LA INSUFICIENCIA RENAL EN UN SERVICIO DE MEDICINA INTERNA. Nicolas Roberto Robles Servicio de Nefrologia Hospital Infanta Cristina Badajoz

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "LA INSUFICIENCIA RENAL EN UN SERVICIO DE MEDICINA INTERNA. Nicolas Roberto Robles Servicio de Nefrologia Hospital Infanta Cristina Badajoz"

Transcripción

1

2 LA INSUFICIENCIA RENAL EN UN SERVICIO DE MEDICINA INTERNA Nicolas Roberto Robles Servicio de Nefrologia Hospital Infanta Cristina Badajoz

3

4

5 FÓRMULAS PARA MEDIR FUNCIÓN RENAL Orina de 24 horas CCr (ml/min) = Creatinina orina (mg/dl) * Volumen minuto de orina (ml/min) Creatinina plasmática (mg/dl) Fórmula de Cockcroft-Gault Aclaramiento de creatinina = (140 - edad) * peso (Kg) 72 * creatinina Fórmula MDRD4 IDMS CCr (ml/min/1,73m2 sc) = 175 x (Creatinina plasmática) x (edad)

6

7 PREVALENCIA ERC POR MDRD y CKD-EPI ESTUDIO HERMEX Robles et al. Eur J Clin Invest. 2013

8 Cases Amenos A et al. Rev. Esp. Cardiol 2010

9

10 Distribución de la función renal por grupos de edad en población general. Estudio IMAP. % Cockroft (ml/min) N: 2270 Edad (años) Gómez-Huelgas R. (in press)

11 EDAD Y PROGRESION DE LA INSUFICIENCIA REN V. Lorenzo et al. Nefrologia. 2007

12 EVOLUCION DE LA IRC EN EL ANCIANO M Heras et al. Nefrologia. 2012

13 En el Reino Unido la proporcion de pacientes con IRC/pacientes en TRS es 1/100 y respecto a los incidentes en TRS 1/1000. Es importante señalar que la prevalencia de IRC usando la actual definición es la misma en diversas poblaciones pero la incidencia de TRS no. Esto implica que hay poblaciones en las que el riesgo de progresión es mucho mas alto. USA es un buen ejemplo: la incidencia de TRS es 2-2,5 veces mayor que en la mayoría de los paises europeos que tienen una prevalencia similar de IRC. El problema de la ERC como se define ahora no es principalmente la ERCT. Tiene que haber una mejor manera de identificar sujetos en riesgo de necesitar TRS: usar el FG estimado para el cribado es utilizar una red demasiado fina. Glassock R, Nefrología, 2010

14 TABLA 52 SITUACIONES EN LAS CUALES EL FGe NO ES FIABLE (usar otro método para conocer CCr) Extremos de edad y tamaño corporal, Malnutricion u obesidad grave. Enfermedades musculoesqueléticas- Paraplejia o cuadriplejia. Dieta vegetariana Cambios rápidos de función renal. Antes de la administración de farmacos con toxicidad significativa y excreción renal.

15

16 GRAVEDAD DEL RIESGO % Robles et al. Eur J Clin Invest. 2013

17 FORMULA H.U.GE

18 FORMULAS H.U.GE 1.- [L] = Hematocrito Urea PTH L= ( x Ht) + ( x Urea) + ( x PTH) 2.- [L] = Hematocrito Urea Acido úrico: L= ( x Ht) + ( x Urea) + ( x Ácido Úrico) 3.- [L] = Hematocrito Urea Género (HUGE formula): L= ( x Hematocrito) + ( x Urea) [ si Varón] Alvarez Gregori J et al J. Nutr. Health Ageing

19 PREVALENCIA ERC POR H.U.GE-ESTUDIO HERMEX Robles NR et al. J Nutr Health Aging, 2015

20 PREVALENCIA ERC POR H.U.GE-ESTUDIO HERMEX Mujeres Hombres Global

21

22

23 Correlacion Hoek y CKD-EPI

24

25

26 ESTUDIO MIPTH: PTH % Pg/ml Bureo JC et al. Endocrinol Nutr. 2015

27 ESTUDIO MIPTH: VITAMINA D % ng/ml Bureo JC et al. Endocrinol Nutr. 2015

28 ESTUDIO MIPTH: CALCIO Y FOSFORO % Bureo JC et al. Endocrinol Nutr. 2015

29

30 RECOMENDACIONES SEN 2010: PACIENTES SIN TRS Hb <11 g/dl European Best Practice Guidelines Ferritina >100 IST > 20 Ferritina <100 IST < 20 Supl. Fe DM Inicio: Hb < 10 Objetivo: (12) ICTUS Solo si Hb < 9 RESTO Inicio: Hb < 11 Objetivo: (13)

31 Table 3. Compared Recommendations ERBP KDIGO Start Treatment Low risk patients: <12 g/dl Hemoglobin <10.0 g/dl High risk patients: <10 g/dl Symptomatic CAD: >10 g/dl. Target High risk patients: 10 g/dl Hemoglobin 11.5 g/dl Low risk patients: 12 g/dl Upper limit High risk patients: 10 g/dl Hemoglobin 13.0 g/dl Low risk patients: 13 g/dl Diabetic: 12 g/dl. Malignancy Relative contraindication Avoid Stroke Relative contraindication Avoid CAD: Coronary artery disease. ERBP: European Renal Best Practice

32 RECOMENDACIONES COMPARADAS: TRATAMIENTO DE LA FERROPENIA ERBP KDIGO Ferritina ISS 20% 30%

33 Si es posible conseguir la curación del problema oncológico, evite el uso de este tipo de fármacos. Si el tratamiento es paliativo o con escasas posibilidades de éxito utilice los agentes estimuladores de la eritropoyesis con precaución: Uselos a la menor dosis posible Busque como único objetivo terapéutico evitar el uso de trasfusiones. Debeljak et al, Front Immunol. 2014

34

35 GUIAS KDIGO: ENFERMEDAD RENAL NO DIABETICOS Recomendamos para todos los pacientes con EUA < 30 una PA < 140/90 (IA) Sugerimos para pacientes con EUA > 30 y < 300 una PA < 130/80 (2D) Sugerimos para pacientes con EUA > 300 una PA < 130/80 (2C) Sugerimos usar ARA/IECA en los pacientes con EUA > 30 y < 300 (2D) Recomendamos usar ARA/IECA en los pacientes con EUA > 300 (1B)

36 GUIAS KDIGO: ENFERMEDAD RENAL EN DIABETICOS Recomendamos para todos los pacientes con EUA < 30 una PA < 140/90 (IB) Sugerimos para pacientes con EUA > 30 una PA < 130/80 (2D) Sugerimos usar ARA/IECA en los pacientes con EUA > 30 y < 300 (2D) Recomendamos usar ARA/IECA en los pacientes con EUA > 300 (1B)

37 GUIAS EUROPEAS EHS/ESC Guidelines on the Management of Hypertension

38 EVALUACION DEL STATUS LIPIDICO EN ADULTOS CON I.R.C. 1. EN ADULTOS CON E.R.C. DE RECIENTE DIAGNOSTICO (INCLUYENDO LOS TRATADOS CON HEMODIALISIS CRONICA O TRASPLANTADOS DE RIÑON, RECOMENDAMOS LA EVALUACION DEL PERFIL LIPIDICO (COLESTEROL TOTAL, LDL, HDL, TRICLICERIDOS (IC). 2. EN ADULTOS CON E.R.C. DE RECIENTE DIAGNOSTICO (INCLUYENDO LOS TRATADOS CON HEMODIALISIS CRONICA O TRASPLANTADOS DE RIÑO), EL SEGUIMIENTO DE LOS NIVELES DE LIPIDOS NO ES NECESARIO EN LA MAYORIA DE LOS PACIENTES (SIN GRADAR)

39 TRATAMIENTO FARMACOLOGICO HIPOLIPEMIANTE EN ADULTOS 1. EN ADULTOS CON EDAD >50 AÑOS Y FG < 60 ml/min PERO NO TRATADOS CON HEMODIALISIS CRONICA O TRASPLANTADOS DE RIÑON (ESTADIOS 3A-5), RECOMENDAMOS TRATAMIENTO CON UNA ESTATINA O LA COMBINACION ESTATINA EZETIMIBE. (IA) 2. EN ADULTOS CON EDAD > 50 AÑOS Y FG > 60 ml/min (ESTADIOS I Y 2) RECOMENDAMOS TRATAMIENTO CON UNA ESTATINA O LA COMBINACION ESTATINA EZETIMIBE. (IA) 3. EN ADULTOS CON EDAD AÑOS Y E.R.C. PERO NO TRATADOS CON HEMODIALISIS CRONICA O TRASPLANTADOS DE RIÑON, SUGERIMOS TRATAMIENTO CON UNA ESTATINA EN PRESENCIA DE UNA O MAS DE LAS SIGUIENTES. (2A): ENFERMEDAD CORONARIA, DIABETES MELLITUS, ICTUS, RIESGO SUPERIOR AL 10% DE MORTALIDAD CORONARIA O IAM. 4. EN ADULTOS EN DIALISIS SUGERIMOS QUE NO SE INICIE TRATAMIENTO CON ESTATINAS O LA COMBINACION ESTATINA-EZETIMIBE. (2A) 5. SI ESTUVIERA EN TTO EN EL MOMENTO DE INICIAR DIALISIS, SUGERIMOS QUE EL TRATAMIENTO SEA CONTINUADO. (2C) 6. EN PACIENTES TRASPLANTADOS SUGERIMOS TRATAMIENTO CON ESTATINAS. (2B)

40 ...Y un juego vil que no hay que jugarlo a ciegas, pues juegas cien veces, mil, y de las mil, ves febril Que o te pasas o no llegas. Y el no llegar da dolor, pues indica que mal tasas y eres del otro deudor. Mas ay de ti si te pasas! Si te pasas es peor!

41

42 Disminución del FGe> 25 % en menos de un mes o un incremento de la creatinina plasmática > 25 % en menos de un mes, descartados factores exógenos(diarrea, vómitos, depleción por diuréticos en tratamiento con IECA o ARA II, o inhibidores directos de la renina).

43 DERIVACION A NEFROLOGIA En líneas generales se deberán remitir al especialista en Nefrologia los pacientes con FG <30 ml/min/1.73 m2 (excepto > 80 años, ver debajo). Pacientes > 80 años y con FG < 20 ml/min/1,73 m2, si la situación general del paciente lo aconseja, se pueden remitir para una valoración nefrológica, y pactar el tratamiento. Los pacientes < 70 años con FG entre ml/min/1,73 m2 deberá realizarse una monitorización más frecuente (cada 3-6 meses) remitiéndose a Nefrología solo en caso de progresión de la albuminuria en dos controles consecutivos o cociente albúmina/creatinina cercano a 300 mg/g _copy1.pdf

44 En el caso de pacientes ancianos (> 80 años) Dado que la progresión de la ERC en población anciana es muy poco frecuente, se puede aceptar que los pacientes mayores de 80 años con función renal estable o con lento deterioro de esta (< 5 ml/min/año) sin proteinuria ni anemia o signos de alarma pueden llevar seguimiento con actitud conservadora en Atención Primaria,. En el mismo sentido, los pacientes ancianos con ERC estadio 5 con expectativa de vida corta (< 6 meses), mala situación funcional (dependencia de las actividades de la vida diaria, demencia, etc.), comorbilidad asociada grave o que no acepten diálisis podrán ser subsidiarios de tratamiento paliativo bien en Atención Primaria o compartido con Nefrología.

45

46 MUCHAS GRACIAS POR SU ATENCION

Dislipidemias como factor de riesgo en Enfermedad Renal Crónica

Dislipidemias como factor de riesgo en Enfermedad Renal Crónica Dislipidemias como factor de riesgo en Enfermedad Renal Crónica Dr. Vicente Sánchez Polo Guatemala www.slanh.org CONTENIDO Dislipidemias en ERC y su riesgo. Control Lipídico en ERC Manejo Farmacológico

Más detalles

DOCUMENTO CONSENSO SEN y SEMFyC MANEJO ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA DETECCIÓN DE ERC OCULTA

DOCUMENTO CONSENSO SEN y SEMFyC MANEJO ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA DETECCIÓN DE ERC OCULTA Patrocinado por: SERVICIO DE NEFROLOGIA REALIZAR SCREENING DE ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA A TODO PACIENTE QUE TENGA: - HTA - DM - ALTO RIESGO CARDIOVASCULAR - ANTECEDENTES PERSONALES O FAMILIARES DE ENFERMEDAD

Más detalles

La dislipemia es relevante en la ERC? Sirve para algo tratar? Da problemas tratar? Qué guía sigo?

La dislipemia es relevante en la ERC? Sirve para algo tratar? Da problemas tratar? Qué guía sigo? Qué guía seguimos para tratar la dislipemia de la ERC? La dislipemia es relevante en la ERC? Sirve para algo tratar? Da problemas tratar? Qué guía sigo? Dislipemia en la ERC (Hospital Infanta Leonor) %

Más detalles

Estudio SHARP (Study of Heart and Renal Protection )

Estudio SHARP (Study of Heart and Renal Protection ) El estudio SHARP fue esponsorizado, diseñado, dirigido y analizado por la Universidad de Oxford. Financiado por Merck, la UK MRC, la British Heart Foundation, y la Australiana NHMRC. Estudio SHARP (Study

Más detalles

PROTOCOLO PILOTO GES MINISTERIO DE SALUD Subsecretaría de Salud Pública División de prevención y Control de Enfermedades Secretaría Técnica GES

PROTOCOLO PILOTO GES MINISTERIO DE SALUD Subsecretaría de Salud Pública División de prevención y Control de Enfermedades Secretaría Técnica GES PROTOCOLO PILOTO GES 2008 Prevención Secundaria de la Insuficiencia renal crónica Terminal Documento de Trabajo MINISTERIO DE SALUD División de prevención y Control de Enfermedades Secretaría Técnica GES

Más detalles

Abordaje integral de la albuminuriaproteinuria en pacientes con enfermedad renal crónica

Abordaje integral de la albuminuriaproteinuria en pacientes con enfermedad renal crónica Abordaje integral de la albuminuriaproteinuria en pacientes con enfermedad renal crónica Dr. Alfonso M Cueto Manzano Secretario SOC. Latinoamericana de Nefrología e Hipertensión Director Unidad de Investigación

Más detalles

Enfermedad renal crónica y

Enfermedad renal crónica y Enfermedad renal crónica y Diabetes Mellitus Antonio Rodríguez-Poncelas RedGDPS (revisado 12/12/2012) Definiciones EnfermedadRenal Crónica(ERC): disminuciónde la funciónrenal, expresadapor un filtradoglomerular

Más detalles

DETECCIÓN Y MONITORIZACIÓN DE PACIENTES CON ERC

DETECCIÓN Y MONITORIZACIÓN DE PACIENTES CON ERC I. INTRODUCCIÓN DETECCIÓN Y MONITORIZACIÓN DE PACIENTES CON ERC Dr. Carlos Zúñiga San Martín En las etapas iniciales de la Enfermedad Renal Crónica (ERC), habitualmente, el diagnóstico está sustentado

Más detalles

Evaluación y Manejo de la ERC

Evaluación y Manejo de la ERC Evaluación y Manejo de la ERC De lo que las guías no hablan Intentando responder a los pacientes Nuestros datos y experiencia ( not graded ) Más allá del diagnóstico y manejo de enfermedades específicas

Más detalles

CARTERA DE SERVICIOS SERVICIO DE NEFROLOGÍA

CARTERA DE SERVICIOS SERVICIO DE NEFROLOGÍA CARTERA DE SERVICIOS SERVICIO DE NEFROLOGÍA En el marco de la asistencia prestada por el Hospital Universitario Marqués de Valdecilla la página siguiente ofrece información sobre la Cartera de Servicios

Más detalles

La función renal en el anciano. Dra. V. Iñigo Nefrología

La función renal en el anciano. Dra. V. Iñigo Nefrología La función renal en el anciano Dra. V. Iñigo Nefrología La función renal en el anciano La ERC se ha convertido en un problema de salud pública en los países desarrollados y su prevalencia aumenta de forma

Más detalles

Prevención en la progresión de la enfermedad renal crónica en el paciente diabético

Prevención en la progresión de la enfermedad renal crónica en el paciente diabético Prevención en la progresión de la enfermedad renal crónica en el paciente diabético Raúl Plata-Cornejo INTRODUCCIÓN La incidencia y prevalencia de la diabetes mellitus tiene un crecimiento significativo

Más detalles

DETECCIÓN PRECOZ, SEGUIMIENTO Y TRATAMIENTO DE LA ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA SEGÚN ESTADÍO EN PERSONAS MAYORES DE 18 AÑOS

DETECCIÓN PRECOZ, SEGUIMIENTO Y TRATAMIENTO DE LA ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA SEGÚN ESTADÍO EN PERSONAS MAYORES DE 18 AÑOS DETECCIÓN PRECOZ, SEGUIMIENTO Y TRATAMIENTO DE LA ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA SEGÚN ESTADÍO EN PERSONAS MAYORES DE 18 AÑOS La Enfermedad Renal Crónica representa una disminución de la función renal, lenta,

Más detalles

INTERVENCIÓN INTEGRAL DE LA DIABETES DIAGNÓSTICO Y SEGUIMIENTO

INTERVENCIÓN INTEGRAL DE LA DIABETES DIAGNÓSTICO Y SEGUIMIENTO INTERVENCIÓN INTEGRAL DE LA DIABETES DIAGNÓSTICO Y SEGUIMIENTO 21 Octubre 2016 DIABETES MELLITUS Se trata de una diarrea urinaria Galeno Enfermedad que se caracteriza por que los afectados orinan abundante

Más detalles

Impacto del diagnóstico y tratamiento oportuno sobre la progresión de la ERC. Dr. Carlos Zúñiga San Martín

Impacto del diagnóstico y tratamiento oportuno sobre la progresión de la ERC. Dr. Carlos Zúñiga San Martín Impacto del diagnóstico y tratamiento oportuno sobre la progresión de la ERC Dr. Carlos Zúñiga San Martín Facultad de Medicina Universidad de Concepción Chile Objetivos de la Presentación 1.- Reforzar

Más detalles

EDAD VASCULAR-ESTRATIFICACIÓN RCV HERRAMIENTA MOTIVADORA CASOS PRÁCTICOS

EDAD VASCULAR-ESTRATIFICACIÓN RCV HERRAMIENTA MOTIVADORA CASOS PRÁCTICOS EDAD VASCULAR-ESTRATIFICACIÓN RCV HERRAMIENTA MOTIVADORA CASOS PRÁCTICOS Lucia Guerrero Llamas Elena Ramos Quirós Mujer de 40 años Antecedentes personales: No Fumadora Diabetes Mellitus tipo 2 Presión

Más detalles

PREVALENCIA Y ETIOLOGIA DE LA ANEMIA EN LOS ANCIANOS. Dr. E. Sacanella U. Geriatria Serv. Medicina Interna Hospital Clínico Barcelona

PREVALENCIA Y ETIOLOGIA DE LA ANEMIA EN LOS ANCIANOS. Dr. E. Sacanella U. Geriatria Serv. Medicina Interna Hospital Clínico Barcelona PREVALENCIA Y ETIOLOGIA DE LA ANEMIA EN LOS ANCIANOS Dr. E. Sacanella U. Geriatria Serv. Medicina Interna Hospital Clínico Barcelona Porcentaje de personas anémicas que viven en la comunidad según edad

Más detalles

Estadio Descripción FG (ml/min/1,73 m 2 )

Estadio Descripción FG (ml/min/1,73 m 2 ) NEFROLOGÍA. Volumen 24. Suplemento Nº 6 2004 CAPÍTULO 2 Definición y clasificación de los estadios de la enfermedad renal crónica. Prevalencia. Claves para el diagnóstico precoz. Factores de riesgo de

Más detalles

GUÍAS semfyc 2012 para el tratamiento de las dislipemias en Atención Primaria

GUÍAS semfyc 2012 para el tratamiento de las dislipemias en Atención Primaria GUÍAS semfyc 2012 para el tratamiento de las dislipemias en Atención Primaria 1 Grupo de trabajo de dislipemias de la semfyc Blasco Valle, M. Álvarez Cosmea, A. Ferreras Amez, JM. Lago Deibe, F. Navarro

Más detalles

Progresión de la Enfermedad Renal Crónica. Análisis Clínico y Epidemiológico

Progresión de la Enfermedad Renal Crónica. Análisis Clínico y Epidemiológico Progresión de la Enfermedad Renal Crónica Análisis Clínico y Epidemiológico Reflexiones generales Consulta Prediálisis Medidas higienico-dietéticas Ejercicio físico. Problema del sobrepeso Advertencia

Más detalles

PAPPS CARDIOVASCULAR ACTUALIZACIÓN 2016

PAPPS CARDIOVASCULAR ACTUALIZACIÓN 2016 PAPPS CARDIOVASCULAR ACTUALIZACIÓN 2016 Carlos Brotons, en nombre del grupo de prevención cardiovascular del PAPPS AUTORES: Antonio Maiques Galán Carlos Brotons Cuixart José Ramón Banegas Banegas Enrique

Más detalles

ALEJANDRO PINZON TOVAR M.D. INTERNISTA - ENDOCRINOLOGO DIRECTOR CIENTIFICO ENDHO COLOMBIA COORDINADOR MEDICINA INTERNA USCO NEIVA

ALEJANDRO PINZON TOVAR M.D. INTERNISTA - ENDOCRINOLOGO DIRECTOR CIENTIFICO ENDHO COLOMBIA COORDINADOR MEDICINA INTERNA USCO NEIVA HIPERURICEMIA Y RIESGO CARDIOVASCULAR ALEJANDRO PINZON TOVAR M.D. INTERNISTA - ENDOCRINOLOGO DIRECTOR CIENTIFICO ENDHO COLOMBIA COORDINADOR MEDICINA INTERNA USCO NEIVA - 2016 NO HAY COSA QUE LOS HOMBRES

Más detalles

Criterios para Definir la Enfermedad Renal Crónica

Criterios para Definir la Enfermedad Renal Crónica Criterios para Definir la Enfermedad Renal Crónica Dra. Laura Cortés Sanabria Médico Internista, Investigador Clínico Unidad de Investigación Médica en Enfermedades Renales IMSS, Guadalajara. México Objetivo

Más detalles

ANEMIA EN LA ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA: PROTOCOLO DE ESTUDIO, MANEJO Y DERIVACIÓN A NEFROLOGÍA

ANEMIA EN LA ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA: PROTOCOLO DE ESTUDIO, MANEJO Y DERIVACIÓN A NEFROLOGÍA Anemia en la Enfermedad Renal Crónica: Protocolo de estudio, manejo y derivación a Nefrología ANEMIA EN LA ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA: PROTOCOLO DE ESTUDIO, MANEJO Y DERIVACIÓN A NEFROLOGÍA Dr. Aleix Cases

Más detalles

Exámenes de laboratorio en hemodiálisis

Exámenes de laboratorio en hemodiálisis Exámenes de laboratorio en hemodiálisis Alejandro Cotera Sección Nefrología Hospital Clínico Universidad de Chile Exámenes de Laboratorio en Patologías Intercurrentes INFARTO AGUDO DEL MIOCARDIO Causa

Más detalles

Epidemiología de la Enfermedad Renal Crónica.

Epidemiología de la Enfermedad Renal Crónica. Sociedad Chilena de Nefrología Epidemiología de la Enfermedad Renal Crónica. Dr. CARLOS ZÚÑIGA SAN MARTÍN II CURSO DE MONOTORES EN SALUD RENAL ASODI - Santiago Agosto 2013 el rápido aumento de las enfermedades

Más detalles

Aporta algo nuevo a nuestros pacientes las Guías EAS/ESC 2011 de dislipemias?

Aporta algo nuevo a nuestros pacientes las Guías EAS/ESC 2011 de dislipemias? Nuevas Recomendaciones y Objetivos en el control de lípidos Aporta algo nuevo a nuestros pacientes las Guías EAS/ESC 2011 de dislipemias? T. Mantilla Centro de Salud Universitario Prosperidad Madrid 2012

Más detalles

XII Curso de lipidología clínica y factores de riesgo cardiovascular. Tratamiento de la HTA en función de las comorbilidades

XII Curso de lipidología clínica y factores de riesgo cardiovascular. Tratamiento de la HTA en función de las comorbilidades XII Curso de lipidología clínica y factores de riesgo cardiovascular Tratamiento de la HTA en función de las comorbilidades Pedro Armario Cap Àrea Atenció Integrada Risc Vascular Servei de Medicina Interna

Más detalles

HTA Vasculorrenal aterosclerótica: Colocación de stent frente a tratamiento médico en la estenosis de arteria renal aterosclerótica

HTA Vasculorrenal aterosclerótica: Colocación de stent frente a tratamiento médico en la estenosis de arteria renal aterosclerótica HTA Vasculorrenal aterosclerótica: Colocación de stent frente a tratamiento médico en la estenosis de arteria renal aterosclerótica Estudio CORAL: Métodos Ensayo clínico multicéntrico, controlado, abierto,

Más detalles

ESTATINAS EN PERSONAS MAYORES

ESTATINAS EN PERSONAS MAYORES ESTATINAS EN PERSONAS MAYORES Farmacia Atención Primaria Sevilla Servicios de Farmacia de las Áreas y Distritos Sanitarios Aljarafe Norte, Sevilla, Sur y Osuna Consideraciones previas Principalmente prescritas

Más detalles

Reducción de c-ldl, enfermedad renal crónica y riesgo cardiovascular

Reducción de c-ldl, enfermedad renal crónica y riesgo cardiovascular Reducción de c-ldl, enfermedad renal crónica y riesgo cardiovascular Dr Jose Luis Górriz Servicio de Nefrologia Hospital Universitario Dr Peset. Valencia Probabilidad de supervivencia Programa KEEP: Mortalidad

Más detalles

I. Renal y Hepatopatía

I. Renal y Hepatopatía I. Renal y Hepatopatía Patricia de Sequera Ortiz 25 de Enero de 2016 IHA + IRA IRC + IHA IHC + IHA IHC + IRC EH primaria complicada ER Enfermedad hepática Enfermedad renal Cirrosis alcohólica Nefropatía

Más detalles

Manejo de la dislipemia en edad pediátrica

Manejo de la dislipemia en edad pediátrica Manejo de la dislipemia en edad pediátrica M.ª Concepción García Jiménez Junio 2016 1 Introducción Si los objetivos terapéuticos no se consiguen con la modificación de los hábitos de vida y la dieta, se

Más detalles

Los Standards of Medical Care in Diabetes de 2015 American Diabetes Association (ADA).

Los Standards of Medical Care in Diabetes de 2015 American Diabetes Association (ADA). DRA. CAROL SEGARRA. GLUCEMI A Los Standards of Medical Care in Diabetes de 2015 American Diabetes Association (ADA). En cuanto a los criterios de diagnóstico: HbA1c ( 6,5%) Glucemia basal en ayunas ( 126

Más detalles

Factores de riesgo primarios de la Enfermedad Renal Crónica y recomendaciones de las instituciones

Factores de riesgo primarios de la Enfermedad Renal Crónica y recomendaciones de las instituciones Factores de riesgo primarios de la Enfermedad Renal Crónica y recomendaciones de las instituciones Dra. Laura Cortés Sanabria Los pacientes con estadios tempranos de la enfermedad renal crónica (ERC),

Más detalles

Utilidad de la terapia combinada en la prevención cardiovascular. Jose María Mostaza Unidad de Arteriosclerosis Hospital Carlos III.

Utilidad de la terapia combinada en la prevención cardiovascular. Jose María Mostaza Unidad de Arteriosclerosis Hospital Carlos III. Utilidad de la terapia combinada en la prevención cardiovascular Jose María Mostaza Unidad de Arteriosclerosis Hospital Carlos III. Madrid Mortalidad por Cardiopatía isquémica en España 1951-2000 140 140

Más detalles

CONCLUSIONES. 2. La mayoría de pacientes presentó mal control metabólico con niveles altos de glicemia y hemoglobina glicosilada.

CONCLUSIONES. 2. La mayoría de pacientes presentó mal control metabólico con niveles altos de glicemia y hemoglobina glicosilada. CONCLUSIONES 1. Confirmamos en el Instituto Nacional de Ojos que la Población de mayor prevalencia proceden de Lima 39.2 % en comparación con el 60.8% procedente de los demás departamentos del país predominando

Más detalles

Factores de riesgo Qué hay de nuevo en el último año?

Factores de riesgo Qué hay de nuevo en el último año? Vicente Bertomeu Martínez Servicio de Cardiología Hospital Universitario San Juan de Alicante Alicante (España) Factores de riesgo Qué hay de nuevo en el último año? VBM 2012 Reducción de mortalidad coronaria

Más detalles

Enfermedad Renal Crónica Estadios I, II y III en Pacientes con Síndrome de Insulinorresistencia.

Enfermedad Renal Crónica Estadios I, II y III en Pacientes con Síndrome de Insulinorresistencia. Enfermedad Renal Crónica Estadios I, II y III en Pacientes con Síndrome de Insulinorresistencia. Autores: Dr. Alejandro César del Sol González. Esp. 1er Grado MGI.Esp 1er Grado en Nefrología. MsC. Dr.

Más detalles

ENFERMEDADES AUTOINMUNES Y EMBARAZO

ENFERMEDADES AUTOINMUNES Y EMBARAZO ENFERMEDADES AUTOINMUNES Y EMBARAZO GUILLERMO RUIZ-IRASTORZA SERVICIO DE MEDICINA INTERNA HOSPITAL DE CRUCES UNIVERSIDAD DEL PAIS VASCO / EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA COMPLICACIONES EAS-EMBARAZO EMBARAZOS

Más detalles

CASO CLÍNICO. Varón de 84 años, que ingresa por insuficiencia cardiaca congestiva. Dr. Luis Manzano Espinosa Hospital Universitario Ramón y Cajal

CASO CLÍNICO. Varón de 84 años, que ingresa por insuficiencia cardiaca congestiva. Dr. Luis Manzano Espinosa Hospital Universitario Ramón y Cajal CASO CLÍNICO Varón de 84 años, que ingresa por insuficiencia cardiaca congestiva Dr. Luis Manzano Espinosa Hospital Universitario Ramón y Cajal Varón de 84 años ANTECEDENTES Exfumador. DM tipo 2 (15 años).

Más detalles

13. Organización de la consulta con el paciente DM2

13. Organización de la consulta con el paciente DM2 13. Organización de la consulta con el paciente DM2 Las preguntas que se van a responder son: Cuáles son los criterios de derivación a consulta especializada que se proponen? Cuál es el estudio inicial

Más detalles

Documento de consenso sobre la Enfermedad Renal Crónica. Crónica. 27 Noviembre 2012

Documento de consenso sobre la Enfermedad Renal Crónica. Crónica. 27 Noviembre 2012 Documento de consenso sobre la Enfermedad Renal Crónica Crónica 7 Noviembre 01 ÍNDICE DE CONTENIDOS Introducción.... 3 1 Definición y epidemiología... 4 Factores de riesgo... 5 3 Cribado de la ERC... 7

Más detalles

CAPÍTULO 2 HIPERTENSIÓN DEFINICIÓN:

CAPÍTULO 2 HIPERTENSIÓN DEFINICIÓN: CAPÍTULO 2 HIPERTENSIÓN DEFINICIÓN: La HIPERTENSIÓN ARTERIAL (HTA) es un factor de riesgo de todas las manifestaciones clínicas de aterosclerosis. Duplica el riesgo de que aparezcan enfermedades cardiovasculares,

Más detalles

Anemia por enfermedad renal crónica

Anemia por enfermedad renal crónica Anemia por enfermedad renal crónica Dirceu Reis da Silva Nefrólogo, MD Hospital de Clínicas de Porto Alegre (HCPA) Río Grande del Sur Brasil Común Ocurre desde el estadio 3 de la enfermedad renal crónica

Más detalles

El cuidado desde los números del corazón. Alex Rivera Toquica MD. MSc. FACP.

El cuidado desde los números del corazón. Alex Rivera Toquica MD. MSc. FACP. El cuidado desde los números del corazón. Alex Rivera Toquica MD. MSc. FACP. El cuidado desde los números del corazón. Alex Rivera Toquica MD. MSc. FACP. Medico Internista Cardiólogo - Pontificia Universidad

Más detalles

Aspectes Claus en la Atenció al Pacient amb Infart Agut de Miocardi a Catalunya. Recomanacions pràctiques en situacions especials

Aspectes Claus en la Atenció al Pacient amb Infart Agut de Miocardi a Catalunya. Recomanacions pràctiques en situacions especials Aspectes Claus en la Atenció al Pacient amb Infart Agut de Miocardi a Catalunya Recomanacions pràctiques en situacions especials Alfredo Bardají Servei de Cardiologia Hospital Universitari de Tarragona

Más detalles

MANUALES PARA PROFESIONALES DE LA SALUD

MANUALES PARA PROFESIONALES DE LA SALUD MANUALES PARA PROFESIONALES DE LA SALUD 62 63 BIBLIOGRAFÍA MANUALES PARA PROFESIONALES DE LA SALUD ANEXOS 64 ANEXOS ANEXO 1 Algoritmo de diagnóstico y clasificación de la ERC y plan de acción de acuerdo

Más detalles

Evaluación de la Función Renal. Alejandro Cotera Hospital Clínico Universidad de Chile

Evaluación de la Función Renal. Alejandro Cotera Hospital Clínico Universidad de Chile Evaluación de la Función Renal Alejandro Cotera Hospital Clínico Universidad de Chile Evaluación de la Función Renal Diagnóstico de la Enfermedad Renal Historia Examen Físico Anatomía Renal Examen de Orina

Más detalles

MEDIANTE PRUEBAS DE LABORATORIO. PROTOCOLOS DE DERIVACIÓN N A NEFROLOGÍA.

MEDIANTE PRUEBAS DE LABORATORIO. PROTOCOLOS DE DERIVACIÓN N A NEFROLOGÍA. VALORACIÓN N DE LA FUNCIÓN N RENAL MEDIANTE PRUEBAS DE LABORATORIO. PROTOCOLOS DE DERIVACIÓN N A NEFROLOGÍA. David de Diego Sierra Médico de Familia Centro de Salud Manzanares I INTRODUCCIÓN La enfermedad

Más detalles

Evaluación y tratamiento de las dislipemias en niños con enfermedad renal crónica

Evaluación y tratamiento de las dislipemias en niños con enfermedad renal crónica Evaluación y tratamiento de las dislipemias en niños con enfermedad renal crónica Laura Alconcher Hospital Interzonal Dr José Penna Bahía Blanca, Argentina. Anormalidades en el metabolismo de los lípidos

Más detalles

EL EJE RIÑÓN-CORAZÓN: OPTIMIZANDO RESULTADOS EN EL PACIENTE DIABÉTICO TIPO 2

EL EJE RIÑÓN-CORAZÓN: OPTIMIZANDO RESULTADOS EN EL PACIENTE DIABÉTICO TIPO 2 EL EJE RIÑÓN-CORAZÓN: OPTIMIZANDO RESULTADOS EN EL PACIENTE DIABÉTICO TIPO 2 Dr. Javier Ena Muñoz Servicio de Medicina Interna Hospital de la Marina Baixa. Villajoyosa, Alicante Caso clínico Una mujer

Más detalles

Injuria renal aguda en pacientes pos operados de hipertrofia benigna de próstata R2 LOZANO ESPINOZA NORIS

Injuria renal aguda en pacientes pos operados de hipertrofia benigna de próstata R2 LOZANO ESPINOZA NORIS Injuria renal aguda en pacientes pos operados de hipertrofia benigna de próstata R2 LOZANO ESPINOZA NORIS INTRODUCCION La Injuria Renal Aguda (IRA) es una patología frecuente en la población hospitalizada

Más detalles

ENFERMEDAD RENAL CRONICA TEMPRANA DR. WILBERTH GUILLERMO RIOS.

ENFERMEDAD RENAL CRONICA TEMPRANA DR. WILBERTH GUILLERMO RIOS. ENFERMEDAD RENAL CRONICA TEMPRANA DR. WILBERTH GUILLERMO RIOS. ENFERMEDAD RENAL CRONICA DEFINICIÓN: Disminución de la tasa de filtración glomerular

Más detalles

Dr. Antonio Pérez Servicio de Endocrinología, Hospital de la Santa Creu i Sant Pau, Barcelona. Diabetes Slide Set

Dr. Antonio Pérez Servicio de Endocrinología, Hospital de la Santa Creu i Sant Pau, Barcelona. Diabetes Slide Set Dr. Antonio Pérez Servicio de Endocrinología, Hospital de la Santa Creu i Sant Pau, Barcelona Diabetes Slide Set Diabetes y enfermedad cardiovascular Las complicaciones arterioscleróticas son responsables

Más detalles

Enfermedad Cardiovascular en Trasplante Renal. Dr. Alberto Flores Almonte. Nefrólogo. Unidad de Uro-Nefrología y Trasplante renal. CEDIMAT.

Enfermedad Cardiovascular en Trasplante Renal. Dr. Alberto Flores Almonte. Nefrólogo. Unidad de Uro-Nefrología y Trasplante renal. CEDIMAT. Enfermedad Cardiovascular en Trasplante Renal. Dr. Alberto Flores Almonte. Nefrólogo. Unidad de Uro-Nefrología y Trasplante renal. CEDIMAT. Enfermedad Cardiovascular. Causa principal de morbimortalidad

Más detalles

Parámetros lipídicos y objetivos terapéuticos

Parámetros lipídicos y objetivos terapéuticos Parámetros lipídicos y objetivos terapéuticos Alberto Cordero Servicio de Cardiología Hospital Universitario San Juan Tasa de episodios (%) LDL-c y enfermedad cardiovascular 30 25 20 Rx - Tratamiento con

Más detalles

Caso 3. Abordaje de la dislipemia en el paciente con ERC

Caso 3. Abordaje de la dislipemia en el paciente con ERC Caso 3 Abordaje de la dislipemia en el paciente con ERC Dr. Ángel Díaz Rodríguez Doctor en Medicina EMFyC CS Bembibre (León) Coordinador del GdT de Lípidos SEMERGEN Profesor Honorífico Universidad de León

Más detalles

SIGNIFICACION CLINICA DE

SIGNIFICACION CLINICA DE HOMOCISTEÍNA SIGNIFICACION CLINICA DE LA HIPERHOMOCISTEINEMIA Implicaciones clínicas de la hiperhomocisteinemia 1. Enfermedad aterotrombótica 2. Enfermedad tromboembólica venosa 3. Deterioro cognitivo

Más detalles

LDL: Descenso porcentual o hasta alcanzar objetivo. Un análisis razonado

LDL: Descenso porcentual o hasta alcanzar objetivo. Un análisis razonado LDL: Descenso porcentual o hasta alcanzar objetivo. Un análisis razonado Lluís Masana Marín Unidad de Medicina Vascular y Metabolismo Hospital Universitario Sant Joan Universidad Rovira i Virgili, IISPV,

Más detalles

PROTOCOLO PARA MANEJO AMBULATORIO DE PACIENTES ADULTOS CON ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA (ERC) Y DEPURACIÓN DE CREATININA IGUAL O MAYOR QUE 30 ml/min

PROTOCOLO PARA MANEJO AMBULATORIO DE PACIENTES ADULTOS CON ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA (ERC) Y DEPURACIÓN DE CREATININA IGUAL O MAYOR QUE 30 ml/min PROTOCOLO PARA MANEJO AMBULATORIO DE PACIENTES ADULTOS CON ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA (ERC) Y DEPURACIÓN DE CREATININA IGUAL O MAYOR QUE 30 ml/min SUBJETIVO (TODAS LAS CONSULTAS) Interrogar de acuerdo a

Más detalles

UTILIZACIÓN DE MEDICAMENTOS HIPOLIPEMIANTES EN ESPAÑA DURANTE EL PERIODO

UTILIZACIÓN DE MEDICAMENTOS HIPOLIPEMIANTES EN ESPAÑA DURANTE EL PERIODO UTILIZACIÓN DE MEDICAMENTOS HIPOLIPEMIANTES EN ESPAÑA DURANTE EL PERIODO 2000-2012 Fecha de publicación: 06-11-2013 Introducción Según la Organización Mundial de la Salud (OMS), en 2008 las enfermedades

Más detalles

INDICADORES DE CALIDAD EN LA ASISTENCIA DE LA DIABETES TIPO 2. José Antonio Gimeno Orna

INDICADORES DE CALIDAD EN LA ASISTENCIA DE LA DIABETES TIPO 2. José Antonio Gimeno Orna INDICADORES DE CALIDAD EN LA ASISTENCIA DE LA DIABETES TIPO 2 José Antonio Gimeno Orna 1 13,8% 2 5,5 años seguimiento HR multivariable (95% CI) 3 4 1 3 million deaths were due to diabetes, twice as many

Más detalles

Recomendaciones para optimizar la consecución de resultados

Recomendaciones para optimizar la consecución de resultados Recomendaciones para optimizar la consecución de resultados Luis Masana Unidad de Medicina Vascular y Metabolismo. Hospital Universitario Sant Joan. Universidad Rovira i Virgili, IISPV, CIBERDEM. Reus

Más detalles

6º Curso-Taller de Casos Clínicos para Farmacéuticos de Hospital. Sevilla, 7 y 8 de Marzo de 2013

6º Curso-Taller de Casos Clínicos para Farmacéuticos de Hospital. Sevilla, 7 y 8 de Marzo de 2013 6º Curso-Taller de Casos Clínicos para Farmacéuticos de Hospital Sevilla, 7 y 8 de Marzo de 2013 NEFROPATÍA IRREVERSIBLE SECUNDARIA A TENOFOVIR Mª Carmen Sánchez Argáiz Inmaculada Pérez Díaz Servicio Farmacia

Más detalles

La dura realidad de la Diabetes y las personas de edad

La dura realidad de la Diabetes y las personas de edad La dura realidad de la Diabetes y las personas de edad Himara Davila Arroyo, MD Qué es la Diabetes? Diabetes tipo 1 se desarrolla cuando el sistema inmunológico del cuerpo destruye las células beta pancreáticas.

Más detalles

Actualización: Manejo terapéutico de angor estable

Actualización: Manejo terapéutico de angor estable Actualización: Manejo terapéutico de angor estable Dra. Verónica Boscana Clínica Médica A Prof. Dra Ormaechea Caso clínico SM 73 a, agricultor MC: control Historia de 15 meses de evolución de dolor retroesternal

Más detalles

Las tablas de la ley según la ADA 2014. Fernando Álvarez Guisasola

Las tablas de la ley según la ADA 2014. Fernando Álvarez Guisasola Las tablas de la ley según la ADA 2014 Fernando Álvarez Guisasola Perfil de paciente Elena, 53 años, Diabetes tipo 2 desde hace 2 años IMC 29,5 kg/m 2 En tratamiento con ISRS Secretaria de dirección a

Más detalles

Del examen clínico se destaca: Altura: 1,70 m. Peso: 81 kg. Cintura abdominal: 103 cm. PA: 142/104 mm Hg. Resto del examen normal.

Del examen clínico se destaca: Altura: 1,70 m. Peso: 81 kg. Cintura abdominal: 103 cm. PA: 142/104 mm Hg. Resto del examen normal. 1 VIÑETAS CLÍNICAS Viñeta 1 Paciente de 35 años de sexo masculino, con antecedentes familiares de diabetes e hipertensión arterial, sin antecedentes personales a destacar, asintomático, que concurre a

Más detalles

HTA EN MAYORES DE 80 AÑOS: NUNCA ES TARDE PARA ACTUAR

HTA EN MAYORES DE 80 AÑOS: NUNCA ES TARDE PARA ACTUAR HTA EN MAYORES DE 8 AÑOS: NUNCA ES TARDE PARA ACTUAR AUTORES Jesús Javier López Hernández. Enfermero. C.S. Pisueña-Cayón. Sarón (Cantabria) Mercedes Martínez González. Médico de Familia. C.S. Pisueña-Cayón.

Más detalles

INSTRUCTIVO REPORTE DE INFORMACION RESOLUCION 4700/08 ERC5 FASE 3 TABLA 6 CAC-IEP1-I01-3 ERC5

INSTRUCTIVO REPORTE DE INFORMACION RESOLUCION 4700/08 ERC5 FASE 3 TABLA 6 CAC-IEP1-I01-3 ERC5 Página 1 de 6 INSTRUCTIVO REPORTE DE INFORMACION RESOLUCION 4700/08 ERC5 FASE 3 TABLA 6 CAC-IEP1-I01-3 ERC5 TABLA DE CONTROL ELABORO APROBÓ Nombre Comité Técnico Junta directiva CAC Versión No. Fecha Actualización

Más detalles

TEORIA DE LOS TRES POROS Y SU APLICACIÓN A LA PRACTICA CLINICA. Cristina Pérez Melón Nefrología Orense

TEORIA DE LOS TRES POROS Y SU APLICACIÓN A LA PRACTICA CLINICA. Cristina Pérez Melón Nefrología Orense TEORIA DE LOS TRES POROS Y SU APLICACIÓN A LA PRACTICA CLINICA Cristina Pérez Melón Nefrología Orense TEORIA DE LOS TRES POROS Rippe, Stelin y Haraldsson aplicaron la teoría de poros de la microcirculación

Más detalles

PROTOCOLO DE HIPERTENSIÓN ARTERIAL. Cualquier persona que pertenezca a la zona de salud y que acuda al sistema sanitario por cualquier motivo.

PROTOCOLO DE HIPERTENSIÓN ARTERIAL. Cualquier persona que pertenezca a la zona de salud y que acuda al sistema sanitario por cualquier motivo. PROTOCOLO DE HIPERTENSIÓN ARTERIAL. 1. Objetivos. Detección y control de los hipertensos 2. Criterios de inclusión. 3. Captación. 4. Actividades. Cualquier persona que pertenezca a la zona de salud y que

Más detalles

Qué debe saber un cardiólogo de nefrología? Ana Belén Ruiz Jiménez Noemí Fernández Sánchez. Nefrólogas Mérida, 17 de diciembre 2013

Qué debe saber un cardiólogo de nefrología? Ana Belén Ruiz Jiménez Noemí Fernández Sánchez. Nefrólogas Mérida, 17 de diciembre 2013 Qué debe saber un cardiólogo de nefrología? Ana Belén Ruiz Jiménez Noemí Fernández Sánchez. Nefrólogas Mérida, 17 de diciembre 2013 Función Renal/ Enfermedad Renal * Filtrado glomerular (FG) *Balance de

Más detalles

EXPERINCIA DE DOS AÑOS CON LA UTILIZACION DE LA HEMODIÁLISIS EN SERIE EN EL SERVICIO DE DIALISIS DEL HDCQ DR SALVADOR ALLENDE.

EXPERINCIA DE DOS AÑOS CON LA UTILIZACION DE LA HEMODIÁLISIS EN SERIE EN EL SERVICIO DE DIALISIS DEL HDCQ DR SALVADOR ALLENDE. EXPERINCIA DE DOS AÑOS CON LA UTILIZACION DE LA HEMODIÁLISIS EN SERIE EN EL SERVICIO DE DIALISIS DEL HDCQ DR SALVADOR ALLENDE. AUTORES:OR DR REINALDO ALARCÓN O'FARRILL ESPECIALISTA DE 1 ER GRADO EN MGI

Más detalles

ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA Y ESPINA BÍFIDA. Dr. Francisco Morales Caravaca Nefrología HCUVA Junio 2016

ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA Y ESPINA BÍFIDA. Dr. Francisco Morales Caravaca Nefrología HCUVA Junio 2016 ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA Y ESPINA BÍFIDA Dr. Francisco Morales Caravaca Nefrología HCUVA Junio 2016 DEFINICIÓN Se define enfermedad renal crónica como la presencia de alteraciones en la estructura o función

Más detalles

Casos Clínicos en Dislipidemias. Juan Carlos Díaz Cardiología y Electrofisiología CES

Casos Clínicos en Dislipidemias. Juan Carlos Díaz Cardiología y Electrofisiología CES Casos Clínicos en Dislipidemias Juan Carlos Díaz Cardiología y Electrofisiología CES Introducción Droga de primera línea en enfermedades CV Excelente relación riesgo/beneficio Uso cada vez mas frecuente,

Más detalles

Investigación del riesgo cardiovascular. Código de la muestra: 10005077

Investigación del riesgo cardiovascular. Código de la muestra: 10005077 Código de la muestra: 10005077 Su referencia: I00731526 13/04/2013 En la muestra de referencia, se han analizado, mediante la plataforma CardioChip, los polimorfismos en genes relacionados con riesgo cardiovascular

Más detalles

Documento Marco sobre Enfermedad Renal Crónica (ERC) dentro de la Estrategia de Abordaje a la Cronicidad en el SNS

Documento Marco sobre Enfermedad Renal Crónica (ERC) dentro de la Estrategia de Abordaje a la Cronicidad en el SNS Documento Marco sobre Enfermedad Renal Crónica (ERC) dentro de la Estrategia de Abordaje a la Cronicidad en el SNS FEBRERO 2015 SUBDIRECCIÓN GENERAL DE CALIDAD Y COHESIÓN DIRECCIÓN GENERAL DE SALUD PÚBLICA,

Más detalles

Varón de 38 años con niveles de colesterol elevados

Varón de 38 años con niveles de colesterol elevados I Escuela de Verano de Residentes de Medicina Interna CASO CLÍNICO RIESGO CARDIOVASCULAR Varón de 38 años con niveles de colesterol elevados Ana Torres do Rego HGU Gregorio Marañón. Madrid Antecedentes

Más detalles

MINISTERIO DE DEFENSA NACIONAL HOSPITAL MILITAR CENTRAL DIRECCIÓN GENERAL SUBDIRECCIÓN DE DOCENCIA E INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA

MINISTERIO DE DEFENSA NACIONAL HOSPITAL MILITAR CENTRAL DIRECCIÓN GENERAL SUBDIRECCIÓN DE DOCENCIA E INVESTIGACIÓN CIENTÍFICA 1 FACTORES DE RIESGO PARA LA PROGRESIÓN DE LA ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA EN PACIENTES CON NEFROPATIA DIABETICA ESTADIO 3 Y 4 DE LA UNIDAD RENAL DEL TRABAJO DE GRADO Investigador Principal: CAMARGO SALAMANCA

Más detalles

Cuidados Paliativos en Nefrología. Por qué, cuándo y cómo?

Cuidados Paliativos en Nefrología. Por qué, cuándo y cómo? SOCIEDAD CHILENA DE NEFROLOGIA Cuidados Paliativos en Nefrología. Por qué, cuándo y cómo? Dr. CARLOS ZÚÑIGA SAN MARTÍN II Curso Latinoamericano de Calidad de vida y Cuidados Paliativos en diálisis 19 20

Más detalles

TESIS DOCTORAL. Juan Lucio Ramos Salado DEPARTAMENTO DE CIENCIAS BIOMÉDICAS

TESIS DOCTORAL. Juan Lucio Ramos Salado DEPARTAMENTO DE CIENCIAS BIOMÉDICAS TESIS DOCTORAL Influencia de la diabetes mellitus en la patogenia de la anemia en la insuficiencia renal estadios III a V antes de iniciar tratamiento renal sustitutivo Juan Lucio Ramos Salado DEPARTAMENTO

Más detalles

Enfoque del paciente obeso

Enfoque del paciente obeso Enfoque del paciente obeso Andrés Palacio Clínica Integral de Diabetes Profesor Universidad Pontificia Bolivariana Ubique en este espacio el logo de su Institución. Conflictos de Interés He participado

Más detalles

FUNCIÓN RENAL. Es un marcador de la filtración glomerular. Tiene varias limitaciones:

FUNCIÓN RENAL. Es un marcador de la filtración glomerular. Tiene varias limitaciones: FUNCIÓN RENAL INTRODUCCION La enfermedad renal crónica (ERC) es un grave problema de salud pública, por su alta prevalencia, por el alto coste de su tratamiento y porque es un factor de riesgo cardiovascular

Más detalles

Escarlata Angullo CS Escola Graduada Palma de Mallorca. Grupo DM semfyc

Escarlata Angullo CS Escola Graduada Palma de Mallorca. Grupo DM semfyc Escarlata Angullo CS Escola Graduada Palma de Mallorca Grupo DM semfyc Declaración de actividades: Actividades formativas para AstraZeneca, Boehringer-Ingelheim, Janssen, Lilly, Merck Sharp & Dohme y Novartis.

Más detalles

DRONEDARONA. Dr Antonio Címbora Ortega. Servicio de Cardiología Hospital de Mérida

DRONEDARONA. Dr Antonio Címbora Ortega. Servicio de Cardiología Hospital de Mérida DRONEDARONA Dr Antonio Címbora Ortega. Servicio de Cardiología Hospital de Mérida FARMACOLOGÍA ESTUDIOS CONCLUSIONES 1. FARMACOLOGÍA La Dronedarona es una molécula de benzofurano relacionada con la Amiodarona

Más detalles

Paciente con sospecha y diagnóstico de Enfermedad Renal Crónica

Paciente con sospecha y diagnóstico de Enfermedad Renal Crónica Guías de abordaje y seguimiento Paciente con sospecha y diagnóstico de Enfermedad Renal Crónica Mayores de 15 años Coordinación científica nacional EPS SURA / Agosto de 20 Los conceptos y recomendaciones

Más detalles

Dr. Luis Miguel Ruilope Jefe de la Unidad de Hipertensión del Hospital Universitario 12 de Octubre, Madrid CONTINUO CARDIOVASCULAR

Dr. Luis Miguel Ruilope Jefe de la Unidad de Hipertensión del Hospital Universitario 12 de Octubre, Madrid CONTINUO CARDIOVASCULAR Dr. Luis Miguel Ruilope Jefe de la Unidad de Hipertensión del Hospital Universitario 12 de Octubre, Madrid CONTINUO CARDIOVASCULAR Continuo cardiorrenal RETROCESO Target organ damage Asymptomatic CKD New

Más detalles

El Residente. Enfermedad renal crónica; definición y clasificación

El Residente. Enfermedad renal crónica; definición y clasificación medigraphic Artemisa en línea El Residente Enfermedad renal crónica; definición y clasificación Edgar Dehesa López* RESUMEN. La enfermedad renal crónica constituye actualmente un problema de salud pública

Más detalles

Mª del Carmen Alarcón Garcelán. Hospital Universitario Virgen del Rocío. Sevilla 1. ALTERACIONES DEL METABOLISMO ÓSEO MINERAL: RESUMEN

Mª del Carmen Alarcón Garcelán. Hospital Universitario Virgen del Rocío. Sevilla 1. ALTERACIONES DEL METABOLISMO ÓSEO MINERAL: RESUMEN MANEJO DE LA ENFERMEDAD RENAL CRÓNICA: qué debe saber el internista? Mª del Carmen Alarcón Garcelán. Hospital Universitario Virgen del Rocío. Sevilla 1. ALTERACIONES DEL METABOLISMO ÓSEO MINERAL: RESUMEN

Más detalles

Caso clínico. II Reunión de Obesidad y Diabetes

Caso clínico. II Reunión de Obesidad y Diabetes Caso clínico. II Reunión de Obesidad y Diabetes Inmaculada Fernández Galante Servicio de Medicina Interna Hospital Clínico Universitario de Valladolid Antecedentes personales Hombre de 53 años. HTA. Hipercolesterolemia.

Más detalles

Protocolo de Actuación para pacientes con Síndrome Coronario Agudo

Protocolo de Actuación para pacientes con Síndrome Coronario Agudo Protocolo de Actuación para pacientes con Síndrome Coronario Agudo Dra Melisa Santás Álvarez Departamentos de Cardiología y Medicina Intensiva Hospital Universitario Lucus Augusti Objetivos/necesidad de

Más detalles

DIABETES NUEVAS IDEAS, NUEVOS DESCUBRIMIENTOS, NUEVA ESPERANZA.

DIABETES NUEVAS IDEAS, NUEVOS DESCUBRIMIENTOS, NUEVA ESPERANZA. IMED INTERNAL MEDICINE CLIN TRIALS SC DIABETES NUEVAS IDEAS, NUEVOS DESCUBRIMIENTOS, NUEVA ESPERANZA. Propuesta Evaluación Integral del Paciente diabético QUE ES LA DIABETES? La diabetes tipo 2 es una

Más detalles

chdl LDL pequeñas y densas Miller M. Circulation 2011;123:

chdl LDL pequeñas y densas Miller M. Circulation 2011;123: Carlos Lahoz chdl TG LDL pequeñas y densas Miller M. Circulation 2011;123:2292-2333 n = 1.361 chdl< 40 mg/dl en varones y < 50 mg/dl en mujeres y triglicéridos 150 mg/dl n = 7.823 con enfermedad coronaria

Más detalles

GUÍAS BASADAS EN LA EVIDENCIA PARA EL MANEJO DE LA HIPERTENSIÓN ARTERIAL EN ADULTOS (JNC 8) DE LA AMERICAN MEDICAL ASSOCIATION

GUÍAS BASADAS EN LA EVIDENCIA PARA EL MANEJO DE LA HIPERTENSIÓN ARTERIAL EN ADULTOS (JNC 8) DE LA AMERICAN MEDICAL ASSOCIATION HIPERTENSIÓN ARTERIAL Documentos www.1aria.com GUÍAS BASADAS EN LA EVIDENCIA PARA EL MANEJO DE LA HIPERTENSIÓN ARTERIAL EN ADULTOS (JNC 8) DE LA AMERICAN MEDICAL ASSOCIATION Este informe está basado en

Más detalles

Prescripción de ejercicio en pacientes con Diabetes Mellitus

Prescripción de ejercicio en pacientes con Diabetes Mellitus Prescripción de ejercicio en pacientes con Diabetes Mellitus D R. MANUEL WONG ON MEDI C I NA F Í SI C A Y REHABI L ITACI ÓN F E L LOW MEDI C I NA D E L ALTO R E NDI MI E NTO D E P O R T I VO Diabetes mellitus

Más detalles

Cuidados especiales al paciente renal

Cuidados especiales al paciente renal Cuidados especiales al paciente renal Curso de 80 h de duración, acreditado con 14,4 Créditos CFC 1. INSUFICIENCIA RENAL CRÓNICA EN NIÑOS Programa 2) Etiología de la IRC en niños 3) Control clínico del

Más detalles

PREVALENCIA DE ANEMIA Y DEFICIENCIA DE HIERRO EN PACIENTES CON INSUFICIENCIA RENAL CRÓNICA EN HEMODIÁLISIS

PREVALENCIA DE ANEMIA Y DEFICIENCIA DE HIERRO EN PACIENTES CON INSUFICIENCIA RENAL CRÓNICA EN HEMODIÁLISIS PREVALENCIA DE ANEMIA Y DEFICIENCIA DE HIERRO EN PACIENTES CON INSUFICIENCIA RENAL CRÓNICA EN HEMODIÁLISIS Corona-Candelas I, Barajas-González S, Gutiérrez-Castellanos S, Gómez-García A. Medina Navarro

Más detalles

2. Epidemiología de la EPOC

2. Epidemiología de la EPOC 2. Epidemiología de la EPOC 2.1. Prevalencia La OMS estima que actualmente existen 210 millones de personas en el mundo que padecen EPOC 11. En el estudio The Global Burden of Disease, publicado en 1996,

Más detalles