematología Síndrome Antifosfolípido Diagnóstico de Laboratorio Pablo Martínez pamart@criba.edu.ar Hospital Interzonal Dr. José Penna. Servicio de Hematología Revelación de conflictos de interés Pablo Martínez Síndrome

Más detalles

SIGNIFICACION CLINICA DE

SIGNIFICACION CLINICA DE HOMOCISTEÍNA SIGNIFICACION CLINICA DE LA HIPERHOMOCISTEINEMIA Implicaciones clínicas de la hiperhomocisteinemia 1. Enfermedad aterotrombótica 2. Enfermedad tromboembólica venosa 3. Deterioro cognitivo

Más detalles

Enfermedad tromboembólica recidivante

Enfermedad tromboembólica recidivante Enfermedad tromboembólica recidivante Maite Latorre Asensio R5 M. Interna Hospital Universitario Marqués de Valdecilla CASO CLÍNICO MUJER 38 años Antecedentes personales: - Fumadora 20 paquetes/año - Embarazos:

Más detalles

ASOCIACIÓN ENTRE ENFERMEDAD TROMBOEMBÓLICA VENOSA Y OTRAS PATOLOGÍAS: ENFERMEDADES INFLAMATORIAS SISTÉMICAS Y CÁNCER

ASOCIACIÓN ENTRE ENFERMEDAD TROMBOEMBÓLICA VENOSA Y OTRAS PATOLOGÍAS: ENFERMEDADES INFLAMATORIAS SISTÉMICAS Y CÁNCER ASOCIACIÓN ENTRE ENFERMEDAD TROMBOEMBÓLICA VENOSA Y OTRAS PATOLOGÍAS: ENFERMEDADES INFLAMATORIAS SISTÉMICAS Y CÁNCER Alarcón-Blanco P, Santiago-Díaz C, Sabio JM, Jiménez-Alonso J. Servicio de Medicina

Más detalles

DIAGNOSTICO DE LOS TRASTORNOS AUTOINMUNES DE LA COAGULACION

DIAGNOSTICO DE LOS TRASTORNOS AUTOINMUNES DE LA COAGULACION DIAGNOSTICO DE LOS TRASTORNOS AUTOINMUNES DE LA COAGULACION Dr. José Pardos-Gea Unidad Investigación Enfermedades Autoinmunes Servicio Medicina Interna. Hospital Universitario Vall d Hebrón Barcelona.

Más detalles

Síndrome Antifosfolípido

Síndrome Antifosfolípido Síndrome Antifosfolípido El síndrome de anticuerpos antifosfolípidos es una enfermedad autoinmune de identificación reciente que se presenta principalmente en la población joven femenina. En estas personas,

Más detalles

Aparato Locomotor en PAP: En qué me puede ayudar un reumatólogo-pediatra? Manifestaciones Extraesqueléticas de las Enfermedades Reumáticas

Aparato Locomotor en PAP: En qué me puede ayudar un reumatólogo-pediatra? Manifestaciones Extraesqueléticas de las Enfermedades Reumáticas Mesa Redonda: Aparato Locomotor en PAP: En qué me puede ayudar un reumatólogo-pediatra? Título: Manifestaciones Extraesqueléticas de las Enfermedades Reumáticas Autor Dr. Jordi Antón López Unidad de Reumatología

Más detalles

Diagnóstico microbiológico de la infección por HIV

Diagnóstico microbiológico de la infección por HIV Diagnóstico microbiológico de la infección por HIV Juan Carlos Rodríguez Díaz S. Microbiología Hospital General Universitario de Alicante E-mail: rodriguez_juadia@gva.es http://microbiología-alicante.umh.es

Más detalles

FACULTAD DE MEDICINA. CURSO ACADEMICO 2010/2011

FACULTAD DE MEDICINA. CURSO ACADEMICO 2010/2011 GUIA DOCENTE ASIGNATURA: PATOLOGIA MEDICA II FACULTAD DE MEDICINA. CURSO ACADEMICO 2010/2011 Programa Oficial - Plan de Estudios 2002- válido con el sello del Departamento o de la Facultad PATOLOGÍA MÉDICA

Más detalles

QUANTA Lite TM MPO 708700 Para Diagnóstico In Vitro Complejidad de CLIA: Alto

QUANTA Lite TM MPO 708700 Para Diagnóstico In Vitro Complejidad de CLIA: Alto QUANTA Lite TM MPO 708700 Para Diagnóstico In Vitro Complejidad de CLIA: Alto Aplicación QUANTA Lite TM MPO es un ensayo basado en la técnica ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay) para la detección

Más detalles

HEPATITIS AUTOINMUNE EN NIÑOS: DIAGNÓSTICO SUMMARY

HEPATITIS AUTOINMUNE EN NIÑOS: DIAGNÓSTICO SUMMARY HEPATITIS AUTOINMUNE EN NIÑOS: DIAGNÓSTICO ADRIANA QUIROGA REY, M.D. RESUMEN El diagnóstico de la hepatitis autoinmune (HAI), se basa en una serie de criterios definidos por el Grupo Internacional de HAI

Más detalles

Dra. Tamara L. Rodríguez Araya Dr. Andrés Perez Garrido

Dra. Tamara L. Rodríguez Araya Dr. Andrés Perez Garrido Dra. Tamara L. Rodríguez Araya Dr. Andrés Perez Garrido Enfermedad reumática sistémica Enfermedad cardiovascular Inflamatorio Síntoma inicial Autoinmunitario Asintomática à Letal Miocardio y pericardio

Más detalles

ENFERMEDADES TRATABLES POR MEGASALUD INTERNACIONAL

ENFERMEDADES TRATABLES POR MEGASALUD INTERNACIONAL ENFERMEDADES TRATABLES POR MEGASALUD INTERNACIONAL En Megasalud Internacional ofrecemos productos encaminados a buscar la salud de nuestros pacientes, teniendo la posibilidad de sanar enfermedades que

Más detalles

Repaso: Química celular (biomoléculas)

Repaso: Química celular (biomoléculas) Repaso: Química celular (biomoléculas) Hay 4 tipos principales de biomoléculas: 1) glúcidos o hidratos de carbono, 2) lípidos o grasas, 3) proteínas y 4) ácidos nucleicos. Las biomoléculas más grandes,

Más detalles

TOLERANCIA Y AUTOINMUNIDAD. jacova@ula.ve Bibliografia recomendada: Rabinovich. Inmunopatología molecular

TOLERANCIA Y AUTOINMUNIDAD. jacova@ula.ve Bibliografia recomendada: Rabinovich. Inmunopatología molecular TOLERANCIA Y AUTOINMUNIDAD jacova@ula.ve Bibliografia recomendada: Rabinovich. Inmunopatología molecular Instituto de Inmunología Clínica TOLERANCIA Y AUTOINMUNIDAD TOLERANCIA: Mecanismos que protegen

Más detalles

miércoles 14 de diciembre de 2011 EL NÚCLEO

miércoles 14 de diciembre de 2011 EL NÚCLEO EL NÚCLEO INTRODUCCIÓN Corpúsculo presente en todas las células eucariotas (excepto glóbulos rojos) Regula los procesos metabólicos y es el portador de los caracteres hereditarios Forma variable, depende

Más detalles

ALERGIAS Y ENF. AUTOINMUNE

ALERGIAS Y ENF. AUTOINMUNE ALERGIAS Y ENF. AUTOINMUNE ALERGIAS 1 INTRODUCCIÓN Las alergias son un tipo de respuesta inmune exacerbada frente a algunas sustancias aparentemente inocuas (alérgeno) Se estima que las alergias afectan

Más detalles

UNIDAD 12 NÚCLEO CELULAR EUCARIOTAS

UNIDAD 12 NÚCLEO CELULAR EUCARIOTAS UNIDAD 12 NÚCLEO CELULAR EUCARIOTAS NÚCLEO DEFINICIÓN El núcleo es una estructura característica de las células eucarióticas. Es un orgánulo membranoso que contiene la información genética, esto es, la

Más detalles

LUPUS ERITEMATOSO SISTEMICO. Dr. Rafael Fernández

LUPUS ERITEMATOSO SISTEMICO. Dr. Rafael Fernández LUPUS ERITEMATOSO SISTEMICO Dr. Rafael Fernández LUPUS ERITEMATOSO SISTEMICO Es una enfermedad autoinmune caracterizada por la producción de anticuerpos dirigidos contra componentes del núcleo celular,

Más detalles

GASTRITIS Y ULCERA PÉPTICA B E L É N G Á R A T E - S O F Í A A N D R A D E - J U A N T U P A C - Y U P A N Q U I

GASTRITIS Y ULCERA PÉPTICA B E L É N G Á R A T E - S O F Í A A N D R A D E - J U A N T U P A C - Y U P A N Q U I GASTRITIS Y ULCERA PÉPTICA B E L É N G Á R A T E - S O F Í A A N D R A D E - J U A N T U P A C - Y U P A N Q U I INTRODUCCIÓN Antes, todos los estudios de patogénesis de las enfermedades gastroduodenales

Más detalles

TEMA 14. Métodos inmunológicos para la identificación microbiana

TEMA 14. Métodos inmunológicos para la identificación microbiana TEMA 14 Métodos inmunológicos para la identificación microbiana Tema 14. Métodos inmunológicos para la identificación microbiana 1. Introducción 2. Detección de antígenos 2.1. Obtención de anticuerpos

Más detalles

ESTADOS DE HIPERCOAGULABILIDAD

ESTADOS DE HIPERCOAGULABILIDAD ESTADOS DE HIPERCOAGULABILIDAD CONGÉNITOS Y ADQUIRIDOS Esperanza Castelar Delgado Residente de Medicina Interna 22 de Noviembre de 2010 DEFINICIÓN (I) En nuestro organismo, de forma fisiológica, existe

Más detalles

Redalyc. Disponible en: http://redalyc.uaemex.mx/src/inicio/artpdfred.jsp?icve=65112133009

Redalyc. Disponible en: http://redalyc.uaemex.mx/src/inicio/artpdfred.jsp?icve=65112133009 Redalyc Sistema de Información Científica Red de Revistas Científicas de América Latina, el Caribe, España y Portugal Cejas, N.;Llado, N.;Barzón, S.;Mosca, L.;Kiener, O.;De Elías, R.;Cassinerio, A. Evaluación

Más detalles