PEDAGOGIA DE LA DROGADICCIÓN

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "PEDAGOGIA DE LA DROGADICCIÓN"

Transcripción

1 Programa de l asignatura PEDAGOGIA DE LA DROGADICCIÓN A. Albert Moratinos Jaume Curso: Tipo de asignatura: TRONCAL Duración: 1er CUATRIMESTRE Número de créditos: 6

2 ÍNDICE 1. Introducción general a la materia Objetivos generales Estructura de los contenidos de la asignatura Metodología de trabajo Temporalización de la asignatura Criterios de evaluación Bibliografía Básica General

3 1. Introducción general a la materia El consumo de drogas no es un fenómeno nuevo. El ser humano las ha utilizado desde tiempos inmemoriales con distintos fines: rituales mágicos, rituales religiosos, técnicas curativas... Sustancias que son y han sido de amplio consumo (café, cannábis, coca, tabaco, alcohol, opio,...) han seguido cursos muy diferentes en cuanto a situación jurídica y social de la historia reciente. En ocasiones parece que lo importante no es la sustancia, ni su definición, ni su acción sobre el comportamiento de quién las consume, si no más bien el discurso hegemónico en torno a las mismas. El consumo de drogas tiene múltiples manifestaciones por lo que respecta al orden individual como al familiar y social. Constituye un problema de salud pública y social debido a los costes humanos, sociales y económicos que conlleva. Los riesgos y daños asociados al consumo varían para cada sustancia. Además, es necesario tener en cuenta una serie de variables mediadoras entre consumo y consecuencias de éste: Variables personales del consumidor Grado de conocimiento o experiencia del consumidor Propiedades específicas de cada droga, así como la influencia de sustancias adulterantes Frecuencia, cantidad y vía de consumo Circunstancias físicas y sociales del consumo Políticas sociales para hacer frente al consumo Representación social que se tenga sobre las drogas Nos encontramos en un momento de cambio y superación del modelo social entorno al consumo de drogas. Estos cambios suponen un enfoque más amplio de las intervenciones preventivas y tratamientos de los trastornos asociados al consumo de drogas (abuso y dependencia). Si conceptualizamos el consumo de drogas como un fenómeno complejo y multicausal, que supone un continuo abstinencia---dependencia, desde la ausencia de problemas---a los riesgos y daños más graves y vitales, deberemos hacer referencia a diversas y variadas consecuencias o aspectos relacionados con el consumo de drogas (económicas, jurídicas, políticas, sanitarias, psicológicas y sociales), y como consecuencia ampliar las intervenciones (respuestas preventivas y asistenciales) a todos los momentos del proceso El contenido de esta materia nos permitirá conocer y reflexionar sobre la dimensión real del fenómeno drogas, su prevención y respuestas asistenciales posibles, ofreciendo información que permita a los estudiantes construir una visión crítica y objetiva de la temática que nos ocupa, huyendo de visiones ideológicas, sesgadas y sensacionalistas. 3

4 2. Objetivos generales 1.Conocer los principales conceptos relacionados con las DROGA desde una perspectiva objetiva teniendo en consideración su naturaleza biopsicosocial. 2. Que los alumnos conozcan los aspectos básicos de la investigación, la prevención y el tratamiento sobre las drogodependencias 3. Que los alumnos conozcan y dispongan de las habilidades para interpretar la realidad cotidiana del consumo de drogas desde una perspectiva crítica basada en los resultados de la investigación y la pluralidad de perspectivas disciplinarias que intervienen. 4. Conocer y aplicar algunos de los principales recursos en red para la investigación y la práctica en la prevención y el tratamiento de las drogodependencias. 5. Conocer y utilizar las principales fuentes de datos epidemiológicos. 6.Conocer los principales recursos institucionales en prevención y tratamiento de las drogodependencias. 4

5 3. Estructura de los contenidos de la asignatura Tema 1. Conceptos básicos en drogodependencias Tema 2. Prevención de las Drogodependencias Tema 3. Tratamiento de las Drogodependencias 5

6 4. Metodología de trabajo Exposición de los contenidos de la materia a través de los diversos materiales on-line que se diseñen, se seleccionen o se preparen para ello. Trabajo personal sobre aquellos temas y cuestiones tratados a lo largo del cuatrimestre. Actividad importante en la medida que se le ofrece al alumno la posibilidad de implicarse ampliamente en su propia preparación sin límite alguno. El abordaje de los créditos prácticos se hará a lo largo del curso de acuerdo con las actividades propuestas que aparecen al final de cada modulo. Posibilidad, para aquellos alumnos que lo deseen, de realizar un trabajo voluntario sobre algún aspecto relacionado con los contenidos expuestos que deseen profundizar. 6

7 5. Temporalización de la asignatura TEMPORALITACIÓN DE LA ASIGNATURA ONLINE del 03/10/2006 al 20/02/2007 DESCRIPCIÓN INICIO FIN Tema 1. Conceptos básicos en drogodependencias 03/10/06 07/11/06 Tema 2. Prevención de las Drogodependencias 08/11/06 30/11/06 Tema 3. Tratamiento de las Drogodependencias 01/12/06 26/01/07 7

8 6. Criterios de evaluación La evaluación de esta asignatura estará en consonancia con la metodología de impartición de la misma y las formas de trabajo de los alumnos durante el curso. Partiendo de la documentación disponible a comienzo de curso (el programa, el temario y el plan de actividades), y en congruencia con los contenidos de la materia, se valorará la capacidad de análisis y crítica de los alumnos sobre cuestiones básicas de la misma. Entre estos dos aspectos se sacará una media ponderada que será la calificación final obtenida (Ponderación: 40%, de práctica y 60% de teoría). Así, se utilizarán los criterios siguientes para evaluar las diferentes actividades que tengan lugar durante el curso. a. Para evaluar el conocimiento de los contenidos mínimos propuestos a los alumnos para alcanzar una comprensión de la disciplina, de acuerdo con el material propuesto, se llevará a cabo un ejercicio por escrito tipo test al final del curso. En términos cuantitativos este ejercicio tendrá un valor del 60% del total de la evaluación. b. La realización de las actividades propuestas en cada modulo. En términos cuantitativos este ejercicio tendrá un valor del 40% del total de la evaluación. Para aquellos alumn@s que les interese realizar algún trabajo de investigación previamente pactado con el tutor (para decidir el tema, la metodología a seguir y la supervisión del mismo) y si la evaluación es positiva se incrementará la nota final obtenida (para ello es requisito indispensable haber superado el examen y las actividades). El término máximo para concretar el trabajo es el 27/10/06. 8

9 7. Bibliografía 7.1. Básica Conselleria de Salut i Consum (Consell de Govern 11 juny 2004) Projecte de Llei de drogodependències i altres addiccions de les Illes Balears. CAIB Illes Balears. Graña,JL.(1994).:Conductas Adictivas. Teoría, Evaluación y Tratamiento.Madrid : Debate, Miller & Rollnick (1999): La Entrevista Motivacional. Barcelona: Paidós Plan Nacional sobre Drogas (1999). Bases teóricas que sustentan los programas de prevención de drogas. Madrid: Autor. Plan Nacional sobre Drogas (2000). Estrategia nacional sobre drogas Madrid Autor General Ajzen, I., Fishbein, M. (1980): Understanding attitudes and predicting social behavior,nueva York, Prentice Hall. Arana X., Husak D., Scheerer, S. (2003) : Globalización y drogas, políticas sobre drogas, derechos humanos y reducción de riesgos.barcelona: Dykinson, Asociación Proyecto Hombre (2004). Desafíos y avances en la prevención y tratamiento de las drogodependencias. Madrid: Autor. ISBN Baguena, M. J., Díaz, A. (1991): «Personalidad, diferencias sexuales delincuencia juvenil. Análisis estructural», Modificación de Conducta, 17 (53-54), Baulenas, G., Gracia, T., Mayol, I. (1992). Drogues i dificultat social. Propostes d intervenció educativa. Barcelona: Generalitat de Catalunya. Becoña, E., Vázquez, F. (2001). Heroína, Cocaína y drogas de síntesis. Madrid: Síntesis. Bobes, J., Casas, M., Gutiérrez, M. (2003): Manual de evaluación y tratamiento de drogodependencias. Barcelona: Ars Médica. Brook, D. W.; Whiteman, M. y Gordon, A. S. (1983): Stages of drug use in adolescence: personality, peer, and family correlates, Developmental Psychology, 19, Bry, B. H. (1990). The multiple risk factors hypothesis: an integrating concept of the etiology of drug abuse, en Drug and Alcohol Abuse. Issues and factors, Nueva York, Stanley Einstein. Bukoski, W. (1995) Un marco de trabajo para la investigación en prevención del abuso de drogas, en Autores Varios. Estudio sobre intervenciones en prevención del abuso de drogas: aspectos metodológicos, Madrid: Centro de Estudios sobre Promoción de la Salud. Bush, P. J. Y Iannotti, R. (1985). The development of children's health orientations and behaviors: Lessons for substance use prevention, en C. L. Jones y R. J. Battjes (eds.), Etiology of drug abuse: Implications for prevention, 45-74, Rockville, MD, National Institute on Drug Abuse. 9

10 Campbell, D. T., Fiske, D. W. (1984). 3ª ed. Las validaciones convergente y discriminante mediante la matriz multirrasgo-multimétodo, en G. F. Summers (ed.), Medición de actitudes, , México, Trillas. Center for Substance Abuse Prevention (1993). Prevention strategies based onindividual risk factors for alcohol and other drug abuse(csap Technical Center for Substance Abuse Prevention. (2000). Prevention works through community partnerships: findings from SAMHSA/CSAP s national evaluation. Rockville, MD: CSAP. Chassin, L.; Presson, C. C.; Bensenberg, M.; Corty, E.; OIshavsky, R. W. y Sherman,S. J. (1981). Predicting adolescents intention to smoke cigarettes, Joumal of Health and Social Behavior, 22, Conselleria de Salut i Consum (Consell de Govern 11 juny 2004) Llei de drogodependències i altres addiccions de les Illes Balears. CAIB Illes Balears. Davies, J. y Stacey, B. (1972). Teenagers and alcohol, vol. 2, Londres, Her Majesty'sStationery Office. Dembo, R.; Blount, W. R.; Schmeidler, J. y Burgos, W. (1986). Perceived environmental drug use risk and the correlates of.early drug use or non use among inner-city youths. the motivated actor. The Intemational Joumal of the Addictions, 21 (9/10), Dielman, T. E.; Leech, S. L.; Becker, M. H.; Rosentock, M. S. y Horvath, W. J. (1982). Parental and child health beliefs and behaviors. Health Education Quarterly, 9, Evans, R., Rozelle, R. M.; Mittlemark, M. B.; Hansen, W. B.; Bane, A. L., Javis, J. (1978). Deterring the onset of smoking in children: knowledge of inmediate physiological effects and coping with peer resolve, media pressure and parent modeling. Journal of Applied Social Psychology, 8, Forman, S. G., Linney, J.A. (1995). Incremento de la validez de los datos informados por los participantes en ensayos de efectividad, en Estudio sobre intervenciones en prevención del abuso de drogas: Aspectos metodológicos, Madrid: Centro de Estudios sobre Promoción de la Salud. Gestionando las drogas. Conferencia de consenso sobre reducción de daños relacionados con las drogas (2000): cooperación e interdisciplinariedad. Barcelona: Publicacions Grup Igia, Glynn, T. J. (1981). From family to peer: A review of transitions of influence among drug-using youth. Journal of Youth and Adolescence, 10, Hansen, W. B., Rose, L. A. (1997). Issues in classification in metaanalysis in substance abuse prevention research, en, W. J. Bukoski (ed.), Meta-Analysis of Drug Abuse Prevention Programs. Research Monograph No.170., Rockville, MD: National Institute on Drug Abuse. Haro G, Bolinches F, at col (2002): Aspectos éticos de la asistencia clínica en los trastornos adictivos. Revista Trastornos Adictivos;4(2):

11 Hawkins, J. D., Catalano, R. F., y Associates. (1992). Communities that care: Action for drug abuse prevention. San Francisco, CA: Jossey-Bass Publishers. Hawkins, J. D., Jenson, J. M., Catalano, R. F., y Lishner, D. M. (1988).Delinquency and drug abuse: Implications for social services. Social Service Review, 62(2), Hewstone, M.; Stroebe, W.; Codol. J. P., Stephenson, G. M. (eds.) (1990): Introduccióna la psicología social. Una perspectiva europea, Barcelona, Ariel. Hurd, P. D.; Johnson, C. A.; Pechacek, T.; Bast, L. P.; Jacobs, D. R., Luepker, R. V. (1980). Prevention of cigarette smoking in seventh grade students. Journal of Behavioral Medicine, 3 (1), Institute of Medicine Prevention (Washington) (2001). En, Substance Abuse and Mental Health Services Administration. Center for Substance Abuse Prevention. Science-based substance abuse prevention: a guide. DHHS Publication No (SMA) Rockville, MD: SAMHSA/CSAP. Jessor, R., Jessor, S. L (1978). Theory testing in longitudinal research on marijuana use, en D. B. Kandel (ed.), Longitudinal research on drug use: empirical findings and methodological issues, Washington, D.C.: Hemisphere. Jessor, R., Jessor, S. L. (1977). Problem behavior and psychosocial development. A longitudinal study, Nueva York, Academic Press. Johnston, L. D., O Malley, P. M., y Bachman, J. G. (1995). National survey results on drug use from the monitoring the future study, : Volume 1: Secondary school students. Rockville, MD: National Institute on Drug Abuse. Kandel, D. B. (1978). Longitudinal research on drug use: Empirical findings and methodological issues, Washington, D.C.: Hemisphere- Whiley. Kandel, D. B. (1982). Epidemiological and psychosocial perspectives on adolescent drug use. Journal of American Academic Clinical Psychiatry, 21, Kandel, D. B.; Treiman, D.; Faust, R. y Single, E. (1976). Adolescent involvement in legal and illegal drug use: A multiple classification analysis», Socíal Forces, 55, Kaplan, H. B. (1980). Deviant behavior in defense of self, Nueva York, Academic Press. Kaplan, H. B. (1975). Self-attitudes and deviant behavior, PaciRc Palisades, CA, Goodyear. Kaplan, H. B. (1976). Self-attitudes and deviant response», Social Forces, 54, Kaplan, H. B. (1977). Antecedents of deviant responses: Predicting from a general theory of deviant behavior. Journal of Youth and Adolescence, 6, Katz, D., Stottland, E. (1959). A preliminary statement to a theory of attitude structure and change, en S. Koch (ed.), Psychology: A study of Science, vol. 3, Nueva York, McGraw-Hill. 11

12 Korman, Víctor (1995) : Y antes de la droga, qué?barcelona: Publicacions de Grup Igia. Krohn, M. D.; Massey, J. L.; Laner, R. M., Skinner, W. F. (1983). Social bonding theory and adolescent cigarette smoking: A longitudinal análisis. Journal of Health and Social Behavior, 24, Kumpfer, K. L. (1993). Strengthening America s families: Promising parentinstrategies for delinquency prevention. User s Guide. Washington, DC: U.S. Department of Justice, Office of Juvenile Justice and Delinquency Prevention. Kumpfer, K. L., y DeMarsh, J. (1985). Genetic and family environmental influences on children of drug abusers.journal of Children in Contemporary Society. Vol. 3/4 Fall. Kumpfer, K. L., y Turner, C. W. ( ). The social ecology model of adolescent substance abuse. Implications for prevention. International Journal of the Addictions, 25(4A), Leon, George De (2004). La comunidad terapéutica y las adicciones. Bilbao: Desclée de Brouwer. Leukefeld, C. G. y Bukoski, W. J.(1995). Métodos de investigación evaluativa de programas preventivos: Hallazgos y consenso, en Estudio sobre intervenciones en prevención del abuso de drogas: Aspectos metodológicos, Madrid: Centro de Estudios sobre Promoción de la Salud. Lévy-Leboyer, C. (1985). Psicología y medio ambiente, Madrid: Morata. Lorenzo, P., Ladero, J. M., Leza, J. C., Lizasoain, I. (1998). Drogodependencias. Madrid: Panamericana. March, M. X. (1997). Educación Social y evaluación. En A. Petrus (coord.) Pedagogía Social. Barcelona: Ariel. Mcalister, A.; Perry, C. L.; Kinen, J.; Slinkard, L. A., Maccoby, N. (1980). Pilot study of smoking, alcohol, and drug abuse prevention. American Journal of Public Health,70, Ministerio de Sanidad y Consumo (2003). Plan Nacional sobre Drogas. Memoria Madrid: Delegación del Gobierno para el Plan Nacional sobre Drogas. En, Publicaciones de la DGPNsD: Ministerio del Interior (1998a). Informe núm.1 Observatorio Español sobre Drogas (OED). Madrid: Delegación del Gobierno para el Plan Nacional sobre Drogas: Autor. Ministerio del Interior (1998b). Plan Nacional sobre Drogas. Memoria Madrid: Delegación del Gobierno para el Plan Nacional sobre Drogas: Autor. Ministerio del Interior (1999). Informe núm. 2. Observatorio Español sobre Drogas (OED). Madrid: Delegación del Gobierno para el Plan Nacional sobre Drogas: Autor. Moratinos,A.,Roig,A.,Rovira,J.,LLambíes,M.,Borras,M.(2005): El papel del psicólogo en el CAD. Libro de ponencias de las I Jornadas de actualización en drogodependencias organizadas por la Conselleria de Sanitat i Consum de les Illes Balears.2005 Mowbray, R y Pulido, M. (1994). Manual práctico para familiares de 12

13 National Institute on Drug Abuse (NIDA) (2004). 2ª ed. Cómo prevenir el abuso de drogas en los niños y adolescentes. Bethesda, Maryland: Departamento de Salud y Servicios Humanos de los Estados Unidos. Norman, R. (1975). Affective-cognitive consistency, attitudes, conformity, and behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 32, Orte, C. (1994): Familia y drogas. Una guía documental, Palma de Mallorca Universitat de les Illes Balears. Orte, C. (1998). "Sexualidad, mujer y drogodependencias". Revista de Pedagogía Social, núm. 1. Segona època. Monogràfic: Educación Social y Drogodependencias, Orte, C. (1998). (2a. ed.). "Educación social y drogodependencias". A: A. Petrus( coord.). Pedagogía social (pàg ). Barcelona: Ariel (ISBN: ). Orte, C. (2000). La intervención socioeducativa en el ámbito de la drogadicción. En, P. Amorós y P. Ayerbe (eds.). Intervención educativa en inadaptación social. Madrid: Síntesis. Orte, C. y GIFES (2005). Una investigació educativa sobre un programa de competència familiar, en, Anuari de l'educació de les Illes Balears 2005, Palma: Fundació Guillem Cifre. En: (Informacions d'interès). Orte, C. y March, M. X. (1996). Pedagogía de la inadaptación social, Valencia, Nau Llibres. Orte, C., March, M. X. (1997). Mujer y drogas en España. Palma de Mallorca: Universidad de las Islas Baleares (DL: PM ) (159 pàgines). Orte, C., March, M. X. (2000). "La intervención socioeducativa en el ámbito de la drogadicción". A: P. Amorós i P. Ayerbe (ed.). Intervención educativa en inadaptación social (pàg ).Madrid: Síntesis. ISBN Orte,. C. (1992). Predeterminantes actitudinales del consumo de drogas. Tesis Doctoral. Palma de Mallorca: Universitat de les IIles Balears. Ortega, V. (dir.) (1988): Freud. Obras Completas. Volumen 15. Ensayos CXXV-XXLIV. Barcelona, Orbis. Pallarés, J. (1995). La dolça punxada de l escorpí. Lleida: Pagès Editors. Pandina, R. J. Y Schuele, J. A. (1983). Psychosocial correlates of alcohol and drug use of adolescent students and adolescents in treatment. Journal of Studies on Alcohol,44, Pelechano, V. (dir.) (1989). El estudio de los codeterminantes (Il), Inteligencia, personalidad, motivación, datos biográficos y nivel profesional de los padres, Análisis y Modificación de Conducta, 15 (45-46), Pentz, M. A (1994). Estrategias innovadoras para la prevención del consumo de drogas en el ámbito escolar y en la comunidad, en, J.A. García y J. Ruíz (comps.). Tratado sobre prevención de las drogodependencias. Bilbao: Edex. Pentz, M. A (1997). La población diana en la investigación de intervenciones preventivas: qué consideramos alto riesgo?, en, Fundación de Ayuda contra la Drogadicción (FAD). Métodos científicos para la investigación de intervenciones preventivas, Madrid: FAD. 13

14 Pertegaz, F. (2003). Proyecto educativo en la rehabilitación del toxicómano, Revista Proyecto, nº 46, Pratt, L. (1973). Child learning methods and children's health behavior. Journal of Health and Social Behavior, 14, Report 7). Rockville, MD: U.S. Department of Health and Human Services, Substance Abuse and MentalHealth Services Administration. Revista Adicciones (2000). Monografía Cánnabis,Vol. 12 Suplemento 2. Revista Adicciones (2001). Monografía Cocaína, Vol. 13 Suplemento 2. Revista Adicciones (2002). Monografía Alcohol, Vol. 14 Suplemento 1. Roig cerdà, A. (1998): Abordatge integral de l alcoholisme. Revista Alimara. Romaní, Oriol : Las drogas : sueños y razones. Ed. Ariel, 1999 Rosemberg, M. J. (1968). Hedonism, inauthenticity, and others goals toward expansion of a consistency theory, en R P. Abelson; E. Aronson; W. J. Mcguire; T. M. Newcomb; M. J. Rosemberg y P. H. Tennenbaum (eds.), Theories of cognitive consistency: a sourcebook, Chicago, Rand McNally. Rosemberg, M. J. Y Hovland, C. (1960). Cognitive, affective and behavioral camponents of attitudes, en C. l. Hovland y M. J. Rosemberg, Attitude organization and change, New Haven, Yale University Press. Ross, R; Fabiano, E.; Garrido, V. y Gómez, A. (1996): Programa El pensamiento prosocial. Una guía de trabajo detallada para la prevención y el tratamiento de la delincuencia y la drogodependencia. Valencia, Cristóbal Serrano Villalba. Rovira, J i Prior, C. : Abordatge Familiar en drogodependències. Revista Alimara 1998 Rutter, M.; Maughan, B.; Mortimore, P. y Ouston, J. (1979): Fifieen thousand hours:secondary schools and their effects on children, Cambridge, Harvard University Press. Sánchez-Hervás,E,. Tomas Gradolí, V.(2001): Intervención psicológica en conductas adictivas. Revista Trastornos Adictivos;3(1):21-27 Schlegel, R P. (1975). Multidimensional measurement of attitude towards smoking marijuana. Canadian Joumal of Behavioral Science, 7, Schlegel, R P., Ditecco (1982). Attitudinal structures and attitudebehavior relation, en M. P. Zanna, E. T. Higgins, C. P. Herrnan (eds), Consistency in Social Behavior:The Ontario Symposium (vol. 2), Hillsdale, NJ, Erlbaum. Segal, B.; Huba, G. J. Y Singer, J. L. (1980). Prediction of college drug use from personality and inner experience. Intemational Joumal of the Addictions, 15, Seidenger, A., Honegger, U. (2000). Metadona, heroína y otros opioides. Madrid: Díaz de Santos. Seoane, J. y Rodriguez, A. (1988): Psicología politica, Madrid, Pirámide. Smith, G. M. Y Fogg, C. P. (1978). Psychological predictors of early use, late use and non-use of marijuana among teenage students, en D. B. Kandel (ed.), Longitudinal research on drug use: Empirical findings and methodological issues, Washington, D.C., Hemisphere-Wiley. Swisher, J. D. (1992). Peer influence and peer involvement in prevention. Rockville, MD: Center for Substance Abuse Prevention, Division of High Risk Youth. 14

15 Szasz, Thomas (1992): Nuestro derecho a las drogas. Barcelona: Anagrama, Thomas, W. y Znaniecki (1918): The polish peasant in Europe and America, vol. 1, Valverde, J. (1996). Vivir con la droga. Experiencia de intervención sobre pobreza, droga y sida. Madrid: Pirámide. Vega, A. (1993). La acción social ante las drogas: Propuestas de intervención socioeducativa. Madrid: Narcea. Verdejo, A., López, F., Pérez, M. (2003). Alteraciones neuropsicológicas en los sujetos drogodependientes. Revista Proyecto, nº 46,

UNIVERSIDAD DE LA LAGUNA FACULTAD DE CIENCIAS POLÍTICAS Y SOCIALES. Titulación: TRABAJO SOCIAL CURSO 07-08

UNIVERSIDAD DE LA LAGUNA FACULTAD DE CIENCIAS POLÍTICAS Y SOCIALES. Titulación: TRABAJO SOCIAL CURSO 07-08 UNIVERSIDAD DE LA LAGUNA FACULTAD DE CIENCIAS POLÍTICAS Y SOCIALES Titulación: TRABAJO SOCIAL CURSO 07-08 110719230 DROGODEPENDENCIAS Y TRABAJO SOCIAL (Esta asignatura participa en el Proyecto Piloto ECTS

Más detalles

Universidad Nacional Autónoma de México Facultad de Psicología. Campo de conocimiento: Psicología Clínica y Salud

Universidad Nacional Autónoma de México Facultad de Psicología. Campo de conocimiento: Psicología Clínica y Salud Universidad Nacional Autónoma de México Facultad de Psicología Programa de la Asignatura: Tópicos Selectos en Adicciones Clave: Tradición: Créditos: 8 Tipo: Teórica-Práctica Semestre: 8 Campo de conocimiento:

Más detalles

ASIGNATURA: PSICOPATOLOGÍA, EVALUACIÓN Y TRATAMIENTO DE LAS ADICCIONES. DEPARTAMENTO: Personalidad, Evaluación y Psicología Clínica.

ASIGNATURA: PSICOPATOLOGÍA, EVALUACIÓN Y TRATAMIENTO DE LAS ADICCIONES. DEPARTAMENTO: Personalidad, Evaluación y Psicología Clínica. ASIGNATURA: PSICOPATOLOGÍA, EVALUACIÓN Y TRATAMIENTO DE LAS ADICCIONES CÓDIGO: 413 DEPARTAMENTO: Personalidad, Evaluación y Psicología Clínica. COORDINADOR: GRAÑA GOMEZ, José Luis PROFESORES: GRAÑA GOMEZ,

Más detalles

GRADO EN FISIOTERAPIA CURSO 2014/2015. Asignatura: Drogodependencias Código: ENF130

GRADO EN FISIOTERAPIA CURSO 2014/2015. Asignatura: Drogodependencias Código: ENF130 GRADO EN FISIOTERAPIA CURSO 2014/2015 Asignatura: Drogodependencias Código: ENF130 Asignatura: ENF130-Drogodependencias Formación: Optativa Créditos ECTS: 3 Curso: 4º Semestre: 2º Profesora: Ana María

Más detalles

DROGAS Y CONDUCTAS ADICTIVAS CÓDIGO 25843 CURSO 2008-2009 PROFS. BEATRIZ MOLINUEVO ALONSO Y YOLANDA PARDO CLADELLAS 1

DROGAS Y CONDUCTAS ADICTIVAS CÓDIGO 25843 CURSO 2008-2009 PROFS. BEATRIZ MOLINUEVO ALONSO Y YOLANDA PARDO CLADELLAS 1 DROGAS Y CONDUCTAS ADICTIVAS CÓDIGO 25843 CURSO 2008-2009 PROFS. BEATRIZ MOLINUEVO ALONSO Y YOLANDA PARDO CLADELLAS 1 1 Departamento de Psiquiatría y Medicina Legal. Unidad de Psicología Médica. Facultad

Más detalles

EXPERTO UNIVERSITARIO EN METODOLOGÍA DE INVESTIGACIÓN EN DROGODEPENDENCIAS

EXPERTO UNIVERSITARIO EN METODOLOGÍA DE INVESTIGACIÓN EN DROGODEPENDENCIAS EXPERTO UNIVERSITARIO EN METODOLOGÍA DE INVESTIGACIÓN EN DROGODEPENDENCIAS Organización: Consejería para la Igualdad y Bienestar Social de la Junta de Andalucía y Vicerrectorado de Investigación de la

Más detalles

Guía Docente FACULTAD DE FARMACIA

Guía Docente FACULTAD DE FARMACIA MATERIA: APORTACIONES EN EL TRATAMIENTO DE LAS DROGODEPENDENCIAS DESDE LA PERSPECTIVA DE LA ATENCIÓN FARMACÉUTICA SEMESTRE MÁSTER: MÁSTER UNIVERSITARIO EN ATENCIÓN FARMACÉUTICA-FARMACIA ASISTENCIAL CURSO

Más detalles

- Introducción - Objetivos generales - Programas de prevención CAR - Reflexiones. Introducción.

- Introducción - Objetivos generales - Programas de prevención CAR - Reflexiones. Introducción. Mª Lourdes Castillo Bretón Coordinadora de Participación Educativa Servicio de Atención a la Diversidad y Promoción Educativa Subdirección General de Ordenación e Innovación Educativa Dirección General

Más detalles

GUIA DOCENTE. Facultad de Ciencias Sociales. GRADO: Educación Social MÓDULO: Análisis, Evaluación e Investigación de la Realidad.

GUIA DOCENTE. Facultad de Ciencias Sociales. GRADO: Educación Social MÓDULO: Análisis, Evaluación e Investigación de la Realidad. GUIA DOCENTE Facultad de Ciencias Sociales GRADO: Educación Social MÓDULO: Análisis, Evaluación e Investigación de la Realidad Socioeducativa ASIGNATURA: AÑO ACADÉMICO: 2012-2013 GRADO: MÓDULO: ASIGNATURA:

Más detalles

PROYECTO FORMACIÓN E INTERVENCIÓN BÁSICA EN ADICCIONES

PROYECTO FORMACIÓN E INTERVENCIÓN BÁSICA EN ADICCIONES PROYECTO FORMACIÓN E INTERVENCIÓN BÁSICA EN ADICCIONES Ejercicio 2015 PROYECTO FORMACIÓN E INTERVENCIÓN BÁSICA EN ADICCIONES A IMPARTIR EN LA ESCUELA DE ENFERMERÍA 1. DENOMINACIÓN DEL PROGRAMA: FORMACIÓN

Más detalles

4.1. Objetivos de la prevención del consumo de drogas

4.1. Objetivos de la prevención del consumo de drogas 4. PREVENCIÓN DEL CONSUMO DE DROGAS 4.1. Objetivos de la prevención del consumo de drogas El fenómeno del consumo de drogas ha variado en los últimos años, con la aparición de nuevas sustancias, el incremento

Más detalles

Grado en Educación Social C.U. Cardenal Cisneros Universidad de Alcalá Curso Académico 2014/15 4º Curso Primer Cuatrimestre

Grado en Educación Social C.U. Cardenal Cisneros Universidad de Alcalá Curso Académico 2014/15 4º Curso Primer Cuatrimestre Prevención en drogodependencias Grado en Educación Social C.U. Cardenal Cisneros Universidad de Alcalá Curso Académico 2014/15 4º Curso Primer Cuatrimestre GUÍA DOCENTE Nombre de la asignatura: Prevención

Más detalles

ADICCIONES: Alcohol y drogas Enfoque preventivo y tratamientos asistenciales

ADICCIONES: Alcohol y drogas Enfoque preventivo y tratamientos asistenciales 1 Capacitación on-line: ADICCIONES: Alcohol y drogas Enfoque preventivo y tratamientos asistenciales Autores: Dr. Cándido Roldán y Dra. Diana Gómez Fundamentos El consumo de sustancias psicotóxicas según

Más detalles

Política Exterior de España

Política Exterior de España GUIA DOCENTE DE LA ASIGNATURA Política Exterior de España Aprobada en Consejo de Departamento, el 5 de octubre de 2015 MÓDULO MATERIA CURSO SEMESTRE CRÉDITOS TIPO Estudios de Ámbito Internacional PROFESOR

Más detalles

Cuestiones sobre el ejercicio del Psicólogo Educativo en España

Cuestiones sobre el ejercicio del Psicólogo Educativo en España Cuestiones sobre el ejercicio del Psicólogo Educativo en España Cómo te puedes dedicar a la Psicología Educativa en el ámbito público/privado? En primer lugar, destacar que el único perfil profesional

Más detalles

NOMBRE DE LA ASIGNATURA 1729 INTERVENCIÓN EN LAS CONDUCTAS ADICTIVAS. PROFESOR RESPONSABLE DE La ASIGNATURA CRÉDITOS TEÓRICOS

NOMBRE DE LA ASIGNATURA 1729 INTERVENCIÓN EN LAS CONDUCTAS ADICTIVAS. PROFESOR RESPONSABLE DE La ASIGNATURA CRÉDITOS TEÓRICOS NOMBRE DE LA ASIGNATURA 1729 INTERVENCIÓN EN LAS CONDUCTAS ADICTIVAS PROFESOR RESPONSABLE DE La ASIGNATURA Nombre y Apellidos Despacho Teléfono/E-mail Horario de tutorias Joan Miquel Roca Gamundí B-208

Más detalles

GUÍA DOCENTE. Curso 2014-2015 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA. Grado: Criminología. Doble Grado: Derecho y Criminología. Módulo:

GUÍA DOCENTE. Curso 2014-2015 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA. Grado: Criminología. Doble Grado: Derecho y Criminología. Módulo: 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA Grado: Doble Grado: Asignatura: Módulo: Departamento: Criminología Derecho y Criminología SOCIOLOGÍA CRIMINAL Formación básica en Criminología Sociología Año académico:

Más detalles

EDUCACIÓN PERMANENTE Y DE ADULTOS 1225

EDUCACIÓN PERMANENTE Y DE ADULTOS 1225 EDUCACIÓN PERMANENTE Y DE ADULTOS 1225 Belen Pascual Barrio Curso: 2009-2010 Tipo de asignatura: TRONCAL Duración: 1er CUATRIMESTRE Número de créditos: 6 ÍNDICE 1. Introducción general a la materia...

Más detalles

TEMAS DE ACTUALIDAD EN ADICCIONES PRIMER FORO SET DE INTERCAMBIO DE EXPERIENCIAS PROFESIONALES EN EL TRATAMIENTO DE LAS DROGODEPENDENCIAS

TEMAS DE ACTUALIDAD EN ADICCIONES PRIMER FORO SET DE INTERCAMBIO DE EXPERIENCIAS PROFESIONALES EN EL TRATAMIENTO DE LAS DROGODEPENDENCIAS TEMAS DE ACTUALIDAD EN ADICCIONES PRIMER FORO SET DE INTERCAMBIO DE EXPERIENCIAS PROFESIONALES EN EL TRATAMIENTO DE LAS DROGODEPENDENCIAS Dr. Francisco-Jesús Bueno Cañigral Jefe de Servicio Plan Municipal

Más detalles

Índice. Las drogas y sus efectos... 3

Índice. Las drogas y sus efectos... 3 Índice Introducción................................... 1 CAPÍTULO I Las drogas y sus efectos........................... 3 1) Qué es una droga?.............................. 5 2) Por qué el alcohol y el

Más detalles

RAMBLA: EL CONSUMO DE DROGAS EN LA COMUNIDAD VALENCIANA DESCIENDE EN LOS ULTIMOS OCHO AÑOS, A EXCEPCIÓN DEL TABACO Y EL CANNABIS

RAMBLA: EL CONSUMO DE DROGAS EN LA COMUNIDAD VALENCIANA DESCIENDE EN LOS ULTIMOS OCHO AÑOS, A EXCEPCIÓN DEL TABACO Y EL CANNABIS El conseller de Sanidad destaca que las políticas de prevención en el ámbito escolar están dando resultado al disminuir el consumo de alcohol los fines de semana entre los jóvenes de entre 15 y 18 años

Más detalles

Mediación. Título: Máster universitario en prevención e intervención psicológica en problemas de conducta en la escuela

Mediación. Título: Máster universitario en prevención e intervención psicológica en problemas de conducta en la escuela Título: Máster universitario en prevención e intervención psicológica en problemas de conducta en la escuela Módulo II: Prevención primaria y secundaria de problemas de conducta en la escuela. Materia:

Más detalles

Máster Universitario en Dirección de Empresas MBA. Modelos de Negocios en Finanzas

Máster Universitario en Dirección de Empresas MBA. Modelos de Negocios en Finanzas Máster Universitario en Dirección de Empresas MBA Modelos de Negocios en Finanzas Curso 2014/2015 1. PRINCIPALES HABILIDADES Y COMPETENCIAS QUE DESARROLLA LA MATERIA Las competencias genéricas que se desarrollan

Más detalles

UNIVERSITAT DE LLEIDA FACULTAT DE CIÈNCIES DE L'EDUCACIÓ. TITULACIÓN: Grado en Educación Social. MÓDULO: XVI. Optatividad

UNIVERSITAT DE LLEIDA FACULTAT DE CIÈNCIES DE L'EDUCACIÓ. TITULACIÓN: Grado en Educación Social. MÓDULO: XVI. Optatividad UNIVERSITAT DE LLEIDA FACULTAT DE CIÈNCIES DE L'EDUCACIÓ TITULACIÓN: Grado en Educación Social CÓDIGO: 10092 MATERIA: Drogodependencias MÓDULO: XVI. Optatividad PROFESORA RESPONSABLE: Àngel Pedra EQUIPO

Más detalles

Facultad de Educación. Grado de Pedagogía

Facultad de Educación. Grado de Pedagogía Facultad de Educación Grado de Pedagogía GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA: TEORÍA DE LA EDUCACIÓN Curso Académico 2010-2011 - 1 - 1. Datos Descriptivos de la Asignatura Asignatura: Código: - Titulación: Pedagogía

Más detalles

MODELO DE FORMACIÓN DEL PROFESORADO PARA LA APLICACIÓN DE LOS PROGRAMAS DISCOVER Y CONSTRUYENDO SALUD

MODELO DE FORMACIÓN DEL PROFESORADO PARA LA APLICACIÓN DE LOS PROGRAMAS DISCOVER Y CONSTRUYENDO SALUD MODELO DE FORMACIÓN DEL PROFESORADO PARA LA APLICACIÓN DE LOS PROGRAMAS DISCOVER Y CONSTRUYENDO SALUD El Modelo de Prevención escolar del consumo de drogas de Castilla y León que impulsan las Consejerías

Más detalles

FACULTAD DE PSICOLOGIA LICENCIATURA EN PSICOLOGIA PROGRAMA DEL CURSO PSICOLOGIA SOCIAL APLICADA CREDITOS:3. Código: PS6014. l CUATRIMESTRE DEL 2012

FACULTAD DE PSICOLOGIA LICENCIATURA EN PSICOLOGIA PROGRAMA DEL CURSO PSICOLOGIA SOCIAL APLICADA CREDITOS:3. Código: PS6014. l CUATRIMESTRE DEL 2012 FACULTAD DE PSICOLOGIA LICENCIATURA EN PSICOLOGIA PROGRAMA DEL CURSO PSICOLOGIA SOCIAL APLICADA CREDITOS:3 Código: PS6014 l CUATRIMESTRE DEL 2012 1. Descripción del Curso El curso pretenderá realizar una

Más detalles

TERAPIA COGNITIVO- CONDUCTUAL

TERAPIA COGNITIVO- CONDUCTUAL ASIGNATURA: TERAPIA COGNITIVO- CONDUCTUAL Curso 2015/2016 (Código:01475091) AVISO IMPORTANTE En el Consejo de Gobierno del 30 de junio de 2015 se aprobó, por unanimidad, que la convocatoria de exámenes

Más detalles

LAS POLÍTICAS SOBRE DROGODEPENDENCIAS DESDE UNA PERSPECTIVA NACIONAL Y TRANSNACIONAL

LAS POLÍTICAS SOBRE DROGODEPENDENCIAS DESDE UNA PERSPECTIVA NACIONAL Y TRANSNACIONAL LAS POLÍTICAS SOBRE DROGODEPENDENCIAS DESDE UNA PERSPECTIVA NACIONAL Y TRANSNACIONAL Organizado por: SOCIEDAD ESPAÑOLA DE TOXICOMANÍAS Valencia, lunes 2 de marzo de 2015 Complejo Deportivo-Cultural Petxina

Más detalles

Postgrado en prevención y tratamiento en drogodependencias

Postgrado en prevención y tratamiento en drogodependencias Postgrado en prevención y tratamiento en drogodependencias Curso 2012-13 (2a edición) Modalidad Semipresencial Duración 25 ECTS Lugar de Facultad de Educación Social y Trabajo Social Pere Tarrés-Universidad

Más detalles

COORDINACIÓN Y DIRECCIÓN DE EQUIPOS DE TRABAJO

COORDINACIÓN Y DIRECCIÓN DE EQUIPOS DE TRABAJO COORDINACIÓN Y DIRECCIÓN DE EQUIPOS DE TRABAJO MÓDULO 2: DESARROLLO COMUNITARIO Y ADMINISTRACIÓN SOCIAL MATERIA 2.3.: CONTEXTO DE LA ACCIÓN COMUNITARIA Y LA ADMINISTRACIÓN SOCIAL ASIGNATURA 2.3.2: COORDINACIÓN

Más detalles

CONDUCTAS ADICTIVAS Y DELINCUENCIA

CONDUCTAS ADICTIVAS Y DELINCUENCIA CONDUCTAS ADICTIVAS Y DELINCUENCIA 1. Datos descriptivos de la asignatura Curso académico: 2015/2016 Curso: Tercero Trimestre: Segundo Titulación / Estudios: Grado en Criminología y Políticas Públicas

Más detalles

JUSTIFICACIÓN DE LA ASIGNATURA RESPECTO AL GRADO

JUSTIFICACIÓN DE LA ASIGNATURA RESPECTO AL GRADO GRADO EN EDUCACIÓN INFANTIL PROGRAMA DE DESARROLLO SOCIOEMOCIONAL EN LA EDAD INFANTIL CURSO: 4º ASIGNATURA OPTATIVA Créditos ECTS: 6 JUSTIFICACIÓN DE LA ASIGNATURA RESPECTO AL GRADO La emoción es un proceso

Más detalles

ASIGNATURA: EDUCACIÓN Y CONFLICTO: LA MEDIACIÓN COMO RECURSO. ESTUDIOS: Diplomatura de magisterio todas las especialidades 1r ciclo

ASIGNATURA: EDUCACIÓN Y CONFLICTO: LA MEDIACIÓN COMO RECURSO. ESTUDIOS: Diplomatura de magisterio todas las especialidades 1r ciclo ASIGNATURA: EDUCACIÓN Y CONFLICTO: LA MEDIACIÓN COMO RECURSO ESTUDIOS: Diplomatura de magisterio todas las especialidades 1r ciclo CÓDIGO: MGOPECF4 TIPO: O CURSO: 2º y 3º SEMESTRE: 2n CRÉDITOS: 4,5 CRÉDITOS

Más detalles

Educación emocional y Habilidades Sociales. La empatía.

Educación emocional y Habilidades Sociales. La empatía. Educación emocional y Habilidades Sociales. La empatía. Título: Máster Universitario en Formación del profesorado de Educación Secundaria Obligatoria, Bachillerato, Formación Profesional y Enseñanza de

Más detalles

Facultad de Educación. Máster en Intervención Psicopedagógica en Contextos de. Educación Formal y No Formal

Facultad de Educación. Máster en Intervención Psicopedagógica en Contextos de. Educación Formal y No Formal Máster en Intervención Psicopedagógica en Contextos de Educación Formal y No Formal Asignatura: Métodos y Líneas de Investigación en Educación Facultad de Educación Máster en Intervención Psicopedagógica

Más detalles

GUIA FORMATIVA 2013-2014

GUIA FORMATIVA 2013-2014 GUIA FORMATIVA 2013-2014 UNIDAD DOCENTE PSIQUIATRÍA HOSPITAL SAN PEDRO DE LA RIOJA Guía Formativa Unidad Docente de PSIQUIATRÍA Pág. 1 de 10 PRESENTACIÓN: La unidad docente de psiquiatría y salud mental

Más detalles

TITULACIÓN DE FORMACIÓN CONTINUA BONIFICADA EXPEDIDA POR EL INSTITUTO EUROPEO DE ESTUDIOS EMPRESARIALES

TITULACIÓN DE FORMACIÓN CONTINUA BONIFICADA EXPEDIDA POR EL INSTITUTO EUROPEO DE ESTUDIOS EMPRESARIALES Especialista en Psicología Preventiva en la Intervención Social TITULACIÓN DE FORMACIÓN CONTINUA BONIFICADA EXPEDIDA POR EL INSTITUTO EUROPEO DE ESTUDIOS EMPRESARIALES Especialista en Psicología Preventiva

Más detalles

EDUCACIÓN DE PERSONAS ADULTAS Y MAYORES

EDUCACIÓN DE PERSONAS ADULTAS Y MAYORES ASIGNATURA DE GRADO: EDUCACIÓN DE PERSONAS ADULTAS Y MAYORES Curso 2015/2016 (Código:63014049) 1.PRESENTACIÓN DE LA ASIGNATURA La asignatura de Educación de Personas Adultas y Mayores, de carácter optativo

Más detalles

1 ER FORO SET DE INTERCAMBIO DE EXPERIENCIAS EN EL TRATAMIENTO DE LAS DROGODEPENDENCIAS

1 ER FORO SET DE INTERCAMBIO DE EXPERIENCIAS EN EL TRATAMIENTO DE LAS DROGODEPENDENCIAS 1 ER FORO SET DE INTERCAMBIO DE EXPERIENCIAS EN EL TRATAMIENTO DE LAS DROGODEPENDENCIAS SOCIEDAD ESPAÑOLA DE TOXICOMANÍAS Valencia, viernes 7 de noviembre de 2014 Complejo Deportivo-Cultural Petxina Financiado

Más detalles

ADMINISTRACIÓN NACIONAL DE EDUCACIÓN PÚBLICA JUNTA NACIONAL DE DROGAS

ADMINISTRACIÓN NACIONAL DE EDUCACIÓN PÚBLICA JUNTA NACIONAL DE DROGAS ADMINISTRACIÓN NACIONAL DE EDUCACIÓN PÚBLICA JUNTA NACIONAL DE DROGAS CURSO DE ACTUALIZACIÓN DOCENTE LOS CONSUMOS PROBLEMÁTICOS MARCOS CONCEPTUALES, ESTRATEGIAS DE ABORDAJE 1. Fundamentación En el marco

Más detalles

Nombre de la asignatura Modificación de la Conducta Curso 5º. Equipo docente responsable de la evaluación y las tutorías

Nombre de la asignatura Modificación de la Conducta Curso 5º. Equipo docente responsable de la evaluación y las tutorías Nombre de la asignatura Modificación de la Conducta Curso 5º Equipo docente responsable de la evaluación y las tutorías Criterios de calificación Ver programa Material objeto de evaluación Mercedes Borda

Más detalles

ASIGNATURA: EDUCACIÓN Y GÉNERO EN UNA SOCIEDAD EN CAMBIO

ASIGNATURA: EDUCACIÓN Y GÉNERO EN UNA SOCIEDAD EN CAMBIO MÁSTER ESTUDIOS DE MUJERES, GÉNERO Y CIUDADANÍA PLAN DOCENTE ON LINE 2013-14 MATERIA 2: POLITICAS PÚBLICAS Y GÉNERO ASIGNATURA: EDUCACIÓN Y GÉNERO EN UNA SOCIEDAD EN CAMBIO CÓDIGO: 569019 SEMESTRE: 2 CRÉDITOS:

Más detalles

Máster Universitario en América Latina y la Unión Europea: una cooperación estratégica Universidad de Alcalá Curso Académico 2012/2013 Anual

Máster Universitario en América Latina y la Unión Europea: una cooperación estratégica Universidad de Alcalá Curso Académico 2012/2013 Anual RELACIONES INTERNACIONALES Y COOPERACIÓN Máster Universitario en América Latina y la Unión Europea: una cooperación estratégica Universidad de Alcalá Curso Académico 2012/2013 Anual GUÍA DOCENTE Nombre

Más detalles

El consumo de drogas en México es un gran problema social que se ha introducido

El consumo de drogas en México es un gran problema social que se ha introducido CAPÍTULO I JUSTIFICACIÓN El consumo de drogas en México es un gran problema social que se ha introducido hasta lo más íntimo de las familias y al cual nos enfrentamos en la actualidad. Este fenómeno crece

Más detalles

Máster en Formación del Profesorado Universidad de Alcalá Curso Académico 2015/2016 1º Cuatrimestre

Máster en Formación del Profesorado Universidad de Alcalá Curso Académico 2015/2016 1º Cuatrimestre PRINCIPIOS BÁSICOS DE PSICOLOGÍA SOCIAL PARA LA EDUCACIÓN Máster en Formación del Profesorado Universidad de Alcalá Curso Académico 2015/2016 1º Cuatrimestre GUÍA DOCENTE Nombre de la asignatura: Principios

Más detalles

Grado en Economía y Negocios Internacionales Universidad de Alcalá Curso Académico 2014/2015 Tercer Curso Segundo Cuatrimestre

Grado en Economía y Negocios Internacionales Universidad de Alcalá Curso Académico 2014/2015 Tercer Curso Segundo Cuatrimestre MARKETING INTERNACIONAL Grado en Economía y Negocios Internacionales Universidad de Alcalá Curso Académico 2014/2015 Tercer Curso Segundo Cuatrimestre GUÍA DOCENTE Nombre de la asignatura: Marketing Internacional

Más detalles

Experto en Toxicomanías y Alcoholismo. Tratamiento y Técnicas de Deshabituación

Experto en Toxicomanías y Alcoholismo. Tratamiento y Técnicas de Deshabituación Experto en Toxicomanías y Alcoholismo. Tratamiento y Técnicas de Deshabituación Titulación acredidatada por la Comisión Internacional de Formación de la UNESCO Experto en Toxicomanías y Alcoholismo. Tratamiento

Más detalles

urso de Actualización a distancia la violencia de género en las relaciones de pareja: los mitos románticos y estrategias de prevención (6 ECTS)

urso de Actualización a distancia la violencia de género en las relaciones de pareja: los mitos románticos y estrategias de prevención (6 ECTS) Guía del curso PRESENTACIÓN Desde la dirección y coordinación del curso os queremos dar la más sincera bienvenida al Curso de Actualización a distancia la violencia de género en las relaciones de pareja:

Más detalles

CAPÍTULO SEIS. Recomendaciones para un programa de Certificación Médica. Introducción:

CAPÍTULO SEIS. Recomendaciones para un programa de Certificación Médica. Introducción: CAPÍTULO SEIS Recomendaciones para un programa de Certificación Médica Introducción: El Global Pediatric Education Consortium (GPEC) considera que a los pediatras se les debería exigir unos estándares

Más detalles

3.1. COMPETENCIAS TRANSVERSALES / GENÉRICAS:

3.1. COMPETENCIAS TRANSVERSALES / GENÉRICAS: Prácticum III -1- EPERIENCIA PILOTO DE CRÉDITOS EUROPEOS UNIVERSIDAD DE CÓRDOBA GUÍA DOCENTE PARTICULAR DE MAESTRO: ESPECIALIDAD EDUCACIÓN INFANTIL CURSO 2011-2012 FICHA DE ASIGNATURA DATOS BÁSICOS DE

Más detalles

CENTRO UNIVERSITARIO SANTA ANA Centro adscrito a la UEx.- Almendralejo GRADO EN EDUCACIÓN INFANTIL

CENTRO UNIVERSITARIO SANTA ANA Centro adscrito a la UEx.- Almendralejo GRADO EN EDUCACIÓN INFANTIL GRADO EN EDUCACIÓN INFANTIL PROGRAMA DE PSICOLOGÍA DEL DESARROLLO EN LA EDAD INFANTIL CURSO: 1º. ASIGNATURA DE FORMACIÓN BÁSICA Créditos ECTS: 6 JUSTIFICACIÓN DE LA ASIGNATURA RESPECTO AL GRADO Este asignatura

Más detalles

Drogas y alcohol: Evolución de políticas públicas (1993-2014)

Drogas y alcohol: Evolución de políticas públicas (1993-2014) Drogas y alcohol: Evolución de políticas públicas (1993-2014) María Jesús Nazal Tesis para optar al Grado y Título de Administración Pública Universidad de Valparaíso La problemática del abuso de sustancias

Más detalles

Plan de Estudios Maestría en Marketing

Plan de Estudios Maestría en Marketing Plan de Estudios CONTENIDOS 1) Presentación 5) Objetivos 2) Requisitos 6) Cursos Obligatorios 3) Plan de Estudios / Duración 7) Cursos Sugeridos 4) Tabla de Créditos 1) Presentación Su programa de Maestría

Más detalles

1.Organización general

1.Organización general Título: Máster Universitario en Formación del profesorado de Educación Secundaria Obligatoria, Bachilleato, Formación Profesional y Enseñanza de Idiomas Módulo: Genérico Optativo Materia: Créditos: 6 Código:

Más detalles

Investigación de Mercados, Variables Psicosociales y Comportamiento de Compra

Investigación de Mercados, Variables Psicosociales y Comportamiento de Compra GUIA DOCENTE DE LA ASIGNATURA Investigación de Mercados, Variables Psicosociales y Comportamiento de Compra MÓDULO MATERIA ASIGNATURA CURSO SEMESTRE CRÉDITOS CARÁCTER Módulo 1: Herramientas de análisis

Más detalles

Guía Didáctica y Temario. Curso on-line. Introducción a la identificación de Menores Víctimas de Trata de Seres Humanos.

Guía Didáctica y Temario. Curso on-line. Introducción a la identificación de Menores Víctimas de Trata de Seres Humanos. Guía Didáctica y Temario Curso on-line Introducción a la identificación de Menores Víctimas de Trata de Seres Humanos. DIRIGIDO A: Profesionales intervinientes en el campo de Trabajo y de la Educación

Más detalles

Máster Universitario en. Guía Docente. Dirección estratégica en una economía globalizada. Internacionalización de Empresas y Comercio Exterior

Máster Universitario en. Guía Docente. Dirección estratégica en una economía globalizada. Internacionalización de Empresas y Comercio Exterior Guía Docente Modalidad Semipresencial Dirección estratégica en una economía globalizada Curso 2014/15 Máster Universitario en Internacionalización de Empresas y Comercio Exterior 1 Datos descriptivos

Más detalles

PERSENTACIÓN OBJETIVOS

PERSENTACIÓN OBJETIVOS ESPECIALIDAD EN DIRECCIÓN Y ADMINISTRACIÓN PÚBLICA, EN SUS DOS VERTIENTES, PROFESIONALIZANTE Y DE INVESTIGACIÓN, DEL MÁSTER UNIVERSITARIO OFICIAL EN DIRECCIÓN PÚBLICA, HACIENDA PÚBLICA, POLÍTICAS PÚBLICAS

Más detalles

ASIGNATURA: PEDAGOGÍA SOCIAL

ASIGNATURA: PEDAGOGÍA SOCIAL ASIGNATURA: PEDAGOGÍA SOCIAL (Código: 485036) 1. PROFESORA RESPONSABLE Dra. D. a Ángeles Hernando Sanz. 2. INTRODUCCIÓN La Pedagogía Social es una materia troncal de el quinto curso, que pretende ofrecer

Más detalles

Facultad de Educación. Grado en Pedagogía

Facultad de Educación. Grado en Pedagogía Facultad de Educación Grado en Pedagogía GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA: Introducción al Derecho Curso Académico 2011-2012 Versión 2.0-15012010 Para acceder a la ayuda y el glosario de términos hacer clic

Más detalles

GUÍA DOCENTE. Análisis de los Mercados Financieros Economía Financiera y Contabilidad

GUÍA DOCENTE. Análisis de los Mercados Financieros Economía Financiera y Contabilidad 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA Grado: Análisis Económico Doble Grado: Asignatura: ANÁLISIS DE EMPRESAS FINANCIERAS Y REGULACIÓN BANCARIA Módulo: Análisis de los Mercados Financieros Departamento: Economía

Más detalles

Experto en Toxicomanías y Alcoholismo. Tratamiento y Técnicas de Deshabituación (Online)

Experto en Toxicomanías y Alcoholismo. Tratamiento y Técnicas de Deshabituación (Online) Experto en Toxicomanías y Alcoholismo. Tratamiento y Técnicas de Deshabituación (Online) Titulación certificada por EUROINNOVA BUSINESS SCHOOL Experto en Toxicomanías y Alcoholismo. Tratamiento y Técnicas

Más detalles

DELINCUENCIA JUVENIL Y CONSUMO DE DROGAS: FACTORES INFLUYENTES JUVENILE DELINQUENCY AND DRUG USE: INFLUENTIAL FACTORS

DELINCUENCIA JUVENIL Y CONSUMO DE DROGAS: FACTORES INFLUYENTES JUVENILE DELINQUENCY AND DRUG USE: INFLUENTIAL FACTORS JUVENILE DELINQUENCY AND DRUG USE: INFLUENTIAL FACTORS *Raquel Jiménez Martos, ** Ana Mª Rosser Limiñana *Licenciada en Psicología **Universidad de Alicante, rjm9@alu.ua.es ana.rosser@ua.es RESUMEN: La

Más detalles

DIDÁCTICA GENERAL. Universitat de València Grado Maestro/a en Educación Infantil y Primaria Curso 2014-2015 PROGRAMA DE LA ASIGNATURA

DIDÁCTICA GENERAL. Universitat de València Grado Maestro/a en Educación Infantil y Primaria Curso 2014-2015 PROGRAMA DE LA ASIGNATURA Universitat de València Grado Maestro/a en Educación Infantil y Primaria Curso 2014-2015 PROGRAMA DE LA ASIGNATURA DIDÁCTICA GENERAL Grupos: 1º B; 1º E; 1º G Profesor: Francisco Jódar Rico francisco.jodar@uv.es

Más detalles

PLA MUNICIPAL SOBRE DROGUES C/ Ramon Muntaner n 2, 07800 Eivissa Illes Balears Tel/Fax: 971 39 46 48 - pmd@eivissa.es / infodrogues@eivissa.

PLA MUNICIPAL SOBRE DROGUES C/ Ramon Muntaner n 2, 07800 Eivissa Illes Balears Tel/Fax: 971 39 46 48 - pmd@eivissa.es / infodrogues@eivissa. 1 PROYECTO UNA NOCHE DE FIESTA INFORMACIÓN, PREVENCIÓN Y REDUCCIÓN DE RIESGOS 1. DIAGNOSTICO INICIAL 1.2. Marco teórico El consumo de drogas tiene un origen multicausal en el cual influyen un conjunto

Más detalles

Máster en Resolución de Conflictos en el Ámbito Escolar

Máster en Resolución de Conflictos en el Ámbito Escolar Máster en Resolución de Conflictos en el Ámbito Escolar 600 horas (80 ECTS) DURACION UN CURSO ACADÉMICO On-Line PAGOS MESUALES SIN INTERESES On Line (A través de Aula Virtual) Desde el año 2005 el Grupo

Más detalles

Facultad de Psicología

Facultad de Psicología Facultad de Psicología Master en Psicología Clínica y de la Salud GUÍA DOCENTE DE LA ASIGNATURA: Herramientas y Técnicas Metodológicas en Psicología Curso Académico 2011-2012 Versión 2.0-15012010 1. Datos

Más detalles

TERAPIA COGNITIVO- CONDUCTUAL

TERAPIA COGNITIVO- CONDUCTUAL ASIGNATURA: TERAPIA COGNITIVO- CONDUCTUAL Curso 2014/2015 (Código:01475091) 1.OBJETIVOS Esta asignatura se centra en la aplicación de las Técnicas de Modificación de Conducta, estudiadas el curso anterior

Más detalles

PROGRAMA DE LA ASIGNATURA "Derecho Internacional Público" Grado en Derecho. Departamento de Derecho Internacional Público y Rel.Int.

PROGRAMA DE LA ASIGNATURA Derecho Internacional Público Grado en Derecho. Departamento de Derecho Internacional Público y Rel.Int. PROGRAMA DE LA ASIGNATURA "Derecho Internacional Público" Grado en Derecho Departamento de Derecho Internacional Público y Rel.Int. Facultad de Derecho DATOS BÁSICOS DE LA ASIGNATURA Titulación: Año del

Más detalles

DIPLOMADO RECREACIÓN Y ADULTO MAYOR. Carrera 13A No. 38 89 / Bogotá, D.C. Colombia

DIPLOMADO RECREACIÓN Y ADULTO MAYOR. Carrera 13A No. 38 89 / Bogotá, D.C. Colombia DIPLOMADO RECREACIÓN Y ADULTO MAYOR Carrera 13A No. 38 89 / Bogotá, D.C. Colombia PRESENTACIÓN Trascender la recreación como una simple actividad nos demanda avanzar en su conocimiento y comprensión como

Más detalles

Intervención familiar breve en problemas de conducta en la escuela

Intervención familiar breve en problemas de conducta en la escuela Intervención familiar breve en problemas de conducta en la escuela Título: Máster universitario en prevención e intervención psicológica en problemas de conducta en la escuela Módulo III: Intervención

Más detalles

Toxicomanía. Curso Académico: 2014-15 Curso: 4º Trimestre: 2º. Titulación / Estudios: Criminología i Políticas Públicas de Prevención

Toxicomanía. Curso Académico: 2014-15 Curso: 4º Trimestre: 2º. Titulación / Estudios: Criminología i Políticas Públicas de Prevención 1. Datos descriptivos de la asignatura Curso Académico: 2014-15 Curso: 4º Trimestre: 2º Titulación / Estudios: Criminología i Políticas Públicas de Prevención Código asignatura: 21108 Nombre de créditos

Más detalles

Servicio de Gestión Académica GUÍA DOCENTE TRABAJO FIN DE MÁSTER. Máster Universitario en Patrimonio Histórico y Territorial

Servicio de Gestión Académica GUÍA DOCENTE TRABAJO FIN DE MÁSTER. Máster Universitario en Patrimonio Histórico y Territorial GUÍA DOCENTE TRABAJO FIN DE MÁSTER Máster Universitario en Patrimonio Histórico y Territorial 1. DATOS IDENTIFICATIVOS DE LA ASIGNATURA Título/s Máster Universitario en Patrimonio histórico y Territorial

Más detalles

Titulación: EDUCACIÓN SOCIAL Asignatura: INTERVENCIÓN SOCIOEDUCATIVA EN SECTORES ESPECÍFICOS Código: 56042. Periodo: Anual

Titulación: EDUCACIÓN SOCIAL Asignatura: INTERVENCIÓN SOCIOEDUCATIVA EN SECTORES ESPECÍFICOS Código: 56042. Periodo: Anual Titulación: EDUCACIÓN SOCIAL Asignatura: INTERVENCIÓN SOCIOEDUCATIVA EN SECTORES ESPECÍFICOS Código: 56042 Año: 3º Periodo: Anual Carácter: Obligatoria Nº de Créditos: 9 (6 Teóricos, 3 Prácticos) Área

Más detalles

La tutoría para la dirección de proyectos de investigación. Darder Mesquida, Antònia antonia.darder@uib.es. Universitat de les Illes Balears.

La tutoría para la dirección de proyectos de investigación. Darder Mesquida, Antònia antonia.darder@uib.es. Universitat de les Illes Balears. La tutoría para la dirección de proyectos de investigación. Resumen Darder Mesquida, Antònia antonia.darder@uib.es Universitat de les Illes Balears. Se presenta un modelo de tutoría docente para la dirección

Más detalles

MASTER EN EDUCACIÓN ESPECIAL MÓDULO: LA RESPUESTA EDUCATIVA ANTE LA ESCOLARIZACIÓN DE ALUMNOS CON N.E.E.

MASTER EN EDUCACIÓN ESPECIAL MÓDULO: LA RESPUESTA EDUCATIVA ANTE LA ESCOLARIZACIÓN DE ALUMNOS CON N.E.E. MASTER EN EDUCACIÓN ESPECIAL MÓDULO: LA RESPUESTA EDUCATIVA ANTE LA ESCOLARIZACIÓN DE ALUMNOS CON N.E.E. MATERIA: Intervención educativa ante la diversidad y su evaluación DESCRIPTORES: - Intervención

Más detalles

Cuarta edición. Septiembre de 2015. Curso de capacitación de monitores en ajedrez terapéutico para adicciones

Cuarta edición. Septiembre de 2015. Curso de capacitación de monitores en ajedrez terapéutico para adicciones PRODUCTO MULTIMEDIA PARA LA FORMACIÓN Cuarta edición. Septiembre de 2015. Curso de capacitación de monitores en ajedrez terapéutico para adicciones (En trámite Reconocimiento de Interés Sanitario del curso)

Más detalles

Fundamentos de Marketing GUÍA DOCENTE Curso 2011-2012

Fundamentos de Marketing GUÍA DOCENTE Curso 2011-2012 Fundamentos de Marketing GUÍA DOCENTE Curso 2011-2012 Grado en Administración y Dirección de Empresas Titulación: Grado en Administración y Dirección de Empresa 201G Asignatura: Fundamentos de Marketing

Más detalles

GUÍA DOCENTE 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA

GUÍA DOCENTE 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA Grado: Administración y Dirección de Empresas Doble Grado: Asignatura: ECONOMÍA DEL COMPORTAMIENTO Módulo: Análisis del Entorno Económico y Jurídico Departamento: Economía,

Más detalles

GRADO EN ENFERMERÍA ENF130 Drogodependencias

GRADO EN ENFERMERÍA ENF130 Drogodependencias GRADO EN ENFERMERÍA ENF130 Drogodependencias Asignatura: ENF130-Drogodependencias Carácter: Optativa Idioma: Español Modalidad: Presencial Créditos: 3 ECTS Curso: 2015-2016 Semestre: 1º Grupo: 4º Equipo

Más detalles

-Plan de Estudios- Doctorado en Psicología Clinica

-Plan de Estudios- Doctorado en Psicología Clinica -Plan de Estudios- CONTENIDOS 1) Presentación 5) Objetivos 2) Requisitos 6) Cursos Obligatorios 3) Plan de Estudios / Duración 7) Cursos Sugeridos 4) Tabla de Créditos 1) Presentación Su programa de Doctorado

Más detalles

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Núm. 142 Viernes 14 de junio de 2013 Sec. I. Pág. 44948 I. DISPOSICIONES GENERALES MINISTERIO DE EDUCACIÓN, CULTURA Y DEPORTE 6412 Orden ECD/1070/2013, de 12 de junio, por la que se establecen los requisitos

Más detalles

Máster Universitario en Dirección de Empresas MBA. Programa de la Asignatura: Aprovechamiento de Oportunidades Empresariales

Máster Universitario en Dirección de Empresas MBA. Programa de la Asignatura: Aprovechamiento de Oportunidades Empresariales Máster Universitario en Dirección de Empresas MBA Programa de la Asignatura: Aprovechamiento de Oportunidades Empresariales Curso 2014/2015 1. PRINCIPALES HABILIDADES Y COMPETENCIAS QUE DESARROLLA LA MATERIA

Más detalles

UNIVERSIDAD LIBRE PROGRAMAS ANALÍTICOS. PROGRAMA ACADÉMICO: Ingeniería de Sistemas JORNADA: UNICA LICENCIATURA EN EDUCACION ESPECIALIZACION EN AREAS

UNIVERSIDAD LIBRE PROGRAMAS ANALÍTICOS. PROGRAMA ACADÉMICO: Ingeniería de Sistemas JORNADA: UNICA LICENCIATURA EN EDUCACION ESPECIALIZACION EN AREAS PROGRAMAS ANALÍTICOS SECCIONAL: PEREIRA FACULTAD: INGENIERIAS PROGRAMA ACADÉMICO: Ingeniería de Sistemas JORNADA: UNICA 1.- INFORMACION DEL DOCENTE: Nombre: MYRIAM BRITO RUÍZ E- mail institucional: ingenierias@unilibrepereira.edu.co

Más detalles

CURSO ACADÉMICO 2009-2010 PSICOLOGIA DEL TRABAJO Y DE LAS ORGANIZACIONES 1182

CURSO ACADÉMICO 2009-2010 PSICOLOGIA DEL TRABAJO Y DE LAS ORGANIZACIONES 1182 CURSO ACADÉMICO 2009-2010 ASIGNATURA CODIGO PSICOLOGIA DEL TRABAJO Y DE LAS ORGANIZACIONES 1182 PROFESORA RESPONSABLE DE LA ASIGNATURA Nombre y apellidos M. Esther García Buades Despacho: B-205 Correo

Más detalles

Sostenibilidad y responsabilidad social corporativa

Sostenibilidad y responsabilidad social corporativa Máster Interuniversitario Universidades Participantes. Universidad Nacional de Educación a Distancia (UNED) y Universitat Jaume I de Castellón (UJI), siendo la UNED la Universidad coordinadora del título

Más detalles

Marketing de Servicios

Marketing de Servicios Marketing de Servicios Grado en Administración y Dirección de Empresas y Grado en Economía y Negocios Internacionales Universidad de Alcalá Curso Académico 2015/2016 Cuarto Curso Primer Cuatrimestre GUÍA

Más detalles

MÓDULO EMPRESA E INICIATIVA EMPRENDEDORA

MÓDULO EMPRESA E INICIATIVA EMPRENDEDORA DEPARTAMENTO DE FOL 1 MÓDULO EMPRESA E INICIATIVA EMPRENDEDORA EVALUACIÓN Procedimientos e instrumentos de evaluación Para comprobar el nivel de conocimientos, habilidades y actitudes alcanzado durante

Más detalles

GRADO : FICO ASIGNATURA: Fundamentos de Marketing. Curso: Primero Cuatrimestre: Segundo Asignaturas que se recomiendan tener superadas: NINGUNA

GRADO : FICO ASIGNATURA: Fundamentos de Marketing. Curso: Primero Cuatrimestre: Segundo Asignaturas que se recomiendan tener superadas: NINGUNA GUIA DOCENTE GRADO : FICO ASIGNATURA: Fundamentos de Marketing FICHA DESCRIPTIVA DE LA ASIGNATURA Curso Académico 2011/2012 Módulo Materia FORMACIÓN BÁSICA EMPRESA Créditos 6 Ubicación Carácter de la asignatura

Más detalles

GUÍA DOCENTE. Finanzas y Contabilidad Doble Grado: GESTIÓN DE EMPRESAS FINANCIERAS Y RIESGOS BANCARIOS. Economía Financiera y Contabilidad

GUÍA DOCENTE. Finanzas y Contabilidad Doble Grado: GESTIÓN DE EMPRESAS FINANCIERAS Y RIESGOS BANCARIOS. Economía Financiera y Contabilidad 1. DESCRIPCIÓN DE LA ASIGNATURA Grado: Finanzas y Contabilidad Doble Grado: Asignatura: GESTIÓN DE EMPRESAS FINANCIERAS Y RIESGOS BANCARIOS Módulo: Finanzas Departamento: Economía Financiera y Contabilidad

Más detalles

El consumo de sustancias nocivas por los alumnos se considera un problema grave en nuestras escuelas?

El consumo de sustancias nocivas por los alumnos se considera un problema grave en nuestras escuelas? El consumo de sustancias nocivas por los alumnos se considera un problema grave en nuestras escuelas? El abuso y la dependencia de sustancias psicoactivas, representan en México un grave problema social,

Más detalles

PROTECCIÓN DE LOS MENORES Y ADOLESCENTES

PROTECCIÓN DE LOS MENORES Y ADOLESCENTES CAPACITAR PARA LA ACCIÓN CONFERENCIA EUROPEA SOBRE POLTICAS DE ALCOHOL PROTECCIÓN DE LOS MENORES Y ADOLESCENTES Mothers and fathers of schoolchildren as agents of health: instruments that facilitate their

Más detalles

GUÍA DOCENTE Marketing turístico II. Código Asignatura Créditos Idioma P NP Total 29124 Marketing II 1.8 4.2 6 castellano

GUÍA DOCENTE Marketing turístico II. Código Asignatura Créditos Idioma P NP Total 29124 Marketing II 1.8 4.2 6 castellano Pág.: 1 de 10 1.- Identificación de la asignatura Código Asignatura Créditos Idioma P NP Total 29124 Marketing II 1.8 4.2 6 castellano Titulación Carácter Curso Semestre Estudios Grado en Turismo Obligatoria

Más detalles

REDUCCION DE DAÑOS Y GESTION DEL RIESGO

REDUCCION DE DAÑOS Y GESTION DEL RIESGO REDUCCION DE DAÑOS Y GESTION DEL RIESGO Un paradigma de intervención basado en las necesidades y derechos de los usuarios de drogas 1 Objetivo General Analizar y comprender el uso de sustancias y prácticas

Más detalles

EDICIONES PIRÁMIDE. Prevención de drogodependencias y otras conductas adictivas. PIRÁMIDE http://www.edicionespiramide.es/ Información de novedades

EDICIONES PIRÁMIDE. Prevención de drogodependencias y otras conductas adictivas. PIRÁMIDE http://www.edicionespiramide.es/ Información de novedades Información de novedades EDICIONES PIRÁMIDE Prevención de drogodependencias y otras conductas adictivas Manuel Isorna Folgar y David Saavedra Pino (coords.) Colección: Psicología Índice Prólogo. 1. Los

Más detalles

Curso Experto. Experto en Intervención Social en Drogodependencia

Curso Experto. Experto en Intervención Social en Drogodependencia Curso Experto Experto en Intervención Social en Drogodependencia Índice Experto en Intervención Social en Drogodependencia 1. Sobre Inesem 2. Experto en Intervención Social en Drogodependencia Descripción

Más detalles

INFLUENCIA DE SELECTIVIDAD EN LAS MATEMÁTICAS DE ECONOMÍA

INFLUENCIA DE SELECTIVIDAD EN LAS MATEMÁTICAS DE ECONOMÍA INFLUENCIA DE SELECTIVIDAD EN LAS MATEMÁTICAS DE ECONOMÍA Juana María Vivo Molina Departamento de Métodos Cuantitativos para la Economía. Universidad de Murcia. jmvivomo@um.es RESUMEN En este trabajo se

Más detalles

Programa de Criminología UOC

Programa de Criminología UOC Programa de Criminología UOC Trabajo Final de Grado Presentación Descripción La asignatura en el conjunto del plan de estudios Campos profesionales en que se proyecta Conocimientos previos Objetivos y

Más detalles