CARDIODESFIBRILADOR IMPLANTABLE (CDI)

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "CARDIODESFIBRILADOR IMPLANTABLE (CDI)"

Transcripción

1 Abril TECNOLOGÍA INNOVADORA SOLICITADA CARDIODESFIBRILADOR IMPLANTABLE (CDI) ASPECTOS GENERALES DE LA NUEVA TÉCNICA Los cardiodefibriladores implantables (CDI) son dispositivos similares en tamaño a un marcapasos que tienen incorporado sistemas para prevenir tanto las bradicardias como las taquicardias importantes. Cuando se reconoce una arritmia, la tratan inmediatamente. A pesar del uso del CDI, un 20 a 50% de los pacientes requieren la utilización de drogas antiarrítmicas (DA) concomitantes. La Muerte Súbita (MS) se define como la muerte inesperada dentro de la hora del comienzo de los síntomas. El 80% de ellas se deben a arritmias rápidas (taquiarritmias) ventriculares: la taquicardia ventricular (TV) y la fibrilación ventricular (FV). Los principales factores de riesgo para la MS son: un episodio de MS previo, un episodio previo de TV, un infarto de miocardio previo, enfermedad coronaria, insuficiencia cardíaca, historia familiar de MS y condiciones cardíacas hereditarias. Los tratamientos habituales para las personas de alto riesgo de taquiarritmias apuntan a suprimir las mismas mediante la administración de drogas antiarrítmicas (amiodarona principalmente) o mediante la colocación de un cardiodefibrilador implantable (CDI). REVISIÓN DE LA EVIDENCIA CLÍNICA Con la alta tasa de recurrencia y los pobres resultados de los diferentes anti arrítmicos se abre la opción para el uso del CDI. Trabajos iníciales no aleatorizados demostraron la utilidad y seguridad del CDI. Sin embargo existía la duda si el CDI al eliminar la mortalidad arrítmica simplemente cambiaba a otras formas de muerte en los pacientes con cardiopatías. Por ello fue necesario implementar estudios para demostrar si además de disminuir la mortalidad arrítmica era capaz de disminuir la mortalidad total. En Noviembre de 1997 es publicado el estudio AVID (The Antiarrhythmics Versus Implantable Defibrillators) (17), en él se evaluaron 1016 pacientes recuperados de FV o TV sostenida, los cuales se aleatorizaban a CDI o tratamiento anti arrítmico, el cual fue fundamentalmente con amiodarona. El resultado primario era cambios en la mortalidad total. El seguimiento a tres años encontró mayor sobrevida en el grupo del CDI (75.4% vs 64.1% p<0.02) con reducción de mortalidad del 21%. Una evaluación posterior de este estudio encontró que el mayor beneficio se aplicaba a pacientes con fracción de eyección menor al 35%. Recientemente un estudio de un subgrupo de esta población encontró que los pacientes que no se beneficiaban del CDI con respecto a amiodarona eran aquellos que tenían un evento aislado de FV sin enfermedad cerebro vascular previa o historia de arritmia, los que tenían revascularización coronaria luego del evento índice y aquellos con función ventricular conservada. Otro estudio que comparó el tratamiento del CDI contra amiodarona fue el CIDS (Canadian Implantable Defibrillator Study). Se evaluaron 659 pacientes con FV recuperada, TV sostenida o antecedente de síncope y TV inducida en el EEF. En el seguimiento a 5 años hubo tendencia a la disminución de la mortalidad total (20%) sin que llegara a tener significancia estadística. Una evaluación por subgrupos encontró que los

2 mayores de 70 años, aquellos con fracción de eyección menor a 35% y los pacientes en clase funcional III o IV eran los que se beneficiaban del tratamiento con CDI. Finalmente fue publicado el estudio CASH (Cardiac Arrest Study Hamburg) en el cual se comparó al CDI contra amiodarona, propafenona o metoprolol en pacientes recuperados de FV o TV sostenida. El brazo de propafenona fue suspendido prematuramente por detectar aumento de mortalidad con este tratamiento anti arrítmico. En el seguimiento (promedio de meses) el CDI disminuyó la mortalidad total en 23% (estadísticamente no significativo) con respecto al tratamiento anti arrítmico. Un metanálisis de los estudios AVID, CIDS y CASH confirmó el beneficio del CDI. Con los datos obtenidos de estos estudios podemos concluir que el CDI tiene indicación en todo paciente recuperado de MCS (Muerte cardiaca súbita) o TV sostenida con mayor impacto en los pacientes con compromiso de la función ventricular sistólica, las de mayor edad y peor clase funcional. Sin embargo es evidente que los mayores alcances en el tratamiento de la MCS están reservados a lograr impedir el desarrollo de la misma por lo que las terapias de prevención primaria son de mayor valor. El estudio SWORD (Survival With Oral D- sotalol) evaluó el D-sotalol en pos infarto con fracción de eyección menor a 40%. Como con los anti arrítmicos clase I el estudio fue suspendido por exceso de mortalidad en el grupo de tratamiento activo. En pacientes pos infarto las únicas drogas que han demostrado disminuir la mortalidad relacionada con arritmias de manera concordante han sido los beta bloqueadores. Finalmente en el pos infarto se ha usado amiodarona con el fin de prevenir el desarrollo de MCS. Los estudios EMIAT (European Myocardial Infarction Amiodarone Trial) y CAMIAT (Canadian Amiodarone Myocardial Infarction Arrhythmia Trial) no lograron demostrar que la amiodarona dada en pacientes pos infarto con depresión de la función ventricular o extrasistolia ventricular frecuente disminuyera la mortalidad total aunque si disminuyó la mortalidad arrítmica. En cardiopatía dilatada no isquémica la amiodarona demostró, en un estudio, disminuir la mortalidad, aunque los pacientes no recibieron el tratamiento óptimo de falla cardiaca y no se incluía el uso de beta bloqueadores, por lo que no es clara la indicación en esta patología. Es evidente que aunque se han detectado grupos de mayor riesgo para MCS los tratamientos efectivos han sido pocos, fundamentalmente beta bloqueadores en pos infarto. Con resultados no óptimos de los anti arrítmicos se ha propuesto el uso de los CDI en profilaxis. El primer estudio que demostró su utilidad fue el MADIT. Los criterios de inclusión eran pos infarto con fracción de eyección menor a 36% y TV no sostenida. Estos pacientes eran llevados a EEF(Estudio electrofisiológico) y si se les inducía arritmias ventriculares sostenidas que no se suprimían con procainamida se les implantaba CDI o seguían tratamiento convencional. Se reclutaron 196 pacientes y se demostró que la terapia con CDI a un seguimiento medio de 27 meses disminuía la mortalidad (15 muertes el grupo CDI y 39 en el grupo de tratamiento convencional p=0.009). Otro estudio que evaluó el CDI en forma profiláctica fue el CABG-PATCH en el se elegían pacientes pos infarto con fracción de eyección menor a 36% y potenciales tardíos positivos. Los pacientes eran llevados a revascularización quirúrgica y aleatoriamente se les implantaba un CDI o no. El seguimiento de 32 meses no demostró beneficio del CDI, lo que implica que la estratificación con potenciales tardíos no detecta el grupo de mayor riesgo (y por ello el CDI no es útil) o la revascularización miocárdica disminuye el sustrato arrítmico. Recientemente el estudio MUSTT fue publicado, en él se evaluaba pacientes pos infarto con fracción de eyección menor a 40% con TV no sostenida y quienes eran llevados a EEF, si se inducían arritmias ventriculares sostenidas se intentaba guiar en el EEF la utilidad de anti arrítmicos o no dar tratamiento. Los resultados mostraron que la terapia guiada por estudio electro fisiológico disminuía la mortalidad a 2 años y que este beneficio era específicamente por la utilización de CDI y que en aquellos en que el EEF predecía utilidad de algún anti arrítmico el resultado era igual que el de pacientes sin tratamiento.

3 En el estudio MADIT II, se incluían pacientes pos infarto con FE menor al 30% y se aleatorizaban a recibir CDI o no, continuando su tratamiento convencional. En el seguimiento promedio de 20 meses se encontró mortalidad total de 14.2% en el grupo CDI vs 19.8% en el grupo de tratamiento convencional. Muy pocos estudios han evaluado la capacidad profiláctica del CDI en pacientes con cardiopatía dilatada no isquémica, uno de ellos el CAT(The Cardiomyopathy Trial) evaluó 104 pacientes con cardiopatía dilatada no isquémica, de reciente comienzo (menor a nueve meses) y FE < 30%. Se aleatorizaban a CDI o no y fueron seguidos en promedio por meses. El objetivo era demostrar disminución de la mortalidad total. Sin embargo no se demostró efectividad del CDI. Un estudio más pequeño evaluó nuevamente pacientes con cardiopatía dilatada no isquémica, FE < 30%, que tenían CDI implantado. Estableció tres grupos, uno con TV no sostenida en el Holter, otro con síncope y finalmente un tercero con historia de FV o TV sostenida. Se evaluaron 101 pacientes con seguimiento de 36 meses, encontrándose una frecuencia semejante de terapias (promedio 35%) en los tres grupos de pacientes, sugiriendo la utilidad de la TV no sostenida detectada en el Holter para prevenir MCS en este grupo de pacientes. Sin embargo lo pequeño del estudio hace difícil decidir cambios en la conducta. Aunque es evidente que el mayor estudio en prevención primaria y secundaria de MCS se ha dirigido a los pacientes con enfermedad coronaria y en menor nivel a aquellos con cardiomiopatía dilatada, es necesario comentar que existen otros grupos de pacientes con diferentes enfermedades cardiovasculares que tienen riesgo de desarrollar MCS y en los cuales el CDI parece tener utilidad. Merece destacarse la cardiomiopatía hipertrófica y la displasia arritmogénica del ventrículo derecho como entidades con riesgo de MCS y daño miocárdico estructural. Además existen otras entidades donde la alteración es eminentemente "eléctrica", ya que el corazón es estructuralmente sano, e incluyen el síndrome de Brugada, el síndrome de QT largo, la Taquicardia ventricular polimorfa dependiente de pausa y la fibrilación ventricular primaria. En los pacientes con cardiomiopatía hipertrófica hay mayor riesgo de MCS ocurriendo en el 1% de ellos. Una evaluación del CDI en cardiomiopatía hipertrófica encontró que en los pacientes con FV o TV sostenida el porcentaje de pacientes con descarga adecuada del dispositivo fue del 44% a tres años, y en prevención primaria (pacientes con síncope, historia familiar de MCS, TV no sostenida e hipertrofia septal mayor a 30 mm) la descarga fue del 12% al mismo tiempo de seguimiento. Hemos descrito que la inducción de TV mono morfa sostenida en el EEF en este grupo de pacientes identifica un grupo con alto grado de recurrencia de los eventos. La displasia arritmogénica del ventrículo derecho es una entidad caracterizada por el reemplazo del tejido miocárdico del ventrículo derecho por tejido adiposo o fibroadiposo, la cual es de etiología desconocida y se puede manifestar como taquicardia ventricular sostenida o muerte súbita. En los pacientes de mayor riesgo, como aquellos recuperados de MCS, con TV sostenida sincopal o que no responden al tratamiento farmacológico está indicado el manejo con CDI. El síndrome de Brugada es una entidad caracterizada por cambios electro cardiográficos específicos (morfología de bloqueo de rama derecha y supra desnivel del ST en V1-V2),en un corazón estructuralmente sano y riesgo de desarrollar FV. En los pacientes recuperados de MCS, con antecedente de síncope o con arritmias ventriculares sostenidas en el estudio electro fisiológico está indicado el implante de CDI. El síndrome de QT largo se caracteriza por la presencia de QT prolongado y el riesgo a desarrollar un tipo específico de taquicardia ventricular polimorfa caracterizada por el cambio continuo del eje del QRS y conocida como "torsión de puntas", la cual puede degenerar en FV y muerte. La indicación del CDI es obvia en el paciente recuperado de MCS y se ha sugerido en pacientes con importante antecedente familiar de MCS, síncope pese al tratamiento médico o intolerancia a este tratamiento. Un pequeño porcentaje de MCS (5%) corresponden a TV polimorfa dependiente de pausa o FV idiopática los cuales tienen muy mala respuesta a anti arrítmicos y deben recibir tratamiento con CDI. CONCLUSIONES: De acuerdo a lo anterior el Comité para el Implante de Marcapasos del

4 American College of Cardiology, American Heart Association y North American Society of Pacing and Electrophysiology Establece como indicaciones Clase I para la colocación de cardiodesfibrilador (CDI): 1. Paro cardíaco por FV o TV no asociada a una causa transitoria o reversible. 2. TV sostenida espontánea asociada con cardiopatía estructural. 3. Síncope de origen indeterminado con TV sostenida clínicamente relevante, hemodinámicamente significativa sostenida o FV inducida en el estudio electro fisiológico (EEF) cuando la terapia con fármacos es inefectiva, no tolerada o no sea la preferida. 4. Taquicardia ventricular no sostenida (TVNS) en pacientes con enfermedad coronaria, IM previo, disfunción del VI y FV inducible o taquicardia ventricular sostenida (TVS) en el EEF que no sea suprimible por drogas clase I. 5. TVS espontánea en pacientes sin cardiopatía estructural no candidato a otros tratamientos. BIBLIOGRAFÍA: 1. Kastor J. Historical study. Michel Mirowski and the automatic implantable defibrillator. Am J Cardiol 1989; 63: Mirowski M, Mower M, Staewen W, Tabatzni B, Mendeloff A. Standby automatic defibrillator. An approach to prevention of sudden coronary death. Arch Intern Med 1970; 126: Mirowski M, Reid P, Mower M. Termination of malignant ventricular arrhythmias with an implanted automatic defibrillatorin human beings. N Eng J Med 1980; 303: Saksena S, Parsonnet V. Implantation of a cardioverter/defibrillator without thoracotomy using a triple elestrode system. JAMA 1988; 259: Winkle R, Mead H, Ruder. Improved low-energy defibrillation efficacy in man with the use of biphasic truncated exponential waveform. Am Heart J 1989; 117: Mora G. Muerte cardíaca Súbita. En Ardila E, Arteaga J, Rueda P. Perspectivas en Medicina Interna XV curso anual 1999 De Unilibros 2000; Gillum RF. Sudden coronary death in the United States : Circulation 1989; 79: Myerburg RJ, Kessler KM, Estes D, Conde CA, Luceri RM, Zaman L, Koslovskis PL, Castellanos A. Long-term survival after prehospital cardiac arrest: analysis of outcome during an 8 year study. Circulation 1984; 70: Wilber DJ, Garan H, Kinkelstein D, Kelly E, Newell J, McGovern B, Ruskin JN. Out-of-hospital cardiac arrest: use of electrophysiological testing in the prediction of long-term outcome. N Eng J Med 1988; 318: Furukawa T, Rozanski JJ, Nogami A, Moroe K, Gosselin AJ, Lister JW. Time-dependt risk of and predictors for cardiac arrest recurrence in survivors of out-of-hospital cardiac arrest with chronic coronary artery disease. Circulation 1989; 80: Mitchell LB, Duff HJ, Manyari DE, Wyse DG. A randomized clinical trial of the noninvasive and invasive approaches to drug therapy of ventricular tachycardia. N Eng J Med 1987; 317: Mason JW, for the Electrophisiologic Study versus Electrocardiographic Monitoring (ESVEM) Investigators: A comparison of seven antiarrhythmic drugs in patients with ventricular tachyarrhythmias. N Eng J Med 1993; 329: The CASCADE Investigators: Randomized antiarrhythmic drug therapy in survivors of cardiac arrest (the CASCADE study). Am J Cardiol 1993; 72: Kuck K, Cappato R, Siebels J, Ruppel R for the CASH Investigators. Randomized comparison of antiarrhythmic drug therapy with implantable defibrillators in patients resuscitated from cardiac arrest. The cardiac arrest study Hamburg (CASH). Circulation 2000; 102: Powell AC, Fuchs T, Finkelstein DM, Garan H, Cannom DS, McGovern BA, Kelly E, Vlahakes GJ, Torchiana DF, Ruskin J. Influence of implantable cardioverter defibrillators on longterm prognosis of survivors of out of hospital cardiac arrest. Circulation 1993; 88: Newman D, Sauve MJ, Herre J, Langberg JJ, ÑLee MA, Titus C, Franklin J, Scheiman MM, Griffin JC. Survival after implantation of a cardioverter defibrillator. Am J Cardiol 1992; 69: The Antiarrhythmics versus implantable defibrillators (AVID) investigators. A comparison of antiarrythmic drug therapy with implantable defibrillators in patients resuscitated from near-fatal ventricular arrhythmias. N Eng J Med 1997; 337: Domanski MJ, Sakseena S, Epstein AE, Hallstrom AP, Brodsky MA, Kim S, Lancaster S, Schron E. Relative effectiveness of the implantable cardioverter-defibrillator and antiarrhythmic drugs in patients with varying degrees of left ventricular dysfunction who have survived malignant ventricular arrhythmias. AVID Investigators. Antiarrhythmics Versus Implantable Defibrillators. J Am Coll Cardiol : Hallstrom AP, McAnulty JH, Wilkoff BL, Follmann D, Raitt MH, Carlson MD, Gillis AM, Shih HT, Powell JL, Duff H, Halperin BD; Antiarrhythmics Versus Implantable Defibrillator (AVID) Trial Investigators. Patients at lower risk of arrhythmia recurrence: a subgroup in whom implantable defibrillators may not offer benefit. Antiarrhythmics Versus Implantable Defibrillator (AVID) Trial

5 Investigators. J Am Coll Cardiol 2001; 37: Connolly S, Gent M, Roberts R, Dorian P, Roy D, Sheldon R, Mitchell B, Green M, Klein G, O Brien B for the CIDS Investigators. Canadian Implantable Defibrillator study (CIDS) A randomized trial of the implantable cardioverter defibrillator against amiodarone. Circulation 2000; 101: Sheldon R, Connolly S, Krahn A, Roberts R, Gent M, Gardner M on behalf of the CIDS Investigators. Identification of patients most likely to benefit from implantable cardioverter-defibrillator therapy. The canadian implantable defibrillator study. Circulation : 101 : Connolly SJ, Hallstrom AP, Cappato R, Schron EB, Kuck KH, Zipes DP, Greene HL, Boczor S, Domanski M, Follmann D, Gent M, Roberts RS. Meta-analysis of the implantable cardioverter defibrillator secondary prevention trials. AVID, CASH and CIDS studies. Antiarrhythmics vs Implantable Defibrillator study. Cardiac Arrest Study Hamburg. Canadian Implantable Defibrillator Study. Eur Heart J 2000; 21: Echt DS, Liebson PR, Mitchell LB. Mortality and morbidity in patients receiving encainide, flecainide, or placebo: The Cardiac arrhythmia suppression trial. N Eng J Med 1991; 324: The cardiac arrhythmia suppression trial II investigators. Effect of the antiarrhythmic agent moricizine on survival after myocardial infarction. N Eng J Med 1992 ; 327 : Waldo LA, Camm AJ, deruyter H. for the SWORD investigators. Effect of D-sotalol on mortality in patients with left ventricular dysfunction after recent and remote myocardial infarction. Lancet 1996; 348: Beta-Blocker Heart Attack Trial Reserch Group. A ranomized trial of propranolol in patients with myocardial infarction : I Mortality results. JAMA 1982; 247: Beta-Blocker Pooling Project Research Group. The beta-blocker pooling project (BBBP) subgroup findings from randomised trials in post infarction patients. Eur Heart J 1988; 9: Julian DG, Camm AJ, Frangin G, Janse J, Munoz A, Schwartz P, Simon P. Randomised trial of effect of amiodarone on mortality in patients with left-ventricular dysfunction after recent myocardial infarction. EMIAT. European Myocardial Infarct Amiodarone Trial Investigators. Lancet 1997 ; 349 : Cairns J, Connolly S, Roberts R, Gent M. for the Canadian Amiodarone Myocardial Infarction Arrhythmia Trial Investigators. Randomised trial of outcome after myocardial in patients with frequent or repetitive ventricular premature depolarisations: CAMIAT. Lancet 1997; 349: Doval H, Nul D, Grancelli HO. Randomised trial of low-dose amiodarone in severe congestive heart failure. Grupo de Estudio de la Sobrevida en la Insuficiencia Cardiaca en Argentina (GESICA) Lancet 1994 ; 344 : Moss AJ, Hall W, Cannom D et al. Improved survival with an implanted defibrillator in patients with coronary artery disease at high risk for ventricular arrhythmia. Multicenter Automatic Defibrillator Implantion Trial Investigators. N Eng J Med 1996; 335:

Arritmias y Manejo Actual Recomendaciones para el Médico General. Dr. Rodulfo Oyarzun Instituto Nacional del Torax 2017

Arritmias y Manejo Actual Recomendaciones para el Médico General. Dr. Rodulfo Oyarzun Instituto Nacional del Torax 2017 Arritmias y Manejo Actual Recomendaciones para el Médico General Dr. Rodulfo Oyarzun Instituto Nacional del Torax 2017 Avances en el Tratamiento de Las Arritmias 1970- Estudio electrofisiológico de WPW

Más detalles

Prevención de muerte súbita: amiodarona versus cardiodesfibrilador implantable. La importancia de una adecuada lectura de los trabajos científicos

Prevención de muerte súbita: amiodarona versus cardiodesfibrilador implantable. La importancia de una adecuada lectura de los trabajos científicos ACTUALIZACIONES Prevención de muerte súbita: amiodarona versus cardiodesfibrilador implantable. La importancia de una adecuada lectura de los trabajos científicos JORGE J. GARGUICHEVICH Hospital Español

Más detalles

Tratamiento de las arritmias ventriculares. Dr. Hugo Verdejo P.

Tratamiento de las arritmias ventriculares. Dr. Hugo Verdejo P. Tratamiento de las arritmias ventriculares Dr. Hugo Verdejo P. Generalidades Extrasistolía ventricular TVNS TVS Manejo de arritmias específicas Torsión de puntas Síndromes genéticos de arritmia ventricular

Más detalles

Cardiodesfibriladores implantables (CDI)

Cardiodesfibriladores implantables (CDI) Cardiodesfibriladores implantables (CDI) La principal indicación del cardiodesfibrilador implantable es la prevención de la muerte súbita, tanto en pacientes adultos como en los pediátricos. Se estima

Más detalles

Analizando la Muerte Súbita en la Cardiopatía Isquémica

Analizando la Muerte Súbita en la Cardiopatía Isquémica Analizando la Muerte Súbita en la Cardiopatía Isquémica Dr. Manlio F. Márquez Murillo Coordinador de la Alianza Sociedad Interamericana de Cardiología Correo-e: manlio.marquez@gmail.com Mito #1: La Muerte

Más detalles

Muerte súbita cardiaca: Cómo detectarla y prevenirla?

Muerte súbita cardiaca: Cómo detectarla y prevenirla? Muerte súbita cardiaca: Cómo detectarla y prevenirla? Dr. Gerardo Pozas Garza Instituto de Cardiología y Medicina Vascular TECSALUD 11 septiembre 2015 Epidemiología de la muerte súbita Espectro del problema

Más detalles

Estratificación de riesgo de muerte súbita: Es suficiente la fracción de expulsión?

Estratificación de riesgo de muerte súbita: Es suficiente la fracción de expulsión? Estratificación de riesgo de muerte súbita: Es suficiente la fracción de expulsión? Dr. Gerardo Pozas Garza Instituto de Cardiología y Medicina Vascular del TEC de Monterrey 2 de octubre de 2014 Conceptos

Más detalles

Dispositivos eléctricos. Dónde estamos hoy?

Dispositivos eléctricos. Dónde estamos hoy? @ Rev Fed Arg Cardiol. 2016; 45(4): 210-215 Exclusivo online Dispositivos eléctricos. Dónde estamos hoy? Electrical devices. Where are we today? Domingo Luis Pozzer Instituto de Cardiología «Juana F. Cabral»,

Más detalles

Curso de Educación Continua en Electrocardiología. Muerte súbita cardiaca y desfibrilador automático implantable

Curso de Educación Continua en Electrocardiología. Muerte súbita cardiaca y desfibrilador automático implantable Curso de Educación Continua en Electrocardiología Muerte súbita cardiaca y desfibrilador automático implantable Epidemiología de la muerte súbita Espectro del problema 50% de la mortalidad cardioascular

Más detalles

Muerte súbita en la miocarditis chagásica crónica: tratamiento

Muerte súbita en la miocarditis chagásica crónica: tratamiento Artículos especiales - Muerte súbita en la miocarditis chagásica crónica: tratamiento Pág. 1 de 5 Clínica-UNR.org Facultad de Ciencias Médicas - Universidad Nacional de Rosario Rosario - Santa Fe - República

Más detalles

MANEJO DE ARRITMIAS EN INSUFICIENCIA CARDIACA. Dra María Ocampo Barcia Medico Adjunto Cardiología Hospital de Merida

MANEJO DE ARRITMIAS EN INSUFICIENCIA CARDIACA. Dra María Ocampo Barcia Medico Adjunto Cardiología Hospital de Merida MANEJO DE ARRITMIAS EN INSUFICIENCIA CARDIACA Dra María Ocampo Barcia Medico Adjunto Cardiología Hospital de Merida INTRODUCCIÓN Las arritmias ventriculares y auriculares son muy frecuentes en los pacientes

Más detalles

COMISIÓN DE EXTRASISTOLIA VENTRICULAR AISLADA Y AGRUPADA

COMISIÓN DE EXTRASISTOLIA VENTRICULAR AISLADA Y AGRUPADA CONSENSO DE ARRITMIAS VENTRICULARES COMISIÓN DE EXTRASISTOLIA VENTRICULAR AISLADA Y AGRUPADA Coordinador: Dr Gerardo J. Nau Secretario: Dr Jose Gant Lopez Participantes: Dr Adrian Baranchuk, Dr Gianni

Más detalles

TV en pacientes post infarto. Valoración de riesgo. Unidad de Arritmias. Servicio de Cardiología. HCU Virgen de la Victoria. Málaga.

TV en pacientes post infarto. Valoración de riesgo. Unidad de Arritmias. Servicio de Cardiología. HCU Virgen de la Victoria. Málaga. TV en pacientes post infarto. Valoración de riesgo Taquicardia ventricular en pacientes postinfarto de miocardio. Valoración de riesgo Alberto Barrera, José L. Peña, Julia Fernández-Pastor, Antonio Linde,

Más detalles

Desfibrilador automático implantable: 35 años de progreso Dr. Gerardo Pozas Garza Instituto de Cardiología y Medicina Vascular del TEC de Monterrey

Desfibrilador automático implantable: 35 años de progreso Dr. Gerardo Pozas Garza Instituto de Cardiología y Medicina Vascular del TEC de Monterrey Desfibrilador automático implantable: 35 años de progreso Dr. Gerardo Pozas Garza Instituto de Cardiología y Medicina Vascular del TEC de Monterrey 1 de agosto de 2015 35 años de progreso MADIT CAST y

Más detalles

Taula Rodona QUAN DEMANAR UN ESTUDI ELECTROFISIOLÒGIC

Taula Rodona QUAN DEMANAR UN ESTUDI ELECTROFISIOLÒGIC Taula Rodona QUAN DEMANAR UN ESTUDI ELECTROFISIOLÒGIC Utilitat de l estudi electrofisiològic d inducció en la valoració del pacient amb síncope i/o sospita de taquiarítmies ventriculars Jose M Guerra Hospital

Más detalles

INDICACIONES DE ESTUDIO ELECTROFISIOLOGICO

INDICACIONES DE ESTUDIO ELECTROFISIOLOGICO INDICACIONES DE ESTUDIO ELECTROFISIOLOGICO Rol de EEF en evaluar la Función Sinusal Pacientes sintomáticos en quienes la disfunción sinusal se sospecha por causa de los síntomas pero la relación causal

Más detalles

ABLACION DE TAQUICARDIA VENTRICULAR PARA LA PREVENCION DE LA MUERTE CARDIACA SUBITA: ANTES O DESPUES DE CDI?

ABLACION DE TAQUICARDIA VENTRICULAR PARA LA PREVENCION DE LA MUERTE CARDIACA SUBITA: ANTES O DESPUES DE CDI? ABLACION DE TAQUICARDIA VENTRICULAR PARA LA PREVENCION DE LA MUERTE CARDIACA SUBITA: ANTES O DESPUES DE CDI? Cómo morimos LO MAS PROBABLE Enfermedad cardíaca 1 de 5 Derrame cerebral 1 de 24 Cáncer 1 de

Más detalles

PREVENCION PRIMARIA DE LA MUERTE SUBITA EN LA INSUFICIENCIA CARDIACA

PREVENCION PRIMARIA DE LA MUERTE SUBITA EN LA INSUFICIENCIA CARDIACA AUTORES Dr. Pozzer, Domingo Luis Jefe del Servicio Arritmias Instituto de Cardiología de Corrientes PREVENCION PRIMARIA DE LA MUERTE SUBITA EN LA INSUFICIENCIA CARDIACA "NUEVAS EVIDENCIAS Y NUEVOS DESAFIOS

Más detalles

PREVENCION PRIMARIA Y SECUNDARIA DE LA MUERTE SUBITA. Dr. Jorge González Zuelgaray

PREVENCION PRIMARIA Y SECUNDARIA DE LA MUERTE SUBITA. Dr. Jorge González Zuelgaray PREVENCION PRIMARIA Y SECUNDARIA DE LA MUERTE SUBITA Dr. Jorge González Zuelgaray Director del Centro de Arritmias Cardíacas (UBA-CONICET) Jefe del Servicio de Arritmias y Electrofisiología Sanatorio de

Más detalles

Desfibriladores. La muerte súbita cardíaca (MS) constituye la causa del 50% de CIENCIA TECNOLOGÍA Y MEDICINA

Desfibriladores. La muerte súbita cardíaca (MS) constituye la causa del 50% de CIENCIA TECNOLOGÍA Y MEDICINA C. Fernández-Golfín Lobán a, J. García Tejada a, C. Jiménez López-Guarch a, M. López Gil b y F. Arribas b a Servicio de Cardiología. b Sección de Electrofisiología. Hospital 12 de Octubre. Madrid. España.

Más detalles

TAQUIARRITMIAS DE CAUSA VENTRICULAR EN EL NIÑO. Cardiología Infantil Servicio de Pediatría Hospital Gmo. Grant B. de Concepción

TAQUIARRITMIAS DE CAUSA VENTRICULAR EN EL NIÑO. Cardiología Infantil Servicio de Pediatría Hospital Gmo. Grant B. de Concepción TAQUIARRITMIAS DE CAUSA VENTRICULAR EN EL NIÑO Cardiología Infantil Servicio de Pediatría Hospital Gmo. Grant B. de Concepción TAQUIARRITMIAS EN EL NIÑO 1.- Auriculares: Automatismo o reentrada. Paroxísticas

Más detalles

Tratamiento del síncope en la insuficiencia cardíaca. Brian Olshansky Universidad de Iowa

Tratamiento del síncope en la insuficiencia cardíaca. Brian Olshansky Universidad de Iowa Tratamiento del síncope en la insuficiencia cardíaca Brian Olshansky Universidad de Iowa 1 Síncope Pérdida transitoria de conciencia, con recuperación rápida y generalmente completa, con o sin pródromos

Más detalles

ALGORITMO DE TERAPEUTICA DE LA EXTRASISTOLIA VENTRICULAR (EV) Y DE LA TAQUICARDIA VENTRICULAR NO SOSTENIDA (TVNS) D

ALGORITMO DE TERAPEUTICA DE LA EXTRASISTOLIA VENTRICULAR (EV) Y DE LA TAQUICARDIA VENTRICULAR NO SOSTENIDA (TVNS) D COMITE DE ARRITMIAS CARDIACAS CAS Algoritmos para el abordaje práctico, diagnóstico y terapéutica de las arritmias cardíacas. Parte II: arritmias ventriculares JOSE L. SERRA, JOSE LUIS VELARDE, JORGE GARGUICHEVICH

Más detalles

Inmaculada Sánchez Pérez. Arritmias en Mustard

Inmaculada Sánchez Pérez. Arritmias en Mustard Inmaculada Sánchez Pérez Arritmias en Mustard Arritmias en el Mustard Incidencia global de arritmias mayor del 50% a los 10 años En ECG y/o Holter: Bradiarritmias: Ritmo de la unión o pérdida del R. Sinusal:

Más detalles

CUADROS DIDÁCTICOS * ACTUALIZACIÓN EN ARRITMIAS CARDÍACAS

CUADROS DIDÁCTICOS * ACTUALIZACIÓN EN ARRITMIAS CARDÍACAS Rev Cubana Cardiol Cir Cardiovasc 1999;13(1):74-9 CUADROS DIDÁCTICOS * ACTUALIZACIÓN EN ARRITMIAS CARDÍACAS Dra. Margarita Dorantes Sánchez 1 y Dr. Jesús Castro Hevia 2 I. Taquiarritmias Son complejos

Más detalles

Tabla 1. Clasificación de las recomendaciones sobre un determinado procedimiento o tratamiento.

Tabla 1. Clasificación de las recomendaciones sobre un determinado procedimiento o tratamiento. --- Tratamiento de las arritmias ventriculares. Nuevas recomendaciones 2006 de la AHA y del ACC ACC/AHA/ESC 2006 Guidelines for Management of Patients With Ventricular Arrhythmias and the Prevention of

Más detalles

Papel de los fármacos antiarrítmicos en la prevención de terapias en pacientes con desfibrilador automático implantable

Papel de los fármacos antiarrítmicos en la prevención de terapias en pacientes con desfibrilador automático implantable Papel de los fármacos antiarrítmicos en la prevención de terapias en pacientes con desfibrilador automático implantable Antiarritmicos en portadores de DAI Sara Moreno, Rafael Peinado Sección de Electrofisiología

Más detalles

Evaluación del Screening previo al ejercicio en Deportistas jovenes y seniors. Dr Luis Salvador Ramos Servicio de Cardiología Hospital de Mérida

Evaluación del Screening previo al ejercicio en Deportistas jovenes y seniors. Dr Luis Salvador Ramos Servicio de Cardiología Hospital de Mérida Evaluación del Screening previo al ejercicio en Deportistas jovenes y seniors Dr Luis Salvador Ramos Servicio de Cardiología Hospital de Mérida El Deporte incrementa el riesgo de Muerte Súbita JACC 2003

Más detalles

Arritmias. P.P. = Pedro Paulo Marín P.P.P.= Pepe Pancho Parodi. Rolando González Cardiólogo, Electrofisiólogo

Arritmias. P.P. = Pedro Paulo Marín P.P.P.= Pepe Pancho Parodi. Rolando González Cardiólogo, Electrofisiólogo Arritmias Rolando González Cardiólogo, Electrofisiólogo Primera experiencia Geriátrica Académica. Agradecimientos a: P.P. y P.P.P. P.P. = Pedro Paulo Marín P.P.P.= Pepe Pancho Parodi AD His CS VD Ritmo

Más detalles

DR. EDUARDO FRANCO 240 ms * Tratamiento médico óptimo + expectativa de vida > 1 año Clase funcional FEVI Ritmo Anchura QRS Morfología QRS III-IV 35% Sinusal 120 BRI I A Clase / Nivel ESC Guidelines

Más detalles

Muerte Súbita. Dr. Ricardo Pesce

Muerte Súbita. Dr. Ricardo Pesce Página Inicial SCVC Area: English - Español - Português Muerte Súbita Dr. Ricardo Pesce Servicio de Electrocardiología de la Fundación Favaloro y Carrera de Especialistas en Electrofisiología Cardíaca,

Más detalles

REMEDIAR + REDES. Hipertensión arterial

REMEDIAR + REDES. Hipertensión arterial REMEDIAR + REDES Hipertensión arterial Tratamiento farmacológico Dra. Laura Antonietti Tratamiento farmacológico A quiénes tratar con fármacos? Quéfármaco indicar? Tratamiento farmacológico A quiénes tratar

Más detalles

Insuficiencia Cardiaca ISSN: Federación Argentina de Cardiología Argentina

Insuficiencia Cardiaca ISSN: Federación Argentina de Cardiología Argentina Insuficiencia Cardiaca ISSN: 1850-1044 revista@insuficienciacardiaca.org Federación Argentina de Cardiología Argentina Concepción, Roberto Deben todos los pacientes con fracción de eyección menor del 30%

Más detalles

Diagnóstico y tratamiento de las Arritmias cardiacas Manejo clínico y farmacológico

Diagnóstico y tratamiento de las Arritmias cardiacas Manejo clínico y farmacológico Curso de Medicina Interna UCIMED Diagnóstico y tratamiento de las Arritmias cardiacas Manejo clínico y farmacológico Dr. Oswaldo Gu.érrez Sotelo CLASIFICACIÓN DE VAUGHAM WILLIAMS FÁRMACOS ANTIARRÍTMICOS

Más detalles

En el mundo hay 8 millones de personas infectadas por el parásito, y en 2008 se registraron defunciones 1.

En el mundo hay 8 millones de personas infectadas por el parásito, y en 2008 se registraron defunciones 1. INTRODUCCIÓN En el mundo hay 8 millones de personas infectadas por el parásito, y en 2008 se registraron 11000 defunciones 1. En el 2004 se estimó que 3 millones de colombianos se encontraban en un riesgo

Más detalles

cardiodesfibrilador automático

cardiodesfibrilador automático II. Cardiodesfibrilador automático implantable Módulo 6 Fascículo Nº 1 2011 13 II. Cardiodesfibrilador automático implantable 1, 2, MTSAC Dr. Néstor O. Galizio Colaborador: Dr. Ramón Raña 3 Contenidos

Más detalles

COMISIÓN DE SÍNDROME DE BRUGADA

COMISIÓN DE SÍNDROME DE BRUGADA COMISIÓN DE SÍNDROME DE BRUGADA Coordinador: Dr. Gerardo J. Nau Secretario: Dr. José Gant López Participantes: Dr. Adrián Baranchuk, Dr. Gianni Corrado, Dr. Pablo Chiale, Dr. Angel Crespo, Dr. José Estepo,

Más detalles

Prevención de la Muerte Súbita Cardiaca

Prevención de la Muerte Súbita Cardiaca Prevención de la Muerte Súbita Cardiaca R. Peinado Peinado y J.L. Merino Llorens Introducción Se define la muerte súbita cardiaca (MSC) como aquella muerte natural, de origen cardíaco, que ocurre de forma

Más detalles

INCOMPETENCIA CRONOTRÓPICA

INCOMPETENCIA CRONOTRÓPICA INCOMPETENCIA CRONOTRÓPICA Dr. Jesús Fernández Gallegos Servicio de Rehabilitación Cardiaca 30 de marzo de 2006 HISTORIA 1971 Eckberg et al. Disminución del tono vagal en pacientes con cardiopatìa en general.

Más detalles

ROL DEL ESTUDIO ELECTROFISIOLÓGICO EN LA ESTRATIFICACIÓN DE RIESGO EN PACIENTES CON PATRÓN BRUGADA TIPO I.

ROL DEL ESTUDIO ELECTROFISIOLÓGICO EN LA ESTRATIFICACIÓN DE RIESGO EN PACIENTES CON PATRÓN BRUGADA TIPO I. Sanatorios Privados San Gerónimo. Servicio de Cardiologia San Gerónimo - Santa Fe ROL DEL ESTUDIO ELECTROFISIOLÓGICO EN LA ESTRATIFICACIÓN DE RIESGO EN PACIENTES CON PATRÓN BRUGADA TIPO I. TEMA 248 GOYENECHE,

Más detalles

El NT- pro BNP en Medicina Interna. Elena Rodríguez Castellano

El NT- pro BNP en Medicina Interna. Elena Rodríguez Castellano El NT- pro BNP en Medicina Interna Elena Rodríguez Castellano R4 Medicina Interna Qué es el NT probnp? Antagonistas naturales del sistema RAA y del Sistema Nervioso Simpático. Utilidad del NT-proBNP Diagnóstico

Más detalles

BUSCANDO EL ORIGEN DEL SINCOPE. Marta Sanz Sanz Médico de Familia C.S. Las Águilas

BUSCANDO EL ORIGEN DEL SINCOPE. Marta Sanz Sanz Médico de Familia C.S. Las Águilas BUSCANDO EL ORIGEN DEL SINCOPE Marta Sanz Sanz Médico de Familia C.S. Las Águilas CASO CLÍNICO Mujer 76 años sin FRCV En los últimos meses ha presentado varios cuadros sincopales, en situaciones diversas,

Más detalles

Servicio Andaluz de Salud Dirección General de Asistencia Sanitaria Subdirección de Programas y Desarrollo Servicio de Protocolos Asistenciales

Servicio Andaluz de Salud Dirección General de Asistencia Sanitaria Subdirección de Programas y Desarrollo Servicio de Protocolos Asistenciales INDICACIONES ACORDADAS CON LAS SOCIEDADES CIENTÍFICAS PARA LOS S MÁS FRECUENTES INCLUIDOS EN EL DECRETO DE GARANTÍA DE PLAZO DE RESPUESTA QUIRÚRGICA EN EL SISTEMA SANITARIO PÚBLICO DE ANDALUCÍA (D 209/2001).

Más detalles

VERNAKALANT EVIDENCIA CIENTÍFICA. Carlos Palanco Vázquez Servicio de Cardiología Hospital de Mérida

VERNAKALANT EVIDENCIA CIENTÍFICA. Carlos Palanco Vázquez Servicio de Cardiología Hospital de Mérida VERNAKALANT EVIDENCIA CIENTÍFICA Carlos Palanco Vázquez Servicio de Cardiología Hospital de Mérida INDICACIÓN TERAPEÚTICA Conversión rápida a ritmo sinusal de la fibrilación auricular de inicio reciente

Más detalles

Monitorización electrocardiográfica en pacientes con síncope y arritmias

Monitorización electrocardiográfica en pacientes con síncope y arritmias Monitorización electrocardiográfica en pacientes con síncope y arritmias Dr. Gerardo Pozas Garza Instituto de Cardiología y Medicina Vascular TECSalud 4 agosto 2017 Tres indicaciones para la monitorización.

Más detalles

CARDIODESFIBRILADOR AUTOMATICO IMPLANTABLE EN FALLA CARDIACA. Michel Miroswky y Morton Mower (1) al diseñar un dispositivo implantable que fuera

CARDIODESFIBRILADOR AUTOMATICO IMPLANTABLE EN FALLA CARDIACA. Michel Miroswky y Morton Mower (1) al diseñar un dispositivo implantable que fuera CARDIODESFIBRILADOR AUTOMATICO IMPLANTABLE EN FALLA CARDIACA Alejandro Orjuela Guerrero M. D., Cardiólogo Electofisiòlogo, Hospital Militar Central Bogotá; Hospital Departamental Santa Sofía, Manizales;

Más detalles

Existen sobrevivientes en México? Dr. Gerardo Pozas Garza 22 de abril de 2016

Existen sobrevivientes en México? Dr. Gerardo Pozas Garza 22 de abril de 2016 Existen sobrevivientes en México? Dr. Gerardo Pozas Garza 22 de abril de 2016 Diálogo (no efectuado) que refleja el problema de la muerte súbita cardiaca JR: Existen sobrevivientes? GP: Sí! JR: Cuántos?

Más detalles

Enfoque Clínico de las arritmias Ventriculares

Enfoque Clínico de las arritmias Ventriculares Enfoque Clínico de las arritmias Ventriculares Jorge Enrique Velásquez Velez Medico Internista - Cardiólogo - Electrofisiólogo Universidad CES - CES Cardiología jevelasquez79@gmail.com Caso Clinico Parola

Más detalles

Servicio de Cardiología Unidad Coronaria

Servicio de Cardiología Unidad Coronaria Procedimientos Hoja 1 de 7 Terapiaa de Re sincronización Cardiaca La insuficiencia cardiaca tiene un impacto considerable sobre los costos de salud; se calcula que aproximadamente 2/3 de los gastos destinados

Más detalles

CURSO BÁSICO DE ELECTROFISIOLOGÍA

CURSO BÁSICO DE ELECTROFISIOLOGÍA CURSO BÁSICO DE ELECTROFISIOLOGÍA ESTUDIO ELECTROFISIOLÓGICO TAQUICARDIAS II Dr. José Manuel Porres Unidad de Arritmias y Marcapasos Servicio de Medicina Intensiva Hospital Universitario Donostia San Sebastián-

Más detalles

Flutter auricular: control de frecuencia o de ritmo y tratamiento antitrombótico según los mismos criterios que en la fibrilación auricular.

Flutter auricular: control de frecuencia o de ritmo y tratamiento antitrombótico según los mismos criterios que en la fibrilación auricular. Gutiérrez Feijoo, Mario*; Pérez Veloso, Marcos Antonio**; Pérez Rodríguez, Manuel* *Servicio de Cardiología **Servicio de Medicina Intensiva TAQUICARDIAS Definición: cualquier ritmo cardiaco con una frecuencia

Más detalles

HIPERTENSIÓN ARTERIAL

HIPERTENSIÓN ARTERIAL HIPERTENSIÓN ARTERIAL EXISTE UNA TERAPIA STANDARD? DR RODRIGO SEBIK GUEDE CARDIOLOGO - HOSPITAL C VAN BUREN Pero existen una serie de ASOCIACIONES STANDARD Recomendación 6 En la población general de

Más detalles

Vernakalant. Conversión rápida a ritmo sinusal de la fibrilación auricular de inicio reciente en adultos:

Vernakalant. Conversión rápida a ritmo sinusal de la fibrilación auricular de inicio reciente en adultos: Vernakalant Nuevo fármaco antiarrítmico con un mecanismo de acción único, aurículoselectivo para la cardioversión de FA de inicio reciente en pacientes adultos Uso exclusivamente intravenoso Vernakalant

Más detalles

Criterios de selección y evaluación de los fármacos utilizados en la profilaxis primaria y secundaria de la cardiopatía isquémica.

Criterios de selección y evaluación de los fármacos utilizados en la profilaxis primaria y secundaria de la cardiopatía isquémica. FARMACOLOGÍA CLÍNICA 6º CURSO Criterios de selección y evaluación de los fármacos utilizados en la profilaxis primaria y secundaria de la cardiopatía isquémica. Objetivos de la profilaxis de la cardiopatía

Más detalles

Estado actual de la ablación con catéter de las arritmias cardiacas

Estado actual de la ablación con catéter de las arritmias cardiacas Estado actual de la ablación con catéter de las arritmias cardiacas Dr. Gerardo Pozas Garza 17 de noviembre de 2016 Instituto de Cardiología y Medicina Vascular del TEC de Monterrey El quehacer de la electrocardiología

Más detalles

Problemas Comunes en el Diagnóstico y Manejo del Paciente con Taquicardia Ventricular en Medicina Intensiva

Problemas Comunes en el Diagnóstico y Manejo del Paciente con Taquicardia Ventricular en Medicina Intensiva Problemas Comunes en el Diagnóstico y Manejo del Paciente con Taquicardia Ventricular en Medicina Intensiva Dr. Walter Reyes Caorsi, FACC, FHRS seef@adinet.com.uy Taquicardia con complejo QRS ancho Definición:

Más detalles

Enfoque del Paciente con Arritmias Ventriculares NO Sostenidas (CVPs y TVNS)

Enfoque del Paciente con Arritmias Ventriculares NO Sostenidas (CVPs y TVNS) Enfoque del Paciente con Arritmias Ventriculares NO Sostenidas (CVPs y TVNS) William Uribe Arango, MD, MBA, FHRS. Vicepresidente SOLAECE (Presidente Electo 2017-2018) Director Consejo de Arritmias y Electrofisiología

Más detalles

CASOS CLÍNICOS SEMINARIO TALLER MUERTE SÚBITA HISTORIA 1

CASOS CLÍNICOS SEMINARIO TALLER MUERTE SÚBITA HISTORIA 1 1 CASOS CLÍNICOS HISTORIA 1 Paciente de 68 años, fumador, hipertenso no controlado. Presenta episodio de angor típico prolongado de reposo. Consulta a las 6 horas por persistir con disconfort torácico

Más detalles

Evaluación de Isquemia y Revascularización en Insuficiencia Cardiaca

Evaluación de Isquemia y Revascularización en Insuficiencia Cardiaca Evaluación de Isquemia y Revascularización en Insuficiencia Cardiaca Introducción Introducción Evaluación de Isquemia Improvement of Left Ventricular Ejection Fraction, Heart Failure Symptoms and Prognosis

Más detalles

Programa de Actualización en Cardiología Sociedad de Cardiología de Misiones. Arritmias Ventriculares

Programa de Actualización en Cardiología Sociedad de Cardiología de Misiones. Arritmias Ventriculares Programa de Actualización en Cardiología 2011-2012. Sociedad de Cardiología de Misiones Arritmias Ventriculares Arritmias ventriculares Mecanismo Nomenclatura Clasificación Examenes complementarios Pronóstico

Más detalles

Arritmias en el deportista

Arritmias en el deportista Arritmias en el deportista Dr. Roberto M. Peidro MTSAC Coordinador Comité Cardiología del Deporte SAC Jefe Rehabilitación C-V Instituto de Medicina del deporte. Futbolistas Argentinos Agremiados. Arritmias

Más detalles

Proceso Enfermero en el Implante y Seguimiento de Pacientes portadores de D.A.I.

Proceso Enfermero en el Implante y Seguimiento de Pacientes portadores de D.A.I. Curso Taller de Formación Proceso Enfermero en el Implante y Seguimiento de Pacientes portadores de D.A.I. Componentes de un D.A.I. Funcionamiento e Indicaciones Actuales D.U.E. Fernando Martín Tomé Hospital

Más detalles

LA RESINCRONIZACIÓN CARDIACA: UNA FORMA INTELIGENTE DE TRATAR A PACIENTES SELECCIONADOS. Dra. María Ángeles Castel Hospital Clínic

LA RESINCRONIZACIÓN CARDIACA: UNA FORMA INTELIGENTE DE TRATAR A PACIENTES SELECCIONADOS. Dra. María Ángeles Castel Hospital Clínic LA RESINCRONIZACIÓN CARDIACA: UNA FORMA INTELIGENTE DE TRATAR A PACIENTES SELECCIONADOS Dra. María Ángeles Castel Hospital Clínic RESINCRONIZACIÓN CARDIACA auricular VD Posterolateral Estudios clínicos

Más detalles

MÁSTER EN URGENCIAS CARDIOVASCULARES ASIGNATURAS OBLIGATORIAS

MÁSTER EN URGENCIAS CARDIOVASCULARES ASIGNATURAS OBLIGATORIAS Propio: MÁSTER EN URGENCIAS CARDIOVASCULARES Código Plan de s: EJ62 Año Académico: 2018-2019 ESTRUCTURA GENERAL DEL PLAN DE ESTUDIOS: CURSO Obligatorios Nº Asignaturas Optativos Nº Asignaturas Prácticas

Más detalles

Nuevos fármacos antiarrítmicos para el tratamiento de pacientes con arritmias ventriculares Finn O. Åkerström y Miguel A. Arias

Nuevos fármacos antiarrítmicos para el tratamiento de pacientes con arritmias ventriculares Finn O. Åkerström y Miguel A. Arias Nuevos farmacos antiarritmicos para tto de las TV Nuevos fármacos antiarrítmicos para el tratamiento de pacientes con arritmias ventriculares Finn O. Åkerström y Miguel A. Arias Unidad de Arritmias y Electrofisiología

Más detalles

Insuficiencia Cardiaca. Betabloqueantes vs. Ivabradina. A favor de Betabloqueantes SANDRA GÓMEZ TALAVERA R4 CARDIOLOGÍA HCSC

Insuficiencia Cardiaca. Betabloqueantes vs. Ivabradina. A favor de Betabloqueantes SANDRA GÓMEZ TALAVERA R4 CARDIOLOGÍA HCSC Insuficiencia Cardiaca. Betabloqueantes vs. Ivabradina. A favor de Betabloqueantes SANDRA GÓMEZ TALAVERA R4 CARDIOLOGÍA HCSC INTRODUCCIÓN POR QUÉ BETABLOQUEANTES? GUÍA INSUFICIENCIA CARDIACA DE LA ESC

Más detalles

Diagnostico y Tratamiento de las Complicaciones Crónicas del Paciente Chagásico

Diagnostico y Tratamiento de las Complicaciones Crónicas del Paciente Chagásico Diagnostico y Tratamiento de las Complicaciones Crónicas Momia encontrada en cerro EL Plomo Antigüedad 9000 a 450 años AC C14 Sondas de ADN demostraron ser Chagásica Aufderheide y col Diagnostico y Tratamiento

Más detalles

[Abordaje del paciente con síndrome de Pre-excitación: Wolff Parkinson White]

[Abordaje del paciente con síndrome de Pre-excitación: Wolff Parkinson White] [Abordaje del paciente con síndrome de Pre-excitación: Wolff Parkinson White] [ Cardiología Infantil] Autores: Ismael Martín Lara Ana Fernández Melissa Fontalvo Acosta Fecha de elaboración: marzo 2018

Más detalles

Introducción. Presentación del caso Síndrome de Brugada. Evolución del caso clínico Estudio familiar Peculiaridades del caso clínico

Introducción. Presentación del caso Síndrome de Brugada. Evolución del caso clínico Estudio familiar Peculiaridades del caso clínico Muerte resucitada S h e i l a S e g u r a S á n c h e z S e r v i c i o C a r d i o l o g í a P e d i á t r i c a T u t o r e s : I s m a e l M a r t i n d e L a r a A n a E l e n a F e r n á n d e z B

Más detalles

Arritmias Perinatales. Dr. Manuel Paredes Mella Neonatología HPM Diciembre 2014

Arritmias Perinatales. Dr. Manuel Paredes Mella Neonatología HPM Diciembre 2014 Arritmias Perinatales Dr. Manuel Paredes Mella Neonatología HPM Diciembre 2014 Generalidades Hasta el 2 al 3 % de los embarazos cursan con arritmias fetales Los lactantes menores de 1 año pueden presentar

Más detalles

Muerte súbita. Estratificación del riesgo: En qué situación estamos?

Muerte súbita. Estratificación del riesgo: En qué situación estamos? Muerte súbita. Estratificación del riesgo: En qué situación estamos? Muerte súbita. Estratificación del riesgo J. Peña Hernández, A. Barrera Cordero, I. Fernández Lozano * y J. Alzueta Rodríguez Unidad

Más detalles

Predictores clínicos de tormenta arrítmica en pacientes con cardiomiopatía Chagásica con un desfibrilador automático implantable

Predictores clínicos de tormenta arrítmica en pacientes con cardiomiopatía Chagásica con un desfibrilador automático implantable Arch Cardiol Mex 2009;79(4):263-267 www.elsevier.com.mx Electrofisiología y arritmias Predictores clínicos de tormenta arrítmica en pacientes con cardiomiopatía Chagásica con un desfibrilador automático

Más detalles

ARITMIAS CARDIACAS. Dr.: Juan E. Colina Gil Cardiólogo -MGI

ARITMIAS CARDIACAS. Dr.: Juan E. Colina Gil Cardiólogo -MGI ARITMIAS CARDIACAS Dr.: Juan E. Colina Gil Cardiólogo -MGI CONSIDERACIONES o 99% de las TV tienen el QRS ancho ( > o,12 seg.) o 1 % de las TV son con QRS estrecho ( QRS < 0,12 seg ) o Aquellas taquicardias

Más detalles

SINCOPE. 2º Curso Modular Actualizaciones en Medicina Interna. Módulo II. Sociedad Médica de Santiago. Dr. Mario Ortiz Olcay

SINCOPE. 2º Curso Modular Actualizaciones en Medicina Interna. Módulo II. Sociedad Médica de Santiago. Dr. Mario Ortiz Olcay SINCOPE 2º Curso Modular Actualizaciones en Medicina Interna. Módulo II Sociedad Médica de Santiago Dr. Mario Ortiz Olcay Departamento Cardiovascular Hospital Clínico, Universidad de Chile Santiago, 18

Más detalles

Definición. Pérdida del conocimiento momentánea debida a una hipoperfusión cerebral global transitoria TIPICO ATIPICO. Minutos Amnesia retrograda

Definición. Pérdida del conocimiento momentánea debida a una hipoperfusión cerebral global transitoria TIPICO ATIPICO. Minutos Amnesia retrograda Sincope Abril 2018 Definición Pérdida del conocimiento momentánea debida a una hipoperfusión cerebral global transitoria TIPICO Inicio rápido Segundos Recuperación espontánea completa ATIPICO Minutos Amnesia

Más detalles

Lección 30. Fármacos Antiarrítmicos UNIDAD VII: PROBLEMAS CARDIOVASCULARES Y SANGUÍNEOS. Ricardo Brage e Isabel Trapero - Farmacología Lección 30

Lección 30. Fármacos Antiarrítmicos UNIDAD VII: PROBLEMAS CARDIOVASCULARES Y SANGUÍNEOS. Ricardo Brage e Isabel Trapero - Farmacología Lección 30 Ricardo Brage e Isabel Trapero - Lección 30 UNIDAD VII: PROBLEMAS CARDIOVASCULARES Y SANGUÍNEOS Lección 30 Fármacos Antiarrítmicos Guión Ricardo Brage e Isabel Trapero - Lección 30 1. BASES CONCEPTUALES

Más detalles

Guía Docente 2016/2017

Guía Docente 2016/2017 Guía Docente 2016/2017 Arritmias [Arrhythmias and structural pathology] Máster Universitario en Avances en Cardiología On-line Índice Arritmias...3 Breve descripción de la materia...3 Requisitos Previos...3

Más detalles

Síncope en la infancia

Síncope en la infancia Síncope en la infancia Olga Domínguez García Gema Íñigo Martín Septiembre 2011 1 Generalidades El síncope tiene una incidencia global en la infancia y adolescencia de 1-3 por cada 1000 habitantes. La prevalencia

Más detalles

Muerte súbita cardiaca: Las siete preguntas para las cuales todo cardiólogo debe tener respuesta

Muerte súbita cardiaca: Las siete preguntas para las cuales todo cardiólogo debe tener respuesta Arch Cardiol Mex 2010;80(3):199-204 www.elsevier.es ARTÍCULO DE OPINIÓN Muerte súbita cardiaca: Las siete preguntas para las cuales todo cardiólogo debe tener respuesta Cardiólogo Universitario, Director

Más detalles

Manejo del paciente con TV no sostenida Enrique Ricoy, Ignacio Mosquera, Luisa Pérez

Manejo del paciente con TV no sostenida Enrique Ricoy, Ignacio Mosquera, Luisa Pérez Manejo del paciente con TV no sostenida Manejo del paciente con TV no sostenida Enrique Ricoy, Ignacio Mosquera, Luisa Pérez Unidad de Electrofisiología. Servicio de Cardiología. Complejo Hospitalario

Más detalles

ARRITMIAS/MARCAPASOS Miguel Vacca, Lluís Mont, Mariana Valentino, Antonia Sambola, Ricardo Madariaga, Mariona Matas y Josep Brugada

ARRITMIAS/MARCAPASOS Miguel Vacca, Lluís Mont, Mariana Valentino, Antonia Sambola, Ricardo Madariaga, Mariona Matas y Josep Brugada ARRITMIAS/MARCAPASOS Recurrencia de la arritmia en pacientes con infarto de miocardio antiguo tratados con desfibrilador implantable: análisis según la presentación clínica inicial Miguel Vacca, Lluís

Más detalles

MIOCARDIOPATIES: ACTUALITZACIÓ I CONTROVÈRSIES IMATGE I ALTRES EINES DIAGNÒSTIQUES. José F Rodríguez Palomares MD, PhD, FESC

MIOCARDIOPATIES: ACTUALITZACIÓ I CONTROVÈRSIES IMATGE I ALTRES EINES DIAGNÒSTIQUES. José F Rodríguez Palomares MD, PhD, FESC MIOCARDIOPATIES: ACTUALITZACIÓ I CONTROVÈRSIES IMATGE I ALTRES EINES DIAGNÒSTIQUES José F Rodríguez Palomares MD, PhD, FESC OBJETIVO CLÍNICO Riesgo de muerte súbita Tratamiento en sanos MANEJO MF: SCREENING

Más detalles

Muerte súbita: enfoque clínico

Muerte súbita: enfoque clínico Muerte súbita: enfoque clínico Módulo 5 Fascículo Nº 2 2010 1 Muerte súbita: enfoque clínico 1, MTSAC DR. ENRIQUE RETYK Contenidos Definición Epidemiología Etiología Fisiopatología Factores de riesgo convencionales

Más detalles

CDI y TRC/TRC con desfibrilador en la prevención de muerte súbita

CDI y TRC/TRC con desfibrilador en la prevención de muerte súbita CDI y TRC/TRC con desfibrilador en la prevención de muerte súbita Wojciech Zareba, MD, PhD Profesor de Medicina/Cardiología Centro Médico de la Universidad de Rochester Rochester, NY Tratamientos de potencial

Más detalles

edigraphic.com Celso Mendoza-González* Resumen Summary

edigraphic.com Celso Mendoza-González* Resumen Summary S209 Indicaciones clínicas para el implante de desfibrilador automático implantable (DAI) en pacientes con insuficiencia cardiaca congestiva y cardiopatía isquémica Celso Mendoza-González* Resumen La mortalidad

Más detalles

EURO SURVEY DE DIABETES. GUÍAS DE DIABETES, PREDIABETES Y ENFERMEDAD CARDIOVASCULAR. ESC and EASD European Heart Journal.

EURO SURVEY DE DIABETES. GUÍAS DE DIABETES, PREDIABETES Y ENFERMEDAD CARDIOVASCULAR. ESC and EASD European Heart Journal. EURO SURVEY DE DIABETES. GUÍAS DE DIABETES, PREDIABETES Y ENFERMEDAD CARDIOVASCULAR. ESC and EASD European Heart Journal. Enero 2007 Dr. Vicente Bertomeu Martínez Hospital Universitario de San Juan. Alicante

Más detalles

INTRODUCCIÓN. consenso. Consenso de prevención primaria y secundaria de muerte súbita 1. Director Dr. Enrique Oscar Retyk MTSAC

INTRODUCCIÓN. consenso. Consenso de prevención primaria y secundaria de muerte súbita 1. Director Dr. Enrique Oscar Retyk MTSAC Consenso de prevención primaria y secundaria de muerte súbita 1 consenso Consenso de Prevención Primaria y Secundaria de Muerte Súbita Sociedad Argentina de Cardiología - Sociedad Uruguaya de Cardiología

Más detalles

Los episodios de síncope y de muerte súbita (abortada) son causados por crisis de taquicardia ventricular polimórfica rápida Estas arritmias aparecen

Los episodios de síncope y de muerte súbita (abortada) son causados por crisis de taquicardia ventricular polimórfica rápida Estas arritmias aparecen Síndrome de Brugada El síndrome de bloqueo de rama derecha, elevación del segmento ST en las derivaciones V1 a V3 y muerte súbita es un diagnóstico clínicoelectrocardiográfico basado en la ocurrencia de

Más detalles

Muerte súbita en supervivientes postinfarto de miocardio. Estado actual de la estratificación de riesgo Sebastián Nannini

Muerte súbita en supervivientes postinfarto de miocardio. Estado actual de la estratificación de riesgo Sebastián Nannini Muerte súbita en supervivientes postinfarto de miocardio Muerte súbita en supervivientes postinfarto de miocardio. Estado actual de la estratificación de riesgo Sebastián Nannini Instituto de Cardiología

Más detalles

Estratificación de riesgo y prevención de Muerte Súbita en la Miocardiopatía Hipertrófica

Estratificación de riesgo y prevención de Muerte Súbita en la Miocardiopatía Hipertrófica Estratificación de riesgo y prevención de Muerte Súbita en la Miocardiopatía Hipertrófica Dr Luis Salvador Ramos Servicio de Cardiología Hospital de Mérida Epidemiología 1:500. Causa más frecuente de MS

Más detalles

Arritmias (taqui-bradiarritmias) Dra. Chirife, Josefina

Arritmias (taqui-bradiarritmias) Dra. Chirife, Josefina Arritmias (taqui-bradiarritmias) Dra. Chirife, Josefina Conducción normal Conducción normal PR: 120-200 ms qrs: 120 ms QT: 440 ms Conducción normal ECG: RS. FC 95lpm, PR160ms, AqRs +30º. Mecanismos de

Más detalles

Prof. Agdo. Pablo Álvarez Clinica medica A Dra. Gabriela Ormaechea

Prof. Agdo. Pablo Álvarez Clinica medica A Dra. Gabriela Ormaechea Prof. Agdo. Pablo Álvarez Clinica medica A Dra. Gabriela Ormaechea Sincope cardiogénico Dos situaciones posibles 1. ECG sin el fenómeno que causó el sincope 2. ECG con el fenómeno que causó el sincope

Más detalles

16/11/11 ENFERMEDADES DEL MIOCARDIO, ASOCIADAS A DISFUNCIÓN CARDÍACA.

16/11/11 ENFERMEDADES DEL MIOCARDIO, ASOCIADAS A DISFUNCIÓN CARDÍACA. ENFERMEDADES DEL MIOCARDIO, ASOCIADAS A DISFUNCIÓN CARDÍACA. 1 MIOCARDIOPATIAS CLASIFICACION (WHO/ISFC) DILATADA HIPERTROFICA RESTRICTIVA ARRITMOGENICA DEL Ventrículo Derecho NO CLASIFICADA 2 FRECUENTES

Más detalles

TORMENTA ARRÍTMICA Ana Casado Plasencia SERVICIO DE CARDIOLOGÍA

TORMENTA ARRÍTMICA Ana Casado Plasencia SERVICIO DE CARDIOLOGÍA TORMENTA ARRÍTMICA Ana Casado Plasencia SERVICIO DE CARDIOLOGÍA INTRODUCCIÓN Emergencia vital caracterizada por episodios recurrentes de arritmias ventriculares Más de 3 episodios sostenidos de TV, FV

Más detalles

Enfermedad del nodo sinusal Lunes, 18 de Noviembre de :25 - Actualizado Sábado, 28 de Mayo de :25

Enfermedad del nodo sinusal Lunes, 18 de Noviembre de :25 - Actualizado Sábado, 28 de Mayo de :25 Qué es la enfermedad del nodo sinusal? Se puede definir la enfermedad del nodo sinusal como el conjunto de alteraciones electrocardiográficas, con o sin manifestaciones clínicas, secundarias a un funcionamiento

Más detalles

Novedades en las Guías Europeas 2015 sobre tratamiento de arritmias ventriculares y prevención de muerte súbita

Novedades en las Guías Europeas 2015 sobre tratamiento de arritmias ventriculares y prevención de muerte súbita Comentario editorial Rev Urug Cardiol 2016; 31:261-265 Novedades Gustavo Tortajada, en las Guías Victoria Europeas Ramos, 2015 Walter Reyes Caorsi, Gonzalo Varela Novedades en las Guías Europeas 2015 sobre

Más detalles

Adelantos tecnológicos más relevantes de los últimos años en la estimulación cardiaca

Adelantos tecnológicos más relevantes de los últimos años en la estimulación cardiaca Adelantos tecnológicos más relevantes de los últimos años en la estimulación cardiaca - 2010 Dr. Sebastian Gallino Sección Electrofisiología. Servicio de Cardiología Hospital Cosme Argerich Evolución de

Más detalles

Implante de dispositivos. Francisco Crespo Mancebo

Implante de dispositivos. Francisco Crespo Mancebo Implante de dispositivos Francisco Crespo Mancebo MARCAPASOS MARCAPASOS: Epidemiología MARCAPASOS: Fisiopatología y Clasificación 14% 21% 4% MARCAPASOS: Fisiopatología y Clasificación MARCAPASOS: Diagnóstico

Más detalles