Novedades en la genética de la ELA.
|
|
- Patricia Toro Nieto
- hace 7 años
- Vistas:
Transcripción
1 Novedades en la genética de la ELA. Alberto García Redondo Unidad de E.L.A. Hospital Universitario 12 de Octubre U de abril de 2015
2
3
4 The phenotypic variability of ALS Robberecht (Nature Rev. Neurol 2014)
5 The phenotypic variability of ALS Robberecht (Nature Rev. Neurol 2014)
6 The phenotypic variability of ALS Robberecht (Nature Rev. Neurol 2014)
7
8
9 27 de abril de 2015 Genética en la ELA
10 Denominación Gen Nº mutaciones Localización cromosómica Proteína Herencia Inicio Frecuencia Fenotipo predominante Características atípicas ELA 1 SOD q22 ELA 2 ELA 3 ELA 4 ELA 5 ELA 6 ELA 7 ALS2 No identificado SETX SPG11 FUS No identificado 10 ELA y ELP (13PEH) Cu-Zn SOD citosólica AD / AR (D90A) Adulto 2q33-35 Alsin (Elaína) AR Juvenil 20-25% ELA F 1-3% ELA E Aislado (Túnez y Kwait) ELA clásica pero también ELA atípica con fenotipo variable Neurona motora superior predominantemente: Esclerosis Lateral Primaria o Paraparesia espástica hereditaria infantil (PEHI - SPG) Parestesia, implicación del sistema nervioso autónomo, problemas de incontinencia - 18q21 - AD Adulto - ELA clásica No publicado 9 ELA y AMP (86 AOA2) 2 ELA (125 PEH) 66 ELA (2 EP y 2 DFT) 9q34 Senataxina AD Juvenil Aislado 15q15,1-21,1 Espataxina AR Juvenil Aislado 16q12,1-12,2 ELA 8 VAPB 3 20q13 ELA 9 ANG Proteína de unión a ARN FUS (Fusionada en Sarcoma) AD / AR Adulto 4-5% ELA F 0,5-0,8% ELA E ELA de progresión muy lenta ELA de progresión lenta con una amplia variedad de fenotipos clínicos ELA clásica, también con algunos fenotipos variados Ligera afectación de músculos bulbares y respiratorios, ataxia. Algunas mutaciones conducen a Ataxia con Apraxia Oculomotora de tipo 2 (recesiva) También mutado en Paraplejía espástica hereditaria autosómico recesiva (PEH - SPG11) ELA-DFT y ELA- Parkinsonismo (temblor esencial) y DFT - 20ptel - AD Adulto - ELA clásica No publicado 26 ELA (6 EP y 2 PEH) 14q11 Proteína de membrana vesicular asociada a la proteína B/C Angiogenina Ribonucleasa 5 AD Adulto Aislado (Brasil y Cabo Verde) AD Adulto Aislado Fenotipo variable con ELA clásica, ELA atípica de progresión muy lenta y Atrofia Muscular Espinal de inicio tardío ELA clásica con mayor proporción de lo esperado de enfermedad de inicio bulbar Temblor esencial en algunos pacientes, algunas mutaciones ELA-Parkinsonismo y ELA-DFT. Paraplejía espástica hereditaria (EPH SPG)
11 ELA 10 ELA 11 ELA 12 ELA 13 ELA 14 (ELA- MCI o ALS/IBM) TARDBP FIG4 (Factor Induced Gene 4) OPTN ATXN2 VCP 49 ELA (6 DFT) 9 ELA y ELP (19 CMT4J) 22 ELA (17 glaucoma) Expansión CAG (24 a 33 repeticiones riesgo / 33 a 39 rep. ELA) 4 ELA y 1 ELA-MCI (21 MCI, 1 EA, 1 autismo, y 1 miopatía) 1q q21 Proteína de unión al sitio TAR del ADN - 43 (TDP-43) Polifosfoinosítido fosfatasa, también conodida como fosfatidilinositol 3,5-bisfosfato 5- fosfatasa or proteína 3 que contiene el dominio SAC (Sac3) AD Adulto 3-6% ELA F ELA clásica AD Adulto Aislado 10p15-14 Optineurina AD / AR Adulto Aislado ELA clásica y Esclerosis Lateral Primaria ELA clásica con algunos fenotipos de progresión muy lenta 12q24.3 Ataxina-2 Riesgo Adulto ELA clásica 9p13.3 ATPasa de retículo endoplásmico en transición (TER ATPase) o también proteína que contiene valosina (VCP) AD Adulto Aislado ELA clásica ELA 15 PFN1 3 17p13.2 Profilina-1 AD Adulto Aislado ELA clásica ELA-X ELA-DFT o ALS/FTD ELA-DFT ELA-DFT UBQLN2 C9orf72 CHMP2B GRN 13 ELA (1 DFT) Expansión GGGGCC IVS1 (> 40 rep.) 1 ELA y 2 AMP (6 DFT) 6 ELA y 1 ELA-DFT (108 DFT y 6 EA) Xp11 Ubiquilina-2 Xd Adulto Aislado ELA clásica ELA-DFT 9q21-22 C9ORF72 AD Adulto 3p11.2 Proteína modificadora de cromatina 2B 30-40% ELAF 5-8% ELA E ELA clásica AD Adulto Aislado AMP DFT 17q21.32 Progranulina AD Adulto Aislado ELA clásica DFT ELA-DFT, ELA- Parkinsonismo, Corea ELP, mutaciones recesivas causan enfermedad de nervio periférico CMT4J (Neuropatía periférica Charcot-Marie-Tooth autosómico recesiva tipo 4J) Gen también mutado en Glaucoma de Ángulo Abierto Primario y Ataxia Ataxia Espinocerebelosa (SCA2) 32 a 500 rep. También riesgo EP (22 a 35 rep.) y obesidad Miopatía por cuerpos de inclusión, Enfermedad de Paget y demencia ELA-DFT, DFT y EP
12 Denominación Gen Nº mutaciones Localización cromosómica Proteína Herencia Inicio Frecuencia Fenotipo predominante Características atípicas ELA E HNF 7 22q12.2 Cadena pesada de los neurofilamentos PRPH 3 12q12-q13 Periferina APEX1 5 14q11.2-q12 VEGFA 1 6p12 CHGB 1 20pter-p12 Enzima reparadora de ADN multifactorial (APEX nucleasa) Factor de crecimiento del endotelio vascular A Cromogranina B Secretogranina 1 Riesgo Adulto ELA clásica ENMI (LMND) DCTN1 6 ELA (5 Perry) 2p13 Dinactina AD Adulto Aislado Enfermedad de neurona motora inferior (segunda NM) progresiva. ELA con demencia Síndrome Perry ENMS (UMND) SPG4 AMEB AR AME SMN 1 5 ENMS (424 PEH SPG) Expansión CAG (40 a 52 repeticiones) 1 ELA (82 AME) 2p24-p21 Espastina AD Adulto Aislado Xq q11,2-13,3 Receptor de andrógenos Survival Motor Neuron Xr AR Adulto Infantil Enfermedad de neurona motora superior (primera NM) progresiva Atrofia muscular espinal y bulbar Atrofia muscular y espinal de inicio infantil y juvenil
13
14
15 Genética en la ELA
16 Genética en la ELA ELA 1 Superóxido dismutasa citosólica (153 aa) SOD1 20% ELA F (> 170 mutaciones) Herencia dominante excepto D90A SOD1 3% ELA E Penetrancia, actividad de SOD1, edad de comienzo, supervivencia, manifestaciones clínicas e histológicas.
17 Genética en la ELA
18 Genética en la ELA Ammar Al-Chalabi et al. Acta Neuropathol (2012) 124: Genetics and neuropathology ALS
19 Genética en la ELA ELA 10 (TARDBP TDP 43) ELA F con herencia autosómica dominante, sin mutaciones en SOD1 y con depósitos de TDP aminoácidos. Motivos de reconocimiento de ARN (unión de hnrnp).
20 Genética en la ELA ELA 6 (FUS/TLS) Fused in sarcoma / Translated in liposarcoma 526 aminoácidos. Motivos de reconocimiento de ARN (unión de hnrnp).
21 Genética en la ELA
22 Genética en la ELA
23 Genética en la ELA
24 27 de abril de 2015
25 Estudios de GWAS en ELA Estudio europeo ELA E / 9013 Controles 2532 ELA E / 5940 Controles 27 de abril de 2015
26 Estudios de GWAS en ELA Chromosome 9p21.2
27 27 de abril de 2015
28 Repeat-primer PCR rep 27 de abril de 2015
29 COUNTRY ALS FALS SALS USA / Canada Mayo Clinic Florida C 9orf (23.5%) 8 (4.1%) Finland C 9orf (28.1%) 52 (46.4%) 61 (21.0%) USA 198 Germany 41 Italy 29 C 9orf (38.1%) Northern England C 9orf (11%) 27 (43%) 35 (7%) Ireland C 9orf (11%) 20 (41%) 19 (5%) Prospective longitudinal case-control study of cognitive and behavioural function 191 C 9orf (86%) Greece C 9orf (10.95%) 5 (50%) 11 (8.2%) Italy 120 C 9orf (37.5%) Sardinia 21 C 9orf (57.1%) T OT AL IT AL Y 141 C 9orf (22%) Germany 41 Canada (Vancouver) C 9orf (10%) 17 (27.4%) 6 (3.6%) Belgium C 9orf (9%) 7 (47%) 6 (5%) 27 de abril de 2015
30 Analysis of the C9orf72 Gene in Patients with Amyotrophic Lateral Sclerosis in Spain and Different Populations Worldwide 27 de abril de 2015
31 n=936 sals 781 Santiago Bilbao Burgos San Sebastián Pamplona Zaragoza Barcelona fals 155 Madrid Valencia Sevilla Alicante
32 Porcentaje ELAE 3.2% ELAF 27.1% ELA Controles 67 (7.2%) Número de repeticiones 27 de abril de 2015
33 27 de abril de 2015
34 Casos con ELA esporádica: C9orf72 (-) : 7,6 % familiares con deterioro cognitivo C9orf72 (+) : 30,8 % familiares con deterioro cognitivo; 7,7 % familiares con EP; 7,7 % accidentes de tráfico y cáncer en los padres 27 de abril de 2015
35 Casos con ELA esporádica: C9orf72 (-) : 7,6 % familiares con deterioro cognitivo C9orf72 (+) : 30,8 % familiares con deterioro cognitivo; 7,7 % familiares con EP; 7,7 % accidentes de tráfico y cáncer en los padres 27 de abril de 2015
36 Casos con ELA esporádica: C9orf72 (-) : 7,6 % familiares con deterioro cognitivo C9orf72 (+) : 30,8 % familiares con deterioro cognitivo; 7,7 % familiares con EP; 7,7 % accidentes de tráfico y cáncer en los padres 27 de abril de 2015
37
38 Genética en la ELA ELA aparentemente esporádica % ELA Familiar 5-10 % SOD1 TDP-43 FUS Desconocido C9orf72 Turner MR. et al. Vol 12 March 2013 Controversies and priorities in ALS
39
40 ELA familiar
41 ELA familiar Factores que se deben considerar cuando se registra un árbol genealógico Falsos negativos debidos a: - Ausencia de información en generaciones previas - El paciente es el primero en su familia que desarrolla la enfermedad y no informa al centro cuando se diagnostica un nuevo familiar - Pérdida de diagnóstico de algún familiar debido a otra enfermedad - Familiares que fallecen anteriormente al inicio de los síntomas debido a otras causas - Baja penetrancia genética y pequeño tamaño familiar que dan lugar a la apariencia de enfermedad esporádica Falsos positivos debidos a: - Pacientes que sobreestiman el diagnóstico de ELA en sus familiares sin haber sido confirmado - Posible sobreestimación de ELA en los certificados de defunción Byrne S. et al. Amyotrophic Lateral Sclerosis, 2011; 12: Proposed criteria for FALS
42 ELA familiar
43 ELA familiar Criterios propuestos para la esclerosis lateral amiotrófica familiar ELAF definida Historia: Genética: ELAF probable Historia: ELAF posible Historia: Genética: Neurodegeneración: Paciente con ELA con al menos 2 familiares con ELA en primer o segundo grado Paciente con ELA con al menos un familiar con ELA cosegregación genética positiva Paciente con ELA con un familiar de primer o segundo grado con ELA Paciente con ELA con un familiar lejano con ELA (que no sea de primer o segundo grado) Paciente con ELA esporádica sin historia familiar, pero positivo para un gen de ELAF Paciente con ELA con un miembro de la familia confirmado con demencia frontotemporal Nota: en todas las familias se registra el tamaño del árbol y la relación entre los individuos afectos. Familiares de primer grado: padres, hijos y hermanos Familiares de segundo grado: abuelos, tíos, sobrinos y nietos Byrne S. et al. Amyotrophic Lateral Sclerosis, 2011; 12: Proposed criteria for FALS
44 % de familias ELA familiar Nº miembros afectos Definida Probable-A (Sólo padres) Probable-B Posible Esporádica Amelia Conte et al. J Neurol Neurosurg Psychiatry 2012;83: Classification of FALS by family history
45
46 Ammar Al-Chalabi et al. Acta Neuropathol (2012) 124: Genetics and neuropathology ALS
47
48 Enfermedad de neurona motora Atrofia frontotemporal DLFT Degeneración lobular frontotemporal DLFT-ENM TAU UPS MAPT GRN CHMP2B TMEM106B VCP DLFT-ELA FUS TDP-43 TARDBP FUS C9orf72 UBQLN2 ELAac, ELAvc SOD1 SOD1 OPTN ANG ATXN2 VAPB ELA Esclerosis lateral amiotrófica Van Langenhove T. et al. Annals of Medicine, 2012; 44: The molecular FTLD-ALS spectrum
49
50 Espectro ELA - DLFT Categorías diagnósticas del espectro ELA-DLFT Principales características clínicas DLFT vcdft Desinhibición, apatía, ausencia de interés emocional, hiperoralidad, comportamiento DLFT-EMN DLFT-ELA ELAac ELAvc ELA ANFP DS DLFT: Degeneración lobular frontotemporal vcdft: variante comportamental DLFT PNFA: afasia no fluente progresiva DS: demencia semántica EMN: enfermedad de neurona motora ELAac: ELA con una leve alteración cognitiva ELAvc: ELA con un leve deterioro comportamental estereotípico y disfunción ejecutiva. Dificultades en el lenguaje, agramatismo con una comprensión relativamente reservada. Defectos de comprensión, errores de designación con lenguaje fluido. DLFT con alteraciones menores del sistema motor Confluencia de criterios diagnósticos tanto para DFT como para ELA ELA con una alteración cognitiva leve ELA con una alteración de tipo comportamental leve Debilidad muscular, hiperreflexia, espasticidad, atrofia y fasciculaciones Van Langenhove T. et al. Annals of Medicine, 2012; 44: The molecular FTLD-ALS spectrum
51
52 Esclerosis Lateral Amiotrófica. E.L.A. La ciencia del siglo XXI 27 de abril de 2015
53
54
55 Secuenciación exómica Primer estudio que relaciona un gen con una enfermedad de tipo monogénico sin el uso varias muestras procedentes del mismo árbol genealógico en la historia científica. 27 de abril de 2015
56 Neuron 84, , October 22, 2014
57 Nuevo gen TUBA4A (niveles de formación de la red de microtúbulos mediante transfección de TUBA4A mutados NMPs y HEK293) 27 de abril de 2015
58 Nuevo gen TUBA4A (Formación de dímeros de αβtubulina) (incorporación de TUBA4A en astroglía primaria) 27 de abril de 2015
59 Nuevo gen TUBA4A (estabilidad de la red microtubular NMPs transfectadas con TUBA4A) 27 de abril de 2015
60 27 de abril de 2015
61
62 Hospital 12 de Octubre Unidad de ELA U de abril de 2015
63 Hospital 12 de Octubre Unidad de ELA Unidad clínica: Jesús Esteban Pérez Pilar Cordero Vázquez Pedro Daniel Benavides Mañas Laboratorio: Alberto García Redondo Gabriela Atencia Cibreiro Alexandra Juárez Rufián Colaboradores: Alberto Villarejo Galende Sara Llamas Velasco Verónica Puertas Martín María del Carmen Herrero Manso U de abril de 2015
64 Hospital 12 de Octubre Unidad de ELA Unidad clínica: Jesús Esteban Pérez Pilar Cordero Vázquez Pedro Daniel Benavides Mañas Laboratorio: Alberto García Redondo Gabriela Atencia Cibreiro Alexandra Juárez Rufián Colaboradores: Alberto Villarejo Galende Sara Llamas Velasco Verónica Puertas Martín María del Carmen Herrero Manso Otros colaboradores externos: Jordi Clarimón (Hospital Santa Creu i Sant Pau, Barcelona) John Landers (Worcester, MA) Ian Blair (Sidney, Australia) Vincenzo Silani Nicola Ticozi (Milán, Italia) U de abril de 2015
65 Universidad de Zaragoza - LAGENBIO IP: Rosario Osta Colaboradores: Ana Cristina Calvo Amaya Rando Janne Toivonen Samanta Gasco Raquel Manzano Sara Oliván Mª Jesús Muñoz Pilar Zaragoza 27 de abril de 2015
66 27 de abril de 2015 Esclerosis Lateral Amiotrófica
67
68 Alberto García Redondo Hospital Universitario 12 de Octubre
Bases patogénicas de la enfermedad de motoneurona
Jornada técnica y de divulgación sociosanitaria La Esclerosis Lateral Amiotrófica (ELA) Bases patogénicas de la enfermedad de motoneurona J. Esteban Unidad de ELA. U. 723 ELA Enf. debilitante progresiva
Más detallesENFERMEDADES DE LA MOTONEURONA Y ESCLEROSIS LATERAL AMIOTROFICA
ENFERMEDADES DE LA MOTONEURONA Y ESCLEROSIS LATERAL AMIOTROFICA Clase de neurología. Dr. Jaume Coll i Cantí UAB. 2011 ELA (ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA) es la más común de las enfermedades de la neurona
Más detallesEl diagnóstico de Esclerosis Lateral Amiotrófica requiere los siguientes principios:
DIAGNOSTICO La ELA suele ser de inicio focal, con la presencia de pocos signos que sean característicos de la enfermedad, y que pueden ser atribuidos a otros procesos, lo que dificulta su diagnóstico si
Más detallesLa jornada se celebró en la sede de la Asociación en el CENTRO RAFAEL CATTARINI. Y contó con la parricipacion de mas de 50 personas.
JORNADA CIENTIFICA Con motivo del Día Mundial de la ELA, la Asociación Española de Esclerosis Lateral Amiotrófica, organizó una jornada científica dirigida a enfermos y familiares, asi como a todos los
Más detallesEn España se diagnostican alrededor de 900 nuevos casos de ELA cada año (Sociedad Española de Neurología)
Sabías que aún se desconocen las causas por las que se produce esta enfermedad? Sabías que el único método de diagnóstico es la pericia del neurólogo? La ELA es una enfermedad degenerativa del sistema
Más detallesSOLICITUD DE ANÁLISIS GENÉTICO MOLECULAR DE DEMENCIAS DEGENERATIVAS. Marque con una X el estudio solicitado. - Estudio Molecular:...
CDGM Centro de Diagnóstico Genético Molecular de Enfermedades Hereditarias SOLICITUD DE ANÁLISIS GENÉTICO MOLECULAR DE DEMENCIAS DEGENERATIVAS Marque con una X el estudio solicitado 1. GENES IMPLICADOS
Más detallesNeuropatología 3. Patología II (PA2026) UNIBE III cuatrimestre 2012
Neuropatología 3 Patología II (PA2026) UNIBE III cuatrimestre 2012 Temas Enfermedades por priones. Enfermedades desmielinizantes, esclerosis múltiple, encefalomielitis diseminada aguda y leucoencefalitis
Más detallesDemencias Frontotemporales
XXV Congreso Nacional de la SEAP y División Española de International Academy of Pathology Zaragoza Mayo 2011 NEUROPATOLOGIA DE LAS ENFERMEDADES NEURODEGENERATIVAS Demencias Frontotemporales Dra. Nuria
Más detallesServicio de Anatomía Patológica Hospital Central de Asturias. Dr N. Fuentes
Servicio de Anatomía Patológica Hospital Central de Asturias Dr N. Fuentes CONSULTA DE NEUROLOGÍA FEBRERO 2007 Debilidad en miembros inferiores desde Julio 2006 Dificultad para articular el lenguaje ANTECENDENTES
Más detallesDiagnóstico de ELA. Lucía Galán Dávila Unidad de ELA Hospital Clínico San Carlos Madrid
Diagnóstico de ELA Lucía Galán Dávila Unidad de ELA Hospital Clínico San Carlos Madrid La Esclerosis Lateral Amiotrófica es una enfermedad neurodegenerativa rápidamente progresiva que afecta predominantemente
Más detalles7. Estudio genético en demencias
7. genético en demencias Preguntas para responder: 7.1. Cuándo está indicado realizar análisis genéticos para identificar mutaciones patogénicas en pacientes con demencia? 7.2. Cuándo está indicado realizar
Más detallesDISCAPACIDADES DE ETIOLOGIA GENETICA: PROYECCIONES DE ATENCION INTEGRAL. Prof. Dra. Aracely Lantigua Cruz CUBA 2004
DISCAPACIDADES DE ETIOLOGIA GENETICA: PROYECCIONES DE ATENCION INTEGRAL Prof. Dra. Aracely Lantigua Cruz CUBA 2004 GENOMA HUMANO 30 000 A 50 000 GENES NUCLEARES Y EL ADN MITOCONDRIAL. MUTACIONES DE ESTOS
Más detallesGUÍA DE PRÁCTICA CLÍNICA. Demencia Frontotemporal. Dra. Lucrecia Schweitzer
Dra. Lucrecia Schweitzer Año 2012 - Revisión: 0 Página 1 de 6 Introducción Esta afección fue descripta por Arnold Pick en 1892 al estudiar un paciente con afasia progresiva y cambios de conducta. En su
Más detallesIntroducción. 1 Revisión bibliográfica. Marina Martínez Molina. Concepto y epidemiología
1 Revisión bibliográfica Genética, anatomía patológica, clínica y neuroimagen de la Esclerosis Lateral Amiotrófica: hacia un cambio de paradigma en el estudio de las enfermedades neurodegenerativas Marina
Más detallesCaso 2: 1ª RM: aumento de señal en la corteza cerebral en difusión y FLAIR, con ganglios de la base normales. 2ª RM: aparece aumento de señal en
RESULTADOS: En todos los casos encontramos alteraciones características a nivel cortical y/o en los ganglios basales en fases iniciales de la enfermedad. Caso 1: 1ª RM: aumento de señal en T2, FLAIR y
Más detallesDiagnóstico y evolución de la degeneración lobular frontotemporal en una unidad de demencia: 12 años de experiencia
original Diagnóstico y evolución de la degeneración lobular frontotemporal en una unidad de demencia: 12 años de experiencia Isabel Hernández Ruiz 1,11, Pablo Martínez-Lage Álvarez 2,11, Sergi Valero Ventura
Más detallesACTUALIZACIÓN DE LAS DEMENCIAS FRONTOTEMPORALES
ACTUALIZACIÓN DE LAS DEMENCIAS FRONTOTEMPORALES Mª Elena Toribio Díaz 1, Jaume Morera Guitart 2. 1 Unidad de Neurología de la Conducta y Demencias (CDP-Alz). Hospital San Vicente. San Vicente del Raspeig.
Más detallesEnfermería en el Envejecimiento. Tema 4.1. LAS DEMENCIAS EN EL ANCIANO.
Este capítulo se publica bajo Licencia Creative Commons BY- NC- SA 3.0 Tema 4.1. LAS DEMENCIAS EN EL ANCIANO. Concepto y Definición de la Demencia Etiología y Genética de la Demencia Clasificación y Manifestaciones
Más detallesGUÍA SOBRE ATROFIA MUSCULAR ESPINAL
GUÍA SOBRE ATROFIA MUSCULAR ESPINAL Teleton 05_atrofia mus.indd 1 ÍNDICE 3... Qué es la atrofia muscular espinal? 3... Cómo se adquiere? 3... Cómo se manifiesta? 6... Cómo se realiza el diagnóstico? 7...
Más detallesUniversidad de Sonora Unidad Regional Centro División de Ciencias Biológicas y de la Salud Licenciatura en Medicina
Universidad de Sonora Unidad Regional Centro División de Ciencias Biológicas y de la Salud Licenciatura en Medicina Datos de Identificación: Nombre de la Asignatura: Genética Unidad Didáctica: Curso-laboratorio
Más detallesESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA. Dr. Eduardo J. Legnani
ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA Dr. Eduardo J. Legnani ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA - E. L. A. Otras denominaciones Enfermedad de Lou Gehrig Enfermedad de Stephen Hawking Enfermedad de Charcot Enfermedad
Más detallesPara mas información e inscripciones:
Para mas información e inscripciones: http://aymon.es/simposio-multidisciplinar-enfermedades-autoinmunes2016/ Avales científicos: NEUMOMADRID. La Sociedad Madrileña de Neumología y Cirugía Torácica SORCOM.
Más detallesTEMA: ALTERACIONES DEL MOVIMIENTO OCASIONADOS POR TRASTORNOS PROGRESIVOS DEL DOMINIO NEUROMUSCULAR
TEMA: ALTERACIONES DEL MOVIMIENTO OCASIONADOS POR TRASTORNOS PROGRESIVOS DEL DOMINIO NEUROMUSCULAR SUBTEMA 1: ALTERACIÓN DEL DESARROLLO NEUROMOTOR (PATRÓN B) INTRODUCCIÓN Las Alteraciones del desarrollo
Más detallesPatologías asociadas a defectos en la reparación del DNA. Xeroderma pigmentosa (XP) Ataxia-telangiectasia (A-T)
Patologías asociadas a defectos en la reparación del DNA Xeroderma pigmentosa (XP) Ataxia-telangiectasia (A-T) Defectos en los mecanismos de reparación del DNA se traducen en una gran probabilidad de desarrollar
Más detallesESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA. Nadia barrera Belén Betancourt Fabián Henríquez Antonio Riquelme Dinellis Zapata
ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA Nadia barrera Belén Betancourt Fabián Henríquez Antonio Riquelme Dinellis Zapata Introducción Las neuronas motoras son las células nerviosas localizadas en el cerebro, el
Más detallesJulio Pascual Gómez. Área de Neurociencias Hospital Universitario Central de Asturias. Oviedo
Julio Pascual Gómez Área de Neurociencias Hospital Universitario Central de Asturias. Oviedo Título original: Tratado de Neurología 2011, Los autores. Todos los derechos reservados ISBN: 978-84-7989-698-0
Más detallesConsulte nuestra página web: www.sintesis.com En ella encontrará el catálogo completo y comentado
Neuropsicología de las enfermedades neurodegenerativas Consulte nuestra página web: www.sintesis.com En ella encontrará el catálogo completo y comentado Neuropsicología de las enfermedades neurodegenerativas
Más detallesEnfermedad de la motoneurona. Actuación de enfermería David Cárdenas Antón
TEMA 8 Enfermedad de la motoneurona. Actuación de enfermería David Cárdenas Antón ENFERMEDADES DE LA MOTONEURONA: son un grupo heterogéneo de enfermedades, algunas de ellas hereditarias, con afectación
Más detallesNuevos genes de susceptibilidad al cáncer de mama/ovario familiar: el modelo poligénico. Ana Osorio Grupo de Genética Humana CNIO, Madrid.
Nuevos genes de susceptibilidad al cáncer de mama/ovario familiar: el modelo poligénico Ana Osorio Grupo de Genética Humana CNIO, Madrid. Cáncer de mama Neoplasia más frecuente en mujeres 90-95% son casos
Más detallesGenética del comportamiento: Análisis de los Trastornos del Espectro Autista desde la perspectiva del DSM-5. 1ª Parte
Genética del comportamiento: Análisis de los Trastornos del Espectro Autista desde la perspectiva del DSM-5. 1ª Parte Departamento de Genética Universidad de Córdoba Etiología de los Trastornos del Espectro
Más detallesInforme técnico del proyecto. de diagnóstico genético de pacientes con. síndrome de Dravet y espectros asociados
Informe técnico del proyecto de diagnóstico genético de pacientes con síndrome de Dravet y espectros asociados Introducción El objetivo principal de este proyecto es realizar un diagnóstico genético a
Más detallesENFERMEDADES HEREDITARIAS EN ANIMALES que son las enfermedades hereditarias?
ENFERMEDADES HEREDITARIAS EN ANIMALES que son las enfermedades hereditarias? Las enfermedades hereditarias son aquellas que se transmiten mediante el proceso de la herencia, es decir de los progenitores
Más detallesI CURSO DE FORMACIÓN N EN
GRUPO DE ESTUDIO ENFERMEDADES NEUROMUSCULARES I CURSO DE FORMACIÓN N EN ENFERMEDADES NEUROMUSCULARES 20, 21 y 22 de junio de 2012 HOSPITAL SANTA CREU I SANT PAU. Barcelona Queridos colegas, En nombre del
Más detallesDEMENCIA FRONTOTEMPORAL. Raquel Nadal Arbona Máster Neuropsicología 2013-2015
DEMENCIA FRONTOTEMPORAL Raquel Nadal Arbona Máster Neuropsicología 2013-2015 ÍNDICE 1. Introducción 2. Demencia Frontotemporal 3. Fenotipos Clínicos 4. Diferencias entre DFT y EA 5. Evaluación Neuropsicológica
Más detallesPICADILLO CLINICA MEDICA A
PICADILLO CLINICA MEDICA A HISTORIA CLÍNICA n Un hombre de 61 años es evaluado por una historia de 10 meses de debilidad generalizada. n No presenta mialgia ni otro Ipo de dolor. n Su antecedente personal
Más detallesCENTRO DE ESTUDIOS RIVAS & MÉNGAR MAGNUS BLIKSTAD 83 ENTRLO C 985359678 www.academiamengar.es
1) La incapacidad para llamar a las cosas se denomina: a) Afasia. b) Anomia. c) Amimia. d) Agramatismo. 2) La incapacidad de reconocimiento de la información sensorial es: a) Amnesia. b) Agnosia. c) Apraxia.
Más detallesPaciente con aumento de enzimas musculares sintomáticos
Paciente con aumento de enzimas musculares sintomáticos Dr. Andrés Nascimento Osorio Unidad de patología Neuromuscular, Servicio de Neurología. Hospital Sant Joan de Déu. U.B. Barcelona-Spain Aumento de
Más detallesJone Abad HIDROTERAPIA. Hidroterapia. www.jone.abad.eus QUE ES LA HIDROTERAPIA?
HIDROTERAPIA QUE ES LA HIDROTERAPIA? La, o empleo del agua con fines terapéuticos, es uno de los métodos más antiguos utilizados en el tratamiento de las disfunciones físicas. Consigue sus efectos terapéuticos
Más detallesCriterios para el diagnóstico clínico de la demencia frontotemporal
Anexo 1.10. Criterios para el diagnóstico clínico de la DLFT, demencia semántica y afasia progresiva no fluente, 51 traducido por la guía de la SEN, 2009 6,52 Criterios para el diagnóstico clínico de la
Más detallesIII ENCUENTRO INTERNACIONAL DE PERSONAS CON ELA INVESTIGADORES. Burgos, del 15 al 21 de Abril de 2013
III ENCUENTRO INTERNACIONAL DE PERSONAS CON ELA INVESTIGADORES. Burgos, del 15 al 21 de Abril de 2013 "Investigación, ayuda mutua y luchando por vivir" Día 15 Lunes 13:00 Llegada y acomodación 18:00 19:00
Más detallesREGIÓN DE MURCIA - Hombres
Defunciones Menores de un Total año De a 4 años De 5 a 9 años De 0 a 4 años De 5 a 9 años G00. Meningitis bacteriana, no clasificada en otra parte G03. Meningitis debida a otras causas y a las no especificadas
Más detallesPROTOCOLO DE INVESTIGACIÓN
MINISTERIO DE SALUD VICEMINISTERIO DE POLITICAS DE SALUD DIRECCION DE VIGILANCIA DE SALUD UNIDAD DE INVESTIGACION Y EPIDEMIOLOGIA DE CAMPO PROTOCOLO DE INVESTIGACIÓN CARACTERIZACIÓN CLINICA Y EPIDEMIOLÓGICA
Más detallesTRABAJO PRÁCTICO Nº 3 GENÉTICA
TRABAJO PRÁCTICO Nº 3 GENÉTICA Objetivos: Diferenciar los niveles de organización y compactación del material genético. Comprender los principios básicos de herencia, basados en la genética mendeliana.
Más detallesMujeres - De G00 a G98
. Defunciones según causas a 3 caracteres y edad. Mujeres. 204 - Mujeres - De G00 a G98 G00. Meningitis bacteriana, no clasificada en otra parte G03. Meningitis debida a otras causas y a las no especificadas
Más detallesCarmen AYUSO Servicio de Genética HU Fundación Jiménez Diaz, QuironSalud
XXXVI CONGRESO SOCIEDAD ESPAÑOLA DE MEDICINA DE FAMILIA semfyc. A Coruña, 9 a 11 de junio 2016 MESA GENETICA PARA EL DÍA A DÍA Carmen AYUSO Servicio de Genética HU Fundación Jiménez Diaz, QuironSalud Introducción
Más detallesCurs de genètica aplicada a Medicina Fetal
Curs de genètica aplicada a Medicina Fetal MA Sánchez Durán Diciembre 2015 Introducción Detección de defectos congénitos Desarrollo Genética 2 7 7 Infecciones Monogénicos 55 25 Cromosómicos Poligénico
Más detallesHerencia Monogénica. nica HERENCIA LIGADA AL CROMOSOMA X. Hemicigosis. Cariotipo humano: Bandeo G Fórmula cromosómica: 46, XX
Monogénica nica Autosómica: Dominante Codominante Recesiva ligada al X: Recesiva Dominante HERENCIA LIGADA AL CROMOSOMA X Determinación cromosómica mica del sexo: Cariotipo humano: Bandeo G Fórmula cromosómica:
Más detallesEsclerosis = muerte Lateral = lado (de la médula) A = ausencia de mio = músculo trófica = movimiento La ELA es una enfermedad neurológica
ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA (ELA) QUÉ ES LA ELA? Esclerosis = muerte Lateral = lado (de la médula) A = ausencia de mio = músculo trófica = movimiento La ELA es una enfermedad neurológica desmielinizante
Más detallesFundació ACE. Institut Català de Neurociències Aplicades. Licenciada en Medicina y Cirugía. Especialista en Neurología
Degeneración Lobular Fronto-Temporal Fenotipos Clínicos y evolución Mª Isabel Hernández Ruiz. Licenciada en Medicina y Cirugía. Especialista en Neurología Fundació ACE. Institut Català de Neurociències
Más detallesesclerosis lateral amiotrófica y otras enfermedades de la motoneurona
CAPÍTULO 34 Esclerosis lateral amiotrófica y otras enfermedades de la motoneurona J. S. Mora Pardina Historia y definición Descrita por primera vez por Charcot entre 1865 y 1874, en su descripción original
Más detallesUNIVERSIDAD DE MURCIA
UNIVERSIDAD DE MURCIA DEPARTAMENTO DE MEDICINA INTERNA Estudio en fase I de utilización de las células madre de médula ósea autólogas en pacientes con esclerosis lateral amiotrófica D. Miguel Blanquer
Más detallesEsclerosi Lateral Amiotròfica. Atorfies Espinals ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA (ELA) Actualizado NaN/NaN/NaN
Facultat de Medicina. Unitat Docent HUGTIP. Classes de Neurologia (Dr. Jaume Coll) Esclerosi Lateral Amiotròfica I Atorfies Espinals ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA (ELA) (Estos apuntes se complementan
Más detallesCAULE SESIÓN. de MEDICINA INTERNA
SESIÓN CLÍNICA de MEDICINA INTERNA Noelia Carracedo Falagán Residente de Medicina Interna 28 de septiembre de 2011 MOTIVO de INGRESO: Varón de 76 años que consulta por debilidad en miembros inferiores.
Más detallesGuía de intervención logopédica. en las afasias
Guía de intervención logopédica en las afasias Proyecto Editorial TRASTORNOS DEL LENGUAJE Serie Guías de Intervención Directores: Carlos Gallego Miguel Lázaro Estibaliz Terradillos Ramón López-Higes Guía
Más detallesEstratificación de riesgo y prevención de Muerte Súbita en la Miocardiopatía Hipertrófica
Estratificación de riesgo y prevención de Muerte Súbita en la Miocardiopatía Hipertrófica Dr Luis Salvador Ramos Servicio de Cardiología Hospital de Mérida Epidemiología 1:500. Causa más frecuente de MS
Más detallesEsclerosis Lateral Amiotrófica
PROCESO DIAGNÓSTICO DE ELA No existen parámetros de laboratorio o exámenes paraclínicos que puedan confirmar o descartar el diagnóstico de ELA. La gran variabilidad clínica en los estadios iniciales de
Más detallesTEMA 6 MENDELISMO COMO CONSECUENCIA GENÉTICA DE LA MEIOSIS. -Principio de la UNIFORMIDAD -Principio de la SEGREGACIÓN
TEMA 6 MENDELISMO COMO CONSECUENCIA GENÉTICA DE LA MEIOSIS 1.- PRINCIPIOS MENDELIANOS 2.- MONOHIBRIDISMO 3.- DIHIBRIDISMO 4.- POLIHIBRIDISMO -Principio de la UNIFORMIDAD -Principio de la SEGREGACIÓN -Principio
Más detallesATENEO DE POLICLINICA. 19/07/2012 Dr. Andrés Lescano
ATENEO DE POLICLINICA 19/07/2012 Dr. Andrés Lescano Historia Clínica Paciente 45 años, procedente de Montevideo, taximetrista actualmente sin trabajo, diestro, secundaria incompleta, sin APP a destacar.
Más detallesHerencia ligada al sexo
Herencia ligada al sexo Ciertos cromosomas se relacionan con la determinación del sexo Cromosomas heteromorfos Nettie Stevens, 1909 Sistema XY Sistema XO Sistema ZW XY ZZ XX X ZW La determinación del sexo
Más detallesGUÍA DE PRÁCTICA CLÍNICA ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA. Dra. Anabel Jaureguiberry Dr. Roberto Rey
ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA Dra. Anabel Jaureguiberry Dr. Roberto Rey Año 2014 - Revisión: 0 Página 1 de 6 Introducción y Epidemiología La esclerosis lateral amiotrófica (ELA) es una enfermedad degenerativa
Más detalles10/01/2010. El cuadro neuropsicológico asocia signos de disfunción cortical que corresponden a las topografías de las lesiones.
Demencias degenerativas La degeneración de un órgano se produce por la transformación de su material celular en una sustancia inerte con perdida de toda actividad funcional. Las afecciones degenerativas
Más detallesIntervención enfermera en los principales problemas de salud mental
Intervención enfermera en los principales problemas de salud mental Curso de 80 h de duración, acreditado con 5,7 Créditos CFC Programa 1. PROBLEMAS EMOCIONALES Y CONDUCTUALES DE INICIO EN LA INFANCIA
Más detallesEspecialista en Neuropsicología. Sanidad, Dietética y Nutrición
Especialista en Neuropsicología Sanidad, Dietética y Nutrición Ficha Técnica Categoría Sanidad, Dietética y Nutrición Referencia 157334-1602 Precio 39.16 Euros Sinopsis Si quiere conocer los aspectos fundamentales
Más detallesGUÍA DOCENTE ASIGNATURA ALTERACIONES DEL LENGUAJE Y EL HABLA EN ADULTOS CÓDIGO:32316
GUÍA DOCENTE ASIGNATURA ALTERACIONES DEL LENGUAJE Y EL HABLA EN ADULTOS 1. DATOS GENERALES DE LA ASIGNATURA ASIGNATURA: ALTERACIONES DEL LENGUAJE Y EL HABLA EN ADULTOS CENTRO: Centro de Estudios Universitarios
Más detallesPrimeras Jornadas Formativas para Residentes sobre Sistema Nervioso Central
Primeras Jornadas Formativas para Residentes sobre Sistema Nervioso Central www.sinapsis-lundbeck.com Hotel Auditorium Avenida de Aragón, 400 28022 Madrid 5 y 6 de noviembre 20 0 Primeras Jornadas Formativas
Más detallesSíndrome de Ehlers-Danlos
Síndrome de Ehlers-Danlos es el nombre por el que se conocen un grupo heterogéneo de enfermedades hereditarias del tejido conectivo, caracterizadas por hiperlaxitud articular, hiperextensibilidad de la
Más detallesJornada sobre la malaltia de Huntington i demències degeneratives d inici precoç. Organització assistencial i línies d investigació
Jornada sobre la malaltia de Huntington i demències degeneratives d inici precoç. Organització assistencial i línies d investigació Consejo genético en demencias degenerativas de inicio precoz Dra Raquel
Más detallesPROGRAMA CIENTÍFICO FINAL
PROGRAMA CIENTÍFICO FINAL JUEVES 11 DE AGOSTO, AM 08:20 Apertura - Palabras de Bienvenida 08:25 a 09:45 Sesión Epilepsia Abbot Presidente/a de Mesa: Dra Elena Medina Secretario/a: Dra Consuelo Ojeda Iniciar
Más detallesQué es la Genética? La Genética es el estudio de la Herencia Biológica GENETICA GENETICA HUMANA caracteres biológicos GENETICA MEDICA
Qué es la Genética? La Genética es el estudio de la Herencia Biológica Estudio de la unidad de la herencia: GEN Los mecanismos y patrones de herencia de los caracteres biológicos La variabilidad entre
Más detallesPATOLOGÍA QUIRÚRGICA Jornadas Cien8ficas 82º Reunión Mensual. Jueves 26 de Abril del 2012
PATOLOGÍA QUIRÚRGICA Jornadas Cien8ficas 82º Reunión Mensual Jueves 26 de Abril del 2012 Caso Nº 3 Dr. Ishtvan Torres CASO Nº N1100208 Dr. Isthvan Torres Cadáver de sexo masculino de 47 años de edad. Se
Más detallesC II REUNIÓN DE LAS ASOCIACIONES TERRITORIALES DEL NOROESTE DE LA PENÍNSULA IBÉRICA
C II REUNIÓN DE LAS ASOCIACIONES TERRITORIALES DEL NOROESTE DE LA PENÍNSULA IBÉRICA Oviedo, 23 y 24 de Abril de 2010 Servicio Anatomía Patológica Hospital San Agustín (Avilés) Historia clínica Varón 67
Más detallesPARASOMNIAS ALEX IRANZO SERVICIO DE NEUROLOGIA UNIDAD MULTIDISCIPLINARIA DEL SUEÑO HOSPITAL CLÍNIC BARCELONA
PARASOMNIAS ALEX IRANZO SERVICIO DE NEUROLOGIA UNIDAD MULTIDISCIPLINARIA DEL SUEÑO HOSPITAL CLÍNIC BARCELONA Parasomnias REM No REM Otras 1) Trastorno de la conducta durante el sueño REM 2) Pesadillas
Más detallesMétodos de diagnóstico prenatal genético. Raluca Oancea MIR 4º -Análisis Clínicos
Métodos de diagnóstico prenatal genético Raluca Oancea MIR 4º -Análisis Clínicos Usos del diagnóstico prenatal: Para que los padres tomen una decisión Tratamiento clínico Tratamiento prenatal Atención
Más detallesDiscapacidad Intelectual 360º
Discapacidad Intelectual 360º Te garantizamos la máxima utilidad clínica El mejor servicio del mercado para diagnosticar Discapacidad Intelectual La frecuencia de este trastorno en menores de 18 años se
Más detalles1. Quemados críticos. 2. Reconstrucción del pabellón auricular
de Salud designados por de la Ministra de Sanidad, Servicios Sociales e 1. Quemados críticos Hospital Vall D'Hebrón Cataluña 26-12-2008 Complejo Hospitalario Virgen del Rocío Andalucía 26-12-2008 Hospital
Más detallesQué son las enfermedades poliq?
Novedades en la investigación de la EH. En lenguaje sencillo. Escrito por científicos. Para toda la comunidad EH. Existe relación genética entre las enfermedades neurodegenerativas? Hallazgos genéticos
Más detallesEnfermedad de la motoneurona en el Área de Salud de Santander. Actualización clínica y epidemiológica*
GRADO DE MEDICINA TRABAJO FIN DE GRADO Enfermedad de la motoneurona en el Área de Salud de Santander. Actualización clínica y * Motor neuron disease in the Health Area of Santander. Clinical and epidemiological
Más detallesPORTADA PERFIL CLÍNICO Y NEUROPSICOLÓGICO EN UNA MUESTRA DE PACIENTES CON ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA (ELA) EN BOGOTÁ, COLOMBIA
DIRECCIÓN DE BIBLIOTECAS GRUPO DE COLECCIONES PORTADA PERFIL CLÍNICO Y NEUROPSICOLÓGICO EN UNA MUESTRA DE PACIENTES CON ESCLEROSIS LATERAL AMIOTRÓFICA (ELA) EN BOGOTÁ, COLOMBIA CÉSAR AUGUSTO FORERO BOTERO
Más detallesI Curso de Oncología Médica para Atención Primaria
I Curso de Oncología Médica para Atención Primaria Del 11 al 13 de abril de 2016 Salón de Actos Lorente de Nó - Centro de Investigación Biomédica de Aragón Objetivo: (CIBA) Fomentar la comunicación bidireccional
Más detallesUNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO FACULTAD DE MEDICINA PLAN DE ESTUDIOS DE LA LICENCIATURA DE MEDICO CIRUJANO Formato de la asignatura
Denominación: GENÉTICA CLÍNICA Clave: UNIVERSIDAD NACIONAL AUTÓNOMA DE MÉXICO FACULTAD DE MEDICINA PLAN DE ESTUDIOS DE LA LICENCIATURA DE MEDICO CIRUJANO Formato de la asignatura Semestre: Séptimo Área
Más detallesLa definición académica de enfermedad molecular sería
Qué es una enfermedad molecular?* La definición académica de enfermedad molecular sería la pérdida, más o menos grave, de la salud causada por un defecto en una molécula. Si esa molécula es el ADN estaríamos
Más detallesLA GENÉTICA DE LA ATROFIA MUSCULAR ESPINAL (AME)
LA GENÉTICA DE LA ATROFIA MUSCULAR ESPINAL (AME) Contenidos INTRODUCTION 3 Qué es la Atrofia Muscular Espinal? EL GEN SMN2 COMO MODIFICADOR DE LA ENFERMEDAD 15 INTRODUCCIÓN A LA GENÉTICA 4 Qué es el ADN?
Más detallesINTERACCIÓN HORMONAS ESTEROIDEAS/RECEPTOR: MECANISMO DE ACCIÓN
INTERACCIÓN HORMONAS ESTEROIDEAS/RECEPTOR: MECANISMO DE ACCIÓN Dr. Sergio Ghersevich Laboratorio de Estudios Reproductivos Fac. de Cs. Bioquímicas y Farmacéuticas Universidad Nacional de Rosario GÓNADAS
Más detallesDemencia: todo lo que quieres saber, y no te atreves a preguntar
Demencia: todo lo que quieres saber, y no te atreves a preguntar Dr Oscar Macho UMAG CSG Octubre 2014 Resumen Epidemiología Qué es una demencia Clasificación demencia Gravedad demencia Tratamiento Epidemiología
Más detallesIdentificación de los agregados del receptor de andrógenos que causan la atrofia muscular espinal bulbar
Identificación de los agregados del receptor de andrógenos que causan la atrofia muscular espinal bulbar Dr. Xavier Salvatella Giralt CSIC Consell Superior d'investigacions Científiques. Institut de Recerca
Más detallesDepresión, Deterioro Cognitivo y Demencia. Dra. Ana Kmaid Prof. Agda. Dto. de Geriatría y Gerontología
Depresión, Deterioro Cognitivo y Demencia Dra. Ana Kmaid Prof. Agda. Dto. de Geriatría y Gerontología Depresión, Deterioro Cognitivo y Demencia El deterioro cognitivo es un hecho frecuente en la Depresión
Más detallesLA AFASIA: Definición, Etiología, Evolución y Clasificación.
LA AFASIA: Definición, Etiología, Evolución y Clasificación. 1. DEFINICIÓN. Las afasias afectan a un número importante de personas, sin embargo es una enfermedad poco conocida tanto en definición como
Más detallesAmiloide βa4, taupatías, alfa-sinucleinopatías y prionopatías
ARTÍCULO DE REVISIÓN Amiloide βa4, taupatías, alfa-sinucleinopatías y prionopatías Isidro Ferrer Unidad de Neuropatología. Servicio de Anatomía Patológica. Hospital Príncipes de España. Universidad de
Más detallesEnfoque del paciente con síndrome demencial
Enfoque del paciente con síndrome demencial Introducción Causa de consulta en aumento Medicina general y especializada Aumento de esperanza de vida Sociedad exige función cognitiva compleja Cognición Habilidad
Más detallesGuía del Curso Especialista en Neuropsicología
Guía del Curso Especialista en Neuropsicología Modalidad de realización del curso: Número de Horas: Titulación: A distancia y Online 120 Horas Diploma acreditativo con las horas del curso OBJETIVOS Si
Más detallesTEMA: ALTERACIONES DEL MOVIMIENTO OCASIONADOS POR TRASTORNOS PROGRESIVOS DEL DOMINIO NEUROMUSCULAR
TEMA: ALTERACIONES DEL MOVIMIENTO OCASIONADOS POR TRASTORNOS PROGRESIVOS DEL DOMINIO NEUROMUSCULAR SUBTEMA 1: ALTERACIÓN DEL DESARROLLO NEUROMOTOR (PATRÓN B) INTRODUCCIÓN Las Alteraciones del desarrollo
Más detallesLA HERENCIA BIOLÓGICA
LA HERENCIA BIOLÓGICA LOS CROMOSOMAS Todas las células tienen el material genético en forma de ADN.(Acido desoxirribonucleico) El ADN es la molécula química donde se localiza la información de la célula.
Más detallesAnexo 2. Información para pacientes
Anexo 2. Información para pacientes Qué es la demencia? La Organización Mundial de la Salud define la demencia como un síndrome debido a una enfermedad del cerebro, generalmente de naturaleza crónica o
Más detallesPEDIATRÍA Y ENFERMEDADES RARAS. Enfermedades Lisosomales
PEDIATRÍA Y ENFERMEDADES RARAS Enfermedades Lisosomales PEDIATRÍA Y ENFERMEDADES RARAS Enfermedades Lisosomales Esta obra se presenta como un servicio a la profesión médica. Shire proporcionó los fondos
Más detallesUNITAT de REUMATOLOGIA. escola catalana de reumatologia. Dr. F. Martínez-Pintor
UNITAT de REUMATOLOGIA escola catalana de reumatologia Dr. F. Martínez-Pintor DOLOR MÚSCULO- ESQUELÉTICO 20% de la población europea afectada Según un estudio de Paineurope La prevalencia es más alta en
Más detallesEstrategias de enfermería en la enfermedad de Parkinson. Posibilidades terapéuticas y herramientas psicoeducativas
Manuel José Mejías Estévez Estrategias de enfermería en la enfermedad de Parkinson. Posibilidades terapéuticas y herramientas psicoeducativas www.aulascience.es Unidad didáctica 1. Conceptos clínicos 2.
Más detallesPILAR FERNÁNDEZ SERRANO
Informe Genealógico Completo De PILAR FERNÁNDEZ SERRANO Creado el 18 de abril de 2010 "The Complete Genealogy Reporter" 2006-2009 Nigel Bufton Software under license to MyHeritage Family Tree Builder CONTENIDO
Más detallesPatrones de Herencia. Dra. María José Suárez Dra. Mariela Solano
Patrones de Herencia Dra. María José Suárez Dra. Mariela Solano Árbol Genealógico Obtención de información sobre la historia familiar Historia natural, variaciones de expresión y patrón de herencia Diagrama
Más detallesMejoramiento del diagnóstico molecular de la distrofia miotónica tipo 1 mediante el estudio del mosaicismo somático
Mejoramiento del diagnóstico molecular de la distrofia miotónica tipo 1 mediante el estudio del mosaicismo somático Investigadora principal desde julio 2007 hasta marzo del 2009 Patricia Eugenia Cuenca
Más detallesEl medico de familia y sus competencias en genética clínica
El medico de familia y sus competencias en genética clínica Miguel García Ribes Médico de Familia. Coordinador del GdT SEMFyC sobre Genética Clínica y ER Introducción El Currículum formativo español del
Más detalles