1 OTRA MANERA DE VISUALIZAR LA EXPANSIÓN DE UN GAS

Tamaño: px
Comenzar la demostración a partir de la página:

Download "1 OTRA MANERA DE VISUALIZAR LA EXPANSIÓN DE UN GAS"

Transcripción

1 Toría dl Gas Ral 0 OTRA MAERA DE VISUALIZAR LA EXPASIÓ DE U GAS. Itroducció E l prst capítulo s ivita al lctor a aalizar d otra mara la pasió o comprsió d u gas. E bas a sta mara difrt d ivolucraros l fómo trmodiámico, s plata l modlo l qu s basa la toría dl prst tto. S dsarrolla l balac d rgía dl modlo s prsta la cuació qu dscrib d mara acta l comportamito dl gas ral, la llamada Ecuació d la Etalpía Rsidual. Fialmt s rsulv problmas spcíficos qu ivolucra las propidads trmodiámicas dl itrógo ragos d prsió tmpratura, dod l comportamito d dicho gas s ala d l dl gas idal.. El Modlo Los ttos covcioals maa la pasió d u gas como producto dl icrmto d su tmpratura, rsultado d u aumto d la rgía ciética d sus moléculas. Esto stá uivrsalmt acptado sta obra o s la cpció. La divrgcia co sta toría cosist la tractoria qu sigu dichas moléculas cuado so citadas. Covcioalmt s acpta qu tals moléculas choca viaa d ua forma dsordada, su tractoria dpd úicamt d la colisió por lo tato, la prsió s l producto d millos d colisios co la pard dl cotdor. Si sto fura cirto, tocs cómo plicar lo siguit: Supogamos qu s ti u rcipit d trs mtros d altura dos mtros d diámtro, dicho cotdor pos ua boquilla para librar prsió d dos pulgadas. Est rcipit coti u gas cualquira, suto a ua dtrmiada prsió. Bao st squma l ára d boquilla rprsta sólo l 0.0% dl ára total d la suprfici itrior dl taqu. La toría d qu las colisios co la pard dl rcipit gra la prsió, sugir qu l momto d abrir la boquilla, l gas cotido l itrior trará cotacto co l trior coscucia la prsió dl taqu dismiuirá, sgú sto, por

2 Toría dl Gas Ral qu alguas d las moléculas dl gas qu choca tr sí, saldrá por l orificio como producto d u momtum grado por las colisios. Cómo crr qu por u ára d boquilla qu rprsta aproimadamt l 0.0% dl ára itrior dl taqu, s libr prsió ua rlació: P 0V 0P fv f mucho maor al 0.0%, si s supo qu s u fómo totalmt alatorio dod o itrvi ada más qu la colisió d las moléculas?, dicho d otra mara: Acaso la rlació tr áras o itrvi la probabilidad d qu ua molécula d gas al golpar otra, s diria al ára d la boquilla o s diria al 99.98% dl ára rstat?, Cómo plicar qu u caos d choqus molculars, usto al momto d abrir ua boquilla, d rpt las moléculas sal ordadamt por u 0.0% dl ára total?. E la prst obra s dfi qu, por l cotrario, las moléculas, al sr citadas, mprd tractorias co tdcias bi dfiidas hacia ua dtrmiada gomtría. Esta gomtría dpd d la forma spacial qu s sté trasfirido calor al sistma mcioado. Figura. Esfra gasosa d masa m suta a la trasfrcia d calor q E la figura. s prsta u modlo dod la trasfrcia d calor ti ua forma gométrica bi dfiida. Imagimos ua sfra gasosa d masa m, qu stá suta a la acció d ua fut d calor q. Dicha sfra origialmt ti u volum V 0 para qu, mdiat la acció d calor, icrmt su volum a V f a prsió costat. Situados la frotra d V 0

3 Toría dl Gas Ral lo qu s pud obsrvar s u movimito ormal al plao co ua aclració a, durat u timpo t. Est fómo físico bi pud sr cosidrado como fluo cocétrico stimulado por u cambio d dsidad las capas cocétricas, dod l prfil d dsidads s grado por l difrcial d tmpraturas, rsultado d la trasfrcia d calor. Supogamos qu s ti u matraz crrado suto a ua fut d calor costat a través dl cotoro dl vidrio. Sgú la toría d colisios dicho calor provoca ua citació molcular dl gas cotido qu llva a u úmro d choqus cotra l vidrio, los cuals provocaría qu la prsió s icrmt hasta u puto d fractura dl vidrio. Ahora si l procdimito s rpitis, pro co l matraz abirto, habría qu supor qu l vto sría l mismo pusto qu las colisios so producto clusivamt d la citació molcular. Pro la ralidad s qu, bao sta última codició, l matraz o sufr ruptura algua. Por qué?, Cuál s la razó qu vita qu l matraz s quibr, si s supo qu las colisios so totalmt alatorias, s dcir, o orita a molécula algua hacia igú lado spcífico, sio d ua mara dsordada?, por lo qu s spraría choqus molculars cotra l vidrio qu trmiaría co la fractura d ést. Estas prgutas o pud cotstars por la toría d colisios. Como s sab, l gas pos rgía ciética itra, qu s ua porció d la rgía itra U, la rgía ciética itra total s compo d: l movimito traslacioal d las moléculas, l movimito rotacioal d éstas fialmt, l movimito vibracioal d los átomos dtro d las moléculas. Admás s sab qu sólo la rgía traslacioal s mdida por la tmpratura dl gas. Es usto la rgía traslacioal dod s basa la hipótsis prstada st tto, l stido d qu las moléculas s traslada d ua mara ordada siguido u patró bi dfiido por la forma gométrica qu s sté trasfirido calor. La prsió d u gas o cambia como rsultado d colisios molculars, sio como rsultado d la aclració o dsaclració d las moléculas qu s traslada ordadamt. Cómo plicar tocs l fómo qu ocurr dtro dl matraz atriormt pusto? El calor trasfrido a través dl vidrio va formado distitas capas d dsidad l gas cotido, vr figura., sto gra dos furzas opustas tr sí: la primra pusta la figura., qu s pud

4 Toría dl Gas Ral 3 rprstar como l momtum grado por u cambio la talpía dl gas, rprstado por la siguit rlació: d H R ρ v d v Figura. Capas d gas cocétricas formadas dtro d u matraz La sguda furza s pud dfiir como l momtum grado por u cambio la prsió dl gas, mostrado d la siguit mara: d P ρ vdv Ambas furzas s aulará mutuamt simpr qu s cosrv la siguit igualdad: d H R d P Es importat mcioar qu para stas dos últimas rlacios auqu la dsidad s variabl, o s tratada así pusto qu su variació s míima tr capas colidats. E rsum: la pasió d u gas, l fcto microscópico dl distaciamito tr moléculas sucd, pro quda limitado por l fcto macroscópico dl momtum grado por l cambio d dsidad tr capas d fluido, producto dl cambio d talpía las mismas. E las capas dl fluido fialmt s produc l momtum; como l stiramito d ua liga, cua rsistcia so las furzas itrmolculars, qu más qu darl

5 Toría dl Gas Ral furza cocidrabl d arrastr a las moléculas, la qu obti d la Etalpía Rsidual, l da dircció al vctor l stido spacial opusto l qu s stá trasfirido calor. Furzas a las qu l año 873 Johas Didrik va dr Waals adudicara las dsviacios obsrvadas d la l dl gas idal..3 Balac d Ergía sobr l Modlo Aplicado l balac d rgía al sistma mcioado, s ti qu l cambio d rgía dtro dl sistma cotabiliza trs tipos: la rgía itra, la rgía ciética la rgía potcial. Mitras qu la rgía d los alrddors cocist l calor trasfrido l trabao ralizado. Todo sto os llva a la coocida cuació: Es dcir: U E c E P ± Q ± W (.) v U g Z Q W (.) El calor trasfrido al sistma s dscompo la suma d dos talpías: la talpía cotida por l gas: H g la Etalpía Rsidual: H R, qu s la rgía qu usa l gas su movimito d pasió, misma qu toma d la rgía calorífica qu s stá trasfirido. Esto s rprsta la siguit cuació: Q H g H R (.3) Itroducido la famosa cuació d la rgía itra, s ti lo siguit: U H g PV (.) Cosidrado úicamt l trabao ralizado por la masa dl fluido W PV, u procso a prsió costat dod admás, los fctos d la gravdad srá covitmt dsprciados, sustitudo (.3) (.) (.) s llga a lo siguit:

6 Toría dl Gas Ral 5 v H R 0 (.5) E forma difrcial, s prsta a cotiuació: d H R Itgrado s ti lo siguit: v dv (.6) ( v v ) H v dh R vdv (.7) H v Figura.3 Vctor vlocidad origiado por u cambio d talpía El sigo gativo (.6) sigifica qu l stido dl vctor vlocidad s cotrario al d la trasfrcia d calor. E la figura.3 s rprsta l vctor vlocidad para la pasió d u gas

7 Toría dl Gas Ral 6 coform trascurr l procso, s formará u prfil d vlocidads, producto d u prfil d dsidads, ést último formado por ua fut d calor q. Vr figura... S tid qu dicho procso iiciará co ua aclració qu irá dismiudo hasta qu la trasfrcia d calor llgu a su fi. Figura. Procso d pasió d u gas.. La Ecuació d Covcció- Difusió sobr l Modlo Aplicado la Ecuació d Covcció-Difusió para u gas l qu mpzará la trasfrcia d calor, s pud obsrvar claramt qu térmio corrspod a la talpía dl gas H g qu térmio corrspod a la Etalpía Rsidual H R, dicha cuació s prsta dos dimsios a cotiuació: T T T T T ρ Cp u v k Q t t t (.8) Sabmos qu la talpía dl gas la Etalpía Rsidual, rspctivamt s rprsta por las siguits rlacios:

8 Toría dl Gas Ral 7 H g T T T ρ Cp ; H R ρcpu v (.8a) t t t Sustitudo (.8a) (.8), s ti lo siguit: H R H g Q Qu s la cuació (.3), prviamt prstada. Es importat rcalcar qu (.8) rprsta dsidad costat lo cual o s ustro caso, pro para fis d plicar la difrcia tr Hg, H R cosidrado qu s ralmt poco l cambio d dsidad putual, la tomamos válida para u puto dl domiio.la cuació (.8a) stablc qu la vlocidad d las capas dl gas s fució clusiva d la Etalpía Rsidual qu l úico factor dod itrvi la aturalza dl gas, s dcir, l tipo d compusto, s la capacidad calorífica Cp. Por lo qu s tdrá difrts Etalpías Rsiduals coscucia, difrts vlocidads para cada sustacia, Sutas a la misma fut d calor. Esto último coduc obviamt a qu s tga difrt volum sgú l compusto para la misma fut d calor.. Ahora supogamos qu stamos l timpo dód la trasfrcia d calor ha trmiado, si aplicamos sta codició a la cuació (.7) s ti lo siguit: v 0 v v v ct (.9) La cuació (.9) stablc qu ua vz qu csa la trasfrcia d calor qu provocó l fluo másico cocétrico, l gas cotiúa padiédos a vlocidad costat. Sólo ua furza mcáica tra al fómo trmodiámico dtdría l procso. Si rgrsamos al momto iicial, dod pricipia l procso, l qu l sistma stá rposo, s dcir, l istat l qu la primra capa iiciará a primtar movimito ormal al plao, cuado s sab qu v 0. Sustitudo valors (.7) para st momto, obtmos la siguit rlació:

9 Toría dl Gas Ral 8 v H R 0 v0 H R (.0) Dod v 0 s la vlocidad iicial d la primra capa como l gradit d tmpratura irá dismiudo csariamt, lugo tocs s ti la crtza d qu sta vlocidad s, tambié, la máima qu pud alcazar l sistma: v ma H R (.).5 La Ergía Ciética Ivolucrada l Procso La figura.5 mustra l simpl aálisis d la rgía ciética ivolucrada la pasió dl gas. El ára bao la curva rprsta dicha rgía stá tambié rprstada por la itgral d la cuació (.7). Por qué o cosidrar la cuació qu dscrib la pasió d u gas d u volum iicial a otro fial, la rgía ciética, si d algua mara ti qu cotabilizars las propidads d stado fials? Figura.5 Ergía ciética ivolucrada la pasió d u gas

10 Toría dl Gas Ral 9 La Etalpía Rsidual másica s obti a partir d la cuació (.6) para u total d masa m, u dtrmiado volum. S ti lo siguit: d H R ρ v dv (.) Dod d H R s la Etalpía Rsidual másica por uidad d volum.6 Ecuació d la Etalpía Rsidual La cuació gral d stado para gas ral, tomado cuta la Etalpía Rsidual d (.7) icorporádola a la rlació P,V T, quda dfiida d la siguit mara: PV vdv RT (.3) Dod R s la costat uivrsal d los gass. Esta última rlació para ua masa dfiida s prsa d la siguit mara: PV m v R T g c (.) La cuació (.3) dfi l comportamito d todo gas ral d mara acta, a qu todo factor a ivl molcular qu puda ifluir las propidads trmodiámicas dl compusto, fialmt qudará cotabilizado la rgía ciética dl gas. El térmio ircial d (.3) ha stado aust todas las cuacios d stado atriors a ésta. La cuació (.3) cumpl co la Primra L d la Trmodiámica, sta cuació rcib l ombr d Etalpía Rsidual, pusto qu si s sustitu (.3) (.7), s pud vr claramt qu s la Etalpía Rsidual la rgía origiadora dl fómo trmodiámico.

11 Toría dl Gas Ral 0.7 Procso a Volum Costat Supogamos u sistma idético al dscrito l modlo d la scció., pro ahora la frotra cotdora srá sólida, s dcir, la vlocidad d la capa trma srá igual a cro. Para fis d dmostració, s dsprciará la coductividad térmica d dicha frotra, lo qu s busca s dscribir l fómo trmodiámico dtro d la frotra o la frotra misma. Para st caso particular, s ti la crtza d qu la vlocidad fial d las capas dl gas tdrá a cro para fis prácticos, así como cro, la cosidrarmos. Substitudo (.7) la mcioada vlocidad fial tomado cuta la masa dl gas m, s ti lo siguit: H mv R 0 g c (.5) Sustitudo (.5) (.) s llga a lo siguit: P ˆ o P ρ H R (.6) Dod P 0 RT / V, qu s la prsió si l gas fus cosidrado como idal. El sgudo térmio d la drcha (.6) rprsta la iflucia qu ti sobr la prsió dl gas l movimito dl mismo, l térmio dl fcto ircial. Dbido a qu la rgía itra dl gas s fució clusiva d la tmpratura, así tambié lo so la talpía l Cp. Es por ésto qu: Q Cp T, s para todo tipo d procso, o sólo aqullos a prsió costat [Smith t al (987)] Gas itrógo a 85 Psia s caltará d 76 o K hasta 9 o K a volum costat d V.336 ft 3 ; s dsa coocr la prsió fial. S ti los siguits datos primtals: La dsidad s ρ lb / ft 3 H 55. BTU / lbmol Bas d cálculo: lbm

12 Toría dl Gas Ral H 55.5 BTU / lbmol Cp.65 BTU / o K lbmol La Etalpía Rsidual, como s dio atriormt, s la difrcia tr l calor total trasfrido, qu s l calor trasfrido l procso dl gas idal Q o, a qu st tipo d gas o toma cuta la rgía ciética dl procso, mos l calor cotido por l gas, qu s la difrcia d talpías tr l stado uo, H l stado dos, H. Esto s prsa d la siguit mara: El calor trasfrido l procso d gas idal, Q o s mustra a cotiuació: Q o Cp T o o ( 9 K 76 K ) BTU o lbmol K BTU lbmol La talpía qu coti l gas, H g s la siguit: BTU H g H H lbmol Lugo tocs d (.3), la Etalpía Rsidual s la siguit: 0 BTU H R Q H g lbmol La prsió para l stado idal, P o s calcula d la mara tradicioal como s mustra a cotiuació: o P ( 85) ( 55.6) 89.9 Psia 96.8 La prsió fial s obti d (.6) substitudo valors aplicado factors d covrsió como s mustra sguida:

13 Toría dl Gas Ral P ( ) Psia La prsió fial primtal tambié s d 90 Psia..8 Procso a Prsió Costat Gas itrógo icrmta su volum a prsió costat d 85 Psia al caltars dsd 5 o K hasta 350 o K; s dsa coocr l volum fial dl gas (cuo valor primtal s d.8 ft 3 ), si l volum iicial s d V.05 ft 3. S ti los siguits datos primtals: H 97.5 BTU / lbmol H 685. BTU / lbmol Cp.69 BTU / o K lbmol Bas d cálculo: lbm El calor total trasfrido Q o s obti igual qu la scció atrior, como s mustra sguida: Q 0 (.69) ( 350 5) 8. BTU lbmol El calor cotido por l gas s l siguit: BTU H g H H lbmol La Etalpía Rsidual s obti d la siguit mara: 0 BTU H R Q H g lbmol El volum d gas idal V o s obti d la forma tradicioal:

14 Toría dl Gas Ral 3 V (.05) ( 630) ( 57.).875 ft 0 3 Tabla.: Volum d itrógo gas pis cúbicos, sgú prsió (Psia) tmpratura ( o K). T 00 o K P EXP Idal VDV RW SWR PR EER T 8 o K P EXP Idal VDV RW SWR PR EER

15 Toría dl Gas Ral Sustitudo (.5) (.), pro ahora dspado para volum s ti lo siguit: V m P o V ˆ R (.7) Sustitudo valors (.7) aplicado factors d covrsió s llga a lo siguit: V ( 5.5) ( ) ( 85) ( 8) ( ) ft 3 El valor dl volum calculado coicid co l primtal. La tabla. mustra ua sri d volúms calculados a apartir d ua dtrmiada tmpratura para difrts prsios, utilizado difrts cuacios d stado. Las siguits corrlacios matmáticas: Idal, gas idal; VDV, Va dr Waals; RW, Rdlich-Kwog; SWR, Soav; PR, Pg Robiso; S compara co: Ep, datos primtals EER, Ecuació d la Etalpía Rsidual. Como s pud obsrvar dicha tabla, l rago d maor dsviació d las corrlacios matmáticas sobr todo d la dl gas idal, cotra los datos primtals d (.3), ocurr a baas tmpraturas altas prsios, como ra d sprars, l rago usto dod la dsidad dl gas s maor. Esto tambié pud plicars dsd la prspctiva qu, mitras más dso s l gas, maor rgía s rquir su movimito, lugo tocs maor Etalpía Rsidual s rquir covrtir rgía ciética mos idal s comporta l gas. E tabla. s v claramt qu, como s dio co atrioridad, las corrlacios matmáticas s austa a los datos primtals sólo para alguos ragos, pro para otros s dsvía irrmdiablmt su comportamito. E ralidad los datos obtidos por EER dbría sr idéticos a los d Ep, pro l problma aquí s qu EER s utiliza l Cp como s sab, st factor s fució d la tmpratura s rquir d prsios mu prcisas dl Cp para obtr datos idéticos.

16 Toría dl Gas Ral 5.9 Coclucios E l prst capítulo s dsarrolló la toría s prstó la Ecuació d la Etalpía Rsidual. S dfiió cómo, mdiat ua trasformació d ua part d la talpía qu gaa o cd l gas rgía ciética, s adquir vlocidad. Est fómo físico ti otro puto importat qu cotmplar: Psmos qué pasaría, hipotéticamt si o sólo ua part, sio todo l calor s covirtis movimito (.3). Es dcir qu H g 0 H R Q si aplicamos (.) para talpía másica para dtrmiar cual sría la máima vlocidad capaz d dsarrollars. Ahora si sustituimos la famosa cuació d Eistai E mc, s ti lo siguit: v Hˆ c c (.8) Ma R Dod c s la vlocidad d la luz.

17 Toría dl Gas Ral 6 ITERACCIÓ CO OTRAS LEYES. Itroducció E l prst capítulo s prsta d qu mara itractúa la Ecuació d la Etalpía Rsidual co otras ls como so: La L d Bol La L d Charls. Tambié s dsarrolla la EER, para llgar a la Primra L d la Trmodiámica, comprobado qu dicha cuació cumpl co sta l.. Itractuado co la L d Bol E l siglo XVII l químico Robrt Bol (67-69) proució la l qu llva su ombr acrca dl comportamito dl gas cuado s hac variar algua propidad d ést, la sguda dició d su obra: uvos primtos físico-mcáicos acrca d la lasticidad dl air sus fctos (66). El uciado d Bol s l siguit: Si la tmpratura d u gas s mati costat, la prsió rcida por l gas varía ivrsamt co l volum. La prsió matmática d sta l s la siguit: PV k B (.) Dod k B s ua costat qu toma cosidració l úmro d moléculas la tmpratura.

18 Toría dl Gas Ral 7 Figura. Evas co pistó dos posicios: (a) (b) Todo sto s pud visualizar mdiat l mplo d u vas d gas co u pistó movibl la part suprior, como s mustra la figura.. El procso iicia como s mustra la figura. (a) para trmiar como s mustra. (b). Es dcir, qu l pistó rcorrió ua distacia tal, qu rduo l volum dl cotdor a la mitad. Todo sto a tmpratura costat. Si l producto d la prsió por l volum da ua costat, drivado (.) s ti lo siguit: d PV 0 (.) Itgrado dl stado al stado, s llga a lo siguit: P V P V (.3) Ahora bi, si sabmos qu V V sustitudo sta última rlació (.3), s coclu lo siguit: P P (.)

19 Toría dl Gas Ral 8 La rlació (.) pruba l uciado d Bol. Ahora lo qu s busca, itractuado co sta l, s qu a partir d la EER obtgamos (.) para las mismas codicios. Para llo s dsarrolla l siguit procdimito: Si l volum s rduo a la mitad s sab qu l ára s costat, lugo:. Difrciado sta última rlació co rspcto al timpo tmos lo siguit: d d t d (.5) d t Lo qu s pud rscribir así: v v (.6) Para itroducir la EER drivamos (.) co rspcto al timpo, sabido d atmao qu la rlació PV s costat qu tambié la tmpratura T, prmac costat. Dsarrollado térmios s coclu lo qu s mustra a cotiuació: d dt mv g mv c g c 0 (.7) Aplicado la drivada s llga a lo siguit: dv mv dt dv mv (.8) d t Esto lo podmos prsar d la siguit mara: m a v m a v (.9) Aplicado la sguda l d wto: F ma, (.9), s obti lo siguit:

20 Toría dl Gas Ral 9 F v F v (.0) Dividido ambos lados d la igualdad tr l ára A itroducido la rlació tr furza prsió a (.0), s llga a lo pusto a cotiuació: Es dcir: F F v v (.) A A P v P v (.) Sustitudo (.6) (.), s llga a (.) como s mustra a cotiuació: P P Evidtmt qudó rsulto qu la EER, bao las mismas codicios qu la l d Bol, llga a los mismos rsultados. Pro ésto va más allá. Esto dmustra a su vz, qu bao stas codicios, la o idalidad dl gas o ti igú fcto sobr l procso. Por qué? Buo; l prst tto s sosti qu s la trasfrcia d calor, ustamt, dod s prsta la o idalidad dl gas. Es dcir, bao l uciado d Bol l stido d gar la trasfrcia d calor al sistma, cualquir gas s comporta como idal. Es d sprars, tocs, qu procsos dod sí s cosidr la trasfrcia d calor, l factor d o idalidad s maifist..3 Itractuado co la L d Charls El físico fracés Jaqus Aladr César Charls (76-83) dscubrió la siguit rlació tr l volum d u gas su tmpratura: El volum d ua catidad d gas, matido a ua prsió fia, varía dirctamt co la tmpratura Klvi. E forma matmática s ti lo siguit: V k T (.3)

21 Toría dl Gas Ral 30 Dod k s la costat d proporcioalidad. Supogamos l procso dsrcrito la scció. mostrado por la figura., dod s ti la pasió d u gas d u volum V hasta otro volum V, supoido qu V V. Ahora bi, difrciado (.3) s ti lo siguit: V d 0 (.) T Itgrado (.) dl stado al stado s mustra sguida: O bi: V V V d 0 (.5) T T T V T V (.6) T Dádolo fució d V, s llga a lo siguit: Es dcir: V T T V T T (.7) La itció s, ahora llgar a (.7) a partir d (.3). Para llo comsarmos drivado los trs térmios d (.3) como s mustra a cotiuació: ( PV vdv) drt d (.8)

22 Toría dl Gas Ral 3 Dsarrollado (.8) a prsió costat tmos lo siguit: PdV vdv RdT (.9) Itgrado para los stados l térmio d la drcha l primr térmio d la izquirda, lo qu s mustra a cotiuació: PdV P( V V ) (.0) RdT R( T T ) (.) Ats d sustituir (.6) (.9), s itgra l térmio d la Etalpía Rsidual, como s mustra sguida: dh R H R (.) Por lo tato (.9) s pud rprstar d la siguit forma: P V V H R T T (.3) R Dsarrollado (.3), cosidrado qu V V, s ti lo siguit: PV H R R T T (.) R Para l stado sólo para s istat s pud otorgar lo siguit: PV T R (.5)

23 Toría dl Gas Ral 3 Dbido a qu la trasfrcia d calor o ha iiciado aú l stado, (.5) s pud aplicar, pus l fcto d o idalidad o s ha prstado todavía. Esto da d sr válido para l istat postrior. Sustitudo (.5) (.) obtmos la siguit rlació: H T T R (.6) R Esta última rlació s mu parcida a (.7) pro vidtmt toma cuta l fcto d o idalidad dbido a qu para st caso, la trasfrcia d calor stá ivolucrada d mara dircta l procso, a difrcia d la scció. dod o s ivolucra.. Itractuado co la Primra L d la Trmodiámica La itció ahora, s llgar a la primra l d la trmodiámica a partir d (.3). Para llo s cosidra l procso dscrito la scció. mostrado por la figura. utilizamos la a dsarrollada cuació (.9) tomado cuta la rlació d la costat uivrsal d los gass co las capacidads caloríficas: R Cp Cv, como s mustra sguida: d PV v dv C dt C d T (.9a) p v Sustitudo (.6) (.9a) itgrado todos los térmios, llgamos a lo qu sigu: dh Cp dt PdV R Cv dt (.7)

24 Toría dl Gas Ral 33 Utilizado las coocidas rlacios trmodiámicas d H U co sus rspctivas capacidads caloríficas sustitudo (. ) (.7) s ti lo siguit: PV H H U (.8) R g Sustitudo (.9) (.8) aplicado la rlació dl trabao co la prsió l volum W PV, admás d ragrupar térmios llgamos a la siguit igualdad: U Q W (.9) La cuació (.9) s la Primra L d la Trmodiámica para sistmas crrados, s dcir, sistmas dod o ha cambios la rgía potcial dl gas dod dicho gas o staba prviamt movimito..5 Coclusios E st capítulo s prstó la itracció co las fórmulas d Bol, Charls la Primra L d la Trmodiámica, cocludo qu todas stas ls la EER guarda ua rlació d corrspodcia. Pro para l caso d la l trmodiámica lo importat fué dmostrar qu s cumpl co s importat uciado d la fisicoquímica. Quizá l lctor s prgut l por qué s stá utilizado cocptos propios dl gas idal como aqullos usados (.9a) (.7) por aú, s mzcla co la toría d gas ral. Buo, la rspusta s la siguit: Al pricipio d st tto s stablc claramt l cocpto d qu la toría dl gas idal, cocrtamt la cuació, o s icorrcta para l cálculo d st tipo d procsos, simplmt stá icomplta. Es por so qu factors como las capacidads caloríficas o la costat uivrsal so corrctos su uso la toría d gas ral. Estos factors o s modifica por l hcho d qu ua porció dl calor trasfrido al gas, sa utilizada, trasformada rgía ciética para qu ést logr padirs o comprimirs, sgú sa l caso.

25 Toría dl Gas Ral 3 3 MODELO DEL GAS REAL 3. Itroducció Ua vz dfiido l procso d pasió dl gas como u movimito d capas cocétrico, pud aplicars la toría d fluo comprsibl a la comprsió o pasió d u gas. Todo sto basado strictamt (.). Sabmos qu los modlos matmáticos para fluo comprsibl varía sgú l tipo d fluo, a sa suprsóico, sóico o subsóico. Auqu (.8) mustra qu toría, s pudis dsarrollar grads vlocidads, lo cirto s qu l fómo qu os atid s l fluo subsóico. E l prst capítulo s dsarrolla l modlo para fluo comprsibl. 3. La Ecuació d Cotiuidad Las fucios comus utilizadas para l modlo d fluo comprsibl so: (,, z, t ) ; ψ (,, z, t ) Llamadas l potcial d vlocidad la fució d corrit, rspctivamt. Si dfiimos a la dsidad como ua propidad cotiua utilizado ua dscripció Eulriaa, s stablc qu sta s ua fució

26 Toría dl Gas Ral 35 tato d la posició como dl timpo. Utilizado l sistma d coordadas cartsiaas rctagulars s dfi así: ρ ρ (,, z, t ) U cambio d sta variabl quda dfiido por mdio d la siguit prsió: ρ ρ ρ ρ dρ d d dz dt (3.) z t El pricipio d la cosrvació d la masa stablc qu la masa dfiida dtro d u sistma prmac costat. Cosidérs u lmto stacioario d u volum d d dz l spacio, a través dl cual ist fluo d matria, como s idica la figura 3.. Ahora si rstrigimos l aálisis dl fluo úicamt la dircció dl, la vlocidad d trada d matria a través dl plao z situado s: ( v ) ρ ddz (3.) La vlocidad d salida d matria a través dl plao situado d stá dado por: ( v d ) ρ d dz (3.3) Para los otros plaos pud scribirs cuacios aálogas. La vlocidad d acumulació d matria l lmto d volum s dfi así: ρ dddz t (3.) Ralizado u balac d matria los trs s coordados s obti la siguit prsió:

27 Toría dl Gas Ral 36 ρ dddz t ( ρv ρv ) ( ρv ρv ) ( ρv ρv ) z d d z dz (3.5) Figura 3. Rgió d volum fia l spacio Dividido (3.5) tr d d dz tomado límit cuado stas dimsios tid a cro, s ti lo siguit: ρ ρv t ρv ρv z z (3.6) Qu s la cuació d cotiuidad, la cual dscrib la variació d la dsidad coform cambia la vlocidad másica ρ v. El sigo gativo stablc la dismiució d la dsidad d fluo d matria por uidad d volum. Utilizado otació vctorial s llga a la siguit prsió: ρ ρ (3.7) t ( v )

28 Toría dl Gas Ral Formulació dos Dimsios La cuació d cotiuidad (3.7) dos dimsios pud prsars como: ρ ( ρu ) ( ρv ) (3.8) t La fució d corrit l potcial d vlocidad s pud dfiir a través d las siguits rlacios: u ρ 0 0 ψ ρ ρ ψ v (3.9a) ρ u v (3.9b) Dod u s la compot horizotal v la compot vrtical d vlocidad. Para facilitar l dsarrollo qu s llvará a cabo s itroduc la siguit otació: ψ ψ ; ψ ψ

29 Toría dl Gas Ral 38 ; ; ψ ψ ψ ψ ; ψ ψ ; ; ψ ψ ψ ψ ; A cotiuació s prsta l dsarrollo para obtr la cuació difrcial qu gobira l fómo bao studio térmios dl potcial d vlocidad substitudo las prsios (3.9) (3.8), utilizado la otació prstada, s llga a lo siguit:

30 Toría dl Gas Ral 39 ρ ρ (3.0) t ( ρ ) Dsarrollado la difrcial (3.0) s ti l siguit rsultado: ( ) ρ ρ ρ ρ (3.) t Otra mara d dscribir la cosrvació dl momtum qu os sirv para dsarrollar l modlo s la siguit: ρ v ρ d ρ v d v (3.) Arrglado térmios s llga a la siguit prsió: d ρ d v ρ (3.3) v Si covitmt dfiimos qu v c, dod c s la vlocidad dl soido quda así: Sustitudo (3.) (.), s ti lo siguit: d ρ d v ρ (3.) c c ˆ R d H (3.5) d ρ E (3.5) s toma l valor absoluto pus l sigo sólo mustra l stido. La cuació (.) forma vctorial quda d la siguit mara:

31 Toría dl Gas Ral 0 dhˆ R v ρd u v ρd ρd (3.6) Substitudo (3.6) (3.5) s ti lo siguit: dhˆ R ρ dρ d (3.7) c c Difrciado (3.7) co rspcto a a, s prsta las siguits prsios: ρ ρ c ( ) (3.8) ρ ρ c ( ) (3.9) Sustitudo (3.8) (3.9) (3.) arrglado térmios s obti: ρ c (3.0) c c t S pud vr qu l úico térmio qu stá fució dl timpo s l d la drcha (3.0), podmos tocs dfiir l térmio mcioado como la siguit fució:

32 Toría dl Gas Ral ρ G t (,, t ) Multiplicado por c, s obti fialmt: c c G (3.a) Esta última prsió s la cuació gral qu gobira l comportamito d u gas térmios dl potcial d vlocidad. Por comodidad l aálisis, cosidrarmos stado stabl l rsto d las sccios d st tto, cpto la scció.6 corrspodit a la formulació para gas ral. Por lo qu G (,, t) 0 la cuació (3.a) la rscribirmos como s mustra a cotiuació: ( c ) ( c ) 0 (3.b) La variació d c fució dl potcial d vlocidad quda rprstado d la siguit mara: k c c u ( v ) 0 k c ( ) 0 (3.) Dod k s la rlació tr calors spcíficos C p / C v. Esta última cuació s d orm utilidad, a qu para la solució d (3.b) por métodos uméricos s mu covit utilizar u procdimito itrativo sta última cuació (3.) s mpla para dtrmiar la vlocidad dl soido, misma qu s utilizada (3.b), cada ua d las itracios.

33 Toría dl Gas Ral Las codicios frotra típicas para los problmas gobrados por las cuacios (3.b) (3.) so las d uma Dirichlt. Estas s prsa, rspctivamt, d la siguit mara: f g (, ) Γ (, ) Γ (3.3) El dsarrollo térmios d la fució d corrit s mu similar al pusto atriormt para l potcial d vlocidad procd d la siguit mara: Para iiciar co l siguit procdimito covi rcordar qu las compots dl vctor vlocidad s dfi térmios d la fució d corrit a través d las siguits rlacios: ρ0 ρ0 u ψ ; v ψ (3.) ρ ρ La magitud dl vctor vlocidad cualquir puto stá dado térmios d la fució d corrit por la siguit prsió [Shapiro(976)]: v ( ψ ψ ) u v (3.5) ρ La codició d irrotacioalidad térmios d la fució d corrit, supoido qu s ti u fluo uiform, s prsa d la siguit mara: Ѵ v 0 (3.6)

34 Toría dl Gas Ral 3 0 v u (3.7) u v (3.8) Sustitudo (3.6), (3.7) (3.8) (3.), s ti lo qu sigu: ψ ρ ψ ρ (3.9) Difrciado (3.9) acomodado térmios: ρ ψ ρ ψ ψ ψ ρ (3.30) A partir d (3.6) s obti l siguit rsultado: v d dh R ρ (3.3) Si s combia (3.3) co (3.7) la rlació quda así: v R d c u d c c dh d ψ ψ ρ ρ ρ ρ (3.3) Difrciado l térmio d la trma drcha, s ti:

35 Toría dl Gas Ral ρ ρ ψ ψ ρ ψ ψ ψ ψ ρ ρ ρ d d d c d (3.33) A partir d (3.33) s pud dtrmiar las drivadas parcials ρ ρ : c ψ ψ ρ ψ ψ ψ ψ ρ ρ (3.3) c ψ ψ ρ ψ ψ ψ ψ ρ ρ (3.35) Si stas drivadas parcials s sustitu (3.6), s ti: 0 c c c ψ ψ ψ ρ ψ ψ ρ ψ ψ ρ (3.36) La cuació d la vlocidad dl soido térmios d la fució d corrit stá dada por la siguit prsió: 0 k c c ψ ψ ρ (3.37) Ahora para cotiuar co l dsarrollo s csario dfiir l úmro Mach: v M c (3.38)

36 Toría dl Gas Ral 5 La rlació tr l úmro Mach la dsidad s dfi así: 0 k M k ρ ρ (3.39) Sustitudo (3.5) (3.36) (3.37) s obti la prsió qu prmit rlacioar la fució d corrit térmios dl cocit ρ o / ρ : 0 k c k ψ ψ ρ ρ ρ (3.0) Multiplicado (3.36) por ρ c s obti: [ ] [ ] 0 c c ψ ψ ψ ψ ψ ρ ψ ψ ρ (3.) Esta última s la cuació gral qu rig l comportamito d u gas térmios d la fució d corrit. Similar a la formulació para l potcial d vlocidad, las codicios frotra para (3.) so:,, Γ Γ f g ψ ψ (3.) 3. Técicas para Rsolvr Problmas d Fluo Comprsibl

37 Toría dl Gas Ral 6 Las técicas para rsolvr problmas d fluo comprsibl so pricipalmt uméricas. Si mbargo alguos casos s pud obtr rsultados co la itgració d sistmas d cuacios difrcials ua forma aalítica. Abordarmos brvmt la técica d Difrcias Fiitas para postriormt prstar l Método d Elmtos Fiitos, técica utilizada l prst tto para rsolvr problmas d fluo comprsibl. Difrcias Fiitas El método más comú para la rsolució d problmas d fluos gral, fu l d Difrcias Fiitas, l cual rmplaza las cuacios difrcials origials qu modla l problma por u couto d cuacios algbraicas. El aálisis cosist discrtizar l ára co ua malla d odos. E cada odo s aproima la drivada corrspodit dtro d la cuació difrcial por mdio d ua cuació algbraica d modo qu s obti u sistma d cuacios algbraicas, l cual s rsulv para las variabls dpdits cada odo. A cotiuació s prsta l dsarrollo d difrcias fiitas para la cuació d fluo potcial dos dimsios stado stabl. Para l lctor qu ds más dtall dl tma, s sugir cosult la litratura corrspodit. La cuació d Laplac térmios dl potcial d vlocidad s rprsta d la siguit mara: 0 (3.3) Suto a u valor coocido d ua porció dl cotoro qu dlimita al domiio a u valor coocido d la part rstat d la frotra dod l fluo s uiform. La técica d Difrcias Fiitas divid la rgió comprdida por l fluido ua malla d odos, qu pud sr quidistats como s mustra la figura 3.

38 Toría dl Gas Ral 7 Figura 3. Rprstació d malla difrcias fiitas Las distacias horizotals vrticals tr cada odo so, rspctivamt,. Los subídics i, dota la posició dl odo. i, (, ) (3.) Ua aproimació algbraica para la drivada d la fució co rspcto a coocida como difrcias hacia adlat, ti la siguit forma: i (, ) ( ), i, D ua forma más compacta quda así: (3.5) i, i, ( ) i, i, (3.6) Ua aproimació similar, pro ahora para la sguda drivada, s la siguit:

39 Toría dl Gas Ral 8 i i i i i,,,,, (3.7) Mdiat u procdimito similar s llga a las rlacios co rspcto a : i i i i,,,, (3.8) tambié :,,,,, i i i i i (3.9) Las fórmulas d Difrcias Fiitas atriors proporcioa u valor acto l límit cuado 0 0, simultáamt. Si mbargo l aálisis umérico s mati fiitos los tamaños d. Justamt d ahí l ombr d Difrcias Fiitas. La figura 3.3 s ua típica malla para Difrcias Fiitas qu rprsta la scció ifrior d ua pasió d 5 o. Sustitudo las cuacios (3.7) (3.9) la cuació d Laplac (3.3) s obti lo siguit: i i i i i,,,,, β β (3.50) Dod: β (3.5)

40 Toría dl Gas Ral 9 El factor β dpd dl tamaño d malla slccioado, l valor más usual s ua malla β, cuadrada, para lo cual la cuació (3.50) s rduc a la siguit prsió : i, ( i, i, i, i, ) (3.5) Por lo qu cada valor odal srá igual al promdio aritmético dl valor d sus cuatro vcios imdiatos. Las vlocidads horizotal vrtical s obti co las cuacios (3.6) (3.8), rspctivamt. El mplo d st método la solució aproimada d problmas complos la mcáica d fluidos gral, a ti más d cicuta años. Est método prsta dficicias ( s difrcía dl Método d Elmtos Fiitos) cuado s prsta situacios como: gomtrías, o codicios d frotra complas. Figura 3.3 Malla d difrcias para pasió d 5 grados Figura 3. Malla d difrcias Fiitas para ua gomtría irrgular

41 Toría dl Gas Ral 50 La figura 3. mustra ua gomtría irrgular discrtizada por ua malla d Difrcias Fiitas. La lía cotiua rprsta la frotra irrgular. S pud vr qu s prácticamt imposibl situar actamt los odos dicha frotra. Para solucioar st problma, s ti qu ivolucrar opracios adicioals para itrpolar los valors d los parámtros aldaños obtr l valor d los parámtros la posició acta d la frotra. Esto último, lógicamt, tra como coscucia rror adicioal la solució aproimada. Sumada a stas dficicias dl método s ti otra más: La codició frotra típica para problmas d fluidos cocist la drivada ormal, usto la frotra: f (, ) Γ Para rsolvr st último dtall, s csario rcurrir, ua vz más, a alguas opracios d itrpolació qu, como a s mcioó, ivolucra rror adicioal a la solució aproimada. 3.5 El Método d Elmtos Fiitos (MEF) El Método d Elmtos Fiitos s ua técica umérica para obtr solucios aproimadas a cuacios qu dscrib l comportamito d fómos físicos sutos a iflucias tras. Eist difrts altrativas para formular las cuacios dl MEF a partir d la cuació origial sus codicios frotra: Método Dircto: Ua fució aproimació s sustitu dirctamt la cuació difrcial origial para obtr las cuacios algbraicas. Método Variacioal: Ua fució aproimació s sustitu l fucioal asociado a la cuació difrcial para podr sr tratado como fució o como fucioal. La fució s trmizada, a qu dicho

42 Toría dl Gas Ral 5 fucioal stá rlacioado co pricipios d rgía, para obtr las cuacios algbraicas. Método d Rsiduos Psados o Podrados: La difrcia tr la cuació difrcial origial valuada para la fució solució acta la cuació difrcial valuada para ua fució aproimació, s cooc como rsiduo. El promdio podrado d st rsiduo todo l domiio s hac cro. 3.6 El Método Variacioal Est método pos alguas vtaas sobr los dmás, alguas d llas so: El fucioal pos u claro sigificado físico: la tropía dl sistma. El fucioal stá formado por drivadas d la fució solució d mor ord, comparadas co las d la cuació difrcial asociada, sto aumta la catidad d fucios d forma qu pud utilizars. La formulació variacioal prmit trabaar como codició d frotra atural, codicios d frotra complicadas. Etr los métodos variacioals stá: Ritz, Katrovich Trfftz, tr otros. El Método Ritz s ua técica práctica para obtr ua solució umérica aproimada dirctamt a partir d la formulació variacioal. El siguit dsarrollo stá basado l prstado por Brutt (988). S busca hacr stacioario l fucioal, s dcir, obtr u trmo máimo o míimo d ést. Para ésto, sgú l cálculo variacioal, s prciso aplicar la primra variació a dicho fucioal, lo cual s rprsta d la siguit forma: δ I ( ) 0 (3.53)

43 Toría dl Gas Ral 5 Substitudo (3.53) ua fució aproimació, l fucioal s covirt ua itgral d parámtros, a qu la itgral co rspcto a a pud sr valuada co auda d los valors spcíficos. Esto trasforma l problma dl uivrso dl cálculo variacioal (dod las variabls idpdits so fucios), al uivrso dl cálculo itgral (dod las variabls idpdits so parámtros), sto quda prsado d la siguit mara: [ ( ; ; ) ] I ( ) I (3.5) Dod, so parámtros d la fució aproimació. Ahora la itgral d la fució la podmos hacr stacioaria aplicado las rglas dl cálculo itgral, igualado a cro la drivada d la fució, como s prsa a cotiuació: di 0 (3.55) di I I... I d d dm m 0 (3.56) Dod m s l úmro total d putos discrtos l domiio. Dbido a qu cada parámtro pud variar idpditmt d los dmás para qu s cumpla (3.56), s csario qu cada coficit por sparado valga cro. Esto s pud prsar d la siguit mara: I 0; I I 0 ;... m 0 (3.57) Las prsios (3.57) costitu l sistma d cuacios algbraicas a rsolvr. 3.7 MEF para Fluo Comprsibl; Estado dl Art

44 Toría dl Gas Ral 53 Ha varios modlos MEF para fluo comprsibl, a cotiuació s prsta alguos: Modlo d Loard Las cuacios qu gobira l fluo comprsibl o viscoso, stado stabl isotrópico, so lializadas [d Vris t al (970)]. Cosidrado qu l fluo total cosist u campo d fluo coocido más ua prturbació impusta, las cuacios rsultats so prsadas forma matricial d la siguit mara: 3 [ P ] { v} [ Φ]{ v} { 0} (3.58) Dod [Φ] [P ] so matrics d parámtros dl fluo pricipal v s l vctor qu s prsa d la siguit mara: { v} u v w ρ (3.59) Dod las variabls atriors s dfi d la siguit mara: u v w ρ u v w ρ (3.60) c c c ρ Dod u, v ω so las compots d la vlocidad d prturbació, cualquira qu ésta sa. ρ s la dsidad d prturbació. c ρ so la vlocidad local dl soido la dsidad, rspctivamt dl fluo pricipal.

45 Toría dl Gas Ral 5 La rprstació Elmtos Fiitos para v s substitu (3.58) para obtr l rsiduo R l lado drcho, lugar d cros. El sistma matricial d cuacios s obtido utilizado la siguit prsió dl Método d Rsiduos Psados: Ω W ip R dω 0 i (3.6) p,... ; i,... M Modlo d Gldr Est modlo stá basado la suposició d fluo comprsibl subsóico, bidimsioal, isotrópico irrotacioal [d Vris t al (970)] dod s db cumplir la siguit prsió: ( v) 0 Ω g (3.6) Co codicios frotra d Dirichlt, dod g, s ua fució d la posició d v v El siguit fucioal db sr miimizado: I Ω v v 0 g ( d v v) dd (3.63) La dsidad, al igual qu (3.39), pud sr prsada d la siguit forma: k ρ k 0 (3.6) ρ c0

46 Toría dl Gas Ral 55 Modlo d d Vris, Brard, orri Las cosidracios so: fluo comprsibl o viscoso, bidimcioal, isotrópico irrotacioal stado stabl [d Vris t al (970)]. Dod la cuació difrcial parcial o lial qu rig l comportamito s: c c 0 (3.65) Dod la vlocidad dl soido d rfrcia s prsa d la siguit mara: ( ) c A B (3.66) Las compots A B s dfi d la siguit forma: A k k c v ; B (3.67) Las codicios frotra so, primro, la d Dirichlt: g Γ (3.68) la d Cauch, qu s prsa d la siguit mara: d Φ α 0 Γ (3.69) d La solució a la cuació d campo suta a las codicios frotra atriors, s aqulla fució σ qu hac stacioario l siguit fucioal:

47 Toría dl Gas Ral 56 Φ Ω Ω D dd d c c I ασ σ θσ σ σ ϕ σ σ σ σ σ (3.70) Mdiat u método d Ritz itrativo, dod para cada itració las fucios c, ϕ, θ Φ so icorporadas como fucios d posició coocidas, las cuals s dtrmia co la solució d la itració atrior las siguits prsios: c c ϕ θ ϕ (3.7) Dod so los compots d la ormal a la frotra. 3.8 Coclusios E l prst capítulo s dsarrolló la mtodología para obtr las cuacios qu dscrib l comportamito dl fluo comprsibl, ua vz qu s dtrmió qu l gas sigu st comportamito su procso pasivo o comprsivo. S hizo u rpaso dl stado d art d st fómo físico, para prstar las bass d las hrramitas qu s utilizará l capítulo siguit para rsolvr problmas d gas ral.

48 Toría dl Gas Ral 57 FORMULACIÓ DE ECUACIOES PARA EL MEF. Itroducció E st capítulo s mostrará l procdimito dl MEF para obtr la matriz d rigidz l vctor furza, s dcir, l sistma d cuacios algbraicas corrspodits cua solució proporcioa los valors aproimados dl potcial d vlocidad los odos. Est procdimito s basa aplicar l método Ritz. Es importat comtar qu l valor dl potcial d vlocidad por sí solo, o s suficit para ralizar l aálisis qu qurmos, s csario tambié las drivadas parcials d sta fució co rspcto a a. para obtr los prfils d vlocidad, prsió dsidad.. Formulació para Fluo Comprsibl Como s vió l capítulo 3 ha distitas formas (modlos) para la formulació d st tipo d problmas. Admás l problma pud sr

49 Toría dl Gas Ral 58 formulado utilizado l potcial d vlocidad o la fució d corrit. La formulació térmios d ψ, ti l tipo d codicios frotra ψ ct. Para todo tipo d frotras sólidas, si mbargo l valor d sa costat s dscoocido. Para solucioar s tipo d problmas d Vris t al (97) dsarrollaro u procdimito d fluo icomprsibl basado ua técica d suprposició. Dod para la frotra Γ : ψ g, g s ua fució coocida. El siguit paso s rprstar la solució complta como la suma d dos parts como s prsa sguida: ( ) ψ (, ) bψ (, ) ψ, (.) Dod b s ua costat a dtrmiar. D sta mara l problma s modifica a rsolvr dos problmas por sparado prsados como sigu: ψ 0 Ω (, ) Γ ψ g (.) ψ 0 Γ ψ 0 Ω ψ 0 Γ (.3) ψ Γ Los sistmas d cuacios (.) (.3) s pud rsolvr por algú procdimito dl MEF. Ua vz obtidas ψ (, ) ψ (, ) s obti b d la cuació (.) valuado ψ (, ) algú puto d Ω crca d la frotra Γ dod ψ (, ) s coocida. Esto rsulta ua cuació a rsolvr para b así compltar l procdimito d solució.

50 Toría dl Gas Ral 59 Para l caso d la formulació térmios d o s csario aplicar lo atriormt pusto tato para fluo icomprsibl como para fluo comprsibl. Cuado s utiliza la formulació térmios dl potcial d vlocidad, alguas codicios d frotra so dl tipo uma, como s mustra la figura., para frotras sólidas o frotras dod la prturbació (cualquira qu ésta sa), o surta fcto. Est tipo d codicios d frotra s pud prsar d la siguit mara: 0 (.) Las codicios d frotra para tradas o salidas so dl siguit tipo: U (.5) Dod U, s la vlocidad d fluo si prturbacios Figura.: Codicios d frotra usuals para.

51 Toría dl Gas Ral 60 El fucioal asociado co st problma ti icorporadas stas codicios d frotra aturals la itgral d lía, si mbargo la solució d st fucioal fució d las codicios frotra d uma carc d uicidad [Hubr (98)], lo qu llva a qu cuado s discrtiza l domiio s formula sambla las cuacios, la matriz [K] sa sigular. Para vcr st obstáculo, s slccioa uo, o alguos odos s l asiga u valor a llos, s dcir, s stá impoido ua codició d frotra Dirichlt l odo (vr figura. b), lo cual s pud prsar d la siguit mara: costat (.6) La itrprtació física d sta última codició d frotra s qu sa rgió dl domiio, l vctor vlocidad s prpdicular al ára trasvrsal dl fluo. Esto s logra rgios aladas a las prturbacios cualsquira qu sa, como s mustra la figura..3 Dscripció dl Problma E sta scció s aalizará fluo comprsibl, dos dimsios, irrotacioal, o viscoso isotrópico. Como a s ha mcioado aquí, la cuació qu rig l comportamito dl fluido s ua cuació difrcial parcial o lial dos dimsios. El procdimito d solució cocist dicrtizar la rgió lmtos formular las cuacios corrspodits. Ha varias técicas itrativas d liarizació para rsolvr sistmas o lials tr otras stá: la itració d wto-raphso la itració d Poisso. Ua d las formas más comus d tratar l fcto d comprsibilidad d los fluidos, qu rprsta, prcisamt la o lialidad dl sistma, s utilizado u algoritmo d liarizació itrativa dl tipo Picard. Los térmios o lials d la cuació s pasa al lado drcho d la igualdad s valúa

52 Toría dl Gas Ral 6 utilizado ua solució prvia (d la itració atrior) d mara similar a ua fució forzat. Est método fu usado por Raligh 96 para l aálisis d fluo comprsibl utilizado técicas d variabl compla [Od(986)]. Partido d la cuació (3.b) dsarrolládola, s ti lo siguit: c c 0 (.7) Agrupado los térmios o lials u lado d la igualdad s obti lo siguit: ( ) (.8) c Obsrvado l térmio d la drcha (.8) sustitudo la fució por, s dcir, la fució la itració prvia a la itració, podmos scribir la cuació atrior d la siguit mara: F ( ) (.9) Qu s la cuació d Poisso, simpr cuado s utilic forma itrativa.. El Fucioal Asociado El fucioal asociado al problma [Hubr (98)] qu forma itrativa, como s vió la scció prvia, s quivalt a la cuació d campo (.9), tambié forma itrativa sus rspctivas codicios d frotra (3.3), s prsa a cotiuació: ( ) [ F ( )( )] dω f Γ Ω Γ (.0)

53 Toría dl Gas Ral 6 Dod Γ Ω s la itració imdiata postrior a la itració óts qu l sgudo térmio d la drcha ivolucra la sigut codició d frotra, dod l sigo gativo rprsta solamt l stido dl fluo: f U Γ (.) La prsió (.) s utiliza para tradas o salidas. La itrprtació física s qu u fluo atravisa sa rgió, cuado ésta, stá lo suficitmt alada d la prturbació. S pud cocluir qu dicho fluo, sa rgió stá compusto por vctors d vlocidad prpdiculars al plao d trada o salida, sgú sa l caso. Es dcir, o ha compots vrticals d la vlocidad.para sa rgió. Vr figura.. Para frotras sólidas s utiliza la cuació (.). La otra codició d frotra qu utilizarmos s la a mcioada Dirichlt: (, ) costat Γ g (.) Esta última codició d frotra s pud itrprtar como qu sta part dl domiio, l cambio d a lo largo dl cotoro Γ s igual a cro. Esto s mustra a cotiuació: 0 S costat Γ Dod S s la suprfici a lo largo dl cotoro Γ. Esto implica qu l vctor vlocidad s prpdicular al ára trasvrsal, como s había mcioado a. Sólo para mplificar las codicios d frotra atriors, s toma como domiio ua pasió coordadas rctagulars dos dimsios, figura..

54 Toría dl Gas Ral 63 La frotra Γ cumpl co la codició Dirichlt úicamt cuado sa rgió stá lo suficitmt alada d la prturbació, para qu ésta última o surta fcto sobr l fluo. Cab aclarar qu la dsigació d frotras Γ Γ s idistita, s sgú l stido. Es dcir, si l fluo s d izquirda a drcha, las frotras so como las mostradas figura., pro si l fluo s stido cotrario, s ivirt los subídics Γ. Figura. (a) Rprstació d la fució d corrit ua pasió

55 Toría dl Gas Ral 6 Figura. (b) Rprstació dl potcial d vlocidad ua pasió. Volvido al dsarrollo qu culmió co la cuació (.9), la fució F ( ) s prsa d la siguit mara [Hubr (98)]: c F (.3) Dod la vlocidad dl soido s prsa d la siguit mara: 0 k c c (.) La prsió (.) s la cuació (3.) ada más qu aquí quda prsada térmios d la itració, rcordado qu c o s la vlocidad dl soido d rfrcia k s la rlació d calors spcíficos. E térmios d la itració, la cuació (3.b) ragrupada, s la cuació d Poisso (.9), lo cual quir dcir qu al asigar u dtrmiado

56 Toría dl Gas Ral 65 valor a la cuació (.3), s obti u dtrmiado valor para F ( ) por lo tato sta última fució trmia dpdido úicamt d d. Esto último hac posibl qu l problma puda sr tratado como uo lial para cada itració, s dcir, la solució s obti por l dsarrollo d u sistma lial d cuacios. Empzado co la divisió dl problma por lmtos, la cotribució dl fucioal d u lmto al fucioal l domiio Ω, s: I (). Por lo tato la suma d cotribucios s prsa d la siguit mara: I E I ( ) Dod E s l úmro d lmtos l domiio. (.5) El fucioal l lmto s prsa así [Hubr (98)]: I I ( ) ( ) ( ) ( ) F ( r ) Ω ( ) ( ) dω ( ) ( Γ ) f ( ) ( ) ( ) dγ (.6) El suprídic s cluó co l fi d qu s aprci mor (.6). El siguit dsarrollo qu iclu las cuacios (.7) a (.5) d (.7) a (.8) s u procdimito stádar qu prsta varios autors como Burtt ( 988) u Od (986), co cpció d (.8) d (.59) a (.7), qu s ua aportació d st tto.

57 Toría dl Gas Ral 66 Buscado hacr stacioario l fucioal, la primra variació dl fucioal s prsta sguida: δ I ( ) 0 La suma d primras variacios por lmto quda: E ( ) δ I δ I (.7) Aplicado l Método Ritz (vr capítulo 3) sustitudo la fució aproimació l fucioal por lmto, s ti lo siguit: d I E d I ( ) (.8) Buscado l trmo d la fució por lmto s ti lo siguit: d I ( ) 0 d I ( ) I ( ) ( ) ( ) I I d... d dr r 0 (.9) Dod r s l úmro d valors discrtos (odos) l lmto. Ya qu cada parámtro varía idpditmt d los dmás, para qu la drivada total d la fució sa cro, s csario qu cada coficit por sparado valga cro. ( ) I i 0 i... r (.0) Itroducido las fucios d forma, s obti lo siguit:

58 Toría dl Gas Ral 67 { } r, (.) Dod, so: la fució aproimació por lmto, las fucios d forma l lmto, los parámtros a obtr por lmto, rspctivamt. D la cuació (.9) s dduc las siguits cuacios: { } r (.) { } r (.3) Sustitudo (.0) (.6) para l odo i, s obti lo siguit: Ω Ω i i i i d F I (.) 0 Γ Γ i d f D las cuacios (..), (.) (.3) s obti las siguits prsios:

59 Toría dl Gas Ral 68 i i ( ) ( ) i ( ) ( ) i (.5) (.6) ( ) ( ) (.7) Admás la fució F % [Villacorta (995)] s trabaa igual qu qu s ti lo siguit: i i %, por lo F ( ) ( ) ( ) ( ) r F ( ) { F } (.8) Dod F so valors obtidos al valuar (.3) putos (, ) dtrmiados. Esto s cosigu cuado s sustitu % térmios d ( ) utilizado los parámtros, stos parámtros so valors coocidos a qu ( ) prtc a la itració prvia. Para la fució f s ti algo similar: f ( ) d ( ) ( ) d ( ) d f ( ) { f } (.9) Dod d() so las fucios d forma valuadas co las caras dl lmto, s dcir, stas fucios so itgradas sobr ua lía o sobr u ára, d ( ) s l úmro d odos qu ha la cara dl lmto. f so los valors qu s obti al valuar la fució la frotra Γ (), lo qu s pud prsar, l caso particular d problmas d fluidos, d la siguit forma:

60 Toría dl Gas Ral 69 f U d,... d (.30) La furza itra ( ) F s obti fácilmt gracias a qu l procdimito itrativo spcifica qu sta fució srá calculada co l valor d los parámtros d la itració prvia, s dcir, s u valor a coocido. La discrtizació s llva a cabo sustitudo (.), (.), (.3), (.5), (.6), (.7), (.8) (.9) (.) s llga a la siguit prsió: I ( ) ( ) i ( Ω ) ( ) { } i ( ) ( ) ( ) { } ( ) i ( ) ( ) ( ) ( ) { F } i dω ( Γ ) d ( ) ( ) d ( ) ( ) { f } i dγ 0 (.3) La prsió (.) para los r odos l lmto, utilizado (.3) quda así: ( ) ( ) T ( ) I i ( Ω ) ( Γ ) d ( ) T d ( ) { } ( ) ( ) T ( ) ( ) ( ) { f } dγ 0 ( ) ( ) T { } i,... r E otació matricial s pud rprstar d la siguit mara: ( ) ( ) ( ) [ k ]{ } { R } o bi Dod las matrics s rprsta d la siguit mara: K ( ) ( ) ( ) { F } dω (.3) R (.33)

61 Toría dl Gas Ral 70 ( ) [ k ] ( ) Ω T ( ) ( ) ( ) ( ) T dω ( ) (.3) ( ) ( ) [ R ] ( Ω ) T ( ) ( ) ( ) { F } dω ( Γ ) d ( ) T d ( ) ( ) ( ) { f } dγ (.35) Los cálculos d (.3) (.35) o so hchos dirctamt sobr l subdomiio Ω () sio sobr u spacio stádar ( ) Ωˆ prtcit a ua figura gométrica qu pud sr u triágulo isóscls, para u lmto triagular u rctágulo, para u lmto cuadrilátro, cuas coordadas, so coordadas locals clusivas para dichas figuras. E la figura.3 s mustra las gomtrías.

62 Toría dl Gas Ral 7 Figura.3: Gomtría d lmtos: triagular cuadrático Las fucios d forma térmios d las coordadas locals corrspodits s prsa a cotiuació: Triágulo lial, 3 ( ), ( ), (.36) Triágulo cuadrático

63 Toría dl Gas Ral 7,,, 3 (.37),,, 6 5 Cuadrilátro lial:,, (.38)

64 Toría dl Gas Ral 73 Cuadrilátro cuadrático (Srdipit): 3, ( ) ( ) ( ), ( ) ( ) ( ), ( ) ( ) ( ) ( ), ( ) ( ) ( ) ( ) 3, ( ) ( ) ( ) ( ), ( ) ( ) ( ) ( )

EXPONENTES Y POTENCIAS Muchos números se expresan en forma más conveniente como potencias de 10. Por ejemplo: m n n 0,2 3 3

EXPONENTES Y POTENCIAS Muchos números se expresan en forma más conveniente como potencias de 10. Por ejemplo: m n n 0,2 3 3 Rpaso d Matmáticas E st apédic s hará u brv rpaso d las cuacios y fórmulas básicas d utilidad Química Física gral y Trmodiámica Química particular. EXPONENTES Y POTENCIAS Muchos úmros s xprsa forma más

Más detalles

UNIDAD 9: INTRODUCCIÓN A LAS DERIVADAS

UNIDAD 9: INTRODUCCIÓN A LAS DERIVADAS UNIDAD 9: INTRODUCCIÓN A LAS DERIVADAS. DERIVADA DE UNA FUNCIÓN EN UN PUNTO. DERIVADAS LATERALES Dfiici.- S llama drivada d ua fuci f u puto d abscisa al siguit límit si ist: f f ' lím sigifica lo mismo.

Más detalles

al siguiente límite si existe: . Se suele representar por ( x )

al siguiente límite si existe: . Se suele representar por ( x ) UNIDAD : DERIVADAS. DERIVADA DE UNA FUNCIÓN EN UN PUNTO. DERIVADAS LATERALES Dfiici.- S llama drivada d ua fuci f u puto d abscisa al siguit it si ist: f f ' sigifica lo mismo. f. S sul rprstar por f D

Más detalles

2. Utilizando el método adimensional basado en el factor de calidad Q, determine:

2. Utilizando el método adimensional basado en el factor de calidad Q, determine: Uivrsidad Simó Bolívar Dpartamto d Covrsió y Trasport d Ergía Autor: Eduardo Albaz. Cart: 06-391 Profsor: J. M. Allr Máquias Eléctricas II CT-311 U motor d iducció coxió strlla d 100 kw, 416 V, rdimito

Más detalles

MATEMÁTICAS Y CULTURA B O L E T Í N No. 273 COORDINACIÓN DE MATEMÁTICAS APLICACIONES DEL DETERMINANTE DE VANDERMONDE

MATEMÁTICAS Y CULTURA B O L E T Í N No. 273 COORDINACIÓN DE MATEMÁTICAS APLICACIONES DEL DETERMINANTE DE VANDERMONDE MATEMÁTICAS Y CULTURA B O L E T Í N 23.04.20 No. 273 COORDINACIÓN DE MATEMÁTICAS MATEMÁTICAS MATEMÁTICAS APLICACIONES DEL DETERMINANTE DE VANDERMONDE E l Boltí Matmáticas Y Cultura No. 257 dl 23 d abril

Más detalles

11 INTRODUCCIÓN A LA DINÁMICA NO LINEAL (BIFURCACIONES, CAOS)

11 INTRODUCCIÓN A LA DINÁMICA NO LINEAL (BIFURCACIONES, CAOS) INTRODUCCIÓN A LA DINÁMICA NO LINEAL (BIFURCACIONES, CAOS) Los sistmas o lials pud llgar a tr comportamitos ralmt sorprdts alguos casos: por u lado pud llgar a tr diámicas totalmt difrts sgú l valor qu

Más detalles

SEÑALES Y SISTEMAS. PROBLEMAS RESUELTOS. CAPITULO V PROBLEMA 1: Problema Nº 5.34 Oppenheim

SEÑALES Y SISTEMAS. PROBLEMAS RESUELTOS. CAPITULO V PROBLEMA 1: Problema Nº 5.34 Oppenheim SEÑALES Y SISTEMAS. PROBLEMAS RESUELTOS. CAPITULO V PROBLEMA : Problma Nº 5.3 Opphim Obsrv l siguit sistma: Dtrmi y() Solució: El traycto d arriba produc, al multiplicar por Cos(/), traslació dl spctro

Más detalles

Universidad de Costa Rica. Instituto Tecnológico de Costa Rica. Determinar si las integrales impropias convergen o divergen.

Universidad de Costa Rica. Instituto Tecnológico de Costa Rica. Determinar si las integrales impropias convergen o divergen. Uivrsidad d Costa Rica Istituto Tcológico d Costa Rica Tma: Itgrals impropias. Objtivos: Clasificar las itgrals impropias sgú su spci: primra, sguda o trcra spci. Calcular itgrals impropias utilizado su

Más detalles

TEMA 2. ESPACIOS Y OPERADORES LINEALES CONTENIDO

TEMA 2. ESPACIOS Y OPERADORES LINEALES CONTENIDO TEMA. ESPACIOS Y OPERADORES LINEALES CONTENIDO ESPACIOS LINEALES SOBRE UN CAMPO INDEPENDENCIA LINEAL, BASES Y CAMBIOS DE BASES OPERADORES LINEALES Y SUS REPRESENTACIONES SISTEMAS DE ECUACIONES ALGEBRÁICAS

Más detalles

Se llama sucesión a un conjunto de números dados ordenadamente de modo que se puedan numerar: primero, segundo, tercero,...

Se llama sucesión a un conjunto de números dados ordenadamente de modo que se puedan numerar: primero, segundo, tercero,... TEMA SUCESIONES. CONCEPTO DE SUCESIÓN DEFINICIÓN DE SUCESIÓN S llama sucsió a u cojuto d úmros dados ordadamt d modo qu s puda umrar: primro, sgudo, trcro,... Los lmtos d la sucsió s llama térmios y s

Más detalles

Señales y Sistemas. Análisis de Fourier.

Señales y Sistemas. Análisis de Fourier. Sñals y Sistmas Aálisis d Fourir. Itroducció El foqu d st capítulo s la rprstació d sñals utilizado sos y cosos ( otras palabras, xpocials complas). El studio d sñals y sistmas utilizado xpocials complas

Más detalles

1 Realizar los ejercicios resueltos números 1 y 2 del tema 3 de Integración de. 2 Terminar los ejercicios de la práctica realizada este día.

1 Realizar los ejercicios resueltos números 1 y 2 del tema 3 de Integración de. 2 Terminar los ejercicios de la práctica realizada este día. Est documto coti las actividads o prscials propustas al trmiar la clas dl día qu s idica. S sobrtid qu tambié s db ralizar l studio d lo plicado clas auqu o s icluya sa tara st documto. Clas 5 d ovimbr

Más detalles

Respuesta en frecuencia. Procesado Digital de Señales.4º Ingeniería Electrónica. Universitat de València. Profesor Emilio Soria.

Respuesta en frecuencia. Procesado Digital de Señales.4º Ingeniería Electrónica. Universitat de València. Profesor Emilio Soria. Rspusta frcucia. Procsado Digital d Sñals.4º Igiría Elctróica. Uivrsitat d Valècia. Profsor Emilio Soria. 1 Itrés uso PDS. Ti l mismo uso qu sistmas cotiuos: dtrmiar la salida d u sistma stado stacioario;

Más detalles

2. ALGEBRA LINEAL (2.1_AL_T_062, Revisión: , C12)

2. ALGEBRA LINEAL (2.1_AL_T_062, Revisión: , C12) . ALGEBRA LINEAL (._AL_T_06, Rvisió: 8-03-06, C). CONCEPTOS FUNDAMENTALES: ESPACIOS VECTORIALES, BASES, DIMENSIONES... INTRODUCCIÓN. Notació: utilizamos abcdario latio para vctors, grigo para scalars (úmros).

Más detalles

El error con ese presupuesto será aproximadamente del 3,1% Ejercicio 8.2

El error con ese presupuesto será aproximadamente del 3,1% Ejercicio 8.2 EJERCICIO 8.1 U ivstigador dispo d 0.000 para ralizar las trvistas d ua custa ua gra ciudad. El custioario s admiistrará mdiat trvistas tlfóicas, sido l cost d cada trvista d 0. Qué marg d rror dbrá asumir

Más detalles

Universidad de Puerto Rico Recinto Universitario de Mayagüez Departamento de Ciencias Matemáticas

Universidad de Puerto Rico Recinto Universitario de Mayagüez Departamento de Ciencias Matemáticas Uivrsidad d Purto Rico Rcito Uivrsitario d Mayagüz Dpartamto d Cicias Matmáticas Eam III Mat - Cálculo II d abril d 8 Nombr Númro d studiat Scció Profsor Db mostrar todo su trabajo. Rsulva todos los problmas.

Más detalles

1.- a) Hallar a y b para que la siguiente función sea continua en x = 1:

1.- a) Hallar a y b para que la siguiente función sea continua en x = 1: .- a) Hallar a y b para qu la siguit fució sa cotiua = : b L( ) < f = a = > L b) Para sos valors d a y b, studiar la drivabilidad d f =. Solució: a) f s cotiua l puto = lim f = f() E st caso f () = a lim

Más detalles

Prob PI-1. Forma débil de un problema de flujo de calor estacionario en 2D (Cálculos a mano) T k. Q y

Prob PI-1. Forma débil de un problema de flujo de calor estacionario en 2D (Cálculos a mano) T k. Q y p Q S d ds d S q d ds d ] [ ] [ ] ([ d Q d ] [ j i Prob PI-. Forma débil d u problma d flujo d calor stacioario D (Cálculos a mao Cosidérs l problma dfiido la figura siguit: La EDP asociada s: co Q ua

Más detalles

a a lim i) L< 1 absoluta convergencia absoluta convergencia convergencia condicional divergencia > r.

a a lim i) L< 1 absoluta convergencia absoluta convergencia convergencia condicional divergencia > r. (Aputs rvisió para oritar l aprdizaj) DESARROLLO DE LAS FUNCIONES LOGARÍTMICA Y EXPONENCIAL EN SERIES DE POTENCIAS Ua Sri d Potcias s dfi como: a a a a a = = + + + la qu s vidt qu covrg si =. Para dtrmiar

Más detalles

INTEGRAL INDEFINIDA. Derivación. Integración

INTEGRAL INDEFINIDA. Derivación. Integración TEMA 8 Itgral Idfiida INTEGRAL INDEFINIDA. FUNCIÓN PRIMITIVA F() s ua primitiva d f() si F ()= f(). Esto s prsa así: La itgració s la opració ivrsa a la drivació, d modo qu: f() F'() F() FUNCIONES PRIMITIVAS

Más detalles

2.8.3 Solución de las ecuaciones diferenciales lineales no homogéneas por el método de variación de parámetros

2.8.3 Solución de las ecuaciones diferenciales lineales no homogéneas por el método de variación de parámetros .8.3 Solució d las cuacios difrcials lials o hoogéas por l étodo d variació d parátros 59.8.3 Solució d las cuacios difrcials lials o hoogéas por l étodo d variació d parátros Variació d parátros U procdiito

Más detalles

INTEGRAL INDEFINIDA. Derivación. Integración

INTEGRAL INDEFINIDA. Derivación. Integración TEMA 8 Itgral Idfiida INTEGRAL INDEFINIDA FUNCIÓN PRIMITIVA. F() s ua primitiva d f() si F ()= f(). Esto s prsa así: f() = F'() = F() La itgració s la opració ivrsa a la drivació, d modo qu: FUNCIONES

Más detalles

PROBLEMAS TEMA 4 EJERCICIO 1 (Ej 9.15 de Fernández Abascal)

PROBLEMAS TEMA 4 EJERCICIO 1 (Ej 9.15 de Fernández Abascal) PROLMAS TMA JRCICIO j 9.5 d Frádz Abascal La cotizació olsa d u cirto título s cosidra ua variabl alatoria ormalmt distribuida co arámtros dscoocidos, ro s diso d la siguit iformació: a ist u,5% d robabilidad

Más detalles

Sistemas de ecuaciones diferenciales lineales

Sistemas de ecuaciones diferenciales lineales 695 Aálisis matmático para Igiría M MOLERO; A SALVADOR; T MENARGUEZ; L GARMENDIA CAPÍTULO Sistmas d cuacios difrcials lials d primr ord Cuado s studia matmáticamt ua situació d la ralidad, l modlo qu s

Más detalles

ESTIMADOR DE AITKEN Y PROPIEDADES DEL MISMO (Última revisión: 1 de marzo de 2007)

ESTIMADOR DE AITKEN Y PROPIEDADES DEL MISMO (Última revisión: 1 de marzo de 2007) Apts d clas d coomtría II / 6 STIMADOR D AITKN Y ROIDADS DL MISMO Última rvisió: d marzo d 7 rof. Rafal d Arc rafal.darc@am.s stimació d los parámtros dl MBRL por máxima vrosimilitd Apoádoos la hipótsis

Más detalles

Aproximación de funciones derivables mediante polinomios: Fórmulas de Taylor y Mac-Laurin

Aproximación de funciones derivables mediante polinomios: Fórmulas de Taylor y Mac-Laurin Aproimació d ucios drabls mdiat poliomios: Fórmulas d Taylor y Mac-Lauri. Eprsa l poliomio P - - potcias d - Hay qu dtrmiar los coicits a, b, c, d y qu cumpla: P - -a- b- c- d- Drado vcs la iualdad atrior,

Más detalles

5 MECÁNICA ESTADÍSTICA CUÁNTICA DE GASES IDEALES

5 MECÁNICA ESTADÍSTICA CUÁNTICA DE GASES IDEALES ma 5 MCÁICA SADÍSICA CUÁICA D GASS IDALS stadística d rmi-dirac y stadística d Bos-isti. l límit clásico. Gas idal d rmi: lctros mtals. Gas idal d Bos: fotos y 4H líquido. Codsació d Bos-isti. [RI-9; HUA-8;

Más detalles

Capítulo IV. Estadísticas cuánticas.

Capítulo IV. Estadísticas cuánticas. Capítulo I. stadísticas cuáticas. Lcció 6 Itroducció a las stadísticas cuáticas. Partículas distiguibls idistiguibls. stadísticas d Bos-isti y d rmi-dirac. Lcció 7 Gas idal d rmi: lctros mtals. Lcció 8

Más detalles

Fallas de la aproximación estática. cristal

Fallas de la aproximación estática. cristal Diámica d la rd Foos Fallas d la aproximació stática para l cristal Propidads térmicas dl quilibrio: Calor spcífico: Las vibracios d la rd so la pricipal causa d absorció d calor y da cuta dl calor spcífico

Más detalles

TEMA 5: LÍMITE DE FUNCIONES. CONTINUIDAD.ASÍNTOTAS

TEMA 5: LÍMITE DE FUNCIONES. CONTINUIDAD.ASÍNTOTAS Dpartamto d Matmáticas. IE.S. Ciudad d Arjoa º Bach Socials. LÍMITES Propidads: TEMA : LÍMITE DE FUNCIONES. CONTINUIDAD.ASÍNTOTAS. LÍMITES. LÍMITE DE UNA FUNCIÓN EN UN PUNTO. LÍMITES. RESOLUCIÓN DE INDETERMINACIONES.

Más detalles

CÁLCULO NUMÉRICO ( )

CÁLCULO NUMÉRICO ( ) CÁLCULO NUMÉRICO (808068) Tma. Fudamtos d la Toría d Errors Octubr 0. Al studiar l fómo diario d la variació qu primta las codicios mtorológicas, s suprim muchas variabls qu dbría d itrvir los cálculos.

Más detalles

Cap. II: Principios Fundamentales del Flujo de Tránsito

Cap. II: Principios Fundamentales del Flujo de Tránsito Cap. II: Pricipios Fudamtals dl Flujo d Trásito Diagrama Espacio-Timpo Distacia 1 2 Itralo (i) 3 4 5 6 Espaciamito () Timpo Flujo, q Dsidad, Vlocidad, Tasa horaria quialt a la cual trasita los hículos

Más detalles

TEMA 1: CALCULO DIRECTO DE LÍMITES

TEMA 1: CALCULO DIRECTO DE LÍMITES INSTITUCION EDUCATIVA DISTRITAL RODRIGO DE BASTIDAS Rsolució Nº 88 d ovimbr.8/ ScrtariaD Educació Distrital REGISTRO DANE Nº-99 Tléfoo Barrio Bastidas Sata Marta DEPARTAMENTO DE MATEMATICAS ACTIVIDAD ESPECIAL

Más detalles

EJERCICIOS PROPUESTOS. rectángulos obtenidos tomando como base la longitud de cada subintervalo y como altura la ordenada del extremo derecho.

EJERCICIOS PROPUESTOS. rectángulos obtenidos tomando como base la longitud de cada subintervalo y como altura la ordenada del extremo derecho. 6 Itgral dfiida Ejrcicio rsulto EJERCICIOS PROPUESTOS Obté, co l método visto, l ára dl trapcio limitado por la rcta y +, l j X y las vrticals y Calcula l ára gométricamt y compara los rsultados S divid

Más detalles

Tema 8. Limite de funciones. Continuidad

Tema 8. Limite de funciones. Continuidad . Límit d ua fució. Fucios covrgts.... Límits latrals.... Distitos tipos d límits.... Límits ifiitos cuado tid a u úmro ral asítota vrtical.... Límits fiitos cuado tid a ifiito asítota horizotal... 8.

Más detalles

PROYECCIÓN CÓNICA CONFORME DE LAMBERT Prof. Ricardo Martínez Morales

PROYECCIÓN CÓNICA CONFORME DE LAMBERT Prof. Ricardo Martínez Morales CARTOGRAFÍA MATEMÁTICA PROYECCIÓN CÓNICA CONFORME DE LAMBERT Prof. Ricardo Martíz Morals INTRODUCCIÓN El físico, astróomo y matmático alsaciao J.H.Lambrt tuvo ua prolífica producció l ára d la cartografía

Más detalles

DECAIMIENTO RADIOACTIVO

DECAIMIENTO RADIOACTIVO DECIMIETO RDIOCTIVO El dcaimito radioactivo s idpdit dl modo d dcaimito, y s aplica a todos llos: α,β +, β -, CE (captura lctróica), γ, y fisió spotáa. Postulados: LEY DE DESITEGRCIO RDIOCTIV. La probabilidad

Más detalles

8 Límites de sucesiones y de funciones

8 Límites de sucesiones y de funciones Solucioario 8 Límits d sucsios y d ucios ACTIVIDADES INICIALES 8.I. Calcula l térmio gral, l térmio qu ocupa l octavo lugar y la suma d los ocho primros térmios para las sucsios siguits., 6,,,..., 6, 8,,...,,,,...

Más detalles

Teoría de Sistemas y Señales

Teoría de Sistemas y Señales Toría d Sistmas y Sñals Trasparias: Aálisis ruial d sñals TD Autor: Dr. Jua Carlos Gómz Aálisis ruial d Sñals Timpo Disrto. Sri d ourir d Sñals Timpo Disrto Sa () ua sñal priódia o príodo, s dir: ( ) +

Más detalles

Tema 11. Limite de funciones. Continuidad

Tema 11. Limite de funciones. Continuidad Tma. Limit d fucios. Cotiuidad. Límit d ua fució. Fucios covrgts.... Límits latrals.... Distitos tipos d límits.... Límits ifiitos cuado tid a u úmro ral asítota vrtical.... Límits fiitos cuado tid a ifiito

Más detalles

RESULTADOS DE LA CARACTERIZACIÓN DE DOS MESAS A ÍNDICE DE ALTA EXACTITUD MEDIANTE UN MÉTODO DE AUTO-IDENTIFICACIÓN DE ERRORES

RESULTADOS DE LA CARACTERIZACIÓN DE DOS MESAS A ÍNDICE DE ALTA EXACTITUD MEDIANTE UN MÉTODO DE AUTO-IDENTIFICACIÓN DE ERRORES RESULTADOS DE LA CARACTERIZACIÓN DE DOS MESAS A ÍNDICE DE ALTA EXACTITUD MEDIANTE UN MÉTODO DE AUTO-IDENTIFICACIÓN DE ERRORES Jua O Garduño, Edgar Arizmdi Ctro Nacioal d Mtrología (CENAM) Carrtra a los

Más detalles

TEMA 2 SUCESIONES. Tema 2 Sucesiones Matemáticas I 1º Bach. 1 SUCESIONES Y TÉRMINOS

TEMA 2 SUCESIONES. Tema 2 Sucesiones Matemáticas I 1º Bach. 1 SUCESIONES Y TÉRMINOS Tma Sucsios Matmáticas I º Bach. TEMA SUCESIONES SUCESIONES Y TÉRMINOS EJERCICIO : Si l térmio gral d ua sucsió s a 0 Halla l térmio sgudo y l décimo. b) Hay algú térmio qu valga? Si hay dcir qu lugar

Más detalles

MATEMÁTICA D Módulo I: Análisis de Variable Compleja. Teoría de Residuos

MATEMÁTICA D Módulo I: Análisis de Variable Compleja. Teoría de Residuos Matmática D MATEMÁTIA D Módulo I: Aálisis d Variabl omplja Uidad Toría d siduos Mag. María Iés Baragatti Sigularidads S dic qu s ua sigularidad aislada d f( si f( o s aalítica pro sí s aalítica u toro

Más detalles

ANÁLISIS DE FOURIER CAPÍTULO CUATRO TIEMPO DISCRETO Introducción

ANÁLISIS DE FOURIER CAPÍTULO CUATRO TIEMPO DISCRETO Introducción CAPÍTULO CUATRO AÁLISIS DE FOURIER TIEMPO DISCRETO 4. Itroducció Las técicas dl aálisis d Fourir timpo cotiuo dsarrolladas l capítulo atrior ti mucho valor l aálisis d las propidads d sñals y sistmas d

Más detalles

LECCIÓN 11 CÉLULAS SOLARES

LECCIÓN 11 CÉLULAS SOLARES ÓN CÉUAS SOAS NTODUÓN tr los dispositivos basados smicoductors, la célula solar s uo d los más adcuados para tdr cómo las propidads itríscas básicas dl smicoductor, combiació co las propidads tríscas coscucia

Más detalles

Matemáticas Aplicadas a las Ciencias Sociales II. Análisis: Derivadas Tema 6. Derivadas 1. Derivada de una función en un punto

Matemáticas Aplicadas a las Ciencias Sociales II. Análisis: Derivadas Tema 6. Derivadas 1. Derivada de una función en un punto Matmáticas Aplicadas a las Cicias Socials II Aálisis: Drivadas Tma 6 Drivadas Drivada d ua fució u puto Tasa d variació d ua fució S llama tasa d variació mdia d ua fució f (), l itrvalo [a, b], al valor

Más detalles

ELECTROMAGNETISMO PARA INGENIERÍA ELECTRÓNICA. CAMPOS Y ONDAS

ELECTROMAGNETISMO PARA INGENIERÍA ELECTRÓNICA. CAMPOS Y ONDAS LCTROMAGNTISMO PARA INGNIRÍA LCTRÓNICA. CAMPOS Y ONDAS Odas mdios abirtos acotados Itroducció Capítulo 7 l caso tratado l capítulo atrior, l cual ua oda s propaga librmt a través d u mdio si frotras i

Más detalles

Tema 5. Análisis de Fourier para Señales y Sistemas Discretos.

Tema 5. Análisis de Fourier para Señales y Sistemas Discretos. Tma 5. Aálisis d Fourir para Sñals y Sistmas Discrtos. E l tma 3 hmos hcho u studio d los sistmas discrtos l domiio tmporal. Esto os ha prmitido ralizar ua caractrizació d los mismos y hacr u studio d

Más detalles

TALLER 4: Preparación parcial final. Cálculo Integral. UdeA Profesor: Jaime Andrés Jaramillo.

TALLER 4: Preparación parcial final. Cálculo Integral. UdeA Profesor: Jaime Andrés Jaramillo. TALLER : Prparació parcial fial Cálculo Itgral UdA 5- Profsor: Jaim Adrés Jaramillo jaimaj@cocptocomputadorscom Sucsios Mustr los primros cuatro térmios d la sucsió y dtrmi si s covrgt o divrgt: a) d)

Más detalles

TALLER 4: Preparación parcial final. Cálculo Integral. UdeA Profesor: Jaime Andrés Jaramillo.

TALLER 4: Preparación parcial final. Cálculo Integral. UdeA Profesor: Jaime Andrés Jaramillo. TALLER : Prparació parcial fial Cálculo Itgral UdA - Profsor: Jaim Adrés Jaramillo jaimaj@cocptocomputadorscom Sucsios Mustr los primros cuatro térmios d la sucsió y dtrmi si s covrgt o divrgt: a) d) +

Más detalles

MATEMÁTICA AVANZADA TRABAJO PRÁCTICO N O 1

MATEMÁTICA AVANZADA TRABAJO PRÁCTICO N O 1 MATEMÁTICA AVANZADA TRABAJO PRÁCTICO N O Fcios aalíticas Dmostrar q s aalítica todo l plao complo Z. Siglaridads d a ció Estdiar las siglaridads d las sigits cios calclado límit: a b c 9 cos d 7 Trasormació

Más detalles

FÓRMULAS PARA LA ESTIMACIÓN DE LA CAPACIDAD

FÓRMULAS PARA LA ESTIMACIÓN DE LA CAPACIDAD APÉNDICE: FÓRMULAS PARA LA ESTIMACIÓN DE LA CAPACIDAD Fórmula uificada d Kimbr Kimbr aglutia la xpricia d muchos años d sayos ralizados por l TRRL Gra Brtaña y propo ua fórmula uificada para l cálculo

Más detalles

Teoría de Sistemas y Señales

Teoría de Sistemas y Señales Torí d istms y ñls Trsprcis: Torm dl Mustro Mustro l domiio rcucil Autor: Dr. Ju Crlos Gómz Mustro d ñls Alógics. Covrsió A/D y D/A L myorí d ls sñls d itrés so d tipo lógico. Pr procsr sts sñls form digitl

Más detalles

Teoría de Sistemas y Señales

Teoría de Sistemas y Señales Torí d istms y ñls Trsprcis: Torm dl Mustro Mustro l domiio rcucil Autor: Dr. Ju Crlos Gómz Mustro d ñls Alógics. Covrsió AD y DA L myorí d ls sñls d itrés so d tipo lógico. Pr procsr sts sñls form digitl

Más detalles

De la medición surge un valor, llamado valor de la magnitud y que indica el número de veces que la unidad elegida está contenida en la magnitud.

De la medición surge un valor, llamado valor de la magnitud y que indica el número de veces que la unidad elegida está contenida en la magnitud. Máquias, Métodos y Cotrol Dimsioal dl Procsamito METROLOGÍA MECÁNICA MEDICIONES Dfiició: Efctuar ua mdició, sigifica cotrar la distacia tr dos putos dados. Est caso s l más frcut, cuado las mdicios s rfir

Más detalles

Fonones: Cuantización de las vibraciones de la red cristalina.

Fonones: Cuantización de las vibraciones de la red cristalina. Foo: Cuatizació d la ibracio d la rd critalia. Oda d logitud larga Oda lática... Oda d logitud corta λ a o πa tmo qu tr cuta la tructura atómica dl crital. foó logitudial foó traral a mooatómica: Coidrmo

Más detalles

Estabilidad de Sistemas No-lineales: Sistema de Nivel de Líquidos de Dos Tanques Interconectados.

Estabilidad de Sistemas No-lineales: Sistema de Nivel de Líquidos de Dos Tanques Interconectados. 6 RIEE&C, REVISTA DE INGENIERÍA ELÉCTRICA, ELECTRÓNICA Y COMPUTACIÓN, Vol. 5 No., DICIEMBRE 008 Estabilidad d Sistmas No-lials: Sistma d Nivl d Líquidos d Dos Taqus Itrcoctados. Azurz M. Jua, Padilla G.

Más detalles

OBTENCIÓN DE LA MATRIZ DE VARIANZAS Y COVARIANZAS A TRAVÉS DE LOS PRODUCTOS KRONECKER PARA MODELOS BALANCEADOS

OBTENCIÓN DE LA MATRIZ DE VARIANZAS Y COVARIANZAS A TRAVÉS DE LOS PRODUCTOS KRONECKER PARA MODELOS BALANCEADOS UNVERSS SCENRUM Rvista d la Facultad d Cicias ulio-dicimbr d PONFC UNVERSDD VERN Vol. 8, 9- OBENCÓN DE L MRZ DE VRNZS Y COVRNZS RVÉS DE LOS PRODUCOS RONECER PR MODELOS BLNCEDOS Luz Maria Moa Moa Facultad

Más detalles

! 1 3 <1 la serie converge (y confirma a n! 0 ). a n. x 2 >0; f 0 (x)<0 si x>1; R 1 f (x)dx = 1 2 e x2 1 = 1 2e. ) Convergente. n! 0 ) Convergente.

! 1 3 <1 la serie converge (y confirma a n! 0 ). a n. x 2 >0; f 0 (x)<0 si x>1; R 1 f (x)dx = 1 2 e x2 1 = 1 2e. ) Convergente. n! 0 ) Convergente. Solucios d los roblmas d Matmáticas (07-08) {a } acotada ifriormt or 0 (los a so ositivos) y dcrcit us + + )9líma a ) a a ) a0 Como a + a < la sri covrg (y cofirma a 0 ) a) (a ) / Divrgt (O orqu {a

Más detalles

FAyA Licenciatura en Química Física III año 2006 MECANICA CUANTICA

FAyA Licenciatura en Química Física III año 2006 MECANICA CUANTICA FAyA Licciatura Química Fíica III año 006 MECANICA CUANTICA E la mcáica cláica l tado d u itma dcrib u itat dtrmiado dado toda u coordada q y u vlocidad q. E mcáica cuática l tado d u itma dfi dado ua

Más detalles

CÁLCULO DE LÍMITES. Por otro lado es importante distinguir en el cálculo de límites, los casos indeterminados de los determinados: = ; = ; =

CÁLCULO DE LÍMITES. Por otro lado es importante distinguir en el cálculo de límites, los casos indeterminados de los determinados: = ; = ; = CÁLCULO DE LÍMITES Propidds d los límits.- ( b ) b.- ( b ) b.- ( b ) b.- ( b ) b b.- ( ) ( ) 6.- k k b Por otro ldo s importt distiguir l cálculo d límits, los csos idtrmidos d los dtrmidos: Csos dtrmidos:

Más detalles

TEMA 5: Efectos de los Rectificadores sobre la red de alimentación.

TEMA 5: Efectos de los Rectificadores sobre la red de alimentación. TEMA 5 : Efctos d los Rctificadors sobr la rd d alimtació TEMA 5: Efctos d los Rctificadors sobr la rd d alimtació. Ídic TEMA 5: Efctos d los Rctificadors sobr la rd d alimtació. 5..- Factor d Potcia....

Más detalles

Variables aleatorias discretas

Variables aleatorias discretas Probabilidads y stadística Comutació Facultad d Cicias actas y aturals. Uivrsidad d Buos Airs Aa M. Biaco y la J. Martíz 4 Variabls alatorias discrtas istribució Biomial: Muchos rimtos alatorios satisfac

Más detalles

COLEGIO DE POSTGRADUADOS

COLEGIO DE POSTGRADUADOS COLEGIO DE POSTGRADUADOS INSTITUCIÓN DE ENSEÑANZA E INVESTIGACIÓN EN CIENCIAS AGRÍCOLAS CAMPUS MONTECILLO SOCIOECONOMÍA, ESTADÍSTICA E INFORMÁTICA ESTADÍSTICA PRUEBAS DE BONDAD DE AJUSTE Y DE RAZÓN DE

Más detalles

CAPITULO 17 FUNCIONES EXPONENCIALES Y LOGARITMICAS

CAPITULO 17 FUNCIONES EXPONENCIALES Y LOGARITMICAS Capítlo 17. Drivada d las Fcios Epocial, Logarítmica. CAPITULO 17 FUNCIONES EXPONENCIALES Y LOGARITMICAS Ejrcicio. Dibja la gráfica d la fció =, para sto lla la sigit tabla: 0 1 3 4-1 - -3-4 Vamos l sigit

Más detalles

Tema 5: Transistor Bipolar de Unión (BJT)

Tema 5: Transistor Bipolar de Unión (BJT) Tma 5: Trasistor ipolar d Uió JT) 5.1 troducció otidos 5.2 ucioamito dl trasistor Zoa Activa Dircta 5.3 Modlo d orrits dl Trasistor. Modlo d rs-moll 5.4 Modos o Zoas d Opració 5.5 Modlos Spic 5.6 jmplos

Más detalles

Para explicar la física que interviene en el interior de una estrella vamos a repasar algunos

Para explicar la física que interviene en el interior de una estrella vamos a repasar algunos 6. Propidads d la matria 6. PROPIEDADES DE LA MATERIA Para xplicar la física qu itrvi l itrior d ua strlla vamos a rpasar alguos cocptos grals sobr las propidads y l comportamito d la matria las codicios

Más detalles

CASO DE ESTUDIO N 8. Análisis de un tornillo de transmisión

CASO DE ESTUDIO N 8. Análisis de un tornillo de transmisión Vrsió 01 CAPITULO POYECTO DE ELEMENTOS DE SUJECIÓN, ANCLAJE Y CIEE CASO DE ESTUDIO N 8 Aálisis u torillo trasmisió Vrsió 01 1. Itroucció Los torillos trasmisió stá somtios a cosirabls solicitacios bias

Más detalles

INFERENCIA ESTADISTICA

INFERENCIA ESTADISTICA Uivrsidad Católica Adrés Bllo UIVERSIDAD CATOLICA ADRES BELLO Urb. Motalbá La Vga Apartado 068 Tléfoo: 47-448 Fa: 47-3043 Caracas, 0 - Vzula Facultad d Igiría Escula d Igiría Iformática -----------------------

Más detalles

TEMA 2 MODELO DE REGRESIÓN LINEAL SIMPLE

TEMA 2 MODELO DE REGRESIÓN LINEAL SIMPLE TEMA MODELO DE REGRESIÓN LINEAL SIMPLE. INTRODUCCIÓN A LA REGRESIÓN SIMPLE! 4 Supogamos qu la varal s ua fucó lal d otra varal, dod la rlacó tr y dpd d parámtros! y! dscoocdos. Itroduccó a la Rgrsó Smpl!

Más detalles

Tema 5: Transistor Bipolar de Unión (BJT)

Tema 5: Transistor Bipolar de Unión (BJT) Tma 5: Trasistor ipolar d Uió JT) 5.1 troducció otidos 5.2 ucioamito dl trasistor Zoa Activa Dircta 5.3 Modlo d orrits dl Trasistor. Modlo d rs-moll 5.4 Modos o Zoas d Opració 5.5 Modlos Spic 5.6 jmplos

Más detalles

Página 76. Página 78. Página 77. Página 79. Y de la primera: 1. Resolvemos por sustitución: a) Despejo x de la primera y la sustituyo en la segunda:

Página 76. Página 78. Página 77. Página 79. Y de la primera: 1. Resolvemos por sustitución: a) Despejo x de la primera y la sustituyo en la segunda: Solucios d ls ctividds Pági 6. Rsolvmos por sustitució: ) Dspjo d l primr l sustituo l sgud: ( ) 8 0 Co lo cul: ( ) b) Si multiplico l primr por -, obtgo: + 8 Co lo cul tgo dos rcts coicidts, s dcir, l

Más detalles

ANÁLISIS DE PLASTICIDAD EN PÓRTICOS PLANOS

ANÁLISIS DE PLASTICIDAD EN PÓRTICOS PLANOS ANÁLISIS DE PLASTICIDAD EN PÓRTICOS PLANOS UNIVERSIDAD POLITÉCNICA SALESIANA SEDE CUENCA UNIDAD DE POSGRADOS MAESTRÍA EN MÉTODOS NUMÉRICOS PARA DISEÑO EN INGENIERÍA TEMA: ANÁLISIS DE PLASTICIDAD EN PÓRTICOS

Más detalles

Política Fiscal. Gobiernos de coalición o de intereses geográficos dispersos

Política Fiscal. Gobiernos de coalición o de intereses geográficos dispersos Política Fiscal Goiros d coalició o d itrss oráficos disrsos Goiros d coalició o d itrss oráficos disrsos Escario olítico dod l oiro stá comusto or dos artidos coalició:. Partidos ti rfrcias distitas sor

Más detalles

Fenómenos de enlace atómico en una dimensión

Fenómenos de enlace atómico en una dimensión Joural of Basic Scics Vol. ( Mayo-gosto 05 Fómos d lac atómico ua dimsió E. Ruda Solis Divisió cadémica d Igiría y rquitctura Uivrsidad Juárz utóoma d Tabasco C.P. 86690 Cuduacá Tabasco Mx. rudas@gmail.com

Más detalles

6. FAST FOURIER TRANSFORM (FFT)

6. FAST FOURIER TRANSFORM (FFT) 6. FAS FOURIER RASFORM FF Las rasformadas Rápidas d Fourir so algoritmos spcializados qu prmit a u procsador digital acr l cálculo d la rasformada Discrta d Fourir d ua forma ficit, lo qu rspcta a carga

Más detalles

Análisis del caso promedio El plan:

Análisis del caso promedio El plan: Aálisis dl caso promdio El pla: Probabilidad Aálisis probabilista Árbols biarios d búsquda costruidos alatoriamt Tris, árbols digitals d búsquda y Patricia Listas sip Árbols alatorizados Técicas Avazadas

Más detalles

3. Modelos Univariantes de Probabilidad. Curso Estadística. Modelos Univariantes

3. Modelos Univariantes de Probabilidad. Curso Estadística. Modelos Univariantes 3. Modlos Uivariats d Probabilidad Curso - Estadística Modlos Uivariats Procso d Broulli El rsultado d u rimto admit dos catgorías: Actabl y Dfctuoso. S rit l rimto vcs. La robabilidad d dfctuoso s la

Más detalles

PROBLEMAS DE LÍMITES DE FUNCIONES (Por métodos algebraicos) Observación: Algunos de estos problemas provienen de las pruebas de Selectividad.

PROBLEMAS DE LÍMITES DE FUNCIONES (Por métodos algebraicos) Observación: Algunos de estos problemas provienen de las pruebas de Selectividad. Funcions Límits y continuidad PROBLEMAS DE LÍMITES DE FUNCIONES Por métodos algbraicos Obsrvación: Algunos d stos problmas provinn d las prubas d Slctividad Si ist l it d una función f cuando a, y si f

Más detalles

Integral Indefinida o Antiderivada

Integral Indefinida o Antiderivada Dpartamto d Matmática Aplicada Cálculo II (0) Smstr -08 Profsor: José Luis Quitro Marzo 08 FACULTAD DE INGENIERÍA UNIVERSIDAD CENTRAL DE VENEZUELA Itgral Idfiida o Atidrivada. Comprub los siguits rsultados

Más detalles

MatemáticasI. 1. Basta con mover el cuadrado para ver que el área de la región limitada es la cuarta parte del cuadrado.

MatemáticasI. 1. Basta con mover el cuadrado para ver que el área de la región limitada es la cuarta parte del cuadrado. MtmáticsI UNIDAD : Límits d fucios. Cotiuidd ACTIVIDADES-PÁG. 76. Podmos dcir lo siguit: ) Pr l gráfic dl prtdo I): f ) tid cudo tid f ) tid + cudo tid por l izquird f ) tid - cudo tid por l drch f ) tid

Más detalles

UNIVERSIDAD NACIONAL DE INGENIERIA FACULTAD DE INGENIERIA MECANICA Departamento Académico de Ciencias Básicas, Humanidades y cursos complementarios

UNIVERSIDAD NACIONAL DE INGENIERIA FACULTAD DE INGENIERIA MECANICA Departamento Académico de Ciencias Básicas, Humanidades y cursos complementarios UNIVERSIDAD NACIONAL DE INGENIERIA FACULTAD DE INGENIERIA MECANICA Dpartamto Académico d Cicias Básicas Humaidads y cursos complmtarios METODOS NUMERICOS MB 56 SOLUCION DE SISTEMAS DE ECUACIONES NO LINEALES

Más detalles

SIMULACIÓN NUMÉRICA DE PROCESOS DE SOLIDIFICACIÓN DE ALEACIONES

SIMULACIÓN NUMÉRICA DE PROCESOS DE SOLIDIFICACIÓN DE ALEACIONES IMLCIÓ MÉRIC D ROCO D OLIICCIÓ D LCIO Ig. Frado. laco Hurtado RM a formulació umérica baada l método d lo volúm fiito y l algoritmo d olució cucial RIM, dtiada a la imulació dtallada d proco d olidificació

Más detalles

Cálculo de incertidumbres en la medida de caudales en ríos y canales: herramientas y aplicaciones prácticas innovadoras

Cálculo de incertidumbres en la medida de caudales en ríos y canales: herramientas y aplicaciones prácticas innovadoras Cálculo d icrtidumbrs la mdida d caudals ríos y caals: hrramitas y aplicacios prácticas iovadoras Jorg Hlmbrcht 1, Jsús Lópz 2, Jua José Villgas 3 Watr Ida 1, YACU 2, Agècia Catalaa d l Aigua 3 jh@watrida.u,

Más detalles

0. Introducción. Motivación y enunciado del problema 1. Solución de la ec. de Schrödinger indepte. del tiempo

0. Introducción. Motivación y enunciado del problema 1. Solución de la ec. de Schrödinger indepte. del tiempo 4. El Oscilador aróico cuático O 0. Itroducció. Motivació y uciado dl probla. Solució d la c. d Schrödigr idpt. dl tipo. Ergías y fucios d oda stacioarias. 3. Propidads itrsats y caractrísticas dl O cuático.

Más detalles

APLICACIONES DE LAS ECUACIONES DIFERENCIALES ORDINARIAS DE PRIMER ORDEN A PROBLEMAS QUE INVOLUCRAN A LA RECTA TANGENTE Y LA RECTA NORMAL

APLICACIONES DE LAS ECUACIONES DIFERENCIALES ORDINARIAS DE PRIMER ORDEN A PROBLEMAS QUE INVOLUCRAN A LA RECTA TANGENTE Y LA RECTA NORMAL APLICACIONES DE LAS ECUACIONES DIFERENCIALES ORDINARIAS DE PRIMER ORDEN A PROBLEMAS QUE INVOLUCRAN A LA RECTA TANGENTE Y LA RECTA NORMAL 74 Cuando un problma gométrico stá nunciado n términos d la rcta

Más detalles

Análisis y resolución del régimen transitorio de circuitos de corriente continua

Análisis y resolución del régimen transitorio de circuitos de corriente continua Aálisis y rsolució dl régim rasiorio d circuios d corri coiua solució d cuacios difrcials. Dfiició Ua cuació difrcial lial, ordiaria, d ord y a coficis cosas rlacioa las ésimas drivadas d ua fució x(,

Más detalles

Transformador VALORES NOMINALES Y RELATIVOS

Transformador VALORES NOMINALES Y RELATIVOS Tasfomado VAORE NOMNAE Y REATVO Nobto A. mozy VAORE NOMNAE as picipals caactísticas d las máquias vi dadas po los fabicats la domiada placa o chapa d caactísticas; dod s spcifica, t otas cosas, la potcia

Más detalles

lm í d x = lm í ln x + x 1 H = lm í x + e x 2

lm í d x = lm í ln x + x 1 H = lm í x + e x 2 Autovaluación Página 8 Calcula los siguints límits: a) lm í c m b) lm í ccotg m c) lm í sn d) lm í ( ) / 8 ln 8 8 ln ( cos ) 8 a) lm í 8 c ln ln H ( / ) lm í ( )ln 8 ln m lm í 8 H lm í / 8 b) lm í 8 dcotg

Más detalles

EVAPORACIÓN CON EL MÉTODO DE PENMAN USANDO REDES NEURONALES ARTIFICIALES. Juan Pablo Toro 3 Oscar Raúl Dölling 2 Eduardo Varas C.

EVAPORACIÓN CON EL MÉTODO DE PENMAN USANDO REDES NEURONALES ARTIFICIALES. Juan Pablo Toro 3 Oscar Raúl Dölling 2 Eduardo Varas C. SOCIEDAD CHILENA DE INGENIEÍA HIDÁULICA. XVII CONGESO CHILENO DE INGENIEÍA HIDÁULICA EVAPOACIÓN CON EL MÉTODO DE PENMAN USANDO EDES NEUONALES ATIFICIALES Jua Pablo Toro 3 Oscar aúl Döllig 2 Eduardo Varas

Más detalles

3. Modelos Univariantes de Probabilidad. Curso Estadística. Modelos Univariantes

3. Modelos Univariantes de Probabilidad. Curso Estadística. Modelos Univariantes 3. Modlos Uivariats d Probabilidad Curso - Estadística Modlos Uivariats Procso d Broulli El rsultado d u primto admit dos catgorías: Acptabl y Dfctuoso. S rpit l primto vcs. La probabilidad d dfctuoso

Más detalles

= 6 ; -s -4 s = 6 ; s= - 1,2 m. La imagen es real, invertida respecto del objeto y de mayor tamaño.

= 6 ; -s -4 s = 6 ; s= - 1,2 m. La imagen es real, invertida respecto del objeto y de mayor tamaño. F F a) La lnt s convrgnt l objto stá situado ants dl foco objto: β = = = 4 ; = 4 s ; s + = 6 ; -s -4 s = 6 ; s= -, m s, 4,8 ; ; = = = s f 4,8. f, 4,8 f f =0,96 m. La imagn s ral, invrtida rspcto dl objto

Más detalles

PARÁMETROS CARACTERÍSTICO DE LÍNEAS DE TRANSMISIÓN

PARÁMETROS CARACTERÍSTICO DE LÍNEAS DE TRANSMISIÓN PARÁMETROS CARACTERÍSTICO DE LÍNEAS DE TRANSMISIÓN MARIO ESTANISLAO CESAR ARIET ALEJANDRO SCHULMAN Laboratorio 3, Dpartamto d Física, FCEyN, Uivrsidad d Buos Airs Julio dl 6 El objtivo pricipal dl prst

Más detalles

TEMA 3: ESTIMACIÓN PUNTUAL.

TEMA 3: ESTIMACIÓN PUNTUAL. TEMA 3: ESTIMACIÓN PUNTUAL..- S tra ua mustra por m.a.s. d tamaño d ua poblacó qu sgu l modlo d Posso. Obtr l stmador por l método d los momtos y l stmador por l método d máma vrosmltud. Solucó: El método

Más detalles

MORTALIDAD POR MELANOMA MALIGNO DE PIEL Y CANCERES NO MELANOMA DE PIEL EN ARGENTINA. ( ) BUENOS AIRES 2012

MORTALIDAD POR MELANOMA MALIGNO DE PIEL Y CANCERES NO MELANOMA DE PIEL EN ARGENTINA. ( ) BUENOS AIRES 2012 MORTALIDAD POR MELANOMA MALIGNO DE PIEL Y CANCERES NO MELANOMA DE PIEL EN ARGENTINA. (2000-2010) BUENOS AIRES 2012 EQUIPO DE TRABAJO Lic. Albrto Rptto Sr. Néstor Rossi Ig. Marcla Prro Lic. Fracisco Chsii

Más detalles

Análisis de Señales Capítulo III: Transformada de Fourier discreta. Profesor: Néstor Becerra Yoma

Análisis de Señales Capítulo III: Transformada de Fourier discreta. Profesor: Néstor Becerra Yoma Aálisis d Sñals Capíulo III: Trasormada d Fourir discra Prosor: ésor Bcrra Yoma 3. Torma dl Musro Gra dsarrollo d la compuació > digializació d sñals mdia musro, posrior rcosrucció d la sñal Codició csaria

Más detalles